phan tich kho cuoi bai tho con co cua che lan vien

Đề bài: Phân tích khổ cuối bài thơ Con Cị của Chế Lan Viên
Hướng dẫn
Chế Lan Viên viết bài thơ Con cò năm 1962, sau in trong tập Hoa ngày thường,
chim báo bão (1967). Bài thơ mang âm điệu đồng dao, nhịp thơ và giọng thơ
thấm vào hồn ca dao, dân ca một cách đằm thắm nhẹ nhàng. Với 51 câu thơ tự
do, câu ngắn nhất hai chữ, câu dài nhất tám chữ, đan xen, kết chuỗi thành lời ru
ngân nga, ngọt ngào, biểu hiện cho tình yêu thương và ước mơ của mẹ về bước
đường tương lai của đứa con yêu.
Đoạn thơ trên là khổ cuối trong bài thơ Con cị. Đoạn thơ khai thác và phát
triển tiếp hình tượng con cò trong những cầu hát ru để thể hiện tình mẹ, lịng
mẹ. Đoạn thơ tuy ngắn, giản dị nhưng sâu lắng với chất triết lý suy tưởng đậm
phong cách của Chế Lan Viên. Con cò ở đây là biểu tượng cho người mẹ với
lời nhắn nhủ, dặn lòng:
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cị mãi u con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
Điệp ngữ “dù”, “vẫn” như lời khẳng định cho tình mẫu tử bền chặt, sắt son. Có
gì cao hơn núi, có gì sâu hơn biển và có gì bao la bằng lịng mẹ thương con. Dù
trong hồn cảnh nào, giàu có hay khốn khó, người mẹ thành thị hay nơng thơn
thì vẫn đều thương con rất mực. cho dù khoảng cách địa lý là gần hay xa,
khơng gian ấy có cách trở hay con có thể đi xa mẹ, đến chân trời góc biển của
mọi miền Tổ quốc thì mẹ vẫn ln dõi theo con như một quy luật bất biến. Khi
khôn lớn, dù con là vĩ nhân hay người bình thường nhưng con vẫn mãi là đứa
con bé bỏng của mẹ mà thôi: 
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con.
Khổ thơ gợi ra thế giới ca dao ngọt ngào qua lời ru của mẹ với hình ảnh cánh

cị chấp chới: cánh cị Đồng Đăng, cánh cò cổng phủ, cánh cò ăn đêm,… Chỉ
riêng điều đó đã làm cho bài thơ êm dịu, vừa như thực lại vừa như mơ. Nhưng
khác với ca dao, con cị khơng cịn là những hình ảnh ẩn dụ quen thuộc: người
nông dân, người phụ nữ tảo tần, nhọc nhằn mà hình tượng này đã được tác giả
phát triển, mở rộng ý nghĩa biểu tượng để biểu hiện cho lòng mẹ, tình mẹ lớn
lao. Tình mẹ đi qua mọi ranh giới của không gian và băng qua thử thách của
thời gian “đi hết đời”. Mẹ đã dành cho con thơ tất cả, cánh tay dịu hiền, lời ru
câu hát êm đềm theo nhịp võng và cả cuộc đời của mẹ. Ý thơ khiến ta chợt nhớ
đến những vần thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh: Dẫu là nguyên thủ quốc gia hay là
những anh hùng, là bác học hay là ai đi nữa vẫn là con của một người phụ nữ.
Một người đàn bà bình thường khơng ai biết tuổi tên.
Phần cuối lời thơ thấm đẫm chất triết lí trữ tình. Người mẹ nghĩ về con cò trong
ca dao, nghĩ về cuộc đời con mai sau, người mẹ nghĩ về số phận những con cò
bé nhỏ trong cuộc đời:
À ơi!

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


À ơi!
Một con cị thơi
Con cị mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nơi
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cị, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát Quanh nôi
À ơi là tiếng ru ngọt ngào của người mẹ hiện bế con thơ trên tay. Me thương
con cò trong ca dao lận đận; mẹ dành cho con bao chăm chút yêu thương. Con

được sống yên vui hạnh phúc trong lòng mẹ. Mẹ ru con ngủ yên, ngủ ngon,
"ngủ đi". Phải chăng, người mẹ hiện đang bâng khng về câu hát "Có xáo thì
xáo nước trong – đừng xáo nước đục đau lòng cò con"? Thà trong còn hơn
sống đục, ấy là ý vị cuộc đời xưa nay. Một con cị thơi cũng chính là cuộc đời
mẹ vất vả, chịu thương chịu khó để lo lắng quan tâm cho con, dành cho con
mọi điều tốt đẹp nhất. Mẹ thương con cò bao nhiêu, mẹ càng thương yêu con
bấy nhiêu. Mẹ vỗ về ru con ngũ để:
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát Quanh nôi
Lại một lần nữa các cụm từ: “ngủ đi”, “cánh cị”, “cánh vạc”, “nơi” được nói
về kỉ niệm tuổi thơ, nhắc nhở về giấc ngủ đầu nôi cũng là dấu ấn thiêng liêng
trong tâm thức của mỗi người. Câu thơ cuối là một hình ảnh rất đẹp. Cánh cị
vỗ qua nôi như dáng mẹ đang nghiêng xuống chở che, đang nói với con những
điều tha thiết của lịng mẹ. Con cị đã có sức sống bất diệt, lời ru sẽ sống mãi
với con người, sống mãi với dân tộc Việt Nam. Cũng viết về điều này, nhà thơ
Nguyễn Duy đã từng có những cầu thơ lục bát rất hay trong bài thơ Khúc dân
ca:
Nghìn năm trên dải đất này
Cũ sao được cánh cò bay la đà
Cũ sao được sắc mây xa
Cũ sao được khúc dân ca quê mình.
Đoạn thơ ngắn nhưng chứa chan tình cảm và suy tư. Đây là những vần thơ đẹp
ca ngợi tình mẫu tử bao la và những ước mơ của mẹ hiền về con thơ. Đề tài
tình mẹ tuy khơng mới nhưng Chế Lan Viên đã đưa vào bài thơ chất suy tưởng
triết lý sâu sắc, lối diễn đạt giàu hình ảnh, nhịp điệu đậm chất lời ru tạo nên
những dư âm ngọt ngào và mới mẻ trong lòng người đọc.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí