Tài sản xấu như que kem, càng để lâu càng ngót pot

Tài sản xấu như que kem, càng để lâu
càng ngót
Nợ xấu ngân hàng là vấn đề xảy ra ở tất cả các nền kinh tế trên thế giới. Trong
từng hoàn cảnh kinh tế cụ thể, tỷ lệ nợ xấu có thể cao hoặc thấp. Quan trọng là
phải nhận biết đúng và đủ mức độ nợ xấu đã xảy ra, mà trước hết, cần xác định
được ai sẽ là người nhận biết và đánh giá tỷ lệ nợ xấu một cách toàn diện và khách
quan. Sau khi đã nhận biết đầy đủ về tỷ lệ nợ xấu thì phải có hành động nhanh và
kịp thời. Thực tế cho thấy, nguyên nhân gây ra nợ xấu của từng tổ chức tín dụng
(TCTD) tương đối rõ ràng và dễ phân tích, nhưng nếu nợ xấu trở thành vấn đề của
cả hệ thống ngân hàng thì việc xác định nguyên nhân trở nên vô cùng phức tạp.
Theo tôi, không nên dành quá nhiều thời gian để trách móc và tranh cãi về nguyên
nhân gây ra nợ xấu vì có rất nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, bên
trong và bên ngoài. Để tìm hiểu một cách thấu đáo nguyên nhân gây ra nợ xấu, có
thể mất hằng năm và khi tìm ra, nếu có thể, thì đã quá muộn. Khi đó, chúng ta sẽ
nhận ra là đã sa đà vào việc tìm hiểu nguyên nhân mà quên mất việc quan trọng
nhất khi có nợ xấu phát sinh là phải xử lý càng nhanh càng tốt.
Ông có nghĩ là quá trình xử lý nợ xấu ở Việt Nam đang quá chậm?
Quan điểm của tôi là, khi đã nhận ra vấn đề nợ xấu đang ở ngưỡng nguy hiểm thì
phải hành động ngay và hành động ở đây là phải xử lý cho được nợ xấu để sớm
khơi lại dòng tiền bị tắc nghẽn do nợ xấu gây ra. Một khi dòng tiền từ xử lý nợ xấu
được khơi thông, nó sẽ tạo đà cho việc hồi phục hoạt động lành mạnh của các
TCTD và sẽ tác động tích cực đến việc hồi phục của nền kinh tế. Có thể ví các tài
sản xấu như những que kem: càng để lâu càng tan chảy nhiều, thậm chí chẳng còn
gì.
Vậy, để xử lý nợ xấu nhanh, cần những hành động gì, thưa ông?
Chính phủ cần tạo ra một khung pháp lý và môi trường để xử lý nợ xấu một cách
hiệu quả, chẳng hạn như: khung pháp lý để chuyển nợ xấu ra khỏi TCTD nói riêng
và hệ thống ngân hàng nói chung; xử lý tài chính liên quan đến cơ chế chuyển nợ
xấu ra khỏi bảng cân đối kế toán của TCTD để giúp TCTD sớm khôi phục lại bảng
cân đối kế toán lành mạnh; cơ chế khuyến khích về thuế, như ở một số quốc gia,
bên mua và bên bán được miễn/giảm các loại thuế có liên quan nhằm khuyến

khích các giao dịch xử lý tài sản dính dáng đến nợ xấu; cơ chế khuyến khích và
thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực kinh doanh nợ xấu; cơ chế trao thêm quyền
tự chủ cho các TCTD trong việc xử lý nợ xấu, nhất là đối với các NHTM nhà
nước hoặc NHTM nhà nước đã cổ phần hóa bằng cách chấp nhận bán nợ xấu thấp
hơn giá trị ghi sổ để nhanh chóng thu hồi vốn cho ngân hàng; cho phép TCTD
được thương thảo và chiết khấu cho khách hàng vay nợ gặp khó khăn để các khách
hàng này trả nợ theo giá trị đã chiết khấu cho TCTD; cơ chế pháp lý nhằm cho
phép các TCTD có thể xử lý nhanh (bán/sang nhượng) các tài sản đảm bảo là các
bất động sản, nhà xưởng, mà theo tôi được biết, đang bị vướng rất nhiều về thủ tục
pháp lý.
Nếu hệ thống ngân hàng có thể thực hiện các biện pháp trên, vấn đề nợ xấu sẽ
được xử lý rất nhanh. Bước tiếp theo là thực hiện bán đấu giá các danh mục nợ
xấu được đóng gói và cố gắng thực hiện thành công các cuộc đấu giá như vậy
nhằm tạo ra thị trường mua bán nợ xấu. Nếu thực hiện đến bước này, coi như việc
xử lý nợ xấu cơ bản đã hoàn thành. Một khi thị trường đã được tạo dựng, nó sẽ tự
vận hành theo quy luật của mình. Về phía TCTD, khi đã bán được nợ xấu, các
TCTD sẽ được thổi luồng sinh khí mới để thực hiện tự tái cơ cấu nhằm tránh thiệt
hại tương tự xảy ra và bản thân TCTD cũng rút ra các bài học quan trọng cho công
tác điều hành, quản trị rủi ro và xây dựng một chiến lược kinh doanh mới, tích
cực, an toàn và hiệu quả.
Có những kinh nghiệm xử lý nợ xấu nào Việt Nam nên học hỏi?
Mô hình thành lập công ty quản lý nợ xấu của Hàn Quốc (KAMCO) cho hệ thống
ngân hàng đầu những năm 2000 được coi là một trong những mô hình xử lý nợ
xấu ở tầm quốc gia thành công nhất thế giới trong vòng 20 năm qua. Một số quốc
gia khác cũng thành lập các công ty quản lý nợ xấu dưới hình thức liên doanh với
các đối tác nước ngoài để tận dụng sức mạnh tài chính của đối tác nước ngoài
cũng như của các khách hàng đa dạng của đối tác nước ngoài nhằm mua lại các tài
sản của công ty quản lý nợ xấu. Theo kinh nghiệm của tôi, việc cho phép các đối
tác nước ngoài tham gia xử lý nợ xấu sẽ không làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc
gia, vì về bản chất, tài sản xấu đó vẫn nằm trong lãnh thổ Việt Nam và việc tái cơ

cấu các khoản nợ xấu về sau sẽ được thực hiện tại Việt Nam và nếu thực hiện tái
cơ cấu thành công thì cơ sở kinh doanh được tái cơ cấu sẽ đóng góp vào tăng
trưởng GDP của Việt Nam.