(TIỂU LUẬN) tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH về đạo đức THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN và GIẢI PHÁP NÂNG CAO đạo đức CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY LIÊN hệ bản THÂN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP.HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
__________o0o___________
BÀI THU HOẠCH KẾT THÚC HỌC PHẦN
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Tên đề tài:

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC.
THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP
NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN VIỆT
NAM HIỆN NAY. LIÊN HỆ BẢN THÂN

Giáo viên giảng dạy: Thầy CAO ĐỨC SÁU
Họ & tên SV: TRẦN MINH TÂN
Lớp học phần: 000015001
MSSV: 19540200716
TP. HCM, Ngày 07 tháng 08 năm 2021

Tieu luan


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Trường Đại học Kiến Trúc TP.HCM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

BÀI THU HOẠCH KẾT THÚC HỌC PHẦN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Họ và tên sinh viên: Trần Minh Tân
Mã số sinh viên: 19540200716
Mã lớp học phần: 000015001
ĐIỂM CỦA BÀI TIỂU LUẬN
Ghi bằng số Ghi bằng chữ

Họ tên và chữ ký của cán bộ chấm thi thứ 1

Họ tên và chữ ký của cán bộ chấm thi thứ 2

Thành phố Hồ Chí Minh, Ngày 07 tháng 08 năm 2021
Sinh viên nộp bài
Ký tên

Tiểu luận môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 1


MỤC LỤC

Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 2

I.

PHẦN MỞ ĐẦU

Từ những hạt giống nhỏ bé, muốn đâm chịi thành một cây cao lớn, mạnh khỏe thì
đều trải qua một quá trình dài, gian khổ, hứng chịu nắng mưa, lột xác và phát triển từ trong
ra ngoài và trở thành một cái cây to khỏe và hoàn thiện, thanh niên cũng vậy, phải trải qua
quá trình mài dũa, giáo dục thì mới trưởng thành, có đủ bản lĩnh để xây dựng đất nước. Đất
nước được tạo nên bởi những hạt giống "con người" nhỏ bé ấy. Muốn đất nước được giàu
mạnh, thì chính con người trong đất nước phải hoàn thiện. Tiêu biểu là tầng lớp thành niên,
tầng lớp đại diện cho sự lớn mạnh không ngừng.
Do vậy, việc giáo dục thanh niên, giáo dục thế hệ trẻ trở thành một cơng tác đóng vai
trị rất quan trọng không chỉ từ trước cách mạng mà cho đến bây giờ. Giáo dục là phải từ bên
trong ra bên ngoài, phải biết nuôi dưỡng từ tâm hồn ra đến cả thể xác; từ các phẩm chất đạo
đức, từ mỹ dục, từ trình độ cho đến sức khoẻ, dáng vóc. Để hiểu rõ hơn về vấn đề đạo đức
hiện nay chúng ta cùng tìm hiều về tư tưởng hồ chí minh về vấn đề giáo dục thơng qua
những khía cạnh sau đây.

Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 3


II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC
1. Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức cách mạng
Tư tưởng Hồ Chí Minh, là hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề
cơ bản của cách mạng Việt nam. Một trong những nét đặc sắc nổi bật trong tư tưởng của
Người là vấn đề đạo đức của người cách mạng. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng chỉ

ln nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải quan tâm rèn luyện đạo đức cách mạng mà chính bản
thân Người cịn là tấm gương trong sáng tuyệt vời về đạo đức cách mạng.
Ngay từ khi bắt đầu hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có ý thức rất rõ
về vai trị và sức mạnh của đạo đức cách mạng. Chính vì lẽ đó, Người đã dày cơng giáo dục
lý tưởng cách mạng cho thanh niên và quần chúng nhân dân. Người để lại rất nhiều tác
phẩm, bài nói, bài viết chuyên về đạo đức. Ngay trong tác phẩm:“Đường Kách mệnh”, ở
chương đầu tiên Người đã nêu lên 23 điều tư cách của các cán bộ cách mạng, trong đó chủ
yếu là các tiêu chuẩn về đạo đức, thể hiện chủ yếu trong 3 mối quan hệ: với mình, với người
và với việc, đây là tác phẩm đầu tiên Người viết để huấn luyện những người yêu nước Việt
Nam trẻ tuổi. Nếu như tác phẩm đầu tiên Người đề cập đến vấn đề đạo đức cách mạng thì
tác phẩm cuối cùng Người tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của đạo đức cách mạng. Đó
là: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” đây là tác phẩm bàn sâu về
vấn đề đạo đức, thể hiện những điều tâm huyết nhầt mà Người rút ra từ thực tiễn lãnh đạo
cách mạng của Đảng ta.
Sau khi giành được chính quyền, Hồ Chí Minh nói nhiều tới đạo đức của cán bộ, đảng
viên, của Đảng cầm quyền.Trong bản Di chúc để lại cho tồn đảng và tồn dân ta thì vấn đề
đạo đức vẫn là vấn đề được Người đặc biệt nhấn mạnh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền, mỗi
cán bộ và đảng viên phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính,
chí cơng vơ tư ”, “ Đảng phải rất coi trọng giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ,
đảng viên”, “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn viên và thanh niên,
đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Phải rèn luyện, tu dưỡng đạo đức suốt đời. Hồ Chí Minh chỉ rõ, mỗi người cán bộ, đảng
viên phải thường xuyên chăm lo tu dưỡng đạo đức như việc rửa mặt hàng ngày, đây là công việc
phải làm kiên trì, bền bỉ suốt đời. Theo Người, đạo đức cách mạng khơng phải trên trời sa
xuống. Nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc
càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong. Việc tu dưỡng đạo đức của cán bộ, đảng viên
và quần chúng nhân dân phải được thực hiện thông qua hoạt động thực tiễn sinh hoạt, học tập,
lao động, chiến đấu. Khi cách mạng thuận lợi, cũng như lúc cách mạng gặp khó khăn thử thách,
cán bộ, đảng viên đều phải rèn luyện để nâng cao đạo đức cách mạng. Bởi vì, khi mới được bầu,
mới được đề bạt hầu như ai cũng là người tốt nhưng nếu khơng rèn luyện thường xun thì sẽ dễ

bị danh lợi, uy quyền, tiền tài, sắc đẹp… làm cho gục ngã thối hóa, biến chất về đạo đức, lối
sống. Vì thế, việc rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân
phải được thực hiện trong suốt cả cuộc đời.
2. Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng
Theo như lời Bác, đạo đức là cái gốc, là nền tảng, là sức mạng, là tiêu chuẩn hàng đầu
của người cách mạng; khơng có đạo đức cách mạng khơng lãnh đạo được nhân dân. Người
quan niệm rằng đạo đức là nền tảng và là sức mạnh “Cũng như sơng thì có nguồn mới có
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 4


nước, khơng có nguồn thì sơng cạn. Cây phải có gốc, khơng có gốc thì cây héo. Người cách
mạng phải có đạo đức, khơng có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân
dân”. Quan điểm của Bác là sự kế thừa có chọn lọc những giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc và quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, lãnh tụ
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng
viên và nhân dân; và có thể nói đây là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của
người. Để hiểu rõ hơn về lí do tại sao, đầu tiên ta cùng nhau tìm hiểu rõ về đạo đức.
Đạo đức là hệ thống những quy tắc, chuẩn mực về cách ứng xử của con người trong
các quan hệ giữa người với người, với tổ chức trong xã hội; là giá trị cốt lõi tạo nên phẩm
chất nhân cách của con người. Đạo đức cách mạng thì chính là việc khơng sợ khó, khơng sợ
khổ, một lịng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân nhằm mục đích xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Có thể nói, đạo đức cách mạng là “gốc” của cán bộ, đảng viên trong Quân
đội; đạo đức cách mạng thực sự là giá trị cốt lõi trong bản lĩnh chính trị của người quân
nhân.
Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, phẩm chất đạo đức của người cán bộ, đảng viên trong
Quân đội vừa phản ánh những yêu cầu chung của nhiệm vụ cách mạng, vừa phản ánh đặc

điểm, yêu cầu riêng của Quân đội. Tuy nhiên, quan điệm lấy đức làm gốc của Hồ Chí Minh
khơng có nghĩa là chỉ cần có đức là được, coi nhẹ mặt tài. Người cũng cho rằng có tài mà
khơng có đức là người vơ dụng nhưng có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng khó. Đức
và Tài là những phẩm chất thống nhất của con người. Nếu đạo đức là tiêu chuẩn cho mục
đích hành động thì tài lại là phương tiện thực hiện mục đích đó. Vì vậy con người cần phải
có cả đức lẫn tài đề hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. Hồ Chí Minh thường khuyên:
“Dạy cũng giống như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó
là cái gốc, rất quan trọng. Nếu khơng có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vơ dụng,”
Bác từng viết: “Tuy năng lực và công việc của mỗi người khác nhau, người làm việc
to, người làm việc nhỏ; nhưng ai giữ được đạo đức thì đều là người cao thượng.”. cũng theo
quan điểm của Bác những chuẩn mực chung nhất của phẩm chất đạo đức cách mạng Việt
Nam bao gồm những điểm như sau:
Một là, “Trung với nước, hiếu với dân”
 
Đây là biểu hiện cao nhất ý thức đạo đức người cán bộ, đảng viên trong Quân đội,
định hướng cho mọi hoạt động thực tiễn của họ đồng thời cũng bao trùm và chi phối những
phẩm chất đạo đức khác.
“Trung - hiếu” ở đây đã được Bác sử dụng một nhịp nhàng nhưng lại mang nó lên
một tầng cao mới. Khái niệm ngày xưa Trung là trung quân, trung thành với vua cha với
nước nhà vì nước là của vua, vua với nước là một. Hiếu là hiếu thảo trong gia đình, với ơng
bà với cha mẹ. Nhưng theo lời Bác khái niệm ấy đã được nâng cao rộng hơn “Trung là trung
với Tổ quốc, Hiếu là hiếu với nhân dân”. Người chỉ rõ yêu cầu của “Trung” là: “Trung thành
tuyệt đối với Tổ quốc, với nhân dân, với cách mạng, với Đảng”. Trung với nước đối với
người cán bộ là luôn gắn liền với Trung với Đảng, Hiếu với dân. Bởi vì, Đảng Cộng sản Việt
Nam là đội tiên phong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, lãnh đạo đất nước nên "Trung với
nước” trước hết và tập trung nhất phải là “Trung với Đảng”. Hơn thế nữa, trong chế độ xã
hội chủ nghĩa, có dân mới có nước, dân hòa thành nước, nước là của dân vậy nên Trung với
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 5


nước không cũng không thể thiếu Hiếu với dân. Bác đã từng nói “Nhân dân là nền tảng, là
cha mẹ của bộ đội. Cán bộ phải dạy cho đội viên biết kính trọng dân, thương yêu dân, giúp
đỡ dân” “bao nhiêu quyền hạn đều của dân” “bao nhiêu lợi ích đều vì dân”, “bao nhiêu
quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”, Đảng và Chính phủ là “đày tớ nhân dân” chứ
không phải “quan nhân dân để đè đầu cưỡi cổ nhân dân”. Hiếu lúc này không chỉ là hiếu với
ơng bà cha mẹ nữa mà cịn được Bác nhân rộng là là hiếu thảo với nhân, mình làm được bao
nhiêu lợi ích cũng là vì nhân dân: “Nước lấy dân làm gốc, gốc có vững cây mới bền, xây lầu
thắng lợi trên nền nhân dân” Vậy nên mới nói đây là phẩm chất đạo đức hàng đầu định
hướng hoạt động cách mạng của mỗi cán bộ, chiến sĩ.
Hai là, “u thương con người, sống có tình nghĩa”
Nếu như ở “Trung với nước hiếu với dân” là phẩm chất hàng đầu định hướng, thì
“Yêu thương con người” lại là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất.
Đây là sự kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp với chủ nghĩa nhân
đạo cộng sản, tinh thần nhân văn của nhân loại, cùng với sự đúc kết của Hồ Chí Minh qua
hoạt động cách mạng thực tiễn. Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người rất tồn diện và
độc đáo. Người dành tình u thương rộng lớn cho những người cùng khổ. Những người lao
động bị áp bức bóc lột, khơng phân biệt màu da, dân tộc,… Được thể hiện qua từng dịng
bút: “Tơi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn
toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được
học hành”. Bác u thương đồng bào, đồng chí của Người, khơng phân biệt họ ở miền xuôi
hay miền ngược, là trẻ hay già, trai hay gái... không phân biệt một ai, không trừ một ai, hễ là
người Việt Nam yêu nước thì đều có chỗ trong tấm lịng nhân ái của Người.
Đó là tình cảm nhân ái, sâu sắc, rộng lớn. Tình yêu ấy được thể hiện trong các mối
quan hệ bạn bè, đồng chí với mọi người bình thường trong quan hệ hàng ngày. Nó địi hỏi
mọi người phải ln chặt chẽ nghiêm khắc với mình, rộng rãi, độ lượng với người khác. Nó
địi hỏi thái độ tơn trọng con người, phải biết nâng người khác lên, chứ không phải hạ thấp,

càng khơng phải vùi dập con người. Bác mang lịng bao dung cũng như thương yêu ấy lên cả
những người có ai lầm, khuyết điểm nhưng biết quay đầy, những người lầm lối biết hối cải,
những kẻ thù bị thương, kẻ thù chịu quy hàng, những người có thói hư tật xấu,.. Người dạy
chúng ta biết cách giúp họ nhận lơi, biết họ sửa sai bằng chính lịng bao dung, sự nhân từ.
Nhắc đến đây làm tôi chợt nhớ đến một câu chuyện về giai thoại Tạ Đình Đề người từng được CIA cử đi để ám sát Bác hồ, nhưng lại được Bác cảm hóa bằng tình u, sự
bao dung và rồi trở thành một cận vệ trung thành cho Bác.
"Mỗi con người đều có thiện và ác ở trong lòng ta, phải biết làm cho phần tốt ở trong
mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người
cách mạng. Đối với những người có thói hư tật xấu, từ hạng người phản lại Tổ quốc và nhân
dân, ta cũng phải giúp họ tiến bộ bằng cách làm cho cái phần thiện trong con người nảy nở
để đẩy lùi phần ác, chứ không phải đập cho tơi bời" - Bác dạy.
Phẩm chất thứ ba là, “ Cần kiệm liêm chính, chí cơng vơ tư”
Đây là phẩm chất đạo đức, theo Bác, là trung tâm và gắn liền với hoạt động hàng
ngày của mỗi người. Đồng thời, đây cũng là khái niệm đạo đức truyền thống, là nội dung cốt
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 6


lõi của đạo đức cách mạng được Hồ Chí Minh cải biến, đưa vào những nội dung và yêu cầu
mới.
“Cần” là cần cù trong lao động, là siêng năng, có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất
cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm.
Phải thấy rõ “lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi
chúng ta”.
“Kiệm” tức là tiết kiệm. Tiết kiệm thì giờ, tiền bạc, của cải; tiết kiệm sức lao động
của nhân dân, của nước, của bản thân từ những thứ nhỏ nhặt nhất đến những thứ vĩ đại nhất.
Không phô trương, khơng hoang phí, bừa bãi. Tiết kiệm nhưng khơng có nghĩa là tính tốn,

là keo kiệt, bủn xỉn. Phải biết lúc nào nên chi, nên tiêu xài, nên giữ lại. Khi có việc đáng
làm, vì lợi ích đồng bào, lợi ích tổ quốc, thì chi bao nhiêu cơng, tốn bao nhiêu của cũng vui
lịng. “Cần với kiệm, phải đi đơi với nhau, như hai chân của con người” như lời Bác dạy
“Phải cần kiệm xây dựng nước nhà”
“Liêm” là liêm khiết, trong sạch, khơng cậy quyền thế, dìm người tài, sợ khổ sợ khó,
Liêm là “ln ln tơn trọng gìn giữ của công và của dân”,”không xâm phạm một đồng xu,
một hạt thóc của Nhà nước của nhân dân”. “Chữ Liêm phải đi đôi với chữ Kiệm. Cũng như
chữ Kiệm phải đi đơi với chữ Cần. Có Kiệm mới có Liêm được”
“Chính” tức là chính nghĩa, là khơng gian tà, phải luôn thẳng thắn, đứng đắn; phải
“trong sạch, không tham lam. Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung
sướng. Khơng ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, khơng bao giờ
hủ hóa. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ”. Đối với bản thân: không
nên ba hoa, tự cao, tự đại, khơng sợ khó nhọc, theo đuổi học hành, kiếm chế bản thân, sửa
sổi và hoàn thiện theo ngày theo tháng “Chính nghĩa khơng tà”. Đối với mọi người: không
nịnh bợ cũng không kinh thường, chà đạp; phải luôn niềm nở, chân thành, khiên tốn và hợp
tác. Đối với cơng việc: trách nhiệm chính là bổn phân, khơng sợ việc khó khăn nặng nhọc,
khơng lãng tránh, đùn đẩy, ln đúng giờ, làm gương, làm việc thì phải đến nơi đến chốn.
Làm việc thiện thì dù nhỏ đến mấy cũng cần phải làm, cịn việc ác thì bé cách mấy cũng cần
phải tránh xa, không chạm tay đến
Cần, kiêm, liêm, chính có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, ai cũng cần phải thực hiện.
“Chí cơng vơ tư” là đem lịng chí cơng vơ tư mà đối với người, với việc, phải lo
trước thiên hạ, vui sau thiên hạ, khi làm bất cứ việc gì cũng phải nghĩ đến mình trước, khi
hưởng thụ thì mình nên đi sau. Đối lập với chí cơng vơ tư là “dĩ cơng vơ tư”, đó là điều mà
đạo đức mới địi hỏi phải chống lại.
Bác Hồ quan niệm “Một dân tộc biết cần, kiệm, liêm là một dân tộc giàu về vật chất,
mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ”. Đó cịn là nền tảng của đời sống mới,
của các phong trào thi đua yêu nước. Cần, kiêm, liêm, chính là bốn đức tính cơ bản của con
người cũng như bốn mùa trong năm, bốn phương của đất “Thiếu một đức thì khơng thành
người.”
Cuối cùng là, “Tinh thần quốc tế trong sáng”

Đây là phẩm chất đạo đức quan trọng nhất , là yêu cầu đạo đức nhằm vào mối quan
hệ rộng lớn, vượt qua khuôn khổ quốc gia dân tộc.
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 7


Đó là, tinh thần đồn kết quốc tế vơ sản, mà Hồ Chí Minh đã nêu lên bằng mệnh đề
"Quan sơn muôn dặm là nhà/ Bốn phương vô sản đều là anh em". Nội dung chủ nghĩa quốc
tế trong tư tưởng Hồ Chí Minh rất rộng lớn và sâu sắc; đó là sự tơn trọng, hiểu biết, thương
u, đồn kết với giai cấp vơ sản trên tồn thế giới; là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị
áp bức, với nhân dân lao động các nước, mà Hồ Chí Minh đã dày công vun đắp bằng hoạt
động cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách mạng của cả dân tộc; là
tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người tiến bộ trên thế giới vì hồ
bình, cơng lý và tiến bộ xã hội, vì những mục tiêu lớn của thời đại là hồ bình, độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là hợp tác và hữu nghị
với tất cả các nước, các dân tộc.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Bác đã dày cơng xây đắp tinh
thần đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và thế giới, đã tạo ra một kiểu quan hệ quốc
tế mới: đối thoại thay cho đối đầu nhằm kiến tạo nên một nền văn hóa hịa bình cho nhân
loại; đó là di sản thời đại vơ giá của Người về hoa bình, hưu nghị, hợp tác, phát triển giữa
các dân tộc.
Ngồi ra, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra những nguyên tắc cơ bản để định hướng sự
lãnh đạo của Đảng và việc rèn luyện của mỗi người:
Nói đi đơi với làm; đã là cán bộ đảng viên, là cơng dân một nước thì “miệng nói tay
làm” chứ khơng có chuyện “nói một đằng làm một nẻo”. Sống theo phương châm “Mình vì
mọi người, mọi người vì mình”. Cổ vũ “người tốt, việc tốt”. Xây dựng nền đạo đức cách
mạng, giáo dục chuẩn mực đạo đức mới, khơi dậy ý thức tự giác, đạo đức lành mạnh ở mọi

người, hướng mọi người vào cuộc đấu tranh cho sự trong sạch, lành mạnh về đạo đức. Nâng
cao đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân - nguồn gốc của mọi
thứ tệ nạn, thứ giặc “nội xâm” phá từ trong ra. Và phải biết tu dưỡng đạo đức suốt đời.
3. Quan điểm về những nguyên tắc xây dựng đạo đức cách mạng
Một là, “Nói đi đơi với làm”
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Hồ Chí Minh ln ln nêu gương sáng về
đạo đức, Người nói ít làm nhiều, có nhiều vấn đề về đạo đức Người làm mà khơng nói, phải
đi sâu nghiên cứu hành vi đạo đức của Người mới thấy được bản chất sâu xa của tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh.
Đối với cán bộ đảng viên Hồ Chí Minh nêu: “… Trước mặt quần chúng không phải ta
cứ viết lên trán hai chữ cộng sản mà được họ yêu mến. Quần chúng chỉ yêu mến những
người có tư cách, đạo đức muốn hướng dẫn nhân dân mình phải làm mực thước cho người ta
bắt trước”.
Trong cuốn đường cách mệnh, khi nói về tư cách người cách mệnh Hồ Chí Minh viết: “Nói
thì phải làm” “Có lịng bày vẽ cho người” hay trong tác phẩm nâng cao đạo đức cách mạng
quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh yêu cầu Đảng cần thực hiện “Đảng viên đi trước,
làng nước theo sau” .
Luận điểm ấy đã khẳng định rất rõ vấn đề nêu gương có tầm quan trọng đặc biệt trong đời
sống đạo đức, nhất là đối với trách nhiệm của cán bộ, đảng viên.

Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 8


Những tấm gương về đạo đức phải được hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp, có tấm
gương chung và riêng, lớn nhỏ, xa gần. Một nền đạo đức mới chỉ được xây dựng trên một
nền rộng lớn, vững chắc, những phẩm chất chuẩn mực đạo đức đã trở thành hành vi đạo đức

hàng ngày phổ biến trong toàn xã hội mà những tấm gương đạo đức của những người tiêu
biểu, những người tốt việc tốt có ý nghĩa thúc đẩy cho q trình đó.
Tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh là tấm gương chung cho cả dân tộc, cho các
thế hệ mai mãi về sau. Nhưng còn nhiều tấm gương của các vị anh hùng, chiến sỹ thi đua
nhứng tấm gương của những người tiêu biểu cho từng ngành, từng cấp, những tấm gương
“Người tốt việc tốt” rất gần gũi trong đời thường có ở mọi lúc mọi nơi mà chúng ta khơng
thể coi thường. Về vấn đề này Hồ Chí Minh đã nói: “Người tốt, việc tốt nhiều lắm ở đâu
cũng có. Ngành nào, giới nào, địa phương nào, lứa tuổi nào cũng có”.
Hai là, “Xây đi đơi với chống”
Theo Hồ Chí Minh trong đời sống hàng ngày cái tốt, cái xấu, đạo đức, phi đạo đức
luôn luôn đan xen lẫn nhau. Chính vì vậy vừa phải xây dựng đạo đức mới, vừa phải chống
cái phi đạo đức.
Muốn xây phải chống, chống nhằm mục đích cho xây. Cũng vì vậy Hồ Chí Minh căn
dặn tồn Đảng: “Phải cương quyết qt sạch chủ nghĩa cá nhân nâng cao đạo đức cách mạng
bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đồn kết, tính tổ chức và kỷ luật”.
Việc xây dựng đạo đức mới trước hết phải được tiến hành bằng việc giáo dục những
phẩm chất, chuẩn mực đạo đức từ trong gia đình, nhà trường, xã hội nhất là trong những tập
thể gắn với hoạt động mỗi người. Vấn đề quan trọng trong việc giáo dục đạo đức là phải
khơi dạy ý thức đạo đức lành mạnh ở mọi người để mọi người tự giác  nhận thức được trách
nhiệm đạo đức của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói, Cảm nhận thấy sâu sắc việc trau dồi
đạo đức cách mạng là việc làm “Sung sướng vẻ vang nhất trong đời này” tiếp nhận sự giáo
dục đạo đức là vấn đề nhất thiết không thể thiếu được, nhưng sự tự giáo dục, tự trau dồi đạo
đức ở mỗi người cịn quan trọng hơn nhiều đó cũng chính là điều mà Hồ Chí Minh nói về
niềm vui của việc trau dồi đạo đức phải trở thành phổ biến trong xã hội.
Khi xây dựng, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức mới phải gắn liền chống lại cái xấu, cái
sai, cái vô đạo đức thường diễn ra hàng ngày.
Để xây và chống có kết quả để tạo thành phong trào quần chúng rộng rãi. Muốn xây
dựng đạo đức mới, chung quy lại phải chống cho được chủ nghĩa cá nhân. Trong tác phẩm:
Nâng cao đạo đức cách mạng quét sạch chủ nghĩa cá nhân được công bố vào ngày 3/2/1969,
nhân kỷ niệm lần thứ 39 ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam đã mang ý nghĩa xây đi

đôi với chống. Muốn nêu cao đạo đức cách mạng phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Ba là, “Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời”
Theo Hồ Chí Minh, Người đã nhiều lần chỉ rõ: Mỗi con người phải thường; xuyên
chăm lo tu dưỡng đạo đức như việc rửa mặt hàng ngày đấy cũng là cơng việc phải kiên trì
bền bỉ suốt đời, khơng người nào có thể chủ quan tự mãn. Theo Người: “Đạo đức cách
mạng không phải trên trời xa xuống. Nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát
triển củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.

Tiểu luận môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 9


Nếu khơng thường xun rèn luyện thì lúc khó khăn có thể vượt qua, có cơng với
cách mạng, nhưng đến khi an nhàn lại xa vào chủ nghĩa cán nhân trở thành con người ngăn
cản cách mạng, cho dân, cho nước. Cũng chính vì lẽ đó mà tu dưỡng đạo đức phải gắn với
thực tiễn bền bỉ trong mọi lúc mọi nơi, mọi hồn cảnh, có như vậy mới phân biệt được đạo
đức mới khác với đạo đức cũ.
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh thì mỗi con người đều có cái tốt, cái xấu vấn đề là khơng
tự lừa dối mình mà nhìn thẳng vào mình thấy rõ cái tốt, cái thiện để phát huy, thấy cái xấu,
cái ác để khắc phục. Vì vậy việc tu dưỡng rèn luyện phải được thực hiện trong hoạt động
thực tiễn. Hồ Chí Minh là một tấm gương suốt đời tự rèn luyện và trở thành tấm gương tuyệt
vời về con người mới. Những đức tính q báu của người khơng phải là bẩm sinh có được
mà do q trình tu dưỡng rèn luyện học tập, từng bước hấp thụ tinh hoa đạo đức dân tộc
và nhân loại mà đã trở thành tư tưởng bất tử.
Đây là những nhân tố cơ bản để hình thành đạo đức cách mạng của người Việt Nam trong
thời đại mới, nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh
đạo.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức ln ln có ý nghĩa lý luận và thực tiễn hết sức
sâu sắc, là động lực, là sức mạnh thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong suốt 78 năm qua
và đang tiếp tục toả sáng trên con đường xây dựng đất nước Việt nam trong giai đoạn mới.
Thực tế cuộc sống hiện nay cho thấy, việc vận dụng tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí
Minh là hết sức cần thiết, là cơng việc quan trọng để mỗi chúng ta góp sức mình vào việc
xây dựng đất nước.
III. THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC
CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY
1. Thực trạng:
Về mặt tích cực, khi nhắc đến sinh viên là chúng ta nghĩ ngay đến những con người
trẻ đầy năng lượng và rất sáng tạo; là những hạt giống trong các công cuộc cải cách, đổi mới
cũng như xây dựng đất nước, về kinh tế, về giáo dục. Ln mang trong minh những ước mơ,
hồi bão, những ý tưởng độc đáo, mối lạ; và luôn biết tận dụng mọi cơ hội để nung nấu giấc
mơ ấy thành sự thật. Tiêu biểu là hiện nay, rất nhiều học sinh, sinh viên đã thành công trong
việc khởi nghiệp, thành cơng trong việc sáng chế các loại máy móc giúp ích cho đời sống.
Họ là những con người trẻ đầy hồi bão, sơng đầy tự tin và khơng sợ vấp ngã, dám đứng lên,
dám suy nghĩ và dám hành động. Biết rút ra bài học và tiếp tục đứng lên sau những lần thất
bại mà không chịu bỏ cuộc. Không những sáng tạo trong thực tế mà họ còn sáng tạo trong tư
duy. Sinh viên luôn biết cách làm mọi thứ khơng bị nhàm chán, ln tìm cái khó khăn để sửa
chữa, biết thay đổi phương pháp học tập với các cơng cụ tiên tiến, biết tìm tịi, sàn lọc trên
nguồn tài liệu vô tận internet và cùng nhau chia sẻ.
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 10


Đa phần sinh viên cũng có khả năng thích nghi khá tốt, và có tính tự lập rất sớm. Họ tự học
mọi lúc mọi nơi, cịn có thể đi làm thêm và học tập nhưng vẫn đạt kết quả rất tốt. Như ví dụ

có rất nhiều bạn trẻ hiện nay đã ra ở riêng, sống cuộc sống độc lập và khơng cịn phụ thuộc
vào tài chính của gia đình. Khơng chỉ lĩnh hội tri thức của nhân loại, sinh viên Việt Nam còn
tiếp thu những cái hay, cái đẹp trong mọi lĩnh vực khác như văn hóa, nghệ thuật… Sự năng
động của sinh viên còn được thể hiện ở việc tích cực tham gia các hoạt động xã hội như y tế,
từ thiện…Ngoài giờ học, những sinh viên tuyên truyền hiến máu nhân đạo lại ngược xuôi đi
lại mang kiến thức về hiến máu đến mọi người, mọi nhà… Bằng sự năng động, sinh viên
luôn tự cập nhật thông tin, kiến thức, làm mới mình phù hợp với sự thay đổi và phát triển
của xã hội.
Từ học trong nước đến quốc tế, từ Việt Nam ra nước ngoài, để mở rộng cơ hội học
tập, phát triển bản thân, làm giàu đất nước. Bạn bè quốc tế ln nói về đức tính siêng năng
cần cù của sinh viên Việt Nam với sự khen ngợi và khâm phục chân thành. Với bạn bè thế
giới họ luôn thân thiện, chân thành, cởi mở với tinh thần quốc tế trong sáng. Đức tính ấy
cũng bắt nguồn từ truyền thống tốt đẹp của dân tộc, ngày càng được giữ vững và phát huy
bởi thanh niên Việt Nam. Sánh ngang vai cùng các tầng giới khác, sinh viên Việt Nam luôn
tạo ra được thế đứng cho mình. Dù trong bất cứ lĩnh vực nào sinh viên cũng tự tin vào tiếng
nói của mình. Họ đã chứng minh cho chúng ta thấy được sức mạnh của họ, vai trị to lớn của
họ trong cơng cuộc xây dựng đất nước và phát triển xã hội.
Họ còn thương thân thương ái, ln tìm và giúp đỡ, hỗ trợ những người có hồn cảnh
khó khan bằng cách gây quỹ, qun góp, thực hiện các chiến dịch như mùa hè xanh, xn
tình nguyện, các hoạt động xã hội để có thể mang sức mình dù nhỏ hay ít để cống hiến cho
xã hội.
Hơn nữa, không chỉ rèn luyện về tri thức mà họ cịn rèn luyện về sức khỏe. Ln có
những cuộc thi chạy đường dài mà lượng lực tham gia đa phần là sinh viên trẻ nhiệt huyết.
Họ rèn luyện sức khỏe tại nhà, tại trường học, tại bất kỳ nơi nào. Dù là dịch bệnh như hiện
nay, nhưng trên các trang mạng xã hội vẫn có thể thấy họ tham gia hoạt động của trường
học, thực hiện nấu ăn, tập thể dục và tuyền truyền năng lượng đấy đến rất nhiều người.

Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 11


Nói đến mặt tích cực thì phải khơng qn nói về những hạn chế. Vấn đề lớn nhất cần
nói hiện nay là ảnh hưởng về mặt tư tưởng của sinh viên Nếu như ngày trước lý tưởng xã hội
chủ nghĩa ln sục sơi trong mỗi thanh niên Việt Nam, thì ngày nay lại khác. Họ sống và
học tập chỉ để đạt được mục đích cá nhân của mình hoặc ngay cả sống khơng có niềm tin,
mục đích. Hiện nay có một bộ phận không nhỏ sinh viên phai nhạt lý tưởng sống, khơng có
định hướng rõ ràng trong học tập, có suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống và xã hội. Họ sống hờ
hững với những gì diễn ra xung quanh, sống theo quan niệm: “được đến đâu thì hay đến đó”,
“nước đến chân mới nhảy”; sống theo chủ nghĩa cá nhân, dễ bị cám dỗ bởi vật chất, vô kỷ
luật, mất trật tự vệ sinh, đua đòi, chạy theo lối sống tiêu dùng, có những biểu hiện coi nhẹ
những giá trị truyền thống…
Kế tiếp là việc nhìn nhận một cách sai lầm về giá trị cuộc sống. Đó là hiện tượng
sùng bái giá trị vật chất. Nhiều thanh niên lấy đồng tiền làm thước đo giá trị trong cuộc sống.
Chủ nghĩa cá nhân có xu hướng tăng trong giới trẻ ngày nay. Nhiều người chỉ quan tâm tới
những lợi ích cá nhân trước mắt mà quên mất lợi ích tập thể, thậm chí chà đạp lên lợi ích của
người khác. Vì đồng tiền, vì lợi ích cá nhân, một số thanh niên còn bất chấp tất cả: luật pháp,
gia đình, bạn bè… Lối sống thực dụng trong sinh viên bắt nguồn từ cuộc sống gắn với sự
phát triển của nền kinh tế thị trường. Sùng bái đồng tiền, làm tất cả để đạt được mục đích
của mình bất chấp thủ đoạn; coi những vấn đề tiêu cực nảy sinh trong cuộc sống là tất yếu
không những không thể thiếu mà cịn rất quan trọng và hữu ích trong việc đạt mục đích cá
nhân. Cái nhìn thực tế khơng ảo tưởng viển vơng, khơng mơ mộng hóa sự việc là điều tốt.
Một điểm nữa rất phổ biến trong lối sống của sinh viên là việc dễ dàng sa vào tệ nạn
xã hội (hút sách, nghiện game, trộm cướp,cờ bạc,…), ăn chơi sa đọa, hay việc thờ ơ trước
những vấn đề nhức nhối trong xã hội, gian lận trong thi cử…Đây chính là điều kiện thuận lợi
để các đối tượng xấu có thể mua chuộc, lợi dụng sự thiếu hiểu biết đó để tuyên truyền những
luận điệu xuyên tạc, thực hiện diễn biến hịa bình.
Để khắc phục được những vấn đề trên thì sau đây chính là một số giải pháp tương

ứng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục tư tưởng về chính trị cũng như những tư
tưởng đúng đắn mà Bác đã dạy sinh viên chúng ta.Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo
dục đạo đức cho thế hệ trẻ trong gia đình và nhà trường về tinh thần tự hào, tự tơn dân
tộc,nâng cao tính tự giác, đồn kết, kỷ luật…bằng cách biểu dương, khen thưởng những tấm
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 12


gương sinh viên trong học tập, lao động,tạo nhiều sân chơi bổ ích, nhiều hoạt động thu hút
sinh viên để góp phần xây dựng lý tưởng sống đẹp, sống có trách nhiệm với bản thân,gia
đình và xã hội, thăn hỏi động viên những sinh viên lầm đường lạc lối để học tự tin hơn trong
cuộc sống- Nhà trường cũng góp phần tạo điều kiện cho sinh viên học tập phát triển tài năng,
đặc biệt là việc phát huy các phong trào vượt khó hay tổ chức các kỳ thi Olympic môn học
để chọn các tài năng trẻ trong nghiên cứu khoa học.- Tích cực đấu tranh chống các hình thức
mê tín dị đoan, sử dụng văn hóa phẩm độc hại trong sinh viên. Bằng cách tổ chức, cổ vũ sinh
viên tham gia thực hiện cuộc vận động “tuổi trẻ sống đẹp” hay“sống và làm việc theo pháp
luật”; xây dựng chế độ tự quản trong sinh viên, đăng ký thực hiện các quy tắc về nếp sống
văn hóa trong nhà trường, ký túc xá, trong gia đình, trên địa bàn mà sinh viên đangcư trú.Bên cạnh đó chúng ta phải đẩy mạnh công tác giáo dục ý thức pháp luật cho sinh viên bằng
cách tổ chức thường xuyên các buổi sinh hoạt, học tập ngoại khóa để phổ biến về pháp luật
cho sinh viên.
IV. Liên hệ bản thân.
Là một sinh viên học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, em rất biết ơn
nhà trường, thầy cơ, bạn bè, cán bộ nhân viên của trường và đặc biệt là biết ơn thầy Cao đức
Sáu, đã mang đến môn học cũng như những bài giảng dạy rất tuyệt vời; kèm theo đó là sự
hết lịng vì học sinh của mình. Dù tình hình dịch bệnh rất khó khăn nhưng em vẫn có thể
hồn thành bài báo cáo một cách tốt nhất.
Từ khi trở thành sinh viên, tôi đã tham gia rất nhiều câu lạc bộ của trường. Từ việc

đăng kí tham gia ban chấp hành, tham gia các chiến dịch tình nguyện như mùa hè xanh, xuân
tình nguyện; được tiếp xúc với các mảnh đời bất hạnh; được làm quen chia sẻ kinh nghiệm
với rất nhiều bạn bè, thầy cô, anh chị; được học nhiều môn học thật sự rất giúp ích. Ngồi ra
em cũng được tham gia rất nhiều phong trào và các cuộc thi thiết kế trong và ngồi do
trường, do sinh viên trường tổ chức. Tơi cảm thấy rất ngưỡng mộ.
Không tham gia các hoạt động thiện nguyện, em còn cố gắng ngày một nâng cao và
hồn thiện kỹ năng bản thân mình thơng qua việc học tập và trau dồi những điều hay, học
tập các trang web từ trong nước đến ngoài nước, cố gắng học hỏi và tuyền truyền lí tưởng
sống hay, điều phải. Ln tích cực năng nổ tham gia các hoạt động sáng tạo trong học tập,
Tiểu luận môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 13


tích cực làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Ngồi những giờ học trên lớp, em cịn
từ học từ bạn bè của mình và tham gia các hoạt động thể thao để nâng cao sức khỏe. em
thường chạy bộ vào mỗi buổi sáng và tham gia các cuộc thi chạy đường dài được tổ chức
hằng năm.
Hiện nay tình hình dịch bệnh rất khó khan nên phải nâng cao ý thức cá nhân và mọi
ngời, em hiện nay vẫn ở nhà phòng dịch và tuyền truyền cùng với mọi người, ngồi ra em
cịn đóng góp và kêu gọi người thân và bạn bè cùng nhau đóng góp và gây quỹ hỗ trợ cơng
tác phịng chống covid để góp phần nào cơng sức các y bác sĩ, các tình nguyện viên và giúp
đỡ đất nước qua cơn đại dịch. Em rất muốn lan tỏa những gì mình tích lũy cũng như đã học
được trong bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh để có thể mang đến cho nhiều người càng tốt.
Đồng thời, sẽ ra sức học tập, phát triển bản thân và trở thành một cơng dân có ích cho xã hội.
V. KẾT LUẬN
Thông qua đề tài nghiên cứu này, em đã học thêm rất nhiều bài học bổ ích tư tưởng
dạy học và làm việc theo tấm gương của Bác. em học được những bài học về phong cách

làm việc, học tập, về trau dồi và tu dưỡng đạo đức; tuyên truyền tư tưởng yêu nước và giúp
ích cho mọi người xung quanh. Đồng thời, hiểu biết được nguyên nhân tại sao lại có một bộ
phân thanh niên có suy nghĩ lệch lạc, lười biếng và biết được cách khắc phục. Do đó, em sẽ
cố gắng hết mình để có thể trở thành một tấm gương tốt và tuyên truyền cho mọi người về
các bài học và phẩm chất đạo đức tốt đẹp; và cịn có thể hồn thiện thế hệ mai sau.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] D. Gia, Luật Dương Gia, co-ban-cua-nguoi-viet-nam-moi-theo-tu-tuong-ho-chi-minh/, 11-01-2021.
[2] Mạch Quang Thắng, Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, 2019
[3] Quốc Anh, Sống Khoa Học Lành Mạnh Để Nâng Cao Sức Khỏe, Tạp chí Cộng
sản, Tapchicongsan.Org.Vn, 2018
Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 14


[4] Lê Hữu Ái, Đinh Đức Hiền, Tạp chí khoa học và công nghệ, đại học Đà Nẵng số 5(40), 2010

Tiểu luận mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tieu luan

Trang 15