Noi voi con noi dung bai tho hoan canh sang tac dan y phan tich tac pham

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Nói với con - Nội dung bài thơ, Hồn cảnh sáng tác,
Dàn ý phân tích tác phẩm
Nội dung bài thơ Nói với con
Nói với con
(Y Phương)
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình u lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá khơng chê đá gập ghềnh
Sống trong thung khơng chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thơ sơ da thịt
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thơ sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.

I. Vài nét về tác giả
- Y Phương (sinh năm 1948) tên thật là Hứa Vĩnh Sước
- Quê quán: Trùng Khánh - Cao Bằng, ông là người dân tộc Tày
- Sự nghiệp sáng tác:
Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981 chuyển về cơng
tác tại sở văn hóa và thông tin tỉnh Cao Bằng
Năm 1993 là chủ tịch hội văn nghệ Cao Bằng
Năm 2007 ông được nhận giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật. Đây quả là
một giải thưởng cao quý rất xứng đáng với những gì ơng đã cống hiến cho nền văn
học nước nhà
Các tác phẩm tiêu biểu: “Người hoa núi”, “Lời chúc”, “Đàn then”…
- Phong cách sáng tác:
Thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu
hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.

II. Tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Bài thơ được sáng tác năm 1980, khi đất nước mới hịa bình thống nhất nhưng gặp
rất nhiều khó khăn thiếu thốn. Từ hiện thực ấy nhà thơ sáng tác bài thơ như lời tâm
sự, động viên chính mình đồng thời nhắc nhở con cái sau này.
2. Bố cục
Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ, trong cuộc
sống lao động của quê hương
Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, manh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê
hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý
3. Giá trị nội dung
Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống, niềm tự hào về
quê hương, dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn
của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm đẹp đẽ với quê hương và ý chí
vươn lên trong cuộc sống
4. Giá trị nghệ thuật
Bài thơ được làm theo thể thơ tự do phóng khống làm cho cảm xúc cụ thể, rõ ràng,
giọng điệu thơ trìu mến, thiết tha. Ngôn ngữ thơ cụ thể, hàm súc, nhiều ý nghĩa,
hình ảnh thơ độc đáo sinh động mang đậm bản sắc thơ ca miền núi cũng là những
nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm

III. Phân tích bài thơ Nói với con
Phân tích bài thơ Nói với con mẫu 1
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Y Phương và bài thơ Nói với con.
Lưu ý: học sinh tự lựa chọn cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào
năng lực của mình.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

2. Thân bài
a. Khổ thơ đầu
4 câu thơ đầu: tiếng lòng hạnh phúc của một người cha khi nhắc về kỷ niệm những
ngày con còn thơ ấu với những bước đi chập chững đầu đời. Y Phương gợi nhắc
quá khứ, gợi mở cho con những nền tảng đầu tiên về tình cảm gia đình ấm áp, về
quá trình sinh ra và lớn lên của một con người.
7 câu thơ sau: gợi mở ra những vẻ đẹp của người dân tộc miền núi bằng câu thơ
chứa chan tình cảm: Những con người lao động với đôi bàn tay thơ sơ, nhưng khéo
léo, giữa cuộc sống nhiều khó khăn vất vả thế nhưng tâm hồn của “người đồng
mình” vẫn rất đẹp, rất yêu đời, từng câu hát, câu ca trong lối sinh hoạt văn hóa.
“Cha vẫn nhớ mãi về ngày cưới/Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” là lời khẳng định
hạnh phúc gia đình, khẳng định thêm về tình cảm gia đình vững chắc là cơ sở để
cho con được một cuộc sống êm ấm, và cũng là cơ sở để gây dựng nên một cộng
đồng dân tộc với những nét đẹp trong văn hóa, phong tục truyền thống.
b. Khổ thơ cuối
Vẻ đẹp của “người đồng mình” khơng chỉ dừng lại ở sự khéo léo sáng tạo trong lao
động hay lòng yêu cuộc sống, với những nét đẹp tập qn mà cịn thể hiện ở ý chí
và sức mạnh trong tâm hồn.
“Cao” và “xa” là hai lượng từ khiến độc giả liên tưởng đến một vùng đất núi non
trùng điệp khắc nghiệt vô cùng, nhưng những con người nơi đây chưa một lần lấy
đó làm nản chí.
“Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/Sống trong thung không chê thung nghèo
đói”: Là “người đồng mình” con phải học được cách thích nghi với cuộc sống, linh
hoạt và mềm dẻo như dịng sơng, con suối, dù là thác hay ghềnh đều khơng khiến
con phải nản chí, chùn bước.
Cha mong con hãy lấy người đi trước làm tấm gương sáng để noi theo để phấn đấu
nỗ lực lấy cái tâm hồn mạnh mẽ, kiên cường, ý chí vượt khó lớn lao để góp phần
xây dựng đất nước.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

3. Kết bài
Khái quát lại nội dung, ý nghĩa bài thơ Nói với con và rút ra bài học, liên hệ bản
thân.
Phân tích bài thơ Nói với con mẫu 2
1. Mở bài
Giới thiệu một vài nét về Y Phương: là người dân tộc Tày, thơ ông thể hiện tâm
hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân
tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.
Giới thiệu về bài thơ “Nói với con”: là lời tâm sự, động viên chính mình đồng thời
nhắc nhở con cái sau này của nhà thơ.
2. Thân bài
a. Cội nguồn sinh dưỡng của con
- Cội nguồn gia đình
Con lớn lên trong những tháng ngày chờ trông, mong đợi của cha mẹ.
“Chân phải - chân trái”, “một bước - hai bước”: phép đối tạo âm điệu vui tươi, tạo
khơng khí đầm ấm, hạnh phúc, mỗi nhịp bước của con đều có cha mẹ dang rộng
vịng tay che chở.
⇒ Đó là tình cảm thiêng liêng mà con luôn phải khắc cốt ghi tâm.
- Cội nguồn quê hương
Đan lờ (dụng cụ đánh bắt cá), đan lờ cài nan hoa (công việc đã tạo nên vẻ đẹp của
con người lao động), vách nhà ken câu hát (cuộc sống hòa với niềm vui”: Cuộc
sống lao động của người đồng mình được gợi lên qua nhiều hình ảnh đẹp đẽ.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Sử dụng các động từ: đan, ken, cài: vừa diễn tả những động tác cụ thể, khéo léo
vừa nói lên cuộc sống gắn bó với niềm vui.
“Rừng cho hoa”: nhân hóa rừng khơng chỉ cho gỗ, cho lâm sản mà còn cho hoa →
vẻ đẹp tinh thần.
“Con đường cho những tấm lòng”: đâu chỉ đan lối mà còn cho những tấm lòng cao
cả tấm lòng cao cả, thủy chung.
b. Q hương và gia đình ni con khơn lớn
“Người đồng mình”- những người sống chung trên một miền quê, cùng một dân
tộc, “thương lắm”- sự gắn bó yêu thương, đùm bọc.
Người đồng mình có chí khí mạnh mẽ.
Nỗi buồn được cụ thể hóa bằng chiều cao, chí được đo bằng độ xa → người đọc có
thể cảm nhận nỗi buồn chồng chất trong cuộc sống của họ.
⇒ Cuộc sống vẫn nhiều buồn lo cực nhọc nhưng tâm càng sáng chí càng bền, tầm
nhìn càng xa càng rộng.
Người đồng mình thủy chung tình nghĩa.
“Sống”- khẳng định tâm thế bản lĩnh kiên cường, bất chấp khó khăn gian khổ.
⇒ Mặc dù cuộc sống quê hương khó khăn vất vả nhưng họ “không chê”, học vẫn
thủy chung với quê hương, gắn bó với quê hương để tạo dựng cuộc sống.
- Lối sống phóng khống đầy nghị lực:
So sánh “như sống như suối”: sức sống mãnh liệt, đầy ắp nghĩa tình.
Dù “lên thác xuống ghềnh” nhưng người đồng mình vẫn khơng lo cực nhọc, vẫn
đầy sự yêu mến tự hào về quê hương.
- Người đồng mình giàu lịng tự trọng:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

“Người đồng mình thơ sơ da thịt”- họ có thể thơ ráp, nói khơng hay, làm khơng
khéo, làn da mái tóc dãi dầu mưa nắng nhưng phẩm chất bên trong không hề nhỏ
bé, tầm thường.
- Người đồng mình khát vọng xây dựng quê hương giàu đẹp:
Người đồng mình tự lực tự cường, tự xây dựng quê hương bằng bàn tay khối óc
Họ xây dựng quê hương, đưa quê hương có thể sánh ngang với các cường quốc
năm châu
⇒ Người cha gợi cho con niềm tự hào và khát vọng xây dựng quê hương, kế tục
truyền thống đáng tự hào của dân tộc
c. Điều cha mong muốn ở con
Cha nhắc con “lên đường” là khi con trưởng thành, dù ở bất cứ đâu, đi bất cứ nới
nào cũng không bao giờ được sống một cách tầm thường phải ln giữ lấy cốt cách
giản dị, ý chí của dân tộc để vững bước ⇒ Qua đó cha thể hiện tình u con.
⇒ Đó cịn là lời của cha anh đi trước nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay phải vững tin
vào cuộc đời để xây dựng quê hương giàu đẹp.
3. Kết bài
- Khẳng định những giá trị nội dung, nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ:
Thể thơ tự do, nhịp điệu vui tươi, các hình ảnh thơ đẹp, sử dụng các biện pháp tu từ
quen thuộc,…
Cha đưa con về với cội nguồn sinh dưỡng nhắc nhở con phát huy phẩm chất cao
đẹp của quê hương để vững bước trên cuộc đời.
--------------------------Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu tại: Tài liệu học tập lớp 9.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188