Luận văn "THIẾT LẬP VÀ PHÂN TÍCH CÁC BÁO CÁO BỘ PHẬN TẠI XÍ NGHIỆP MITAGAS CẦN THƠ" doc

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 1 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH







LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP



THIẾT LẬP VÀ PHÂN TÍCH
CÁC BÁO CÁO BỘ PHẬN TẠI
XÍ NGHIỆP MITAGAS CẦN THƠ








Giáo viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện:
ThS. TRƯƠNG CHÍ TIẾN DƯƠNG THỊ CẨM TÚ
MSSV: 4031098
Lớp: Kế Toán 1 – K.29

Cần Thơ – 2007
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 2 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú

LỜI CẢM TẠ

Với mong muốn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và không
ngừng tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm trong thực tế, trong những tháng thực tập
tại Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ, được sự giúp đỡ tận tình của thầy cô Trường Đại
học Cần Thơ, Ban giám đốc, cùng toàn thể cán bộ công nhân viên của Xí nghiệp,
nên em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình.
Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô Trường Đại học C
ần Thơ đã
truyền đạt cho em những kiến thức quý báu trong 4 năm học qua. Đặc biệt là
thầy Trương Chí Tiến đã nhiệt tình hướng dẫn và chỉnh sửa những sai sót cho em
hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Xin gởi lời cảm ơn đến Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ, đặc biệt là các anh
chị trong văn phòng đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho em trong
suố
t thời gian thực tập tại Xí nghiệp.
Kính chúc quý thầy cô mạnh khỏe, chúc Xí nghiệp luôn đạt những kết quả
tốt trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Ngày… tháng… năm 2007
Sinh viên thực hiện


DƯƠNG THỊ CẨM TÚ
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 3 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề
tài nghiên cứu khoa học nào.

Ngày tháng năm 2007
Sinh viên thực hiện
DƯƠNG THỊ C
ẨM TÚ
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 4 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

Ngày … tháng … năm 2007
Thủ trưởng đơn vị
(ký tên và đóng dấu)
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 5 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

Ngày … tháng… năm 2007
Giáo viên hướng dẫn
(ký và ghi họ tên)
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 6 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

Ngày … tháng … năm 2007
Giáo viên phản biện
(ký và ghi họ tên)
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 7 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
MỤC LỤC
Trang
Chương 1: GIỚI THIỆU CHUNG 1
1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2
1.2.1.Mục tiêu chung 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể 2
1.3. Phạm vi nghiên cứu 2
1.3.1. Không gian 2
1.3.2. Thời gian 2
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu 2
1.4. Lược khảo các tài liệu có liên quan đến đề tài 3
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU4
2.1. Phương pháp luận 4
2.1.1. Tìm hiểu về báo cáo bộ phận 4
2.1.2 Một số vấn đề về chi phí. 8
2.2. Phương pháp nghiên cứu 12
2.2.1. Ph
ương pháp thu thập số liệu 12
2.2.2. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu

12
Chương 3:
GIỚI THIỆU CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ KHÍ-ĐIỆN-MÁY 14
CẦN THƠ VÀ XÍ NGHIỆP MITAGAS CẦN THƠ 14
3.1. Giới thiệu khái quát về Công ty cổ phần Cơ Khí-Điện-Máy Cần Thơ 14
3.2. Giới thiệu về
MITAGAS Cần Thơ 16
3.2.1. Giới thiệu chung về Xí nghiệp 16
3.2.2. Cơ cấu tổ chức và quản lý của Xí nghiệp 16
3.2.3. Các sản phẩm và dịch vụ chủ yếu của Xí nghiệp 17
3.2.4. Quy trình sản xuất sản phẩm 17
3.2.5. Mục tiêu và phương hướng hoạt động của Xí nghiệp 19
Chương 4:
THIẾT LẬP VÀ PHÂN TÍCH CÁC BÁO CÁO BỘ PHẬN 21
TẠI XÍ NGHIỆP MITAGAS CẦN THƠ 21
4.1. Thiết lập và phân tích các báo cáo thu nhập bộ phận trong năm 2004 22

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 8 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
4.1.1. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp 22
theo lĩnh vực hoạt động năm 2004 22
4.1.2. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận sản xuất 29
theo các dây chuyền hoạt động năm 2004 29
4.1.3. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận dây chuyền sản xuất 33
Oxygene&Nitrogene theo loại sản phẩm năm 2004 33
4.2. Thiết lập và phân tích các báo cáo thu nhập bộ phận trong năm 2005 37
4.2.1. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp 37
theo lĩnh vực hoạt động n
ăm 2005 37
4.2.2. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận sản xuất 43

theo các dây chuyền hoạt động năm 2005 43
4.2.3. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận dây chuyền sản xuất 47
Oxygene&Nitrogene theo loại sản phẩm năm 2005 47
4.3. Thiết lập và phân tích các báo cáo thu nhập bộ phận trong năm 2006 50
4.3.1. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp 50
theo lĩnh vực hoạt động năm 2006 50
4.3.2. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận sản xuất 55
theo các dây chuyền hoạt
động năm 2006 55
4.3.3. Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận dây chuyền sản xuất 58
Oxygene&Nitrogene theo loại sản phẩm năm 2006 58
4.4. Phân tích cơ cấu doanh thu và cơ cấu SDBP qua 3 năm (2004-2006) 61
4.4.1. Phân tích cơ cấu doanh thu và cơ cấu SDBP toàn Xí nghiệp 61
theo lĩnh vực hoạt động qua 3 năm (2004-2006) 61
4.4.2. Phân tích cơ cấu doanh thu và cơ cấu SDBP của bộ phận sản xuất 66
theo dây chuyền hoạt động qua 3 năm (2004-2006) 66
4.4.3. Phân tích cơ cấu doanh thu và cơ cấu SDBP của dây chuyề
n 70
Oxygene&Nitrogene theo sản phẩm qua 3 năm (2004-2006) 70
4.5. Phân tích các BCTN cho từng bộ phận qua 3 năm (2004-2006) 74
4.5.1. Phân tích các BCBP toàn Xí nghịêp qua 3 năm (2004-2006) 74
4.5.2. Phân tích các BCBP dịch vụ qua 3 năm (2004-2006) 81
4.5.3. Phân tích các BCBP sản xuất qua 3 năm (2004-2006) 84
4.5.4.Phân tích các BCBP dây chuyền Acetylene qua 3 năm (2004-2006) 87
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 9 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
4.5.5.Phân tích các BCBP dây chuyền Oxygene&Nitrogene 90
qua 3 năm (2004-2006) 90
4.5.61.Phân tích các BCBP sản xuất Oxygene qua 3 năm (2004-2006) 93
4.5.7.Phân tích các BCBP sản xuất Nitrogene qua 3 năm (2004-2006) 96

Chương 5: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
CỦA CÁC BỘ PHẬN TẠI XÍ NGHIỆP MITAGAS CẦN THƠ 100
5.1. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phận sản xuất 100
5.1.1. Dây chuyền Oxygene và Nitrogene 100
5.1.2. Dây chuyền Acetylene 101
5.2. Một số biên pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phậ
n dịch vụ 102
5.3. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đối với 102
toàn Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ 102
Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 104
6.1. Kết luận 104
6.2. Kiến nghị 105
6.2.1.
Đối với Ban lãnh đạo Xí nghiệp 105
6.2.2. Đối với Nhà nước 106

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 10 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang

Bảng 1: Các tiêu thức phân bổ chi phí bộ phận dịch vụ 12
Bảng 2: Bảng tổng hợp doanh thu tại Xí nghiệp Mitagas (2004-2006) 21
Bảng 3: Bảng tập hợp và phân loại chi phí toàn Xí nghiệp năm 2004 22
theo lĩnh vực hoạt động 22
Bảng 4: Bảng báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động 24
năm 2004 24
Bảng 5: Bảng tập hợp và phân loại chi phí bộ phận sản xuất năm 2004 29
theo dây chuyền hoạ
t động 29

Bảng 6: Bảng báo cáo bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 2004. 30
Bảng 7: Bảng tập hợp và phân loại chi phí dây chuyền sản xuất 33
Oxygene&Nitrogene năm 2004 theo sản phẩm 33
Bảng 8: Bảng báo cáo bộ phận dây chuyền sản xuất Oxygene&Nitrogene 34
theo sản phẩm năm 2004 34
Bảng 9: Bảng tập hợp và phân loại chi phí toàn Xí nghiệp năm 2005 37
theo lĩnh vực hoạt động 37
Bảng 10: Bảng báo cáo bộ ph
ận toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động 39
năm 2005 39
Bảng 11: Bảng tập hợp và phân loại chi phí bộ phận sản xuất năm 2005 43
theo dây chuyền hoạt động 43
Bảng 12: Bảng báo cáo bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 200544
Bảng 13: Bảng tập hợp và phân loại chi phí dây chuyền sản xuất 47
Oxygene&Nitrogene năm 2005 theo sản phẩm 47
Bảng 14: Bảng báo cáo bộ phận dây chuyền sản xu
ất Oxygene&Nitrogene 48
theo sản phẩm năm 2005 48
Bảng 15: Bảng tập hợp và phân loại chi phí toàn Xí nghiệp năm 2006 50
theo lĩnh vực hoạt động 50
Bảng 16: Bảng báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động 52
năm 2006 52

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 11 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
Bảng 17: Bảng tập hợp và phân loại chi phí bộ phận sản xuất năm 2006 55
theo dây chuyền hoạt động 55
Bảng 18: Bảng báo cáo bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 200656
Bảng 19: Bảng tập hợp và phân loại chi phí dây chuyền sản xuất 58
Oxygene& Nitrogene năm 2006 theo sản phẩm 58

Bảng 20: Bảng báo cáo bộ phận dây chuyền sản xuất Oxygene&Nitrogene 59
theo sản phẩm năm 2006 59
Bảng 21: Cơ cấ
u doanh thu toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động 61
qua 3 năm (2004-2006) 61
Bảng 22: Cơ cấu SDBP toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động 64
qua 3 năm (2004-2006) 65
Bảng 23: Cơ cấu doanh thu của bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động. 67
qua 3 năm (2004-2006) 67
Bảng 24: Cơ cấu SDBP của bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động 69
qua 3 năm (2004-2006) 69
Bảng 25: Cơ cấu doanh thu dây chuyền Oxygene&Nitrogene theo sản phẩm 71
qua 3 nă
m (2004-2006) 71
Bảng 26: Cơ cấu SDBP của dây cuyền Oxygene&Nitrogene theo sản phẩm 73
qua 3 năm (2004-2006) 73
Bảng 27: So sánh báo cáo bộ phận toàn Xí nghiệp qua 3 năm 2004-2006 74
Bảng 28: So sánh báo cáo bộ phận dịch vụ qua 3 năm 2004-2006 81
Bảng 29: So sánh báo cáo bộ phận sản xuất qua 3 năm 2004-2006 84

Bảng 30: So sánh báo cáo bộ phận dây chuyền Acetylene 87
qua 3 năm 2004-2006 87
Bảng 31: So sánh báo cáo bộ phận dây chuyền Oxygene&Nitrogene 90
qua 3 năm 2004-2006 90
Bảng 32: So sánh báo cáo bộ phận sản xuất Oxygene qua 3 năm 2004-2006 93
Bảng 33: So sánh báo cáo bộ phận sản xuất Nitrogene qua 3 năm 2004-2006 96
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 12 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
DANH MỤC HÌNH
Trang

Hình 1: Cơ cấu doanh thu Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2004 25
Hình 2: Cơ cấu số dư bộ phận Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2004 25
Hình 3: Cơ cấu doanh thu bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động 31
năm 2004 31
Hình 4: Cơ cấu số dư bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 2004 31
Hình 5: Cơ cấu doanh thu dây chuyền Oxygene và Nitrogene 37
theo sản ph
ẩm năm 2004 37
Hình 6: Cơ cấu số dư bộ phận dây chuyền Oxygene và Nitrogene 37
theo sản phẩm năm 2004 37
Hình 7: Cơ cấu doanh thu Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2005 40
Hình 8: Cơ cấu số dư bộ phận Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2005 40
Hình 9: Cơ cấu doanh thu bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động 45
năm 2005 45
Hình 10: Cơ cấu số dư bộ ph
ận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 2005 45
Hình 11: Cơ cấu doanh thu dây chuyền Oxygene và Nitrogene 48
theo sản phẩm năm 2005 48
Hình 12: Cơ cấu số dư bộ phận dây chuyền Oxygene và Nitrogene 48
theo sản phẩm năm 2005 48
Hình 13: Cơ cấu doanh thu Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2006 53
Hình 14: Cơ cấu số dư bộ phận Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động năm 2006 53
Hình 15: Cơ cấu doanh thu bộ phận s
ản xuất theo dây chuyền hoạt động 57
năm 2005 57
Hình 16: Cơ cấu số dư bộ phận sản xuất theo dây chuyền hoạt động năm 2006 57
Hình 17: Cơ cấu doanh thu dây chuyền Oxygene và Nitrogene 59
theo sản phẩm năm 2006 59
Hình 18: Cơ cấu số dư bộ phận dây chuyền Oxygene và Nitrogene 59
theo sản phẩm năm 2006 59

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 13 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
DANH MỤC SƠ ĐỒ

Trang

Sơ đồ 1: Sơ đồ tổng quan phân loại chi phí trong quá trình sản xuất 10
Sơ đồ 2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ 17
Sơ đồ 3: Quy trình sản xuất khí Oxygene và Nitrogene 18
Sơ đồ 4: Quy trình sản xuất khí Acetylene 19
Sơ đồ 5: Sơ đồ các bộ phận theo hướng phân tích 21

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 14 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

BCBP: Báo cáo bộ phận
SDBP: Số dư bộ phận
SDĐP: Số dư đảm phí
CPBB: Chi phí bất biến
CPKB: Chi phí khả biến
NVL: Nguyên vật liệu
CCDC: Công cụ, dụng cụ
CB CNV: Cán bộ công nhân viên
%: Phần trăm

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 15 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
LỜI GIỚI THIỆU

Trong xã hội tân tiến nói chung và lĩnh vực kinh doanh, quản trị nói
riêng, người lãnh đạo cần phải biết tổ chức, phân phối, tiên liệu, ra quyết định và
kiểm soát mọi hoạt động trong doanh nghiệp hầu chỉ đạo và hướng dẫn doanh
nghiệp hoạt động đạt hiệu quả cao nhất. Muốn vậy cần phải nắm vững kết quả
hoạt động của doanh nghiệp, biết phân tích, đánh giá và
đề ra những phương án
cho tương lai. Chính vì thế, kế toán quản trị ra đời có vai trò cung cấp tài liệu,
thông tin cho nhà quản lý, những người ở bên trong tổ chức. Kế toán quản trị sử
dụng thông tin chủ yếu từ kế toán tài chính và những thông tin quản trị thích hợp
khác để soạn ra những bảng báo cáo nội bộ, những bảng phân tích phục vụ cho
các yêu cầu quản trị khác nhau. Nói cách khác, kế toán quản trị xử lý lại thông
tin kế toán để tạo ra các bảng báo cáo trả lời những câu hỏi được đặt ra trong
quản lý. Từ đó cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của kế toán quản trị trong
hoạt động kinh tế.
Quyển luận văn tốt nghiệp với đề tài “Thiết lập và phân tích các báo
cáo bộ phận tại Xí nghiệp MITAGAS Cần Thơ” đã áp dụng lĩnh vực kế toán
quản trị vào thực tiễn. Luận v
ăn sẽ cung cấp phần nào cơ sở lý thuyết về việc lập
ra các BCBP, đồng thời cũng thông qua tình hình thực tế tại Xí nghiệp mà lập ra
các báo cáo giúp người quản lý có cái nhìn đúng đắn về kết quả hoạt động của
từng bộ phận trong Xí nghệp, thấy và so sánh được các bộ phận với nhau nhằm
đưa ra những quyết định hợp lý. Đây là hình thức kế toán mới trong Xí nghiệp
nên không thể
tránh khỏi sự sai sót, mong nhận được sự thông cảm và góp ý của
quý đọc giả để có thể điều chỉnh tốt hơn.
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 16 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
TÓM TẮT NỘI DUNG

Nội dung đề tài “Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận tại Xí nghiệp
Mitagas Cần Thơ” gồm 6 chương:
Chương 1: Giới thiệu chung
Chương này viết về sự cần thiết của đề tài, mục tiêu nghiên cứu và phạm vi
nghiên cứu của đề tài: Một lượng lớn thông tin sẽ hữu ích hơn là chỉ có một số
thông tin tổng hợp. Các báo cáo bộ phận chứa đựng đầy đủ, chi tiết thông tin s
ẽ
giúp người quản lý có cái nhìn chính xác đối với từng bộ phận trong tổng thể.
Chính sự cần thiết của đề tài và thực tiễn hoạt động của Xí nghiệp Mitagas mà
mục tiêu nghiên cứu chính của đề tài là lập và phân tích các báo cáo bộ phận để
thấy được bộ phận hoạt động hiệu quả hơn, giúp nhà quản lý có đánh giá đúng và
có quyết định hơp lý.
Chương 2: Phương pháp luận và phươ
ng pháp nghiên cứu
Trong chương này sẽ nêu ra khái niêm về các loại chi phí, tìm hiểu về báo
cáo bộ phận (BCBP) và ý nghĩa các chỉ tiêu trong BCBP: Chỉ tiêu số dư đảm phí
(SDĐP) là một công cụ lập kế hoạch ngắn hạn, còn chỉ tiêu số dư bộ phận
(SDBP) là có ích nhất cho những quyết định có liên quan đến nhu cầu dài lâu.
Đặc biệt trong chương còn nhấn mạnh vấn đề phân bổ hợp lý chi phí cho các bộ
phận. Có 2 nguyên tắc phân bổ là: Phả
i theo bản chất của chi chí và phải xem chi
phí có gắn trực tiếp với bộ phận đó không.
Chương 3: Giới thiệu về Công ty cổ phần Cơ Khí-Điện-Máy Cần Thơ
và Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ
Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ thuộc Công ty cổ phần Cơ Khí-Điện-Máy Cần
Thơ, được thành lập năm 1978. Công ty thực hiện cổ phần hoá vào 01/07/2006.
Xí nghiệp Mitagas chuyên sản xuất kinh doanh các loại khí và th
ực hiện
một số dịch vụ. Sản phẩm chủ yếu là khí Oxygene dùng trong y tế, công nghiệp,
thuỷ sản,…; Nitrogene (khí, lỏng) dùng trong nuôi cấy tế bào, bảo quản thực

phẩm đóng hộp,…; khí Acetylene dùng trong công nghiệp hàn, cắt kim loạI,….
Xí nghiệp có 2 dây chuyền sản xuất chính. Một số dịch vụ tại Xí nghiệp là: mua
bán các loại chai chứa khí, kiểm định sửa chữa chai, mua bán các loại khí khác
dùng trong công nghiệp, thiết kế lấp đặ
t các hệ thống phân phối khí.
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 17 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
Chương 4: Thiết lập và phân tích báo cáo bộ phận tại Xí nghiệp
Mitagas Cần Thơ
Qua kết quả hoạt động thực tiễn giai đoạn 2004-2006, thưc hiện phân loại
và tổng hợp các chi phí theo cách ứng xử của chúng (khả biến hay bất biến), tiến
hành lập ra các báo cho từng bộ phận của tổng thể qua các năm.
Từ BCBP toàn Xí nghiệp theo lĩnh vực hoạt động (sản xuất, dịch vụ
),
BCBP sản xuất theo dây chuyền hoạt động (dây chuyền Acetylene, dây chuyền
Oxygene&Nitrogene) và BCBP dây chuyền Oxygene&Nitrogene theo sản phẩm
(Oxygene, Nitrogene) thực hiện phân tích từng chỉ tiêu trong báo cáo về số tiền
và tỷ lệ % nhằm đưa ra nhận xét đánh giá về kết quả hoạt động của từng bộ phận.
Cuối cùng là lập và phân tích bảng so sánh BCBP toàn Xí nghiệp qua 3 năm
để thấy được tốc độ phát triển chung của cả Xí nghiệp. Đồng thờ
i, phân tích so
sánh cơ cấu doanh thu và cơ cấu SDBP của từng bộ phận trong tổng thể để thấy
được kết quả hoạt động của từng bộ phận.
Chương 5: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các bộ
phận tại Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ
Với kết quả phân tích ở chương 4, thấy được thế mạnh cũng như những v
ấn
đề còn tồn tại. Chương 5 đã đề ra được một số biện pháp cụ thể nâng cao hiệu
quả hoạt động của từng bộ phận: Bộ phận sản xuất bao gồm 2 dây chuyền hoạt
động, bộ phận dịch vụ và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của toàn Xí

nghiệp.
Chương 6: Kết luận và kiến nghị
Để nâng cao hiệu quả hoạt
động cần thực hiện các biện pháp đã đề ra. Từ đó
chương 6 nêu lên một số kiến nghị đến Xí nghiệp, đến Công ty và đối với Nhà
nước với mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các biện pháp trên.

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 18 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Trong nền kinh tế thị trường cùng với sự cạnh tranh gay gắt giữa các
doanh nghiệp như hiện nay, doanh nghiệp nào muốn tồn tại và đứng vững thì
phải hoạt động có hiệu quả và đem lại lợi nhuận. Để hoạt động có hiệu quả,
người quản lý cần quan tâm cao và hiểu rõ các báo cáo thu nhập của công ty
mình. Nhưng ở đây không phải chỉ là mộ
t báo cáo thu nhập của toàn công ty mà
cần phải là các báo cáo thu nhập của từng bộ phận. Một lượng lớn thông tin sẽ
hữu ích hơn là chỉ có một số thông tin tổng hợp vì nó thường không chứa đựng
đầy đủ, chi tiết thông tin cho phép người quản lý tìm ra những vấn đề còn tồn tại
trong tổ chức. Nói cách khác người quản lý không chỉ cần có một mà phải là
nhiều báo cáo được chỉ định tập trung cho các bộ phận c
ủa công ty.
Bằng cách phân tích các báo cáo thu nhập theo bộ phận người quản lý có
thể đánh giá được mức sinh lời dài hạn của từng bộ phận và phát hiện ra những
bộ phận yếu kém có ảnh hưởng bất lợi đối với kết quả lợi nhuận chung của toàn
công ty từ đó tìm ra cách giải quyết thích hợp cho phép nâng cao lợi nhuận dài
hạn. Các báo cáo bộ phận (BCBP) còn thể hiện kết quả hoạ

t động kinh tế, phản
ánh một cách tổng quát về mặt tổ chức, quản lý của công ty. Chính vì vậy, cần
thấy vai trò quan trọng của các BCBP đối với người quản lý.
Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ thuộc Công Ty Cổ Phần Cơ Khí-Điện-Máy
Cần Thơ, hoạt động chủ yếu là sản xuất các loại hơi kỹ nghệ và thực hiện một số
dịch vụ mua bán các loạ
i khí công nghiệp, kiểm định, sửa chữa. Bộ phận sản xuất
của Xí nghiệp gồm hai dây chuyền: Một dây chuyền sản xuất Oxygene&
Nitrogene, một dây chuyền sản xuất Acetylene. Để tăng hiệu quả hoạt động của
Xí nghiệp, nhà quản trị cần nắm rõ hiệu quả của từng bộ phận riêng biệt, từ đó
mới thấy được bộ phận nào hoạt
động tốt hơn, thấy được điểm mạnh yếu của
từng bộ phận mà tìm ra những biện pháp tăng cường hoặc khắc phục cho hợp lý.
Từ tính chất quan trong nói trên, em đã quyết định chọn đề tài “Thiết lập
và phân tích các báo cáo bộ phận tại Xí nghiệp MITAGAS Cần Thơ” làm đề tài
nghiên cứu luận văn.
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 19 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Thiết lập và phân tích các báo bộ phận tại Xí nghiệp MITAGAS Cần
Thơ để thấy được bộ phận hoạt động có hiệu quả hơn. Từ đó đưa ra các giải
pháp, kiến nghị giúp nhà quản lý có quyết định phù hợp đối với từng bộ phận.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của cả Xí nghiệp và các b
ộ phận
của Xí nghiệp.
Tập hợp và phân loại chi phí cho từng bộ phận, thiết lập và phân tích báo
cáo thu nhập bộ phận theo các hướng thích hợp để thấy được bộ phận hoạt động
hiệu quả hơn.

Thực hiện phân tích, đánh giá hoạt động của từng bộ phận giúp nhà quản
lý có cái nhìn chính xác, cụ thể và có quyết định hợp lý.
Tìm ra nguyên nhân và đề ra các giải pháp khắc phục nhữ
ng tồn tại,
nâng cao hiệu quả hoạt động của Xí nghiệp.
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Không gian (địa bàn nghiên cứu)
Đề tài được thực hiện nghiên cứu tại Xí nghiệp MITAGAS Cần Thơ.
1.3.2. Thời gian
Thời gian thực hiện đề tài là 3 tháng, từ tuần ngày 05/03/2007 đến tuần
ngày 11/6/2007. Thời gian nghiên cứu về Xí nghiệp của đề tài là 3 năm từ năm
2004 đến hết năm 2006.
1.3.3. Đối tượng nghiên cứ
u
Xí nghiệp Mitagas Cần Thơ hoạt động trên cả hai lĩnh vực sản xuất và
dịch vụ. Doanh số thực hiện của Xí nghiệp được chia làm hai phần: doanh thu
sản xuất và doanh thu dịch vụ. Còn doanh thu sản xuất thì sẽ được chia làm hai
ứng với hai dây chuyền sản xuất hay hai nhóm sản phẩm. Đề tài sẽ tập trung
nghiên cứu, phân tích cụ thể về tình hình hoạt động của Xí nghiệp thông qua việc
thiết lậ
p và phân tích các báo cáo thu nhập cho từng bộ phận riêng biệt trên.
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 20 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Trong quá trình thực hiện đã có tham khảo đề tài: “Thiết lập và phân tích
BCBP tại Công ty cổ phần chế biến xuất nhập khẩu thủy sản CADOVIMEX” do
Nhóm 6 Kế toán 1 Khóa 29 Trường Đại học Cần Thơ thực hiện vào tháng 12
năm 2006.
Ngoài ra, đề tài được thực hiện nghiên cứu bằng cách thực hiện công tác
kế toán quản trị, nên những tài liệu về kế toán quản tr

ị đều hữu ích cho đề tài.
Ngoài ra cần phải am hiểu về kế toán tài chính để thấy được, hiểu được các chỉ
tiêu trong báo cáo kế toán. Do đó những tài liệu về kế toán tài chính cũng cần
thiết. Đặc biệt đề tài tập trung nhiều vào hai quyển sách:
• Kế toán quản trị - Trường ĐH kinh tế TP.HCM - Khoa kế toán-tài
chánh-ngân hàng - Xuất bản năm 2003, được dịch theo cuốn sách
“Managerial acounting” của Mỹ.
• Giáo trình kế toán phân tích - Th.S Võ Thành Danh, Th.S Bùi văn
Trịnh, Th.S La Xuân Đào - NXB thống kê.

Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 21 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
CHƯƠNG 2

PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Tìm hiểu về báo cáo bộ phận
2.1.1.1. Định nghĩa bộ phận trong kế toán quản trị
Một bộ phận có thể định nghĩa là một phần, một mặt hoạt động, một đơn
vị hay một phòng ban thuộc một tổ chức công ty cùng hoạt động vì mục tiêu
chung mà người quản lý tìm số liệu chi phí và thu nhập. Thí dụ các bộ phận có
thể là các lĩnh vực tiêu th
ụ, các cửa hàng, trung tâm dịch vụ, phân xưởng sản
xuất hay các dây chuyền sản xuất…
2.1.1.2. Bảng báo cáo thu nhập theo bộ phận
Báo cáo bộ phận là một báo cáo so sánh doanh thu với chi phí của từng bộ
phận nằm trong cơ cấu tổ chức sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm xác
định kết quả kinh doanh của từng bộ phận trong tổ chức.
Bảng báo cáo thu nhập theo bộ phận trình bày doanh thu trừ đi các chi phí

