soan van 8 vnen bai trong long me 3

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Soạn Văn 8 VNEN bài 2: Trong lịng mẹ
A. Hoạt động khởi động
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Đọc văn bản sau: Trong lịng mẹ
2. Tìm hiểu văn bản
a. Tìm các chi tiết miêu tả lời nói, thái độ , cử chỉ của bà cô trong cuộc đối
thoại của bé Hồng. Tại sao tác giả lại gọi những cử chỉ ấy "rất kịch"
Bài làm:
Các chi tiết thể hiện thái độ, lời nói của người cơ:


Gọi tơi đến bên cười hỏi:



Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa với mẹ mày khơng?



Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu



Vỗ vai tơi cười mà nói rằng:



…Bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ



Đổi giọng nghiêm nghị…chập chừng nói tiếp



Thánh tám là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu
mày, và mày cịn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ
Khi thấy Hồng đã bật khóc nức nở, bà ta vẫn cứ "tươi cười kể chuyện"



về người mẹ "ăn mặc rách rưới,..."cùng túng,... cố ý làm cho cháu mình
phải đau khổ vì người mẹ.
=> Người cơ là người lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, tàn nhẫn đến khơ héo cả
tình ruột thịt. Người cơ chính là hiện thân của bất công trong thời xưa và những
định kiến của xã hội.
=> Bởi vì người cơ mỉa mai, chửi rủa mẹ Hồng rất thảm hại nên được gọi rất
kịch
1.

Em hãy phân tích:



Phản ứng tâm lí của bé Hồng khi nghe bà cô xúc phạm tới người mẹ bất
hạnh bằng những lời lẽ giả dối thâm độc

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Cảm giác sung sướng cực điểm của chú bé Hồng khi gặp lại và nằm mơ
trong lòng người mẹ mà chú mong chờ mỏi mắt.

Qua đó nhận xét về tình cảm của chú bé Hồng đối với người mẹ của mình.
Bài làm:
Tham khảo:
Những lời giả dối cay độc của bà cô xúc phạm tới mẹ Hồng thể hiện ở:


Lời hỏi lần thứ nhất: “Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ
mày khơng?... Nét mặt khi cười rất kịch, giọng nói rất cay độc. => Gợi dậy
nỗi đau của chú bé, để nói xấu về người mẹ.



Lời hỏi thứ hai: “Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo
trước đâu?” => Mỉa mai, chế giễu mẹ cậu bé, dù biết rằng mẹ cậu rất nghèo
khổ nhưng vẫn cố tình nói mỉa.



Lời nói lần thứ ba: “Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào
mà bắt mợ mày may vá sắm sửa và thăm em bé chứ!”

=> Nhận xét:
Những câu hỏi đầy ác ý ấy xoáy sâu vào tâm can của Hồng. Hồng hình dung vẻ

mật rầu rầu và sự hiền lành của mẹ, lại nghĩ tới những đêm thiếu thốn tình mẹ
khiến Hồng phải khóc thầm thì Hồng muốn trả lời cơ là: “có”. Nhưng cậu bé đã
nhận ra ý nghĩ cay độc qua cách cười “rất kịch” của cô, cô chỉ cố ý gieo rắc vào
đầu óc Hồng những mối hồi nghi về mẹ cậu. Hồng đã cúi mặt khơng đáp, sau
đó Hồng nở nụ cười thật chua xót. Hồng hiểu mẹ, hiểu được vì hồn cảnh mà
mẹ Hồng phải ra đi. Em đã khóc vì thương mẹ bị lăng nhục, bị đối xử bất cơng.
Em khóc vì thân trẻ yếu đuối, cô đơn không sao bênh vực được mẹ. Càng
thương mẹ, em càng căm ghét những hù tục phong kiến vơ lí, tàn nhẫn đã đầy
đoạ, trói buộc mẹ em: “Giá như những cổ tục đã đầy đoạ mẹ tơi là một vật như
hịn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai,
mà nghiến cho kỳ nát vụn mới thơi”. Chính tình thương mẹ đã khiến cho Hồng
nhận ra đâu là lẽ phải, đâu là những con người, những tập tục đáng phê phán.
Tình thương ấy cịn được biểu hiện rất sinh động, rất cụ thể trong lần gặp mẹ.
Thoáng thấy bóng một người trên xe rất giống mẹ, Hổng liền chạy, đuổi theo
bối rối gọi: "Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ… ơi!”. Những tiếng gọi ấy bật ra từ lòng khát
khao được gặp mẹ của chú bé bấy lây nay bị dồn nén. Sự thổn thức của trái tim

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

thơ trẻ bật thành tiếng gọi. Khi đuổi theo được chiếc xe đó, Hồng được lịng
bàn tay dịu hiền của người mẹ xoa lên đầu. Hồng ồ khóc. Trong tiếng khóc ấy
có cả niềm hạnh phúc được gặp mẹ, cả nỗi tủi thân bởi lâu quá không được gặp
mẹ, bởi bao niềm cay đắng bị lăng nhục tàn nhẫn cùng những uất ức dồn nén
được giải toả. Mải mê ngắm nhìn và suy nghĩ về mẹ, mải mê say sưa tận hưởng
những cảm giác êm dịu khi được ngồi trong lòng mẹ để bàn tay người mẹ vuốt
ve. Trong giây phút này, Hồng như sống trong “tình mẫu tử” hạnh phúc ấy
Hạnh phúc trong lịng mẹ khơng chỉ là hạnh phúc, là niềm khao khát của riêng

Hồng mà là khao khát, là mong muốn của bất kỳ đứa trẻ nào. Từ lúc lên xe đến
khi về nhà, Hồng khơng cịn nhớ gì nữa. Cả những lời mẹ hỏi, cả những câu trả
lời của cậu và những câu nói của người cơ bị chìm ngay đi – Hồng khơng nghĩ
đến nó nữa… Sự xúc động của bé Hồng khi gặp mẹ càng chứng tỏ tình thương
mẹ của Hồng là sâu đậm, là nồng thắm, là nguyên vẹn. Bất chấp tất cả sự ngăn
cách của rào cản lễ giáo phong kiến hà khắc đối với người phụ nữ nói chung và
đối với mẹ Hồng nói riêng
1.

c) Qua đoạn trích, em hiểu thế nào là hồi kí? Dấu ấn hồi kí trong đoạn
trích này thể hiện qua những câu văn nào và có tác dụng gì trong việc biểu
đạt nội dung tình cảm của văn bản?

Bài làm:
Hồi kí là một thể loại ghi lại những điều còn nhớ sau khi đã trải qua, đã chứng
kiến sự việc.
Những câu văn mang dấu ấn hồi kí trong đoạn trích:


" Cơ tơi vẫn cứ tươi cười....lấy nón che "



" Từ ngã tư....bế em bé chứ"

=> Tác dụng: Thể hiện thái độ vừa cười, hỏi, kể chuyện của bà cơ nhưng đã cố
tình như lưỡi dao găm vào lòng Hồng, muốn ngăn cách mẹ con Hồng. Đồng
thời qua cách hồi tưởng và giọng kể của Hồng đã thể hiện sự căm ghét của
Hồng đối với bà cơ khi nói xấu mẹ mình => từ đó thể hiện tình thương của em
dành cho mẹ

d) Thành cơng trong nghệ thuật kể chuyện của văn bản Trong lòng mẹ là gì?
Bài làm:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Thành cơng trong nghệ thuật kể chuyện của văn bản Trong lòng mẹ thể hiện
ở:


Nghệ thuật miêu tả ngoại hình để bộc lộ tính cách và nội tâm nhân vật.



Thể loại hồi kí có đan xen giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm (kể chuyện
với giọng văn thấm đẫm chất trữ tình) giúp diễn tả đầy đủ, sâu sắc chủ đề
văn bản.

3. Tìm hiểu về trường từ vựng
a) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy
giờ tôi mới kịp nhận ra mẹ tơi khơng cịm cõi xơ xác quá như cô tôi nhắc lại lời
người họ nội của tôi. Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và
nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung sướng
bỗng được trơng nhìn và ơm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tơi lại
tươi đẹp như thuở cịn sung túc? Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ
tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu
mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở

khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)


Các từ in đậm trong đoạn trích trên có nét chung nào về nghĩa?



Các từ in đậm đó thuộc một trường từ vựng. Vậy em hiểu thế nào là
trường từ vựng?

Bài làm:


Các từ in đậm: mặt, mắt, đầu, gị má, đùi, đầu, cánh, tay có nét chung
nào về nghĩa đều chỉ bộ phận cơ thể con người.



Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về
nghĩa

b) Tìm các từ hoặc cụm từ phù hợp điền vào sơ đồ dưới đây:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Từ bài tập trên, em rút ra kết luận nào trong các kết luận dưới đây? Chọn một

đáp án đúng.
A. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác
nhau
B. Một từ không thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.
C. Từ thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau chỉ có duy nhất một nghĩa.
D. Từ có nhiều nghĩa chỉ thuộc một trường từ vựng.
Bài làm:
Điền như sau:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Chọn A. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng
khác nhau
c) Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Con chó tưởng chủ mắng, vẫy đi mừng để lấy lịng chủ. Lão Hạc nạt to hơn
nữa:
-Mừng à? Vẫy đuôi à? Vẫy đuôi thì cũng giết! Cho cậu chết!
Thấy lão sừng sộ quá, con chó vừa vẫy đi vừa chực lảng. Nhưng lão vội nắm
lấy nó, ơm đầu nó, đập nhẹ nhẹ vào lưng nó và dấu dí:
À khơng! À khơng! Khơng giết cậu Vàng đâu nhỉ!... Cậu Vàng của ơng ngoan
lắm! Ơng khơng cho giết... Ơng để cậu Vàng ơng ni...
(Nam Cao, Lão Hạc)


Trong đoạn văn trên, các từ in đậm thuộc trường từ vựng nào?



Các từ in đậm trong đoạn văn trên được dùng cho đối tượng nào? Cách
dùng từ như vậy có ý nghĩa gì?

Bài làm:
Các từ in đậm:


tưởng, mừng, ngoan: trường từ vựng chỉ thái độ, trạng thái



cậu, cậu vàng: trường từ vựng chỉ nhân trong truyện, cụ thể là con chó
vàng của lão Hạc

Tác dụng: Cách dùng từ như vậy làm cho đoạn văn trở nên sinh động và có hồn
hơn, tránh lặp từ gây nhàm chán.
Bố cục của văn bản:
a) Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: Người thầy đạo cao đức trọng





Văn bản trên có thể chia làm mấy phần? Chỉ ra các phần đó.
Nhiệm vụ của từng phần trong văn bản trên là gì? Các sự việc chính của
văn bản được sắp sếp theo trình tự nào?
Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trên.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Từ việc phân tích trên, hãy cho biết một cách khái quát: Bố cục của một
văn bản gồm mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần là gì? Các phần của văn
bản quan hệ với nhau như thế nào?

Bài làm:
1.

Văn bản trên có thể chia làm ba phần:



Phần đầu: Đoạn văn đầu tiên.



Phần giữa: Tiếp theo đến “không cho vào thăm”.



Phần cuối: Còn lại.

1.

Nhiệm vụ của từng phần trong văn bản trên:



Phần đầu: giới thiệu khái quát về nhân vật Chu Văn An.



Phần giữa: những biểu hiện chứng tỏ thầy Chu Văn An là người thầy
đạo cao đức trọng.



Phần cuối: tình cảm của người đời dành cho thầy Chu Văn An.

=> Các sự việc chính của văn bản được sắp xếp theo trình tự: mạch suy luận
1.

Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trên chật chẽ, ràng buộc
lẫn nhau:



Phần đầu là Mở hài giới thiệu nhân vật và nêu chủ đề của văn bản.



Phần giữa là Thân hài: đây là phần triển khai, cụ thể hóa, làm rõ nội
dung nêu ờ Mở bài.



Phần cuối là Kết hài tóm lại, nhấn mạnh phần nội dung nêu ở thân bài.

1.

Bố cục của vàn bản gồm ba phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài.

Nhiệm vụ:


Mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản.



Thân bài trình bày các khía cạnh của chủ đề.



Kết hài tổng kết chủ đề của văn bản.

