Sáng kiến kinh nghiệm THPT một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư vấn học đường cho học sinh

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Xã hội hiện đại cùng với cuộc cách mạng 4.0 đã mang đến cho con người
nhiều đổi thay tích cực và chất lượng cuộc sống đang ngày càng được nâng cao.
Con người được tiếp cận với công nghệ và những cải tiến về hầu hết các lĩnh vực,
trong đó có giáo dục và đào tạo. Vì thế các em học sinh thời nay có nhiều cơ hội để
học tập, trải nghiệm và phát triển bản thân…Trong xu thế chung đó, trường học
ngồi việc đầu tư đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu ngày
càng cao hơn kiến thức còn phải đối mặt và giải quyết hàng loạt vấn đề liên quan
đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.
Chính vì thế, trong những năm gần đây, nhiều tổ chức, các trường học, các
nhà giáo dục, nhà tâm lý đã rất quan tâm đến các hoạt động tư vấn học đường.Vấn
đề tư vấn học đường đã trở thành một đề tài nóng bỏng, cấp thiết và là nhu cầu thiết
thực từ các nhà giáo, các em học sinh và các bậc phụ huynh. Nhận thức được tầm
quan trọng của công tác này, trong thời gian qua các trường học thực hiện công tác
tư vấn để giúp cho các em khắc phục những khó khăn về tâm lý, học sinh có hành vi
lệch chuẩn. Đồng thời, cơng tác tư vấn học đường cũng giúp học sinh xác định được
mục tiêu, lựa chọn phương pháp học tập hiệu quả và định hướng nghề nghiệp phù
hợp với năng lực bản thân và nhu cầu về nguồn nhân lực của xã hội.Trong tư vấn
học đường hiện nay, vấn đề giáo dục giới tính và sức khỏe giúp học sinh có kiến
thức để có lối sống lành mạnh, an tồn cũng rất được quan tâm thực hiện...
Quan tâm đến những nội dung thiết thực đó nên cơng tác tư vấn học đường
ngày càng được coi trọng để nâng cao hiệu quả, góp phần xây dựng được môi
trường học tập thân thiện, an tồn, lành mạnh và tiến bộ. Làm tốt cơng tác tư vấn
học đường là góp phần hạn chế những vấn đề, vụ việc tiêu cực gây nhức nhối trong
xã hội liên quan đến lứa tuổi vị thành niên: như bạo lực học đường, hành vi lệch
chuẩn, nạn xâm hại tình dục, tình trạng rối loạn tâm lý, giúp học sinh có kỹ năng
sống, có ý thức vươn lên học tập, rèn luyện, biết tự chủ trên con đường tích lũy kiến
thức, rèn luyện kỹ năng, lập thân, lập nghiệp.
Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng được thành lập năm 1920, là ngôi trường
có bề dày truyền thống gần 100 năm dạy tốt - học tốt. Đây là trường THPT đầu tiên
của tỉnh Nghệ An được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu cao quý Anh hùng Lao

động vào năm 2010. Tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, hoạt động giáo dục tồn
diện ln ln được quan tâm coi trọng. Cùng với việc nâng cao chất lượng dạy học
chính khóa, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng không ngừng đẩy mạnh công tác Tư
vấn học đường và luôn xác định đây là một nội dung quan trọng trong việc thực
hiện nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Trong những năm gần đây, trường THPT
Huỳnh Thúc Kháng đã đạt được kết quả đáng ghi nhận trong công tác tư vấn học
đường. Mặc dù vậy, trong quá trình tổ chức thực hiện công tác này, nhà trường cũng
đã và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc...Trong đó, đặc điểm tâm lí
1


lứa tuổi học sinh THPT về thể chất, sinh lí, tâm lí, nhân cách đang dần phát triển theo
hướng ổn định dần nhưng cũng gặp khơng ít khó khăn, cần có sự trợ giúp tư vấn.

Vấn đề nâng cao chất lượng của công tác tư vấn học đường đã và đang thu
hút sự quan tâm của xã hội.
Từ thực tế và hiệu quả đạt được của công tác Tư vấn học đường ở trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng trong thời gian qua, chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Một
số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác Tư vấn học đường cho học sinh ở
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An”.
Trong phạm vi thực hiện đề tài này, chúng tôi đề cập chủ yếu đến những vấn
đề chủ yếu sau đây:
- Lý do chọn đề tài và tính cấp thiết của việc thực hiện cơng tác Tư vấn học
đường trong giai đoạn hiện nay;
- Đánh giá tình hình thực tiễn để từ đó làm rõ được những kết quả đạt được
và những hạn chế, yếu kém của công tác tư vấn học đường ở các trường học trong
thời gian qua;
- Khái quát, tổng hợp những cơ sở khoa học và ý nghĩa quan trọng của việc
thực hiện công tác tư vấn học đường trong giai đoạn hiện nay;
- Thực hiện một số nội dung điều tra, khảo sát tình hình thực tế trong quá

trình thực hiện công tác tư vấn học đường ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng;
- Trình bày một số biện pháp phù hợp, linh hoạt để tổ chức thực hiện nhằm
nâng cao hiệu quả của công tác Tư vấn học đường;
- Kết quả đạt được của công tác Tư vấn học đường trong hoạt động giáo dục toàn
diện và đổi mới phương pháp dạy học hiện nay tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng;

- Ý nghĩa của việc thực hiện công tác tư vấn học đường trong việc thực hiện
đổi mới toàn diện và căn bản giáo dục và đào tạo, “lấy người học làm trung tâm”,
“chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn
diện phẩm chất và năng lực người học” (Trích Nghị quyết số 29 của BCH TW Đảng
cộng sản Việt Nam ngày 04 tháng 11 năm 2013)
- Một số kiến nghị, đề xuất để nâng cao chất lượng của công tác Tư vấn học
đường góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh ở trường
THPT trong giai đoạn hiện nay.
Tính khoa học, tính sư phạm, tính mới, tính thực tiễn của đề tài chính là việc
thực hiện và vận dụng cơ sở lý luận vào thực tiễn công tác tư vấn học đường tại
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng một cách phù hợp, linh hoạt đạt hiệu quả đã góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục tồn diện của đơn vị. Từ đó, mong
muốn của chúng tơi là đề tài có thể được mở rộng phạm vi thực hiện ở nhiều trường
học, đặc biệt là các trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An và công tác tư vấn học đường
ngày càng được tiến hành nghiêm túc, kịp thời, thường xuyên, chất lượng và hiệu
quả hơn nữa.

2


PHẦN II: NỘI DUNG
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1.1. Khái niệm cơ bản
Các khái niệm như tư vấn, tư vấn học đường, tư vấn tâm lý học đường,… đã

khơng cịn xa lạ đối với nhiều người trong chúng ta. Trong quá trình tìm hiểu, thực
hiện các văn bản hướng dẫn và tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng năng lực tư
vấn cho giáo viên làm công tác tư vấn do Sở giáo dục và đào tạo Nghệ An phối hợp
tổ chức, chúng tôi được hiểu rõ hơn về những khái niệm này như sau:
Tư vấn là một quá trình mà một cá nhân dựa trên sự hiểu biết của mình về một
lĩnh vực nào đó đưa ra những hướng dẫn, chỉ bảo, lời khuyên (Theo Từ điển Bách
khoa Việt Nam) và Tư vẫn là “Góp ý kiến về những vấn đề hỏi đến nhưng khơng có
quyền quyết định” (Theo Từ điển Hán Việt, NXB Khoa học xã hội, 2007, trang
507).
Tư vấn học đường là một tiến trình giúp đỡ học sinh, phụ huynh, giáo viên tự tìm
hiểu mình để biết được những đặc điểm tính cách, những năng lực tiềm ẩn và những
hành vi của mình...Đồng thời giúp họ cách giải quyết tối ưu trong các mối quan hệ
và trong cuộc sống nhằm góp phần làm tốt hoạt động giáo dục học sinh…(Trích Tài
liệu Bồi dưỡng năng lực tư vấn cho giáo viên làm công tác tư vấn cho học sinh,
Trường Đại học Vinh, năm 2019).
Tư vấn tâm lý cho học sinh “là sự hỗ trợ tâm lý, giúp học sinh nâng cao hiểu biết
về bản thân, hoàn cảnh gia đình, mối quan hệ xã hội, từ đó tăng cảm xúc tích cực, tự
đưa ra quyết định trong tình huống khó khăn học sinh gặp phải khi đang học tại nhà
trường”. (Trích Thơng tư số 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017 Hướng dẫn thực
hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông)
Công tác tư vấn cho học sinh là góp phần định hướng cho học sinh trước
những khó khăn về tâm lý, tình cảm, những bức xúc của lứa tuổi; Tư vấn để tránh
những hành vi lệch chuẩn; Tư vấn để học sinh vượt qua những vướng mắc trong
học tập, trong định hướng nghề nghiệp hoặc những khó khăn gặp phải trong về giới
tính và sức khỏe. Từ đó, có điều kiện thuận lợi để giúp học sinh phát triển phẩm
chất và năng lực học sinh trong môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện.
1.2. Cơ sở lý luận và các văn bản chỉ đạo thực hiện
Để các cơ sở giáo dục thực hiện có cơ sở thực hiện được mục tiêu đó, các
cấp, các ngành đã có nhiều văn bản chỉ đạo cơng tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ
năng, công tác tư vấn, tham vấn học đường như:

Luật giáo dục (năm 2015) đã quy định rõ rằng: “Mục tiêu của giáo dục phổ
thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình
thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách
3


nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Nghị quyết 29 của BCH TW Đảng ngày 4/11/2013 đã chỉ đạo và định hướng
đổi mới căn bản và toàn diện Giáo dục - đào tạo là:“Phát triển Giáo dục và đào tạo
là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình
giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm
chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường
kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.”
Nghị quyết 44/NQ-CP (9/6/2014) về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục đào tạo nêu "đổi mới chương trình giáo dục theo hướng phát triển năng lực và phẩm
chất người học; chú trọng giáo dục lý tưởng, đạo đức.."
Quyết định 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 phê duyệt đề án "Tăng cường giáo
dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh, thiếu niên và nhi đồng giai
đoạn 2015-2020", đã nêu rõ: “Các trường phổ thơng bố trí cán bộ, giáo viên phụ
trách, kiêm nhiệm công tác tư vấn tâm lý”...
Nghị định 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 quy định về môi trường giáo dục
an tồn, lành mạnh, thân thiện, phịng chống bạo lực, u cầu "Thực hiện tham vấn,
tư vấn cho người học có nguy cơ bạo lực..."
Bộ Giáo dục – Đào tạo đã ban hành Thông tư 31/2017/TT-BGDĐT Hướng
dẫn thực hiện công tác Tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông. Từ đây,
công tác Tư vấn học đường được quan tâm và triển khai thực hiện nghiêm túc, bài
bản và ngày càng có hiệu quả hơn ở các cơ sở giáo dục.
Công văn số 2623 ngày 6/6/2016 của Bộ Giáo dục – Đào tạo; Hướng dẫn số
1885 ngày 19/9/2017 và công văn số 1568 ngày 17/8/2018 của Sở Giáo dục - Đào

tạo đã yêu cầu các trường học thành lập Tổ Tư vấn học đường.
Công văn số 77/SGDĐT-CTTT ngày 15 tháng 01 năm 2018 về việc hướng
dẫn thực hiện thông tư 31 năm 2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác tư vấn
cho học sinh.
Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành Chỉ thị số 2268 /CT-BGDDT ngày 08
tháng 8 năm 2019 về nhiệm vụ và giải pháp năm học 2019 – 2020 của ngành Giáo
dục. Trong đó, một trong các nhóm nhiệm vụ chủ yếu là: “Tăng cường công tác giáo
dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên; chú trọng xây dựng mơi
trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện; triển khai các giải pháp đảm bảo an
toàn cho học sinh...; triển khai thực hiện các giải pháp phòng chống bạo lực học
đường; xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội trong giáo dục
đạo đức, lối sống cho học sinh. Thực hiện tốt chương trình giáo dục thể chất, đẩy
mạnh các hoạt động tập luyện thể dục thể thao, công tác y tế trường học”...
Sở giáo dục đào tạo Nghệ An đã có cơng văn số 1602/SGD-ĐT.GDTrH ngày
30 tháng 8 năm 2019 về hướng dẫn thực hiện nhiện vụ năm học 2019-2020
4


đối với hoạt động GDNGLL như sau: “Tiếp tục triển khai và thực hiện hiệu quả công
tác tư vấn tâm lý cho học sinh các trường phổ thơng...,trong đó tập trung thực hiện tốt
việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ làm công tác tư vấn tâm lý cho học
sinh; linh hoạt trong việc chọn địa điểm, thời gian, bối cảnh thực hiện tư vấn để đạt
hiệu quả; phát huy vai trò hiệu quả hoạt động của hội đồng tư vấn học sinh trong
công tác tư vấn học đường”.
Trong những năm gần đây, Bộ giáo dục và Sở giáo dục rất quan tâm chỉ đạo
thực hiện hoạt động tư vấn cho học sinh và xây dựng môi trường giáo dục an toàn,
lành mạnh, thân thiện. Nhiều lớp tập huấn, nhiều cuộc hội thảo được tổ chức thực
hiện liên quan đến nội dung tư vấn học đường và môi trường giáo dục. Điều này
chứng tỏ toàn xã hội đã rất quan tâm.
Nghị quyết Hội nghị Chi bộ và kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học năm

học 2019-2020 của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đã xác định rõ nhiệm vụ
quan trọng, vai trị của cơng tác tư vấn học đường tại đơn vị;
Từ cơ sở lý luận và những cơng văn hướng dẫn đó, trường THPT Huỳnh Thúc
Kháng đã căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương và đơn vị để tổ chức công tác
tư vấn học đường phù hợp, linh hoạt và có hiệu quả. Trong q trình thực hiện,
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng ln xác định mục đích của cơng tác tư vấn tâm lý
cho học sinh phổ thơng là: “Phịng ngừa, hỗ trợ và can thiệp (khi cần thiết) đối với
học sinh đang gặp phải khó khăn về tâm lý trong học tập và cuộc sống để tìm hướng
giải quyết phù hợp, giảm thiểu tác động tiêu cực có thể xảy ra; góp phần xây dựng
mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện và phòng, chống bạo lực học
đường; Hỗ trợ học sinh rèn luyện kỹ năng sống; tăng cường ý chí, niềm tin, bản lĩnh,
thái độ ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ xã hội; rèn luyện sức khỏe thể chất và
tinh thần, góp phần xây dựng và hồn thiện nhân cách. (Trích Điều 3 Thơng tư
31/2017/TT-BGDĐT)
2.3. Cơ sở thực tiễn
Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Chủ trương đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo của Đảng ta đã khẳng định: Giáo dục con người Việt Nam
phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá
nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.
Thực tế cho thấy thời gian trước chúng ta đã quá quan tâm đến dạy chữ, dạy
kỹ năng, bắt đầu đề cập đến các hoạt động trải nghiệm nhưng chưa quan tâm nhiều
đến tâm lý học sinh và vai trị của nó trong giáo dục.
Giáo dục toàn diện là vừa cung cấp, trang bị cho người học những tri thức
khoa học vừa phải giáo dục cho thế hệ trẻ kỹ năng sống. Từ đó, hoạt động giáo dục
mới phát triển được phẩm chất và năng lực học sinh, đào tạo nên nguồn nhân lực
chất lượng cao đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục
5


không đơn thuần chỉ là hoạt động dạy học kiến thức văn hóa ở trên lớp mà phải kết hợp

giáo dục kỹ năng sống, đạo đức tư tưởng tình cảm và phát triển năng lực cho học sinh,
tạo hành trang quan trọng cho thế hệ trẻ trên con đường lập thân, lập nghiệp.

Sự phát triển kinh tế, khoa học kỹ thuật và của xu thế hội nhập toàn cầu đã
tạo cơ hội cho thế hệ trẻ được tiếp cận với nền văn minh hiện đại trên thế giới. Tuy
nhiên, ngày nay thế hệ trẻ cũng đang phải đối mặt với những nguy cơ, khó khăn và
thách thức như: Bạo lực học đường,tình trạng nghiện game, nạn xâm hại tình dục,
những hành vi lệch chuẩn, những căng thẳng, áp lực từ điểm số trong học tập, thi cử
dẫn đến bệnh tự kỷ, trầm cảm,rối loạn tâm lý, những bỡ ngỡ, bối rối về giới tính và
sức khỏe vị thành viên và những băn khoăn bế tắc trong việc lựa chọn trường,chọn
nghề...Mặt trái của nền kinh tế thị trường với những cám dỗ, sự kỳ thị, có khi cịn
thiếu sự tơn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân,… Những điều đó ảnh hưởng
nghiêm trọng đến tâm lý và sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh ngày
nay.
Trong quá trình dạy học, các nhà trường đã rất tích cực trong việc thực hiện
giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng cho học sinh thông qua việc lồng ghép
trong chương trình chính khóa và hoạt động GDNGLL. Nhưng điều đó cũng khơng
thể đủ thời gian và điều kiện nhà trường dạy hết mọi kỹ năng, cách thức ứng phó
cho học sinh. Đặc biệt là đối với học sinh THPT, trong đó có trường THPT Huỳnh
Thúc Kháng, áp lực từ việc dạy học để có điểm số cao, kết quả tốt trong các kỳ thi
học sinh giỏi, thi sáng tạo khoa học kỹ thuật, thi THPT quốc gia,… để đậu vào các
trường tốp trên luôn đặt nặng lên vai người dạy và người học.
Mặt khác, trong guồng quay của cuộc sống với bao công việc, lo toan vất vả
mưu sinh, nhiều gia đình cũng khơng thể có điều kiện hướng dẫn con kỹ năng sống
và ứng phó với mọi tình huống trong cuộc sống. Nhưng cũng khơng ít gia đình vì có
điều kiện sống đầy đủ nên nng chiều, đáp ứng và sắp xếp cho con mọi thứ trong
cuộc sống nên con trẻ trở nên ngờ nghệch, thiếu tính tự lập, tự chủ khi bước vào
ngưỡng cửa cuộc đời. Chính cơng tác tư vấn học đường sẽ góp phần giáo dục kỹ
năng sống, kỹ năng giải quyết vấn đề và hình thành phát triển phẩm chất, năng lực
cốt lõi cho học sinh...

Công tác tư vấn học đường được thực hiện tốt sẽ giúp học sinh có thái độ
sống chan hịa, có định hướng sống tích cực, có ý thức phấn đấu vươn lên, có hành
tràng cần thiết để bước vào cuộc sống tự lập và trưởng thành, vượt qua những sú
sốc, khó khăn, vướng mắc trong lứa tuổi học đường, định hướng học tập, nghề
nghiệp tốt hơn.
Trong tình hình hiện nay gia đình - nhà trường - xã hội vừa có những mặt tích
cực vừa có những áp lực, khó khăn, vướng mắc tác động đến học sinh nên học sinh
rất cần được tư vấn để học tập, rèn luyện và hoàn thiện bản thân tốt hơn.
6


II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG KHI THỰC
HIỆN TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG

2.1. Một số thuận lợi cơ bản khi thực hiện tư vấn học đường
Trường THPT Huỳnh Thúc luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh
đạo Tỉnh, Thành phố, Sở Giáo dục - Đào tạo Nghệ An và các Sở, Ban, ngành và
chính quyền địa phương trong tiến trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục và phát triển
nhà trường, trong đó có cơng tác tổ chức tư vấn học đường.
Trong thời gian qua, Sở giáo dục – đào tạo và Thành đoàn Vinh và các tổ
chức trên địa bàn thỉnh cũng tổ chức nhiều hoạt động bổ ích và thiết thực để thu hút
sự quan tâm tham gia của học sinh nhằm tăng cường công tác giáo dục kỹ năng
sống, giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề, giáo dục giới tính, bình đẳng giới, xây dựng
mơi trường học tập an tồn, lành mạnh, thân thiện…nhằm khích lệ động viên học
sinh học sinh tích cực học tập, rèn luyện.
Tập thể hội đồng sư phạm trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đơng về số
lượng, có năng lực và hăng say về chuyên môn, nhiệt huyết với sự nghiệp “Trồng
người” (65/95 giáo viên giỏi tỉnh), luôn thân thiện gần gũi, đồng hành cùng học sinh
trong nhiều hoạt động. Đa số cán bộ, giáo viên, nhân luôn nhận thức đúng đắn, có
tinh thần trách nhiệm và đề xuất nhiều ý tưởng phù hợp, sáng tạo, hiệu quả trong tổ

chức thực hiện cơng tác tư vấn học đường. Vì thế hoạt động tư vấn cho học sinh ở
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng không chỉ là công việc của tổ tư vấn mà rất nhiều
tổ chức, cá nhân cùng tham gia, phối hợp thực hiện.
Ban đại diện Hội CMHS nhà trường và các thành viên của chi hội phụ huynh
các lớp luôn quan tâm, đồng hành với nhà trường và học sinh trong dạy học chính
khóa và trong cả các hoạt động giáo dục toàn diện. Mối quan hệ chặt chẽ giữa Hội
cha mẹ học sinh và nhà trường luôn được tăng cường và phát huy trong nhiều hoạt
động. Hàng tháng, Ban chấp hành hội cha mẹ học sinh họp giao ban cùng Ban lãnh
đạo nhà trường để đánh giá hoạt động và bàn kế hoạch phối hợp triển khai công
việc. Tại đơn vị lớp, mỗi tháng đều có đại diện chi hội cha mẹ học sinh dự sinh hoạt
lớp để phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm nắm tình hình học tập và rèn luyện của
học sinh, có hình thức động viên khích lệ kịp thời phong trào hoạt động của lớp. Hội
cha mẹ học sinh đóng vai trị quan trọng góp phần thành cơng trong nhiều hoạt
động, trong đó có việc hỗ trợ và phối hợp trong cơng tác tư vấn học đường,...
Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng có bề dày thành tích trên chặng đường
gần 100 năm xây dựng và phát triển, luôn là địa chỉ tin cậy của phụ huynh và học
sinh. Hàng năm, học sinh có điểm tuyển sinh đầu vào cao, thu hút được nhiều học
sinh ngoan, có năng lực học tập khá, giỏi ở các trường THCS. Các em khơng chỉ
ham học văn hố mà cịn tích cực tham gia các hoạt động văn hố - văn nghệ, thể
dục thể thao, nhân đạo từ thiện, giáo dục kỹ năng sống... Các em học sinh luôn có
nhu cầu giao lưu, giao tiếp, bàn bạc thảo luận các vấn đề phù hợp lứa tuổi, thích
7


khảo sát thực tế, tham quan để học tập trải nghiệm, nâng cao kỹ năng sống, giao lưu
hòa nhập với bạn bè. Học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng năng động, sáng
tạo khi tham gia các hoạt động học tập và rèn luyện, thể hiện dấu ấn riêng của tuổi
học trò phù hợp với lứa tuổi học đường.
Qua thực tế công tác tư vấn học đường và khảo sát học sinh trong năm học 20192020 đã cho thấy đa số học sinh ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng mong muốn và rất
thích nhà trường tổ chức nhiều hoạt động tư vấn học đường để hỗ trợ cho học tập và

tăng cường giáo dục kỹ năng sống. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát một số lớp để nắm
bắt ý kiến của học sinh về công tác tư vấn học đường để từ đó có kế hoạch và cách thức
phù hợp thực hiện tư vấn. Kết quả khảo sát ý kiến học sinh như sau đã cho thấy công
tác tư vấn đã trở thành nhu cầu và được học sinh được quan tâm:
Bình
Khơng
Rất thích
Thích
T
Số
thường
thích
Lớp
TL
TL
HS
TL
TL
T
HS
HS
HS
HS
(%)

(%)

(%)

(%)

1

12A2

39

10

25,6

20

51,3

5

12,8

4

10,3

2

12A5

39

11

28,2

19

48,8

4

10,2

5

12,8

3

11A6

43

8

18,6

25

58,1

5

11,6

5

11,6

4

11D4

50

10

20,0

30

60,0

5

10,0

5

10.0

5

10A7

41

10

24,4

20

48,8

5

12,2

6

14,6

6

10D1

41

7

17,1

23

56,1

8

19,5

3

7,3

253

56

22,1

137

54,1

32

12,7

28

11,1

Tổng

2.2. Một số tồn tại, khó khăn khi thực hiện tư vấn học đường
Hiện tại, ở các trường phổ thông, nguồn nhân lực làm công tác tư vấn đang gặp
khó khăn. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên được đào tạo bài bản về công tác tư
vấn học đường chưa có mà chủ yếu là cán bộ, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ
môn, nhân viên kiêm nhiệm thực hiện công tác tư vấn. Đội ngũ này chỉ mới được
tham gia các lớp bồi dưỡng, các đợt tập huấn về công tác tư vấn học đường do
ngành Giáo dục tổ chức. Vì thế lực lượng chuyên nghiệp trong cơng tác tư vấn học
đường cịn thiếu…Trong q trình thực hiện tư vấn, nhiều người còn phải đầu tư
nhiều cho cơng tác chun mơn nên đơi khi có nhiều thời gian thực hiện tư vấn hoặc
có tư vấn nhưng chưa kịp thời thiếu thuyết phục và chưa đạt hiệu quả.
Cơ sở vật chất, cảnh quan môi trường của nhà trường tuy đã được đầu tư, nâng cấp
nhưng vẫn còn chưa thực sự đảm bảo theo yêu cầu. Còn thiếu không gian rộng để học
8


sinh tổ chức các hoạt động ngồi giờ, trong đó có hoạt động tư vấn theo chun đề ở
quy mơ lớn. Vì thế, việc tổ chức tư vấn theo hình thức tập trung rất khó khăn, đặc
biệt là mùa mưa. Sân thể thao, bãi tập, nhà đa chức năng…chưa được sửa chữa,
nâng cấp kịp thời nên chưa đáp ứng yêu cầu tư vấn ngày càng cao của học sinh.
Học sinh phải tập trung học văn hóa, tiếp thu lượng kiến thức khá lớn ở các bộ
mơn trong học chính khóa, học ôn luyện thi, chịu sức ép về điểm số trong kiểm tra,
thi cử còn khá nặng nề...Bởi vậy đã có khơng ít học sinh khi học THPT chỉ quan
tâm đến học để thi đạt vào trường đại học tốp nên chỉ đầu tư nhiều các môn theo
khối thi. Hiện tượng học sinh học lệch, học xa rời thực tiễn và thiếu kỹ năng sống
hoặc chưa chăm chỉ học tập, rèn luyện nghiệm game, Facebook,..đang tồn tại
ở nhiều trường học, đặc biệt là các trường ở thành phố, trong đó có học sinh trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng.

Sự thay đổi về nhận thức trong phụ huynh học sinh cũng chuyển biến nhưng
có một số cha mẹ chỉ muốn cho con em mình tham gia học nhiều ở các mơn văn hóa
để vào trường đại học tốp trên hoặc học Ngoại ngữ để đi du học nên ít quan tâm đến
lĩnh vực tư vấn học đường. Một số gia đình đã khơng nắm bắt được tâm tư nguyện
vọng của con, có lúc để xảy ra bất đồng giữa bố mẹ và con cái làm ảnh hưởng
không tốt đến tâm lý học sinh, dẫn đến căn bệnh như tự kỷ, hành vi lệch chuẩn...khó
kiểm sốt.
Các trường học đầu tư kinh phí cho cơng tác tư vấn học đường chưa nhiều,
ngân sách chủ yếu dành cho học tập văn hóa, sinh hoạt. Kinh phí dành cho hoạt
động này đang gặp rất nhiều khó khăn. Nguồn kinh phí từ ngân sách hay do các lực
lượng xã hội đầu tư cho công tác tư vấn học đường chưa được như mong muốn nên
nhu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho cho công tác này cịn khó khăn.
Học sinh THPT đang ở độ tuổi 15-18 nên dễ gặp phải những khó khăn,
vướng mắc, lo lắng trong học tập, trong cuộc sống. Khơng ít học sinh đã chọn các
chịu đựng một mình khi gặp trở ngại nên khơng thể tránh khỏi những khó khăn, rối
loạn về tâm lý dẫn đến uất ức, tự kỷ, trầm cảm hoặc nảy sinh những hành vi bột
phát khó kiểm soát, thực hiện những hành vi lệch chuẩn, vi phạm nội quy trường
lớp, vi phạm pháp luật, bỏ nhà đi, tự tử,...Cũng có những học sinh khi gặp khó khăn
vướng mắc chỉ chia sẻ với bạn bè nhưng cách giải quyết được một số bạn bè tư vấn
là giải quyết tạm thời, bao che cho nhau, tư vấn có thể sai lệch vì bạn bè cũng trang
lứa chưa đủ kinh nghiệm để tư vấn cho bạn bè. Khi được cán bộ, giáo viên, nhân
viên tư vấn thì một số học sinh và kể cả phụ huynh còn bất cần hoặc e ngại chưa
thực sự hợp tác với nên việc tư vấn gặp khó khăn…

9


Việc bố trí thời gian cho cơng tác tư vấn đang gặp những khó khăn vướng
mắc. Mặc dù theo văn bản quy định đã có nhưng trên thực tế thì các trường học
thường được ưu tiên nhiều cho hoạt động dạy học chính khóa…Giáo viên làm cơng

tác tư vấn mặc dù được tính tiết nhưng vừa phải đứng lớp vừa làm tư vấn theo quy
định nên có lúc học sinh cần tư vấn riêng và kịp thời những vấn đề liên quan đến sự
rối loạn tâm lý thì cán bộ tư vấn phải hồn thành cơng tác chun mơn trước rồi mới
thực hiện tư vấn nên không phải lúc nào cũng bố trí tư vấn cho học sinh ngay
được…
Như vậy, tư vấn học đường trên thực tế triển khai thực hiện có nhiều thuận lợi
những cũng gặp khơng ít những khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, chúng tơi ln xác
định công tác tư vấn học đường là vô cùng quan trọng nhằm đưa học sinh vượt qua
những khó khăn trong cuộc sống, trong học tập, có cách cách ứng phó, giải quyết
phù hợp mọi tình huống. Điều này sẽ góp phần thực hiện thành cơng nhiệm vụ dạy
học, góp phần đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện của Giáo dục, tạo nên
những thế hệ học sinh phát triển toàn diện, tạo thêm nguồn nhân lực chất lượng cao
cho quê hương, đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TƯ VẤN
HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG

3.1. Nâng cao nhận thức của CB.GV.NV.HS và PH về tư vấn học đường
- Đối với CB.GV. NV
Đây là công việc đầu tiên và rất quan trọng nhằm làm cho toàn thể CB.GV.NV
các nhà trường nhận thức đầy đủ vai trò và ý nghĩa của công tác tư vấn học đường.
Biện pháp nâng cao nhận thức về vấn đề này được thực hiện ngay từ trong quá trình
triển khai học tập nhiệm vụ năm học, trong Hội nghị viên chức đầu năm và họp cơ
quan hàng tháng họp giao ban hàng tuần và trên các phương tiện thông tin truyền
thông của đơn vị.
Từ đầu năm học, trong Nghị quyết của chi bộ, kế hoạch của tổ, nhóm chun
mơn, các tổ chức Cơng đồn, Đồn Thanh niên cần đưa vào hoạt động chuyên đề
kết hợp hoạt động ngọai khóa trong đó có công tác tư vấn học đường phù hợp với
đặc thù của tổ, nhóm chun mơn, tổ chức đồn thể, giáo viên chủ nhiệm để phối
hợp triển khai. Từ đó, mỗi cán bộ giáo viên nhận thức sâu sắc hơn tư vấn học đường
là một bộ phận bổ trợ cho hoạt động giáo dục, là nhiệm vụ của nhiều tổ chức, cá

nhân trong nhà trường, gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ năm học của đơn vị. Từ
việc nhận thức trên trong những năm qua nhà trường đã đẩy mạnh việc nâng cao
nhận thức cho CB.GV.NV về hoạt động tư vấn học đường.
- Đối với học sinh
10


