luan van ths, KHCT CÔNG tác vận ĐỘNG NÔNG dân của ĐẢNG bộ TỈNH cà MAU THỜI kỳ đẩy MẠNH CÔNG NGHIỆP hóa, HIỆN đại hóa đất nước

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong lịch sử dân tộc, giai cấp nơng dân Việt Nam có vai trị rất quan
trọng. Nơng dân là lực lượng hùng hậu, chủ yếu trên mặt trận chống đế quốc,
phong kiến, giành chính quyền và giữ vững nền độc lập, tự do của dân tộc. Họ
là những người đầu tiên khai phá đất đai, mở mang bờ cõi, lập nên non sông
đất nước Việt Nam hôm nay.
Từ xa xưa, các triều đại phong kiến đã nhìn thấy vai trị và sức mạnh to
lớn của giai cấp nơng dân. Vì thế, các triều đại phong kiến đã có nhiều biện
pháp thu phục, lơi cuốn nông dân.
Ngay từ những năm 20 của thế kỷ XX, khi xác định lực lượng của cách
mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ "cơng nơng là gốc của cách
mạng". Người đánh giá rất cao vai trò của nơng dân. Trong q trình lãnh đạo
cách mạng, Đảng ta luôn luôn coi trọng công tác vận động nông dân. Đảng ta
nhận thức rằng nước ta là nước nông nghiệp, tỷ lệ nông dân chiếm phần lớn
trong dân cư, làm tốt cơng tác vận động nơng dân có ý nghĩa quyết định thắng
lợi của sự nghiệp cách mạng.
Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng ta về cơng tác
dân vận, trong đó có cơng tác vận động nông dân, Đảng bộ Cà Mau ngay từ
khi mới thành lập đã chú trọng vận động, thu hút các tầng lớp nông dân tham
gia các phong trào cách mạng.
Trải qua các cuộc kháng chiến chống xâm lược bảo vệ Tổ quốc, nông
dân Cà Mau cùng với nhân dân cả nước đã đóng góp một phần rất lớn cơng
sức của mình vào thắng lợi chung của dân tộc.
Bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH,
HĐH) đất nước, đặc biệt là sự nghiệp CNH, HĐH nông nghiệp và phát triển
nông thôn, công tác vận động nông dân (CTVĐND) của Đảng bộ tỉnh Cà
Mau có những tiến bộ nhất định. Kết quả là đã thu hút nông dân vào công

2

cuộc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng trên địa
bàn tỉnh.
Song, bên cạnh những thành tựu đạt được, CTVĐND của Đảng bộ tỉnh
Cà Mau trong thời gian qua, nhất là những năm gần đây cịn những hạn chế,
khuyết điểm. Nội dung, hình thức và phương pháp vận động nơng dân cịn
nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ mới. Khơng ít cấp ủy
đảng, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ vị trí, vai trị của nơng dân, nơng
nghiệp, nơng thôn, chưa thật sự coi trọng CTVĐND. Điều này làm cho phong
trào nông dân của tỉnh phát triển chưa mạnh, đời sống nơng dân cịn nhiều
khó khăn, chậm được khắc phục, tình hình nơng thơn ở Cà Mau đang có
những diễn biến phức tạp. Một số nơi lòng tin của nơng dân đối với tổ chức
đảng, chính quyền giảm sút nghiêm trọng.
Trước thực trạng ấy, để nâng cao đời sống nông dân, thực hiện thắng lợi
sự nghiệp CNH, HĐH trên địa bàn tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi sự
nghiệp CNH, HĐH đất nước, đòi hỏi Đảng bộ tỉnh Cà Mau cần nhanh chóng
khắc phục những hạn chế trong CTVĐND.
Chính vì vậy, việc phân tích đúng tình hình, luận giải những vấn đề bức
xúc đang đặt ra trong nông thôn Cà Mau, đề ra những giải pháp có tính khả
thi nhằm góp phần nâng cao chất lượng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau
thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước là rất cần thiết và cấp bách.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vấn đề nông dân và CTVĐND đã thu hút rất nhiều sự quan tâm của các
nhà khoa học. Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu, bài viết liên quan đến vấn
đề nông dân và CTVĐND. Tuy nhiên, tùy từng góc độ và phạm vi nghiên cứu
mà các cơng trình khoa học có những cách tiếp cận, giải quyết khác nhau.
Xoay quanh vấn đề nông dân và CTVĐND có một số cơng trình, bài
viết đáng chú ý sau:

3

- "Công tác vận động nông dân của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang trong
giai đoạn hiện nay", Luận văn thạc sĩ khoa học Lịch sử của Giang Văn Phục,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2000.
- "Một số vấn đề về công tác vận động nông dân ở nước ta hiện nay"
của Ban Dân vận Trung ương, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000.
- "Cơng tác vận động nông dân của Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh CNH,
HĐH đất nước", Luận án tiến sĩ Lịch sử của Lê Kim Việt, Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2002.
- "Nâng cao chất lượng công tác vận động nông dân của các Đảng bộ xã
ở tỉnh Thái Bình trong giai đoạn hiện nay", Luận văn thạc sĩ khoa học Lịch sử
của Phạm Đức Hóa, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2003.
- "Nông nghiệp và nông thôn trên con đường cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa và hợp tác hóa, dân chủ hóa" của Vũ Oanh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 1998.
- "Giai cấp nông dân là lực lượng hùng hậu trong sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp, nông thôn" của Nguyễn Đức Triều,
Báo Nhân dân, ngày 9-10-2000.
- "Hội Nông dân với nhà nông" của Mạnh Hà, Báo Hà Nội mới, ngày 18-2001.
- "Chính sách và giải pháp cho nông dân, nông nghiệp và nông thôn
hiện nay" của Nguyễn Thanh Bạch, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, 1-1999.
- "Thực trạng và giải pháp xóa đói, giảm nghèo ở nơng thơn hiện nay"
của Nguyễn Sinh Cúc, Tạp chí Cộng sản, số 25-2002.
- "Một số vấn đề về lao động và việc làm trong nông nghiệp, nông thôn
nước ta hiện nay" của Phạm Xuân Dũng, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 6-2000.
Ngồi những cơng trình, bài viết trên cịn có một số cơng trình, bài viết
liên quan đến nơng dân và CTVĐND. Nhìn chung, các cơng trình, các bài viết

nêu trên đề cập đến các khía cạnh khác nhau, với mức độ khác nhau có liên


4

quan đến CTVĐND. Nhiều cơng trình đã giải quyết tương đối toàn diện vấn
đề lý luận trong CTVĐND hoặc nêu lên thực trạng CTVĐND trên phạm vi
của một địa phương. Song, chưa có cơng trình nào nghiên cứu về CTVĐND
của Đảng bộ tỉnh Cà Mau thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát thực tế, luận văn đề xuất những
giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao chất lượng CTVĐND của Đảng
bộ tỉnh Cà Mau thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
3.2. Nhiệm vụ
- Làm rõ cơ sở lý luận, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và của Đảng ta về vấn đề nông dân và CTVĐND.
- Đánh giá đúng thực trạng nông dân và CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà
Mau, tìm ra một số nguyên nhân của thực trạng ấy.
- Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng CTVĐND
của Đảng bộ tỉnh Cà Mau thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
3.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà
Mau, mà trực tiếp là của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp ở Cà Mau.
- Phạm vi nghiên cứu của luận văn bao gồm các chủ trương, nghị quyết
của Đảng bộ tỉnh và tổ chức đảng các cấp trong CTVĐND từ khi đổi mới đất
nước đến nay và từ nay đến năm 2010.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của luận văn
- Cơ sở lý luận của luận văn dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng ta và các Nghị
quyết của Đảng bộ tỉnh Cà Mau về CTVĐND.

5

- Cơ sở thực tiễn của luận văn là tình hình nơng dân, nơng thơn và thực
trạng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau trong thời gian qua. Đồng thời,
luận văn cũng căn cứ vào yêu cầu và nhiệm vụ của Đảng bộ và nhân dân tỉnh
Cà Mau trong công cuộc CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn của tỉnh.
- Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu chủ yếu của luận
văn là kết hợp nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn, kết hợp chặt chẽ
phương pháp lịch sử với lơgíc, phân tích và tổng hợp. Đồng thời luận văn
cũng sử dụng phương pháp khảo sát thực tế, xử lý số liệu thống kê.
5. Đóng góp mới của luận văn
Qua nghiên cứu, luận văn làm rõ bối cảnh, điều kiện và đặc điểm của
CTVĐND Cà Mau trước yêu cầu nhiệm vụ mới, chỉ ra những căn cứ khoa
học- thực tiễn của việc nâng cao chất lượng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà
Mau trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Ban dân vận, Hội nông dân các cấp ở
tỉnh Cà Mau trong CTVĐND. Đồng thời có thể phục vụ cho việc học tập,
giảng dạy ở Trường Chính trị tỉnh, các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp
huyện của tỉnh Cà Mau.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn gồm 3 chương, 6 tiết.


6

Chương 1
CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG NÔNG DÂN CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH CÀ MAU
- NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. NÔNG DÂN VÀ CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG NÔNG DÂN ĐỐI VỚI SỰ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở CÀ MAU

1.1.1. Vai trị và đặc điểm của nơng dân Cà Mau
1.1.1.1. Vai trị của nơng dân Cà Mau
- Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, nơng dân Cà Mau là
lực lượng chủ lực quân trên mặt trận chống xâm lược, bảo vệ quê hương, là
chỗ dựa tin cậy của Đảng và chính quyền địa phương.
Tỉnh Cà Mau - Vùng đất cuối cùng cực Nam của Tổ quốc, là nơi từng
có vai trị quan trọng trong những cuộc đấu tranh liên tục chống thù trong giặc
ngoài. Bao thế hệ nông dân đã từng ủng hộ và tham gia hùng binh Tây Sơn,
nghĩa quân Nguyễn Trung Trực, Đỗ Thừa Lng, Đỗ Thừa Tự ngày xưa, cho
đến du kích Tân Hưng tây, khởi nghĩa Hòn Khoai, cảm tử quân bảo vệ Mặt
trận Tân Hưng và đánh tàu Tây trên kinh xáng Mương Điều...
Tháng 1 năm 1930, chi bộ đảng đầu tiên được thành lập ở thị trấn Cà
Mau (thuộc An Nam Cộng sản Đảng). Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nơng dân Cà
Mau đã hịa nhập vào phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ
của các lực lượng yêu nước khác, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc.
Trong thời kỳ chống thực dân Pháp, cũng như trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ cứu nước, Cà Mau là một căn cứ địa quan trọng của vùng Tây Nam
bộ. Các cơ quan lãnh đạo của khu Tây Nam bộ, của Trung ương và các khu,
tỉnh bạn gắn bó với nơi đây cùng chung sức bảo tồn, xây dựng và phát triển
lực lượng cách mạng. Nhiều cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước


7

như đồng chí Lê Duẩn, Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt... đã từng hoạt động ở
mảnh đất thân thương này.
Nông dân Cà Mau vốn có truyền thống quật khởi, được tơi luyện trong
q trình chiến đấu gian khổ, bền bỉ do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch
Hồ Chí Minh vĩ đại lãnh đạo. Nối chí cha ơng, phát huy truyền thống u
nước, nơng dân Cà Mau đã góp biết bao sức người, sức của cung ứng cho các
chiến trường. Hình ảnh những người mẹ, chị, vợ hàng ngày gói bánh tét, bánh
dừa... chở trên những con xuồng ba lá tiếp tế cho những anh bộ đội đã phần
nào nói lên điều đó. Trong kháng chiến chống Mỹ, sự hy sinh của người dân
Cà Mau thật to lớn. Sự hy sinh đó được nhà văn Nguyễn Tn cơ đúc bằng
hình ảnh: Khơng ngày nào khơng có những giọt máu hòa vào những lòng
kênh nước mặn.
Đặc biệt Cà Mau là nơi có phong trào du kích rộng lớn, đã xây dựng
các đơn vị chủ lực chiến đấu cho miền Tây Nam bộ, góp phần tạo nên những
"quả đấm" vũ trang, thúc đẩy phong trào chính trị, binh vận... dồn địch vào
thế bất lợi.
Cũng như thực dân Pháp, Mỹ - Diệm biết rõ Cà Mau là vùng đất cách
mạng lâu đời. Dân Cà Mau là dân Cụ Hồ, đi theo Đảng và sống chết vì lý
tưởng hịa bình, thống nhất đất nước, giải phóng dân tộc. Cho nên, vừa ký
Hiệp định Giơnevơ chưa ráo mực, chúng đã tăng cường lực lượng đánh vào
vùng giải phóng Cà Mau và tiến hành nhiều chiến dịch lớn như "Thoại Ngọc
Hầu", "Trương Tấn Bửu"... Tàn bạo nhất là chúng thực hiện Luật 10/59 "đặt
cộng sản ra ngồi vịng pháp luật", trên thực tế là chống cộng, đánh vào nhân
dân và những người kháng chiến. Đồng thời, chúng còn thành lập các tổ chức
phản động để kìm dân và đàn áp phong trào cách mạng. Nhưng dưới sự lãnh
đạo của Đảng bộ, quân dân Cà Mau phát huy truyền thống quật khởi đứng lên


8

dùng bào lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng, giành thắng lợi to
lớn trong phong trào đồng khởi của tỉnh nhà vào cuối năm 1959.
Cùng với lực lượng vũ trang của miền, lực lượng vũ trang địa phương
của tỉnh, trong đó tuyệt đại đa số là con em nơng dân đã góp sức làm nên
thắng lợi của cuộc Tổng tiến công mùa xuân Mậu Thân 1968 và chiến thắng
lịch sử 30 tháng 4 năm 1975. Thắng lợi của đại thắng mùa xuân năm 1975 là
thắng lợi vĩ đại của tồn dân tộc, trong đó có sự đóng góp to lớn của Đảng bộ
và quân dân Cà Mau.
Đó là thắng lợi của ý chí, niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng
và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, thắng lợi của chủ nghĩa anh hùng cách mạng
và sự thơng minh sáng tạo, lịng dũng cảm phi thường của Đảng bộ và quân
dân Cà Mau, trong đó nơng dân Cà Mau có vai trị quan trọng.
- Trong công cuộc đổi mới và trong công cuộc đẩy mạnh cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, nơng dân Cà Mau là lực lượng quan trọng xây
dựng và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Nông dân Cà Mau từ bao đời nay không những kiên cường, bất khuất
trong đấu tranh chống áp bức bóc lột, chống ngoại xâm, viết nên những trang
sử oanh liệt của dân tộc, mà còn cần cù, kiên nhẫn, sáng tạo trong lao động
sản xuất. Họ khơng chỉ có vai trị quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải
phóng dân tộc, mà cịn đóng góp rất to lớn trong cơng cuộc đổi mới đất nước
cũng như trong quá trình thực hiện CNH, HĐH đất nước hiện nay.
Trong những năm đổi mới, nông dân Cà Mau đã ra sức khắc phục hậu
quả của cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp và mơ hình hợp tác xã nông
nghiệp kiểu cũ đã tỏ ra lạc hậu với sự phát triển của xã hội. Có thể nói chính
sức mạnh của trí tuệ, của sự sáng tạo và tính năng động của nơng dân Việt
Nam nói chung, trong đó có nơng dân Cà Mau trong việc thử nghiệm mơ hình
kinh tế và cách quản lý mới trong nơng nghiệp đã tạo tiền đề góp phần cho


9

việc đổi mới các quyết sách có tính cách mạng của Đảng và Nhà nước, của
các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương.
Trong những năm qua, kinh tế nơng nghiệp, nơng thơn đóng góp lớn
cho nền kinh tế tỉnh. Xuất khẩu gạo, đặc biệt là thủy hải sản chiếm phần rất
lớn trong cơ cấu kinh tế. Đó là tiền đề quan trọng về vốn cho CNH, HĐH.
Ngồi ra, nơng nghiệp, nơng thơn và nơng dân cịn là thị trường lớn tiêu thụ
các sản phẩm công nghiệp và ứng dụng khoa học - công nghệ. Nông dân là
lực lượng xung kích trên mặt trận kinh tế, tiến cơng vào khoa học kỹ thuật,
vào đói nghèo và lạc hậu.
Với tinh thần cần cù, chịu khó và sáng tạo trong lao động, nông dân
Cà Mau đã hăng hái đi đầu trong sản xuất kinh doanh, chuyển dịch cơ cấu
kinh tế góp phần to lớn vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Kinh
tế nông nghiệp nông thôn chiếm hơn 70% GDP của toàn tỉnh. Năm 2004, sản
lượng lương thực của tỉnh đạt 400.000 tấn, giảm 450.000 tấn so với năm
2000. Sản lượng giảm là do chuyển phần lớn diện tích trồng lúa sang ni
tơm. Tuy sản lượng lương thực có giảm nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu lương
thực, thực phẩm cho tỉnh. Thủy hải sản năm 2004 đạt 241.000 tấn, đóng góp
quan trọng vào GDP của tỉnh.
Nơng dân là lực lượng đi đầu trong phong trào "xóa đói giảm nghèo".
Với tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau, nhiều hộ khá, giàu đã giúp đỡ hộ
nghèo, bày cách làm ăn, kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi. Nhiều người cịn cho
hộ nghèo mượn vốn, thậm chí cho mượn đất canh tác. Chính vì thế những hộ
nơng dân trước kia vốn khó khăn, nghèo túng nay đã vươn lên thốt nghèo.
Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh: năm 1997 là 27%, năm 2001 là 12%, đến nay cịn
8% (tính theo tiêu chí cũ). Tỷ lệ hộ dân có nhà ở kiên cố, bán kiên cố trên
50%. Những mái nhà tranh, nhà lá đang dần được thay thế bằng những nhà
ngói khang trang, làm thay đổi nhanh chóng bộ mặt nơng thơn Cà Mau.

10

Phong trào "đền ơn đáp nghĩa" cũng được nông dân tham gia mạnh
mẽ. Đánh giá kết quả phong trào "đền ơn đáp nghĩa" trong thời gian qua,
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ XII khẳng định:
Nông dân cùng với các giai tầng khác trong xã hội ở Cà Mau
đã đóng góp gần 15 tỷ đồng, cùng với nguồn đầu tư của Nhà nước
xây dựng trên 2.200 ngơi nhà tình nghĩa, 365 hộ được cất nhà tình
thương, góp phần giải quyết khó khăn về nhà ở, chăm sóc, phụng
dưỡng chu đáo hơn đời sống thương binh, gia đình liệt sĩ, mẹ Việt
Nam anh hùng và người có công với nước [11, tr.26].
Nông dân Cà Mau là lực lượng quan trọng góp phần giữ vững và bảo
tồn những giá trị văn hóa dân tộc. Những điệu hị, điệu lý, đặc biệt là đờn ca
tài tử, hát vọng cổ, cải lương được họ sáng tạo, giữ gìn và khơng ngừng phát
huy loại hình nghệ thuật này. Có thể nói không ai ở Cà Mau, nhất là những
người nông dân mà không biết hát vọng cổ. Họ là những nghệ nhân dân gian
giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Nam bộ, góp phần bảo tồn và phát huy
bản sắc văn hóa Việt Nam.
Trong điều kiện tình hình chính trị trong nước và quốc tế có nhiều
diễn biến phức tạp, nhất là sau khi chế độ XHCN ở Liên Xơ sụp đổ, khi các
thế lực thù địch đang tìm mọi cách chống phá cách mạng nước ta, tình hình
chính trị ở nông thôn Cà Mau vẫn ổn định. Nông dân vẫn là lực lượng tin cậy
của đảng bộ, chính quyền trong tỉnh. Nông dân vẫn là lực lượng to lớn chủ
yếu tham gia xây dựng lực lượng vũ trang, bảo vệ an ninh Tổ quốc. Nhiều
phong trào của thanh niên nông thôn tham gia xây dựng lực lượng dân quân
tự vệ, tổ tự quản, lực lượng dân phòng, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội...
đã cùng bà con nơng dân xây dựng xóm, ấp, khu dân cư an tồn, giữ gìn an
ninh trật tự trên địa bàn nơng thôn.

11

Những thành tựu trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nơng thơn và
những đóng góp to lớn của nơng dân trong việc giữ vững ổn định chính trị xã hội trong những năm đổi mới đã góp phần đưa Cà Mau cùng với cả nước
thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị và không
ngừng phát triển về kinh tế.
Bước sang thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, giai cấp nông
dân Cà Mau vẫn giữ vai trị quan trọng. Có tiến hành CNH, HĐH nơng
nghiệp, nơng thơn đạt kết quả thì tỉnh mới có điều kiện để thúc đẩy CNH,
HĐH trên các lĩnh vực khác. Tình hình nơng thơn Cà Mau có ổn định và phát
triển thì kinh tế - xã hội của tỉnh mới phát triển ổn định. Trong thời kỳ CNH,
HĐH từ nay đến năm 2010, nông dân vẫn là lực lượng lao động đông đảo,
cung cấp nguồn lực lao động cho các ngành kinh tế khác. Nông nghiệp, nông
thôn vẫn là thị trường quan trọng tiêu thụ sản phẩm công nghiệp, là nguồn
cung cấp lương thực, thực phẩm cho nhân dân trong tỉnh.
1.1.1.2. Đặc điểm của nông dân Cà Mau
Cũng như nông dân Nam bộ, nông dân Cà Mau vừa có đặc điểm
chung của nơng dân Việt Nam, vừa có những nét riêng. Do tính chất, đặc
điểm về địa lý tự nhiên, do phong tục tập quán và những giá trị văn hóa riêng,
có thể khái quát một số đặc điểm cơ bản của nông dân Cà Mau như sau:
- Nơng dân Cà Mau có tinh thần cần cù, chịu khó trong lao động,
đồn kết, tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống.
Cũng như nông dân ở nhiều nơi, nông dân Cà Mau cần cù, chịu khó
trong lao động. Thiên nhiên Cà Mau có nhiều thuận lợi, nhưng cũng khơng ít
khó khăn, khắc nghiệt. Điều này đã hình thành ở người nơng dân tính cần cù,
chịu khó, chịu khổ. Họ mong muốn có cuộc sống n bình, đủ ăn, đủ mặc, có
cuộc sống ấm no, hạnh phúc.


12

Trước khi cách mạng thành công, ước mơ giản dị đó của người nơng
dân Cà Mau cũng khơng có được. Dưới sự áp bức, bóc lột của thực dân và địa
chủ, người dân Cà Mau, hầu hết là bần cố nông phải sống cuộc đời tối tăm,
dốt nát. Sống trên đồng ruộng trù phú, màu mỡ, lao động đầu tắt mặt tối mà
vẫn thiếu ăn, thiếu mặc. Biết bao nhiêu người đã phải chết dần, chết mòn, chết
oan uổng trong đồn điền của địa chủ thực dân, phong kiến. Thiếu ăn, người tá
điền phải đi vay, vay rồi khơng có tiền trả cho chúng phải làm tôi mọi suốt đời
hoặc phải bán vợ, đợ con. Bệnh khơng có tiền mua thuốc uống, chết khơng có
đất chơn. Cuộc sống quanh năm thật cơ cực, không ra kiếp người.
Cà Mau là vùng đất trẻ mới được mở mang khai khẩn cách đây khoảng
trên 300 năm. Vào thế kỷ XVII, XVIII về cơ bản, đây là vùng đất cịn hoang dã,
sình lầy, với rừng thiêng nước mặn, cá sấu, muỗi mòng, rắn rết... Khung cảnh
thiên nhiên cây cối sầm uất, nguy hiểm, là mơi trường vơ cùng lạ lùng, bí hiểm
và đầy đe dọa, gây ra nỗi khiếp sợ cho những lưu dân mới đến đây lập nghiệp:
"Đến đây đất nước lạ lùng
(Nghe) con chim kêu cũng phải sợ, (thấy) con cá vẫy vùng cũng phải kinh".
Hoặc:

Chèo ghe sợ sấu cắn chưn
Xuống bưng sợ đỉa, lên rừng sợ ma".

Đối diện với một môi trường thiên nhiên vừa có nhiều thuận lợi, đất
đai màu mỡ, vừa có nhiều khó khăn như vậy, những lớp lưu dân đầu tiên đã
phải đổ nhiều mồ hôi và cả máu để khai khẩn đất đai, xây dựng và bảo vệ
xóm làng. Trong cuộc chống chọi với thiên nhiên đầy gian khổ, nguy nan, họ
đã đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau, từ đó tình hữu ái giai cấp giữa những người lao
động đã hình thành, tạo nhân tố bền vững của tình đồn kết, của cộng đồng
các dân tộc ở Cà Mau trong các thời kỳ lịch sử.
- Nông dân Cà Mau có lịng u nước nồng nàn, gắn bó với Đảng, với

Bác Hồ:


13

Giai cấp nơng dân Việt Nam nói chung, đặc biệt là giai cấp nơng dân
Cà Mau có lịng u nước nồng nàn. Họ là những người gắn bó với làng xóm,
quê hương sâu sắc, gắn bó với mảnh đất mà cha ông đã đổ bao mồ hôi, cả
xương máu để khai phá, gìn giữ.
Những lưu dân phiêu bạt về đất Cà Mau tuy nghèo khổ, nhưng rất
dũng cảm, có nghị lực, nghĩa khí và lịng tự tin, khơng bao giờ khuất phục
trước cường quyền, luôn căm thù bọn áp bức, bóc lột, bọn cướp nước cũng
như bọn bán nước và cương quyết đấu tranh cho chính nghĩa, cho độc lập tự
do.
Người Cà Mau, chủ yếu là nông dân mang ý chí quật khởi và tinh thần
thượng võ của dân tộc, là những con người chân thành, trọng nghĩa, đầy lòng
nhân ái. Những phẩm chất tốt đẹp mang tính truyền thống này đã được kế
thừa và phát huy từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chính vì lẽ đó mà người dân
Cà Mau từ trước đến nay không những cần cù, kiên nhẫn, sáng tạo trong lao
động sản xuất, dũng cảm chinh phục thiên nhiên mà còn kiên cường, bất
khuất trong đấu tranh chống áp bức, bóc lột, chống ngoại xâm, viết lên những
trang sử oai hùng.
Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời giương cao ngọn cờ giải
phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, Đảng đã giải phóng cho nông dân Cà Mau
khỏi lầm than, áp bức của đế quốc và phong kiến. Nơng dân Cà Mau có được
đời sống ấm no như hơm nay là nhờ có sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ. Vì
vậy, nơng Cà Mau hết lòng, hết dạ trung thành với sự nghiệp cách mạng, xả
thân chiến đấu, lập nên biết bao kỳ tích anh hùng hơn 70 năm qua, góp phần
cùng cả nước giành độc lập, tự do và tiến lên xây dựng một nước Việt Nam xã
hội chủ nghĩa giàu đẹp, văn minh.

- Nơng dân Cà Mau có tâm hồn phóng khống, trọng tình nghĩa, có tư
duy kinh tế thị trường năng động, dám nghĩ, dám làm:


14

Do đặc điểm địa lý, kết cấu làng xã của vùng nơng thơn Nam bộ mà
nơng dân Cà Mau có điểm khác so với nông dân Bắc bộ và Trung bộ. Ở Bắc
bộ, nông dân sống theo kết cấu làng xã bền chặt, sống trong luỹ tre làng, cộng
với thiên nhiên khắc nghiệt, đất đai chật hẹp nên nông dân Bắc bộ có tâm lý
"tích cốc phịng cơ, tích y phịng hàn", tiết kiệm, có tư tưởng khép kín và tính
cố kết làng xã khá bền chặt. Khác với nơng dân Bắc bộ, Trung bộ, nơng dân
Nam bộ nói chung, đặc biệt là nông dân Cà Mau, sống trong điều kiện thiên
nhiên có nhiều thuận lợi, đất đai màu mỡ, tơm cá dồi dào, họ sống theo sơng
ngịi, kênh rạch, với mơi trường mênh mơng sơng nước nên họ có tâm hồn
khống đạt, "chịu chơi". Khi có khách đến nhà họ sẵn sàng tiếp đãi từ sáng
đến tối mà quên thời gian, thể hiện đúng phong cách "đã làm thì làm hết
mình, đã chơi là chơi đến sáng".
Điều này cũng có tính lịch sử của nó. Bởi vì từ đầu thế kỷ XVII, nhiều
dân nghèo người Việt ở Bắc bộ và Trung bộ, phần lớn là nơng dân vì khơng
chịu nổi ách áp bức, bóc lột tàn bạo và những cuộc chiến tranh dai dẳng của
hai tập đoàn phong kiến Trịnh, Nguyễn đã phải rời bỏ quê cha đất tổ, tiến dần
về phương Nam tìm đường sinh sống. Họ đã đến vùng đất Nam bộ lập các
cộng đồng dân cư ngày nay. Chính điều đó cộng với sự ưu đãi của thiên nhiên
làm cho họ là những người thích tự do, không khuất phục trước cường quyền
nhưng cũng rất trọng tình, trọng nghĩa khí.
Do đất rộng, lại nhiều kênh rạch, nơng dân Cà Mau sống phân rải và
thưa thớt. Vì vậy, mức độ cố kết cộng đồng dân cư lỏng lẻo, phong tục tập
quán không nặng nề, ràng buộc như nơng dân ở Bắc hay Trung bộ. Họ u
thích tính cách tự do, mộc mạc. Họ khơng thích màu mè, chải chuốt trong lời

ăn tiếng nói, khơng câu nệ, khơng thích những hình thức lễ nghi ràng buộc.
Đây là đặc điểm đáng chú ý khi tiến hành CTVĐND. Đặc điểm này
đòi hỏi cán bộ làm CTVĐND phải vất vả hơn những nơi khác, tần suất tiếp


15

xúc với nông dân phải nhiều hơn, phải lăn lộn với phong trào, phải hòa đồng,
cởi mở với bà con nơng dân. Đồng thời do tính cách tự do, khơng thích câu nệ
của họ, nên phương pháp vận động nơng dân không được áp đặt, dùng mệnh
lệnh đối với nông dân, mà phải gợi mở, vận động, thuyết phục họ.
Trong sinh hoạt văn hóa, người dân Cà Mau có tâm hồn bay bổng,
sáng tác những lời ca, tiếng hát, hò, vè ca ngợi lao động, chống thiên tai, thú
dữ và ngoại xâm... như hò đối đáp, cổ nhạc... tiêu biểu là bản vọng cổ của cụ
Cao Văn Lầu thuộc lớp cư dân đến vùng đất trẻ bán đảo Cà Mau đầu thế kỷ
XX. "Dạ cổ Hoài Lang" của cụ Cao Văn Lầu là điệu cổ nhạc đặc sắc ở Nam
Bộ. Bản vọng cổ ra đời được người dân Cà Mau sử dụng thành thạo và tự hào
về sản phẩm bản địa của mình, góp phần vào kho tàng văn hóa Việt Nam. Đặc
biệt là truyện cười bác Ba Phi được lan truyền rộng rãi, đã tạo cho cuộc sống
vui tươi, thoải mái trong lao động của người dân vùng đất mới này.
Do sớm tiếp xúc với kinh tế thị trường lại không phải chịu nhiều tác
động của cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, nên người nông dân Cà Mau có
tư duy kinh tế nhanh nhạy, năng động. Họ là những người dám nghĩ dám
làm, không khuất phục trước khó khăn. Từ kinh nghiệm thực tiễn, nếu thấy
làm có hiệu quả là họ làm ngay, không ngần ngại. Những năm trước, có
những vùng chuyên trồng lúa, chưa chuyển dịch sang nuôi tôm, nhưng thấy
trồng lúa thu nhập không bằng ni tơm nên họ đã tìm mọi cách cho nước mặn
vào nuôi tôm, kết quả đạt rất khả quan, đời sống của nơng dân ở vùng đó đã
nâng lên rõ rệt.
Vài năm gần đây, tình hình ni tơm thiên nhiên gặp nhiều khó khăn

nên nơng dân Cà Mau đã tìm mơ hình mới. Đó là mơ hình ni tơm sú cơng
nghiệp. Sản xuất theo mơ hình này địi hỏi vốn lớn, kỹ thuật cao. Song, quyết
là làm, họ đã mạnh dạn vay vốn, không ngừng học tập kỹ thuật vận dụng vào
sản xuất, kết quả là nhiều hộ nông dân đã giàu lên từ mơ hình sản xuất này.


16

Dám nghĩ, dám làm là một điểm mạnh của nông dân Cà Mau. Để phát
huy điểm mạnh này, các cấp ủy đảng, chính quyền cần hỗ trợ mạnh mẽ về
vốn, kỹ thuật cho nơng dân. Có như vậy mới phát huy được tiềm năng trong
nơng dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tuy nhiên, cũng như nơng dân Việt Nam nói chung, nơng dân Cà Mau
cũng chịu ảnh hưởng khá nặng nề lối tư duy theo kinh nghiệm, tư tưởng trông
chờ ỷ lại, dựa vào thiên nhiên. Nhận thức về kinh tế thị trường của họ cũng
cịn hạn chế. Nhìn chung, trình độ học vấn của nơng dân Cà Mau cịn thấp,
thiếu kiến thức khoa học kỹ thuật. Vì vậy, việc áp dụng tiến bộ khoa học cơng nghệ vào sản xuất cịn hạn chế. Trong lao động cũng như trong việc
chấp hành đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước cịn thể hiện tính tùy
tiện, thiếu triệt để, ý thức pháp luật chưa cao. Điển hình như vừa qua có
khơng ít hộ khi thu hoạch đã bơm tạp chất vào tôm, làm ảnh hưởng đến chất
lượng sản phẩm, ảnh hưởng đến việc xuất khẩu tôm ở Cà Mau.
Điều này địi hỏi CTVĐND phải tích cực trong việc tuyên truyền, giáo
dục pháp luật, nâng cao trình độ mọi mặt cho nông dân, nhằm làm cho họ tạo
ra những sản phẩm có chất lượng, có sức cạnh tranh cao.
Đây cũng là điểm hạn chế của nông dân Việt Nam nói chung, của
nơng dân Cà Mau nói riêng. Vận động nơng dân khơng thể khơng tính đến
đặc điểm này.
Cà Mau là tỉnh có nhiều đồng bào dân tộc cùng sinh sống, nhưng chủ
yếu là dân tộc Kinh, Hoa, Khơme. Trình độ học vấn giữa các dân tộc cịn thấp
và khơng đều nhau. Tập tính của các dân tộc là khơng giống nhau. Vì vậy,

khi tiến hành CTVĐND phải tính đến những yếu tố này. Cán bộ nơng vận
phải là người hiểu được tâm tư, phong tục, tập quán của nơng dân các nhóm
dân tộc. Đặc biệt là phải biết tiếng dân tộc. Có như vậy mới gần gũi, vận
động, thuyết phục được họ.


17

1.1.2. Công tác vận động nông dân của Đảng bộ Cà Mau đối với
sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh
1.1.2.1. Chất lượng công tác vận động nông dân của Đảng bộ tỉnh
Cà Mau - quan niệm và tiêu chí đánh giá
- Quan niệm về cơng tác vận động nông dân của Đảng:
Công tác dân vận là một trong những vấn đề lớn của cách mạng Việt
Nam. Vì vậy, ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã đặt lên hàng đầu nhiệm
vụ tập hợp tất cả lực lượng nơng dân, khơng để sót một người nào, góp thành
lực lượng toàn dân để thực hiện những mục tiêu của cách mạng.
Theo Từ điển tiếng Việt - Tường giải và liên tưởng định nghĩa công
tác dân vận là "công tác tuyên truyền, tổ chức, động viên và lãnh đạo quần
chúng trong một cuộc đấu tranh" [64, tr.213]. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh,
"Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân, khơng để sót
một người dân nào, góp thành lực lượng tồn dân, để thực hành những cơng
việc nên làm, những cơng việc Chính phủ và Đoàn thể đã giao cho" [50,
tr.698].
Từ những quan niệm trên, có thể thấy cơng tác dân vận là sự kết hợp
giữa công tác tư tưởng, tuyên truyền, giáo dục với công tác tổ chức, xây dựng
lực lượng cách mạng, xây dựng phong trào quần chúng. Công tác dân vận
thực chất là xây dựng lực lượng cách mạng của Đảng, của giai cấp vơ sản
trong q trình thực hiện nhiệm vụ của mình. Trong cơng tác dân vận nói
chung, vận động nông dân là một bộ phận rất quan trọng, vì nước ta là nước

nơng nghiệp, gần 80% dân số là nơng dân. Đảng muốn hồn thành sứ mệnh
lịch sử của mình, muốn lãnh đạo tồn xã hội phải tiến hành CTVĐND.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh:
Vận động nơng dân là phải vận thế nào để tồn thể nơng dân
động, nghĩa là: làm cho nông dân hiểu rõ quyền lợi của dân tộc và


18

của giới mình; làm cho nơng dân vào Hội nơng dân cứu quốc cho
đơng để phấn đấu cho mục đích của mình và tích cực tham gia cơng
cuộc kháng chiến kiến quốc [50, tr.711].
Từ những dẫn giải nêu trên, có thể hiểu: CTVĐND của Đảng là một
hoạt động nhằm tuyên truyền, giáo dục, nâng cao giác ngộ cách mạng, ý thức
chính trị cho nơng dân; tập hợp, thu hút nơng dân và tổ chức các phong trào
nông dân thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước;
là q trình xác lập mối quan hệ gắn bó giữa Đảng và giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân.
- Quan niệm về công tác vận động nông dân của Đảng bộ tỉnh Cà Mau.
Trên cơ sở hiểu CTVĐND của Đảng nêu trên, có thể hiểu CTVĐND của
Đảng bộ tỉnh Cà Mau là hoạt động của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp nhằm
tuyên truyền giáo dục, nâng cao giác ngộ cách mạng, ý thức chính trị cho nơng
dân; tập hợp, thu hút nông dân và tổ chức các phong trào nơng dân thực hiện
đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, của tổ chức đảng và
chính quyền địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu kinh tế - xã hội
của tỉnh.
Từ những phân tích trên, có thể thấy nội hàm khái niệm CTVĐND bao
gồm:
- Hoạt động tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, nâng cao giác ngộ
cách mạng, ý thức chính trị cho nơng dân.

- Tập hợp, thu hút nông dân vào các tổ chức cách mạng dưới sự lãnh
đạo của Đảng. Xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa tổ chức đảng với giai cấp
nơng dân.
- Tổ chức các phong trào hành động cách mạng của nơng dân thực
hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên
địa bàn tỉnh.


19

- Công tác vận động nông dân là trách nhiệm chủ yếu và trực tiếp của
các cấp ủy, tổ chức đảng. Bởi vì, theo Lênin, cơng tác dân vận nói chung,
CTVĐND nói riêng "là trách nhiệm của tồn thể những người Dân chủ xã
hội". Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: "Tất cả cán bộ chính quyền, tất cả cán
bộ Đoàn thể và tất cả hội viên của các tổ chức nhân dân (Liên Việt, Việt
Minh...) đều phải phụ trách dân vận" [50, tr.699].
Đối với đảng bộ tỉnh Cà Mau, vận động nông dân là trách nhiệm chủ yếu
của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, đồn thể và đội ngũ cán bộ, đảng
viên ở nông thôn. Các cấp ủy, tổ chức đảng ở địa phương phải lãnh đạo chặt chẽ
hệ thống chính trị tiến hành CTVĐND, thường xuyên chăm lo CTVĐND.
Hiện nay, ở nước ta cũng như ở Cà Mau, để tiến hành CNH, HĐH đất
nước, để khối liên minh cơng nhân - nơng dân - trí thức vững chắc thì
CTVĐND cịn là trách nhiệm của các doanh nghiệp, các hội nghề nghiệp, của
giai cấp công nhân và đội ngũ trí thức.
Mối quan hệ giữa Đảng với giai cấp nông dân phụ thuộc vào chất
lượng CTVĐND của các cấp ủy, tổ chức đảng và toàn bộ hệ thống chính trị;
phụ thuộc vào sự đúng đắn của chủ trương, đường lối, chính sách đối với
nơng dân, nơng nghiệp, nơng thôn.
* Chất lượng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau là kết quả tổng hợp
chất lượng của nhiều hoạt động, bao gồm công tác tuyên truyền, giáo dục; công tác

tổ chức phong trào cách mạng của nông dân; phương thức lãnh đạo, chỉ đạo; năng
lực định hướng chính trị và việc hoạch định các chủ trương, đường lối, chính sách
của các cấp ủy, tổ chức đảng đối với nông dân, nông nghiệp, nông thôn.
Như vậy, chất lượng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau phụ thuộc
vào chất lượng hoạt động của từng tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp
mà trước hết phụ thuộc vào chất lượng lãnh đạo của từng cấp ủy, tổ chức đảng
các cấp, phụ thuộc vào chất lượng hoạt động của bộ máy chính quyền, của các


20

đoàn thể nhân dân và phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên của
Đảng. Cho nên, đánh giá chất lượng CTVĐND của các cấp ủy, tổ chức đảng ở
tỉnh Cà Mau chính là đánh giá vai trị lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng đối
với chính quyền, các đồn thể nhân dân trong q trình tiến hành CTVĐND ở
mỗi địa phương. Phải căn cứ vào chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống
chính trị, của đội ngũ cán bộ, đảng viên ở nông thôn.
* Tiêu chí đánh giá chất lượng CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau:
- Một là, chỉ tiêu đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội ở nông
thôn và đời sống của nơng dân được nâng lên.
Đây là tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng CTVĐND của các
cấp ủy, tổ chức đảng ở Cà Mau. Bởi vì suy cho cùng, chất lượng CTVĐND là
phải cuốn hút được nông dân vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, không
ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nông dân. Nông dân chỉ tin
Đảng, đi theo Đảng khi Đảng chăm lo lợi ích, mang lại cuộc sống ấm no cho họ.
- Hai là, quy mô, chất lượng và kết quả phong trào nông dân trong tỉnh.
Nhiệm vụ của CTVĐND là phải thu hút rộng rãi mọi lực lượng nông
dân tạo thành lực lượng cách mạng rộng lớn. Tập hợp mọi lực lượng nông dân
là nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của tổ chức đảng và chính quyền các
cấp ở địa phương.

Một khi lực lượng nơng dân tham gia phong trào càng đơng đảo, tích
cực thì đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, cũng như
những chủ trương của tổ chức đảng và chính quyền địa phương đối với vấn đề
nông dân, nông nghiệp, nơng thơn càng được thực hiện có hiệu quả. Khi nơng
dân càng tích cực, tự giác tham gia phong trào thì kinh tế - xã hội càng phát
triển; tình hình chính trị càng ổn định. Để nơng dân tích cực và tự giác tham
gia phong trào cách mạng, tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên phải thật sự
tích cực tuyên truyền vận động, thuyết phục họ, phải chăm lo lợi ích cho họ...


21

Như vậy, chất lượng của phong trào nông dân là tiêu chí đánh giá chất lượng
CTVĐND của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng.
- Ba là, sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, thái độ chính trị,
niềm tin của nơng dân đối với đảng bộ và chính quyền trong tỉnh.
Tiêu chí này là thước đo quan trọng chất lượng, hiệu quả CTVĐND của
các cấp ủy, tổ chức đảng ở địa phương. Bởi vì, mục đích của CTVĐND là làm
cho nơng dân có giác ngộ cách mạng cao, thật sự tin vào Đảng và chính quyền,
gắn bó với Đảng. Chỉ có sự giác ngộ cao, có niềm tin vững chắc vào Đảng,
chính quyền, nơng dân mới tự nguyện, hăng hái thực hiện chủ trương, chính sách
của Đảng, Nhà nước và của tổ chức đảng, chính quyền địa phương. Chủ tịch Hồ
Chí Minh cho rằng: "Vận động nông dân là phải vận thế nào để tồn thể nơng
dân động". Điều này có nghĩa, đánh giá kết quả CTVĐND phải căn cứ vào sự
chuyển biến tích cực cả về nhận thức, thái độ, niềm tin, sự giác ngộ chính trị của
nơng dân. Đó là cơ sở vững chắc để đường lối, chủ trương chính sách của Đảng,
của Nhà nước trở thành hiện thực, là nhân tố quan trọng góp phần ổn định chính
trị và sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
- Bốn là, quyền làm chủ thực sự của nông dân được đảm bảo.
Đây là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng

CTVĐND của cấp ủy, tổ chức đảng ở Cà Mau. Quyền làm chủ của nhân dân
là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa và của Nhà nước ta. Bảo đảm quyền
làm chủ thực sự của nông dân vừa là trách nhiệm, vừa là mục tiêu phấn đấu
của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền và các đồn thể nhân dân. Bảo
đảm và phát huy quyền làm chủ thực sự của nông dân là nhằm phát huy mọi
tiềm năng sáng tạo của nông dân trong việc thực hiện đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng, của chính quyền. Đánh giá chất lượng CTVĐND của
Đảng nói chung, của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng ở Cà Mau phải căn cứ vào việc
nông dân có thực sự được làm chủ hay khơng.


22

1.1.2.2. Vị trí, tầm quan trọng của cơng tác vận động nơng dân
trong q trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cà Mau
Công tác vận động nông dân có vị trí đặc biệt, là một bộ phận quan
trọng trong công tác dân vận của Đảng.
Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác luôn nhấn mạnh tầm quan trọng
của khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nơng dân, coi đó là
điều kiện tiên quyết để giai cấp vơ sản giành thắng lợi. Vì vậy, giai cấp cơng
nhân mà đại diện của nó là Đảng Cộng sản phải thường xuyên vận động, thu
hút, tập hợp nông dân, lôi cuốn họ tham gia vào con đường cách mạng vơ sản.
Khi nói về cơng tác vận động quần chúng nói chung, vận động nơng dân nói
riêng, Lênin cho rằng:
Tồn bộ cơng tác thường xun, hàng ngày, hiện tại của tất cả
các tổ chức và tất cả các nhóm của đảng ta, tức là cơng tác tun
truyền, cổ động và tổ chức đều phải hướng vào việc củng cố và mở
rộng mối quan hệ với quần chúng. Công tác ấy khi nào cũng cần
thiết, nhưng ở thời kỳ cách mạng thì, hơn lúc nào hết, càng khơng
thể coi là đủ được [40, tr.5].

Khi phân tích vị trí, vai trị quan trọng của giai cấp nơng dân và
CTVĐND trong cách mạng vơ sản, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định:
Cuộc cách mạng vô sản không thể thắng lợi ở các nước nông
nghiệp và nửa nông nghiệp nếu như giai cấp vô sản cách mạng
không được quần chúng nông dân ủng hộ tích cực. Đó là một sự
thực hiển nhiên đối với cả hai cuộc cách mạng - cách mạng tư sản
dân quyền và cách mạng vô sản [48, tr.413].
Đối với nước ta là nước nông nghiệp, đại đa số dân cư là nơng dân thì
việc thu hút nơng dân tham gia cách mạng càng có ý nghĩa quan trọng. Đảng


23

ta luôn nhận thức rằng: Ở nước ta, giai cấp nào nắm được nông dân, lôi kéo
được nông dân, được nơng dân ủng hộ thì sẽ nắm được quyền lãnh đạo xã hội.
Cùng với những quan điểm, chủ trương đúng đắn về vấn đề nông dân,
Đảng ta thường xuyên quan tâm đổi mới nội dung, phương thức vận động
nông dân. Trong hồn cảnh khó khăn, Đảng vẫn quan tâm vận động, tuyên
truyền, nâng cao giác ngộ cách mạng cho nông dân, dựa vào lực lượng nông
dân, được nông dân tin yêu, ủng hộ. Nhờ vậy mà phong trào nông dân khơng
ngừng phát triển, góp phần quan trọng vào việc giải quyết các nhiệm vụ của
cách mạng, góp phần thúc đẩy cách mạng không ngừng tiến lên.
Đối với Cà Mau, CTVĐND có vai trị rất quan trọng đối với q trình
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bởi vì Cà Mau là một tỉnh nông nghiệp,
đại đa số dân cư là nông dân. Nông dân là lực lượng lao động cơ bản, đông
đảo nhất của tỉnh. Hơn 70% lao động của tỉnh nằm ở khu vực nông thôn, 70%
GDP của tỉnh được đóng góp từ lĩnh vực nơng nghiệp. Là một tỉnh nông
nghiệp, nên muốn CNH, HĐH nông nghiệp, nơng thơn thì các cấp ủy đảng,
chính quyền trước hết phải quan tâm đến nông dân, chăm lo cho nông dân và
phải thu hút được nông dân tham gia các phong trào cách mạng ở địa phương.

Công tác vận động nơng dân quan trọng cịn ở chỗ nếu khơng thu hút,
tập hợp được nơng dân thì khơng có lực lượng cách mạng, mà lực lượng chủ
yếu, trực tiếp tiến hành CNH, HĐH nơng nghiệp, nơng thơn chính là nơng
dân. Nếu không tập hợp, thu hút được đông đảo nông dân thì cơng cuộc CNH,
HĐH nơng nghiệp, nơng thơn của Cà Mau sẽ thất bại. Tình hình chính trị - xã
hội sẽ mất ổn định.
Thực tiễn những năm qua cho thấy, ở đâu, khi nào các đảng bộ, chính
quyền tập hợp được đông đảo nông dân, tổ chức được nhiều phong trào nơng
dân thì ở đó tình hình kinh tế - xã hội phát triển, chính trị ổn định. Mối quan
hệ Đảng với dân bền chặt.


24

Hiện nay, Cà Mau đang tiến hành CNH, HĐH toàn diện các lĩnh vực
kinh tế - xã hội, đặc biệt là CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn. Công cuộc
CNH, HĐH nơng nghiệp, nơng thơn Cà Mau có nhiều thuận lợi, song cũng
gặp khơng ít khó khăn. Vì vậy, đảng bộ, chính quyền các cấp phải thu hút mọi
lực lượng nơng dân, động viên nơng dân tích cực tham gia vào phong trào
cách mạng ở địa phương. Mỗi cấp ủy đảng, chính quyền phải làm tốt
CTVĐND nhằm lơi kéo nơng dân tích cực phát triển nơng nghiệp tồn diện,
góp phần đẩy nhanh CNH, HĐH nơng nghiệp, nơng thơn, vì mục tiêu dân
giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Do nhận thức được
tầm quan trọng của CTVĐND nên các cấp ủy, tổ chức đảng ở Cà Mau luôn
khẳng định CTVĐND là trách nhiệm, là một trong những nhiệm vụ quan
trọng của mình. Các cấp ủy, tổ chức đảng ở Cà Mau không ngừng đổi mới nội
dung, phương thức vận động nông dân cũng như đổi mới nội dung, phương
thức lãnh đạo đối với Hội nông dân, thực hiện tốt chính sách đối với giai cấp
nơng dân. Nhờ vậy, nơng dân hăng hái sản xuất, góp phần quan trọng vào việc
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

1.2. THỜI KỲ MỚI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI CÔNG TÁC
VẬN ĐỘNG NÔNG DÂN CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH CÀ MAU

1.2.1. Đặc điểm đất nước và quốc tế có liên quan đến công tác vận
động nông dân của Đảng bộ tỉnh Cà Mau
Hiện nay tình hình chính trị thế giới có nhiều diễn biến phức tạp. Cuộc
đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp ngày càng trở nên gay gắt. Đặc biệt là
sau khi chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu tan rã, các lực lượng
cách mạng lâm vào khủng hoảng, các thế lực thù địch, đang tìm mọi cách
chống phá cách mạng nước ta. Chúng tìm mọi biện pháp, thủ đoạn hịng xóa
bỏ các nước XHCN cịn lại. Thơng qua lĩnh vực kinh tế và các vấn đề dân tộc,
tôn giáo, viện trợ nhân đạo, nhân quyền... Các thế lực thù địch tìm mọi cách


25

làm dao động, khủng hoảng niềm tin của nhân dân đối với Đảng Cộng sản và
chế độ XHCN.
Lợi dụng sự kém hiểu biết của nông dân, các lực lượng phản động đã
lơi kéo, kích động nơng dân chống lại chính quyền. Nông dân và địa bàn nông
thôn ở nước ta đang là mục tiêu tập trung chú ý của các thế lực thù địch. Sự
kích động của kẻ thù đối với nông dân ở ba vùng: Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây
Nam Bộ là một ví dụ. Cà Mau là một tỉnh thuộc Tây Nam Bộ, vấn đề dân tộc
Khơme còn tiềm ẩn những nhân tố không thể xem thường được. Thực tế trong
những năm qua, ở Cà Mau, những vấn đề phức tạp liên quan đến đồng bào
dân tộc Khơme xảy ra ở khơng ít nơi, điển hình như vụ 24 hộ dân tộc Khơme
lấn chiếm trái phép đất của Nông trường 402 và một số hộ dân tộc Khơ me đã
tranh chấp đất với Ủy ban nhân dân xã Khánh Bình Tây... Những vụ việc trên
cần phải được giải quyết dứt điểm, nếu khơng sẽ khó lường những vấn đề
phức tạp khác có thể xảy ra.

Cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay đang diễn ra gay go, quyết
liệt trên nhiều lĩnh vực, nhưng tập trung là lĩnh vực kinh tế. Đối với đảng bộ và
nhân dân Cà Mau thì nội dung chủ yếu của cuộc đấu tranh giai cấp là thực hiện
thắng lợi sự nghiệp CNH, HĐH theo định hướng XHCN, thực hiện công bằng
xã hội, ngăn chặn và khắc phục những tư tưởng và hành động tiêu cực, sai trái;
đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù
địch; xây dựng Cà Mau thành một tỉnh giàu, nhân dân có đời sống ấm no.
Chính vì vậy, CTVĐND của Đảng bộ tỉnh Cà Mau hiện nay là phải
tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao cảnh giác cách mạng, ý
thức và bản lĩnh chính trị, củng cố lịng tin của giai cấp nơng dân đối với đảng
bộ, chính quyền và chế độ XHCN, góp phần vào thắng lợi của cuộc đấu tranh
giai cấp trong thời kỳ mới.