Bài 49: Hiện tượng quang điện

HIỆN TƯỢNG QUANG ĐIỆN
1. Thí nghiệm Hecxơ
2.Thí nghiệm với tế bào quang điện
a. Dụng cụ thí nghiệm
b. Điều kiện để xảy ra hiện tượng quang điện khi chiếu
chùm sáng kích thích vào katốt
c. Sự phụ thuộc của dịng quang điện Iqđ vào hiệu điện
thế UAK giữa anốt và katốt
d. Sự phụ thuộc của dòng quang điện Ibh vào cường độ
chùm sáng kích thích
e. Điều kiện để dịng quang điện Iqđ triệt tiêu hoàn toàn


G
Zn
+
+
+

------------------

Nêu một số nhận
Chiếutấm kẽm tích điện dương thì
Nếu một chùm sáng do một hồ quang
Nếu dùng tấm quả hiện tượng quang hồ
tia
Vậy ra về kiệnthuỷ tinh chắn
điều kết để
phát xét vào hiệnkẽm tíchgì chùm ra
tấm tượng điện âm gắn

khơngcủa điện xảy là gì? ra tương tự
TN có Hecxơ
Hiện tượng trên cũng xảy xảyđiện do
quang thì hiện tượng trên khơng xảy ra
trên điện nghiệm, ta thấy hai lá
nếu thay tấm kẽm bằng tấm kẽm
thuỷ tinhcụp lại chứngtia các tấm đồng,
nghiệm hấp thụ mạnh tỏ tử ngoại đã
nhôm, bạc, niken v.v…
mất điện tích
Từ nhiều thí nghiệm tương tự ta đi đến kết luận

: Khi chiếu chùm sáng kích

thích(có bước sóng ngắn) vào một tấm kim loại thì nó làm cho các
electron tự do ở mặt kim loại đó bị bật ra. Đó là hiện tượng quang
điện. Các electron bị bật ra ta gọi là electron quang điện


Cấu tạo:bào quang điện điện là
Tế bào quang dòng quang điện
Trong tế
một bình chân khơng từ Catốt K đó
là sáng do một hồ nhỏ trong ra
Ánhdòng electron bayquang phát sang anốt A
A
có haiqua một lăng kính là một F
điện cực. Anốt A lọc sắc
chiếu
Hiệnvà

tượng có
vịng dây kim loại đơncatốtnhất
để lấy thành phần
sắc K
dạng hành thígì xảy ra
làm
định chiếu vào nghiệm: chiếu ánh
Tiến chỏm cầu catốtbằng kim
loại(ta cần nghiên cứu) phủ bên
trong mạch?
sáng có bước sóng ngắn vào catốt
Một nguồn điện E để tạo ra điện
trong tế bào
Trong hiện tượng quang
trường Vậy mạch có thể thay đổi mA
giữa K và A xuất hiện
Điện phụ ta như dịng
Vơn kế V nhờ biếnđogọi làthếthế
về dòng dùng để trởhiệu điện
độ lớn điện thuộcR
nào vàoÁnh
và quang điệnsángmA để đo
một miliampe nhạy kích thích
cường độ dịng điện qua tế bào
Chiếu vào catốt ?
quang điện. Điện trở của V nhỏ so
với điện trở của tế bào quang điện

A

K
K

v

E

R


A

TN1: Thay đổi bước sóng ánh sáng
chiếu vào catốt

Làm nhiều thí nghiệm với các chùm ánh
Kết luận: Hiện tượng
sáng có bước sóng khác nhau thì ta đi đến
quang điện chỉ xảy ra khí
kết luận
bước sóng ánh sáng kích

K

+

thích thoả mãn:
mA
λ <
λ 0 người ta gọi là λ 0 (λ 0=const) điện. Đối với

giới hạn quang

v

Mỗi kim loại là katốt hiện tượng quang điên
chỉ xảy ra khi ánh sáng kích thích có bước
Vậy cường độ dịng hạn quang Iqđ
sóng λ phải nhỏ hơn giớiquang điệnđiện λ 0 ?
phụ thuộc như thế nào vào hiệu điện thế
đặt vào giữa hai điện cực anốt và katốt UAK?

E

R


TN2: Thay đổi hiệu điện thế hai đầu
Anốt và catốt (UAK); khảo sát sự thay

A

K

đổi cường độ dòng quang điện (Iqđ)

+

Cường độ dịng

Từ đườngKhi UAK tăng thì pe ta thấy

đặc trưng
IQuang Iqđ vơn-am khi AK=
qđ
Dịng quang điệnhãm triệtphụ hồ UnhưUh
tiêu
bảo thuộc
Vậy hiệu điện tăng. điệngiữa anốt và katốt
thế
Rằng khiIqđ thế KhiUhAK đạt
hiệu điện thếU
(Uh<0) UhHiệngọithuậngì thích?hãm
được lệ sáng kích thế
là hiệu với
điện
Ibhtồn tượng
tỉ tại
Nào vẫn chùm giá
UAK=0 thì vàoĐến mộtdịng Quang điện Iqđ mA
Cường độ chùm
trị nào đó thì Iqđ
T’>T
Đạt giá trị bảo thích
Sáng kích hồ
IbhXảy ra trong mạch
Ibh
Ibh
T

v

?

Uh

O

Ub

Ub

UAK

E

R


TN3: Khảo sát sự phụ thuộc của hiệu điện

A

thế hãm theo vào bước sóng của chùm ánh
sáng chiếu vào catốt

Gía trị của Uh ứng với mỗi kim loại dùng
Để qđ =0 khi khơng phụ thuộc vào
làm catốtIhồn tồnUAK = Uh <0.
Uh được chùm sáng kích thích mà
cường độ của gọi là hiệu điện thế hãm chỉ
phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng kích

thích

Iqđ

K

+

mA

v

Ibh Ibh
T

Uh1 Uh2

O

Ub

Ub

UAK

E

R

Củng cố
1. Hiện tượng quang điện: là hiện tượng khi chiếu chùm sáng
Hiện tượng quang điện là gì?

thích hợp (có bước sóng ngắn) vào bề mặt tấm kim loại thì nó là cho
các electron ở bề mặt kim lọai đó bị bật ra. Các electron bị bật ra gọi
là eletron quang điện
2. Đối với mỗi kim loại dùng làm catốt.Hiện tượng quang điện xảy
chỉ ra khi ánh sánh điện xảy ra khi bước sóng λ nhỏ dịng quang
Hiện tượng quangkích thích phải cónào và cường độ hơn một giới
hạn Iqđ phụ thuộc như thế nào vào hiệu điện thế UAK giữa anốt
điệnλ 0 nào đó
3. Khi UAK tăng thì Iqđ cũng tăng. Nhưng khi UAK tăng đến một giá
và katốt?
trị nào đó thì Iqđ đạt đến giá bảo hồ Ibh
Điều kiện để dòng quang điện triệt tiêu?
4. Điều kiện để dịng quang điện triệt tiêu: thì phải đặt giữa anốt và
catốt một hiệu điện thế âm Uh (Uh= UAK <0). Uh được gọi là điện thế
hãm
5. Cường độ dòng quang điện bảo hoà Ibh chỉ phụ thuộc vào cường
Cường độ dịng quang điện bảo hồ Ibh và Gía trị của hiệu điện thế
độ chùm ánh sáng kích thích
hãm Utrịphụ thuộc vào những yếu tố nào? catốt hồn tồn khơng phụ
6. Gía h của Uh ứng với mỗi kim loại dùng làm
thuộc vào cường độ của chùm sáng kích thích mà chỉ phụ thuộc vào bước
sóng của ánh sáng kích thích


VẬN DỤNG
Câu 1

Câu 2

Câu 3

Về nhà chuẩn bị bài 50:

THUYẾT LƯỢNG TỬ
VÀ CÁC ĐỊNH LUẬT QUANG ĐIỆN

Câu 4

Câu 5

Câu 7

Câu 6


Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về
hiện tượng quang điện?
Đúng
A

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó

Sai
B

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi tấm kim loại bị nung nóng đến nhiệt độ rất cao

Sai
C

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại khi tấm
kim loại bị nhễm điện do tiếp xúc với một vật đã bị nhiễm điện

D
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
do bất kỳ nguyên nhân khác


Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về
hiện tượng quang điện?
Đúng
A

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó

Sai
B

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi tấm kim loại bị nung nóng đến nhiệt độ rất cao

Sai
C

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại khi tấm
kim loại bị nihễm điện do tiếp xúc với một vật đã bị nhiễm điện

D
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
do bất kỳ nguyên nguyên nhân khác


Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về
hiện tượng quang điện?
Đúng
A

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó

Sai
B

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi tấm kim loại bị nung nóng đến nhiệt độ rất cao

Sai
C

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại khi tấm
kim loại bị nihễm điện do tiếp xúc với một vật đã bị nhiễm điện

D
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
do bất kỳ nguyên nguyên nhân khác


Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về
hiện tượng quang điện?
Đúng
A

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó

Sai
B

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi tấm kim loại bị nung nóng đến nhiệt độ rất cao

C
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại khi tấm
kim loại bị nihễm điện do tiếp xúc với một vật đã bị nhiễm điện

D
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
do bất kỳ nguyên nguyên nhân khác


Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về
hiện tượng quang điện?
Đúng
A

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó

Sai
B

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
khi tấm kim loại bị nung nóng đến nhiệt độ rất cao

Sai
C

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại khi tấm
kim loại bị nihễm điện do tiếp xúc với một vật đã bị nhiễm điện

D
Sai

Là hiện tượng electron bứt ra khỏi bề mặt tấm kim loại
do bất kỳ nguyên nguyên nhân khác


Câu 2: Với điều kiện nào của ánh sáng kích tích thì hiện
tượng quang điện xảy ra với một tấm kim loại xác định
A
Đúng

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải nhỏ hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

Sai
B

Bước sóng của ánh sáng kích thích có giá trị tuỳ ý

Sai
C

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải lớn hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

D
Sai

Một điều kiện khác


Câu 2: Với điều kiện nào của ánh sáng kích tích thì hiện

tượng quang điện xảy ra với một tấm kim loại xác định
Đúng
A

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải nhỏ hơn một
Giới hạn quang điện λ0 nào đó

Sai
B

Bước sóng của ánh sáng kích thích có giá trị tuỳ ý

Sai
C

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải lớn hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

Sai
D

Một điều kiện khác


Câu 2: Với điều kiện nào của ánh sáng kích tích thì hiện
tượng quang điện xảy ra với một tấm kim loại xác định
A
Sai

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải nhỏ hơn một

Giới hạn λ0 nào đó

Sai
B

Bước sóng của ánh sáng kích thích có giá trị tuỳ ý

Sai
C

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải lớn hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

D
Sai

Một điều kiện khác


Câu 2: Với điều kiện nào của ánh sáng kích tích thì hiện
tượng quang điện xảy ra với một tấm kim loại xác định
A
Sai

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải nhỏ hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

Sai
B

Bước sóng của ánh sáng kích thích có giá trị tuỳ ý

Sai
C

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải lớn hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

D
Sai

Một điều kiện khác


Câu 2: Với điều kiện nào của ánh sáng kích tích thì hiện
tượng quang điện xảy ra với một tấm kim loại xác định
A
Sai

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải nhỏ hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

Sai
B

Bước sóng của ánh sáng kích thích có giá trị tuỳ ý

Sai
C

Bước sóng λ của ánh sáng kích thích phải lớn hơn một
Giới hạn λ0 nào đó

D
Sai

Một điều kiện khác


Câu 3: Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết luận
rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện
Đúng
A

Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện
Ln có giá trị âm khi dịng quang điện triệt tiêu

Đúng
B

Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay cả khi hiệu điện thế
Giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng khơng

Sai
C

Cường độ dịng quang điện bảo hồ khơng phụ thuộc
Vào cường độ chùm sáng kích thích

Đúng

D

Gía trị của hiệu điện thê hãm Uh phụ thuộc vào bước
Sóng chùm sáng kích thích


Câu 3: Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết luận
rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện
Đúng
A

Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện
Ln có giá trị âm khi dịng quang điện triệt tiêu

Đúng
B

Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay cả khi hiệu điện thế
Giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng khơng

Sai
C

Cường độ dịng quang điện bảo hồ khơng phụ thuộc
Vào cường độ chùm sáng kích thích

Đúng
D

Gía trị của hiệu điện thê hãm Uh phụ thuộc vào bước

Sóng chùm sáng kích thích


Câu 3: Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết luận
rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện
Đúng
A

Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện
Ln có giá trị âm khi dịng quang điện triệt tiêu

Đúng
B

Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay cả khi hiệu điện thế
Giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng khơng

Sai
C

Cường độ dịng quang điện bảo hồ khơng phụ thuộc
Vào cường độ chùm sáng kích thích

Đúng
D

Gía trị của hiệu điện thê hãm Uh phụ thuộc vào bước
Sóng chùm sáng kích thích

Câu 3: Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết luận
rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện
Đúng
A

Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện
Ln có giá trị âm khi dịng quang điện triệt tiêu

Đúng
B

Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay cả khi hiệu điện thế
Giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng khơng

Sai
C

Cường độ dịng quang điện bảo hồ khơng phụ thuộc
Vào cường độ chùm sáng kích thích

Đúng
D

Gía trị của hiệu điện thê hãm Uh phụ thuộc vào bước
Sóng chùm sáng kích thích


Câu 3: Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết luận
rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện
Đúng

A

Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện
Ln có giá trị âm khi dịng quang điện triệt tiêu

Đúng
B

Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay cả khi hiệu điện thế
Giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng khơng

Sai
C

Cường độ dịng quang điện bảo hồ khơng phụ thuộc
Vào cường độ chùm sáng kích thích

Đúng
D

Gía trị của hiệu điện thê hãm Uh phụ thuộc vào bước
Sóng chùm sáng kích thích


Câu 4: Trong các trường hợp sau đây, electrôn được
gọi là electrôn quang điện?
Sai
A

B

Đúng

Electrôn trong dây dẫn điện thông thường

Electrôn bứt ra từ tế bào quang điện

Sai
C

Electrôn tạo ra trong chất bán dẫn

Sai
D

Electrôn tạo ra từ một cách khác