Với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay lấy học sinh làm trung tâm
thì việc nâng cao nhận thức cho học sinh về hoạt động tư vấn học đường là vô cùng
cần thiết. Nâng cao nhận thức cho học sinh về tầm quan trọng của hoạt động này
trong nhà trường được thực hiện thường xuyên và có hiệu quả. Có thể thơng qua tiết
chào cờ đầu tuần, tiết sinh hoạt lớp hoặc qua hệ thống Vn.Edu, bảng tin, phát
thanh,Website, Fanpage, thông qua đội ngũ cán bộ, giáo viên, cán bộ Đồn, cán sự
lớp và các đội, nhóm của Đoàn thanh niên trong nhà trường. Để tất cả học sinh phối
hợp trong hoạt động tư vấn thì hiệu quả mang lại mới cao cần nâng cao nhận thức
cho học sinh về sự cần thiết và vai trị của cơng tác tư vấn học đường. Khi học sinh
nhận thức đúng về vấn đề này thì các em mới yên tâm chia sẻ, tích cực tham gia tư
vấn, khơng tự chịu đựng một mình hay dấu kín thơng tin và hăng hái tham gia hoạt
động tương tác đám đông trong tư vấn chuyên đề.
- Đối với phụ huynh
Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất và năng lực nhằm giúp học
sinh phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn
ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã hội. Vì
thế, việc giáo dục tồn diện học sinh ln ln địi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ
của nhiều lực lượng xã hội và nhất là đòi hỏi sự quan tâm đúng cách của nhà
trường, gia đình và xã hội. Vì vậy, việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho phụ
huynh về công tác tư vấn học đường là việc làm vô cùng cần thiết. Thông qua là các
cuộc giao ban với Ban đại diện cha mẹ học sinh, họp chi hội phụ huynh lớp, qua đội
ngũ giáo viên chủ nhiệm và qua nhiều kênh thông tin như Website, Fanpage, Zalo,
Vn.Edu,…để nhà trường làm tốt công việc này và nhận được sự đồng thuận, đồng

hành của cha mẹ học sinh. Để từ đó, phụ huynh biết cách hạn chế những tác động
tiêu cực tác động đến với con cái từ trong gia đình, cha mẹ và anh chị em cần lắng
nghe những chia sẻ, tâm tư nguyện vọng của con em mình để giảm thiểu những suy
nghĩ tiêu cực và hành vi lệch chuẩn. Đồng thời phụ huynh ln có trách nhiệm giữ
mối quan hệ, hợp tác với nhà trường để phối hợp giáo dục học sinh.
3.2. Phát huy vai trò, chức năng hoạt động của tổ tư vấn học đường
Nhà trường thực triển khai thực hiện thành lập Tổ tư vấn theo Điều 8 -Thơng
tư 31/2017, có sự vận dụng linh hoạt phù hợp với đặc thù của đơn vị theo Hướng
dẫn số 1602 ngày 30 tháng 8 năm 2019 về thực hiện nhiệm vụ năm học 2019-2020
của Sở Giáo dục - đào tạo là: “Tập trung thực hiện tốt việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ
năng cho cán bộ làm công tác tư vấn tâm lý cho học sinh; linh hoạt trong việc chọn
địa điểm, thời gian, bối cảnh thực hiện tư vấn để đạt hiệu quả; phát huy vai trò hiệu
quả hoạt động của hội đồng tư vấn học sinh trong công tác tư vấn học
11


đường”. Tổ tư vấn được thành lập gồm: Phó hiệu trưởng - Đại diện lãnh đạo nhà
trường làm Tổ trưởng; thành viên cịn lại có đại diện tổ trưởng chun mơn, giáo
viên chủ nhiệm, nhân viên y tế, bí thư Đoàn trường Đoàn, đại diện Hội cha mẹ học
sinh và học sinh là cán bộ lớp, cán bộ Đoàn. Đặc biệt, việc thành lập tổ tư vấn
không chỉ quan tâm đến cơ cấu số lượng, thành phần theo quy định mà quan trọng
là lựa chọn những cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh có năng lực chun
mơn, nghiệp vụ sư phạm, có kinh nghiệm, tâm huyết, có uy tín cao, gần gũi với học
sinh và đã được tham gia bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ tư vấn học
đường các cấp. Bởi đội ngũ này sẽ góp phần quan trọng làm cho cơng tác tư vấn học
đường của đơn vị được tiến hành có hiệu quả. Cũng chính đội ngũ này góp phần tác
động trực tiếp để nhiều thành viên khác trong nhà trường tham gia cơng tác tư vấn
và động viên khích lệ học sinh tin tưởng phối hợp chia sẻ trong tư vấn học đường.
Ngay sau khi khai giảng năm học mới, tổ tư vấn ra mắt trước toàn thể cán bộ,
giáo viên, nhân viên và học sinh với mục đích là để cơng tác tư vấn được tiến hành

kịp thời và thường xuyên trước nhu cầu của học sinh. Hoạt động của tổ tư vấn được
thực hiện chủ động, có kế hoạch, có phịng tư vấn, có sự phân cơng nhiệm vụ, lựa
chọn hình thức tư vấn ngay từ đầu và được đăng tải công khai trên trang Website,
Panpege, Email, Facebook, Zalo...để giáo viên, học sinh, phụ huynh nắm được
thơng tin và có sự kết nối khi có thể tư vấn và cả khi cần được tư vấn. Chính vì thế,
phịng tư vấn, tổ tư vấn của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng trở thành địa chỉ kết
nối, tin cậy cho nhiều học sinh khi gặp những khó khăn về tâm lý, khi cần hỗ trợ về
học tập, hướng nghiệp hay tìm hiểu, giải quyết những băn khoăn giới tính, sức khỏe,
về mối quan hệ trong gia đình, trong nhà trường và ngồi xã hội. Lực lượng tư vấn
mà chúng tơi có được khơng chỉ thành viên tổ tư vấn mà rất nhiều cán bộ, giáo viên,
phụ huynh và học sinh trong trường khi cần vẫn sẵn sàng tham gia tích cực và kịp
thời.
Trong khi hiện nay khơng ít những trường học tổ tư vấn được thành lập
nhưng chưa thực sự đi vào hoạt động đúng chức năng, chưa có phịng tư vấn, cơng
tác tư vấn chưa có sự phân định và giao nhiệm vụ, kế hoạch rõ ràng... Nhưng ở
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, tổ tư vấn đã thực hiện và phát huy tốt vai trị,
chức năng của mình và góp phần quan trọng trong công tác tư vấn học đường tại
đơn vị.
3.3. Thực hiện những nội dung, hình thức tư vấn học đường phù hợp và hiệu quả
Công tác tư vấn được sự quan tâm vào cuộc của Ban lãnh đạo nhà trường, các
tổ chức đoàn thể và sự phối hợp của tập thể giáo viên, nhân viên, học sinh và
12


các bậc phụ huynh nên được triển khai kịp thời, hiệu quả.Trường THPT Huỳnh
Thúc Kháng đã thực hiện kế hoạch và lựa chọn hình thức, nội dung tư vấn phù hợp
với tình hình nhà trường, địa phương và nguyện vọng của học sinh nhằm mang lại
hiệu quả thiết thực. Trong đó, có một số chủ đề, nội dung và hình thức tư vấn học
đường đã thực sự được giáo viên, phụ huynh và học sinh quan tâm. Một số ca tư
vấn riêng trực tiếp, tư vấn gián tiếp đã được thực hiện kịp thời, giảm thiểu được

những suy nghĩ tiêu cực, tình trạng bức xúc, hành vi lệch chuẩn ảnh hưởng đến sự
phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Vì thế cơng tác tư vấn đã có sức lan
tỏa trong quá trình thực hiện hoạt động giáo dục tồn diện ở tại đơn vị. Nhà trường
thơng qua tổ tư vấn đã lựa chọn hình thức tư vấn thu hút học sinh quan tâm, tránh
tình trạng thực hiện tư vấn khơ khan, hình thức, nhàm chán, khơng kịp thời và hiệu
quả khơng cao. Vì thế, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng ln tìm cách đa dạng
hóa và lựa chọn các hình thức tổ chức tư vấn phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng
của học sinh.
3.3.1.Tư vấn học đường qua thơng các chun đề, diễn đàn, ngoại khóa
Với cách tư vấn này, chúng tôi đã tiến hành xây dựng các chuyên đề tư vấn,
diễn đàn, hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, hoạt động trải nghiệm, hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp và lồng ghép trong các tiết sinh hoạt tập thể như chào cờ, sinh
hoạt lớp, sinh hoạt Đồn,...Các hoạt động này có sự phối hợp với các tổ chức trong
và ngồi nhà trường, trong đó có vai trị của Cơng đồn, Đồn trường, ban
HĐGDNGLL, các chun đề của nhóm, tổ chun mơn, thực hiện các chương trình
truyền thơng phát thanh.
Phối hợp với các tổ chức ngồi nhà trường như chi đồn Quảng trường Hồ
Chí Minh,Thành đồn Vinh, đơn vị bộ đội kết nghĩa thuộc Quân khu IV, Trung tâm
khuyết tật thành phố Vinh, Làng trẻ em SOS, bệnh viện U bướu Nghệ An, các khóa
học sinh cũ của trường...tổ chức các nói chuyện chuyên đề, ngoại khóa với mục đích
gắn liền học sinh với các hoạt động xã hội. Tổ chức cho học sinh các hoạt động
nhân đạo tình nguyện, phối hợp với các đơn vị đồn phường tổ chức cho học sinh
tham gia sinh hoạt hè tại địa phương, thực hiện “Mùa hè xanh tình nguyện”, “Tiếp
sức mùa thi”, “Thắp nến tri ân:, “ Trường giúp trường”,...
Từ những nội dung thiết thực và cách tổ chức đa dạng đó, việc tư vấn học
đường của chúng tơi đã được thực hiện thường xuyên, thu hút tất cả học sinh tham
gia và mang lại hiệu quả rất tốt. Quan điểm và cách làm của chúng tôi là tất cả học
sinh đều có nhu cầu và cần được tư vấn về những vấn đề cần thiết như hoạt động
học tập, hình ảnh bản thân, kỹ năng giao tiếp, sự phát triển thể chất, tâm lí và sức
khỏa sinh sản, tư vấn hướng nghiệp,...Sự tự đánh giá của học sinh lứa tuổi THPT