trự
c tiếp tạo thành SDBP. Sau đó SDBP được trừ đi các chi phí gián tiếp còn lại
là lợi nhuận ròng. Các chi phí trực tiếp trình bày các khoản mục chi phí gắn chặt
với từng bộ phận hơn là tổng thể. Ngược lại các chi phí gián tiếp trình bày các
khoàn mục chi phí liên quan đến tổng thể hơn là bộ phận.
Có hai ý kiến được đưa ra và trái ngược nhau:
Một là, nên phân bổ chi phí chung gián tiếp này cho các bộ phận để xác
định được kết quả kinh doanh cuố
i cùng ở từng bộ phận và tổng hợp kết quả hoạt
động toàn bộ tổ chức.
Hai là, không nên phân bổ chi phí chung này cho các bộ phận vì họ cho
rằng đây là những chi phí gián tiếp rất khó tìm ra một tiêu thức hợp lý để phân bổ
các khoản chi phí này. Nếu phân bổ dựa trên các cơ sở tùy tiện sẽ làm sai lệch
kết quả kinh doanh ở từng bộ phận, làm cho kết quả kinh doanh ở từng bộ phận
chỉ là hình thức, không có ý nghĩa để đánh giá kết quả cuối cùng. Do vậy tốt hơn
là không phân bổ chi phí chung này.
Chúng ta biết rằng BCBP được lập nhằm mục đích sử dụng trong nội bộ
của tổ chức, nên tùy thuộc vào tình hình cụ thể, đặc điểm, yêu cầu quản lý, đánh
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 22 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
giá trách nhiệm của từng doanh nghiệp mà có thể sử dụng thích hợp. Nếu không
tìm ra tiêu thức hợp lý để phân bổ thì không nhất thiết phải phân bổ, ngược lại
nếu có thể xác định được một hay môt số tiêu thức thích hợp thì nên phân bổ chi
phí chung này.
Mặc dù bảng báo cáo thu nhập theo bộ phận có thể được lập theo cách
phân loại chi phí trực tiếp bao gồm chi phí hàng bán và chi phí thời kỳ trực tiếp,
nhưng một bảng báo cáo thu nh
ập theo bộ phận được lập theo cách phân loại dựa
trên sự ứng xử của chi phí thực sự là một bảng phân tích hữu hiệu đối với người
quản lý. Theo cách này chi phí trực tiếp bao gồm CPKB và CPBB trực thuộc (chi

phí bất biến thuộc tính). Chỉ có CPKB và CPBB trực thuộc mới được tính cho
các bộ phận để xác định lợi nhuận cho từng bộ phận đem lại được gọi là SDBP.
Tóm lại, BCBP giúp cho m
ột công ty có khả năng tự xem xét từ nhiều hướng.
Một số hướng mà các số liệu chi phí và lợi nhuận có thể được sinh ra là:
• Theo phân xưởng
• Theo trung tâm dịch vụ
• Theo sản phẩm hay dây chuyền sản xuất
• Theo khu vực bán hàng
• Theo các hoạt động trong nước hoặc ngoài nước
• Theo cửa hàng hoặc các gian hàng bán lẽ…
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 23 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
Sau đây là thí dụ về một báo cáo thu nhập theo bộ phận, các bộ phận có
đặc điểm như các phân xưởng:
BÁO CÁO THU NHẬP THEO BỘ PHẬN PHÂN XƯỞNG CỦA CÔNG TY X
Toàn công ty Bộ phận
Phân xưởng 1 Phân xưởng 2

Doanh thu $500 $300 $200
Trừ CPKB
CPKB của hàng hóa $180 $120 $60
Các CPKB khác $50 $30 $20
Tổng các CPKB $230 $150 $80
Số dư đảm phí $270 $150 $120
Trừ CPBB thuộc tính $170
$90 $80
Số dư bộ phận phân xưởng $100 $60 $40
Trừ CPBB chung $25
Thu nhập thuần túy $75

2.1.1.3. Ý nghĩa của các chỉ tiêu trong báo cáo bộ phận
a) Doanh số và số dư đảm phí:
Đây là hai chỉ tiêu cần thiết phải có khi lập các BCBP. Doanh số và SDĐP
có quan hệ tỷ lệ với nhau. Nếu doanh số tăng (giảm) ảnh hưởng của nó trên thu
nhập thuần túy có thể tính được dể dàng bằng cách nhân SDĐP đơn v
ị với chênh
lệch phần khối lượng tăng hoặc giảm, hoặc nhân phần tăng (giảm) của doanh số
với tỷ lệ SDĐP.
Điều quan trọng phải luôn nhớ là SDĐP về cơ bản chỉ là một công cụ lập
kế hoạch ngắn hạn. Tỷ lệ SDĐP là % SDĐP trên doanh thu. Trong ngắn hạn bộ
phân nào có tỷ lệ SDĐP cao thì sẽ tạo ra lợ
i nhuận nhiều hơn. Như vậy, SDĐP
chỉ đặc biệt có giá trị trong những quyết định có liên quan tới việc sử dụng tạm
thời các khả năng, các lệnh đặt hàng đặc biệt, và kế hoạch ngắn hạn thúc đẩy sản
xuất một loại sản phẩm nào đó.
b) Sự quan trọng của các chi phí bất biến
Nhóm các CPBB làm hiện rõ lên sự thật là thu nhập thuần túy chỉ
nói lên
sau khi các CPBB đã được trang trải. Nó cũng làm hiện rỏ lên sự thật là sau khi
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 24 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
các CPBB đã được trang trải, thu nhập thuần túy sẽ tăng lên theo qui mô của
SDĐP được sinh ra do mỗi sản phẩm được bán thêm. Tất cả những điều này rất
có ích cho suy nghĩ chủ quan của người quản lý trong việc đề ra các mục tiêu.
c) Số dư bộ phận
Chúng ta thấy SDBP là hiệu số của SDĐP của bộ phận và các CPBB
thuộc tính. Nó phản ảnh số tiền được dùng để trang trãi các chi phí chung củ
a
tổng thể và lợi nhuận. Số dư bộ phận được xem là tiêu chuẩn đánh giá tốt nhất
của quá trình sinh lợi của một bộ phận vì chỉ có những chi phí mà được phân bổ

cho bộ phận mới được sử dụng trong việc tính toán này. Nếu kết quả là một bộ
phận không thể trang trãi nổi các chi phí của bản thân nó thì bộ phận đó tất yếu
không thể được giữ
lại (trừ khi nó cần thiết cho hàng bán của bộ phận khác).
Đứng trên quan điểm của việc ra quyết định, SDBP là có ích nhất cho
những quyết định có liên quan đến các nhu cầu lâu dài và việc hoàn thành như là
sự thay đổi năng lực sản xuất, chính sách giá lâu dài, quá trình hoàn vốn đầu tư
của các bộ phận.
2.1.1.4. Bộ phận và nhà quản lý bộ phận
Các BCBP không chỉ cung cấp thông tin cho việc đánh giá kết quả hoạt
động và sự
đầu tư nguồn lực của công ty cho các bộ phận còn nhằm đánh giá
thành quả quản lý của các nhà quản lý bộ phận.
Một vài chi phí có thể liên quan đến bộ phận, nhưng có thể nằm ngoài ảnh
hưởng của nhà quản lý bộ phận đó. Để đánh giá bộ phận như là một sự đầu tư
các nguồn lực của công ty, các chi phí này nên được bao gồm trong các chi phí
của bộ phận. Tuy nhiên, trong việ
c đánh gía thành quả của các nhà quản lý nói
chung, các chi phí này nên được loại trừ do các nhà quản lý không kiểm soát
được nó.
Chi phí quản lý cấp trên là khoản chi phí có thể liên quan đến nhiều bộ phận
khác nhau, sự phân bổ chi phí chi phí này tùy theo điều kiện cụ thể của từng
doanh nghiệp mà có thể phân bổ hoặc không phân bổ. Chi phí quản lý cấp trên là
chi phí không thuộc quyền kiểm soát của nhà quản trị bộ phận vì vậy nhà quản trị
bộ phận không có trách nhi
ệm giải thích mà các nhà quản trị cấp trên phải chịu
trách nhiệm và giải thích về chi phí này.
Luận văn tốt nghiệp Thiết lập và phân tích các báo cáo bộ phận…
GVHD: ThS. Trương Chí Tiến 25 SVTH: Dương Thị Cẩm Tú
2.2.1. Một số vấn đề về chi phí

Để thiết lập các BCBP, trước hết là phải tập hợp chi phí, vì vậy ta cần
phân biệt các loại chi phí, hiểu rỏ nội dung và ý nghĩa của các loại chi phí.
Chi phí có thể được phân loại theo các cách khác nhau như theo quá trình
sản xuất, và theo mục tiêu quản trị.
2.1.2.1. Phân loại chi phí trong quá trình sản xuất
a) Chi phí sản xuất:
Những khoản mục chi phí phát sinh tại nơi sản xuất hay tại phân xưởng
đượ
c tập hợp như là chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất còn được gọi là chi phí
hàng được chế tạo hay chi phí sản phẩm. Chi phí sản xuất bao gồm 3 khoản mục
(1) chi phí nguyên liêụ trực tiếp,(2) chi phí tiền lương trực tiếp và (3) chi phí sản
xuất chung
Chi phí nguyên liệu trực tiếp:

Nguyên liêụ trực tiếp bao gồm những loại nguyên liệu, vật liệu chính tạo
ra thực thể của sản phẩm. Chỉ những loại nguyên liệu, vật liệu được người công
nhân trực tiếp sử dụng trong quá trình sản xuất mới được xem là nguyên liệu, vật
liệu chính. Chi phí nguyên liệu trực tiếp là những chi phí của nguyên liệu ,vật
liệu chính do người công nhân trực tiếp sử dụng trong quá trình sả
n xuất tạo ra
sản phẩm. Không phải tất cả các loại nguyên liệu được sử dụng trong quá trình
sàn xuất đều được xem là chi phí nguyên liệu trực tiếp. Những nguyên liệu, vật
liệu được sử dụng trong quá trình sản xuất và không phải do người công nhân
trực tiếp sản xuất sử dụng đều được xem là chi phí sản xuất chung .
Chi phí tiền lương trực tiếp:

Tiền lương và các khoản phụ cấp liên quan đến tiền lương của người công
nhân trực tiếp sản xuất được tập hợp như là chi phí tiền lương trực tiếp. Không
phải tất cả tiền lương của các công nhân làm việc tại nơi sản xuất đều trở thành
chi phí tiền lương trực tiếp. Tiền lương và các khoản phụ cấp liên quan đến

người công nhân phục vụ
sản xuất trở thành chi phí tiền lương gián tiếp và được
tập hợp vào tài khoản chi phí sản xuất chung.
Chi phí sản xuất chung :

Tất cả những khoản mục chi phí phát sinh tại nơi sản xuất hoặc phân
xưởng mà không phải là chi phí nguyên liệu trực tiếp và chi phí nguyên liệu trực