=> Các phần của văn bản quan hệ với nhau chặt chẽ
b. Nối các vế của cột A với các vế của cột B để được các mệnh đề đúng:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

A

B

Bố cục của văn bản

Thường có một đoạn trích nhỏ để trình bày
các khía cạnh của chủ đề

Mở bài

Là sự tổ chức các hoạt động đoạn văn để
thể hiện chủ đề

Thân bài

Thường được sắp xếp theo trình tự thời
gian và không gian, theo sự phát triển của
sự việc hay theo mạch suy luận, sao cho
phù hợp với sự triển khai của chủ đề và sự
tiếp nhận của người đọc

Kết bài

Có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản

Nội dung phần thân bài

Tổng kết chủ đề của văn bản

Bài làm:
Ta nối như sau:


Bố cục của văn bản => Là sự tổ chức các hoạt động đoạn văn để thể
hiện chủ đề



Mở bài => Có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản



Thân bài => Thường có một đoạn trích nhỏ để trình bày các khía cạnh
của chủ đề



Kết bài => Tổng kết chủ đề của văn bản



Nội dung phần thân bài => Thường được sắp xếp theo trình tự thời gian
và khơng gian, theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận, sao
cho phù hợp với sự triển khai của chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc

C. Hoạt động luyện tập
1. Luyện tập về đọc hiểu văn bản Trong lòng mẹ
Học sinh thảo luận theo nhóm về nội dung sau:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

a. Văn bản tơi đi học của Thanh Tịnh là dịng hồi niệm về những kỉ niệm ấu
thơ. Em hãy tìm ra điểm khác biệt trong các thể hiện dịng cảm xúc hồi niệm
giữa văn bản Trong lịng mẹ và Tôi đi học
Bài làm:
Sự khác biệt
Tôi đi học

Trong lịng mẹ

Văn bản có sự kết hợp hài hồ giữa tự Văn bản thể hiện phong cách viết văn
sự, trữ tình, miêu tả

của Ngun Hồng trong thể loại hồi kí,

Bố cục chặt chẽ, tự nhiên theo dòng thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự
hồi tưởng, theo trình tự đan xen giữa truyện chân thành, giàu sức truyền cảm
thể hiện những suy nghĩ nội tâm và

hiện tại và quá khứ
Ngôn ngữ diễn tả tinh tế, giàu nhạc
điệu và giàu chất thơ

dịng cảm xúc của nhân vật:” tơi” mỗi
khi nghĩ đến mẹ của mình

b. Có nhà nghiên cứu nhận định Ngun Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi
đồng. Nên hiểu như thế nào về nhận định đó? Qua đoạn trích Trong lịng mẹ,
em hãy chứng minh nhận định trên.

Bài làm:
Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng vì nhà văn viết nhiều về
phụ nữ và nhi đồng. Đó là những con người được nhà văn thấu hiểu và trân
trọng. Ông đã thể hiện khá chân thực và sinh động tâm trạng của chú bé Hồng
trong nhiều tình huống cụ thể. Đặc biết là nỗi niềm của chú bé này khi ở xa mẹ,
luôn nhớ thương mẹ lại phải ln nghe lời bà cơ xúc xiểm nói xấu mẹ. Nhà văn
đã miêu tả tinh tế những xúc cảm hồn nhiên bay bổng của chú bé khi được ngồi
trong lịng mẹ. Do đó nói ơng là nha văn của phụ nữ và nhi đồng là hết sức
xứng đáng.
Chứng minh:
Văn của Nguyên hồng giàu cảm xúc, ngọt ngào và nhuần nhị rất hợp với những
kỉ niệm về mẹ và về tuổi thơ. Phải chăng vì lẽ đó mà có ý kiến đã cho rằng

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

“Nguyên hồng là nhà văn của phụ nhữ và nhi đồng”. Lời nhận định khái quát
gần trọn sự nghiệp sáng tác của Nguyên hồng và đặc biệt đúng ở đoạn trích
Trong lịng mẹ.
Ngun Hồng vốn là một nhà văn có rất nhiều những sáng tác dành cho phụ nữ
và trẻ em. Có lẽ lí do chính là bởi vì ơng sinh ra và lớn lên trong mồ cơi nên
ơng ln dành một góc trong lịng của mình cho số phận của những người khốn
khổ nhất trong xã hội cũ. Mặt khác, những tác phẩm ông viết về phụ nữ và trẻ
em ln được ơng dùng chính những tâm tư và tình cảm của mình để viết về họ
với những cảm nhận vô cùng sâu sắc. Trong những tác phẩm của ông như
Những ngày thơ ấu, Hai nhà nghỉ, Bỉ vỏ,… thì đoạn trích Trong lịng mẹ trích
Những ngày thơ ấu là tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc nhất. Trong lịng mẹ là
một đoạn trích ngắn gọn gồm ba nhân vật: hai người phụ nữ và một cậu bé trai.

Ba nhân vật khác nhau về tính cách nhưng đều đã hiện lên sinh động và đầy ấn
tượng dưới ngịi bút của Ngun hồng. Đoạn trích chứng tỏ sự am hiểu sắc của
nhà văn về phụ nữ và trẻ em
Đầu tiên, chúng ta thấy được nhà văn Nguyên Hồng là người của phụ nữ. Ông
thấu hiểu và đồng cảm với những nỗi bất hạnh của những người phụ nữ. Đó là
hình ảnh người mẹ bé Hồng. Tuy chỉ là nhân vật xuất hiện một cách mờ nhạt
nhưng nhân vật đã mang được chính dấu ấn của mình. Là người phụ nữ vất vả,
chống mất, vì nợ nần nhiều quá mà mẹ bé Hồng đã phải đi tha hương cầu thực
nơi đất khách quê người. Cô đã phải bỏ lại cả người con trai cịn nhỏ của mình
để đi kiếm sống. Chính những sự vất vả của người phụ nữ đã khiến cho người
phụ nữ ấy trở nên tiểu tụy và đáng thương “Mẹ tôi ăn mặc rách rưới, gầy rộc
hẳn đi”. Nhà văn đã thấu hiểu một cách sâu sắc nỗi đau của những người phụ
nữ trong xã hội ấy. Họ khơng được tự do tìm được những người mà mình u
q, phải chấp nhận cuộc hơn nhân sắp đặt, lấy người chồng hơn mình gấp đơi
tuổi. Cả cuộc đời của người phụ nữ ấy phải trong như một cái bóng bên người
chồng nghiện ngập. Trong chính những hoàn cảnh như vậy, nhưng người mẹ
của bé Hồng vẫn hiện lên là một con người giàu lòng yêu thương, trọng tình
nghĩa. Gặp lại người con trai sau bao nhiêu xa cách, người phụ nữ ấy xúc động
tới nghẹn ngào. Trong tiếng khóc của người mẹ, người đọc cũng như thấm
những nỗi đau, nỗi xót thương con. cùng niềm vui sướng vô hạn của người mẹ.
Cô dùng những cử chỉ dịu dàng của mình mà vuốt ve, xoa đầu người con trai
sau bao ngày xa cách. Qua đây, nhà văn cịn bênh vực, bảo vệ người phụ nữ.
Ơng cảm thơng với người mẹ của bé Hồng khi chưa đoạn tang chồng đã đi tìm
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

hạnh phúc riêng bởi ơng hiểu được những khó khăn vất vả của những người
phụ nữ. Đúng như một nhà phê bình đã nhận xét “Cảm hứng chủ đạo bậc nhất