tuy đã có tính độc lập, có chiều sâu nhưng do ít dựa vào ý kiến người khác nên
khơng phải bao giờ cũng phù hợp. Có khi các em tự ti, đánh giá thấp bản thân
nhưng cũng có những em lại tự cao, coi thường nguời khác, thiếu sự hịa đồng. Vì
thế học sinh cần được tham gia tư vấn dưới hình thức tương tác đám đơng để biết
cách đánh giá đúng năng lực của mình, tự ý thức bản thân. Từ đó, học sinh sẽ trở
nên năng động, nhạy bén, có kiến thức và kỹ năng hơn khi được tham gia các hoạt
13


tư vấn chuyên đề của nhà trường. Sau đây là một số nội dung và biện pháp tư vấn
học đường bằng cách tương tác đám đông mà đơn vị chúng tôi đã và đang tiến hành
trong năm học 2019-2020:
Thời
Nội dung, hình thức,
gian
Chủ đề
Phụ trách tư vấn
mục đích tư vấn
(Có điều
tư vấn
(Có điều chỉnh)
chỉnh)
Evet
Học sinh khóa 97 tổ chức Đồng chí Phan
Xn
EpochChương trình Epoch tư
Hồi Linh – Bí thư Đồn
Tháng 2019
vấn cho học sinh khóa 99
và các đội,

nhóm (Học
để học sinh lớp 10 làm
sinh Võ Thanh
Huyền
9/2019
quen, thích nghi với mơi
lớp 12 A4)
trường học tập mới:
(18/9/2019)
- Kịch nói
- Văn nghệ
An tồn
Tư vấn kiến thức để học
Đồng chí Phan
Xn
giao thơng sinh hiểu hơn Luật An
Hồi Linh và cơng an
và phịng
tồn giao thơng và kỹ năng thành phố Vinh
tránh cháy phòng tránh cháy nổ, ma
nổ, ma túy túy và tội phạm:
(24/9/2029)
- Công an trực tiệp tư vấn
(hỏi –đáp)
- Giao lưu câu hỏi
- Văn nghệ
Diễn đàn:
Tư vấn tìm hiểu để học
Đồng chí Đồn Thị Thủy
Thanh niên sinh tìm hiểu chủ đề phụ

Chung – Tổ trưởng tổ Xã
Tháng với tình
nữ, tình bạn, tình yêu và
hội và đồng chí Nguyễn
10/2019 bạn, tình
gia đình:
Minh Hồng – Tổ trưởng
u và gia - Giao lưu câu hỏi
tổ Văn – Ngoại ngữ
đình
- Tranh biện vấn đề: Tình
(14/10/2020)
u ở tuổi học trị – Nên
hay không nên?
- Văn nghệ
Tháng Diễn đàn:
Tư vấn về truyền thống
Đồng chí Lê Thị Hồng
11/2019 Thanh niên hiếu học:
Lâm
và Thái Hương
(18/11/2020) với truyền
- Giao lưu hỏi đáp về
Thủy
thống hiếu Truyền thống tôn sư trọng
học và tôn đạo, hiếu học
sư trọng
- HS giao lưu với thầy cô
đạo
- Văn nghệ

14


Tháng
12/2019
(16/12/2020)

Tháng
1/2020
(13/1/2020)

Diễn đàn:
Thanh niên
với sự
nghiệp xây
dựng và
bảo vệ tổ
quốc

Tư vấn để học sinh hiểu về
kiến thức An ninh quốc
phòng:
- Giao lưu (hỏi – đáp)
-Hội thao Quốc phịng
tồn dân
- Chúc mừng, giao lưu
chương trình “Sáng mãi
phẩm chất anh bộ đội cụ
Hồ” với Tỉnh đội, cựu

chiến binh
- Văn nghệ
-Tặng cờ Tổ quốc cho ngư
dân Quỳnh Phương
-Nhóm bút phát thanh
tuyên truyền, ca nhạc.
* Diễn dàn: * Tư vấn cho học sinh về
Thanh niên giữ gìn bản sắc văn hóa
với việc
dân tộc:
giữ gìn bản - Giao lưu hỏi đáp về bản
sắc văn
sắc văn hóa dân tộc
hóa dân
- Học sinh dân tộc đang
tộc;
học tại trường giao lưu
bằng tiếng dân tộc và trình
diễn trang phục dân tộc
trước học sinh tồn trường
- Tranh biện: Giữ gìn bản
sắc văn hóa dân tộc
và
tiếp thu văn hóa hiện đại
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc
* Tư vấn
* Tư vấn về bảo vệ môi
thực hiện
trường: Thực hiện Dự án

Dự án
Trường học xanh bằng
Trường
hành động thiết thực là:
học xanh
phân loại rác thải hàng
ngày, hạn chế sử dụng bao
bóng và đổi rác tái chế lấy
cây xanh trong học sinh
toàn trường.
- Giao lưu hỏi đáp về chủ
đề bảo vệ môi trường
- Hướng dẫn phân loại rác
thải

Đồng chí Trần
Ngọc
Hùng – Phó bí thư Đồn
và đồng chí
Nguyễn
Trung Dũng

* Đồng chí Phan Xn
Hồi Linh và
Thái
Phương Chi – Giáo viên
chủ nhiệm lớp 10D1

* Cô Đồng Thị Minh
Thúy - nhân viên y tế hai

và
học sinh:
Phạm
Nguyễn Nguyên
Thùy
(11A6 và Nguyễn Hoa
Linh (11A5)

15


Tháng
2/2020
(3/2/2020)

Diễn đàn:
Thanh niên
với lý
tưởng sống
đẹp

Tư vấn về lý tưởng sống
cho thanh niên để thế hệ
trẻ vững vàng niềm tin và
có lý tưởng sống đẹp, có
kỹ năng giao tiếp, hoạt
động:
- Giao lưu hỏi đáp tìm
hiểu về Đảng
- Tái hiện lịch sử để củng

cố kiến thức và rèn luyện
kỹ năng làm việc cá nhân,
hoạt động nhóm
- Trao đổi về nội dung:
Lối sống của giới trẻ ngày
nay...
* Tư vấn
* Hướng dẫn học sinh
chuyên đề:
tổng vệ sinh lớp học
phòng chống phòng tránh dịch bệnh

Đồng chí Cao Thanh Bảo
- Bí thư chi bộ, hiệu
trưởng và đồng chí Lưu
Thị Vân Anh – Giáo viên
GDCD

Diễn dàn:
Thanh niên
với vấn đề
lập nghiệp

Đồng chí Phan Xn
Hồi Linh, giáo viên chủ
nhiệm, Trung tâm hướng
nghiệp Tỉnh

dịch bệnh
Covid - 19

Tháng
3/2020

Tư vấn hướng nghiệp
nghiệp cho học sinh:
-Học sinh học nghề,
hướng nghiệp
- Khối 12 tham gia Ngày
hội tư vấn hướng nghiệp
- Tổ chức giao lưu hỏi đáp
về Chủ đề nghề nghiệp
trong giờ chào cờ đầu tuần.

