bai giang cau cam than

TIẾT 86

CÂU CẢM THÁN


Ngữ Văn

Kiểm tra bài cũ

* Em hãy nêu đặc điểm, chức năng
chính của câu cầu khiến ? Cho ví dụ.

-Cuối câu có dấu chấm than (!) Nếu không
nhấn mạnh ý câu khiến thì dùng dấu chấm .


Ngữ văn


Ngữ Văn

Câu nào trong đoạn trích thể hiện cảm
xúc của ông giáo khi nghó về lão Hạc?

Hỡi ơi Lão Hạc !

? Câu nào thể hiện cảm xúc của ông giáo khi nghó về lão Hạc
?1.
Nhờ
hiệunnàtrích
o giúp a

emvà
biếtrả
t đượlờ
c iđiề
? i:
Đọdấcoạ
câu óhỏ

a. Hỡi ơi Lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có
thể làm liều hơn ai hết…Một người như thế ấy đã
khóc vì trót lừa một con chó!…Một người nhịn ăn để
tiền lại làm ma, bởi không muốn liên l đến hàng
xóm, láng giềng…Con người đáng kính ấy bây giờ
cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? Cuộc đời quả
thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…
(Nam Cao , Lão Hạc )


Ngữ Văn

- Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ?

? Câu nào thể hiện cảm xúc của con hổ khi nhớ rừng ? Nhờ
dấu 1.
hiệĐọ
u nàco đoạ
đã giú
em nhậbn và
biếttrả
điềulờ

đói ?câu hỏi :
nptrích
b. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
(Thế Lữ, Nhớ rừng )


Ngữ Văn

_ Có

từ cảm thán:
Ôi, than ôi, hỡi ơi,
chao ơi (ôi), trời ơi;
thay, biết bao,
xiết bao, biết chừng
nào,..
- Cuối câu kết thúc có
dấu chấm than (!)

Ngửừ Vaờn

* Tác giả:

_ Caõu caỷm thaựn duứng
ủeồ boọc loọ trực tiếp
cảm xúc của người nói
(người viết) .


Ngữ Văn

_ Câu cảm thán thường

xuất hiện chủ yếu trong
ngôn ngữ nói hằng ngày hay
ngôn ngữ văn chương.


Ngữ Văn


Ngữ Văn

Nhìn tranh và đặt câu cảm thán


Ngữ Văn

BÀI TẬP 1

BÀI TẬP 2
BÀI TẬP 3
BÀI TẬP 4


Ngữ Văn

Bài tập 2 :Phân tích tình cảm, cảm xúc trong các
câu và cho biết có phải câu cảm thán không , vì
sao ?

Nêu sựï khác nhau của 3 loại câu :a/ Câu nghi vấn
-Về hình thức và chức năng
b/ Câu cầu khiến
c/ Câu cảm thán


Ngữ Văn

a. “Than ôi !…lo thay ! nguy thay!… ”
b. “Hỡi cảnh rừng … của ta ơi !
c.“Chao ôi,..của mình thôi.”
- Các câu còn lại có dấu chấm than
nhưng không có từ cảm thán nên không
phải là câu cảm thán


Ngữ Văn

a. Là lời than của người nông dân xưa .

b. Là lời than thân của người chinh phụ xưa.
c. Tâm trạng bế tắt của thi nhân trước Cách
mạng tháng 8- 1945.
d. Nỗi ân hận của Dế mèn trước cái chết tức
tưởi của Dế Choắt.
* Tất cả đều bộc lộ cảm xúc nhưng không có từ
cảm thán nên không là câu cảm thán


Ngữ Văn

a.Chao ôi ! Một ngày vắng mẹ sao mà dài
đằng đẵng !
(Nói khi mẹ đi vắng cả ngày mới về.)
b. Ôi, mỗi buổi bình minh đều lộng lẫy
thay!


Ngữ Văn

Hoặc :

* - A ! Mẹ đã về !
- Con giỏi lắm ! Quà của con đây !
- Mẹ tuyệt vời quá ! Nhưng một ngày vắng mẹ sao mà
dài đằng đẵng !..

a. Vắng mẹ, ngày mới dài làm sao !

b. Chao ôi ! Cảnh bình minh thật là

đẹp .


Ngữ Văn

Nêu sựï khác nhau của 3 loại câu :
a/ Câu nghi vấn
b/ Câu cầu khiến
c/ Câu cảm thán
-Về hình thức và chức năng


_ Có từ nghi vấn : Ai, gì , nào, sao,
bao nhiêu, bấy nhiêu…à, ư, hả,

chứ,(có)…không, (đã)…chưa…) hoặc có
từ hay (lựa chọn).
_ Cuối câu có dấu chấm hỏi .
_ Dùng để hỏi .


_ Có từ cầu khiến : Hãy , đừng ,
chớ, đi, thôi, nào,… hoặc dùng ngữ
điệu cầu khiến
_ Dùng để yêu cầu, ra lệnh, sai
khiến, khuyên bảo ….
_ Cuối câu có dấu chấm than (!)
Nếu không nhấn mạnh ý câu
khiến thì dùng dấu chấm .

_ Có từ cảm thán : Ôi , than ôi ,hỡi ơi, chao ơi
ôi), trời ơi ; thay, biết bao, xiết bao, biết chừng nào,…
_ Cuối câu kết thúc có dấu chấm than ( ! )
_ Dùng để bộc lộ cảm xúc của người
nói hoặc viết .
- Dùng trong lời nói hằng ngày
và trong ngôn ngữ
văn chương.


1. Trời ơi ! Bạn hét toáng thế sẽ làm em bé
thức giấc đấy !

cầu khiến

2. Quê hương ơi ! lòng tôi cũng như sông .
văn chương - khẳng định
3. Bác ơi ! Tim Bác mênh mông thế ?
văn chương - Nghi vaán


Có thể dùng câu cảm thán
để cầu khiến, khẳng định,
phủ định, nghi vấn…


a. Dùng để yêu cầu .

b. Dùng để hỏi .

c. Dùng để bộc lộ cảm xúc .
d. Dùng để kể lại sự việc .