Soạn bài Viết bài làm văn số 5 Nghị luận văn học

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận văn học
1. Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận văn học mẫu 1

Đề 1: Trong một bức thư bàn luận về văn chương, Nguyễn văn Siêu có
viết: "Văn chương [...] có loại đáng thờ, có loại ko đáng thờ. Loại khơng
đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn chương. Loại đáng thờ là loại
chuyên chú ở con người". Hãy phát biểu ý kiến về quan niệm trên.
Bài làm cần có các nội dung sau:
- Phân tích lí giải hai loại văn chương: "Chỉ chuyên chú ở văn chương" và loại
"Chuyên chú ở con người".
+ Thế nào là văn chương "Chỉ chuyên chú ở văn chương"?
Đó là loại văn chương chỉ biết có nó, tức là coi hình thức nghệ thuật là trên hết,
nhà văn khi sáng tác chỉ chăm lo cái đẹp của hình thức, khơng mấy chú ý đến
nội dung tư tưởng và không quan tâm đến đời sống, vận mệnh con người,
khơng có trách nhiệm đối với xã hội.
+ Thế nào là văn chương "chuyên chú ở con người"?
Đó là loại văn chương quan tâm trước hết đến cuộc sống con người vì con
người, coi giá trị chủ yếu của văn chương ở chỗ nó có ích cho cuộc đời.
- Nêu ý kiến về quan niệm của Nguyễn Văn siêu:
+ Vì sao loại đáng thờ là loại "Chuyên chú ở con người" chứ không phải loại
"Chuyên chú ở văn chương"?
NVS muốn nói đến chân giá trị của văn chương. Nếu văn chương khơng quan
tâm đến con người thì văn chương sẽ tự đánh mất mình. Áng văn hay phải là
áng văn tâm huyết của người cầm bút. Cái tâm thường nuôi dưỡng, phát huy
cái tài.
- Liên hệ đến các nhà văn có cùng quan điểm như NVS.
Đề 2: Buy-phơng, nhà văn Pháp nổi tiếng, có viết: "Phong cách chính là
người." Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào?

Cần lưu ý những ý chính sau:
- Phong cách chính là nét độc đáo và phần đóng góp riêng của nhà văn cho đời
sống văn học.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

- Phong cách bao gồm cả phương diện nội dung và nghệ thuật:
+ Độc đáo về nội dung thể hiện ở quan niệm về cuộc sống và con người từ việc
lựa chọn đề tài, xác định chủ đề, cách lí giải những vấn đề về cuộc sống và con
người ... .
+ Độc đáo về nghệ thuật thể hiện ở phương thức biểu hiện, ở việc lựa chọn các
thủ pháp nghệ thuật, tổ chức kết cấu, sử dụng ngôn ngữ ... .
- Điều thú vị khi đọc tác phẩm văn học là phát hiện được những nét độc đáo
trong phong cách của mỗi nhà văn.
Đề 3: Anh (chị) hãy bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến của nhà văn
Pháp La Bơ-ruy-e: "Khi một tác phẩm nâng cao tinh thần ta lên và gợi
cho ta những tình cảm cao q và can đảm, khơng cần tìm một ngun tắc
nào để đánh giá nó nữa: đó là một cuốn sách hay và do một nghệ sĩ viết
ra".
Cần làm rõ một số ý sau:
- Tiêu chí để đánh giá một tác phẩm hay, theo La Bơ-ruy-e, là giá trị giáo dục
của tác phẩm đó.
- Giá trị giáo dục của tác phẩm văn học: "Nâng cao tinh thần", gợi: "Những
tình cảm cao quí và can đảm" của con người.
Một số Đề bài tham khảo và gợi ý làm bài khác
Đề 1: Nền văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám 1945 là "Nền văn

học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn". Anh
(Chị) hãy trình bày ý kiến của mình về nhận định trên.
Cần nêu được một số ý sau:
- Sử thi và lãng mạn là gì?
- Vì sao văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám lại "Chủ yếu mang
khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn"?
(Dựa vào những nội dung đã trình bày trong bài Khái quát văn học Việt Nam từ
sau cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX.)
+ Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn đã thể hiện trong các tác phẩm
văn học Việt Nam sau cách mạng tháng Tám như thế nào? (Cần dẫn ra và phân
tích được đặc điểm sử thi và lãng mạn qua nhiều tác phẩm thơ và văn xuôi đã
được học ở SGK ngữ văn lớp 9: Làng (Kim Lân), Những ngôi sao xa xôi (Lê
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Minh Kh) ... cịn lại chủ yếu là những tác phẩm thơ và văn xi trong
chương trình 12: Tây Tiến (Quang Dũng), Đất nước (Nguyễn Đình Thi),
Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi), Rừng xà nu (Nguyễn Trung
Thành) ... .)
+ Bình luận về tác dụng của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong
văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám.
Đề 2: Vì sao có thể nói văn học chân chính có khả năng nhân đạo hóa con
người? Liên hệ thực tế văn học.
Cần nêu được một số ý sau:
- Thế nào là văn học chân chính:
+ Phản ánh cuộc sống của con người.

+ Phải góp phần đấu tranh cải tạo xã hội, đặc biệt là tác động sâu sắc đến tâm
hồn tình cảm con người, bồi đắp cho tâm hồn con người trở nên trong sáng
phong phú và sâu sắc hơn.
- Vì sao văn học chân chính có khả năng nhân đạo hóa con người?
+ Văn học chân chính tố cáo xã hội bóc lột đã đẩy con người vào trạng thái phi
nhân tính và kêu gọi đấu tranh để thay đổi hồn cảnh xã hội, làm cho hoàn cảnh
trở nên nhân đạo hơn đối với con người. (Dẫn ra và phân tích một số tác phẩm
của Nam Cao: Sống mịn, Chí Phèo ...)
+ Văn học chân chính đề cập trực tiếp đến những vấn đề nhân sinh quan: Thái
độ trước lẽ sống và cái chết, thái độ lựa chọn con đường đi trong cuộc đời, đấu
tranh cho một lí tưởng cao đẹp, cho cuộc sống có ý nghĩa (Từ ấy - Tố Hữu,
Nhật kí trong tù - Hồ Chí minh.)
+ Những hình tượng mang tính chất gợi cảm, nhất là hình tượng thơ tác động
mạnh mẽ vào tình cảm người đọc truyền cho người đọc có một tình u mãnh
liệt đối với cái đẹp, cái cao cả (Hình tượng Bác Hồ trong bài "Bác ơi!" - Tố
Hữu ...), đồng thời kích thích ở con người thái độ căm ghét cái xấu, sự tàn ác ...
(Truyện Kiều - Nguyễn Du ...).
+ Văn học chân chính giúp ta nhận thức về xã hội và thế giới tự nhiên nhưng
chủ yếu là tự nhận thức, giúp con người tự cải tạo và hoàn thiện đạo đức, nhân
cách, làm cho con người sống tốt đẹp hơn.
2. Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận văn học mẫu 2

2.1. Đề 1
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Gợi ý:
– Giải thích ý kiến của Nguyễn Văn Siêu: bày tỏ về quan niệm văn
chương chân chính.
+ Loại văn chương “đáng thờ” là văn chương “chuyên chú ở con
người”, là văn chương “vị nhân sinh”, hướng đến phục vụ đời sống con
người.
+ Loại văn chương “không đáng thờ” là loại văn chương “chỉ
chuyên chú ở văn chương”, lo rèn câu đúc chữ, ở hình thức nghệ thuật, đó
là văn chương”vị nghệ thuật”.
– Nêu ý kiến về quan niệm của Nguyễn Văn Siêu:
+ Đó là ý kiến giàu sức thuyết phục, có ý nghĩa lâu bền bởi ở thời
đại nào văn chương cũng phải xuất phát từ đời sống và cũng giống như
nhiều loại hình nghệ thuật khác cần phục vụ cuộc sống con người (lấy
dẫn chứng về những tác phẩm phục vụ cuộc kháng chiến chống ngoại
xâm vĩ đại của dân tộc).
+ Tuy nhiên, cũng cần quan tâm đến hình thức nghệ thuật. Hình
thức và nội dung cần có sự tương xứng. Nghệ thuật giúp nội dung trở nên
đặc sắc hơn.
⇒ Nguyễn Văn Siêu muốn nói đến chân giá trị của văn chương: văn
học vị nhân sinh, văn học bắt nguồn từ đời sống và con người.
– Liên hệ đến các nhà văn có cùng quan điểm như Nguyễn Văn Siêu.
2.2. Đề 2
Gợi ý:
– Giải thích khái niệm “phong cách”.
+ Phong cách là khái niệm dùng để chỉ những lối, những cung
cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự, tạo nên cái riêng của một
người hay một loại người nào đó.
+ Trong văn học, phong cách là những nét độc đáo riêng của mỗi
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

nhà văn thể hiện trong văn học.
– Phong cách được thể hiện trên hai phương diện: nội dung và hình
thức.
+ Về nội dung: bao gồm những quan niệm về cuộc sống con
người, việc lựa chọn đề tài, xây dựng chủ đề, cách lí giải về cuộc sống
con người,…
+ Về nghệ thuật: phương thức biểu hiện, lụa chọn thủ pháp nghệ
thuật, tổ chức kết cấu, tổ chức ngôn ngữ,…
– Điều thú vị khi đọc những tác phẩm văn học là phát hiện ra những
nét độc đáo về phong cách của các tác giả.
– Những nhà văn, nhà thơ có tài năng thực sự mới có thể định hình
phong cách riêng của mình.
– Giữa phong cách của mỗi tác giả có mối quan hệ chặt chẽ giữa bản
thân cá tính mỗi tác giả.
– Bài học rút ra:
+ Nhà văn trong sáng tác cần biết tạo cho mình một phong cách
riêng nổi bật.
+ Người đọc tiếp nhận cần có sự tìm tòi, suy nghĩ phát hiện nét
phong cách riêng của mỗi nhà văn.
2.3. Đề 3
Gợi ý:
– Giải thích ý kiến của La Bơ – ruy – e: đưa ra quan niệm về tiêu chí
đánh giá một tác phẩm văn học, đó là dựa vào giá trị giáo dục của tác
phẩm đó.
– Giá trị giáo dục của tác phẩm văn học: “nâng cao tình thần”, gợi

những tình cảm cao quý và can đảm” ⇒ hướng con người đến chân –
thiện – mĩ.
– Khẳng định tính đúng đắn trong quan niệm của tác giả, lấy dẫn
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

chứng trong những tác phẩm đã học
+ Văn học dân gian (những bài ca dao).
+ Văn học trung đại.
+ Văn học hiện đại.
Mời bạn đọc cùng tham khảo />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024
2242 6188