Đồng chí Lê Thị Hồng
Lâm, Đồng Thị Minh
Thúy

- Tư vấn cho học sinh 12
làm hồ sơ chọn nghề, chọn
trường thi THPT quốc gia,
học sinh 11 thi HSG tỉnh
và học sinh 10 thi HSG
trường
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc.
* Tư vấn * Phát tài liệu hỏi đáp Đồng chí Cao Thanh chuyên đề:
tuyên tryền về phòng Bảo, Đồng Thị Minh
Phòng
chống dịch bệnh

Thúy và GVCN
chống dịch - Hướng dẫn vệ sinh tẩy
bệnh
trùng phòng học
Covid-19

16


Tháng
4/2020

Chuyên đề:
Thanh niên
với vấn đề
hội nhập
và hợp tác
quốc tế

Tổ chức sinh Câu lạc bộ
Tiếng Anh với chủ đề Hội
nhập và hợp tác nhằm mục
địch tư vấn cho học sinh
về cơ hội để giới trẻ hội
nhập và phát triển trong
thời kỳ hội nhập

Học sinh Nguyễn Quỳnh
Anh lớp 11D1 và Câu lạc
bộ Tiếng Anh

Tháng
5/2020

Chuyên đề:
Thanh niên
tri ân và
trưởng
thành

- Tư vấn để học sinh tổ
chức Lễ tri ân và trưởng
thành trước khi ra trường.
- Tư vấn cho học sinh
phương pháp ôn thi THPT
giai đoạn nước rút
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc

Đồng chí Cao
Thanh
Bảo, Phan Xn Hồi
Linh và Nguyễn Thị Bích
Ngọc – Giáo viên chủ
nhiệm lớp 12 A2

Các cuộc tư vấn bằng hình thức tương tác đám đơng thơng qua ngoại khóa,
cjuyeen đề, diễn đàn...đã có sức thu hút học sinh tham gia vì được nghệ thuật hóa,
sân khấu hóa thơng qua thi hùng biện, thi trắc nghiệm, thi tiểu phẩm, thi tài năng,
thi vẽ tranh, thi tranh biện, giao lưu với khán giả, mời chuyên gia tư vấn hỏi đáp

cùng học sinh...Từ đó giúp các em củng cố khối lượng kiến thức liên môn, các kỹ
năng cơ bản và vận dụng hiểu biết của mình để được tự thể hiện tài năng và hoạt
động tập thể ở các sân chơi bổ ích, phù hợp lứa tuổi, tránh được những hành động
bột phát, hành vi tiêu cực của học sinh. Cũng từ đó, mối quan hệ cơ trị, bạn bè gần
gũi chan hịa hơn, việc tâm tư chia sẻ, lắng nghe, đồng cảm với nhau cũng tuận lợi
hơn.
3.3.2. Tư vấn học đường cho học sinh qua phương tiện thông tin
Công tác tư vấn cũng đã được thực hiện gián tiếp thông qua các phương tiện
hỗ trợ thông dụng khác. Thực tế cho thấy, nhiều học sinh rất cần được tư vấn kịp
thời nhưng lại khơng có thời gian hoặc cịn q e ngại, rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin
và muốn giữ bí mật hoàn toàn về bản thân cũng như vấn đề cần tư vấn nên các em
không muốn gặp gỡ trao đổi trực tiếp với cán bộ tư vấn. Trong những tình huống đó
thì tư vấn gián tiếp là cách lựa chọn hoàn toàn hợp lý mà vẫn kịp thời và hiệu quả
nắm bắt được tâm lý đó của học sinh, chúng tơi đã có các kênh để tư vấn theo cách
gián tiếp này thông qua các địa chỉ như Email: ;
Fanpage:
Quốc học Vinh-THPTHuỳnh Thúc
Kháng; Facebook Tư vấn học đường
HTK, Zalo: Tư vấn học đường HTK, hộp
17


thư tư vấn và điện thoại của thành viên tổ
tư vấn hoặc cán bộ, giáo viên, nhân viên
mà học sinh muốn được người đó tư vấn
cho mình. Học sinh chuyển nội dung cần
tư vấn vào các địa chỉ trên, tổ tư vấn sẽ
phân công cán bộ tư vấn phù với với lĩnh
vực các em cần tư vấn và trả lời kịp thời.
Hiện nay theo thống kê, trang Quốc học

Vinh- THPT Huỳnh Thúc Kháng của
chúng tơi đang có hơn 29 nghìn người
theo dõi, trong đó số học sinh quan tâm
theo dõi, tương tác và cần tư khơng ít.
Từ đó, hình thức tư vấn gián tiếp
này đã tạo cơ hội cho học sinh kịp thời
chia sẻ, giải tỏa bức xúc, khó khăn, bế tắc
trong học tập, cuộc sống, giảm thiểu,
ngăn chặn được những tiêu cực xảy ra
trước những suy nghĩ, hành vi nông nổi
của các em ở lứa tuổi vị thành niên.
Đây là tin nhắn giữa một học sinh và cơ Đồn Thị Thủy Chung trong tổ tư
vấn học đường thể hiện sự bức xúc về lời nói, cư xử của bạn cùng lớp và thái độ
tiếp nhận thông tin, tư vấn kịp thời từ thành viên tổ tư vấn trường THPT Huỳnh
Thúc Kháng:
Học sinh này đã được tư vấn kịp thời, sau một thời gian, mọi sự bức xúc
vướng mắc trong mối quan hệ, cách ứng xử với bạn bè đã được giải quyết. Kết thúc
học kỳ 1 năm học 2019-2020, em học sinh được xem là “bắt nạt tập tập thể” gây
bức xúc cho bạn bè của lớp đó đã thực sự thay đổi, có ý thức tập thể hơn, các bạn
cũng đã hiểu thêm về cá tính của bạn mình và từng bước giúp bạn mình thay đổi.
Trong cuộc họp phụ huynh tháng 1 năm 2020 học sinh này đã cũng nhóm bạn làm
clip rất cảm động như một thông điệp tri ân và yêu thương gửi tới thầy cơ và bạn bè.
Tập thể lớp đó đã xây dựng được khối đồn kết, có nhiều hoạt động sơi nổi, biết yêu
thương giúp đỡn nhau và đạt danh hiệu lớp tiên tiến xuất sắc.
Trong thời gian qua, cô Đồng Thị Minh Thúy và thầy Phan Xuân Hoài Linh
cũng nhận được tin nhắn của học sinh đang học lớp 12 là N.T.H vì áp lực học tập
cuối cấp, thi thử khơng được như mong muốn đã tỏ ra tuyệt vọng và mất niềm tin
như sau:
Khi nhận được những tin nhắn đó, chúng
tơi đã bình tĩnh nắm bắt tình hình, rà sốt lại

thơng tin và tìm hiểu ngun nhân dẫn đến tâm
trạng buồn chán đó của học sinh từ facebook cá
nhân, từ giáo viên chủ nhiệm và bạn bè của em
18


ấy, giữ bí mật, tơn trọng quyền riêng tư và thơng
tin cá nhân...Từ đó, chọn các tư vấn nhẹ nhàng
qua các tin nhắn (vì học sinh có u cầu khơng
gặp trực tiếp và gọi điện thoại), có phân tích,
khun nhủ và gợi mở để em có hướng giải quyết
tích cực. Mặt khác cử thành viên khác trong tổ tư
vấn, GVCN tạo cớ để gặp mặt giao tiếp bình
thường nắm tình hình và diễn biến tâm lý học
sinh. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng kết quả
là tổ tư vấn đã giúp học sinh này ổn định về tâm
lý để tiếp tục học tập và tham gia các hoạt động
của tập thể.
Với sự phát triển khoa học kỹ thuật cùng
với mạng xã hội như hiện nay, học sinh lựa chọn
hình thức này để được tư vấn kịp thời mà e ngại
không muốn gặp mặt trực tiếp với cán bộ tư vấn
không phải là ít. Vì vậy khi thực hiện tư vấn gián
tiếp qua trang thông tin điện tử, mạng nội bộ,
mạng xã hội, email, điện thoại,...thì chúng ta cần
thực hiện kịp thời, bí mật thơng tin, gợi mở định
hướng phù hợp,...
Tư vấn học đường thông qua các phương
tiện thông tin, đặc biệt là qua trang fanpage Quốc
học Vinh – THPT Huỳnh Thúc Kháng đã được

tiến hành kịp thời và thực sự mang lại hiệu quả
thiết thực trong công tác tư vấn cho học sinh.
Trong các lĩnh vực như: Tuyển sinh lớp 10, tuyển
sinh đại học, tư vấn hướng nghiệp, tư vấn tâm lý,
tư vấn sức khỏe…luôn được học sinh quan tâm
và lãnh đạo nhà trường, tổ tư vấn trả lời kịp thời.
Vì thế, trang fanpage Quốc học Vinh – THPT
Huỳnh Thúc Kháng cho đến thời điểm hiện nay
đã có gần 30 nghìn lượt tương tác, trong đó, chủ
yếu là học sinh và phụ huynh. Địa chỉ này đã
thực sự trở thành nơi gửi gắm tâm tư, nguyện
vọng, băn khoăn trăn trở của học sinh, phụ huynh
về lứa tuổi học đường.

1
9


20


21


22


2
3

3.3.3. Tư vấn học đường trực tiếp cho học sinh
Học sinh gặp khó khăn về tâm lý, học tập, hướng nghiệp, sức khỏe, các mối
quan hệ đều được tư vấn kịp thời. Cán bộ tư vấn sẵn sàng lắng nghe, tìm hiểu những
khó khăn vướng mắc mà học sinh đang gặp phải. Từ đó, chúng tơi gợi mở nhận thức
và định hướng để học sinh giải quyết từng bước khó khăn mà các em đang trải qua.
Trong khi thực hiện tư vấn, mọi thông tin riêng tư đều đảm bảo nhưng vẫn hiệu quả
và kịp thời. Điều đó càng làm cho học sinh yên tâm, có niềm tin và muốn được chia
sẻ cùng thầy cơ khi gặp khó khăn, vướng mắc. Giáo viên tư vấn phải thân thiện,
khéo léo gợi mở để học sinh “trải lịng” và phải giữ bí mật thông tin mà học sinh tiết
lộ để học sinh tin tưởng và thích đến Phịng tư vấn vào giờ ra chơi hay lúc rảnh rỗi
để trò chuyện và được thấu hiểu.
Trong quá trình thực hiện tư vấn trực tiếp cho học sinh, chúng ta cần chú
trọng và chủ động tiếp cận với những học sinh cá biệt, tăng động hoặc tự kỷ. Bởi
những học sinh này không phải lúc nào cũng mạnh dạn chia sẻ với thành viên tư
vấn, bố mẹ, thầy cô hay bạn bè. Qua nhiều kênh thông tin và từ biểu hiện khác nhau
về các hành xử, lời nói của những học sinh này để chúng ta chủ động tiếp cận, chăm
sóc, giúp đỡ bằng nhiều nguồn lực của nhà trường, phối hợp với gia đình để học
sinh sớm được bảo vệ, hướng dẫn, tránh xa tệ nạn và hành vi lệch chuẩn. Thực hiện
tư vấn cho những học sinh này, chúng tôi cũng đạt được một số kết quả nhưng cũng
có những ca tư vấn đạt được kết quả như mong muốn. Đó là điều mà chúng tơi ln
trăn trở, băn khoăn trong q trình thực hiện tư vấn học đường và hoạt động giáo
dục tồn diện. Tư vấn chưa có kết quả có thể do học sinh đã rơi vào tình trạng tự kỷ,
trầm cảm q nặng nhưng gia đình khơng phối hợp, khơng nhận ra điều đó nhưng
cũng có phần do kỹ năng, trình độ tư vấn cịn hạn chế...Trường hợp của học sinh
N.Q.H lớp 10 năm học 20119-2020 là một ví dụ: Em H bị áp lực từ gia đình, thầy cơ
khi khơng đậu trường chun nên H khơng đi học chính khóa mà đi học thêm ngồi
để tiếp tục ơn thi vào trường chuyên khác. Sau thời gian cả gia đình và cô giáo chủ
nhiệm phối hợp tư vấn, khuyên bảo không được em đã bố mẹ đưa đi khám và bác sỹ
kết luận là em bị bệnh hoang tưởng. Như vậy, với trường hợp này chúng tôi đã giới

thiệu học sinh đi điều trị tâm lý vì đã nằm ngồi khả nâng tư vấn của nhà trường.
Chúng tôi đã từng có một q trình dài thực hiện tư vấn cho em N.T.K học
sinh lớp 11, hiện đang là đội tuyển HSG tỉnh năm học 2019-2020. Trước khi nhập
học vào trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, N.T.K được đánh giá là xuất sắc về mơn
Tốn ở trường THCS. Tuy vậy, theo em và gia đình thì em lại “khơng thành cơng”
trong hai kì thi vì : HSG tỉnh mơn Tốn lớp 9 chỉ đạt giải 3, không đạt nguyện vọng vào
lớp chuyên Toán của trường chuyên Phan Bội Châu,...Trước sự “thất bại” của bản thân,
cộng thêm với tính cách khá trầm, ít giao tiếp, ít bạn... nên N.T.K đã rất “sốc” và
24


có dấu hiệu rơi vào trạng thái trầm cảm.Vì vậy khi nhập học vào trường THPT Huỳnh
Thúc Kháng mặc dù đủ điều kiện được vào lớp chọn khối A nhưng em vẫn chưa vui vẻ
thích ứng. Ngay tuần đầu tập trung em đã không tham gia, khai giảng cũng không có
mặt, gia đình đã báo cáo và xin phép nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ... Sau một tuần
học em mới đến lớp nhưng đi học không đều, hay nghỉ khơng lí do, khơng tham gia các
hoạt động tập thể như lao động, ngoại khóa, chào cờ, khơng giao tiếp với bạn bè, về
nhà cũng khơng nói chuyện trao đổi với người thân, khơng học bài...GVCN, GV bộ
mơn đã tìm hiểu thơng qua gia đình, bạn bè, GV cũ, gặp gỡ phân tích động viên K.
GVCN đã tìm hiểu và lựa chọn một bạn nam trong lớp được cho là có thể tiếp xúc, dễ
gần với K. Đó là em B.K.H - một học sinh rất hiền lành từ Thanh Chương xuống, em
rất nghiêm túc và chân tình.... H nhận nhiệm vụ là hàng ngày tiếp cận gần
gũi nói chuyện và giúp đỡ K...Ngoài ra các bạn trong tập thể lớp cũng rất nhiệt tình gần
gũi K. K đã dần hòa đồng với các bạn hơn, sau một năm học K. đã dần thay đổi, đã
tham gia các hoạt động tập thể với các bạn, giao lưu chuyện trò, giúp đỡ bạn học Tốn,
các mơn học khác có nhiều tiến bộ, và hiện nay cháu đã được chọn vào đội tuyển HSG
tỉnh mơn Tốn, là ứng viên sáng giá của đội tuyển... Cháu đã vui vẻ và mạnh mẽ trở
lại...
DANH SÁCH MỘT SỐ HỌC SINH ĐÃ ĐƯỢC TƯ VẤN TRỰC TIẾP

TT

Họ tên
Đơn vị/
Năm học
Ngô Quang
Hưng

Trước khi

Sau khi được

Thực hiện

được tư vấn

tư vấn

tư vấn

1

- Không đậu vào trường
THPT Chuyên Phan Bội
Châu
- Có biểu biểu hiện bị
Lớp 10A5 hoang tưởng: Đến trường
(2019-2020) nhưng khơng vào lớp học,
vẫn đi học thêm ngồi

- Giới
thiệu
chun gia điều
trị tâm lý
- Gia đình xin
cho nghỉ học để
điều trị bệnh
tâm lý

- GVCN: Cơ
Hồng Thị Bạch
Tuyết
- BGH

2

Lê Anh Thư

- Học sinh yên
tâm, bố
mẹ
đồng tình và
đồng hành cùng
học sinh
- Kết quả học
tập học kỳ 1 đạt
giỏi, tích cực
tham gia hoạt
động tập thể

- GVCN: cơ Thái
Phương Chi, học
sinh Quỳnh Anh
– Phó BT ĐT và
cán bộ lớp 10D1

- Đậu chuyên Nga –
Trường THPT Phan Bội
Châu không học
10D1
- Nhập học vào trường
(2019-2020) THPT Huỳnh
Thúc
Kháng
- B ố mẹ khơng đồng ý
nên
có tâm trạng buồn,
khăn khoăn, ảnh hưởng
đến tâm lý và học tập

25