LUẬN VĂN KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI THU - PHẢI TRẢ TẠI CÔNG TY TNHH SUCCESSFUL MAN

Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi . Những kết quả và số liệu trong báo
cáo luận văn tốt nghiệp được thực hiện tại Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN,
không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà
trường về sự cam đoan này.
TP.HCM, Ngày… tháng… năm
Tác giả
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô khoa Kế Toán Trường Đại Học Kỹ
Thuật- Công Nghệ TP.HCM đã tận tình truyền đạt cho em những kiến thức quý
báu, bổ ích trong suốt thời gian học tập tại trường. Đặc biệt, cô Trần Thị Hải Vân đã
trực tiếp hướng dẫn những kiến thức nghiệp vụ chuyên môn và giúp đỡ em trong
quá trình tìm hiểu nghiên cứu chuyên đề báo cáo luận văn tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh Đạo, quý anh chị phòng kế toán CTY
SUCCESSFUL MAN đã tận tình tạo điều kiện thuận lợi để em tiếp xúc với công
việc thực tế, giúp đỡ em trong suốt thời gian làm luận văn.
Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin gửi đến quý thầy cô , Ban Lãnh Đạo cùng
các anh chị trong Công ty lời chúc sức khỏe.
TP.HCM, Ngày … tháng… năm
Sinh Viên Thực Hiện

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI THU – PHẢI TRẢ

TRONG DOANH NGHIỆP 3
1.1. Các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp 3
1.1.1. Các khoản phải thu 3
1.1.2. Các khoản phải trả 3
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán các khoản phải thu- phải trả 4
1.2. Kế toán các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp 5
1.2.1. Kế toán các khoản phải thu 5
1.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng 5
1.2.1.2.Kế toán thuế GTGT được khấu trừ 8
1.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác: 10
1.2.1.4 Dự phòng nợ phải thu khó đòi: 13
1.2.2. Kế toán các khoản phải trả trong DN: 16
1.2.2.1. Kế toán khoản đi vay ngắn hạn: 16
1.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác: 18
1.2.2.2.1. Kế toán phải trả cho người bán: 18
1.2.2.2.2 Kế toán thuế và các khoản phải nộp Nhà nước: 23
1.2.2.2.3Kế toán phải trả người lao động: 30
1.2.2.2.4 Kế toán các khoản phải trả khác: 33
CHÖÔNG 2:THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI
THU- PHẢI TRẢ TẠI 36
COÂNG TY TNHH SUCCESSFUL MAN 36
2.1 Tổng quan về Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN 36
2.1.1 Quá trình hình thành công ty: 36
2.1.1.1 Giới thiệu về công ty: 36
2.1.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty: 36
2.1.1.3 Quy trình sản xuất tại công ty 37
2.1.2 Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty 38
2.1.2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại công ty: 38
2.1.2.2 Chức năng nhiệm vụ từng phòng ban 38
2.1.2.3 Tổ chức bộ máy kế toántại công ty Successful man: 39

2.1.2.3.1 Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty: 39
2.1.2.3.2 Sơ đồ bộ máy kế toán tại công ty Successful Man: 39
2.1.2.3.4 Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban 40
2.1.2.3.5 Đặc điểm về thị trường tiêu thụ 41
2.1.2.3.6.Hình thức kế toán tại công ty TNHH Successful Man: 41
2.1.2.3.7 Nội dung công tác kế toán 41
2.1.2.3.8. Hình thức tổ chức kế toán: 43
2.1.2.3.9. Tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của Công ty TNHH Successful
Man: 46
2.2 Thực tế công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả tại Cty TNHH SUCCESSFUL
MAN 48
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy i
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
2.2.1. Kế toán các khoản phải thu tại công ty : 48
2.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng: 48
2.2.1.2. Kế toán thuế GTGT được khấu trừ: 56
2.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác: 61
2.2.1.4 Nhận xét các khoản phải thu 62
2.2.2. Kế toán các khoản phải trả: 65
2.2.2.1. Kế toán các khoản vay ngắn hạn của Công ty: 65
2.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác: 65
2.2.2.2.1. Kế toán các khoản phải trả người bán tại công ty: 65
2.2.2.2.2 Kế toán thuế và các khoản phải nộp Nhà nước: 73
2.2.2.2.4 Kế toán các khoản phải trả , phải nộp khác tại công ty 81
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN
THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI THU- PHẢI TRẢ TẠI CÔNG TY
TNHH SUCCESSFUL MAN 87
3.1 Nhận xét chung về công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả tại Công ty TNHH
SUCCESSFUL MAN: 87
3.1.1Những ưu điểm : 87

3.1.1.1 Về cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán: 87
3.1.1.3 Về sổ sách kế toán: 88
3.1.2 Những nhược điểm: 88
3.1.2.4 Về trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi: 90
3.2 Một số giải pháp, ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện công tác kế toán các khoản
phải thu, phải trả tại Công ty: 90
3.2.1 Đối với kế toán các khoản phải thu khách hàng 90
3.2.2 Đối với kế toán các khoản phải trả người bán 93
3.2.3 Đối với khoản phải trả người lao động 95
3.2.4 Về việc trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi: 96
3.3 Một số giải pháp hỗ trợ khác: 98
3.3.1Hoàn thiện các phương thức thanh toán để quản lý tốt các khoản phải thu khách
hàng: 98
3.3.2Việc ứng dụng tin học trong công tác kế toán: 98
3.3.3 Việc phân tích báo cáo 99
3.3.4 Việc nguồn nhân lực của công ty: 99
KẾT LUẬN 100
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy ii
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TK Tài khoản
SDĐK Số dư đầu kỳ
SDCK Số dư cuối kỳ
SXKD Sản xuất kinh doanh
DN Doanh nghiệp
TSCĐ Tài sản cố định
KPCD Kinh phí công đoàn
BHXH Bảo hiểm xã hội
BHYT Bảo hiểm y tế
XDCB Xây dựng cơ bản

TGNH Tiền gửi ngân hàng
DT Doanh thu
CPSCL Chi phí sửa chữa lớn
GTGT Giá trị gia tăng
VNĐ Việt Nam Đồng
KH Khách hàng
TTĐB Tiêu thụ đặc biệt
TNDN Thu nhập doanh nghiệp
TNCN Thu nhập cá nhân
XNK Xuất nhập khẩu
HĐ Hóa đơn
DNTN Doanh nghiệp tư nhân
TTSX Trực tiếp sản xuất
BQLNH Bình quân liên ngân hàng
QLDN Quản lý doanh nghiệp
UBND Uỷ ban nhân dân
QĐ Quyết định
TGHĐ Tỷ giá hối đoái
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy iii
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU
Sơ đồ 1.1. Phải thu khách hàng bằng ngoại tệ 7
Sơ đồ 1.2. Phải thu khách hàng bằng tiền Việt Nam 7
Sơ đồ 1.3. Thuế GTGT được khấu trừ 9
Sơ đồ 1.4. Tài sản thiếu chờ xử lý 11
Sơ đồ 1.5. Phải thu khác 13
Sơ đồ 1.6. Dự phòng nợ phải thu khó đòi 15
Sơ đồ 1.7. Vay ngắn hạn bằng tiền VNĐ 17
Sơ đồ 1.8. Vay ngắn hạn bằng ngoại tệ 18
Sơ đồ 1.9 +1.10 Phải trả cho người bán 20

Sơ đồ 1.11. Kế toán chênh lệch TGHĐ đánh giá lại các khoản mục tiền tệ 22
có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính
Sơ đồ 1.12. Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước 29
Sơ đồ 1.13.Phải trả người lao động 31
Sơ đồ 1.14 KPCĐ, BHXH, BHYT, BHTN 33
Sơ đồ 1.15 Các khoản phải trả khác 34
Sơ đồ 2.1. Quy trình sản xuất của Công ty 36
Sơ đồ 2.2. Cơ cấu tổ chức SX của Công ty 37
Sơ đồ 2.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty 38
Sơ đồ 2.4. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty 44
Sơ đồ 2.5. Sơ đồ trình tự ghi sổ 48
Sơ đồ 2.6. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 131 56
Sơ đồ 2.7. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 133 65
Sơ đồ 2.8. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 331 73
Sơ đồ 2.9. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 3331 77
Bảng 1. Bảng tổng hợp tình hình thanh toán với khách hàng 55
Bảng 2. Bảng tổng hợp tình hình thanh toán với người bán 72
Bảng 3. Bảng kê nợ phải thu khách hàng 91
Bảng 4. Bảng kê nợ phải trả người bán 94
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy iv
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, trong cơ chế thị trường với sự tham gia của nhiều thành phần kinh
tế, các doanh nghiệp đều phải đứng trước những thách thức to lớn, đòi hỏi phải luôn
tự đổi mới và hoàn thiện để phát huy những ưu điểm và ngành nghề kinh doanh của
mình.Trong điều kiện đó muốn tồn tại và phát triển các doanh nghiệp cần xác định
mục tiêu hoạt động phù hợp với năng lực của mình, có phương án sản xuất và sử
dụng nguồn vốn sao cho đạt được hiệu quả cao nhất. Muốn làm được điều đó thì
trước hết các doanh nghiệp phải nắm vững được tình hình tài chính của mình.
Để biết được tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả

hay không thì chúng ta xem xét tổng thể khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Tình hình thanh toán các khoản phải thu, phải trả là một trong những chỉ tiêu phản
ánh khá sát thực chất lượng hoạt động tài chính của DN. Nếu hoạt động tài chính tốt
DN sẽ ít công nợ, khả năng thanh toán dồi dào và đảm bảo doanh nghiệp sẽ ít đi
chiếm dụng vốn. Ngược lại nếu hoạt động tài chính kém thì sẽ dẫn đến tình trạng
chiếm dụng vốn lẫn nhau, các khoản nợ phải thu, phải trả sẽ kéo dài. Điều này sẽ
không tốt cho DN chủ động về vốn để đảm bảo quá trình SXKD và mang lại hiệu
quả cao.
Xuất phát từ yêu cầu mong muốn được nghiên cứu sâu hơn về công tác kế
toán các khoản phải thu phải trả gắn liền với một đơn vị cụ thể. Trong thời gian thực
tập tại Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN, em đã chọn đề tài: “ Kế toán các
khoản phải thu- phải trả tại công ty TNHH SUCCESSFUL MAN” để làm
chuyên đề tốt nghiệp.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài: là các khoản phải thu- phải trả tại Công ty
TNHH Successful Man. Với sự hạn chế về kiến thức và thời gian nên khi nghiên
cứu trong phạm vi Công ty em chỉ mới dừng lại ở góc độ so sánh, xem xét, đánh giá
tổng quan về tình hình tổ chức công tác kế toán các khoản phải thu - phải trả tại
Công ty trong tháng 12 năm 2010.
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 1
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Mục đích nghiên cứu :
- Tổng hợp cơ sở lý luận, phân tích kế toán các nghiệp vụ thanh toán.
- Thu thập, đánh giá tình hình tổ chức công tác kế toán các khoản phải thu-
phải trả tại Công ty TNHH Successful Man.
- Đề xuất một số kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán các
khoản phải thu -phải trả tại Công ty.
Phương pháp và phạm vi nghiên cứu:
Trong quá trình làm đề tài, em đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát, phương pháp thống kê, thu thập số liệu.
- Phương pháp nghiên cứu kế toán.

Phạm vi nghiên cứu: Công ty TNHH Successful Man mà cụ thể là công tác kế
toán các khoản phải thu – phải trả tại Công ty.
Tài liệu thu thập gồm: các sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ liên quan, báo cáo
tài chính năm 2010, các thông tư của Bộ Tài Chính về chế độ kế toán hiện hành….
Kết cấu của chuyên đề: Bố cục gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán các khoản phải thu - phải trả trong DN
Chương 2: Thực trạng tình hình kế toán các khoản phải thu - phải trả tại
Công ty TNHH Successful Man.
Chương 3: Một số nhận xét, đánh giá và ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện
công tác kế toán các khoản phải thu - phải trả tại Công ty TNHH Successful Man.
Mặc dù đã cố gắng nghiên cứu tài liệu, được sự hướng dẫn nhiệt tình của cô
giáo, sự giúp đỡ tạo điều kiện thực tập của Ban lãnh đạo Công ty và Phòng Kế toán,
nhưng do trình độ của bản thân còn hạn chế, thời gian tiếp cận thực tế tương đối
ngắn nên chắc chắn chuyên đề còn nhiều thiếu sót. Mong được sự đóng góp ý kiến
của quý thầy, cô và anh, chị ở phòng Kế toán để bản thân em nhận thức đúng hơn về
tầm quan trọng của công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả trong DN.
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 2
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
CHƯƠNG1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN CÁC
KHOẢN PHẢI THU – PHẢI TRẢ TRONG DOANH
NGHIỆP
1.1. Các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp
1.1.1. Các khoản phải thu
1.1.1.1. Khái niệm
Các khoản phải thu là nợ phải thu phát sinh trong hoạt động của doanh
nghiệp khi doanh nghiệp thực hiện việc cung cấp hàng hóa, sản phẩm, dich vụ và
những trường hợp khác liên quan đến một bộ phận vốn của doanh nghiệp bị chiếm
dụng tạm thời như chi hộ cho đơn vị bạn hoặc cấp trên, cho mượn ngắn hạn…
1.1.1.2. Phân loại
Theo thời hạn thu hồi nợ

Phân nợ theo thời hạn thu hồi gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn:
+ Nợ ngắn hạn là khoản nợ có thời hạn thu hồi không quá một năm hoặc trong
một chu kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
+ Nợ dài hạn là khoản nợ có thời hạn thu hồi hơn một năm hoặc quá một chu
kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
Theo tính chất
Phân nợ phải thu theo tính chất như phải thu thương mại và phải thu khác.
1.1.1.3. Chứng từ:
Các khoản phải thu liên quan đến nhiều loại chứng từ: hóa đơn bán
hàng, biên bản giao nhận hàng, phiếu xuất, phiếu chi, thu, giấy báo Có của ngân
hàng, biên bản xác nhận tài sản thiếu
1.1.1.4. Tài khoản sử dụng
TK 131 “ Phải thu của khách hàng”
TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ”
TK 138 “ Phải thu khác”
1.1.2. Các khoản phải trả
1.1.2.1. Khái niệm
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 3
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Các khoản phải trả là nợ phải trả bao gồm các khoản nợ mà doanh nghiệp
đang vay nhằm bổ sung phần thiếu hụt vốn hoạt động và các khoản nợ khác phát
sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh như nợ người bán, cung cấp
dịch vụ, nợ thuế, nợ phải trả khác…
1.1.2.2. Phân loại
Theo thời hạn thu hồi
Phân nợ phải trả theo thời hạn thu hồi gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.
+ Nợ ngắn hạn là khoản nợ có thời hạn phải trả không quá một năm hoặc trong
một chu kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
+ Nợ dài hạn là khoản nợ có thời hạn phải trả hơn một năm hoặc quá một chu kỳ
kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.

Theo tính chất
Phân nợ phải trả theo tính chất như nợ vay, phải trả thương mại và phải trả
khác.
1.1.2.3. Chứng từ
Nợ phải trả liên quan đến các loại chứng từ như: hóa đơn mua hàng, phiếu
nhập, phiếu thu, chi, giấy báo Nợ của ngân hàng, biên bản xác nhận tài sản thừa….
1.1.2.4.Tài khoản sử dụng: Tài khoản loại 3, chia ra các nhóm
Nhóm TK 31: gồm các khoản nợ vay hoặc có tính chất như vay sẽ đáo hạn trả
trong năm tài chính hiện hành hoặc trong vòng 12 tháng.
Nhóm TK 33: gồm các khoản phải trả thương mại và phải trả khác phát sinh
trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Nhóm TK 34: gồm các khoản vay hoặc có tính chất như vay sẽ đáo hạn trả trên
12 tháng hoặc không xác định thời gian trả.
Nhóm TK 35: gồm các khoản dự phòng phải trả hoặc có thể không xảy ra phải
trả trong tương lai.
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán các khoản phải thu- phải trả
- Phản ánh và theo dõi kịp thời các nghiệp vụ thanh toán phát sinh trong kinh
doanh chi tiết theo từng đối tượng, từng khoản nợ, theo thời gian thanh toán được.
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 4
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
- Ghi chép kịp thời trên hệ thống chứng từ, sổ sách chi tiết, tổng hợp của phần
hành các khoản phải thu, phải trả.
- Thực hiện giám sát việc thực hiện chế độ thanh toán công nợ và tình hình chấp
hành các kỷ luật thanh toán tài chính, tín dụng.
- Tổng hợp và xử lý nhanh thông tin về tình hình công nợ trong hạn, đến hạn, quá
hạn và công nợ có khả năng khó trả, khó thu, để quản lý tốt công nợ, góp phần cải
thiện tốt tình hình tài chính của doanh nghiệp.
1.2. Kế toán các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp
1.2.1. Kế toán các khoản phải thu
1.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng

Quan hệ phải thu KH nảy sinh khi DN bán vật tư, hàng hóa, tài sản thanh lý,
dịch vụ theo phương thức bán chịu hoặc theo phương thức trả trước. Để tránh mất
mát, rủi ro do KH mất hoặc giảm khả năng thanh toán nợ DN cần tổ chức tốt công
tác kế toán thanh toán với từng đối tượng KH, đặc biệt với những KH có số tiền
phải thu lớn.
Chứng từ sử dụng: hóa đơn bán hàng, biên bản giao nhận hàng, phiếu thu, chi
Tài khoản sử dụng: TK 131 “ Phải thu của khách hàng”.
TK 131 “ Phải thu khách hàng”
SDĐK: Khoản phải thu KH đầu kỳ
- Số tiền phải thu KH mua chịu - Số nợ phải thu đã thu của KH
- Số tiền thu thừa của khách đã trả lại - Nợ phải thu giảm do giảm giá,
chiết khấu, trả lại hàng
- Số tiền KH ứng trước để mua hàng
SDCK: Số tiền còn phải thu KH cuối kỳ
TK 131 có thể có dư Có, vì vậy khi tổng hợp nợ với khách hàng cần phản
ánh riêng các khách hàng có số dư Nợ để ghi vào chỉ tiêu bên “ Tài sản” và phản
ánh riêng các khách hàng có số dư Có để ghi vào chỉ tiêu bên “ Nguồn vốn” của
Bảng cân đối kế toán.
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 5
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Khoản tiền khách hàng nợ do mua hàng, sản phẩm, dịch vụ:
Nợ TK 131: phải thu KH
Có TK 511, 515, 711: doanh thu bán hàng
Trả lại tiền cho KH trong trường hợp số tiền KH ứng trước nhiều hơn số tiền phải
trả:
Nợ TK 131: KH ứng trước
Có TK 111, 112: khoản tiền trả lại cho KH
Khách hàng thanh toán tiền nợ với doanh nghiệp:
Nợ TK 111,112: khoản tiền KH thanh toán

Có TK 131: phải thu KH
Định khoản trên cũng được áp dụng trong trường hợp KH ứng trước tiền cho DN.
Khách hàng trả nợ và nộp thẳng vào ngân hàng:
Nợ TK 113: tiền đang chuyển
Có TK 131: phải thu KH
Bù trừ khoản nợ phải thu và nợ phải trả cho cùng một đối tượng:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Có TK 131: phải thu KH
Khoản chiết khấu, giảm giá và hàng trả lại được tính vào giảm khoản phải thu:
Nợ TK 521, 531, 532: khoản chiết khấu, giảm giá và hàng trả lại
Có TK 131: phải thu KH
Khách hàng thanh toán nợ bằng vật liệu, hàng hóa, dụng cụ:
Nợ TK 152, 153, 156: vật liệu, hàng hóa, dụng cụ
Có TK 131: phải thu KH
Trong trường hợp khách hàng thanh toán bằng ngoại tệ:
+ Mệnh giá đồng ngoại tệ thời điểm trả cao hơn thời điểm nợ:
Nợ TK 111, 112: khoản tiền KH thanh toán
Có TK 131: phải thu KH
Có TK 515: phần chênh lệch tăng
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 6
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
+ Mệnh giá đồng ngoại tệ thời điểm trả thấp hơn thời điểm nợ:
Nợ TK 111, 112: khoản tiền KH thanh toán
Nợ TK 635: Phần chênh lệch giảm
Có TK 131: phải thu KH
Sơ đồ 1.1. Phải thu khách hàng bằng ngoại tệ
515
Chênh lệch
515, 511, 711 131 1122,
1112

Khách hàng nợ Khách hàng trả nợ
635
Chênh lệch

Sơ đồ 1.2. Phải thu của khách hàng bằng VNĐ
515, 511, 711 131 111,112
Khoản tiền KH nợ do mua KH thanh toán( hoặc KH ứng
hàng, sản phẩm, dich vụ trước tiền)
113
111, 112 KH trả nợ và nộp thẳng vào ngân hàng
Trả lại tiền cho KH 331
Bù trừ khoản nợ phải thu và nợ phải
trả của cùng 1 đối tượng
521,531,532
Khoản chiết khấu, giảm giá, hàng trả
lại tính trừ vào số tiền KH trả nợ
152,153
KH thanh toán nợ bằng vật liệu,
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 7
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
dụng cụ, hàng hóa
1.2.1.2.Kế toán thuế GTGT được khấu trừ
Tài khoản sử dụng: TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ” tài khoản này theo dõi
các khoản thuế GTGT đầu vào khi DN mua hàng hóa dịch vụ, TK này chỉ sử dụng
cho những doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ thuế .
TK 133 có 2 TK cấp 2:
1331: “ Thuế GTGT được khấu trừ của hàng hóa dịch vụ”
1332: “ Thuế GTGT được khấu trừ của TSCĐ”
TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ”
SDĐK: Khoản thuế GTGT được khấu trừ đầu kỳ

- Thuế GTGT đầu vào phát sinh - Khấu trừ thuế
- Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu - Số thuế không được khấu trừ
- Hoàn thuế GTGT đầu vào
SDCK: Khoản thuế GTGT được khấu trừ cuối kỳ
Chứng từ sử dụng :hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT…
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Khi doanh nghiệp mua hàng hóa, vật liệu, dụng cụ:
Nợ TK 151, 152, 153, 156: giá mua
Nợ TK 133 : Thuế GTGT đầu vào
Có TK 111, 112, 331: số tiền thanh toán
Khi doanh nghiệp trả lại hàng cho bên bán:
Nợ TK 111, 112, 331: giảm khoản tiền thanh toán
Có TK 151, 152, 153, 156: giá mua của hàng trả lại
Có TK 133 : Thuế GTGT đầu vào của hàng trả lại
Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu:
Nợ TK 133: thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 333( 33312): Thuế GTGT hàng nhập khẩu
Số thuế không được khấu trừ tính vào giá vốn hàng bán:
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 8
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 133 : Phần thuế không được khấu trừ
Hoặc chuyển thành chi phí trả trước sau đó phân bổ dần vào giá vốn hàng bán:
Nợ TK 142: Chi phí trả trước
Có TK 133: phần thuế không được khấu trừ
Phân bổ dần:
Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 142: chi phí trả trước
Khấu trừ thuế:
Nợ TK 3331: thuế GTGT phải nộp

Có TK 133: thuế GTGT được khấu trừ
Khi doanh nghiệp được hoàn thuế đầu vào:
Nợ TK 111, 112: khoản thu do được hoàn thuế
Có TK 133 : khoản thuế được hoàn lại
Sơ đồ 1.3. Thuế GTGT được khấu trừ
151,152,156 111,331
Hàng trả lại
Giá mua
111,112,331 133 333
Số tiền Thuế GTGT Khấu trừ thuế
thanh toán đầu vào phát
sinh 632
Số thuế Tính vào giá vốn hàng bán
không được 142
khấu trừ chuyển thành Phân bổ dần
chi phí trả trước
111,112
Hoàn thuế đầu vào
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 9
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
1.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác:
Kế toán các khoản phải thu khác phản ánh các khoản thu không đề cập
trong nội dung thu ở TK 131, 133.
Tài khoản sử dụng: TK 138: “ Phải thu khác”. TK 138 gồm các TK cấp 2:
TK 1381: “ Tài sản thiếu chờ xử lý”: phản ánh giá trị tài sản thiếu chưa rõ nguyên
nhân còn chờ xử lý.
TK 1388: “ Phải thu khác”: phản ánh các khoản thu như thu về bồi thường, các
khoản tiền phải thu do cho mượn, các khoản thu về ủy thác xuất nhập khẩu, phải
thu về khoản nhận cổ tức, tiền lãi đầu tư, các khoản thu khác.
TK 138 “ Phải thu khác”

SDĐK: các khoản phải thu khác đầu kỳ
- Các khoản phải thu khác phát sinh - Khoản phải thu khác đã thu
trong kỳ
SDCK: các khoản phải thu khác cuối kỳ
Chứng từ sử dụng: phiếu thu, chi, biên bản xác nhận tài sản thiếu, giấy báo Nợ
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Tài sản thiếu chờ xử lý – TK 1381
Vật liệu, hàng hóa thiếu khi nhập kho:
Nợ TK 152, 165: trị giá thực nhập
Nợ TK 1381: trị giá thiếu
Có TK 111, 112, 331:khoản phải thanh toán
Vật liệu, hàng hóa thiếu trong kiểm kê, kế toán ghi giảm VL, hàng hóa trong kho:
Nợ TK 1381: trị giá thiếu
Có TK 152, 153, 156: vật liệu, hàng hóa thiếu
TSCĐ thiếu, mất:
Nợ TK 1381: giá trị còn lại của TSCĐ thiếu, mất
Nợ TK 214: hao mòn TSCĐ
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 10
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Có TK 211: nguyên giá TSCĐ
Tài sản thiếu và bắt bồi thường:
Nợ TK 1388: khoản thu về bồi thường
Nợ TK 334: trừ vào lương của nhân viên làm thiếu, mất tài sản
Nợ TK 111: khoản tiền thu từ việc bồi thường
Có TK 1381: tài sản thiếu
Trị giá tài sản thiếu tính vào giá vốn hàng bán:
Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 1381: tài sản thiếu
Trị giá tài sản thiếu ghi giảm nguồn vốn:
Nợ TK 415, 411, 441: nguồn vốn kinh doanh, các quỹ

Có TK 1381: tài sản thiếu
Tri giá tài sản thiếu tính vào chi phí SXKD:
Nợ TK 627, 641, 642: chi phí SXKD
Có TK 1381: tài sản thiếu
Sơ đồ 1.4. Tài sản thiếu chờ xử lý
331,111 1381 1388,334,111
Trị giá thiếu khi nhập kho Tài sản thiếu bắt bồi thường
Giá trị thực nhập 152,153,156
632
152,153,156 Tính vào giá vốn hàng bán
Thiếu trong kiểm kê
415,411,441
211 Ghi giảm nguồn vốn
NG Giá trị còn lại của
TSCĐ thiếu mất 627,641,642
214 Tính vào chi phí SXKD
Hao mòn
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 11
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Phải thu khác – TK 1388
Khi doanh nghiệp cho mượn tiền, vật liệu:
Nợ TK 1388: phải thu khác
Có TK 111, 112, 152: khoản tiền, vật liệu cho mượn
Định khoản trên cũng áp dụng cho nghiệp vụ phát sinh là : khoản mất, thiếu bắt
bồi thường
Tài sản thiếu bắt bồi thường:
Nợ TK 1388: khoản phải thu bồi thường
Có TK 1381: tài sản thiếu bắt bồi thường
Khoản thu từ hoạt động khác mang lại:

Nợ TK 1388: phải thu khác
Có TK 711: thu nhập khác
Khoản phải thu khấu trừ vào tiền lương:
Nợ TK 334: phải trả người lao động
Có TK 1388: phải thu khác
Thu hồi các khoản đã cho mượn, bắt bồi thường và các khoản nợ khác:
Nợ TK 111, 112, 152: khoản thu hồi, bồi thường và nợ khác
Có TK 1388: khoản phải thu khác
Khoản không thu được tính vào chi phí quản lý hoặc chi phí khác:
Nợ TK 642: chi phí quản lý DN
Nợ TK 811: chi phí khác
Có TK 1388: phải thu khác

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 12
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Sơ đồ 1.5. Phải thu khác
111,112,152 1388 334
Cho mượn tiền, vật liệu Khấu trừ vào tiền lương
Khoản mất,thiếu bắt 111,112,152
bồi thường Thu hồi các khoản đã cho mượn
1381 bắt bồi thường, khoản nợ khác
Tài sản thiếu bắt bồi thường 642, 811
Khoản không thu được tính vào
711 chi phí quản lý hoặc chi phí khác
Khoản thu từ hoạt động
khác mang lại
1.2.1.4 Dự phòng nợ phải thu khó đòi:
Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình trích lập, sử dụng và hoàn nhập khoản
dự phòng các khoản phải thu khó đòi hoặc có khả năng không đòi được vào cuối
niên độ kế toán. Dự phòng phần giá trị bị tổn thất của các khoản nợ phải thu quá

hạn thanh toán, nợ phải thu chưa quá hạn nhưng có thể không đòi được do khách nợ
không có khả năng thanh toán. Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định
khoản:
1. Cuối kỳ kế toán hoặc cuối kỳ kế toán giữa niên độ (đối với doanh nghiệp có lập
báo cáo tài chính giữa niên độ), doanh nghiệp căn cứ các khoản nợ phải thu được
xác định là không chắc chắn thu được (Nợ phải thu khó đòi), kế toán tính, xác định
số dự phòng nợ phải thu khó đòi cần trích lập hoặc hoàn nhập. Nếu số dự phòng nợ
phải thu khó đòi cần trích lập ở kỳ kế toán này lớn hơn số dự phòng nợ phải thu khó
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 13
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
đòi đã trích lập ở kỳ kế toán trước chưa sử dụng hết, thì số chênh lệch lớn hơn được
hạch toán vào chi phí, ghi
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp
Có TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi.
2. Nếu số dự phòng phải thu khó đòi cần trích lập ở kỳ kế toán này nhỏ hơn số dự
phòng phải thu khó đòi đã trích lập ở kỳ kế toán trước chưa sử dụng hết, thì số
chênh lệch được hoàn nhập ghi giảm chi phí, ghi:
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi
Có TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp (Chi tiết hoàn nhập dự phòng
phải thu khó đòi).
3. Các khoản nợ phải thu khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được được phép
xoá nợ. Việc xoá nợ các khoản nợ phải thu khó đòi phải theo chính sách tài chính
hiện hành. Căn cứ vào quyết định xoá nợ về các khoản nợ phải thu khó đòi, ghi:
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi (Nếu đã lập dự phòng)
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp (Nếu chưa lập dự phòng)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng
Có TK 138 - Phải thu khác.
4. Đối với những khoản nợ phải thu khó đòi đã được xử lý xoá nợ, nếu sau đó lại
thu hồi được nợ, kế toán căn cứ vào giá trị thực tế của khoản nợ đã thu hồi được,
ghi:

Nợ các TK 111, 112,. . .
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 14
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Có TK 711 - Thu nhập khác.
5. Các khoản nợ phải thu khó đòi có thể được bán cho Công ty mua, bán nợ. Khi
doanh nghiệp hoàn thành thủ tục bán các khoản nợ phải thu (đang phản ánh trên
Bảng Cân đối kế toán) cho Công ty mua, bán nợ và thu được tiền, ghi:
Nợ các TK 111, 112,. . . (Số tiền thu được từ việc bán khoản nợ phải thu)
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi (Số chênh lệch được bù đắp bằng
khoản dự phòng phải thu khó đòi)
Nợ các TK liên quan (Số chênh lệch giữa giá gốc khoản nợ phải thu khó đòi
với số tiền thu được từ bán khoản nợ và số đã được bù đắp bằng khoản dự
phòng phải thu khó đòi theo quy định của chính sách tài chính hiện hành)
Có các TK 131, 138,.
Sơ đồ1.6. Dự phòng nợ phải thu khó đòi
139

711 642(CPQLDN)
Hoàn nhập DP Trích lập DP
131, 138 phần đã DP 415
Phần bù đắp bằng

Xử lý nợ không có quỹ DPTC Phần chêng lệch
Khả năng thu hồi
Thiếu
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 15
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
1.2.2. Kế toán các khoản phải trả trong DN:
1.2.2.1. Kế toán khoản đi vay ngắn hạn:
Tài khoản sử dụng: TK 311: “ Vay ngắn hạn”.

TK 311 “ Vay ngắn hạn”
SDĐK: Số nợ vay ngắn hạn đầu kỳ
- Khoản vay ngắn hạn đã trả - Khoản vay ngắn hạn phát sinh trong kỳ
- Đánh giá tỷ giá ngoại tệ giảm vào cuối năm - Đánh giá tỷ giá ngoại tệ tăng vào cuối năm
SDCK: Số nợ vay ngắn hạn cuối kỳ
Chứng từ sử dụng: phiếu thu, phiếu chi, giấy báo Có…
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Vay mua vật liệu, công cụ, hàng hóa, TSCĐ:
Nợ TK 152, 153, 156, 211
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay để trả nợ:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Nợ TK 338: phải trả khác
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay để thanh toán dịch vụ tính vào chi phí:
Nợ TK 627, 641, 642: chi phí
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay chuyển thành tiền để sử dụng:
Nợ TK 111, 112: tiền sử dụng
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Trả nợ bằng tiền:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 111, 112: số tiền thanh toán khoản vay ngắn hạn
Tiền đang chuyển thành khoản trả nợ:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 16
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Có TK 113: tiền đang chuyển
Doanh thu bán hàng chuyển thành khoản trả nợ:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn

Có TK 511: doanh thu bán hàng
Khoản thu của KH được chuyển thành khoản trả nợ vay:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 131: phải thu khách hàng
Trong trường hợp DN vay bằng ngoại tệ thì cũng hạch toán tương tự chỉ
khác phần chênh lệch tỷ giá đồng ngoại tệ khi vay và trả, nếu tỷ giá đồng ngoại tệ
khi vay > trả thì DN ghi Có TK 515 “ Doanh thu hoạt động tài chính”, nếu tỷ giá
đồng ngoại tệ khi vay < trả thì DN ghi Nợ TK 635 “ Chi phí tài chính”,cuối kỳ kế
toán đánh giá lại tỷ giá tăng hay giảm và thể hiện trên tài khoản 413: “ Chênh lệch
tỷ giá hối đoái”.
Sơ đồ 1.7. Vay ngắn hạn bằng tiền Việt Nam
111,112 311 152,153,156
Trả nợ bằng tiền Vay để mua tài sản
113 331, 338
Tiền đang chuyển thành khoản Vay để trả nợ
trả nợ
511 627,641, 642
Doanh thu bán hàng chuyển Vay để thanh toán dịch vụ
thành khoản trả nợ tính vào chi phí
131 111,112
Khoản thu của KH được Vay chuyển thành tiền
chuyển thành khoản trả nợ để sử dụng

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 17
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
Sơ đồ 1.8. Vay ngắn hạn bằng ngoại tệ
1112,1122 515 311 152,156
Chênh lệch Vay để mua tài sản
Trả nợ bằng ngoại tệ 635
635 Chênh lệch 331

Chênh lệch Vay để trả nợ người bán
Chênh lệch 515
131 Chênh lệch
Khoản thu của KH được
Chuyển thành khoản trả nợ
515 413
Chênh lệch Đánh giá tỷ giá tăng
Hoặc đánh giá lại cuối năm tỷ giá giảm
1.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác:
1.2.2.2.1. Kế toán phải trả cho người bán:
Phải trả cho người bán thường xảy ra trong quan hệ mua bán vật tư, công cụ dụng
cụ, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ…Khi DN mua chịu sẽ dẫn đến phát sinh nghiệp vụ
thanh toán nợ phải trả, khi DN ứng trước tiền mua hàng cho người bán sẽ nảy sinh
một khoản tiền nợ phải thu với người cung cấp.
Tài khoản sử dụng: TK 331: “ Phải trả người bán”.
TK 331 “ Phải trả người bán”
SDĐK: Số tiền phải trả người bán đầu kỳ
- Số nợ phải trả người bán đã trả - Số nợ phải trả phát sinh khi mua hàng
- Số nợ được ghi giảm do người bán chấp - Người bán trả lại tiền DN đã ứng trước
nhận giảm giá , chiết khấu, trả lại hàng - Trị giá hàng nhận theo số tiền ứng trước
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 18
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân
- Số tiền ứng trước cho người bán - Số nợ điều chỉnh lại theo hóa đơn do trước
đây ghi theo giá tạm tính
SDCK: Số tiền phải trả người bán cuối kỳ
Chứng từ sử dụng: hóa đơn bán hàng, hợp đồng mua bán, phiếu chi, phiếu thu….
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Mua hàng chưa thanh toán tiền:
Nợ TK 152, 153: trị giá vật liệu, công cụ dụng cụ mua
Nợ TK 211, 213: trị giá TSCĐ mua

Có TK 331: tổng số tiền chưa thanh toán
Khoản phải thanh toán về cung cấp dịch vụ dùng cho hoạt động SXKD:
Nợ TK 621, 627, 641, 642: chi phí SXKD
Có TK 331: phải trả người bán
Khoản phải thanh toán về XDCB, SCL TSCĐ:
Nợ TK 241: xây dựng cơ bản dở dang
Có TK 331: phải trả người bán
Người bán trả lại tiền đã nhận ứng trước của DN:
Nợ TK 111, 112: khoản tiền được trả lại
Có TK 331: phải trả người bán
Vay ngắn hạn để thanh toán với người bán:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Dùng tiền để thanh toán cho người bán:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Có TK 111, 112, 113: số tiền thanh toán
Bút toán trên cũng được áp dụng trong trường hợp DN ứng trước tiền cho người
bán
Khoản chiết khấu, giảm giá, trả lại hàng đã mua do không đúng với hợp đồng, kế
toán ghi giảm khoản phải trả:
Nợ TK 331: phải trả người bán
SVTH : Bùi Thị Thảo Vy 19