La Mã thời cổ đại (TK VI TCN-TK V SCN

La Mã thời cổ đại (TK VI
TCN-TK V SCN)


CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KIẾN TRÚC LA MÃ CỔ
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KIẾN TRÚC LA MÃ CỔ
ĐẠI
ĐẠI

2


CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG

1/ ĐỊA LÝ:
- Hình thành trên bán đảo Italia
- Bao gồm toàn bộ khu vực địa Trung Hải, Bắc Phi, nước Anh
và các lãnh thổ tiểu Á.
- Nằm trong vùng khí hậu Địa Trung Hải
- Giao thơng biển thuận lợi cho việc buôn bán, giao lưu với
các nền văn minh khác trong vùng.

3


NHÀ Ở LA MÃ

▹

Vì nằm trong khu vực khí hậu Địa Trung Hải, và

có núi lửa hoạt động ( thành phố Pompeii ), nên
đa số các loại nhà ở thường có sân trong (loại
nhà domus), thậm chí có cả hồ nước, cây cảnh
( loại nhà villa ), nhà vì kèo gỗ lợp ngói, phù
hợp với khí hậu tại đây.

4


NHÀ Ở LA MÃ

▹

Có 2 trục định hướng chính: trục bắc nam (trục
Cardo), trục đông tây (trục Decumanus), nhà ở
dân cư sẽ : + phát triển theo trục chính
+ tập trung quanh trung tâm
+ bố trí hình bàn cờ

Khu vực domus

5


2/ TƠN GIÁO:

CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG

- Ảnh hưởng bởi tơn giáo thờ thần cũ của những người Hy Lạp

- Hình thành các tín ngưỡng khác như tín ngưỡng Ai Cập, tín
ngưỡng Tây Á đa dạng.
- Đến thế kỉ thứ II, đạo Cơ Đốc lan tỏa vào Đế Quốc La Mã
- Đạo Kito năm 337 thì phát triển mạnh mẽ.
- Hình thành các cơng trình như đền thờ.

6


ĐỀN THỜ LA MÃ

▹

Mặt tiền có cột và mái chìa, số cột, vị trí cột giống Hy Lạp

▹

Xây dựng trên nền cao

▹

Xây trong thành phố nên hướng không quan trọng nhưng phải nằm trên trục quảng trường

7


•
•

Đền Pantheon (120 - 124 Tr.CN) tại Roma.

Mặt bằng: hình tròn, gắn liền với khối sảnh (Portico) hình chữ
nhật.

•

Mái: hình bán cầu, bằng vật liệu Bêtông nhẹ. Xây trên
tường có mặt bằng hình trụ tròn. Trên đỉnh vòm có lỗ chiếu
sáng.

•

Mặt đứng: tiền sảnh xây bằng đá hoa cương có 8 cột. Mái
chìa theo dạng điển hình là không có điêu khắc.

8


- Mái vịm của Pantheon là mái vịm “bê tơng gia cố”

- Bê tơng khơng cốt thép của mái vịm là bê tơng đá nhẹ
có cấp phối

- Phía trên mái vòm xây gạch đất nung và lát từng viên đá

9


3/ ĐỊA CHẤT VÀ TÀI NGUYÊN:

CÁC YẾU TỐ ẢNH

HƯỞNG

- Nhiều mỏ kim loại tại Etruria, mỏ sắt tại Elba
- Có nhiều đá thiên nhiên dễ khai thác và gia công như đá cẩm
thạch, đá vôi.
- Nhiều đất sét để làm gạch sống và gạch nung
- Bê tông núi lửa: làm chất kết dính.

=> CHÍNH VÌ VẬY, KIẾN TRÚC LA MÃ CĨ NHIỀU CƠNG TRÌNH XÂY

Đá vơi

GẠCH, BÊN NGỒI ỐP ĐÁ

Đá cẩm thạch

10


ĐẤU TRƯỜNG LA MÃ

▹

Mặt bằng hình bầu dục, gồm khán đài và sân
đấu

▹

Có 2 lối vào cho đấu sĩ, lối vào riêng cho hoàng
đế

▹

Mặt đứng phân làm 4 tầng, sử dụng cột Doric,
Ionic, Corithien

11


ĐẤU TRƯỜNG LA MÃ

▹

Khung nhà được xây dựng bằng gạch

▹

Các vịm cuốn sử dựng chất dính, bên ngồi ốp
đá cẩm thạch

▹

Xây dựng trong thành phố nên hướng không
quan trọng nhưng phải nằm trên trục quảng
trường

12


3/ DÂN CƯ :

CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG

- Gồm người Gallia, Estruscan, người Hy Lạp, người Ý
- Các cơng trình quy mô lớn ra đời để đáp ứng cho những nhu cầu
của người dân, trong đó có Tịa án (Basilica), Nhà tắm ( Thermae),..

13


TỊA ÁN LA MÃ (BASILICA)

▹

Vị trí xây dựng: tại quảng trường (Forum)

▹

Cơng năng đa dạng ( tịa án, hội họp cơng cộng,
bn bán)

▹

Có vai trị quan trọng trong quy hoạch đô thị La
Mã

14

CƠNG TRÌNH TIÊU BIỂU
Basilica Trajan:
-

Lối vào ở giữa qua tiền sảnh ( Portico)

-

Phần bán nguyệt hai bên là chỗ ngồi cho tịa, ở giữa có bàn thờ

-

2 hàng cột Corithien bằng cẩm thạch đỡ 4 gian chái và 1 gian chính

-

Mái vì kèo đơn giản

15


CƠNG TRÌNH TIÊU BIỂU
Basilica Constantius:

-

Cơng trình chia làm 3 gian

-

Có 1 cung bán nguyệt và 1 cung bán nguyệt nhỏ được thêm
ở phía Bắc

-

Là tiền thân các nhà thờ Trung Cổ Châu Âu

16


QUY HOẠCH ĐƠ THỊ THỜI KÌ LA MÃ CỔ ĐẠI
QUY HOẠCH ĐƠ THỊ THỜI KÌ LA MÃ CỔ ĐẠI

17


ĐẶC ĐIỂỂ
M

HÌNH THÁI

QUY MƠ ĐƠ THỊ

CÁC ĐẶC TRƯNG
CHÍNH TRONG QUY
HOẠCH QUA CÁC

-

Tổ chức đô thị gắn liền tổ

-

trên 1 triệu người, diện

Xung quanh có tường lũy

trịn, bán nguyệt,.. Tạo

tích trên 400ha như Rome,

bảo vệ

quảng trường có khơng

Có 4 cổng chính

gian đa dạng

Khu vực trung tâm được

-

chia thành các chức năng
sinh hoạt rõ rang

-

Đô thị quy mô lớn: Dân số

Đa dạng: hình vng,

chức qn sự

THỜI KỲ

-

Có 2 trục định hướng :

Đơ thị quy mô nhỏ: Dân cư

Khu trung tâm là các

trên 20 nghìn người, diện

cơng trình tơn giáo,

tích 4-7ha

cơng cộng, hành chính

-

Khu tập thể dân cư
chiếm 25% diện tích đơ

bắc – nam (Cardo), đông –
tây (Decumanus),

Pompeii,..

-

thị

-

Đường xá, cầu cống
phát triển

18


CÁC THÀNH TIÊU BIỂU
THÀNH TIMGAD

THÀNH POMPEII

THÀNH ROME

Quy hoạch hình bàn cờ rõ ràng, theo trục bắc-nam,

Quy hoạch với trung tâm là các chức năng chính, các

Trung tâm đặt ven sơng, quy hoạch tương tự như

đơng-tây

domus được bố trí xung quanh theo hình bàn cờ ngẫu

thành Pompeii

nhiên, theo trục đơng-tây, nam-bắc

19