9/28/17
TS.VũBíchNgọc
SINH LÝ BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP
TS.VũBíchNgọc
Sinhlýbệnh
bệnhthốihố
khớp,bệnhviêm
khớpdạngthấp
Giớithiệu
9/28/17
Lỗngxương
Triệuchứng
Cơchếgâybệnh
TS.VũBíchNgọc
bệnhteocơ
Chămsócvàđiều
trị
CÁCLOẠIKHỚP
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cấu tạo khớp
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
VIÊMKHỚP
• Cótrên100loạiviêmkhớpkhácnhau
– Viêmkhớpliênquanđếnhiệntượngmịnvàrách
sụnkhớp(viêmxươngkhớp)
– Viêmkhớpliênquanđếnhiệntượngđápứng
miễndịchqmức(viêmkhớpdạngthấp)
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cácloạiviêmkhớp
• Viêmkhớpthốihố:viêmkhớpgâythốihốlớpsụn
lótcủakhớphoặcmặcgaixươnggâyđaucứnghoặc
mấtchứcnăngkhớp
• Viêmkhớpdạngthấp:dạngbệnhtựmiễn-hệmiễn
dịchcủacơthểchốngloạicácmơcủachínhcơthể
• BệnhGoute:Viêmkhớpcósựvchtụacidurictrong
khớp
• Viêmkhớpnhiễmtrùng:vitrùngtừcácvếtthươnggần
khớphoặcdonhiễmtrùnghuyếtxâmnhậpvàokhớp
• Laokhớp:Viêmkhớpdovitrùnglaogâyra
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Thốihốkhớp-viêmkhớpdạngthấp
Khớpkhoẻmạnh
9/28/17
Khớpthốihố
TS.VũBíchNgọc
Thấpkhớp
Thốihốkhớp
• {nhtrạnglãohốcủasụnkhớpvàcáctổchức
quanhxươngkhớp(cơ,dâychằng)
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Ngunnhân
• ditruyền
• độtuổi:ngườilớntuổi,sụntrởnêngiịn,dễgãylàmkhớp
xươngmấtđiphầnđệm
• Cânnặng:trọnglượngthừatạoáplựclêncáckhơp
• Chếđộsinhhoạt
– Chơithểthao(tennis,bóngđá,bóngrổ):tăngáplựclênkhớp
– nghềnghiệp:cácnghềcólặplạicáchoạtđộngnhấtđịnhtrong
thờigiandài
• Viêmnhiễm
• Stress:mấtcânbằnghormone,giảmkhảnăngmiễndịch
• dịứngthứcăn
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Phânloại
• Phânloạitheongunnhân
– Ngunphát:dolãohố,trên60tuổi,mứcđộtổn
thươngkhơnglớn,„ếntriểntheothờigian
– thứphát:dohoạtđộngcơhọc
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cấu trúc của sụn bình thường
• Khơng có mạch máu,
khơng có thần kinh
• Chủ yếu là các tế bào
sụn
• Chất nền có khả năng
ngậm nước cao: PGs,
non-collagen protein
• Mạng lưới collagen
type II
• Khi bị ép, nước và các
phân tử chất tan thốt
ra gian bào
• Khi hết lực ép thì tái
hydrat hóa
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Khớpthốihố
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Sụnthốihốàviêmtổchứccậnkhớp
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Q
trình
thối
hố
sụn
khớp
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cơ chế gây bệnh
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cơ chế gây bệnh
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Biểuhiệnthốikhốkhớp
• Đaukhibệnhnhânbắtđầuhoạtđộng
• đau1-2khớp
• giaiđoạnsớm:khớpkhơngsưng,nóngđỏ
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Điềutrị
• Làbệnhlãosuy.Điềutrịchỉngănchặnvàlàm
chậmsự„ếntriểnbệnh
• Khơngdùngthuốc:nhẹ
– Chườmnóng,chiếuđènhồngngoại,dùngmáy
phátsóngngắn,siêuâm,xungđiệngiảmđau
– liệuphápVậnđộng:khicơnđauđãgiảm
• Dùngthuốc:chốngtácdụngthốihốkhớp,
thuốcchốngviêm,giảmđau,giãncơ
• Sảnphẩmhỗtrợ:chứaglucosamin
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
VIÊMKHỚPDẠNGTHẤP
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Địnhnghĩa
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
• Viêmkhớpdạng
t h ấ p ( t h ấ p
khớp) là một
b ệ n h v i ê m
không đặc hiêu
xảy ra ở các
khớp gây tổn
thương màng
hoạt dịch, sụn
k h ớ p v à đ ầ u
xươngdướisụn,
diễn biến mạn
vnh dẫn đến
{nh trạng dính
và biến dạng
khớp
Ngunnhân
• Làmộtbệnhtựmiễn
• cácyếutốgâybệnh
– Virus
– cơđịa:Tuổigià,nữ,khisinhrakhớpđãbịtổn
thương
– ditruyền:
– yếutốthuậnlợikhác:mậpphì,bệnhtruyền
nhiễm,lạnhvàẩmkéodài,phẫuthuật,khơngvận
độngcơthể…
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
h–p://dbbs.wustl.edu/curstudents/Documents/Markey/RA-pathogenesis.pdf
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
h–p://dbbs.wustl.edu/curstudents/Documents/Markey/RA-pathogenesis.pdf
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
Cơchế
bệnhsinh
• lymphoT:phóngthích1
lượngnhỏIL-2,IL-4và
interferon
• đạithựcbào„ếtcáccytokin
IL-1,IL-8,TNFα,GM-CSvàcác
proteinMIP,MCP,
• Fibroblast:IL-6.
• tươngbàođượcbiệthố
cũngphóngthíchHistaminvà
TNFα
9/28/17
TS.VũBíchNgọc
• tếbàoviêm,tăngsinhmạch
máu,tăngvnhthấmthành
mạchàmànghoạtdịchphì
đại,dàylại,xâmlấnvàocấu
trúcsụnvàxươngàhuỷsụn
vàxương
Tiêuchuẩnchẩnđốnviêmkhớpdạngthấp
ACR(Americancollegeofrheumatology)
•
Gồm7„êuchuẩnnhưsau:
1.Cứngkhớpbuổisángkéodàitrên1giờ.
2.Viêm≥3/14khớp:ngóngần,bànngóntay,cổtay,khuỷu,gối,cổchân,bàn
ngónchân(x2).
3.Sưng≥3vịtrí:ngóngần,bànngóntay,cổtay.
4.Cóvnhchấtđốixứng.
5.Hạtdướida.
6.Yếutốdạngthấphuyếtthanh(kỹthuậtđạtđộđặchiệu95%)dươngvnh.
7.Xquangđiểnhình(hìnhbàomịn,mấtvơithànhdải).
Thờigiandiễnbiếncủabệnhphải≥6tuần.
Chẩnđốn(+)≥4/7„êuchuẩn.
9/28/17
TS.VũBíchNgọc