trong sáng tạo nghệ thuật của tác giả Những ngày thơ ấu lại chính là niềm cảm
thương vơ hạn đối với người mẹ. Những dòng viết về mẹ là những dịng tình
cảm thiết tha của nhà văn. Khơng phải ngẫu nhiên khi mở đầu tập hồi ký
Những ngày thơ ấu, nhà văn lại viết lời đề từ ngắn gọn và kính cẩn: Kính tặng
mẹ tơi.” Có lẽ hình ảnh người mẹ đã trở thành người mạch cảm xúc vô tận cho
sáng tác của Nguyên Hồng để rồi ông viết về học bằng tình cảm thiêng liêng và
thành kính nhất.
Nguyên Hồng là nhà văn của trẻ thơ bởi lẽ ông thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc
cho nỗi khổ, nội bất hạnh của trẻ thơ. Ông thấu hiểu nỗi thống khổ cả vật chất
lẫn tinh thần: Cả thời thơ ấu của Hồng được hưởng những dư vị ngọt ngào thì ít
mà đau khổ thì khơng sao kể xiết: Mồ cơi cha, thiếu bàn tay chăm sóc của mẹ,
phải ăn nhờ ở đậu người thân Gia đình và xã hội đã không cho em được sống
thực sự của trẻ thơ .....nghĩa là được ăn ngon, và sống trong tình yêu thương
đùm bọc của cha mẹ, người thân. Nhà văn còn thấu hiểu cả những tâm sự đau
đớn của chú bé khi bị bà cô xúc phạm ...... Nhà văn trân trọng, ngợi ca phẩm
chất cao quý của trẻ thơ. Tình yêu thương mẹ sâu sắc mãnh liệt. Luôn nhớ
nhung về mẹ. Chỉ mới nghe bà cơ hỏi “Hồng, mày có muốn vào Thanh Hố
chơi với mợ mày khơng”, lập tức, trong ký ức của Hồng trỗi dậy hình ảnh
người mẹ. Hồng ln tin tưởng khẳng định tình cảm của mẹ dành cho mình.
Dẫu xa cách mẹ cả về thời gian, khơng gian, dù bà cơ có tinh ma độc địa đến
đâu thì Hồng cũng quyết bảo vệ đến cùng tình cảm của mình dành cho mẹ.
Hồng ln hiểu và cảm thơng sâu sắc cho tình cảnh cũng như nỗi đau của mẹ.
Trong khi xã hội và người thân hùa nhau tìm cách trừng phạt mẹ thì bé Hồng
với trái tim bao dung và nhân hậu yêu thương mẹ sâu nặng đã nhận thấy mẹ chỉ
là nạn nhân đáng thương của những cổ tục phong kiến kia. Em đã khóc cho nỗi
đau của người phụ nữ khát khao yêu thương mà khơng được trọn vẹn. Hồng
căm thù những cổ tục đó: “Giá những cổ tục kia là một vật như .....thôi”.
Không chỉ như thế, tác giả còn thể hiện sự khao khát được gặp mẹ, muốn ở
trong lòng mẹ của Hồng. Nỗi niềm thương nhớ mẹ nung nấu tích tụ qua bao
tháng ngày đã khiến tình cảm của đứa con dành cho mẹ như một niềm tín

ngưỡng thiêng liêng thành kính. Trái tim của Hồng như đang rớm máu, rạn nứt
vì nhớ mẹ. Vì thế thống thấy người mẹ ngồi trên xe, em đã nhận ra mẹ, em vui
mừng cất tiếng gọi mẹ mà bấy lâu em đã cất giấu ở trong lòng. Lòng vui sướng

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

được tốt lên từ những cử chi vội vã bối rối từ giọt nước mắt giận hờn, hạnh
phúc tức tưởi, mãn nguyện.
Viết về phụ nữ, nhi đồng, viết về những kỷ niệm tuổi thơ khơng khó nhưng viết
cho hay thì khơng dễ chút nào. Văn của Ngun Hồng có nguồn mạch tự nhiên
về đề tài người phụ nữ, về tuổi thơ. Cái nguồn mạch ấy chính là sự chắt lọc từ
lòng yêu thương của Nguyên Hồng, từ những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ và sâu
sắc về người mẹ kính yêu.
2. Luyện tập về trường từ vựng
a. Gạch chân từ không cùng trường từ vựng trong bảng dưới đây:
Vị giác

Thính giác

Khứu giác

Ngọt

Điếc

Mũi

Lạnh

Chói

Chuối

Cay

Giá

Mắt

Đắng

Nghễnh ngãng

thơm tho

Buốt

Nỗng

Hơi

Thơm

Đặc

Hắc

Mặn

Thính

Chát

Êm

Hơi

Sáng

chua

Rõ

Béo

Thính giác

Khứu giác

Bài làm:
Vị giác

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Ngọt

Điếc

Mũi

Lạnh

Chói

Chuối

Cay

Giá

Mắt

Đắng

Nghễnh ngãng

thơm tho

Buốt

Nồng

Hơi

Thơm

Đặc

Hắc

Mặn

Thính

Chát

Êm

Hơi

Sáng

chua

Rõ

Béo

b. Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm trường từ vựng nào
sang trường từ vựng nào?
Ruộng rẫy là chiến trường,
Cuốc cày là vũ khí,
Nhà nơng là chiến sĩ,
Hậu phương thi đua với tiền phương.

(Hồ Chí Minh)
Bài làm:
Trong đoạn thơ trên, tác giả đã chuyển các từ (chiến trường, vũ khí, chiến
sĩ) từ trường từ vựng “quân sự” sang trường từ vựng “nơng nghiệp”.
c. Viết một đoạn văn có ít nhất năm từ cũng một trường từ vựng chỉ "trường
học" hoặc trường từ vựng chỉ khuôn mặt
Bài làm:
Với em, gương mặt mẹ là một hình ảnh vơ cùng thân thuộc ln thường trực
trong tâm trí. Mẹ em năm nay đã hơn ba mươi tuổi nhưng gương mặt mẹ trẻ
hơn tuổi rất nhiều. Gương mặt mẹ hình trái xoan được ơm lấy bởi mái tóc đã
cắt ngắn, đen và thẳng. Những sợi tóc rất đẹp ấy phủ chéo một phần trên trán
mẹ. Đôi mắt của mẹ long lanh như lúc nào cũng ánh lên niềm vui. Đuôi
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

mắt dài nhìn rất đẹp! Mẹ có chiếc mũi dọc dừa và đôi môi nhỏ nhắn, hồng tươi.
Mỗi khi mẹ cười, lại để lộ ra hàm răng trắng và một chiếc răng khểnh thật
duyên. Nhưng em thích nhất làn da của mẹ. Da mẹ trắng và mịn, mỗi khi có
chuyện gì vui, em chỉ muốn ơm chầm lấy mẹ và thơm nhẹ lên đôi má của mẹ.
Gương mặt của mẹ em thật đẹp, em lại thầm hứa sẽ cố gắng học thật giỏi để
luôn được thấy những nụ cười nở tươi trên gương mặt mẹ.
3. Luyện tập về bố cục của văn bản
Văn bản Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng chủ yếu trình bày diễn biến tâm
trạng của bé Hồng. Hãy chỉ ra những diên biến tâm trạng của cậu bé để thấy
được trình tự mà tác giả thể hiện.
Bài làm:
Diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng được thể hiện qua trình tự:
Mở đầu để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất đánh chính là những lời nói đanh thép,

chua ngoa, ác độc của bà cơ khi nói về mẹ của Hồng:


“Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không?... Nét mặt
khi cười rất kịch, giọng nói rất cay độc. => Gợi dậy nỗi đau của chú bé, để
nói xấu về người mẹ.



“Sao lại khơng vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu?” =>
Mỉa mai, chế giễu mẹ cậu bé, dù biết rằng mẹ cậu rất nghèo khổ nhưng vẫn
cố tình nói mỉa.



“Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may
vá sắm sửa và thăm em bé chứ!”

=> Hồng nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi
cười rất kịch của cô. Những so sánh liên tiếp, những động từ mạnh, giọng văn
dồn dập thể hiện được nỗi uất hận, căm ghét mãnh liệt của bé Hồng đối với
những hủ tục phong kiến mà bà cô là người đại diện.
Tiếp đến di n biến câu chuyện chuyển sang dòng di n biến tâm t ạng bé Hồng
khi bất ngờ g p m恈,⺁ được n m t ong lòng mẹ.


Tiếng gọi thảng thốt, vãy tay cuống quýt, chạy theo xe và các từ “vội
vã” “bối rối” “lập cập” thể hiện nỗi khát khao tình mẹ.



Hình ảnh so sánh giả định: “cái ảo ảnh trong suốt của một dòng nước
trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

người bộ hành ngã gục giữa sa mạc” bộc lộ tâm trạng tuyệt vọng đến cùng
cực như người đang mất dần mất đi sự sốn . Với bé Hồng, mẹ là niềm khát
khao, hy vọng, là nguồn sống, hạnh phúc.


Được mẹ dìu lên xe, Hồng ồ lên khóc “rồi cứ thế nức nở”. Khác lần
trước, đây là giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.
Dường như Hồng đã quên hết tủi hận, ưu phiền để cảm nhận hết hạnh phúc
sung sướng khi được nằm trong lịng mẹ. Trước mắt Hồng chỉ cịn một
khơng gian đầy ánh sáng, màu sắc, hương thơm… một thế giới đang hồi
sinh, ấm áp tình mẫu tử.

=> Nhịp văn ngắn, nhanh, gấp và cả những bình luận trữ tình (“Phải bé lại và
lăn xả vào lòng một người mẹ.. vô cùng”) bên cạnh những đoạn diễn tả cảm
giác. Các biện pháp nghệ thuật nêu trên thể hiện: niềm hạnh phúc, sung sướng
tột đỉnh của Hồng khi sống trong lòng me.

Mời các bạn xem tiếp tài liệu tại: lieu hoc tap lop 8

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí