binh giang bai tho vieng lang bac

Đề bài: Bình giảng bài thơ Viếng lăng Bác
Bài làm:
Ngày 2/9/1969, cả dân tộc Việt Nam bàng hoàng trước sự ra đi của Chủ tịch
Hồ Chí Minh vĩ đại, vị cha già kính yêu, vị lãnh tụ xuất sắc, người đã hy sinh
cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng và giải phóng dân tộc, thành lập ra nước
Việt Nam dân chủ cộng hịa. Cả nhân dân đã khóc thương cho sự mất mát quá
đỗi lớn lao này, dù cho là những thế hệ sinh sau đẻ muộn nhưng mỗi lần nghe
về sự kiện này lịng tơi lại cảm thấy đau xót, ước mong sao Bác được sống
mn đời với con dân Việt Nam. Và có lẽ cùng chung tâm trạng đó, nhà thơ
Viễn Phương đã viết nên bài thơ Viếng lăng Bác với những cảm xúc nghẹn
ngào, tiếc thương khi được đứng trước nơi Bác hiện đang yên giấc ngàn thu.
Viễn Phương là một trong những nhà thơ tiêu biểu trong lực lượng giải phóng
miền Nam, thơ của ơng chủ yếu tập trung khai thác về đề tài những con người
trong kháng chiến, ca ngợi vẻ đẹp của nhân dân, của đất nước trong công cuộc
chống giặc ngoại xâm và gìn giữ hịa bình cho Tổ quốc. Viễn Phương có một
chất thơ giản dị, trong sáng, lời thơ như đang tâm sự, thì thầm rất lãng mạn và
giàu cảm xúc.
Bài thơ Viếng lăng Bác được viết vào năm 1976, khi nhà thơ vinh dự được là
một trong những đứa con miền Nam đầu tiên ra thăm viếng Lăng Bác. Tại đây,
với lịng kính u Bác sâu sắc cùng với sự đau xót, lịng tiếc thương khi đứng
trước lăng Người, Viễn Phương đã viết nên bài thơ với sự xúc động và nghẹn
ngào khơng nói thành lời đành gửi cả vào thơ. Bài thơ được in trong tập thơ
Như mây mùa xuân xuất bản năm 1978.
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng."
Ngay từ câu thơ đầu, tác giả đã đem vào sự trầm lắng, câu thơ "Con ở miền
Nam ra thăm lăng Bác", tựa như một lời kể, một lời tâm tình ẩn ẩn nỗi buồn.
Với cách xưng hơ quen thuộc đậm chất miền Nam "Con-Bác", ta nhận thấy sự
gần gũi, thân thương, như những cảm xúc mà tác giả dành cho một người thân

ruột thịt, một người bề trên mà nhà thơ hằng kính trọng trong nhà.
Đáng chú ý hơn cả đó là hình ảnh đầu tiên tác giả thấy và xây dựng ấy là "hàng
tre bát ngát" mờ sương, có sương có nghĩa là tác giả đã đứng đây từ sớm để đợi
vào viếng Bác. Hình ảnh hàng tre đem đến cho độc giả nhiều suy nghĩ, nếu
theo nghĩa tả thực thì hàng tre ấy cũng giống như những thứ cây khác tạo nên
quang cảnh đẹp đẽ, xanh tươi đầy sức sống quanh lăng. Nhưng xét về góc độ
sâu xa hơn thì tre là hình ảnh đại diện cho làng quê Việt Nam, vừa mộc mạc lại
đơn sơ gần gũi, từ bao đời nay tre đã làm bạn với con người, tre làm nhà, làm
vật dụng, tre cũng góp sức trong lao động sản xuất, măng tre cũng là thứ thức
ăn ngon, rồi trong chiến đấu tre lại làm chông đánh giặc, tre bền bỉ kiên cường,
mà làng quê nơi đâu ta cũng thấy những bụi tre đung đưa theo chiều gió hiu hiu
thổi. Hình ảnh "hàng tre xanh xanh", khơi gợi lên một Việt Nam tràn đầy sức
sống, xanh tươi, mà dù có bao "bão táp mưa sa" vẫn "đứng thẳng hàng", bởi tre
xanh là biểu tượng cho người dân Việt Nam, hàng ngàn năm nay nhân dân ta
đã biết bao lần chống giặc ngoại xâm, rồi biết bao lần chống lại thiên tai, bão lũ,

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


nhưng có bao giờ thấy dân tộc ta chịu khuất phục. Người Việt Nam cứ như
những hàng tre xanh, hiên ngang lẫm liệt, chống lại tất cả những gì ghê gớm
nhất quét qua quê hương, qua đất nước, kiên cường vững vàng. Chẳng thế mà
tre xanh ta vẫn mọc khắp làng quê Việt Nam tựa như từng người dân ta đang
canh giữ từng mảnh đất quê hương. Hơn thế nữa, hình ảnh hàng tre bao quanh
lăng Bác cũng tựa như những người con đất Việt đang quây quần, canh giữ
giấc ngủ ngàn thu cho Bác, thể hiện tấm lòng thương yêu với vị cha già kính
yêu của dân tộc.
"Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân..."
Viễn Phương đã sáng tác được một hình ảnh sóng đơi rất đặc sắc đó là hình ảnh
tả thực "Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng" là quy luật của tự nhiên, so sánh
với "mặt trời trong lăng rất đỏ", đó là hình ảnh ẩn dụ cho Bác Hồ. Điều này đã
gợi lên nhiều ý nghĩa, trước hết hình ảnh sóng đơi này nhằm thể hiện ngụ ý của
Viễn Phương rằng Bác là mặt trời chân lý đã soi sáng bước đường của dân tộc,
giúp dân tộc Việt Nam thoát khỏi ách nơ lệ, xiềng xích, giành lại độc lập tự do
cho Tổ quốc. Ngồi ra, hình ảnh độc đáo này cịn chứng minh tầm vóc vĩ đại
của Hồ Chủ tịch, tầm vóc ấy khơng chỉ nằm trong khn khổ của lồi người mà
nó đã vượt ra cả vũ trụ sánh ngang với mặt trời của tạo hóa. Cả hai điều kể trên
đều thể hiện một tình cảm hết sức tơn kính và biết ơn của tác giả cũng như của
toàn dân tộc Việt Nam đối với Bác.
Cũng trong khổ thơ này hình ảnh "Ngày ngày dịng người đi trong thương nhớ"
lại cũng khơi gợi nhiều cảm xúc, diễn tả sự vô tận, khơng ngừng của thời gian,
gợi nên tình cảm sâu sắc vơ biên mà nhân dân dành cho Bác. Hình ảnh này cịn
mang giá trị tạo hình cho bài thơ, bởi gợi tả đến hình ảnh những đồn người nối
tiếp nhau không dứt vào lăng, tô đậm thêm cái tấm lịng kính u mà dân tộc
dành cho Người, thứ tình cảm thủy chung, trước sau như một, không bao giờ
đổi thay. Cụm từ "đi trong thương nhớ", tô đậm nỗi nhớ nhung và tiếc thương
sâu sắc, lớn lao của bao thế hệ con người Việt Nam trong cái giây phút vào
lăng viếng Bác. Dịng người với hình ảnh "tràng hoa" là một hình ảnh thật đẹp,
thật thiêng liêng, tràng hoa ấy là tràng hoa ân tình, là tràng hoa biết ơn mà nhân
dân Việt Nam "dâng 79 mùa xuân", bởi Bác đã hiến dâng cho đất nước trọn
vẹn cả 79 năm cuộc đời, Bác khơng dành riêng cho mình thứ gì cả. Đây là một
cách để nhà thơ khẳng định tình cảm của cả dân tộc dâng cho Bác và cũng cho
thấy Bác sống mãi trong lòng dân tộc.
"Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim."

Khi đứng trước di hài của Bác, Viễn Phương lại có những cảm xúc khác, ngồi
lịng tiếc thương cịn là lịng thương nhớ, là nỗi xót xa. Nhà thơ đã tái hiện rất
chân thực quang cảnh im ắng và trang nghiêm bên trong lăng Bác và dáng vẻ
thư thái của Người trong giấc ngủ ngàn thu. Ánh sáng vàng nhạt dịu nhẹ phủ
lên di hài Bác được tác giả liên tưởng đến "vầng trăng sáng dịu hiền", đây là

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


một hình ảnh rất giàu sức gợi, thể hiện tâm hồn cao quý, dịu hiền, sáng trong
tựa ánh trăng của Bác, để khi mất đi Bác vẫn tỏa ra vầng hào quang ấm áp,
trong trẻo như một vầng trăng sáng. Câu "Vẫn biết trời xanh là mãi mãi/Mà sao
nghe nhói ở trong tim", Viễn Phương đã mang vào đây một ý nghĩa ẩn dụ,
khẳng định rằng Bác Hồ mãi mãi sống trong trái tim của mỗi người dân Việt
Nam, nhưng điều đó cũng khơng thể khiến ta qn đi sự thật rằng Bác đã ra đi
mãi mãi ở cái tuổi 79, Bác sẽ mãi dừng ở đó, tất cả những gì cịn lại đó là một
tâm hồn, một nhân cách, một tư tưởng cao đẹp sẽ còn lưu lại ngàn thu của Bác.
Đây là một nỗi đau đớn âm thầm trong trái tim tồn dân tộc Việt Nam mà
khơng cách nào xóa bỏ hay rơi vào quên lãng, điều đó càng nhấn mạnh tấm
lịng kính u của nhân dân Việt Nam đối với vị cha già dân tộc.
"Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này..."
Dù rất may mắn khi được là một trong những chiến sĩ miền Nam đầu tiên ra
thăm lăng Bác, nhưng có lẽ đó vẫn là quá ngắn ngủi, chẳng thỏa được hết nỗi
nhớ mong cùng tấm lịng xót thương mà Viễn Phương dành cho Bác Hồ kính
u. Mai về miền Nam nhưng lịng tác giả vẫn chưa thơi niềm đau xót, thậm
chí nỗi đau ấy cịn trực "trào nước mắt", xót xa lắm, buồn lắm, nhớ lắm. Viễn
Phương mãi day dứt một nỗi niềm, biết đến khi nào mới có dịp lại ra thăm Bác.

Chính vì những cảm xúc xót thương, day dứt và tiếc nuối ấy, nhà thơ mới có
những ước muốn thật giản dị, là được làm "chú chim hót quanh lăng", được
làm "đóa hoa tỏa hương", được làm "cây tre trung hiếu". Đây là những khát
khao xuất phát từ tấm lòng chân thành, yêu thương mà tác giả dành cho Bác,
chỉ cần được ở bên cạnh Bác, canh giữ giấc ngủ ngàn thu cho Bác thì có làm
ngọn cây, ngọn cỏ cũng khiến Viễn Phương thỏa mãn lắm rồi.
Bài thơ Viếng lăng Bác đã được Viễn Phương viết cách đây hơn 40 năm nhưng
cho đến ngày hơm nay giá trị của nó vẫn chưa từng thay đổi. Điều đó càng
minh chứng cho tình cảm kính u, lịng biết ơn sâu sắc mà nhân dân Việt Nam
ta dành cho Bác là vô hạn, khơng bao giờ có thể phai mờ. Bác sẽ mãi mãi sống
trong tâm hồn người dân Việt như một mặt trời chân lý soi sáng bước đường
tương lai của Tổ quốc, của dân tộc.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí