(TIỂU LUẬN) TIỂU LUẬN tên đề tài PHÁP LUẬT hôn NHÂN và GIA ĐÌNH VIỆT NAM về CHẤM dứt hôn NHÂN

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠNG NGHỆ THƠNG TIN
-----o0o----

TIỂU LUẬN
TÊN ĐỀ TÀI: PHÁP LUẬT HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT
NAM VỀ CHẤM DỨT HƠN NHÂN
GVHD: Nguyễn Thị Thanh Giang
Họ và tên
Hồng Văn Phường
Trần Hương Giang
Vũ Tiến Nam

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2022


Lời cam đoan
Chúng em xin cam đoan đề tài “Pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam về
chấm dứt hơn nhân. Hướng hồn thiện” do nhóm chúng em cùng nhau nghiên cưu va
thực hiên.
Chúng em đã kiểm tra dữ liệu theo quy định hiện hành. Kêt quả bài làm của đề
tài “Pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam về chấm dứt hơn nhân” của nhóm em la
hồn tồn trung thực va khơng sao chép từ bất kỳ bài tập của nhóm khác. Cac tai liêu
được nhóm em sử dụng trong tiểu luận co nguồn gốc, xuât xư rõ rang
(Ký và ghi rõ họ tên)


Lời cảm ơn
Em xin gửử̉i lời cảử̉m ơn đến Ban giám hiệu trường Cơng Nghiệp Thựự̣c Phẩm

Thành phớố́ Hờồ̀ Chí Minh vì đã tạo điều kiện thuận lợự̣i nhất để học tập trong bốố́i cảử̉nh
Covid 19 như hiện nay.Và em cũng chân thành cảử̉m ơn đến giáo viên bộ môn – Cô
Nguyễn Thị Thanh Giang đã giúp đỡ, giảử̉ng dạy và bổ sung nhiều kiến thức để em làm
bài tiểu luận này.
Do nhóm chúng em chưa tiếp xúc nhiều với tiểu luận nên trong bài chắc chắn sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót. Nhóm em rất mong đượự̣c sựự̣ nhận xét, góp ý của Cơ
để tụự̣i em có thể đượự̣c hồn thiện hơn.
Lời ćố́i cùng, chúng em xin kính chúc q cơ có nhiều sức khỏe, thành cơng
trong cuộc sớố́ng.
Nhóm em xin chân thành cảử̉m ơn.


MỤC LỤC HÌNH ẢNH
Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hơn...................................................3
Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hơn...................................................3
Hình 1. 2 Giấy xác nhận ly hơn..........................................................8
Hình 2. 1 Những mâu thuẫn trong hơn nhân................................. 12
Hình 2. 2 Cuộc ly hơn của Nguyên Vũ – Diệp Thảo......................13
Hình 2. 3 Nhật Kim Anh giành quyền nuôi con............................. 15


MỤC LỤC
Trang

PHẦN NỘI DUNG..............................................................................1
1.1. Một số nội dung cơ bản của luật hơn nhân và gia đình........1
1.2. Quy định pháp luật về chấm dứt hôn nhân............................3
1.2.1. Chấm dứt hôn nhân do vợự̣ hoặc chồồ̀ng chết.......................3
1.2.2. Chấm dứt hôn nhân do có quyết định của tịa án tun bớố́
chờồ̀ng hoặc vợự̣ chết..................................................................... 4

1.2.3. Chấm dứt hôn nhân do ly hôn........................................... 4
2.1. Tình trạng chấm dứt hơn nhân hiện nay............................... 8
2.2. Phương hướng hồn thiện nhằm giảm bớt tình trạng chấm
dứt ly hơn...................................................................................... 10
2.3. Một số ví dụ phân tích về chấm dứt hơn nhân.....................11
2.3.1. Vụự̣ ly hơn Trung Ngun “Ơng Đặng Lê Nguyên Vũ - bà
Lê Hoàng Diệp Thảử̉o”............................................................... 11
2.3.2. Vụự̣ ly hôn của ca sĩ Nhật Kim Anh.................................. 13
PHẦN KẾT LUẬN........................................................................... 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................. 16


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài hoặc tính cấp thiết của đề tài:
Hôn nhân là một bước ngoặt lớn của cuộc đời mỗi người “Trai lớn lấy vợự̣, gái
lớn gảử̉ chờồ̀ng” đó chính là quy luật của con người mang thuộc tính tựự̣ nhiên. Nhưng,
với sựự̣ hịa nhập của văn hóa nước ngồi, thế hệ trẻ đang dần dễ dãi hơn trong hơn
nhân, chưa tìm hiểu kỹ lưỡng dẫn đến việc đổ vỡ là khơng tránh khỏi.
Bởi đó, việc trau dờồ̀i cũng như tìm hiểu về Luật Hơn nhân và Gia đình rất cần
thiết, trong đó qui định pháp luật về chấm dứt hôn nhân cũng quan trọng khơng kém,
để mọi người khơng những tránh khỏi sai sót (trường hợự̣p xấu nhất là ly hơn) mà cịn
tạo ra cơ sở vững chắc trước khi bước vào xác lập quan hệ hơn nhân. “Pháp luật hơn
nhân và Gia đình Việt Nam về chấm dứt hơn nhân. Hướng hồn thiện” là đề tài mang
tính thiết thựự̣c, vì thế chúng em đã chọn đề tài này làm tiểu luận để giúp mọi người có
cái nhìn rõõ̃ nét hơn và hiểu hơn về tầm quan trọng của pháp luật trong vấn đề hơn nhân
và gia đình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
Về mụự̣c đích: Dựự̣a trên luật Hơn nhân và Gia đình về ly hơn do nhà nước ban
hành. Từ đó chúng ta phân tích, làm sáng tỏ các quy định này đờồ̀ng thời đưa ra các
phương pháp theo hướng hồn thiện để hạn chế tình trạng ly hơn.

Về nhiệm vụự̣ nghiên cứu: Nêu khái quát quy định của pháp luật về chấm dứt hôn
nhân như là các quy định của pháp luật về trường hợự̣p ly hôn, nội dung cơ bảử̉n của luật
Hơn nhân và Gia đình. Nghiên cứu về việc chấm dứt hơn nhân hiện nay và phân tích
thựự̣c
trạng đưa ra các giảử̉i pháp nhằm giảử̉m thiểu tình trạng chấm dứt hôn nhân.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Mọi công dân đã và đang trong tình trạng ḿố́n chấm dứt hơn nhân và dựự̣a trên
văn bảử̉n Luật Hôn nhân và Gia đình.
4. Phạm vi nghiên cứu:


Căn cứ vào quy định của luật Hôn nhân và Gia đình về chấm dứt hơn nhân bao
gờồ̀m khái qt quy định về ly hôn, dựự̣a trên cơ sở lý luận về chấm dứt hôn nhân theo
luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam năm 2014, làm rõõ̃ thựự̣c trạng ly hôn hiện nay khi
áp dụự̣ng căn cứ ly hôn, đưa ra quan điểm, hướng hồn thiện về tình trạng chấm dứt
hôn nhân.
5. Ý nghĩa và lý luận thực tiễn của đề tài:

Trên thựự̣c tế cho thấy, nếu tình trạng ly hôn cứ theo chiều hướng tăng dần sẽ ảử̉nh
hưởng tới mọi mặt đời sốố́ng xã hội, hệ lụự̣y để lại khó lường. Nếu khơng có biện pháp
triệt để thì tình hình phát triển ổn định của đất nước cũng ảử̉nh hưởng theo bởi điều đó.
Nhiều cặp vợự̣ chờồ̀ng ngày nay đang gặp phảử̉i những vấn đề về ly hôn thì pháp luật Hơn
nhân và Gia đình về chấm dứt hơn nhân sẽ giúp cho mọi người nói chung và những
người đang gặp phảử̉i khó khăn về ly hơn nói riêng hiểu rõõ̃ hơn các vấn đề tranh chấp
cũng như quyền lợự̣i của mình. Phần nào đưa ra giảử̉i pháp để góp phần làm giảử̉m tỷ lệ ly
hơn ở giới trẻ nói riêng và mọi người nói chung xây dựự̣ng một đất nước văn minh, giàu
mạnh.

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ
CHẤM DỨT HÔN NHÂN
1.1. Một số nội dung cơ bản của luật hơn nhân và gia đình.
Kết hơn là việc nam nữ đủ điều kiện đăng ký kết hôn và đượự̣c xem là vợự̣ chồồ̀ng
hợự̣p pháp.
- Điều kiện kết hôn
Theo quy định tại Khoảử̉n 1, Điều 8 luật Hôn nhân và Gia đình:
Thứ nhất là: Nữ phảử̉i đủ 18 tuổi trở lên và nam phảử̉i đủ 20 tuổi trở lên mới
đượự̣c kết hôn.
Thứ hai là: Kết hôn dựự̣a trên nguyên tắc tựự̣ nguyện, không bị ép buộc bởi bất
cứ điều gì.
Thứ ba là: Giữa hai bên kết hơn khơng ai bị mất năng lựự̣c hành vi dân sựự̣
Thứ tư là: Các trường hợự̣p quy định việc kết hôn không xảử̉y ra tại các điểm a,
b, c và Điều 5, Khoảử̉n 2, Luật Hơn nhân và Gia đình sau đây:
Một là: Kết hôn, ly hôn giảử̉ tạo;
Hai là: Kết hôn trước tuổi qui định, ép buộc kết hôn, lừa đảử̉o kết hôn, cảử̉n trở
kết hôn.
Ba là: Người kết hôn hoặc chung sớố́ng như vợự̣ chờồ̀ng với người đang có vợự̣, có
chờồ̀ng hoặc là chung sốố́ng như vợự̣ chồồ̀ng và hoặc kết hơn khi bảử̉n thân chưa có vợ
ự̣,chưa có chờồ̀ng với những người đang có vợự̣ hoặc đang có chờồ̀ng
Bớố́n là: Chung sớố́ng và kết hơn với người cùng một dịng máu hoặc kết hôn và
sốố́ng chung với người trong phạm vi 3 đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; hoặc
giữa những người từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa cha chồồ̀ng và con dâu,
giữa mẹ vợự̣ và con rể.
Tại Khoảử̉n 2 Điều 8 quy định về điều kiện đăng ký kết hơn: Những người
cùng giới tính kết hôn sẽ không đượự̣c nhà nước thừa nhận.

1

Tiếp theo là về việc đăng ký kết hôn theo quy định tại điều 9 của luật Hôn
nhân và Gia đình 2014 phảử̉i đượự̣c đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
thựự̣c hiện:
Thứ nhất : Pháp luật sẽ không công nhận người nam và người nữ là vợự̣
chồồ̀ng trong trườn hợự̣p cảử̉ hai chung sốố́ng với nhau mà chưa qua đăng
kí kết hơn.
Thứ hai : Sau khi chấm dứt hôn nhân, vợự̣ chồồ̀ng muốố́n kết hôn vẫn phảử̉i
tiến hành làm thủ tụự̣c đăng kí kết hơn.
Bên cạnh đó, ta có thể thấy về việc đăng ký kết hôn là việc xác nhận mốố́i quan
hệ hôn nhân giữa hai người nam và người nữ:
Ta có thể thấy khi đi đăng ký kết hôn cần mang theo các giấy tờ sau:
 Bảử̉n sao của sổ hộ khẩu
 Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân ( mang bảử̉n sao )
 Giấy chứng nhận của bảử̉n thân về tình trạng hơn nhân

Nếu một trong hai bên đã từng ly hơn thì phảử̉i có giấy chứng nhận của tồ án
Việc kết hơn theo quy định tại điều 9 của luật Hôn nhân và Gia đình 2014 phảử̉i
đượự̣c đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thựự̣c hiện .
Cịn về thẩm quyền đăng kí kết hơn:
Một là giữa cơng dân Việt Nam với nhau tại Việt Nam: Ủy ban nhân dân xã,
phường, thị trấn nơi cư trú của một trong hai bên kết hơn là cơ quan đăng kí
kết hơn.
Hai là giữa công dân Việt Nam với nhau ở nước ngoài: cơ quan đại diện
ngoại giao, cơ quan lãnh sựự̣ Việt Nam ở nước ngồi là cơ quan đăng kí kết
hôn giữa công nhân Việt Nam với nhau ở nước ngồi.
Ba là giữa cơng nhân Việt Nam với người nước ngoài tại Việt Nam; giữa
người nước ngoài thường trú tại Việt Nam với nhau tại Việt Nam: Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh.

2


Cuốố́i cùng là về việc hủy kết hôn trái pháp luật.
Xửử̉ lý việc kết hơn trái pháp luật đượự̣c Tịa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú
của hai bên hoặc một trong hai bên nam nữ thựự̣c hiện.
Tại thời điểm tòa án giảử̉i quyết yêu cầu hủy việc kết hơn trái pháp luật mà cảử̉

Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hơn

Hình 1. 2 Giấy chứng nhận kết hơn
người chờồ̀ng và vợự̣ kết hơn đã có đủ điều kiện kết hôn (quy định tại điều 8 của
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014) và tịa án cơng nhận hơn nhân khi cảử̉ hai yêu cầu
công nhận mốố́i quan hệ đó.
1.2. Quy định pháp luật về chấm dứt hơn nhân.
1.2.1. Chấm dứt hôn nhân do vợự̣ hoặc chồồ̀ng chết.
Khi vợự̣ hoặc chồồ̀ng chết, quan hệ giữa vợự̣ chồồ̀ng phát sinh từ khi kết hơn sẽ
chấm dứt. Người chờồ̀ng, vợự̣ cịn sớố́ng có quyền kết hơn với người khác theo ngun
tắc tựự̣ do hôn nhân, phù hợự̣p với quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và cấm
kết hôn.
Đốố́i với tài sảử̉n của nhau theo quy định pháp luật về thừa kế. Vợự̣ chờồ̀ng có
quyền thừa kế trường hợự̣p khơng có u cầu của những người thừa kế chia di tài sảử̉n
của người vợự̣ chờồ̀ng đã chết thì bên cịn sớố́ng có quyền quảử̉n lý tài sảử̉n chung của vợự̣

3


chờồ̀ng, trừ trường hợự̣p trong di chúc có chỉ định người khác quảử̉n lý di sảử̉n, hoặc
người thừa kế thỏa thuận cửử̉ người khác quảử̉n lý di sảử̉n trường hợự̣p cần phảử̉i chia di
sảử̉n của người vợự̣, chồồ̀ng đã chết theo yêu cầu của những người thừa kế thì tài sảử̉n

chung của vợự̣ và chồồ̀ng sẽ đượự̣c chia đôi, phần tài sảử̉n của người vợự̣, chồồ̀ng đã chết
đượự̣c chia cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế.
1.2.2. Chấm dứt hơn nhân do có quyết định của tịa án tun bớố́ chờồ̀ng hoặc vợự̣
chết.
Theo Khoảử̉n 2 Điều 56 luật Hơn nhân và Gia đình năm 2014 thì khi tịa án
tun bớố́ người chờồ̀ng hoặc vợự̣ mất tích mà đớố́i phương có u cầu ly hơn thì sẽ
đượự̣c tịa án thụự̣ lý và giảử̉i quyết cho ly hôn. Trong trường hợự̣p người bị tuyên bốố́ đã
chết, mất tích quay về hoặc cịn sớố́ng thì tịa án sẽ ra quyết định hủy bỏ tuyên bốố́
rằng người vợự̣, chờồ̀ng đã chết hay mất tích. Nếu người vợự̣, chờồ̀ng quay về mà chưa
kết hơn với người khác thì tun bốố́ quyết định ly hôn sẽ vô hiệu lựự̣c. Ngượự̣c lại, nếu
người quay về đã kết hơn thì quan hệ hơn nhân đó vẫn đượự̣c pháp luật cơng nhận.
Đương nhiên, sau khi quay về người đó vẫn có thể tiếp tụự̣c đượự̣c hưởng nhân quyền
và có thể yêu cầu lấy lại sốố́ tài sảử̉n đượự̣c người khác thừa kế hiện cịn của mình.

1.2.3. Chấm dứt hơn nhân do ly hơn.
Ly hơn là chấm dứt quan hệ hơn nhân do Tịa án công nhận, hoặc quyết định
theo yêu cầu của vợự̣ hoặc chồồ̀ng, hoặc của cảử̉ hai vợự̣ chồồ̀ng (Điều 51, luật Hơn nhân
và Gia đình 2014).
Có hai trường hợự̣p ly hơn theo luật định là thuận tình ly hơn và đơn phương ly
hơn. Ngồi ra, luật mới cũng cho phép cha, mẹ, người thân thích khác có quyền u
cầu tịa án giảử̉i quyết ly hôn khi một bên vợự̣, chồồ̀ng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc
bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ đượự̣c hành vi của mình, đờồ̀ng thời là
nạn nhân của bạo lựự̣c gia đình do chồồ̀ng, vợự̣ của họ gây ra làm ảử̉nh hưởng nghiêm
trọng tới tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Thứ nhất là đơn phương ly hơn:
Trong q trình chung sớố́ng, sớố́ cặp vợự̣ chồồ̀ng thường xuyên nảử̉y sinh mâu
thuẫn khi không tìm đượự̣c tiếng nói chung dẫn đến quyết định ly hôn ngày càng

4

nhiều, tuy vậy cũng không thiếu các trường hợự̣p chỉ người vợự̣ hoặc người chờồ̀ng
ḿố́n đơn phương ly hơn vì cuộc sớố́ng gia đình khơng như mong ḿố́n.
Theo điều sớố́ 51 luật Hơn nhân và Gia đình năm 2014, đớố́i tượự̣ng đượự̣c u cầu
đơn phương ly hơn là:
Có thể thấy người vợự̣, người chờồ̀ng hoặc cảử̉ hai đều có quyền nộp đơn xin ly
hơn u cầu Tịa án giảử̉i quyết. Ngồi ra, cha hoặc mẹ cũng có thể là người thân
thích khác đều có quyền u cầu giảử̉i quyết ly hơn bởi Tịa án khi mà người vợự̣,
người chờồ̀ng của họ bị mắc bệnh tâm thần hoặc những bệnh khác dẫn tới không thể
nhận thức lẫn việc làm chủ hành vi của bảử̉n thân, đồồ̀ng thời bảử̉n thân là nạn nhân
trong việc bạo lựự̣c gia đình do người chờồ̀ng, người vợự̣ của họ gây ra xâm phạm
nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần cũng như tính mạng của họ.
Như vậy, Tồ án sẽ giảử̉i quyết ly hơn trong các trường hợự̣p theo như Điều sốố́
56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014:
Một là khi bảử̉n thân vợự̣ hoặc chờồ̀ng u cầu nộp đơn ly hơn mà tại tịa án hịa
khơng thành nếu có căn cứ về việc người vợự̣ hoặc chờồ̀ng có hành vi bạo lựự̣c đớố́i
phương hoặc xâm hại đến quyền làm ảử̉nh hưởng nghĩa vụự̣ của vợự̣, chờồ̀ng làm cho
hơn nhân lâm vào tình trạng rạn nứt, mụự̣c đích trong cuộc sớố́ng hơn nhân của vợự̣ và
chờồ̀ng khơng đạt đượự̣c như mong ḿố́n thì Tịa án sẽ đứng ra giảử̉i quyết ly hơn.
Hai là Tịa án sẽ giảử̉i quyết cho ly hôn đốố́i với trường hợự̣p người vợự̣ hoặc người
chờồ̀ng của họ bị Tịa án tun bớố́ mất tích.
Thứ hai là thuận tình ly hơn:
Hiện nay, vấn đề chấm dứt hôn nhân xảử̉y ra khá phổ biến. Có rất nhiêu lí do có
thể dẫn tới quyết định ly hôn như: vợự̣ chồồ̀ng không tôn trọng nhau, chi tiêu và tài
chính khơng phù hợự̣p cũng có thể gây nên sựự̣ xa cách.
Nếu cảử̉ hai vợự̣ chồồ̀ng đều đồồ̀ng ý ly hơn thì có thể tiến hành thủ tụự̣c thuận tình
ly hơn. Nhưng nếu trong trường hợự̣p gioogs Khoảử̉n 3 Điều 51 Luật hơn nhân và Gia
đình năm 2014, người chờồ̀ng sẽ khơng có quyền đưa ra u cầu ly hôn khi người vợự̣
đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi hoặc đang trong quá trình mang thai.

5


Theo Điều 55 Luật Hơn nhân và Gia đình năm 2014 đề ra các điều kiện để
thuận tình ly hơn như sau:
Một là chồồ̀ng và vợự̣ đều đồồ̀ng ý với quyết định ly hôn.
Hai là đã thỏa thuận việc phân chia tài sảử̉n chung và các vấn đề về con cái.
Ba là nếu không thỏa mãn đượự̣c những điều kiện này, tịa án sẽ khơng giảử̉i
quyết đơn xin ly hơn.
Về các bước để thựự̣c hiện thủ tụự̣c thuận tình ly hơn thì:
Bước 1: Nộp đầy đủ hờồ̀ sơ xin ly hơn cho tịa án.
Các hờồ̀ sơ như sau:
- Giấy chứng nhận kết hôn.
- Đơn ly hôn đã đượự̣c 2 bên kí tên.
- Căn cước cơng dân hoặc chứng minh nhân dân
- Sổ hộ khẩu.
- Giấy khai sinh khi cảử̉ hai có con chung.
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh về tài sảử̉n chung và các khoảử̉n nợự̣ của cảử̉

hai.
Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngồi thì phảử̉i hợự̣p thức lãnh
sựự̣ giấy đăng ký kết hôn tại Việt Nam và làm thủ tụự̣c ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở
Tư pháp thì mới có thể tiếp tụự̣c tiến hành làm thủ tụự̣c ly hôn. Và các giấy tờ, tài liệu
khác (nếu có yêu cầu của tịa).
Bước 2: Thụự̣ lý giảử̉i quyết và ra thơng báo nộp tiền làm thủ tụự̣c ly hôn.
Bước 3: Nộp lệ phí cho tịa án.
Bước 4: Việc giảử̉i quyết u cầu ly hơn diễn ra trên phiên tịa một cách cơng
khai.
Bước 5: Tịa án cơng nhận cảử̉ hai đã thuận tình ly hơn.
Thứ 3 căn cứ theo hình thức ly hơn

Có thể thấy theo Điều 55 của luật Hơn nhân và Gia đình năm 2014 đớố́i với
trường hợự̣p thuận tình ly hơn có quy định: “ Vợự̣ chờồ̀ng cùng nộp đơn ly hôn, nếu

6


thấy cảử̉ hai bên đều đồồ̀ng ý và thỏa thuận đượự̣c việc phân chia tài sảử̉n, nuôi dưỡng,
trông nom, nuôi dạy con trên căn cứ bảử̉o đảử̉m quyền lợự̣i của vợự̣ và con thì Tịa án

7


chấp nhận việc thuận tình ly hơn; nếu khơng thương lượự̣ng đượự̣c hoặc có thỏa thuận
mà khơng bảử̉o đảử̉m đượự̣c lợự̣i ích hợự̣p pháp của vợự̣ và con thì Tịa án quyết định việc
ly hơn”.
Tiếp đó theo Điều 56 của luật Hơn nhân và Gia đình năm 2014 đớố́i với trường
hợự̣p ly hơn theo u cầu một bên có quy định như sau: “Nếu vợự̣ hoặc chồồ̀ng yêu cầu
ly hôn mà Tịa án hịa giảử̉i khơng đượự̣c nhưng nếu có căn cứ về một bên có hành vi
bạo lựự̣c người chồồ̀ng, người vợự̣ hoặc con cái; hoặc vi phạm quyền và nghĩa vụự̣ của
vợự̣, chồồ̀ng một cách nghiêm trọng làm cho cuộc sớố́ng hơn nhân rơi vào tình trạng
rạn nứt, đời sốố́ng chung của cảử̉ hai bên không thể tiếp tụự̣c, khơng đạt đượự̣c mụự̣c đích
hơn nhân bền vững thì Tịa án sẽ giảử̉i quyết việc ly hơn này”.
- Thứ tư là bảử̉n sao chứng thựự̣c giấy khai sinh của con (nếu cảử̉ hai có con

chung).
- Thứ năm là chuẩn bị giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đốố́i với tài sảử̉n chung

nếu có u cầu phân chia khớố́i tài sảử̉n chung đó…
Cịn về việc phân chia tài sảử̉n khi đơn phương ly hôn sẽ theo nguyên tắc đượự̣c
quy định tại Điều 59 Luật Hơn nhân và Gia đình 2014 để áp dụự̣ng giảử̉i quyết phân

chia tài sảử̉n của vợự̣ chồồ̀ng khi ly hôn như sau:
Trường hợự̣p 1: Nếu trước khi đăng ký kết hôn vợự̣ chồồ̀ng cùng nhau lập một
thỏa thuận về chế độ tài sảử̉n trong thời kì hơn nhân thì khi tiến hành phân chia tài
sảử̉n trong tiến trình ly hơn thì tài sảử̉n sẽ đượự̣c chia theo thỏa thuận đó.
Trường hợự̣p 2: nếu trước khi kết hôn hai vợự̣ chồồ̀ng không lập bất kỳ một thỏa
thuận nào về chế độ tài sảử̉n vợự̣ chờồ̀ng thì khi ly hơn vợự̣ và chờồ̀ng có quyền thỏa
thuận với nhau về việc phân chia tài sảử̉n sao cho hợự̣p lý đơi bên đều có lợự̣i.

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤM DỨT HƠN NHÂN GIỮA
VỢ VÀ CHỒNG. HƯỚNG HỒN THIỆN
2.1. Tình trạng chấm dứt hơn nhân hiện nay
Nước ta trước khi có dịch Covid thì tỷ lệ chấm dứt hơn nhân (ly hơn) ở mức
thấp, nhưng tỷ lệ này đang có chiều hướng gia tăng, cụự̣ thể trong vòng 10 năm từ

8


1% (2009) lên 1.8% (2019). Có sựự̣ khác biệt theo các tỷ lệ: giới tính và giữa thành
thị với nơng thôn: ly hôn ở nam giới chiếm tỷ lệ thấp hơn nữ giới (1.4% so với
2.1%), khu vựự̣c nông thôn thấp hơn thành thị (1.6% so với 2.1%). Qua việc xem xét
thớố́ng kê thấy đượự̣c rằng nước ta ước tính khoảử̉ng 60 nghìn vụự̣/năm, điều đó cũng
đờồ̀ng nghĩa với việc cứ 1000 dân thì có 0.75 vụự̣ ra tịa.
Ngoại tình nước ta ở một sốố́ năm gần đây đang ở mức báo động. 60% nữ giới
và hơn 70% nam giới đã và đang có mớố́i quan hệ ngồi l̀ồ̀ng pháp luật. Cuộc sớố́ng
hơn nhân chẳng có ai ḿố́n đổ vỡ cảử̉, ai cũng đều ḿố́n có cho riêng mình một mớố́i
tình viên mãn, răng long đầu bạc. Trong cuộc sớố́ng này, điều gì cũng có thể xảử̉y ra ly
hơn cũng nằm trong sớố́ đó. Hơn nhân khi đến một giai đoạn nào đó, tất yếu sẽ có
mâu thuẫn: đơn giảử̉n như việc chi tiêu nuôi các con ăn học rất nhiều thứ tiền phát
sinh hay từ những việc nhỏ nhặt nhất cũng khiến nhiều người dù đã chung sốố́ng
nhiều năm cũng đi đến việc xung đột dẫn tới chấm dứt hơn nhân. Thay vì “tơ sửử̉a”

khi cảử̉ hai xảử̉y ra mâu thuẫn thì họ dễ dàng bng tay.
Hơn nhân ḿố́n bền lâu thì phảử̉i phụự̣ thuộc vào cảử̉ một quá trình chung sớố́ng.
Trong thựự̣c tế, một vấn đề nan giảử̉i hiện nay là việc tuân thủ chế độ hôn nhân. Ngày
nay với tư tưởng bình đẳng nên khơng chỉ có nam giới mà tỷ lệ nữ giới ngoại tình
cũng chiếm con sớố́ khơng hề nhỏ. Cứ 100 phụự̣ nữ thì 60 người ly hơn tương đương
60% người có mớố́i quan hệ ngồi pháp luật.
Có lẽ mức phạt hành chính tại điều 48 chưa đủ mức răn đe. Tại nước ta vẫn
cịn xảử̉y ra hiện tượự̣ng vi phạm chế độ hơn nhân bình đẳng một vợự̣ một chờồ̀ng. Cứ
ba vụự̣ ly hơn thì có một vụự̣ do ngun nhân ngoại tình, cịn các vụự̣ cịn lại do bạo lựự̣c
gia đình, ghen tuông.
Nguyên nhân thứ hai là kinh tế không vững, nảử̉y sinh mâu thuẫn thường xuyên
khi vợự̣ chồồ̀ng sinh con sớm, không đồồ̀ng thuận tập trung để mà xây dựự̣ng vững chắc
kinh tế gia đình, ni dạy con cái.
Ngồi ra, cịn một sốố́ nguyên do khác: tư tưởng cổ hủ trọng nam khinh nữ,
người vợự̣ không sinh đượự̣c con trai để nớố́i dõõ̃i nên người chờồ̀ng ly hơn để đi tìm
người phụự̣ nữ mới”; vấn đề về bạo lựự̣c gia đình xảử̉y ra mâu thuẫn do thiếu phần nào
nhận thức về pháp luật, xã hội. Có những vụự̣ ly hơn, người vợự̣ phảử̉i viết đơn đề nghị

9


Tịa án nhằm bảử̉o vệ mình khi tham dựự̣ phiên tịa vì trước đó bị chờồ̀ng mình nhụự̣c
mạ, đánh đập, chửử̉i bới không thương tiếc do dùng ma tuý “đá”gây ảử̉o giác, nhiều
trường hợự̣p người chồồ̀ng ghen tuông mờ mắt, rượự̣u chè, nghiện hút, cờ bạc… dẫn
đến người vợự̣ không chịu đượự̣c nữa phảử̉i đệ đơn ly hôn; sức chịu đựự̣ng của con
người đều có giới hạn nên khi khơng thể nhẫn nhịn chịu đựự̣ng thêm nữa thì phảử̉i đưa
ra giảử̉i pháp cuốố́i cùng là chấm dứt hôn nhân để con cái khơng phảử̉i chịu khổ, sợự̣ hãi
trong chính căn nhà mà chúng gọi đó là người cha, người làm bớố́; vấn đề bạo lựự̣c gia
đình rất nhức nhớố́i cần phảử̉i giảử̉i quyết triệt để mang lại nền văn minh tiến bộ trong
cuộc sớố́ng hơn nhân gia đình.

2.2. Phương hướng hồn thiện nhằm giảm bớt tình trạng chấm dứt ly hơn.
Để giảử̉m thiểu thấp nhất tình trạng ly hơn đớố́i với mọi cơng dân nói chung
cũng như giới trẻ trên cảử̉ nước nói riêng, một sớố́ phương hướng hồn thiện nhằm
giảử̉m bớt tình trạng ly hơn đượự̣c đề ra như sau:
Một là: Tăng cường công tác giáo dụự̣c đạo đức thơng qua việc đề nghị chính
quyền địa phương, cấp ủy, quan tâm chỉ đạo các cấp, các ngành cùng với đồn thể
tun truyền lớố́i sớố́ng trong gia đình Việt theo chủ đề nâng cao chất lượự̣ng cuộc sốố́ng
của mỗi gia đình.
Hai là: Chú trọng, nâng cao chất lượự̣ng giáo dụự̣c đạo đức ngay trong gia đình;
trong Nhà trường và xã hội đớố́i với thế hệ trẻ, đặc biệt trong đó là giáo dụự̣c lốố́i sốố́ng,
nhân cách để họ nâng cao trình độ nhận thức, mức độ hiểu biết về Luật Hơn nhân và
Gia đình; Tập huấn các kỹ năng cơ bảử̉n cần thiết cho từng giới (nữ, nam riêng),
cùng với đó giúp cho từng người chuẩn bị tớố́t về mọi mặt trước khi bước vào cuộc
sốố́ng hôn nhân vợự̣ chồồ̀ng, nhất là cách ứng xửử̉; các kỹ năng giảử̉i quyết vấn đề mâu
thuẫn để phần nào tránh đượự̣c việc ly hôn ngay từ những năm đầu sốố́ng chung với
nhau.
Ba là: Nhấn mạnh và nâng cao vai trò của Hội liên hiệp phụự̣ nữ ở địa phương
để cơng tác hịa giảử̉i tốố́t hơn ngay từ cơ sở, việc giảử̉i quyết những mâu thuẫn ngay
khi mới nảử̉y sinh rất cần thiết bởi phần nào hạn chế việc gửử̉i đơn ra Tòa để ly hơn.
Bớố́n là: Để góp phần làm giảử̉m tình trạng ly hơn thì cần nâng cao chỉ tiêu về
việc hịa giảử̉i thành công trong việc giảử̉i quyết án ly hôn của Tòa án.

10


Năm là: Thông qua hệ thốố́ng truyền thanh tại tổ dân, khu phốố́ nên tăng cường
công tác tuyên truyền pháp luật Hơn nhân và gia đình để nâng cao mức độ nhận
thức về pháp luật cho người dân hướng tới mụự̣c tiêu xây dựự̣ng hạnh phúc gia đình
Việt bền vững.

Hình 2. 1 Những mâu thuẫn trong hôn
nhân 2.3. Một số ví dụ phân tích về chấm dứt hơn nhân
2.3.1. Vụự̣ ly hơn Trung Ngun “Ơng Đặng Lê Ngun Vũ - bà Lê Hồng
Diệp Thảử̉o”
Ơng Vũ và bà Thảử̉o kết hơn sau 20 năm có 4 người con. Sau đó, bà Thảử̉o gửử̉i
đơn ra. Cuộc chiến pháp lý của "ông vua Cà Phê" kéo dài suốố́t hơn 4 năm (từ 20152019).
Tháng 3/2019, Tòa án nhân dân tại TP HCM đã ra phán quyết về vụự̣ án ly hôn
giữa ông Vũ và bà Thảử̉o. Hội đồồ̀ng xét xửử̉ tuyên chấp thuận cho vợự̣ chờồ̀ng họ ly hơn.
Quyền ni con:
Bà Thảử̉o tồn quyền nuôi 4 người con và ông Vũ tựự̣ nguyện cấp dưỡng.
Ông Vũ cấp dưỡng cho 4 người con 10 tỉ một năm tính từ 2013 đến khi các
con học xong bậc đại học.

11


Về tài sảử̉n:

Hình 2. 2 Cuộc ly hơn của Ngun Vũ – Diệp Thảo
Tài sảử̉n của cảử̉ hai có 7.500 tỷ đờồ̀ng
- Ơng Đặng Lê Ngun Vũ: 4.500 tỷ đờồ̀ng chiếm 60%
- Bà Lê Hồng Diệp Thảử̉o: 3.000 tỷ đờồ̀ng chiếm 40%

Bất động sảử̉n có 725 tỷ đờồ̀ng.
- Ơng Đặng Lê Nguyên Vũ: 6 bất động sảử̉n tương ứng 350 tỷ đờồ̀ng.
- Bà Lê Hồng Diệp Thảử̉o: 7 bất động sảử̉n tương ứng 375 tỷ

đờồ̀ng. Cổ phần tại Tập đồn Trung Ngun:
- Giao lại tồn bộ cổ phần cho ơng Vũ và ơng Vũ có trách nhiệm thanh tốn lại

tiền cho bà Thảử̉o
Quyền điều hành Trung Nguyên:
- Bà Thảử̉o mất quyền điều hành và ơng Vũ tồn quyền quyết

định. Tài sảử̉n tại ngân hàng
- Bà Thảử̉o tiếp tụự̣c sở hữu 1764 tỷ đờồ̀ng
- Ơng Vũ khơng đượự̣c chia

Vụự̣ ly hơn trên áp dụự̣ng các luật (Luật Hôn nhân và Gia Đình năm 2014) sau:
-Điều 110 luật Hơn nhân và Gia đình (HN&GĐ) người làm cha làm mẹ có
nghĩa vụự̣ phảử̉i lo cấp dưỡng cho con chưa thành niên… Bà Thảử̉o yêu cầu cấp dưỡng

12


cho người con trên 18 tuổi là không phù hợự̣p với pháp luật hiện hành nhưng tòa án
ghi nhận sựự̣ tựự̣ nguyện của ông Vũ trong việc đồồ̀ng ý cấp dưỡng cho người con này.
Nếu khơng có căn cứ chứng minh rằng tài sảử̉n đó của riêng vợự̣ hoặc chờồ̀ng thì tài
sảử̉n đang tranh chấp đó đượự̣c cho là tài sảử̉n chung.

Nguồn:
1.

/>
2.

/>
3.

/>

4.

/>2.3.2. Vụự̣ ly hôn của ca sĩ Nhật Kim Anh.
Năm 2014, Đỗ Thị Kim Huê (Nhật Kim Anh) kết hôn cùng với Ngô Nguyễn

Phúc Bửử̉u Lộc - nhân viên ngân hàng và có 1 cậu con trai. Năm 2017, cuộc hơn
nhân có dấu hiệu rạn vỡ. Trong thời gian này, nhiều dấu hiệu cho thấy cảử̉ hai ly hôn
nhưng không công khai rộng rãi. Mãi đến năm 2019, Kim Anh chính thức xác nhận
ly hơn.
Ban đầu, Nhật Kim Anh giao con chung cho ông Lộc chăm non (nuôi dưỡng 1
cách tựự̣ nguyện). Nhưng đến năm 2019, ca sĩ này khởi kiện giành lại quyền ni
con vì cho rằng bị gia đình nhà chờồ̀ng gây khó khăn, ngăn cảử̉n việc thăm con chung.
Tháng 3 năm 2020, phiên tòa sơ thẩm của Tòa Án Nhân Dân quận Ninh Kiều đã
phán quyết Nhật Kim Anh đượự̣c tồn quyền ni con nhưng ơng Lộc kháng cáo.
Sau thời gian kháng cáo của ông Lộc, Tòa Án Nhân Dân cấp cao tại TPHCM giữ
nguyên quyết định bảử̉n án sơ thẩm của quận Ninh Kiều, tao quyền nuôi con cho
Nhật Kim Anh.

13


Khoảử̉n 1 Điều 51: Người vợự̣ và người chồồ̀ng hoặc cảử̉ hai đều có quyền u cầu
Tịa án về việc giảử̉i quyết đơn ly hôn.
Khoảử̉n 1 Điều 81: Việc chăm sóc, trơng nom, giáo dụự̣c cùng với việc ni
dưỡng con sau khi ly hơn: Người cha người mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụự̣ ni
dưỡng,giáo dụự̣c, chăm sóc con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng khơng
có khảử̉ năng lao động và tài sảử̉n để tựự̣ ni mình hoặc mất đi năng lựự̣c hành vi dân
sựự̣ theo quy định của Luật này cùng các luật khác có liên quan.
Khoảử̉n 2 Điều 81: Vợự̣, chồồ̀ng tựự̣ thỏa thuận với nhau về người trựự̣c tiếp nuôi
con, nghĩa vụự̣, trách nhiệm cùng với quyền của mỗi người sau khi chấm dứt hôn

nhân đốố́i với con; khi không giảử̉i quyết ổn thỏa giữa đơi bên thì Tịa án sẽ căn cứ
vào pháp luật giao con cho một bên trựự̣c tiếp nuôi, căn cứ vào quyền lợự̣i về mọi mặt
của con; Tòa án sẽ chấp thuận nguyện vọng của con khi con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Khoảử̉n 2 Điều 84: Giảử̉i quyết việc thay đổi người trựự̣c tiếp nuôi con đượự̣c quy
định khi có một trong các căn cứ sau: Khi người cha, người mẹ có thay đổi về thỏa
thuận người trựự̣c tiếp ni con vì người trựự̣c tiếp ni con hiện khơng có đủ điều
kiện kinh tế chăm non, chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dụự̣c con hoặc thay đổi sao cho
phù hợự̣p với lợự̣i ích của con.

Hình 2. 3 Nhật Kim Anh giành quyền nuôi con

Nguồn:

14


1.

/>
2.

/>
3.

/>
4.

/>
PHẦN KẾT LUẬN
Hiện nay tỷ lệ ly hôn gia tăng là một trong những điều dễ thấy nhất trong

những thập kỷ gần đây của xã hội. Một sốố́ người coi đây là dấu hiệu của sựự̣ gián
đoạn xã hội và đạo đức phá vỡ nền tảử̉ng của xã hội. Nhiều người lại cho rằng ly hơn
nhiều chính là sựự̣ tựự̣ do cá nhân có chiều hướng gia tăng và sựự̣ nới lỏng của các quy
tắc xã hội ngột ngạt.Vậy nên tìm hiểu về luật hơn nhân và gia đình là điều vô cùng
cần thiết. Với đề tài tiểu luận “Pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam về chấm
dứt hơn nhân. Hướng hồn thiện” này giúp cho ta nhận thức rõõ̃ hơn về luật trong
hôn nhân. Luật Hôn nhân của Việt Nam đã phát triển trong suốố́t 40 năm qua và vẫn
gắn liền với những thay đổi trong tư duy của xã hội Việt Nam và do đó việc sửử̉a đổi
trong tương lai có thể xuất hiện đờồ̀ng thời với những thay đổi của xã hội đang phát
triển nhanh chóng của Việt Nam.
Những quy định của pháp luật này đã góp phần bảử̉o vệ và hồn thiện chế độ
hơn nhân và gia đình tiến bộ, tạo ra những chuẩn mựự̣c pháp lý bắt kịp thời đại
nhưng vẫn tôn trọng những giá trị truyền thốố́ng lâu đời của Việt Nam. Tuy nhiên
nước ta vẫn còn thiếu các cơ chế phù hợự̣p để giảử̉i quyết tất cảử̉ những người liên quan
và một vấn đề khác là một sớố́ điều khoảử̉n cịn chồồ̀ng chéo lên nhau và chưa rõõ̃ ràng
để giảử̉i quyết các vấn đề nổi cộm như: kết hôn và sốố́ng chung với người khác như vợự̣
chồồ̀ng, ly thân. Qua đây ta nhận thấy đây là một vấn đề pháp lý quan trọng trong

15


đời sớố́ng xã hội và cần có sựự̣ quan tâm hơn nữa đến vấn đề này. Gia đình có bình
đẳng, hạnh phúc, ấm no thì tình hình kinh tế mới phát triển, xã hội càng văn minh.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Thư viện pháp luật. (2015). “Luật Hơn nhân và Gia đình”. Trang web:

(truy cập ngày 25/12/2020).

2.

Luật sư Nguyễn Mạnh Tuấn. (2022). “Thủ tụự̣c ly hơn thuận tình theo

quy định 2022”. Trang web: />(Truy cập ngày 12/1/2022).
3.

Pháp luật cuộc sốố́ng. (2021). “Phân chia tài sảử̉n sau khi ly hôn” trang

web: />4.

Facebook:

/>Youtube: />
16