Tiểu luận CHIẾN lược KINH DOANH QUỐC tế của HONDA

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ

TIỂU LUẬN MÔN HỌC
CHIẾN LƯỢC KINH DOANH QUỐC TẾ CỦA HONDA
TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM

Giáo viên hướng dẫn:

TS. Nguyễn Thị Thu Thủy

Thực hiện:

Đỗ Ngọc Cường

MSHV:
Lớp:

2020…
ETMH01

HÀ NỘI – 02/2022


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU......................................................................................................................... 3
NỘI DUNG..................................................................................................................... 5
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT.............................................................................................5
1. Kinh doanh quốc tế..............................................................................................5
1.1 Khái niệm....................................................................................................5

1.2 Lý do tham gia kinh doanh trên thị trường quốc tế......................................5
1.3 Các hình thức kinh doanh quốc tế...............................................................6
1.4 Các yếu tố tác động đến quá trình phát triển ra TT quốc tế của DN............6
2. Chiến lược kinh doanh quốc tế............................................................................6
2.1 Khái niệm....................................................................................................6
2.2 Quản trị chiến lược kinh doanh quốc tế.......................................................6
2.3 Chiến lược kinh doanh quốc tế....................................................................7
II. THỰC TRẠNG CLKDQT CỦA HONDA TẠI VIỆT NAM.............................9
1. Giới thiệu sơ lược về Honda................................................................................9
2. Các chiến lược KDQT mà Honda áp dụng tại VN...............................................10
2.1 Lý do Honda lựa chọn thị trường Việt Nam................................................10
2.2 Phương thức thâm nhập và CL cấp Cty của Honda tại TT Việt Nam..........12
2.3 Chiến lược cạnh tranh của Honda tại thị trường Việt Nam..........................12
2.4 Chiến lược kinh doanh theo hướng phát triển hoạt động.............................14
3. Đánh giá chiến lược kinh doanh của Honda tại VN.............................................14
3.1 Môi trường kinh doanh tại Việt Nam...........................................................14
3.2 Môi trường nội bộ doanh nghiệp.................................................................14
3.3 Hiệu quả chiến lược kinh doanh của Honda Việt Nam................................14
III. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GIÚP HD HOÀN THIỆN CLKDQT TẠI VN...........17
1. Chiến lược kinh doanh quốc tế cấp công ty của Honda tại Việt nam...................17
2. Chiến lược cạnh tranh..........................................................................................18
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ................................................................................19
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................20


MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế đang diễn ra ngày một sâu rộng. Các
doanh nghiệp tham gia kinh doanh quốc tế cần phải nắm vững những kiến thức cơ
bản về kinh doanh quốc tế đặc biệt là các chiến lược kinh doanh quốc tế. Một chiến
lược đúng đắn không những giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh hiệu quả trên các thị

trường quốc tế mà còn định hướng cho công ty vào các hoạt động, các lĩnh vực mà
cơng ty kinh doanh có hiệu quả nhất.
Là một công ty của Nhật Bản đã rất thành công tại thị trường Mỹ, Châu âu
trước khí thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Honda đã từng bước chiếm lĩnh được
thị phần tại Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là thị phần ô tô và xe gắn máy.
Những kinh nghiệm, bài học về chiến lược kinh doanh của Honda trên các thị
trường quốc tế mà đặc biệt là tại thị trường Việt Nam rất đáng để chúng ta xem xét,
đánh giá và học tập.
Xuất phát từ những lý do trên tôi quyết định chọn: “Chiến lược kinh doanh
quốc tế của Honda tại thị trường Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích của đề tài
Hệ thống hóa những kiến thức cơ bản về chiến lược kinh doanh quốc tế. Phân
tích, đánh giá chiến lược kinh doanh quốc tế của Honda tại thị trường Việt Nam, từ
đó đề xuất các giải pháp giúp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Honda tại thị
trường Việt Nam.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chiến lược kinh doanh quốc tế của công ty
Honda.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung vào các sản phẩm ô tô cá nhân, xe
máy của Honda tại thị trường Việt Nam.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Tìm hiểu những kiến thức cơ bản về chiến lược kinh doanh quốc tế.
Phân tích các chiến lược kinh doanh quốc tế mà Honda đã và đang áp dụng
tại thị trường Việt Nam.
Đánh giá, nhận xét và đưa ra các giải pháp giúp hoàn thiện chiến lược kinh
doanh quốc tế của Honda tại thị trường Việt Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục đích nghiên cứu, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau đây:

3


Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết trên cơ sở lý thuyết về kinh
doanh quốc tế và chiến lược kinh doanh quốc tế.
Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn sử dụng các dữ liệu thu thập từ
thực tế hoạt động của Honda tại thị trường Việt Nam.
6. Cấu trúc của đề tài
Ngồi trang bìa chính, mục lục, tài liệu tham khảo, cấu trúc của đề tài như sau:
- Phần mở đầu.
- Phần nội dung.
- Phần kết luận và khuyến nghị.
Trong q trình thực hiện đề tài tơi xin chân thành cám ơn sự hướng dẫn, chỉ
bảo tận tình của TS Nguyễn Thị Thu Thủy đã tạo điều kiện giúp đỡ và có những lời
khun bổ ích, giúp thực hiện tốt bài tiểu luận.

4


NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1. Kinh doanh quốc tế
1.1 Khái niệm
Kinh doanh quốc tế là các hoạt động giao dịch kinh tế liên quan từ 2 quốc gia
hay vùng lãnh thổ trở lên với tư cách tư nhân hoặc chính phủ.
1.2 Lý do tham gia kinh doanh trên thị trường quốc tế
Gia tăng doanh số bán hàng
Doanh số bán hàng bị hạn chế do số người quan tâm đến sản phẩm hay dịch
vụ của doanh nghiệp và khả năng tiêu thụ của người tiêu dùng. Các doanh nghiệp
có thể tăng tiềm năng doanh số bán hàng thông qua các thị trường tiêu thụ trên

phạm vi quốc tế. Lợi nhuận trên mỗi đơn vị sản phẩm bán được sẽ tăng khi doanh
số bán hàng tăng. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới đã thu được hơn một
nửa doanh số bán hàng từ thị trường tiêu thụ nước ngoài.
Đa dạng hóa hoạt động kinh doanh
Các doanh nghiệp thường tìm cách tránh sự biến động bất thường của doanh
số bán và lợi nhuận qua việc tiêu thụ hàng hóa ra thị trường nước ngoài. Nhiều
doanh nghiệp khác tận dụng thực tế để điều chỉnh thời gian của chu kỳ kinh doanh
không giống nhau giữa các quốc gia khác nhau để giữ vững doanh số bán. Trong
khi doanh số bán sẽ giảm đi ở một quốc gia đang bị suy thoái kinh tế thì sẽ lại tăng
lên ở một quốc gia khác đang trong thời kỳ phục hồi.
Bằng cách cung cấp cùng chủng loại sản phẩm hoặc các bộ phận cấu thành
trên các quốc gia khác nhau, doanh nghiệp cũng có thể tránh được hoàn toàn ảnh
hưởng của sự biến động giá cả thất thường và sự thiếu hụt ở bất kỳ quốc gia nào.
Bên cạnh đó, việc tham gia kinh doanh trên thị trường quốc tế không chỉ giúp
doanh nghiệp mở rộng được thị trường của mình, đa dạng hóa hoạt động kinh
doanh, đẩy nhanh thời gian hoàn vốn đầu tư mà cịn thu được 2 lợi ích là hiệu ứng
kinh nghiệm và tính kinh tế của địa điểm.
Hiệu ứng kinh nghiệm là chi phí sản xuất trên từng đơn vị sản phẩm sẽ giảm
đi khi sản lượng được tăng lên. Lợi ích này là do kết quả của tận dụng được lợi ích
kinh tế theo quy mơ tức và tiết kiệm chi phí nhờ học được các kinh nghiệm.
Tính kinh tế của địa điểm là xuất phát từ lý thuyết lợi thế tuyệt đối được phát
triển bởi nhà kinh tế học David Ricardo khi ông chỉ ra rằng Quốc gia nào sản xuất
hàng hóa có hàm lượng nhân tố đầu vào mà mình có lợi thế so sánh cao một cách
tương đối thì sẽ sản xuất được hàng hóa rẻ hơn tương đối và sẽ có lợi thế so sánh về
những hàng hóa này.
5


1.3 Các hình thức kinh doanh quốc tế
Các hình thức kinh doanh quốc tế bao gồm: Kinh doanh thương mại quốc tế,

kinh doanh thông qua hợp đồng và kinh doanh đầu tư.
Kinh doanh thương mại quốc tế
Bao gồm các hoạt động: Xuất- nhập khẩu, gia công quốc tế, tái xuất, chuyển
khẩu, xuất khẩu tại chỗ.
Kinh doanh thông qua hợp đồng
Là hình thức kinh doanh mà các chủ thể kinh doanh thực hiện kinh doanh
thông qua hợp đồng, bao gồm: Hợp đồng cấp phép, hợp đồng nhượng quyền thương
mại, hợp đồng quản lý, hợp đồng theo đơn đặt hàng, hợp đồng chìa khóa trao tay,
hợp đồng phân chia sản phẩm.
Kinh doanh đầu tư
Là hình thức kinh doanh mà các chủ thể kinh doanh thực hiện kinh doanh thông
qua các hoạt động đầu tư, bao gồm: Đầu tư gián tiếp nước ngoài, đầu tư trực tiếp.
1.4 Các yếu tố tác động đến quá trình phát triển ra TT quốc tế của DN
Các yếu tố tác động đến quá trình phát triển ra thị trường quốc tế của doanh
nghiệp bao gồm:
Yếu tố chính phủ: Mở cửa thị trường, các hiệp định thương mại song phương
và đa phương, cắt giảm thuế.
Yếu tố thị trường: Sự phát triển của các phương tiện vận tải và phương tiện
thông tin, qui mô cầu lớn hơn thị trường nội địa.
Yếu tố chi phí: Khai thác lợi thế kinh tế theo qui mô, tiếp cận đến các nguồn
yếu tố đầu vào rẻ.
Yếu tố cạnh tranh: Cạnh tranh nội địa, quốc tế.
2. Chiến lược kinh doanh quốc tế
2.1 Khái niệm
Chiến lược kinh doanh quốc tế là tập hợp các mục tiêu, chính sách và kế hoạch
hoạt động của doanh nghiệp nhằm đảm bảo sự phát triển quốc tế của doanh nghiệp.
2.2 Quản trị chiến lược kinh doanh quốc tế
Quản trị chiến lược kinh doanh quốc tế là toàn bộ quá trình hoạch định, triển
khai thực hiện và kiểm sốt chiến lược KDQT của DN.
Quy trình quản trị chiến lược gồm các bước sau:

- Phân tích mơi trường kinh doanh quốc tế và môi trường nội bộ doanh nghiệp:
o

Môi trường quốc gia, sở tại và toàn cầu.

o

Các lực lượng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
6


o

Phân tích mơi trường trong nước.

o

Phân tích nội bộ doanh nghiệp.

- Xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế phù hợp.
o Xác định mục tiêu chiến lược của DN, vị thế cạnh tranh,thị phần, phát
triển công nghệ…
o

Lựa chọn các phương án chiến lược kinh doanh quốc tế

o

Lựa chọn thị trường quốc gia mục tiêu

o

Xác định phương thức thâm nhập thị trường quốc tế

- Triển khai thực hiện chiến lược KDQT.
- Kiểm tra, điều chỉnh thực hiện chiến lược KDQT cho phù hợp với điều kiện
thực tế.
2.3 Chiến lược kinh doanh quốc tế
2.3.1 Chiến lược kinh doanh quốc tế cấp công ty
a. Chiến lược quốc tế (International strategy)
Khi doanh nghiệp chỉ có nhu cầu xuất khẩu các sản phẩm thơng thường với
áp lực giảm chi phí và áp lực thích nghi với địa phương khơng cao thì chiến lược
quốc tế là lựa chọn được đánh giá là phù hợp nhất.
Đặc điểm của chiến lược này là sản phẩm và chiến lược marketing được tạo
ra từ công ty mẹ. Các kĩ năng đặc biệt và sản phẩm được chuyển ra nước ngồi.
Ví dụ thành cơng điển hình của chiến lược quốc tế là trường hợp của Mc Donal’s.
b. Chiến lược đa nội địa (Multidomestic strategy)
Chiến lược đa nội địa hóa được đặt ra cho doanh nghiệp khi áp lực giảm chi
phí thấp và áp lực thích nghi với địa phương cao. Nội dung của chiến lược bao gồm
các hoạt động sau:
Thứ nhất là các đơn vị kinh doanh hoạt động độc lập, tập trung vào việc tăng
giá trị sử dụng bằng cách làm cho sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng với nhu cầu của
địa phương, cho phép thay đổi sản phẩm để nhanh chóng đáp ứng những thay đổi
trên thị trường.
Thứ hai là các quyết định chiến lược và hoạt động được phân quyền về các
đơn vị kinh doanh chiến lược ở cấp quốc gia, từ đó giúp nâng cao khả năng tập
trung và cạnh tranh trên từng khu vực thị trường.
Tuy nhiên chiến lược đa nội hóa có một nhược điểm là không khai thác được
lợi thế kinh tế theo quy mô do các sản phẩm, dịch vụ ở từng địa phương mang
những đặc trưng, phong cách phục vụ riêng, khơng thống nhất nhau.

c. Chiến lược tồn cầu (Global strategy)
7


Chiến lược đa nội địa hóa được đặt ra cho doanh nghiệp khi áp lực giảm chi
phí thấp và áp lực thích nghi với địa phương cao. Nội dung của chiến lược bao gồm
các hoạt động sau:
Thứ nhất là các đơn vị kinh doanh hoạt động độc lập, tập trung vào việc tăng
giá trị sử dụng bằng cách làm cho sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng với nhu cầu của
địa phương, cho phép thay đổi sản phẩm để nhanh chóng đáp ứng những thay đổi
trên thị trường.
Thứ hai là các quyết định chiến lược và hoạt động được phân quyền về các
đơn vị kinh doanh chiến lược ở cấp quốc gia, từ đó giúp nâng cao khả năng tập
trung và cạnh tranh trên từng khu vực thị trường.
Tuy nhiên chiến lược đa nội hóa có một nhược điểm là không khai thác được
lợi thế kinh tế theo quy mô do các sản phẩm, dịch vụ ở từng địa phương mang
những đặc trưng, phong cách phục vụ riêng, không thống nhất nhau.
d. Chiến lược xuyên quốc gia (Transnation strategy)
Khi áp lực giảm chi phí và áp lực thích nghi với địa phương đều cao, doanh
nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh mạnh thì chiến lược xuyên quốc gia
là lựa chọn ưu việt nhất.
Để thực hiện được chiến lược xuyên quốc gia, doanh nghiệp cần tổ chức các
hoạt động như phát triển sản phẩm, sản xuất, nguyên liệu,… tập trung để đạt hiệu quả
cao, tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mơ, giúp giảm chi phí tối đa. Mặt khác, đối
với các hoạt động như marketing, bán hàng, dịch vụ thì doanh nghiệp cần đặt gần với
khách hàng để đáp ứng được với nhu cầu địa phương, nâng cao tính cạnh tranh.
2.3.2. Chiến lược phát triển quốc tế:
a. Chiến lược phát triển tập trung: Doanh nghiệp mở rộng trực tiếp các hoạt
động kinh doanh hiện tại của mình, bằng cách:
- Thâm nhập thị trường: tập trung đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm tại thị trường.

- Mở rộng thị trường: tìm cách thâm nhập vào các thị trường mới.
- Phát triển sản phẩm mới và tiêu thụ chúng trên thị trường hiện tại.
b. Chiến lược hội nhập dọc
Doanh nghiệp sẽ tìm cách tự sản xuất các nguồn lực đầu vào hoặc tự đảm bảo
việc phân phối, tiêu thụ sản phẩm đầu ra trên thị trường.
c. Chiến lược đa dạng hóa
Doanh nghiệp sẽ đầu tư vào nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau khi doanh
nghiệp đã có ưu thế tại thị trường hiện tại.

8


2.3.3. Chiến lược cạnh tranh quốc tế:
a. Chiến lược chi phí thấp trên thị trường quốc tế: Thực hiện ở các quốc gia
có nhu cầu cao. Doanh nghiệp có thể giảm chi phí nhờ vào những lý do sau:
- Thị trường quốc tế chi phép tăng cầu và đạt được mức sản xuất tối đa.
- Đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế có thể cho phép kéo dài chu kỳ sống của
sản phẩm.
Về phương diện sản xuất: Doanh nghiệp có thể tổ chức sản xuất ở qui mơ hợp
lý nhất để tạo lợi thế về chi phí trên cơ sở khai thác yếu tố chi phí nhân cơng và
ngun liệu rẻ tại một số khu vực thị trường.
b. Chiến lược khác biệt hóa trên thị trường quốc tế
Doanh nghiệp có thể áp dụng chiến lược khác biệt hóa dựa trên sự thay đổi
chuỗi giá trị, nhất là các hoạt động chính như marketing, bán hàng, dịch vụ.
Sự thành cơng của chiến lược khác biệt hóa phụ thuộc nhiều vào sự khuyếch
trương, quảng cáo của doanh nghiệp.
c. Chiến lược trọng tâm trên thị trường quốc tế
Doanh nghiệp tập trung vào thị trường ngách trên thị trường quốc tế và phải
tiến hành phân đoạn thị trường. Tập trung các nguồn lực để phát huy tối đa năng lực
của công ty trên đoạn thị trường lựa chọn.

II. THỰC TRẠNG CLKDQT CỦA HONDA TẠI VIỆT NAM
1. Giới thiệu sơ lược về Honda
Công ty động cơ Honda được thành lập ngày 24 tháng 9 năm 1948 bởi
Soichiro Honda, ban đầu chỉ là cơ sở sản xuất pít-tơng. Cơng ty đã gắn động cơ vào
xe đạp tạo ra một phương tiện đi lại hiệu quả và rẻ tiền. Sau chiến tranh, cơ sở sản
xuất pít-tơng Honda gần như bị phá hủy. Soichiro Honda lập một công ty mới mà
tiếng Nhật gọi là "Công ty trách nhiệm hữu hạn nghiên cứu Honda". Công ty Honda
Hoa Kỳ được thành lập năm 1958. Honda bắt đầu sản xuất từ xe máy tới xe tay ga.
Cuối thập niên 1960, Honda chiếm lĩnh thị trường xe máy thế giới. Đến thập niên
1970 công ty trở thành nhà sản xuất xe máy lớn nhất thế giới và từ đó đến nay chưa
bao giờ để mất danh hiệu này.
Hãng bắt đầu sản xuất xe hơi vào năm 1960 với dự định dành cho thị trường
Nhật Bản là chủ yếu. Honda thâm nhập thành công thị trường xe hơi Mỹ vào năm
1972 khi giới họ thiệu xe Civic, tiếp theo là dòng xe Accord. Năm 1982, Honda là
nhà sản xuất ôtô Nhật Bản đầu tiên xây dựng nhà máy sản xuất xe hơi ở Mỹ. Đến
nay, hãng đã có rất nhiều nhà máy đặt tại các bang của Mỹ. Được thế giới biết đến
như một trong những hãng xe hơi hàng đầu, tiên phong trong công nghệ tiết kiệm
9


nhiên liệu, an tồn nhưng khơng kém phần sang trọng, tiện nghi, với giá cả phải
chăng, sản phẩm đa dạng. Mạng lưới hoạt động của Honda hiện nay rộng khắp trên
thế giới bao gồm nhiều thị trường khó tính: Nhật Bản, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Châu Âu,
Trung Đông, Châu Phi, Châu Á, Trung Quốc, Châu Đại Dương.
Ở Việt Nam, Honda mới chỉ hình thành và phát triển được 15 năm (tính từ
năm 1996-2010). Tháng 3/1996, Honda chính thức nhận được giấy phép đầu tư vào
thị trường Việt Nam và chỉ 2 năm sau một nhà máy sản xuất chế tạo xe máy hiện
đại nhất trong khu vực Đông Nam Á được khánh thành tại trụ sở chính của cơng ty:
Phúc Thắng- Phúc Yên- Vĩnh Phúc với vốn đầu tư ban đầu là hơn 290 triệu USD.
Công ty Honda Việt Nam là công ty liên doanh gồm 03 đối tác: Công ty Honda

Motor (Nhật Bản – 42%), Công ty Asian Honda Motor (Thái Lan – 28%), Tổng Công
ty Máy Động Lực và Máy Nơng Nghiệp Việt Nam – 30%). Tính đến nay, Honda đã
xây dựng 2 nhà máy với tổng công suất sản xuất là 1,5 triệu xe/năm, đưa Honda Việt
Nam trở thành một trong những nhà máy sản xuất xe máy lớn nhất tại khu vực và trên
toàn thế giới. Các sản phẩm xe máy của Honda Việt Nam hiện nay khá đa dạng bao
gồm: xe Wave 110, Air Blade, Wave RS, Wave S, SH, Lead, Click, PCX... sử dụng
công nghệ phun xăng điện tử, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường. Cùng
với việc phát triển sản phẩm, Honda Việt Nam còn mở rộng mạng lưới với 437 các cửa
hàng bán xe và dịch vụ do Honda ủy nhiệm trên toàn quốc (Head). Hệ thống Head là
sự kết hợp của 4 dịch vụ: bán hàng - phụ tùng - dịch vụ - hướng dẫn lái xe an toàn với
trang thiết bị hiện đại và đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề.
Không chỉ thành công trong lĩnh vực xe máy, mà sản phẩm ôtô mang nhãn
hiệu Civic, CR-V... của Honda cũng đã khẳng định được chỗ đứng trên thị trường
Việt Nam. Năm 2006, nhà máy sản xuất ôtô với công suất 10.000xe/năm cho ra đời
mẫu xe đầu tiên. Chỉ sau hơn 3 năm Honda Việt Nam là hãng sản xuất ô tô đứng thứ
nhất về mức độ thỏa mãn khách hàng đối với dịch vụ bán hàng và dịch vụ sau bán
hàng tại thị trường Việt Nam (kết quả khảo sát đánh giá do J.D Power châu Á - Thái
Bình Dương tiến hành năm 2009).
Bên cạnh đó, cơng ty Honda Việt Nam còn rất chú trọng tới các hoạt động xã
hội như thành lập Trung tâm Lái xe an tồn nhằm góp phần phổ cập kiến thức và kỹ
năng lái xe an toàn cho người dân. Ngoài ra, Honda Việt Nam còn chú trọng tới các
hoạt động bảo vệ môi trường, hỗ trợ giáo dục và từ thiện như “Tôi yêu Việt Nam”,
“Be U-nik”, “Be U with Honda”, “Ý tưởng trẻ thơ”... đã đưa tên tuổi Honda gắn bó
với từng người dân Việt Nam trong suốt 15 năm qua. Trong tương lai Honda Việt
Nam phấn đấu trở thành “Công ty xã hội mong đợi”.
2. Các chiến lược KDQT mà Honda áp dụng tại VN
2.1 Lý do Honda lựa chọn thị trường Việt Nam
10

a. Mơi trường vĩ mơ
* Yếu tố chính trị
Nền chính trị Việt Nam ổn định, tạo ra sự an tâm cho các nhà đầu tư khi tiến
hành kinh doanh tại Việt Nam.
* Yếu tố về kinh tế
So với các nước trong khu vực, có lợi thế về chi phí nhân cơng, chi phí sử
dụng tài ngun thấp.
Chính phủ có nhiều chính sách thu hút đầu tư nước ngồi, tạo điều kiện cho
các DN nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.
Quy mộ thị trường hấp dẫn, GDP đứng thứ 42 thế giới $258.1B (2009 est.)
* Yếu tố về văn hóa xã hội
- Dân số: 88,576,758 (July 2009 est.) đông dân thứ 13 thế giới.
- Cơ cấu tuổi: trẻ (0-14 years: 26.1% (male 12,069,408/female 11,033,738)/
15-64 years: 68.3% (male 30,149,986/female 30,392,043).
- Tâm lý chuộng hàng ngoại của người dân Việt Nam.
* Yếu tố về địa lý
- Đường bờ biển dài, giao thông đường biển thuận lợi.
- Cơ sở hạ tầng giao thông khang trang.
* Yếu tố về công nghệ: Xe máy rất phổ biến tại Việt Nam, hầu hết người dân
đều có thể sử dụng xe máy.
b. Mơi trường ngành
Theo mơ hình 5 áp lực cạnh tranh của M.Porter:
* Mức độ cạnh tranh ngành
- Là một trong những doanh nghiệp tiên phong tại thị trường Việt Nam, hơn nữa
với sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo tập đoàn Honda cho việc đầu tư chiến lược tại
thị trường này, Honda luôn chiếm vị thế dẫn đầu dòng sản phẩm xe máy tại Việt Nam,
mức độ cạnh tranh trong giai đoạn đầu khi Honda xâm nhập thị trường là rất ít.
- Cạnh tranh nhỏ từ các cơ sở sản xuất trong nước.
- Một số sản phẩm của các cơng ty nước ngồi khác có mặt tại Việt Nam
thông qua con đường nhập khẩu.

* Sức ép từ nhà cung cấp: Sức ép không đáng kể
* Sức ép từ khách hàng: Thị trường Việt Nam: Đa số người tiêu dùng chưa có
những địi hỏi q khắt khe về 1 số đặc tính chuyên biệt của sản phẩm.
* Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn: với một thị trường được nhận định là rất tiềm
năng, rõ ràng đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn là rõ ràng.
11


* Sản phẩm thay thế: Rõ ràng vào thời điểm khi Honda xâm nhập thị trường
Việt Nam còn đang mới phát triển, các sản phẩm thay thế chưa phải là một sức ép lớn.
2.2 Phương thức thâm nhập và CL cấp Cty của Honda tại TT Việt Nam
Tùy từng giai đoạn phát triển, và từng loại hình sản phẩm, Cơng ty Honda đã
đưa ra chiến lược kinh doanh cấp công ty khác nhau.
- Trước năm 1996: Công ty Honda thâm nhập thị trường Việt Nam bằng hình
thức xuất khẩu xe Super Cub và Dream. Honda sử dụng hình thức thâm nhập này vì
khi đó hành lang pháp lý của Việt Nam đối với cơng ty nước ngồi cịn cao, rườm
rà. Trong khi đó nhu cầu xe máy ở thị trường Việt Nam bắt đầu phát triển. Đây
chính là chiến lược quốc tế - International Strategy của Honda.
- Năm 1996: Honda đã mở Công ty liên doanh và đã đưa ra thị trường Việt
Nam xe máy Super Dream. Đây chính bước chuyển sang một chiến lược mới của
Honda tại thị trường Việt Nam, đó chính là áp dụng chiến lược đa quốc gia –
Multidomestic strategy. Honda đã dự đoán trong tương lai không xa, thị trường tiềm
năng Việt Nam sẽ xuất hiện rất nhiều các đối thủ cạnh tranh, tất yếu sẽ xuất hiện
một cuộc cạnh tranh về chi phí thấp. Do đó nếu ngay từ lúc này xây dựng một nhà
máy sản xuất liên doanh tại Việt Nam chính là bước đi tiên phong và là lợi thế trong
cuộc đua về giảm chi phí sau này.
- Năm 2006, Honda đưa dây truyền sản xuất ô tô vào Việt Nam. Giai đoạn
này, đối với dịng sản phẩm ơ tơ, Honda chuyển từ chiến lược quốc tế sang áp dụng
chiến lược đa quốc gia. Do trước kia, khi thị trường ô tô của Việt Nam cịn rất nhỏ,
áp lực thích nghi và áp lực chi phí thấp đều khơng cao, nên Honda chủ yếu nhập

khẩu ơ tơ (điển hình như dịng Honda Accord) vào thị trường Việt Nam. Tuy nhiên,
một khi thị trường ô tô bắt đầu phát triển về quy mô, việc chuyển sang chiến lược
đa quốc gia là cần thiết. Honda bắt đầu tập trung cho dây truyền sản xuất ô tô tại
Việt Nam, điển hình là tập trung phát triển dịng xe Civic. Đây chính là dịng sản
phẩm Honda tin tưởng sẽ có nhiều ưu thế khi cạnh tranh với các sản phẩm của các
đối thủ cạnh tranh.
2.3 Chiến lược cạnh tranh của Honda tại thị trường Việt Nam
2.3.1 Chiến lược chi phí thấp
Như vậy, xuất phát từ việc sử dụng chiến lược đa quốc gia cho cả 2 dịng sản
phẩm là xe máy và ơ tơ. Honda đã tập trung phát triển nhà máy sản xuất tại Việt
Nam để tận dụng được ưu thế về tính kinh tế theo địa điểm của Việt Nam. Bên cạnh
đó, Honda cũng chú trọng đến chiến lược phát triển đa dạng nhiều dòng sản phẩm
nhắm tới các khách hàng mục tiêu khác nhau, từ dòng xe phân khúc giá rẻ đến dòng
xe phân khúc cao cấp. Điển hình là năm 2002, Honda đưa ra dịng xe máy Wave
anpha có giá 13.690.000 VND, chất lượng bền, kiểu dáng nhỏ gọn phù hợp nhu cầu
người tiêu dùng nông thôn – thu nhập thấp. Chiến lược cạnh tranh chi phí thấp này
đã giúp Honda chiếm lĩnh được thị trường nông thôn 70% dân số Việt Nam.
12


2.3.2 Chiến lược khác biệt hóa
Sản phẩm của Honda được biết đến bền, đẹp, động cơ khỏe và tiết kiệm nhiên
liệu. Với bất kì dịng sản phẩm nào, Honda ln cách tân kiểu dáng, kĩ thuật để phù
hợp với người tiêu dùng. Ví dụ như:
- Dịng xe Wave
Tên xe
Wave α (2002)

Kiểu dáng

Cơng suất
5,1kW/8.000
vịng/phút

Đặc điểm
Phù hợp khách hàng
ơng thơn

6,08 kW/8.000 tiết kiệm nhiên liệu
vịng/phút
với động cơ 110cc
Cơng suất tăng 16%
tiết kiệm nhiên liệu
thêm 5%

Wave RS

Wave 110 RSX

Wave 110 RSX với
thiết kế táo bạo và
mạnh mẽ, đậm chất
Rock

- Dòng xe Future
 Future
 Future X
 Future X FI
- Dòng xe Oto.
 Civic

 Civic wise
 CR- V
Ngồi ra Honda cịn đưa vào thị trường Việt Nam dòng sản phẩm chất lượng
cao như xe máy SH và mới đây nhất là CPX. Đây là dòng sản phẩm cao cấp với
13


nhiều tính năng được trang bị riêng, vượt trội để nhằm hướng đến lượng khách hàng
có thu nhập cao, giới trẻ, thích sản phẩm thời thượng, đẳng cấp.
2.3.3 Chiến lược trọng tâm
Ngồi dịng sản phẩm trên, Honda cịn đưa ra 1 số dòng sản phẩm phù hợp
với khách hàng là nữ như tính tiện dụng và thời trang trong khi giá thành chỉ ở mức
trung bình. Đây là loại xe sử dụng rất dễ dàng, không cần đến côn, số, Box đựng đồ
lớn có thể chứa được nhiều thứ quan trọng... loại xe này có nhiều thiết kế phong
phú, độc đáo, sang trọng, phù hợp với cá tính của lớp trẻ, đặc biệt phụ nữ. Vì vậy
mà xe tay ga của Honda ngày càng được nhiều người ưa chuộng. Công ty Honda
Việt Nam đã tung ra thị trường loại xe tay ga mới mang tên Click, và sau đó lần lượt
là: Air Blade( 4-2007), Click Play( 9- 2008), Lead( 12- 2008).
2.4 Chiến lược kinh doanh theo hướng phát triển hoạt động
Honda phát triển ở thị trường Việt Nam theo hướng phát triển tập trung, mở
rộng thị trường của mình, đa dạng hóa sản phẩm, trên cả lĩnh vực xe máy và ô tô.
3. Đánh giá chiến lược kinh doanh của Honda tại VN
3.1 Môi trường kinh doanh tại Việt Nam
Mặc dù hệ thống chính trị tại Việt Nam là ổn định nhưng việc nghiên cứu yếu
tố chính trị và luật pháp là rất cần thiết nếu Honda không muốn đối mặt với rủi ro
chính trị.
Cùng với mơi trường chính trị - pháp luật, môi trường kinh tế cũng tác động
không nhỏ đến chiến lược kinh doanh của Honda.
3.2 Môi trường nội bộ doanh nghiệp
Honda là một trong những thương hiệu nổi tiếng trên thế giới và ở Việt Nam.

Honda Việt Nam mới được thành lập gần 15 năm do đó cơ sở hạ tầng, nhà xưởng…
được đầu tư mới đồng bộ và hiện đại rất thuận lợi cho phát triển sản xuất.
Tuy nhiên Honda Việt Nam mới được thành lập nên phần lớn sản phẩm của
Honda Việt Nam là lắp ráp với tỷ lệ nội địa hóa khơng cao.
3.3 Hiệu quả chiến lược kinh doanh của Honda Việt Nam
Khi tham gia kinh doanh quốc tế, các cơng ty nói chung và Honda nói riêng
thường phải điều chỉnh hoạt động và sản phẩm của họ cho phù hợp với những điều
kiện thực tế. Do đó đối với mỗi giai đoạn, mỗi phân đoạn thị trường khác nhau
Honda Việt Nam lại có các chiến lược kinh doanh khác nhau.
Thị trường Việt Nam là một thị trường rất tiềm năng về phương tiện đi lại cá
nhân, đặc biệt là xe gắn máy, bằng chứng là việc Honda Việt Nam đã xây dựng nhà
máy sản xuất và lắp ráp xe máy hiện đại và lớn nhất khu vực Châu á, tháng 8 năm
2006 xây dựng nhà máy sản xuất ôtô.
14


3.3.1 Hiệu quả của chiến lược chi phí thấp
Thành cơng:
Honda Motor Việt Nam đã thành cơng với các dịng xe giá thấp nhưng chất
lượng khá tốt như Super Dream, Wave α. Các dòng xe này đã mang lại sự thỏa mãn
cao cho người tiêu dùng. Trong giai đoạn đầu kinh doanh tại Việt Nam Honda đã
vấp phải sự cạnh tranh rất lớn từ xe máy giá rẻ của Trung quốc nhưng thơng qua
chiến lược chi phí thấp Honda đã cho ra đời sản phẩm xe lắp ráp tại Việt Nam là
Wale α với giá tương đương so với xe máy trung quốc nhưng chất lượng thì cao
hơn, qua đó giúp Honda giành lại thị phần và ngày càng lớn mạnh tại VN.

Biểu đồ sản lượng của Honda Việt Nam (nghìn sản phẩm)

Nhận thấy thị trường Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh về oto Honda
đã nhanh chóng xuất khẩu xe sang Việt Nam và tiến hành xây dựng nhà máy để

cung cấp ra thị trường dòng xe Civic giá rẻ nhưng có rất nhiều sự cải tiến về cơng
nghệ so với các dòng xe cùng giá. Tuy gia nhập thị trường xe oto khá muộn tại Việt
Nam nhưng sau 4 năm Việt Nam Honda Autormobile đã đạt được nhiều thành cơng,
kết quả đạt được có sự góp phần lớn nhất từ dòng xe giá rẻ Civic.
Hạn chế:
Chiến lược chi phí thấp đã mang lại thành cơng lớn cho Honda Việt Nam, tuy
nhiên vẫn còn nhiều hạn chế trong quá trình thực hiện chiến lược:
Mức giá Honda đưa ra cho các sản phẩm vẫn cịn cao, cơng ty vẫn có thể
giảm hơn nữa mức giá thông qua việc nâng cao quản lý chi phí nguồn nhân lực và
sự chênh giá giữa giá công ty đề xuất và giá thị trường.
Honda motor đã thành cơng trong chính sách giá rẻ của mình nhưng hiện tại
Honda Automobile vẫn chưa đạt được nhiều thành công. Giá của xe Civic tại thị trường
Việt Nam bị đẩy lên khá cao, trong khi chất lượng xe sản xuất tại Việt Nam lại thấp hơn
nhiều so với xe tại Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan và thậm chí cả Trung Quốc.
15


3.3.2 Chiến lược trọng tâm
Thành công:
Một thành công khác trong chiến lược kinh doanh của Honda có thể nói đến
là chiến lược trọng tâm. Nhận thấy sự gia tăng nhanh chóng của nhóm khách hàng
có nhu cầu sử dụng tay ga với nhiều yêu cầu cao, công ty đã nhanh chóng đưa ra
các sản phẩm xe tay ga cho phân khúc cao cấp: SH, Spacy, @. Dòng xe này được
Honda liên tục cải tiến đế đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Honda Việt Nam đã có
chiến lược về giá rất hiệu quả khi luôn để giá xe SH ở mức rất cao. SH được sản
xuất và lắp ráp tại Việt nam lại có giá thấp hơn khơng nhiều so với giá nhập khẩu
trong khi có tỉ lệ nội địa hóa đến 50%. Ngồi dịng xe cao cấp SH Honda Việt Nam
cũng đưa ra những sản phẩm như PSi, @,... Tại đây Honda đã tạo lập một phân
khúc mới cho thị trường xe ga cao cấp, qua đó cạnh tranh trực tiếp để giành được
rất nhiều thị phần xe ga của Piagio và các hãng xe khác.

Hạn chế:
Bên cạnh đó chiến lược trên cũng xuất hiện nhiều hạn chế:
Giá luôn đặt mức cao như xe SH, Spacy, @, PS, … khiến cho doanh số bán
hàng thấp, xe thường xuyên bị tồn kho gây khó khăn cho việc thực hiện kế hoạch
kinh doanh.
Hình ảnh về Honda đã bị ảnh hưởng xấu khi để giá quá cao, tạo sự khan hiếm
giả tạo để luôn đẩy giá lên.
Chiến lược trọng tâm không thành cơng trên dịng xe automobile.
Chất lượng các dịng xe trong chiến lược trọng tâm khơng có nhiều sự cải
tiến, thường chỉ có sự thay đổi về kiểu dáng.
3.3.3 Chiến lược khác biệt hóa
Thành cơng:
Honda đưa ra một tiêu chí khác biệt hóa rất thuyết phục để khách hàng mua
sản phẩm là “tiết kiệm nhiên liệu”. Với việc đưa ra thị trường công nghệ FI, phun
xăng điện tử, Honda Việt Nam đã đánh trúng tâm lý khách hàng khi mà giá xăng
tăng liên tục, góp phần tăng nhanh thị phần.
Bên cạnh đó cơng ty đưa ra chiến lược hướng vào giới trẻ, phần dân số đang
chiếm tỉ trọng lớn trong tổng dân số, Honda lấy khẩu hiệu rất trẻ trung là “Be U
with Honda” cùng với đó là chiến lược quảng cáo rầm rộ trên báo đài, tạo nên một
hình ảnh mới trẻ trung cho Honda vốn được coi là sản phẩm cho những người thuộc
thế hệ trước.
Sản phẩm của Honda luôn cải tiến về mẫu mã, màu sắc bắt mắt để bắt kịp sự
năng động của giới trẻ.
16


Hạn chế:
Cơng nghệ tạo ra sự khác biệt hóa của Honda khơng có sự đột phá chỉ là cải
tiến cơng nghệ hiện có do đó sự cải tiến của Honda nhanh chóng bị các cơng ty
khác đưa ra các sản phẩm tương tự.

Các sản phẩm của Honda automobile vẫn chưa thành công với chiến lược
mới khi các sản phẩm đưa ra không tạo nên sự khác biệt nhiều và thường bị các sản
phẩm của công ty khác lấn át trên trị trường.
III. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GIÚP HD HOÀN THIỆN CLKDQT TẠI VN
Honda kinh doanh tại Việt Nam trên nhiều lĩnh vực nhưng sản phẩm chủ yếu
của Honda là xe máy và xe hơi cá nhân. Mỗi sản phẩm lại gồm nhiều phân khúc,
như: Phân khúc xe bình dân, phân khúc xe hạng trung và phân khúc xe hạng sang.
Vì vậy để kinh doanh tốt tại thị trường Việt Nam Honda cần sử dụng và kết hợp
nhiều chiến lược.
1. Chiến lược kinh doanh quốc tế cấp công ty của Honda tại Việt nam
Như đã đề cập tại mục (2.2). Từ năm 2006 Honda đưa dây chuyền sản xuất ô
tô vào Việt Nam và áp dụng chiến lược đa quốc gia do nhu cầu về ô tô tại thị trường
Việt Nam cao và áp lực chi phí thấp. Chến lược này bước đầu giúp Honda gặt hái
được thành công thể hiện ở doanh số bán xe Civic ngay năm đầu tiên tại Việt Nam
đạt 1614 xe, năm 2007- 4260 xe, năm 2008- 5834 xe, năm 2009- 3146 xe và 9
tháng đầu năm 2010 là 2174 xe.
Tuy nhiên, kể từ năm 2009 đến nay, doanh số bán xe Civic đã bắt đầu giảm
mà ngun nhân chính theo ơng Masaya Yamashita, Giám đốc bộ phận mua của
Honda là do bị các mẫu xe giá rẻ của Hyndai- Kia lấn sân (1). Điều này chứng tỏ áp
lực chi phí đối với sản phẩm đã tăng lên và chiến lược đa quốc gia của Honda có thể
đã khơng cịn phù hợp. Vì vậy G2 đề xuất, Honda cần phải chuyển sang một chiến
lược mới, đó là chiến lược xuyên quốc gia.
Hiện tại Honda vẫn áp dụng chính sách sử dụng chung một nguồn linh kiện
và thống nhất về thơng số kỹ cho thị trường tồn thế giới. Mẫu xe Civic mà Honda
sản xuất tại Việt Nam có thiết kế gần như giống với thiết kế của xe Civic tại thị
trường Mỹ và Châu âu, nơi có khí hậu khắc nghiệt và u cầu về kỹ thuật cao hơn
rất nhiều so với Việt nam. Để giảm giá thành xe, các sản phẩm của Honda bán tại
thị trường Việt nam chỉ cần thiết kế để phù hợp với thị trường Việt nam mà thôi.
Các nguồn linh kiện đầu vào phải được đa dạng hóa để giảm giá thành sản phẩm.
Mặt khác Honda cần phải thay cải tiến sản phẩm của mình để thích nghi hơn

nữa với thị trường Việt Nam. Những người đã từng lái xe civic đều có chung một
1

17


nhận xét là điểm mù và góc chữ A của xe lớn. Điều này rất nguy hiểm cho người
tham gia giao thông đặc biệt là với giao thông ở Việt Nam nơi mà mật độ giao thông
lớn và ý thức lái xe của người dân còn chưa tốt. Để giải quyết được vấn đề này
Honda có thể cho lắp bổ sung them tại 2 gương phải, trái các gương cầu nhỏ dán lên
2 gương chính như một số hãng xe đã làm.
2. Chiến lược cạnh tranh
a. Chiến lược chi phí thấp
Giai đoạn 1998-2000 là giai đoạn khó khăn nhất của Honda khi một loạt các
thương hiệu xe máy của Trung quốc tràn ngập vào Việt Nam chiếm lĩnh thị trường
nông thơn và khách hàng thu nhập thấp. Honda đã có những phản ứng kịp thời bằng
việc cho ra đời các sản phẩm xe máy Wave Alpha, RS, RSX với giá chỉ từ 14 đến
17 triệu đồng/ xe và đã lấy lại được khoảng 70% thị phần trong phân khúc này. Tuy
nhiên, theo G2, Honda cần phải xác định lại mức “chi phí thấp” đối với các sản
phẩm của mình cũng như “nhà thu nhập thấp” nhưng chỉ những người có thu nhập
trung bình hoặc cao mới có thể mua được.
Nếu chúng ta làm một phép tính với mức lương tối thiểu hiện tại của người
dân Việt Nam là 730.000 đồng / tháng tương đương khoảng 8.760.000 đồng/ năm
và nếu chỉ làm và khơng ăn uống gì thì phải mất ít nhất 2 năm thì một người lao
động bình thường mới có thể mua được một chiếc xe máy của Honda. Trong khi đó,
nếu chọn sản phẩm của Trung quốc, người tiêu dùng chỉ phải trả 6 triệu đồng cho
một lô 3 chiếc. Giải pháp cho vấn đề giảm chi phí cho các sản phẩm xe máy của
Honda là Honda cần phải đa dạng hóa và nội địa hóa đối với các linh kiện xe để
đảm bảo rằng sản phẩm của Honda giá thấp, chất lượng tốt nhưng Honda vẫn thu
được lợi nhuận.

b. Chiến lược khác biệt hóa
Nếu so với các sản phẩm của Honda thi các sản phẩm của Trung quốc có mẫu
mã khơng kém gì các sản phẩm của Honda vì mẫu mã sản phẩm là thứ có thể bắt
chước rất dễ dàng. Để khác biệt hóa Honda cần tập trung vào lĩnh vực kỹ thuật như
công nghệ phun xăng điện tử PGI và công nghệ PCX “xe dừng, động cơ cũng
ngừng theo”. Những khác biệt này Honda cần áp dùng rộng rãi cho các dòng xe để
người tiêu dùng được hưởng lợi và bản thân Honda cũng tăng được doanh thu nhờ
tăng được doanh số bán xe.
c. Chiến lược trọng tâm
Ngoài phân khúc xe cho khách hàng nữ, Honda có thể áp dụng chiến lược
trọng tâm vào một số phân khúc khác nữa như xe phân khối lớn, xe thể thao. Đây là
phân khúc tiềm năng nhưng các hãng xe khác như Suzuki, SYM chưa có sản phẩm.

18


KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Tiểu luận “Chiến lược kinh doanh quốc tế của Honda tại thị trường Việt
Nam” đã hệ thống hóa những kiến thức cơ bản về kinh doanh quốc tế và chiến lược
kinh doanh quốc tế. Tiểu luận giới thiệu sơ lược về Honda, tìm hiểu phương thức
thâm nhập và các chiến lược kinh doanh của Honda tại Việt Nam. Qua phân tích
mơi trường kinh doanh và mơi trường nội bộ doanh nghiệp. Nhóm tác giả đã đưa ra
những đánh giá, nhận xét về các chiến lược mà Honda đã và đang áp dụng tại Việt
nam. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh quốc tế
của Honda tại thị trường Việt Nam.
Tiểu luận giới hạn việc nghiên cứu chiến lược kinh doanh của Honda tại thị
trường Việt nam và tập trung vào các sản phẩm xe máy và xe hơi cá nhân. Do hạn
chế về mặt thời gian nên đề tài chắc chắn khơng tránh khỏi những thiếu sót nhất
định. Tơi rất mong nhận được sự góp ý của cơ giáo và các bạn học viên để bài làm
được hoàn chỉnh hơn.

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Lê Thị Thu Hiền (2010), Slide Bài giảng Quản trị chiến lược kinh doanh
quốc tế, Đại học Ngoại thương.
[2]. Đỗ Ngọc Mỹ (2009), Giáo trình Quản trị kinh doanh quốc tế, Đại học Kinh
tế Đà nẵng.
[3]. />[4]. />[5]. />[6]. />
20