Bài giảng môn Kiểm toán: Chuyên đề 3 - Lấy mẫu kiểm toán và các thủ tục lựa chọn khác

lOMoARcPSD|16911414

Chuyên

VSA 530

đề
3

LẤY MẪU KIỂM TOÁN
và các thủ tục lựa chọn khác

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

1


lOMoARcPSD|16911414

Phương pháp lựa chọn
các phần tử thử nghiệm
Chọn tất cả các phần tưû
Lựa chọn các phần tử cụ theå
Lấy mẫu kiểm tốn
BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

2

lOMoARcPSD|16911414

Chọn tất cả các phần tử
- Tổng thể được cấu thành từ một số ít các phần tử, các
phần tử có giá trị lớn;

- Có rủi ro đáng kể mà các phương pháp khác không cung
cấp đầy đủ bằng chứng kiểm tốn thích hợp; hoặc
- Tính chất lặp đi lặp lại của việc tính tốn hoặc quy trình
khác được thực hiện tự động bởi một hệ thống thông tin
giúp việc kiểm tra 100% sẽ tiết kiệm chi phí hơn.
BỘ MƠN KIỂM TOÁN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

100%

3


lOMoARcPSD|16911414

Lựa chọn các phần tử cụ thể






Các phần tử có giá trị lớn hoặc các phần tử đặc biệt: là các
phần tử có giá trị lớn hoặc có một số tính chất khác, như các

phần tử đáng nghi ngờ, bất thường, có nguy cơ rủi ro cao hoặc
đã từng bị nhầm lẫn;
Tất cả các phần tử có giá trị cao hơn một giá trị nhất định:
nhằm xác minh phần lớn giá trị của một nhóm giao dịch hoặc
số dư tài khoản;
Các phần tử để thu thập tài liệu, thông tin về các vấn đề như
bản chất của đơn vị hoặc bản chất của các giao dịch (ví dụ tình
hình kinh doanh, nội dung của các nghiệp vụ, kiểm soát nội
bộ...).
BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

4


lOMoARcPSD|16911414

Số dư chi tiết TK 131
Chọn 2 khách hàng đặc biệt gửi thư xác nhận?









Công ty A
0

Công ty B
126.500.000
Công ty C
650.000.000
Công ty D 1.900.000.000
Công ty E
150.000.000
Công ty F
80.000.000
Công ty …. 300.000.000
3.206.500.000
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

2.550.000.000

3.206.500.000
= 79,5%

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

5


lOMoARcPSD|16911414

Lựa chọn các phần tử cụ thể




Đây không phải là phương pháp lấy mẫu kiểm
tốn.
Vì thế, kết quả của các thủ tục kiểm toán được áp
dụng cho các phần tử được lựa chọn theo cách
này khơng thể được suy rộng cho tồn bộ tổng
thể

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

6


lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu kiểm toán
Là việc áp dụng các thủ tục kiểm tốn trên số phần tử ít hơn 100%
tổng số phần tử của một tổng thể kiểm toán sao cho tất cả các
đơn vị lấy mẫu đều có cơ hội được lựa chọn nhằm cung cấp
cho kiểm toán viên cơ sở hợp lý để đưa ra kết luận
về toàn bộ tổng thể
Lấy mẫu

Lấy mẫu phi

thống kê

thống kê

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

Trong thử nghiệm
kiểm soát
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

Trong thử nghiệm
cơ bản
7


lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu thống kê và phi thống kê
Lấy mẫu
phi thống kê

Lấy mẫu
thống kê

Cỡ mẫu

Xét đoán, lý thuyết
thống kê

Xét đoán,
thống kê

Chọn mẫu

Bất kỳ pp nào mà KTV Ngẫu nhiên

cho rằng mẫu sẽ đại
diện cho tổng thể
Xét đốn
Xét đốn,
thống kê

Đánh giá
mẫu

BỘ MƠN KIỂM TOÁN - UEH

Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

lý thuyết

kết quả
8


lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu thống kê và phi thống kê
Lấy mẫu thống kê là:
- Phương pháp lấy mẫu dựa vào lý thuyết thống
kê để đánh giá kết quả mẫu, bao gồm cả định
lượng rủi ro.
- Lấy mẫu thống kê đòi hỏi các phần tử phải
được lựa chọn vào mẫu một cách ngẫu nhiên.
 Một phương pháp lấy mẫu khơng có hai (2)
đặc điểm nêu trên được gọi là lấy mẫu phi

thống kê


BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

9


lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu thống kê và phi thống kê
Lấy mẫu
phi thống kê

Lấy mẫu
thống kê

Nhược
điểm

Địi hỏi xét đốn
Thiếu khách quan

Ưu điểm

Khơng u cầu
KTV có kiến thức
thống kê

Tiết kiệm thời gian

Yêu cầu KTV có kiến
thức thống kê
Tốn thời gian
-Thiết kế mẫu phù hợp
-Chọn mẫu đầy đủ
-Đánh giá khách quan
hơn

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

10


lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu kiểm toán
Là việc áp dụng các thủ tục kiểm tốn trên số phần tử ít hơn 100%
tổng số phần tử của một tổng thể kiểm toán sao cho tất cả các
đơn vị lấy mẫu đều có cơ hội được lựa chọn nhằm cung cấp
cho kiểm toán viên cơ sở hợp lý để đưa ra kết luận
về toàn bộ tổng thể

Rủi ro

Rủi ro

ngồi mẫu

Lấy mẫu
BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

KTV đưa ra kết luận sai

Mẫu không đại diện

không liên quan đến mẫu

cho tổng thể

Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

11


lOMoARcPSD|16911414

Rủi ro lấy mẫu và rủi ro ngoài lấy mẫu






Rủi ro lấy mẫu: l khả năng kết luận của kiểm tốn vin
đưa ra dựa trn lấy mẫu cĩ thể khc với kết luận m kiểm
tốn vin đạt được nếu kiểm tra trn tồn bộ tổng thể với
cng một thủ tục

Rủi ro ngồi lấy mẫu: là rủi ro khi kiểm tốn viên đi
đến một kết luận sai vì các nguyên nhân khơng liên
quan đến rủi ro lấy mẫu.
Thí dụ khi kiểm tốn viên sử dụng thủ tục kiểm
tốn khơng thích hợp, hay kiểm tốn viên đã hiểu sai
bằng chứng và khơng nhận diện được sai sót.
12

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()


lOMoARcPSD|16911414

Rủi ro lấy mẫu và rủi ro ngồi lấy mẫu
x

x
x

x

x

x

x

x

Hình 1

x

x

x

x
x

x

x

x

Hình 3
x

x
Hình 2

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

13

lOMoARcPSD|16911414

Lấy mẫu kiểm toán
Áp dụng các thủ tục kiểm toán trên một số phần tử < 100%
Giảm rủi ro

Giảm rủi ro

ngồi mẫu

lấy mẫu

Lập kế hoạch, giám sát

?

và sốt xét việc thực hiện

?

Tăng cỡ mẫu
14

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()


lOMoARcPSD|16911414

Quy trình lấy mẫu kiểm tốn

Lập kế hoạch
- Thiết kế mẫu
- Xác định cỡ mẫu
 Thực hiện
- Lựa chọn các phần tử của mẫu
- Thực hiện các thủ tục kiểm toán
 Đánh giá
- Xem xét bản chất và nguyên nhân sai sót
- Dự tính sai sót trong tổng thể
- Đánh giá kết quả mẫu


BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

15


lOMoARcPSD|16911414

Quy trình lấy mẫu kiểm tốn
Lập kế hoạch
- Thiết kế mẫu

- Xác định cỡ mẫu
Xác định mục tiêu của thử nghiệm
Xác định sai phạm

Xác định tổng thể

Phân nhóm tổng thể

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH

(Khơng có sự khác biệt khi thiết kế mẫu giữa lấy mẫu thống kê và phi thống kê)
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

16


lOMoARcPSD|16911414

Xác định mục tiêu của thử nghiệm


Thử nghiệm kiểm soát

Thu thập bằng chứng về
tính hữu hiệu của hệ thống
kiểm sốt nội bộ.



Thử nghiệm cơ bản

Thu thập bằng chứng về
các cơ sở dẫn liệu BCTC.

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

17


lOMoARcPSD|16911414

Xác định sai phạm


Thử nghiệm kiểm soát



Thử nghiệm cơ bản

- Chính sách hay thủ tục
kiểm sốt khơng hữu hiệu.

- Sai sót về nghiệp vụ hay số
dư tài khoản.

 Sai phạm thuộc tính

 Sai phạm số liệu

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

18

lOMoARcPSD|16911414

Xác định tổng thể
Tổng thể: là toàn bộ dữ liệu mà từ đó KTV lấy mẫu để có
thể đi đến kết luận.
- Phù hợp: mục tiêu của thử nghiệm
- Đầy đủ: tất cả các phần tử  kết luận tổng thể




Đơn vị lấy mẫu: là các phần tử riêng biệt cấu thành tổng
thể

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

19


lOMoARcPSD|16911414

Phân nhóm tổng thể
Phân nhóm tổng thể : giảm tính biến động của phần tử
Đơn vị: triệu đồng
û
Phân nhóm

Số lượng phần tử

> 1.000

5

5.500

> 100

56

8.500

< 100

281

16.000

342

30.000

Tổng cộng

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

Giá trị phân nhóm

20


lOMoARcPSD|16911414

Ví dụ 1 - Thiết kế mẫu
trong thử nghiệm kiểm sốt
Mục tiêu
thử nghiệm
Tất cả các
nghiệp vụ giao
hàng đều được
lập hóa đơn bán
hàng.

Xác định
sai phạm
Giao hàng
nhưng khơng
lập hóa đơn bán
hàng.

BỘ MƠN KIỂM TOÁN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

Xác định
tổng thể
?
Tổng thể là tất cả
các nghiệp vụ

giao hàng (các
phiếu giao hàng).

21


lOMoARcPSD|16911414

Ví dụ 2a - Thiết kế mẫu
trong thử nghiệm cơ bản
Mục tiêu
thử nghiệm
Tính hiện hữu
của số dư các
khoản phải thu
tại thời điểm
cuối niên độ.

Xác định
sai phạm
Khoản phải thu
khơng có thực

BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

Xác định
tổng thể
?
Tổng thể là số dư

chi tiết của các
khoản phải thu
của khách hàng
cuối niên độ.
22


lOMoARcPSD|16911414

Ví dụ 2b - Thiết kế mẫu
trong thử nghiệm cơ bản
Mục tiêu
thử nghiệm

Xác định
sai phạm

Xác định
tổng thể

Sự đầy đủ của
các khoản phải
trả

Các khoản phải
trả khơng được
ghi chép trên sổ
sách

?

BỘ MƠN KIỂM TOÁN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

23


lOMoARcPSD|16911414

Quy trình lấy mẫu kiểm tốn
Lập kế hoạch
- Thiết kế mẫu

- Xác định cỡ mẫu
Trong thử nghiệm kiểm soát

Trong thử nghiệm cơ bản
(Việc xác định cỡ mẫu có sự khác biệt giữa lấy mẫu thống kê và phi thống kê, tuy nhiên
trong phạm vi chương trình chỉ đề cập đến việc xác định cỡ mẫu theo lấy mẫu phi thống
24
kê)
BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()


lOMoARcPSD|16911414

Xác định cỡ mẫu trong TNKS
Nhân tố ảnh hưởng

Cỡ mẫu

1. Mức độ xem xét của kiểm toán viên đối với các kiểm
soát liên quan khi đánh giá rủi ro tăng lên

Tăng

2. Tỷ lệ sai lệch có thể bỏ qua tăng lên

Giảm

3. Tỷ lệ sai lệch dự kiến của tổng thể được kiểm tra tăng
lên

Tăng

4. Mức độ đảm bảo mà kiểm toán viên mong muốn về
việc tỷ lệ sai lệch thực tế của tổng thể không vượt quá tỷ
lệ sai lệch có thể bỏ qua tăng lên

Tăng

5. Số lượng đơn vị lấy mẫu trong tổng thể tăng
BỘ MƠN KIỂM TỐN - UEH
Downloaded by Nguynhavy Ha Vy ()

Ảnh hưởng
25
không đáng kể