ĐỊNH NGHĨA vật CHẤT và mối QUAN hệ BIỆN CHỨNG GIỮA vật CHẤT và ý THỨC vận DỤNG mối QUAN hệ BIỆN CHỨNG GIỮA vật CHẤT và ý THỨC TRONG VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ học tập ONLINE TRONG GIAI đoạn HIỆN NAY

lOMoARcPSD|20482156

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
-----o0o---TIỂU LUẬN
Môn: TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN

ĐỊNH NGHĨA VẬT CHẤT VÀ MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA
VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG
GIỮA VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC TRONG VIỆC NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HỌC TẬP ONLINE TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Thứ: chiều thứ 7
Tiết: 5-10
GVHD: TS. Nguyễn Thị Tường Duy
Nhóm: 3

- Trần Uyển Vi Vi
- Phan Thị Phương Thy
- Phan Lan Anh
- Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
- Ngô Nhã Kỳ
- Nguyễn Trần Thúy Hiền
- Nguyễn Quế Dân
- Huỳnh Tuyết Như

1


lOMoARcPSD|20482156

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022

BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC
STT

Họ tên
(Xếp theo

theo

Nhiệm

STT từ nhỏ

danh

vụ

sách lớp
đến lớn)
Phan
Lan
05
Anh
Nguyễn Quế
14
Dân
Nguyễn Trần
27
Thúy Hiền
Ngơ Nhã Kỳ
Huỳnh Tuyết

Như
Nguyễn

Thị

Diễm Quỳnh
Phan
Thị
Phương Thy
Trần Uyển Vi
Vi

40
67
77
90

100

Tinh

thần

làm việc

Mức

độ

hồn

thành
cơng việc

Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
nhóm đầy đủ
Soạn nội Tích cực, họp
dung
Word,

nhóm đầy đủ

soạn nội
dung

2

Tích cực, họp
nhóm đầy đủ

Ý kiến
của
nhóm

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý


lOMoARcPSD|20482156

BIÊN BẢN LÀM VIỆC NHÓM
Thời gian

Địa điểm

Thành viên

Nội dung

Ghi
chú

Phan Lan Anh
Nguyễn Quế Dân
Nguyễn Trần Thúy Hiền
15/11/2022

8h

Group
zalo

29/11/2022 Google
21h

Meet

Lập dàn ý

Ngô Nhã Kỳ
Huỳnh Tuyết Như
Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
Phan Thị Phương Thy
Trần Uyển Vi Vi
Phan Lan Anh
Nguyễn Quế Dân
Nguyễn Trần Thúy Hiền
Ngô Nhã Kỳ
Huỳnh Tuyết Như
Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
Phan Thị Phương Thy
Trần Uyển Vi Vi

và soạn nội
dung

Triển khai

ý tưởng

Nhóm trưởng
(Ký và ghi rõ họ tên, sđt)

3


lOMoARcPSD|20482156

MỤC LỤC

I.Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức....................................7
1.Vật chất quyết định ý thức.......................................................................7
2.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn con
người...........................................................................................................8
3.Ý nghĩa phương pháp luận.....................................................................11
II.Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức trong
việc nâng cao hiệu quả online ngày nay...................................................13
1.Thực trạng việc học online hiện nay của sinh viên................................13
2.Phương pháp nâng cao chất lượng việc học online...............................14

4


lOMoARcPSD|20482156

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiểu luận được biên soạn dựa trên cơ sở:
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Triết học Mác-Lênin dành

cho bậc đại học – khơng chuyên ngành lý luận chính trị, NXB Hà Nội.
[2]. Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc gia các môn
khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh (2014), Giáo trình Triết học
Mác – Lênin, NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
[3]. Bộ giáo dục và đào tạo (2021), Giáo trình triết học Mác-Lênin, NXB.
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
[4]. Khoa Lý luận chính trị, UEH (2022, LHNB), Tài liệu HDHT Triết học
Mác-Lênin, NXB TP.HCM.

5


lOMoARcPSD|20482156

Lời mở đầu
Những thành tựu trong công cuộc đổi mới trong thời gian qua đã và
đang tạo ra một thế lực mới để nước ta bước vào một thời kì phát triển
mới. Nhiều tiền đề cần thiết về cuộc công nghiệp hoá và hiện đại hoá
đã được tạo ra, quan hệ giữa nước ta và các nước trên thế giới ngày
càng được mở rộng. Khả năng giữ vững độc lập trong hội nhập với
cộng đồng thế giới được tăng thêm. Cách mạng khoa học và công
nghệ tiếp tục phát triển với trình độ ngày càng cao, thúc đẩy quá trình
chuyển dịch kinh tế và đời sống xã hội. Các nước đều có cơ hội phát
triển.
Tuy nhiên, do ưu thế cơng nghệ và thị trường thuộc về các nước phát
triển khiến cho các nuớc chậm phát triển đứng trước một thách thức to
lớn. Nguy cơ tụt hậu ngày càng cao, mà điểm xuất phát của nước ta
quá thấp, lại phải đi lên từ mơi trường cạnh tranh quyết liệt.
Trước tình hình đó, cũng với xu thế phát triển của thời đại, Đảng và
nhà nước cần tiếp tục tiến hành đẩy mạnh cơng cuộc đổi mới tồn diện

đất nước, trong đó đổi mới kinh tế đóng vai trị then chốt, giữ vai trò
chủ đạo. Đồng thời đổi mới kinh tế là một vấn đề cấp bách, bởi giữa
đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị có mối quan hệ giữa vật chất và ý
thức sẽ cho phép chúng ta vận dụng vào mối quan hệ giữa kinh tế và
chính trị, giúp cho công cuộc đổi mới của đất nước ngày càng giàu
mạnh.
Với ý nghĩa đó nhóm chúng em đã chọn đề tài "Mối quan hệ biện
chứng giữa vật chất và ý thức, liên hệ với ý thức trong việc nâng cao
hiệu quả về việc học tập online của sinh viên trong giai đoạn hiện
nay".

6


lOMoARcPSD|20482156

I.Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
1.Vật chất quyết định ý thức
Theo quan điểm của Mác-Lênin: “Vật chất và ý thức có mối quan hệ biện
chứng, trong đó vật chất quyết định ý thức, cịn ý thức tác động tích cực trở
lại vật chất”.
Vai trị quyết định được thể hiện thông qua các mặt:
- Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.
Vật chất là cái được phản ánh, tồn tại khách quan, ở ngoài và độc lập với
cái phản ánh – tức ý thức, nên vật chất là cái có trước, là tính thứ nhất. Ý thức
là kết quả của một quá trình phát triển lâu dài của thế giới vật chất, là hình
thức cao nhất phản ánh của vật chất vào trong bộ óc con người nên ý thức là
cái có sau, là tính thứ hai.
Nếu khơng có sự vận động của vật chất trong tự nhiên (bộ óc người và thế
giới khách quan) và vật chất trong xã hội (lao động và ngơn ngữ) thì sẽ khơng

có ý thức.
- Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.
Trong mọi trường hợp, ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc
con người thơng qua lao động, ngơn ngữ và các quan hệ xã hội. Nội dung của
ý thức là thơng tin về thế giới bên ngồi, về vật được phản ảnh.
Ý thức chỉ là hình ảnh của khách quan. Khơng có sự tác động của thế giới
bên ngồi lên các giác quan và qua đó đến bộ óc con người thì hoạt động của
ý thức khơng thể xảy ra.
- Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức.
Bản chất của ý thức là phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người
một cách năng động, sáng tạo theo nhu cầu thực tiễn của xã hội. Theo C.Mác,
ý thức "chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con
người và được cải biến đi trong đó" . Do đó, vật chất là cơ sở để hình thành
bản chất của ý thức.
- Thứ tư, vật chất quyết định sự vận động, phát triển của ý thức.

7


lOMoARcPSD|20482156

Ý thức khơng tự nó cải biến được sự vật, khơng có khả năng tự biến thành
hiện thực nên mọi sự biến đổi của sự vật gắn liền với sự tồn tại và phát triển
của ý thức. Hay nói cách khác, vật chất thay đổi dẫn đến sự thay đổi của ý
thức.
Đời sống tinh thần của xã hội hình thành và phát triển trên cơ sở của đời
sống vật chất, mà vật chất luôn không ngừng vận động và biến đổi dẫn đến ý
thức cũng không ngừng phát triển cả về hình thức và nội dung phản ảnh. Do
đó, con người ngày càng phát triển thể chất lẫn tinh thần.
Ví dụ: Tục ngữ có câu “Có thực mới vực được đạo”, có nghĩa là vật chất

quyết định ý thức con người. Khơng ăn uống đầy đủ thì bộ não sẽ khó hoạt
động, hồn cảnh quyết định lối suy nghĩ, đời sống vật chất phải được đáp ứng
thì chúng ta mới hướng tới đời sống tinh thần. Điều này đã chứng minh cho
quan niệm vật chất có trước, ý thức có sau, vật chất quyết định ý thức.
Tóm lại, quan hệ vật chất và ý thức là quan hệ hai chiều có tác động biện
chứng qua lại. Vật chất quyết định ý thức, cịn ý thức thơng qua hoạt động
nhận thức của con người tác động trở lại thực tiễn.

2.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn
con người.
a.Ý thức có tính độc lập tương đối
Ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất vào trong đầu óc con người, do vật
chất sinh ra, nhưng khi đã ra đời thì ý thức có “đời sống” riêng, có quy luật
vận động, phát triển riêng. Vật chất quyết định sự hình thành của ý thức,
quyết định nội dung phản ánh,sự biến đổi của ý thức mà nó cịn điều kiện để
hiện thực hóa ý thức. Tuy nhiên, khơng phải vì vậy mà ý thức lệ thuộc một
cách máy móc vào vật chất. Chẳng hạn, sự hình thành và phát triển của tri
thức trong đó bao gồm: Khoa học Tự nhiên và tri thức Khoa học Xã hội và
Nhân văn. Tuy nó cùng là tri thức của con người nhưng lại có q trình hình
thành và phát triển khác nhau, đặc biệt sự hình thành tri thức của Khoa học
Xã hội gắn với lập trường các giai cấp trong xã hội, tình cảm cách mạng…; Ý

8


lOMoARcPSD|20482156

thức ( tri thức, tình cảm, niềm tin, ý chí…) của mỗi người về sự vật càng
nhiều, càng đầy đủ thì tri thức hiểu biết về sự vật của con người càng cao,
càng nhiều.

Ý thức có thể thay đổi nhanh, chậm hay song hành với hiện thực,thực tại
khách quan, nhưng nhìn chung nó thường thay đổi chậm hơn so với sự biến
đổi của thế giới vật chất. Sở dĩ có điều đó bởi vì ý thức bao giờ cũng chỉ là sự
phản ánh đối với vật chất (vì nó là một quy trình xảy ra khi sự vật, thực tại
khách quan ở bên ngoài tác động vào các giác quan, từ giác quan truyền về cơ
quan trung ương của hệ thần kinh, sau đó tác động vào bộ óc con người và
riêng bản thân nó có nhiệm vụ thu thập, phân tích, xử lý thơng tin và khái
qt để hình thành nên tri thức, ý thức).

b.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn
Thứ nhất: trong mối quan hệ với vật chất, ý thức có thể tác động trở lại đối
với vật chất thông qua các hoạt động thực tiễn của con người. Bởi vì ý thức
chính là ý thức của con người nên nói đến vai trị của ý thức chính là nói đến
vai trị của con người. Bản thân ý thức khơng trực tiếp làm thay đổi bất cứ
điều gì trong hiện thực khách quan. Mọi hoạt động của con người đều do ý
thức chỉ đạo, vì vậy vai trị của ý thức không phải là trực tiếp tạo ra hay làm
thay đổi thế giới vật chất mà nó trang bị cho con người những hiểu biết về
hiện thực khách quan, trên cơ sở đó con người xác định mục tiêu, đề ra
phương hướng, xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp, các biện pháp,
công cụ, phương tiện … để thực hiện mục tiêu của mình. Mỗi con người có
rất nhiều ước mơ, hồi bão lý tưởng, nhưng nếu chúng ta khơng thơng qua
hoạt động thực tiễn thì đó mãi mãi chỉ là mơ ước và khơng đạt được mục tiêu.
Vì vậy, con người cần dựa trên những tri thức khách quan, hiểu biết về những
quy luật thực tiễn từ đó đề ra ý chí quyết tâm, mục tiêu, phương hướng, biện
pháp và thực hiện nó bằng hành động để đạt được thắng lợi mục tiêu đã xác
định. C.MÁC: “Tư tưởng căn bản khơng thực hiện được gì hết, muốn thực
hiện được tư tưởng, thì cần có những người sử dụng lực lượng thực tiễn”.

9

lOMoARcPSD|20482156

Thứ hai: vai trị của ý thức nó thể hiện ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động thực tiễn
của con người, điều đó diễn ra theo hai hướng:
+ Về mặt tích cực: nếu ý thức phản ánh đúng các dạng vật chất, đúng hiện
thực, nó có thể chỉ đạo hoạt động thực tiễn của con người có hiệu quả trong
việc cải biến các đối tượng vật chất.
+ Về mặt tiêu cực: nếu ý thức phản ánh sai lầm các dạng vật chất, sai hiện
thực, nó có thể kìm hãm hoạt động thực tiễn của con người.
Như vậy, bằng cách định hướng hoạt động của con người, ý thức có thể
quyết định được hành động, hoạt động thực tế của con người là đúng hay sai,
diễn ra theo hướng tích cực hay tiêu cực, thành công hay thất bại.
Thứ ba: trong thời kì xã hội ngày càng phát triển và hội nhập thì vai trị của
ý thức ( tri thức, khoa học…) càng to lớn, nhất là trong thời đại ngày nay, khi
mà tri thức khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
Liên hệ:
Trong kì Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986), trên cơ sở
phân tích, đánh giá tình hình đất nước, tự phê bình về những sai lầm khuyết
điểm, đổi mới tư lý luận trải qua nhiều tìm tịi, khảo nghiệm từ thực tiễn, Đại
hội đề ra đường lối đổi mới: Trước hết là đổi mới cơ cấu kinh tế Đảng ta
chuyển nền kinh tế tự cung, quan liêu sang nền kinh tế thị trường để phát triển
đất nước được như hôm nay. Điều này cho thấy ý thức đã phản ánh được thực
tiễn và đưa ra mục tiêu, phương hướng để tác động lại vật chất, tạo sự phát
triển cho vật chất.

10


lOMoARcPSD|20482156

Hay trong chiến tranh Việt- Mỹ (1954-1975), vì sao Việt Nam có thể thắng
Mỹ ?
Nếu xét về tiềm lực vật chất, điều kiện kinh tế, tiềm lực quân sự thì ta
không thể nào thắng được Mỹ hùng mạnh. VN muốn thắng Mỹ đâu chỉ dùng
sức mạnh lời lẽ mà còn từ đường lối chủ trương của Đảng, ý chí sức mạnh
của tồn dân thơng qua hành động cụ thể. Đó là nhân dân ta dám hy sinh cho
Tổ Quốc, cho nhân dân để Đất nước này được hồi sinh. Nhờ đường lối đúng
đắn của Đảng, sức mạnh nội tại của Nhân dân, từ nỗ lực của mình là
chính,ngồi ra tranh thủ ngoại lực,
sự giúp đỡ của các nước XHCN.
Vì vậy ta mới làm nên 1 chiến
thắng 30/4/1975 chói lịa như vậy.

3.Ý nghĩa phương pháp luận
Nguyên tắc phương pháp luận
rút ra là: “Trong mọi hoạt động

11


lOMoARcPSD|20482156

nhận thức và thực tiễn, phải xuất phát từ thực tế khách quan, tôn trọng khách
quan: đồng thời, phải phát huy tính năng động chủ quan”.
Ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
thức

a.Phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt
động

Trong quá trình nhận thức, học tập, nghiên cứu, con người phải bắt đầu từ
việc quan sát, xem xét, phân tích đối tượng vật chất. Qua việc tác động vào
chúng, ta sẽ bắt đối tượng vật chất phải bộc những thuộc tính, quy luật của nó.
Khi đó, ta sẽ thu nhận được tri thức. Bằng việc lặp đi lặp lại nhiều lần chu
trình trên, con người sẽ có kiến thức ngày càng phong phú về thế giới.
Để sản xuất vật chất, cải tạo thế giới khách đáp ứng nhu cầu của mình,con
người phải căn cứ vào hiện thực khách quan để đánh giá tình hình, từ đó xác
định phương hướng, biện pháp, lộ trình kế hoạch. Muốn thành cơng, con
người phải tuân theo những quy luật khách quan vốn có của sự vật, hiện
tượng. Phải ln đặt mình, cơ quan, cơng ty trong những hồn cảnh, điều kiện
thực tế, nhất là về vật chất, kinh tế.
Cần luôn nỗ lực loại bỏ bệnh chủ quan, duy ý chí trong cuộc sống. Đó là
việc tránh xa thói quen chỉ căn cứ vào nhu cầu, ước muốn, niềm tin của mình
để hành động mà khơng nghiên cứu, đánh giá đầy đủ tình hình các đối tượng
vật chất.
b. Phát huy tính năng động, sáng tạo, sức mạnh to lớn của yếu tố con
người.
Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, con người phải ln chủ động,
phát huy hết trí thơng minh, khả năng suy nghĩ của mình. Phải ln tìm tịi,
sáng tạo ra cái mới trên cơ sở tích lũy, kế thừa những cái cũ phù hợp. Có như
vậy, con người mới ngày càng tài năng, xã hội ngày phát triển.

12

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

Con người phải không ngừng rèn luyện, tu dưỡng, nâng cao thể lực, trí lực

để nâng cao năng lực nhận thức và lao động của mình. Phải kiên trì, nỗ lực
vượt qua khó khăn, khơng bỏ cuộc giữa chừng.
Tuyệt đối không được thụ động, trông chờ, ỷ lại trong mọi tình huống.
Điều ngày cũng đồng nghĩa với việc tránh sa vào lười suy nghĩ, lười lao động.
Không được tuyệt đối hóa vai trị của các điều kiện vật chất trong nhận
thức và hoạt động thực tiễn. Vật chất có vai trị quyết định, chi phối nhưng
khơng có nghĩa là những thiếu hụt đối tượng vật chất sẽ khiến con người thất
bại trong việc tìm ra giải pháp khả thi.

II.Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
trong việc nâng cao hiệu quả online ngày nay.
1.Thực trạng việc học online hiện nay của sinh viên.
Mặt tích cực:
-

Khi đứng trước khó khăn của việc học online, giúp sinh viên biết tận
dụng mọi cơ hội khả năng để vượt qua thử thách.

-

Nâng cao tính tự giác trong học tập, tự tìm tịi nghiên cứu, sáng tạo.

-

Biết tự tạo động lực cho bản thân. Khơng trì trệ. (Như việc sắp xếp
bàn học gọn gàng để tự học).

-

Có tính linh hoạt cao (có thể học được ở nhiều nơi ).

Mặt hạn chế:
Nhắc về học trực tuyến online thì vấn đề trang thiết bị và đường truyền
internet rất đáng được quan tâm. Hiện nay, sinh viên mặc dù được tạo điều
kiện để có thể thuận tiện học online nhưng vẫn có những vấn đề về mạng
khiến cho quá trình học tập của sinh viên cũng như giảng dạy của giáo viên
không được trơi chảy. Điều đó ảnh hưởng đến chất lượng của buổi học. Đặc
biệt, nhiều sinh viên còn viện cớ mạng yếu không thể học để bỏ vài buổi học
mà giảng viên cũng khơng thể làm gì được.
Sinh viên hầu hết bị thụ động trong việc học tập cũng như tìm tịi, nghiên
cứu, tham khảo thêm tài liệu chun mơn. Mặc dù giáo viên đã gợi ý, cho sẵn

13

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

các tài liệu tham khảo trên lớp. Bên cạnh đó, học online là mơi trường khơng
kích thích được sự chủ động sáng tạo, dễ gây mất động lực cho sinh viên.
Thiếu động lực là một trong những lí do hàng đầu khiến cho việc học online
trở nên tiêu cực. Trong lớp học trực tiếp, sinh viên được tiếp nhiều động lực
theo đuổi mục tiêu như: giao tiếp trực tiếp với giáo viên, trao đổi cùng bạn bè,
lịch học được phân bố và áp dụng nghiêm ngặt. Khi học online, sinh viên bị
môi trường xung quanh tác động, dễ gây ra cảm giác lười biếng, chán nản.
Một kết quả nghiên cứu về tính sáng tạo của sinh viên của một trường đại học
Việt Nam gần đây cho thấy có khoảng 20% sinh viên đặt hoặc vượt mức sáng
tạo trung bình. Như vậy có tới 80% sinh viên có tính sáng tạo thấp hơn mức
trung bình. Đây là thơng đáng buồn và buộc các nhà giáo dục phải nghiêm túc

xem lại phương pháp, chương trình, cách tổ chức dạy và học trong các trường
đại học của Việt Nam.
Lí thuyết nhiều hơn thực hành. Học online bị hạn chế về mặt không gian
nên các giảng viên chỉ đưa ra những lí thuyết cứng nhắc mà việc thực hành thì
khơng được áp dụng và khó có thể diễn ra. Điều này dẫn đến việc học sinh chỉ
học vẹt, học để đối phó mà khơng thực sự hiểu được bản chất của vấn đề. Đã
có nhiều ý kiến của sinh viên thẳng thắn bức xúc chia sẽ: sinh viên chúng tôi
như những cố máy rỉ sét, chúng tơi vào lớp chép chính tả và sau đó trả bài
thuộc lịng, lắp ghép các kiến thức rời rạc. Bên cạnh đó, hầu hết sinh viên
khơng có kỹ năng thuyết trình, trình bày và nêu lên ý kiến cá nhân. Vì vậy
nhiều học sinh sẽ đánh mất kỹ năng mềm sau khi tốt nghiệp và hệ lụy là tỷ lệ
thất nghiệp sau đại học rất cao. Đa số sinh viên học để đối phó có cái bằng
cấp mà khơng hề có kỹ năng mềm như thuyết trình, giao tiếp trước đám đông
và đặc biệt là kiến thức rời rạc khơng vận dụng được vào chun ngành mình
học và công việc trong tương lai.

2.Phương pháp nâng cao chất lượng việc học online
a.Yêu cầu về trang thiết bị:
Đối với nhà trường:

14

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

-

Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thơng tin (máy

tính, camera, máy in, scan, v.v.), đường truyền, dịch vụ Internet,
khai thác tối đa các phương tiện hỗ trợ giáo viên giảng dạy trực
tuyến.

-

Bồi dưỡng nguồn nhân lực (cán bộ quản lý, giáo viên, giáo sư, học
sinh, sinh viên) có kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi
đầu số. Trước hết là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng
bảo mật thông tin, kỹ năng sử dụng và sử dụng hiệu quả các ứng
dụng cho việc giảng dạy và học tập. Hướng dẫn cụ thể tổ chức triển
khai học trực tuyến.

-

Giải thích, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên bộ môn triển khai,
xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng môn học.

-

Nhà trường, giáo viên cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để
chia sẻ kế hoạch, thống nhất cách thức tiến hành, tăng cường sự hợp
tác của phụ huynh khi học sinh học ở nhà. Tùy theo đặc thù của
vùng miền và điều kiện hiện có, giáo viên phải chủ động, linh hoạt
lựa chọn hình thức tổ chức dạy học cho phù hợp.

Đối với giảng viên:
-

Giáo viên được trang bị khả năng và kỹ năng sử dụng thành thạo

công nghệ thông tin, các phần mềm và hệ thống dạy học trực tuyến.
Ngoài ra, có thể chọn cách dạy trực tuyến, qua mạng, qua nhóm
Zalo, Messenger, Facebook, email…ví dụ như tổ chức các trò chơi,
video clip hoạt động khởi động vui nhộn để tạo mơi trường lớp học
thoải mái, những nơi khơng có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì phải
tìm giải pháp để dạy và giao bài tập.

-

Thông tin kịp thời đến phụ huynh về tình hình học tập của học sinh.
Giáo viên ln đặt chế độ hình ảnh nổi trên màn hình chính, ln
tương tác với học viên, ghi nhận khen thưởng trong quá trình giảng
dạy.

15

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

Đối với cha mẹ học sinh:
-

Cha mẹ luôn đồng hành tạo không gian yên tĩnh. Tất cả các đồ vật
gây phân tâm và mất tập trung như tivi, đồ chơi, vật ni, v.v. phải
được loại bỏ khỏi tầm nhìn của học sinh.

-

Phụ huynh cũng nên tích cực tìm hiểu cơng nghệ thông tin, các thiết
bị tiên tiến, hiện đại để hỗ trợ cho việc học tập của học sinh, sinh
viên có giá phù hợp với thu nhập gia đình, chủ động tìm hiểu các

phương pháp giúp con sử dụng thành thạo và an tồn các thiết bị
học tập trực tuyến.
-

Ln cập nhật để bắt kịp với những cách mới để giữ an toàn khi trực
tuyến. Kiểm tra các trang web đáng tin cậy để biết thông tin mới
nhất, chia sẻ với trẻ và khuyến khích chúng sử dụng web lành mạnh.

Đối với học sinh:
- Cần chuẩn bị dụng cụ học tập phù hợp, thiết bị học tập chính là
điện thoại thơng minh (máy tính, máy tính bảng,...), tai nghe và sách
giáo khoa, góc học tập, phịng học n tĩnh, thoải mái. Ngồi ra, học
sinh tạo nhóm học tập trên Zalo, Facebook để chia sẻ, giải đáp thắc
mắc về nội dung bài học.
- Chủ động, đảm bảo tắt một số chức năng trong thiết bị gây ảnh
hưởng đến giờ học (thông báo từ các phần mềm mạng xã hội, sàn
thương mại điện tử,...). Điều này sẽ dẫn đến việc học sinh tự ghi nhớ

16

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

kiến

thức

lâu

17

Downloaded by Ninh Lê ()

hơn.


