khoa hoc tu nhien 9 bai 49 hien tuong cam ung dien tu

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Khoa học tự nhiên 9 bài 49: Hiện tượng cảm ứng điện từ
A. Hoạt động khởi động
Ta đã biết thí nghiệm của nhà bác học Ơxtet người Đan Mạch, khi ơng cho
dịng điện chạy qua dây dẫn thì kim nam châm đặt gần đó bị lệch đi khỏi vị trí
cân bằng, nghĩa là dịng điện sinh ra từ trường và tác dụng lực lên kim nam
châm làm cho kim nam châm chuyển động. Trong trường hợp ngược lại, nếu
thay kim nam châm bằng nam châm thẳng và cho nam châm chuyển động xung
quanh dây dẫn thì trong dây dẫn có xuất hiện dịng điện hay khơng?
Trả lời
Khi thay kim nam châm bằng nam châm thẳng và cho nam châm chuyển động
xung quanh dây dẫn thì trong dây dẫn có xuất hiện dịng điện.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Hiện tượng cảm ứng điện từ
Hãy tiến hành thí nghiệm và hồn thành câu trả lời
a) Thí nghiệm 1
Thí nghiệm: sgk trang 96
Từ kết quả thí nghiệm, hồn thành kết luận sau:


Khi chuyển nam châm lại gần cuộn dây, thì ta thấy kim điện kế ....; Khi
nam châm đứng yên trước cuộn dây, thì ta thấy kim điện kế ....; Khi kéo
nam châm ra xa cuộn dây thì ta thấy kim điện kế ....



Nếu đảo đầu nam châm và thực hiện lại thí nghiệm thì kết quả thí
nghiệm sẽ như thế nào?

Hồn thành kết luận sau:

Thí nghiệm 1 chứng tỏ đã xuất hiện .... trong cuộn dây dẫn kín ta di chuyển
nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn đó hoặc ngược lại.
b) Thí nghiệm 2
Thí nghiệm: sgk trang 96
Từ kết quả thí nghiệm, hồn thành kết luận sau::


Khi đóng khóa K, thì ta thấy kim điện kế ....; Khi để ngun khóa K, thì
ta thấy kim điện kế ....; Khi ngắt khóa K thì ta thấy kim điện kế ....
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Nếu đảo chiều dịng điện chạy qua nam châm điện thì kết quả thí
nghiệm sẽ như thế nào?

Hồn thành kết luận sau: Thí nghiệm 2, chứng tỏ đã xuất hiện .... ở cuộn dây
trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện.
c) Hiện tượng cảm ứng điện từ
Trả lời các câu hỏi dưới đây


Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì?



Dịng điện cảm ứng điện là gì?

Trả lời
a)


Khi chuyển nam châm lại gần cuộn dây, thì ta thấy kim điện kế bị lệch
khỏi vị trí 0; Khi nam châm đứng yên trước cuộn dây, thì ta thấy kim điện
kế ở vị trí 0; Khi kéo nam châm ra xa cuộn dây thì ta thấy kim điện kế bị
lệch khỏi vị trí 0.



Nếu đảo đầu nam châm và thực hiện lại thí nghiệm thì sẽ thu được kết
quả tương tự.

Thí nghiệm 1 chứng tỏ đã xuất hiện dịng điện trong cuộn dây dẫn kín ta di
chuyển nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn đó hoặc ngược lại.
b)


Khi đóng khóa K, thì ta thấy kim điện kế bị lệch khỏi vị trí 0; Khi để
nguyên khóa K, thì ta thấy kim điện kế ở vị trí 0; Khi ngắt khóa K thì ta
thấy kim điện kế bị lệch khỏi vị trí 0.



Nếu đảo chiều dịng điện chạy qua nam châm điện thì thu được kết quả
tương tự.

Thí nghiệm 2, chứng tỏ đã xuất hiện dịng điện ở cuộn dây trong thời gian đóng
và ngắt mạch của nam châm điện.

c)


Hiện tượng cảm ứng điện từ là là hiện tượng xuất hiện dòng điện trong
khung dây dẫn kín khi từ trường qua khung dây thay đổi.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Dịng điện cảm ứng điện là dịng điện xuất hiện trong khung dây dẫn kín
khi từ trường qua khung dây thay đổi.

2. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng
Từ kết quả ở thí nghiệm 1, hãy trả lời các câu hỏi sau đây:


Khi di chuyển nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua
cuộn dây sẽ thay đổi như thế nào?



Khi nam châm dừng lại thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây có thay
đổi gì theo thời gian khơng?



Khi di chuyển nam châm lại gần cuộn dây thì số đường sức từ xuyên

qua cuộn dây sẽ thay đổi như thế nào?

Từ kết quả ở thí nghiệm 2, hãy trả lời các câu hỏi sau đây:


Khi chưa đóng khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 có
giá trị bằng bao nhiêu? Vì sao?



Khi đóng khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 thay đổi
như thế nào?



Nếu chưa ngắt khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 có
thay đổi khơng? Vì sao?



Khi ngắt khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 thay đổi
như thế nào?

Hồn thành kết luận sau:
Điều kiện xuất hiện dịng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín có sự .... số
đường sức từ xuyên qua cuộn dây dẫn.
Trả lời


Khi di chuyển nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua

cuộn dây sẽ giảm.



Khi nam châm dừng lại thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây khơng
thay đổi gì theo thời gian.



Khi di chuyển nam châm lại gần cuộn dây thì số đường sức từ xuyên
qua cuộn dây sẽ tăng.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Khi chưa đóng khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 có
giá trị bằng 0 vì khơng có từ trường xung quanh cuộn dây thứ 2



Khi đóng khóa K thì số đường sức từ xuyên qua cuộn dây thứ 2 tăng.



Nếu chưa ngắt khóa K thì số đường sức từ xun qua cuộn dây thứ 2
khơng thay đổi vì lúc này từ trường gây ra bởi nam châm điện đã ổn định.



Khi ngắt khóa K thì số đường sức từ xun qua cuộn dây thứ 2 giảm.



Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín có sự
biến thiên số đường sức từ xuyên qua cuộn dây dẫn.

C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 98 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Tại sao khi cho nam châm quay quanh một trục đặt trước một cuộn dây dẫn kín
thì trong cuộn dây lại xuất hiện dịng điện cảm ứng.
Bài làm:
Vì lúc này số đường sức từ qua khung dây biến thiên.
Câu 2: Trang 98 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Tại sao khi quay núm đinamơ thì đèn xe đạp lại sáng?
Bài làm:
Vì, cấu tạo đinamơ xe đạp gồm một nam châm và một cuộn dây. Khi cuộn dây
hoặc nam châm quay thì đường sức từ biến thiên liên tục theo thời gian và
trong cuộn dây sinh ra dòng điện cảm ứng, dòng điện cảm ứng chạy qua đèn
làm đèn phát sáng.
D. Hoạt động vận dụng
Câu 1: Trang 98 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy thực hiện theo hướng dẫn dưới đây và cho biết quy luật về chiều dòng điện
cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây.
Vẽ chiều của đường chứ từ của nam cham và chiều đường sức từ của cuộn dây
có dịng điện chạy qua trong hai hình 49.3 và 49.4 (sgk trang 98)
Nhận xét về quy luật chiều dòng điện cảm ứng suất hiện trong cuộn dây.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Bài làm:
Hình 49.3:


Nam châm: từ phải sang trái.



Cuộn dây: từ phải sang sái

Hình 49.4:


Nam châm: Từ phải sang trái



Cuộn dây: Từ trái sang phải.

Dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín đổi chiều khi số đường sức từ xuyên
qua tiết diện S của cuộn dây đang tăng mà giảm hoặc ngược lại đang giảm lại
tăng.
Câu 2: Trang 98 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy cho biết cấu tạo của máy phát điện gồm những bộ phận chính nào? Vẽ
hình mơ tả hoạt động máy phát điện mà em vừa nghĩ ra.

Bài làm:
Máy phát điện gồm hai bộ phận chính là: Nam châm điện tạo ra từ trường và
cuộn dây.

Xem tiếp tài liệu tại: />
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí