ĐỊNH NGHĨA vật CHẤT và mối QUAN hệ BIỆN CHỨNG GIỮA vật CHẤT và ý THỨC vận DỤNG mối QUAN hệ BIỆN CHỨNG GIỮA vật CHẤT và ý THỨC TRONG VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ học tập ONLINE TRONG GIAI đoạn HIỆN NAY

lOMoARcPSD|20482156

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
-----o0o----

TIỂU LUẬN
Môn: TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN
ĐỊNH NGHĨA VẬT CHẤT VÀ MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA VẬT
CHẤT VÀ Ý THỨC. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA
VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC TRONG VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC
TẬP ONLINE TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Thứ: chiều thứ 7
Tiết: 5-10
GVHD: TS. Nguyễn Thị Tường Duy
- Trần Uyển Vi Vi

Nhóm: 3

- Phan Thị Phương Thy
- Phan Lan Anh
- Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
- Ngô Nhã Kỳ
- Nguyễn Trần Thúy Hiền
- Nguyễn Quế Dân
- Huỳnh Tuyết Như

1

lOMoARcPSD|20482156

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022
BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC
Họ tên
(Xếp

STT

theo theo

STT từ nhỏ danh
đến lớn)
Phan Lan
Anh
Nguyễn Quế
Dân
Nguyễn Trần
Thúy Hiền
Ngô Nhã Kỳ
Huỳnh Tuyết
Như
Nguyễn Thị
Diễm Quỳnh
Phan Thị
Phương Thy
Trần Uyển Vi
Vi

Tinh thần

Nhiệm

làm việc

vụ

14
27
40
67
77
90

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Soạn nội

Tích cực, họp

dung

nhóm đầy đủ

Word,
100

hồn
thành
cơng việc

sách lớp
05

Mức độ

Tích cực, họp

soạn nội

nhóm đầy đủ

dung

2

Ý kiến
của
nhóm

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý

100%

Đồng ý


lOMoARcPSD|20482156

BIÊN BẢN LÀM VIỆC NHÓM
Thời gian

Địa điểm

Nội dung

Thành viên

Ghi
chú

Phan Lan Anh
Nguyễn Quế Dân
Nguyễn Trần Thúy Hiền
15/11/2022

Group

8h

zalo

Lập dàn ý

Ngô Nhã Kỳ

và soạn nội

Huỳnh Tuyết Như
Nguyễn Thị Diễm Quỳnh

dung

Phan Thị Phương Thy
Trần Uyển Vi Vi
Phan Lan Anh
Nguyễn Quế Dân
Nguyễn Trần Thúy Hiền
29/11/2022

Google

21h

Meet

Ngô Nhã Kỳ

Triển khai
ý tưởng

Huỳnh Tuyết Như
Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
Phan Thị Phương Thy
Trần Uyển Vi Vi

Nhóm trưởng
(Ký và ghi rõ họ tên, sđt)

3


lOMoARcPSD|20482156

MỤC LỤC

I.Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức ................................... 7
1.Vật chất quyết định ý thức ....................................................................... 7
2.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn con
người. .......................................................................................................... 8
3.Ý nghĩa phương pháp luận ..................................................................... 11
II.Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức trong việc
nâng cao hiệu quả online ngày nay........................................................... 13
1.Thực trạng việc học online hiện nay của sinh viên. .............................. 13
2.Phương pháp nâng cao chất lượng việc học online ............................... 14

4

lOMoARcPSD|20482156

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiểu luận được biên soạn dựa trên cơ sở:
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Triết học Mác-Lênin dành cho
bậc đại học – khơng chuyên ngành lý luận chính trị, NXB Hà Nội.
[2]. Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc gia các môn khoa
học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh (2014), Giáo trình Triết học Mác –
Lênin, NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
[3]. Bộ giáo dục và đào tạo (2021), Giáo trình triết học Mác-Lênin, NXB.
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
[4]. Khoa Lý luận chính trị, UEH (2022, LHNB), Tài liệu HDHT Triết học
Mác-Lênin, NXB TP.HCM.

5


lOMoARcPSD|20482156

Lời mở đầu
Những thành tựu trong công cuộc đổi mới trong thời gian qua đã và đang
tạo ra một thế lực mới để nước ta bước vào một thời kì phát triển mới.
Nhiều tiền đề cần thiết về cuộc công nghiệp hoá và hiện đại hoá đã được
tạo ra, quan hệ giữa nước ta và các nước trên thế giới ngày càng được mở
rộng. Khả năng giữ vững độc lập trong hội nhập với cộng đồng thế giới
được tăng thêm. Cách mạng khoa học và công nghệ tiếp tục phát triển với
trình độ ngày càng cao, thúc đẩy quá trình chuyển dịch kinh tế và đời sống
xã hội. Các nước đều có cơ hội phát triển.
Tuy nhiên, do ưu thế công nghệ và thị trường thuộc về các nước phát triển

khiến cho các nuớc chậm phát triển đứng trước một thách thức to lớn.
Nguy cơ tụt hậu ngày càng cao, mà điểm xuất phát của nước ta quá thấp,
lại phải đi lên từ mơi trường cạnh tranh quyết liệt.
Trước tình hình đó, cũng với xu thế phát triển của thời đại, Đảng và nhà
nước cần tiếp tục tiến hành đẩy mạnh cơng cuộc đổi mới tồn diện đất
nước, trong đó đổi mới kinh tế đóng vai trị then chốt, giữ vai trò chủ đạo.
Đồng thời đổi mới kinh tế là một vấn đề cấp bách, bởi giữa đổi mới kinh
tế và đổi mới chính trị có mối quan hệ giữa vật chất và ý thức sẽ cho phép
chúng ta vận dụng vào mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị, giúp cho
công cuộc đổi mới của đất nước ngày càng giàu mạnh.
Với ý nghĩa đó nhóm chúng em đã chọn đề tài "Mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức, liên hệ với ý thức trong việc nâng cao hiệu quả về
việc học tập online của sinh viên trong giai đoạn hiện nay".

6


lOMoARcPSD|20482156

I.Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
1.Vật chất quyết định ý thức
Theo quan điểm của Mác-Lênin: “Vật chất và ý thức có mối quan hệ biện
chứng, trong đó vật chất quyết định ý thức, cịn ý thức tác động tích cực trở lại vật
chất”.
Vai trị quyết định được thể hiện thông qua các mặt:
- Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.
Vật chất là cái được phản ánh, tồn tại khách quan, ở ngoài và độc lập với cái
phản ánh – tức ý thức, nên vật chất là cái có trước, là tính thứ nhất. Ý thức là kết
quả của một quá trình phát triển lâu dài của thế giới vật chất, là hình thức cao nhất
phản ánh của vật chất vào trong bộ óc con người nên ý thức là cái có sau, là tính

thứ hai.
Nếu khơng có sự vận động của vật chất trong tự nhiên (bộ óc người và thế giới
khách quan) và vật chất trong xã hội (lao động và ngơn ngữ) thì sẽ khơng có ý
thức.
- Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.
Trong mọi trường hợp, ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con
người thơng qua lao động, ngơn ngữ và các quan hệ xã hội. Nội dung của ý thức
là thơng tin về thế giới bên ngồi, về vật được phản ảnh.
Ý thức chỉ là hình ảnh của khách quan. Khơng có sự tác động của thế giới bên
ngồi lên các giác quan và qua đó đến bộ óc con người thì hoạt động của ý thức
khơng thể xảy ra.
- Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức.
Bản chất của ý thức là phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người
một cách năng động, sáng tạo theo nhu cầu thực tiễn của xã hội. Theo C.Mác, ý
thức "chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con người và
được cải biến đi trong đó" . Do đó, vật chất là cơ sở để hình thành bản chất của ý
thức.
- Thứ tư, vật chất quyết định sự vận động, phát triển của ý thức.

7


lOMoARcPSD|20482156

Ý thức khơng tự nó cải biến được sự vật, khơng có khả năng tự biến thành
hiện thực nên mọi sự biến đổi của sự vật gắn liền với sự tồn tại và phát triển của ý
thức. Hay nói cách khác, vật chất thay đổi dẫn đến sự thay đổi của ý thức.
Đời sống tinh thần của xã hội hình thành và phát triển trên cơ sở của đời sống
vật chất, mà vật chất luôn không ngừng vận động và biến đổi dẫn đến ý thức cũng
không ngừng phát triển cả về hình thức và nội dung phản ảnh. Do đó, con người

ngày càng phát triển thể chất lẫn tinh thần.
Ví dụ: Tục ngữ có câu “Có thực mới vực được đạo”, có nghĩa là vật chất quyết
định ý thức con người. Khơng ăn uống đầy đủ thì bộ não sẽ khó hoạt động, hồn
cảnh quyết định lối suy nghĩ, đời sống vật chất phải được đáp ứng thì chúng ta
mới hướng tới đời sống tinh thần. Điều này đã chứng minh cho quan niệm vật
chất có trước, ý thức có sau, vật chất quyết định ý thức.
Tóm lại, quan hệ vật chất và ý thức là quan hệ hai chiều có tác động biện
chứng qua lại. Vật chất quyết định ý thức, cịn ý thức thơng qua hoạt động nhận
thức của con người tác động trở lại thực tiễn.

2.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn con
người.
a.Ý thức có tính độc lập tương đối
Ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất vào trong đầu óc con người, do vật
chất sinh ra, nhưng khi đã ra đời thì ý thức có “đời sống” riêng, có quy luật vận
động, phát triển riêng. Vật chất quyết định sự hình thành của ý thức, quyết định
nội dung phản ánh,sự biến đổi của ý thức mà nó cịn điều kiện để hiện thực hóa ý
thức. Tuy nhiên, khơng phải vì vậy mà ý thức lệ thuộc một cách máy móc vào vật
chất. Chẳng hạn, sự hình thành và phát triển của tri thức trong đó bao gồm: Khoa
học Tự nhiên và tri thức Khoa học Xã hội và Nhân văn. Tuy nó cùng là tri thức
của con người nhưng lại có q trình hình thành và phát triển khác nhau, đặc biệt
sự hình thành tri thức của Khoa học Xã hội gắn với lập trường các giai cấp trong
xã hội, tình cảm cách mạng…; Ý thức ( tri thức, tình cảm, niềm tin, ý chí…) của
mỗi người về sự vật càng nhiều, càng đầy đủ thì tri thức hiểu biết về sự vật của
con người càng cao, càng nhiều.

8


lOMoARcPSD|20482156

Ý thức có thể thay đổi nhanh, chậm hay song hành với hiện thực,thực tại
khách quan, nhưng nhìn chung nó thường thay đổi chậm hơn so với sự biến đổi
của thế giới vật chất. Sở dĩ có điều đó bởi vì ý thức bao giờ cũng chỉ là sự phản
ánh đối với vật chất (vì nó là một quy trình xảy ra khi sự vật, thực tại khách quan
ở bên ngoài tác động vào các giác quan, từ giác quan truyền về cơ quan trung
ương của hệ thần kinh, sau đó tác động vào bộ óc con người và riêng bản thân nó
có nhiệm vụ thu thập, phân tích, xử lý thơng tin và khái qt để hình thành nên
tri thức, ý thức).

b.Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn
Thứ nhất: trong mối quan hệ với vật chất, ý thức có thể tác động trở lại đối với
vật chất thông qua các hoạt động thực tiễn của con người. Bởi vì ý thức chính là ý
thức của con người nên nói đến vai trị của ý thức chính là nói đến vai trị của con
người. Bản thân ý thức không trực tiếp làm thay đổi bất cứ điều gì trong hiện thực
khách quan. Mọi hoạt động của con người đều do ý thức chỉ đạo, vì vậy vai trị
của ý thức khơng phải là trực tiếp tạo ra hay làm thay đổi thế giới vật chất mà nó
trang bị cho con người những hiểu biết về hiện thực khách quan, trên cơ sở đó
con người xác định mục tiêu, đề ra phương hướng, xây dựng kế hoạch, lựa
chọn phương pháp, các biện pháp, công cụ, phương tiện … để thực hiện mục tiêu
của mình. Mỗi con người có rất nhiều ước mơ, hồi bão lý tưởng, nhưng nếu
chúng ta không thông qua hoạt động thực tiễn thì đó mãi mãi chỉ là mơ ước và
khơng đạt được mục tiêu. Vì vậy, con người cần dựa trên những tri thức khách
quan, hiểu biết về những quy luật thực tiễn từ đó đề ra ý chí quyết tâm, mục tiêu,
phương hướng, biện pháp và thực hiện nó bằng hành động để đạt được thắng lợi
mục tiêu đã xác định. C.MÁC: “Tư tưởng căn bản không thực hiện được gì hết,
muốn thực hiện được tư tưởng, thì cần có những người sử dụng lực lượng thực
tiễn”.
Thứ hai: vai trị của ý thức nó thể hiện ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động thực tiễn
của con người, điều đó diễn ra theo hai hướng:

9


lOMoARcPSD|20482156

+ Về mặt tích cực: nếu ý thức phản ánh đúng các dạng vật chất, đúng hiện
thực, nó có thể chỉ đạo hoạt động thực tiễn của con người có hiệu quả trong việc
cải biến các đối tượng vật chất.
+ Về mặt tiêu cực: nếu ý thức phản ánh sai lầm các dạng vật chất, sai hiện
thực, nó có thể kìm hãm hoạt động thực tiễn của con người.
Như vậy, bằng cách định hướng hoạt động của con người, ý thức có thể quyết
định được hành động, hoạt động thực tế của con người là đúng hay sai, diễn ra
theo hướng tích cực hay tiêu cực, thành cơng hay thất bại.
Thứ ba: trong thời kì xã hội ngày càng phát triển và hội nhập thì vai trị của ý
thức ( tri thức, khoa học…) càng to lớn, nhất là trong thời đại ngày nay, khi mà tri
thức khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
Liên hệ:
Trong kì Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986), trên cơ sở
phân tích, đánh giá tình hình đất nước, tự phê bình về những sai lầm khuyết điểm,
đổi mới tư lý luận trải qua nhiều tìm tịi, khảo nghiệm từ thực tiễn, Đại hội đề ra
đường lối đổi mới: Trước hết là đổi mới cơ cấu kinh tế Đảng ta chuyển nền kinh
tế tự cung, quan liêu sang nền kinh tế thị trường để phát triển đất nước được như
hôm nay. Điều này cho thấy ý thức đã phản ánh được thực tiễn và đưa ra mục
tiêu, phương hướng để tác động lại vật chất, tạo sự phát triển cho vật chất.

10


lOMoARcPSD|20482156

Hay trong chiến tranh Việt- Mỹ (1954-1975), vì sao Việt Nam có thể thắng Mỹ ?
Nếu xét về tiềm lực vật chất, điều kiện kinh tế, tiềm lực quân sự thì ta khơng
thể nào thắng được Mỹ hùng mạnh. VN muốn thắng Mỹ đâu chỉ dùng sức mạnh
lời lẽ mà cịn từ đường lối chủ trương của Đảng, ý chí sức mạnh của tồn dân
thơng qua hành động cụ thể. Đó là nhân dân ta dám hy sinh cho Tổ Quốc, cho
nhân dân để Đất nước này được hồi sinh. Nhờ đường lối đúng đắn của Đảng, sức
mạnh nội tại của Nhân dân, từ nỗ lực của mình là chính,ngồi ra tranh thủ ngoại
lực, sự giúp đỡ của các nước XHCN. Vì vậy ta mới làm nên 1 chiến thắng
30/4/1975 chói lịa như vậy.

3.Ý nghĩa phương pháp luận

Ngun tắc phương pháp luận

rút ra là: “Trong mọi hoạt động
nhận thức và thực tiễn, phải xuất
phát từ thực tế khách quan, tôn
trọng khách quan: đồng thời, phải
phát huy tính năng động chủ
quan”.

11


lOMoARcPSD|20482156

Ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức

a.Phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt động

Trong quá trình nhận thức, học tập, nghiên cứu, con người phải bắt đầu từ việc
quan sát, xem xét, phân tích đối tượng vật chất. Qua việc tác động vào chúng, ta
sẽ bắt đối tượng vật chất phải bộc những thuộc tính, quy luật của nó. Khi đó, ta sẽ
thu nhận được tri thức. Bằng việc lặp đi lặp lại nhiều lần chu trình trên, con người
sẽ có kiến thức ngày càng phong phú về thế giới.
Để sản xuất vật chất, cải tạo thế giới khách đáp ứng nhu cầu của mình,con
người phải căn cứ vào hiện thực khách quan để đánh giá tình hình, từ đó xác định
phương hướng, biện pháp, lộ trình kế hoạch. Muốn thành cơng, con người phải
tn theo những quy luật khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng. Phải ln đặt
mình, cơ quan, cơng ty trong những hoàn cảnh, điều kiện thực tế, nhất là về vật
chất, kinh tế.
Cần luôn nỗ lực loại bỏ bệnh chủ quan, duy ý chí trong cuộc sống. Đó là việc
tránh xa thói quen chỉ căn cứ vào nhu cầu, ước muốn, niềm tin của mình để hành
động mà khơng nghiên cứu, đánh giá đầy đủ tình hình các đối tượng vật chất.
b. Phát huy tính năng động, sáng tạo, sức mạnh to lớn của yếu tố con người.
Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, con người phải luôn chủ động, phát
huy hết trí thơng minh, khả năng suy nghĩ của mình. Phải ln tìm tịi, sáng tạo ra
cái mới trên cơ sở tích lũy, kế thừa những cái cũ phù hợp. Có như vậy, con người
mới ngày càng tài năng, xã hội ngày phát triển.
Con người phải không ngừng rèn luyện, tu dưỡng, nâng cao thể lực, trí lực để
nâng cao năng lực nhận thức và lao động của mình. Phải kiên trì, nỗ lực vượt qua
khó khăn, không bỏ cuộc giữa chừng.
Tuyệt đối không được thụ động, trơng chờ, ỷ lại trong mọi tình huống. Điều
ngày cũng đồng nghĩa với việc tránh sa vào lười suy nghĩ, lười lao động.
Khơng được tuyệt đối hóa vai trị của các điều kiện vật chất trong nhận thức và
hoạt động thực tiễn. Vật chất có vai trị quyết định, chi phối nhưng khơng có
nghĩa là những thiếu hụt đối tượng vật chất sẽ khiến con người thất bại trong việc
tìm ra giải pháp khả thi.

12

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

II.Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức trong
việc nâng cao hiệu quả online ngày nay.
1.Thực trạng việc học online hiện nay của sinh viên.
Mặt tích cực:
-

Khi đứng trước khó khăn của việc học online, giúp sinh viên biết tận
dụng mọi cơ hội khả năng để vượt qua thử thách.

-

Nâng cao tính tự giác trong học tập, tự tìm tịi nghiên cứu, sáng tạo.

-

Biết tự tạo động lực cho bản thân. Khơng trì trệ. (Như việc sắp xếp bàn
học gọn gàng để tự học).

-

Có tính linh hoạt cao (có thể học được ở nhiều nơi ).

Mặt hạn chế:
Nhắc về học trực tuyến online thì vấn đề trang thiết bị và đường truyền internet

rất đáng được quan tâm. Hiện nay, sinh viên mặc dù được tạo điều kiện để có thể
thuận tiện học online nhưng vẫn có những vấn đề về mạng khiến cho q trình
học tập của sinh viên cũng như giảng dạy của giáo viên khơng được trơi chảy.
Điều đó ảnh hưởng đến chất lượng của buổi học. Đặc biệt, nhiều sinh viên còn
viện cớ mạng yếu không thể học để bỏ vài buổi học mà giảng viên cũng khơng
thể làm gì được.
Sinh viên hầu hết bị thụ động trong việc học tập cũng như tìm tịi, nghiên cứu,
tham khảo thêm tài liệu chun môn. Mặc dù giáo viên đã gợi ý, cho sẵn các tài
liệu tham khảo trên lớp. Bên cạnh đó, học online là mơi trường khơng kích thích
được sự chủ động sáng tạo, dễ gây mất động lực cho sinh viên. Thiếu động lực là
một trong những lí do hàng đầu khiến cho việc học online trở nên tiêu cực. Trong
lớp học trực tiếp, sinh viên được tiếp nhiều động lực theo đuổi mục tiêu như: giao
tiếp trực tiếp với giáo viên, trao đổi cùng bạn bè, lịch học được phân bố và áp
dụng nghiêm ngặt. Khi học online, sinh viên bị môi trường xung quanh tác động,
dễ gây ra cảm giác lười biếng, chán nản. Một kết quả nghiên cứu về tính sáng tạo
của sinh viên của một trường đại học Việt Nam gần đây cho thấy có khoảng 20%
sinh viên đặt hoặc vượt mức sáng tạo trung bình. Như vậy có tới 80% sinh viên
có tính sáng tạo thấp hơn mức trung bình. Đây là thơng đáng buồn và buộc các

13

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

nhà giáo dục phải nghiêm túc xem lại phương pháp, chương trình, cách tổ chức
dạy và học trong các trường đại học của Việt Nam.
Lí thuyết nhiều hơn thực hành. Học online bị hạn chế về mặt không gian nên
các giảng viên chỉ đưa ra những lí thuyết cứng nhắc mà việc thực hành thì khơng

được áp dụng và khó có thể diễn ra. Điều này dẫn đến việc học sinh chỉ học vẹt,
học để đối phó mà khơng thực sự hiểu được bản chất của vấn đề. Đã có nhiều ý
kiến của sinh viên thẳng thắn bức xúc chia sẽ: sinh viên chúng tôi như những cố
máy rỉ sét, chúng tơi vào lớp chép chính tả và sau đó trả bài thuộc lòng, lắp ghép
các kiến thức rời rạc. Bên cạnh đó, hầu hết sinh viên khơng có kỹ năng thuyết
trình, trình bày và nêu lên ý kiến cá nhân. Vì vậy nhiều học sinh sẽ đánh mất kỹ
năng mềm sau khi tốt nghiệp và hệ lụy là tỷ lệ thất nghiệp sau đại học rất cao. Đa
số sinh viên học để đối phó có cái bằng cấp mà khơng hề có kỹ năng mềm như
thuyết trình, giao tiếp trước đám đông và đặc biệt là kiến thức rời rạc khơng vận
dụng được vào chun ngành mình học và công việc trong tương lai.

2.Phương pháp nâng cao chất lượng việc học online
a.Yêu cầu về trang thiết bị:
Đối với nhà trường:
-

Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thơng tin (máy tính,
camera, máy in, scan, v.v.), đường truyền, dịch vụ Internet, khai thác tối
đa các phương tiện hỗ trợ giáo viên giảng dạy trực tuyến.

-

Bồi dưỡng nguồn nhân lực (cán bộ quản lý, giáo viên, giáo sư, học sinh,
sinh viên) có kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi đầu số.
Trước hết là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng bảo mật
thông tin, kỹ năng sử dụng và sử dụng hiệu quả các ứng dụng cho việc
giảng dạy và học tập. Hướng dẫn cụ thể tổ chức triển khai học trực
tuyến.

-

Giải thích, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên bộ môn triển khai, xây
dựng kế hoạch chi tiết cho từng môn học.

14

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

-

Nhà trường, giáo viên cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để chia
sẻ kế hoạch, thống nhất cách thức tiến hành, tăng cường sự hợp tác của
phụ huynh khi học sinh học ở nhà. Tùy theo đặc thù của vùng miền và
điều kiện hiện có, giáo viên phải chủ động, linh hoạt lựa chọn hình thức
tổ chức dạy học cho phù hợp.

Đối với giảng viên:
-

Giáo viên được trang bị khả năng và kỹ năng sử dụng thành thạo công
nghệ thông tin, các phần mềm và hệ thống dạy học trực tuyến. Ngồi ra,
có thể chọn cách dạy trực tuyến, qua mạng, qua nhóm Zalo, Messenger,
Facebook, email…ví dụ như tổ chức các trò chơi, video clip hoạt động
khởi động vui nhộn để tạo môi trường lớp học thoải mái, những nơi
khơng có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì phải tìm giải pháp để dạy và
giao bài tập.

-

Thơng tin kịp thời đến phụ huynh về tình hình học tập của học sinh.
Giáo viên ln đặt chế độ hình ảnh nổi trên màn hình chính, ln tương
tác với học viên, ghi nhận khen thưởng trong quá trình giảng dạy.

Đối với cha mẹ học sinh:
-

Cha mẹ luôn đồng hành tạo không gian yên tĩnh. Tất cả các đồ vật gây
phân tâm và mất tập trung như tivi, đồ chơi, vật nuôi, v.v. phải được
loại bỏ khỏi tầm nhìn của học sinh.

-

Phụ huynh cũng nên tích cực tìm hiểu cơng nghệ thơng tin, các thiết bị
tiên tiến, hiện đại để hỗ trợ cho việc học tập của học sinh, sinh viên có
giá phù hợp với thu nhập gia đình, chủ động tìm hiểu các phương pháp
giúp con sử dụng thành thạo và an tồn các thiết bị học tập trực tuyến.

-

Ln cập nhật để bắt kịp với những cách mới để giữ an toàn khi trực
tuyến. Kiểm tra các trang web đáng tin cậy để biết thông tin mới nhất,
chia sẻ với trẻ và khuyến khích chúng sử dụng web lành mạnh.

Đối với học sinh:
- Cần chuẩn bị dụng cụ học tập phù hợp, thiết bị học tập chính là điện
thoại thơng minh (máy tính, máy tính bảng,...), tai nghe và sách giáo

15

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

khoa, góc học tập, phịng học n tĩnh, thoải mái. Ngồi ra, học sinh tạo
nhóm học tập trên Zalo, Facebook để chia sẻ, giải đáp thắc mắc về nội
dung bài học.
- Chủ động, đảm bảo tắt một số chức năng trong thiết bị gây ảnh hưởng
đến giờ học (thông báo từ các phần mềm mạng xã hội, sàn thương mại
điện tử,...). Điều này sẽ dẫn đến việc học sinh tự ghi nhớ kiến thức lâu
hơn.

16

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

b.Yêu cầu về ý thức học tập
Học sinh cần có ý thức tự giác tự học, chăm chú lắng nghe khi thầy cơ giảng bài,
siêng năng phát biểu và đóng góp cho buổi học. Ngồi ra, việc tìm hiểu bài mới
trước buổi học và xem lại bài cũ sau khi buổi học kết thúc cũng rất cần thiết.
Công nghệ thông tin phát triển cũng đồng nghĩa với việc nguồn tài liệu học tập
cũng theo đó mà tăng lên. Khơng thiếu những video, sách báo mà bạn có thể tìm
hiểu trên Internet. Với nguồn tài liệu giáo dục phong phú như vậy, ý thức tự học
sẽ là một điều rất cần thiết giúp bạn có thể vượt qua các bạn đồng trang lứa, đặc

biệt là với thời buổi dịch COVID đang hoành hành và học online là giải pháp tối
ưu được đặt lên hàng đầu.
Vật chất quyết định ý thức nên trong nhận thức và hoạt động thực tiễn đòi hỏi
phải xuất phát từ thực tế khách quan.Mỗi người phải nhận thức được điều kiện
khách quan ảnh hưởng đến việc học tập online để có hành động phù hợp với thực
tế khách quan. Do đó, các bạn học sinh nên tham gia các tiết học đầy đủ với tinh
thần hiếu học, cầu tiến.
Ý thức có sự tác động trở lại với vật chất nên cần phát huy tính năng động chủ
quan tức phải phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của ý thức. Học sinh
cần có ý thức tự giác tự học, chăm chú lắng nghe khi thầy cô giảng bài, siêng
năng phát biểu và đóng góp cho buổi học.
Đồng thời, chúng ta cần phải chống lại bệnh chủ quan duy ý chí, bệnh bảo thủ trì
trệ. Việc tìm hiểu bài mới trước buổi học và xem lại bài cũ sau khi buổi học kết
thúc cũng rất cần thiết. Công nghệ thông tin phát triển cũng đồng nghĩa với việc
nguồn tài liệu học tập cũng theo đó mà tăng lên. Khơng thiếu những video, sách
báo mà bạn có thể tìm hiểu trên Internet. Với nguồn tài liệu giáo dục phong phú
như vậy, ý thức tự học sẽ là một điều rất cần thiết giúp bạn có thể vượt qua các
bạn đồng trang lứa, đặc biệt là với thời buổi dịch COVID đang hoành hành và học
online là giải pháp tối ưu được đặt lên hàng đầu.

17

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

Cuối cùng, khi giải thích một hiện tượng xã hội cần phải xét có yếu tố vật chất
lẫn tinh thần, cả yếu tố khách quan và điều kiện khách quan. Học sinh cần lưu ý
đến những yếu tố gây sao nhãng việc học tập và cần được tránh xa hoặc khắc

phục để tập trung tinh thần cho việc học tập. Chẳng hạn như khắc phục đường
truyền internet hoặc tránh xa những cám dỗ như phim ảnh, trò chơi điện tử, tin
nhắn,…

18

Downloaded by Ninh Lê ()


lOMoARcPSD|20482156

Lời kết thúc

Q

ua việc nghiên cứu mối quan hệ giữa vật chất và ý thức và việc xây
dựng ý thức sinh viên trong việc học tập online. Trước thời đại xã hội
ngày một hội nhập và phát triển là điều tất yếu để sinh viên vận dụng
những qui tắc khách quan vào thực tiễn. Sinh viên ngày nay cần phải
có những tư duy, phong thái, suy nghĩ chuẩn mực. Đồng thời cũng loại bỏ
những lạc hậu, ảnh hưởng đến lợi ích chung.
Phát triển con người là mục tiêu cao cả nhất cả nhất của tồn nhân loại.
Làn sóng văn minh thứ ba đang được loài người tới một kỉ nguyên mới,
mở ra bao khả năng để họ tìm ra những con đường tối ưu đi tới tương lai.
Vì vậy việc nghiên cứu về mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
để thúc đẩy việc phát triển con người là rất quan trọng, đặc biệt là với học
sinh, sinh viên. Sinh viên phải có được phương pháp để tiếp thu tri thức
thời đại, rồi vận dụng thật tốt những tri thức đó vào thực tế góp phần xây
dựng một xã hội ngày càng phồn vinh, tươi đẹp.

-HẾT-

19

Downloaded by Ninh Lê ()