lOMoARcPSD|20482156

b.Yêu cầu về ý thức học tập
Học sinh cần có ý thức tự giác tự học, chăm chú lắng nghe khi thầy cơ giảng
bài, siêng năng phát biểu và đóng góp cho buổi học. Ngồi ra, việc tìm hiểu
bài mới trước buổi học và xem lại bài cũ sau khi buổi học kết thúc cũng rất
cần thiết. Công nghệ thông tin phát triển cũng đồng nghĩa với việc nguồn tài
liệu học tập cũng theo đó mà tăng lên. Khơng thiếu những video, sách báo mà
bạn có thể tìm hiểu trên Internet. Với nguồn tài liệu giáo dục phong phú như
vậy, ý thức tự học sẽ là một điều rất cần thiết giúp bạn có thể vượt qua các
bạn đồng trang lứa, đặc biệt là với thời buổi dịch COVID đang hoành hành và
học online là giải pháp tối ưu được đặt lên hàng đầu.
Vật chất quyết định ý thức nên trong nhận thức và hoạt động thực tiễn đòi hỏi
phải xuất phát từ thực tế khách quan.Mỗi người phải nhận thức được điều
kiện khách quan ảnh hưởng đến việc học tập online để có hành động phù hợp
với thực tế khách quan. Do đó, các bạn học sinh nên tham gia các tiết học đầy
đủ với tinh thần hiếu học, cầu tiến.
Ý thức có sự tác động trở lại với vật chất nên cần phát huy tính năng động

chủ quan tức phải phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của ý thức. Học
sinh cần có ý thức tự giác tự học, chăm chú lắng nghe khi thầy cô giảng bài,
siêng năng phát biểu và đóng góp cho buổi học.
Đồng thời, chúng ta cần phải chống lại bệnh chủ quan duy ý chí, bệnh bảo
thủ trì trệ. Việc tìm hiểu bài mới trước buổi học và xem lại bài cũ sau khi buổi
học kết thúc cũng rất cần thiết. Công nghệ thông tin phát triển cũng đồng
nghĩa với việc nguồn tài liệu học tập cũng theo đó mà tăng lên. Khơng thiếu
những video, sách báo mà bạn có thể tìm hiểu trên Internet. Với nguồn tài liệu
giáo dục phong phú như vậy, ý thức tự học sẽ là một điều rất cần thiết giúp
bạn có thể vượt qua các bạn đồng trang lứa, đặc biệt là với thời buổi dịch
COVID đang hoành hành và học online là giải pháp tối ưu được đặt lên hàng
đầu.

18

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

Cuối cùng, khi giải thích một hiện tượng xã hội cần phải xét có yếu tố vật
chất lẫn tinh thần, cả yếu tố khách quan và điều kiện khách quan. Học sinh
cần lưu ý đến những yếu tố gây sao nhãng việc học tập và cần được tránh xa
hoặc khắc phục để tập trung tinh thần cho việc học tập. Chẳng hạn như khắc
phục đường truyền internet hoặc tránh xa những cám dỗ như phim ảnh, trò
chơi điện tử, tin nhắn,…

19

Downloaded by Ninh Lê ()

lOMoARcPSD|20482156

Lời kết thúc
Q
ua việc nghiên cứu mối quan hệ giữa vật chất và ý thức và việc xây
dựng ý thức sinh viên trong việc học tập online. Trước thời đại xã hội
ngày một hội nhập và phát triển là điều tất yếu để sinh viên vận dụng
những qui tắc khách quan vào thực tiễn. Sinh viên ngày nay cần phải
có những tư duy, phong thái, suy nghĩ chuẩn mực. Đồng thời cũng loại
bỏ những lạc hậu, ảnh hưởng đến lợi ích chung.
Phát triển con người là mục tiêu cao cả nhất cả nhất của tồn nhân
loại. Làn sóng văn minh thứ ba đang được loài người tới một kỉ
nguyên mới, mở ra bao khả năng để họ tìm ra những con đường tối ưu
đi tới tương lai. Vì vậy việc nghiên cứu về mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức để thúc đẩy việc phát triển con người là rất
quan trọng, đặc biệt là với học sinh, sinh viên. Sinh viên phải có được
phương pháp để tiếp thu tri thức thời đại, rồi vận dụng thật tốt những
tri thức đó vào thực tế góp phần xây dựng một xã hội ngày càng phồn
vinh, tươi đẹp.

-HẾT-

20

Downloaded by Ninh Lê ()