HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 1
LI M U
1.Tính cp thit ca đ tài:
Trong xu th toàn cu hóa, nn kinh t Vit Nam đang tng bc thay đi đ
hi nhp. Vit Nam là nc có nn kinh t đang phát trin nên phi đi mt vi rt
nhiu khó khn và th thách ln gia s phát trin hùng mnh ca nn kinh t th gii.
c
bit t khi nc ta gia nhp T chc Thng mi th gii-WTO thì nn kinh t
đc
m rng và thông thoáng hn,đng thi cng là mt thách thc ln đòi hi phi
có s nng đng và bit nm bt th trng.Vì vy, mun đm bo u th cnh tranh
đt
đc hiu qu cao trong hot đng kinh doanh thì đòi hi phi có s vn đng mt
cách toàn din đi vi tt c các doanh nghip hot đng trong lnh vc sn xut kinh
doanh. Các Doanh nghip sn xut không ch sn xut ra sn phm có cht lng tt,
mu mã đp, mà mt yu t quan trng khác là giá c sn phm phi phù hp vi sc
mua ca đa s ngi tiêu dùng nhm chim đc u th cnh tranh cho sn phm ca
mình. Vì l đó, “tit kim chi phí, gim giá thành” đ không ngng nâng cao li nhun
là mt trong nhng yêu cu c bn ca công tác qun lý sn xut kinh doanh ti Doanh
nghip.
Trong Doanh nghip sn xut thì giá thành là yu t quan trng đ Doanh
nghip có th tái sn xut và tìm kim li nhun. Giá thành là thc đo chi phí tiêu hao
phi bù đp sau mi chu k sn xut kinh doanh và cng là công c quan trng đ
Doanh nghip có th kim soát tình hình hot đng sn xut kinh doanh, xem xét hiu
qu ca các bin pháp t chc k thut. Có th nói, giá thành là tm gng phn chiu
toàn b bin pháp, t chc qun lý kinh t liên quan đn tt c các yu t chi phí trong
sn xut. m bo cho vic hch toán giá thành chính xác, kp thi phù hp vi đc
đim
hình thành và phát sinh chi phí tng Doanh nghip là yêu cu có tính xuyên
sut trong quá trình hch toán. Do đó, giá thành vi chc nng vn có ca nó đã tr
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 2
thành mc tiêu kinh t có ý ngha quan trng trong qun lý hiu qu và cht lng sn
xut kinh doanh. iu này đòi hi mi Doanh nghip phi vn dng các phng thc
t chc, qun lý sn xut kinh doanh sao cho có hiu qu đ h thp giá thành sn
phm, giúp Doanh nghip có th t tin đng vng trên th trng trong điu kin cnh
tranh khc lit nh hin nay.
Vi nhng kin thc đc hc ti trng, vi thi gian thc tp tìm hiu tình
hình
thc t cùng vi s hng dn tn tình ca thy Nguyn Trng Ngha và s giúp
đ
ca Ban lãnh đo, phòng K toán Công ty TNHH Thin Ân, em chn đ tài “Hoàn
thin công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm ti công ty
TNHH Thin Ân” làm chuyên đ Lun vn tt nghip ca mình nhm mong mun
đc đóng góp
mt phn nào đó trong công tác k toán chi phí sn xut và giá thành ti
công ty.
2. Mc đích nghiên cu:
Giá thành sn phm vi các chc nng vn có đã tr thành ch tiêu kinh t có ý
ngh rt quan trng trong qun lý hiu qu và cht lng sn xut kinh doanh. Có th
nói rng giá thành sn phm là tm gng phn chiu toàn b các bin pháp kinh t, t
chc, qun lý và k thut mà doanh nghip đã và đang thc hin trong quá trình sn
xut kinh doanh.
Hch toán giá thành là khâu phc tp nht trong toàn b công tác k toán
doanh nghip. Hch toán giá thành liên quan đn hu ht các yu t đu vào và đu ra
trong quá trình sn xut kinh doanh. m bo vic hch toán giá thành chính xác, kp
thi, phù hp vi đc đim hình thành và phát sinh chi phí doanh nghip là yêu cu
có tính xuyên xut trong quá trình hoch toán các doanh nghip. Do đó, mc tiêu ca
đ
tài này là c s nghiên cu k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm sn
xut, đ tài tìm hiu quy trình tp hp chi phí, đánh giá sn phm d dang và tính giá
thành
sn phm ca sn phm hoàn thành là nhân điu ti công ty TNHH Thin Ân.
T đó đ ra nhng gii pháp, kin ngh, nhm đ xut các biên pháp tit kim chi phí,
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 3
h thp giá thành sn phm cng nh góp phn hoàn thin công tác k toán ti Công
ty.
3. Nhim v nghiên cu:
Nhim v ca đ tài là nghiên cu v tình hình hot đng sn xut kinh doanh
ti Công ty TNHH Thin Ân, c th:
- Nghiên cu v tình hình xut nhp kho nguyên vt liu (ht điu khô, bán thành phm
mua
ngoài) đ tính ra đc chi phí nguyên vt liu trc tip sn xut ra thành phm
(nhân điu)
- Theo dõi tin lng ca công nhân trc tip sn xut sn phm
- Tp hp chi phí sn xut chung liên quan đn vic sn xut sn phm.
=> Tng hp chi phí sn xut liên quan đ tính ra giá thành ca nhân điu nhp kho.
- Nhn xét u đim và nhc đim ca quá trình sn xut ti Công ty. T nhng nhc
đim
đó, đa ra nhng kin ngh gii pháp nhm hoàn thin công tác k toán tp hp
chi phí sn xut và tính giá thành sn phm ti công ty TNHH Thin Ân.
4. Phng pháp nghiên cu:
Thu thp thông tin:
ây là mt trong nhng bc không th thiu đc đi vi mi mt đ
tài nghiên cu khoa hc. Thu thp thông tin đc tin hành sau khi đã quyt đnh đc
ni dung chi tit thc hành trong quá trình thc hin nghiên cu. Thu thp thông tin
tc là tin hành điu tra phng vn, ghi chép li các câu tr li hoc thu thp thông tin
t các ngun khác nhau.
X lý thông tin :
Vic x lý thông tin ph thuc vào thông tin thu thp đc. Thông tin thu
thp đc tn ti di 2 dng: thông tin đnh tính và thông tin đnh lng.
- X lý thông tin đnh tính: khi nhn dng chun xác mi liên h gia các
x kin s giúp ngi nghiên cu mô t đc dng các s đ, lu đ.
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 4
- X lý thông tin đnh lng: dùng x lý toán hc đ x lý thông tin đnh
lng. ây là vic s dng phng pháp thng kê đ xác đnh xu hng, din bin ca
tp hp s liu thu thp đc. S liu có th đc trình bày di nhiu dng nh: con s
ri rc; bng s liu.
Phng pháp mô t: là mô t, lit kê nhng din bin ca s vt, hin
tng xy ra theo trình t thi gian, ví d: mô t trình t luân chuyn chng t.
Phng pháp đi chiu và so sánh: là phng pháp đi chiu, so sánh các
s liu đã thu thp đc.
5. Các kt qu đt đc ca đ tài:
Qua quá trình nghiên cu tình hình thc t ti Công ty TNHH Thin Ân, em đã mt
phn nào hiu hn v công ngh sn xut sn phm là nhân điu. T đó, em đã hoàn
thành
bài lun vn tt nghip vi đ tài “ Hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm ti công ty TNHH Thin Ân”. Qua bài lun vn,
em đã đa ra đc mt s nhn xét v tình hình sn xut kinh doanh ti đn v, và cng
đã đa ra đc mt s gii pháp nhm đóng góp mt phn nào đó đ hoàn thin công
tác k toán giá thành ti công ty.
6. Kt cu đ tài: Gm 3 chng
Chng 1: C s lý lun ca k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm.
Chng 2: Thc trng công tác k toán toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm ti công ty TNHH Thin Ân.
Chng 3: Nhn xét – Kin ngh v hot đng sn xut ca Công ty.
Vi kin thc, trình đ cng nh kinh nghim thc t còn ít nên nhng kin
ngh gii pháp đóng góp cho công ty còn có hn,và trong quá trình nghiên cu hoàn
thành đ tài này em không tránh khi nhng sai sót. Em rt mong s thông cm ca
thy cô và em mong nhn đc nhng ý kin đóng góp ca quý thy cô đ em có kinh
nghim hn trong lnh vc k toán mà em đã theo hc.
Em xin chân thành cm n!
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 5
CHNG 1
C S LÝ LUN CA K TOÁN CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM
1.1 Nguyên tc k toán chi phí sn xut và giá thành sn phm trong các doanh
nghip sn xut
1.1.1 Chi phí sn xut
1.1.1.1 Khái nim
Chi phí sn xut là biu hin bng tin toàn b hao phí v lao đng sng và lao
đng vt hóa phát sinh trong quá trình ch to sn phm hoc dch v trong mt thi k
nht đnh (tháng,quý,nm).
1.1.1.2 Phân loi chi phí sn xut
Chi phí sn xut kinh doanh trong các doanh nghip gm nhiu loi khác nhau
tùy
cách ngi qun lý s dng tiêu thc nào nh: tính cht kinh t, mc đích, công
dng và yêu cu qun lý khác nhau.Trong doanh nghip sn xut vic phân loi chi phí
sn xut da trên các tiêu thc sau:
a) Phân loi theo ni dung kinh t ban đu
Toàn b chi phí đc phân thành các yu t chi phí sau:
- Chi phí nguyên vt liu (NVL): Bao gm toàn b giá tr nguyên liu,vt liu chính,vt
liu ph, chi phí nhiên liu, chi phí ph tùng thay th… s dng trc tip hoc gián tip
cho sn xut sn phm.
- Chi phí nhân công (NC): Gm các khon chi phí v vic s dng lao đng trc tip
hoc gián tip tham gia vào vic sn xut, ch to sn phm, dch v (tin lng, tr
cp, ph cp có tính cht lng…) và các khon phi trích theo lng (BHXH, BHYT,
KPC).
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 6
- Chi phí công c dng c (CCDC): Bao gm nhng chi phí liên quan đn vic s dng
các công c dng c, các trang thit b v an toàn lao đng.
- Chi phí khu hao tài sn c đnh (TSC): Phn ánh toàn b khu hao TSC s dng
cho sn xut trong phm vi phân xng nh: nhà kho, nhà xng, máy móc thit b…)
- Chi phí dch v mua ngoài: Là các khon chi phí v dch v mua ngoài phi tr trong
k phc v cho hot đng sn xut phân xng nh: chi phí đin, nc, thuê ngoài
sa cha TSC…)
- Chi phí khác bng tin: Gm tt c các chi phí phát sinh bng tin phc v cho sn
xut kinh doanh cha phn ánh trong các ch tiêu trên.
Phân
loi chi phí theo tiêu thc này cho bit kt cu, t trng ca tng loi chi phí sn
xut mà doanh nghip đã ch ra đ lp bn thuyt minh báo cáo tài chính, phna6 tích
tình hình thc hin d toán chi phí cho k sau.
b) Phân loi theo chc nng hot đng
Cn c vào mc đích và công dng mà chia ra các khon mc chi phí khác
nha
u. Toàn b chi phí đc chia thành 2 loi chi phí sn xut và chi phí ngoài sn xut.
* Chi phí sn xut:
Là toàn b chi phí phát sinh ti các phân xng, t, đi, b phn
sn xut gn lin vi hot đng sn xut sn phm hoc dch v trong mt thi k nht
đnh. i vi doanh ng
hip sn xut chi phí sn xut đc chia nh sau:
- Chi phí nguyên vt liu trc tip: Gm toàn b giá tr nguyên vt liu chính, vt liu
ph liên quan trc tip đn vic sn xut to nên sn phm.
- Chi phí nhân công trc tip: Là toàn b tin lng và các khon ph cp mang tính cht
tin lng phi tr cho công nhân trc tip sn xut sn phm, cùng vi các khon phi
trí
ch theo lng theo t l quy đnh cho các qu BHXH. BHYT, BHTN, KPC.
- Chi phí sn xut chung: Gm toàn b các chi phí còn li phát sinh trong phm vi phân
xng, là nhng chi phí đ sn xut ra sn phm nhng không k các chi phí sn xut
ngoài hai khon mc chi phí trên. Chi phí sn xut chung thng bao gm chi phí
nguyên vt liu gián tip, chi phí nhân công gián tip, chi phí khu hao tài sn c đnh
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 7
s dng trong sn xut và qun lý sn xut, chi phí sa cha bo trì, chi phí qun lý
phân xng.
* Chi phí ngoài sn xut:
Là nhng chi phí phát sinh trong quá trình tiêu th sn phm
và qun lý chung toàn doanh nghip, bao gm:
- Chi phí bán hàng: Là biu hin bng tin toàn b các khon hao phí v lao đng sng,
lao
đng vt hóa và các chi phí phc v cho quá trình bo qun và tiêu th hàng hóa.
-
Chi phí qun lý doanh nghip: : Là biu hin bng tin toàn b các khon hao phí v
lao
đng sng, lao đng vt hóa và các chi phí phc v cho quá trình qun lý và điu
hành hot đng SXKD ca doanh nghip.
Phân loi chi phí sn xut theo chc nng hot đng giúp qun lý đnh mc chi phí,
cung cp s liu cho công tác tính giá thành sn phm ca doanh nghip.
c) Phân loi theo mi quan h vi thi k tính kt qu
Theo cách phân loi này chi phí đc chia thành 2 loi:
- Chi phí sn phm: Là nhng chi phí gn lin vi sn phm đc sn xut ra hoc
đc mua vào trong k, gm: chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc
tip, chi phí sn xut chung.
- Chi phí thi k: Là nhng chi phí phát sinh và nh hng trc tip đn li nhun
trong mt k k toán, gm chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip.
d) Phân loi theo phng pháp quy np
Cách phân loi này cn c vào mi quan h gia chi phí vi đi tng chu chi
phí đ phân loi, chi ph
í đc chia làm 2 loi:
- Chi phí trc tip: Là nhng chi phí phát sinh liên quan trc tip đn tng đi tng
chu chi phí; có th quy np trc tip vào tng đi tng chu chi phí nh chi phí
nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip…
- Chi phí gián tip: Là nhng chi phí phát sinh liên quan đn nhiu đi tng chi phí
nh
chi phí nguyên vt liu ph, chi phí nhân công ph, chi phí qung cáo…i vi
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 8
nhng chi phí này, khi phát sinh k toán phi tp hp chung, sau đó tính toán, phân b
cho tng đi tng liên quan theo tiêu thc phù hp.
Phân loi theo cách này giúp xác đnh phng pháp k toán tp hp và phân b chi phí
cho các đi tng đún
g đn và hp lý.
e) Phân loi cn c vào thi gian tác dng ca chi phí
- Chi phí tr trc: Là nhng chi phí thc t có phát sinh nhng có liên quan đn hot
đng
sn xut kinh doanh ca nhiu k k toán, nên cha th tính ht vào chi phí sn
xut kinh doanh trong k này mà đc tính phân b cho nhiu k k toán tip theo nh
chi phí tr trc tin thuê nhà, chi phí công c dng c có giá tr ln…
- Chi phí phi tr: Là nhng chi phí thc t cha phát sinh nhng đc tính trc vào
chi
phí hot đng sn xut kinh doanh k này cho các đi tng chu chi phí, đ đm
bo chi phí phát sinh thc t không gây đt bin cho chi phí sn xut kinh doanh nh
trích tr
c chi phí tin lng ngh phép cho công nhân sn xut, trích trc chi phí sa
cha ln tài sn c đnh…
f) Phân loi theo mi quan h ng x chi phí
Cách phân loi này đc chia làm 3 loi:
- nh phí (chi phí c đnh): Là nhng khon chi phí mang tính cht tng đi n đnh
không ph thuc vào s bin đng ca s lng hay doanh thu. Các chi phí này nu
tính cho mt đn v sn phm thì li thay đi nu s lng sn phm thay đi.
- Bin phí (chi phí bin đi): Gm nhng khon chi phí s bin đi t l thun vi s
lng
và doanh thu. Nhng các chi phí này nu tính trên mt đn v sn phm thì li
mang tính n đnh.
- Chi phí hn hp: Là loi chi phí có đc đim bao gm c hai yu t bin phí và đnh
phí, nh chi phí đin t
hoi c đnh…
Phân loi theo quan h ng x chi phí giúp phân tích tình hình tit kim chi phí và xác
đnh các bin pháp thích hp đ h thp chi phí đn v.
1.1.2 Gía thành sn phm
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 9
1.1.2.1 Khái nim
Giá thành sn phm là toàn b hao phí lao đng sng và lao đng vt hóa trong
quá trình sn xut sn phm ca doanh nghip đc biu hin bng tin liên quan đn
khi lng công vic, sn phm hay lao v, dch v hoàn thành trong mt k hn nht
đnh.
1.1.2.2 Phân loi giá thành sn phm
a) Phân loi theo thi gian và s liu tính giá thành
- Giá thành k hoch: Là giá thành đc tính trc khi bt đu sn xut kinh doanh,
trên c s chi phí sn xut k hoch và sn lng sn phm sn xut k hoch. Giá
thành
k hoch đc coi là mc tiêu mà doanh nghip phi c gng đt đc nhm
hoàn thành mc tiêu chung ca toàn doanh nghip.
- Giá thành đnh mc: Là giá thành đc tính trc khi bt đu sn xut kinh doanh
cho mt đn v sn phm, da trên c s đnh mc các chi phí hin hành ti tng thi
đim
nht đnh trong k k hoch. Giá thành đnh mc đc xem là cn c đ kim
soát tình hình thc hin các đnh mc tiêu hao, các yu t vt cht khác nhau phát sinh
trong quá trình sn xut.
- Giá thành thc t: Là giá thành đc xác đnh sau khi đã hoàn thành vic ch to sn
phm trên c s các khon chi phí thc t phát sinh và kt qu sn xut kinh doanh đt
đc.
Giá thành thc t là cn c đ kim tra, đánh giá tình hình tit kim chi phí, h
thp giá thành sn phm.
b) Phân loi theo phm vi phát sinh chi phí:
- Giá thành sn xut: Là giá thành tính trên c s toàn b chi phí lien quan đn vic
sn xut ra sn phm, gm chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc
tip, chi máy thi công và chi phí sn xut chung. Giá thành này dùng đ ghi nhn s
sn phm hoàn thành nhp kho hoc xut giao trc tip cho khách hàng, là cn c đ
tính giá vn hàng bán và hàng tn kho trong k.
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 10
- Giá thành toàn b: : Là toàn b chi phí phát sinh liên quan đn mt khi lng sn
phm hoàn thành t khi sn xut đn khi tiêu th xong sn phm. Giá thành toàn b
bao gm giá thành sn xut cng vi chi phí bán hàng và chi phí qun lý phân b cho
sn phm bán ra trong k. Giá thành toàn b là cn c đ tính lãi trc thu.
1.1.3 Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm
Chi phí sn xut giá thành v bn cht là hai mt ca quá trình sn xut. Nu
nh
chi phí sn xut biu hin mt hao phí ca quá trình sn xut (các yu t chi phí
đu vào) thì giá thành sn phm li biu hin mt kt qu ca quá trình sn xut đó (kt
qu đu ra).
S ging nhau
: Chi phí sn xut và giá thành sn phm có mi quan h mt thit
vi nhau, ging nhau ch đu biu hin bng tin ca nhng chi phí mà doanh
nghip đã b ra trong quá trình sn xut. Chi phí sn xut trong k là cn c đ tính
giá sn phm hoàn thành. S tit kim hay lãng phí v chi phí sn xut nh hng trc
tip đn giá thành sn phm cao hay thp. Do đó, qun lý giá thành sn phm gn lin
vi vic qun lý chi phí sn xut.
S khác nhau
: Giá thành sn phm và chi phí sn xut có s khác nhau mc
đ biu hin và phm vi ca chi phí. Chi phí sn xut gn lin vi tng thi k phát
sinh ca nó, còn giá thành gn lin vi khi lng đã hoàn thành. Chi phí sn xut
trong k liên quan đn sn phm hoàn thành, sn phm d dang cui k, sn phm
hng trong k, còn giá thành không liên quan đn sn phm d dang cui k, sn
phm hng trong k mà li liên quan ti chi phí sn xut ca sn phm d dang cui
k trc chuyn sang.
Chi phí sn xut phát sinh trong k là chi phí phát sinh cho tt c các loi sn
phm sn xut ra trong mt thi đim nht đnh, không phân bit công vic đã hoàn
thành hay cha hoàn thành. Giá thành sn phm là khon chi phí sn xut gn lin vi
mt s lng sn phm hay mt công vic, dch v c th. Giá thành bao gm chi phí
sn xut chi ra k này, nhng không nm trong giá thành sn phm k này, nh
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 11
chi phí ch phân b, chi phí tính cho sn phm d dang cui k, hoc có nhng khon
chi phí đã chi k trc nhng tính vào ZSP k này nh chi phí d dang đu k,hoc
chi phí không chi ra trong k này nhng đc tính vào ZSP k này, nh chi phí trích
trc.
1.1.4 Nhim v ca k toán tp hp chi phí sn xut và giá thành sn phm
Qun lý chi phí sn xut và giá thành sn phm là ni dung quan trng hàng đu
trong các doanh nghip sn xut, đ đt đc mc tiêu tit kim và tng cng đc
li nhun. phc v tt các công tác k toán chi phí sn xut và giá thành sn phm,
k toán cn thc hin tt các nhim v:
- Tính toán và phn ánh mt cách chính xác, đy đ, kp thi tình hình phát sinh chi
phí
sn xut các b phn sn xut, cng nh trong phm vi toàn doanh nghip gn
lin vi các loi chi phí sn xut khác nhau cng nh theo tng loi sn phm đc
sn xut.
- Tính toán chính xác, kp thi giá thành ca tng loi sn phm đc sn xut.
- Kim tra cht ch tình hình thc hin các đnh mc tiêu hao và các d toán chi phí
nhm phát hin kp thi các hin tng lãng phí, s dng chi phí không đúng k hoch,
sai mc đích.
- Lp các báo cáo v chi phí sn xut và giá thành sn phm; tham gia phân tích tình
hình thc hin k hoch giá thành, đ xut bin pháp đ tit kim chi phí sn xut và h
thp giá thành sn phm.
1.2 i tng k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
1.2.1 i tng k toán tp hp chi phí sn xut
Là vic xác đnh phm vi, gii hn mà chi phí cn đc tp hp. Tùy theo đc
đim
v t chc sn xut, v quy trình sn xut, đc đim sn phm và yêu cu ca
vic tính giá thành có th là:
- Ni phát sinh chi phí: Phân xng, b phn, giai đon công ngh…
- i tng chu chi phí: Loi, nhóm, chi tit sn phm, đn đt hàng…
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 12
Trong doanh nghip, đi tng tp hp chi phí sn xut có th là tng phân
xng, tng b phn, đi sn xut hoc toàn doanh nghip, tng giai đon công ngh
hoc toàn b quy trình công ngh, tng sn phm, đn đt hàng, tng nhóm sn phm
hoc b phn, chi tit sn phm.
i tng tính giá thành có ni dung khác vi đi tng tp hp chi phí sn
xut, nhng chúng có mi quan h cht ch vi nhau. Mi quan h đó th hin
vic tính giá thành sn phm phi s dng s liu chi phí sn xut đã tp hp. Ngoài
ra
, mt đi tng tp hp chi phí sn xut có th bao gm nhiu đi tng tính giá
thành.
1.2.2 i tng k toán tính giá thành
Là các loi sn phm do doanh nghip sn xut ra cn đc đnh lng tng chi
phí
và chi phí đ kt tinh trong mt đn v sn phm. Tùy theo đc đim sn xut và
quy
trình công ngh mà đi tng tính giá thành có th là chi tit sn phm, bán thành
phm, sn phm hoàn chnh, đn đt hàng…
i tng tính giá thành là cn c đ k toán t chc vic tp hp chi phí sn
xut, la chn phng pháp tính giá thành thích hp, t chc công ngh tính giá thành
hp lý, lp các bng tính giá thành sn phm phc v vic kim tra tình hình thc hin
k hoch giá thành.
1.3 K toán chi phí sn xut
1.3.1 K toán chi phí nguyên vt liu trc tip
1.3.1.1 Ni dung và nguyên tc hch toán
* Ni dung:
- Chi phí nguyên vt liu trc tip bao gm toàn b chi phí nguyên vt liu s dng
trc tip đ ch to ra sn phm nh chi phí nguyên vt liu chính, nguyên vt liu ph,
nhiên liu…
- xác đnh nguyên vt liu trc tip trong k mt cách chính xác, cui k kinh
doanh phi xác đnh s nguyên vt liu sn xut không ht s đc nhp li kho. S
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 13
nguyên vt liu tham gia trong k sn xut s đc kt chuyn vào tài khon có liên
quan đ tính giá thành thc t ca sn phm hoàn thành. Doanh nghip ch đc hch
toán nguyên vt liu tham gia trc tip vào quá trình sn xut sn phm theo giá thc t
xut dùng.
* Nguyên tc hch toán:
- K toán s dng Tài khon 621- chi phí nguyên vt liu trc tip đ theo dõi chi phí
NVL dùng sn xut sn phm. Tùy theo yêu cu qun lý, theo dõi và tính giá thành cho
tng đi tng, k toán có th s dng các tài khon cp 2, 3,…ca tài khon 621.
-
Chi phí NVL trc tip vt đnh mc không đc tính vào giá thành sn phm, dch
v mà đc tính vào giá vn hàng bán.
-
Cui k k toán, thc hin kt chuyn hoc tin hành tính phân b và kt chuyn chi
phí NVL trc tip vào tài khon 154 hoc 631 tùy theo doanh nghip áp dng phng
pháp kê khai thng
xuyên hoc kim kê đnh k.
- Có 2 phng pháp hch toán hàng tn kho:
+ Hch toán theo phng pháp kê khai thng xuyên: Theo phng pháp này,
chi phí NVL trc tip đc tính toán chính xác theo công thc sau:
Chi phí NVL trc tip Tr giá NVL đa Tr giá NVL cha Tr giá ph liu
trong k vào s dng s dng cui k thu hi
+ Hch toán theo phng pháp kim kê đnh k: Là phng pháp hch toán cn
c vào kt qu kim kê thc t đ phn ánh giá tr tn kho cui k ca hàng hóa, vt t
và t đó tính đc giá tr hàng hóa, vt t xut trong k.
Giá tr NVL xut Tr giá NVL tn Tr giá NVL nhp Tr giá NVL tn
trong k đu k trong k cui k
=
-
-
=
+
-
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 14
1.3.1.2 Tài khon s dng
Tài khon 621 dùng đ theo dõi tình hình tp hp và kt chuyn hoc phân b
chi phí nguyên liu, vt liu trc tip trong quá trình sn xut vi ni dung và kt cu
nh sau:
S phát sinh N:
- Tr giá thc t nguyên vt liu xut dùng trc tip cho hot đng sn xut sn phm
hoc thc hin dch v, lao v trong k.
S phát sinh Có:
- Tr giá nguyên vt liu s dng không ht nhp li kho.
- Kt chuyn hoc phân b giá tr nguyên vt liu thc t s dng sn xut kinh doanh
trong k vào bên n tài khon 154 “Chi phí sn xut kinh doanh d dang” đ tính giá
thành sn phm, dch v.
Tài khon 621 không có s d cui k.
1.3.1.3 S đ hch toán tng hp:
S đ 1.1: S đ hch toán chi phí nguyên vt liu trc tip
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 15
(3)
152 621 154
(1)
(4)
111, 112, 331 632
(2) (5)
(1) Xut kho nguyên vt liu đ sn xut sn phm.
(2) Mua nguyên vt liu dùng ngay vào sn xut.
(3) Tr giá nguyên vt liu dùng không ht nhp li kho.
(4) Cui k kt chuyn chi phí nguyên vt liu trc tip
(5) Kt chuyn chi phí nguyên vt liu trc tip vt mc bình thng.
1.3.2 K toán nhân công trc tip
1.3.2.1 Ni dung và nguyên tc hch toán
* Ni dung:
Chi phí nhân công trc tip bao gm tt c chi phí ca công nhân trc tip sn
xut nh: tin lng chính, các khon ph cp lng, lng ngh phép, lng ngng
vic và các khon trích theo lng tính vào chi phí sn xut nh kinh phí công đoàn,
bo him y t, bo him xã hi, bo him tht nghip ca công nhân trc tip ch to ra
sn phm.
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 16
Chi phí nhân công trc tip thng đc tính trc tip vào đi tng chu chi
phí có liên quan. Trong trng hp chi phí nhân công trc tip có liên quan ti nhiu
đi tng thì có th tp hp chung và chon tiêu thc phân b cho thích hp.
* Nguyên tc hch toán:
- K toán s dng tài khon 622 đ theo dõi chi phí nhân công trc tip. Tùy theo yêu
cu qun lý, theo dõi và tính giá thành cho tng đi tng, k toán có th s dng các
tài khon cp 2,3, ca tài khon 622.
- Chi phí nhân công trc tip vt đnh mc không đc tính vào giá thành sn phm,
dch v mà đc tính vào giá vn hàng bán.
-
Cui k k toán, thc hin kt chuyn hoc tin hành tính phân b và kt chuyn chi
phí nhân công trc tip vào tài khon 154 hoc 631 tùy theo doanh nghip áp dng
phng pháp kê khai
thng xuyên hoc kim kê đnh k.
1.3.2.2 Tài khon s dng
Tài khon 622 “Chi phí nhân công trc tip” dùng đ theo dõi tình hình tp hp
và kt chuyn hoc phân b chi phí nhân công trc tip trong quá trình sn xut vi
ni dung và kt cu nh sau:
S phát sinh N:
- Phn ánh chi phí nhân công trc tip phi tr trong k v tin lng và các khon ph
cp tin lng, tin công, các khon trích theo lng.
S phát sinh Có:
- Kt chuyn chi phí nhân công trc tip sang tài khon 154 “ Chi phí sn xut kinh
doanh d dang” vào cui k.
Tài khon 622 không có s d cui k.
1.3.2.3 S đ hch toán tng hp
S đ 1.2: S đ hch toán chi phí nhân công trc tip
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 17
334 622 154
(1) (4)
338
(2)
335 632
(3) (5)
(1) Chi phí tin lng công nhân trc tip sn xut.
(2) Các khon trích theo lng.
(3) Trích trc tin l
ng ngh phép ca công nhân sn xut.
(4) Cui k kt chuyn chi phí nhân công trc tip.
(5) Kt chuyn chi phí nhân công trc tip vt mc bình thng.
1.3.3 K toán chi phí sn xut chung
1.3.3.1 Ni dung và nguyên tc hch toán
* Ni dung:
Chi phí sn xut chung là nhng chi phí cn thit còn li đ sn xut sn
phm ngoài hai khon mc chi phí trên.
* Nguyên tc hch toán:
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 18
- Tài khon 627 ch s dng các doanh nghip sn xut công nghip, nông, lâm, ng
nghip, xây dng c bn, giao thông, bu đin, du lch và dch v.
- K toán s dng tài khon 627 đ theo dõi chi phí sn xut chung. Tùy theo yêu cu
qun lý, theo dõi vic tính giá thành cho tng đi tng, k toán có th s dng các tài
khon cp 3,4, ca tài khon 627. Chi phí sn xut chung đc chi tit theo hai loi:
bin phí sn xut chung và đnh phí sn xut chung.
- Trng hp có nhiu loi sn phm mà chi phí sn xut chung ca mi loi sn phm
không
đc phn ánh mt cách tách bit, thì chi phí sn xut chung đc phân b cho
các loi sn phm theo tiêu thc phù hp và nht quán gia các k k toán.
- Cui k k toán, thc hin kt chuyn hoc tin hành tính phân b và kt chuyn chi
phí sn xut chung vào tài khon 154 hoc 631 tùy theo doanh nghip áp dng phng
pháp kê khai thng
xuyên hoc kim kê đinh k.
1.3.3.2 Tài khon s dng
Tài khon 627 “Chi phí sn xut chung” dùng đ theo dõi tình hình tp hp và
kt chuyn hoc phân b chi phí sn xut chung thc t phát sinh trong quá trình sn
xut vi ni dung và kt cu nh sau:
S phát sinh N:
- Tp hp tt c các chi phí sn xut chung thc t phát sinh trong k
S phát sinh Có:
- Phn ánh các khon gim tr chi phí sn xut chung trong k.
- Cui k kt chuyn chi phí sn xut chung v tài khon “Chi phí sn xut kinh doanh
d dang cui k đ tính giá thành sn phm.
1.3.3.3 S đ hch toán tng hp
S đ 1.3: S đ hch toán chi phí sn xut chung
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 19
334, 338 627 154
(1) (6)
152 632
(2) (7)
153, 142
(3)
214
(4)
111,112,331
(5)
(1) Chi phí tin lng , các khon trích theo lng ca phn qun lý, phc v sn xut
(2) Chi phí nguyên vt liu liên quan đn sn xut
(3) Chi phí công c, dng c dùng trc tip sn xut
(4) Chi phí khu hao máy móc thit b, tài sn c đnh dùng sn xut
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 20
(5) Chi phí bng tin, chi phí dch v mua ngoài phc v sãn xut
(6) Cui k kt chuyn chi phí sn xut chung
(7) Kt chuyn bin phí sn xut chung vt mc bình thng
1.3.4 K toán tng hp chi phí sn xut, kim kê và đánh giá sn phm d
dang
1.3.4.1 Tài khon s dng
Tài khon 154 “Chi phí sn xut kinh doanh d dang” dùng đ tng hp chi phí
sn xut phc v cho vic tính giá thành sn phm, lao v nhng doanh nghip hch
toán theo phng phá
p kê khai thng xuyên vi ni dung và kt cu nh sau:
S phát sinh N:
- Các chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip, chi phí sn xut
chung kt chuyn cui k.
S phát sinh Có:
- Giá tr ph liu thu hi, các khon gim tr giá thành, giá thành thc t sn phm
hoàn thành nhp kho hay giao cho khách hàng.
S d bên N: Chi phí sn xut d dang cui k.
1.3.4.2 Trình t hch toán
Tài khon 154 đc m chi tit cho tng đi tng tp hp chi phí và quá trình
tng hp chi phí sn xut đc phn ánh qua s đ nh sau:
S đ 1.4: S đ hch toán tng hp chi phí sn xut kinh doanh d dang
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 21
154
CPSXDDK
621 152
(1) (4)
622 155
`
(2) (5)
627 632
(3) (6)
(1) Kt chuyn chi phí nguyên vt liu trc tip thc t.
(2)
Kt chuyn chi phí nhân công trc tip thc t.
(3)
Kt chuyn chi phí sn xut chung thc t.
(4)
Giá tr ph liu thu hi t quá trình sn xut.
(5)
Giá thành sn phm hoàn thành nhp kho.
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 22
(6) Sn phm hoàn thành chuyn tiêu th ngay.
1.4 ánh giá sn phm d dang cui k
1.4.1 Khái nim
Sn phm d dang cui k là nhng sn phm mà ti thi đim tính giá thành
cha hoàn thành v mt k thut sn xut và th tc qun lý các giai đon ca quy
trình công ngh ch bin sn phm.
1.4.2 Mt s phng pháp đánh giá sn phm d dang cui k
1.4.2.1 ánh giá sn phm d dang cui k theo chi phí nguyên vt
liu trc tip
- ánh giá sn phm d dang cui k theo chi phí nguyên vt liu trc tip thng
đc
áp dng nhng doanh nghip có chi phí nguyên vt liu trc tip chim t
trng ln trong tng chi phí sn xut (chim t 80%tr lên), NVL đc b ngay t
đu quy trình sn xut và s lng sn phm d dang qua các k ít bin đng.
- Theo phng pháp này ch tính vào chi phí sn xut d dang cui k phn chi phí
nguyên vt liu trc tip, các chi phí còn li đc tính vào chi phí sn xut ca sn
phm hoàn thành.
Ta có công thc tính
1.4.2.2 ánh giá sn phm d dang cui k theo sn lng hoàn thành
tng đng
- ánh giá sn phm d dang cui k theo sn lng hoàn thành tng đng tính
toán phc tp nhng chi phí sn xut d dang cui k đc tính tng đi chính
Tr giá
SP d
dang
cu
i k
Chi phí SXKD
d dang đu k
Chi phí NVL trc tip
phát sinh trong k
S lng SP hoàn
thành trong k
S lng SP d dang
cui k
S lng
SP d
dang cui
k
=
+
x
+
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 23
xác.Vì vy, phng pháp này đc áp dng cho các đn v có t trng các khon mc
chi phí SX không chênh lch nhiu trong tng giá thành và NVL đc b mt ln
ngay t đu quy trình SX. Chi phí NVL chính hoc chi phí NVL trc tip đc phân
b đu cho các sn phm đã và đang sn xut, không phân bit là đã hoàn thành hay
còn
d dang. Còn đi vi chi phí nhân công và chi phí SX chung thì đc b dn vào
sn xut theo mc đ hoàn thành tng đng hoc theo chi phí tiêu hao thc t.
- Theo phng pháp này, chi phí sn xut d dang cui k bao gm tt c các khon
mc chi phí sn xut. S lng sn phm d dang cui k quy đi theo sn phm hoàn
thành tng đng có th tính theo phng pháp trung bình hoc phng pháp nhp
trc xut trc.
Trình t tin hành:
Bc 1: Quy đi SL SP d dang theo t l hoàn thành tng đng:
Bc 2: Xác đnh chi phí NVL trc tip, chi phí nhân công trc tip và chi phí
sn xut chung ca SP d dang cui k theo các công thc nêu di đây.
+ Chi phí NVL trc tip ca sn phm d dang cui k đc xác đnh nh
phng pháp chi phí
NVL đã đc trình bày phn 1.2.4.1
+ Chi phí nhân công (NC) trc tip đc tính theo công thc:
Chi phí NC
trc tip ca
SP d dang
Chi phí NC trc
tip đu k
Chi phí NC trc tip
phát sinh trong k
S lng SP hoàn
thành trong k
S lng SP quy
đi cui k
S lng SP
quy đi cui k
=
x
+
+
S lng SP d dang
quy đi
S lng SP d dang
T l hoàn thành
c
a SP d dang
=
x
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 24
+ Chi phí sn xut chung đc tính theo công thc:
Bc 3: Xác đnh tr giá SP d dang cui k theo công thc :
1.4.2.3 ánh giá sn phm d dang cui k theo chi phí đnh mc
Theo phng pháp này sn phm d dang cui k đc đánh giá tng t nh
nhng phng pháp nêu trên. Tuy nhiên, chi phí sn xut d dang cui k đc tính
theo chi phí đnh mc. Vì vy, phng pháp này ch phát huy tác dng khi h thng
đnh mc chi phí có đ
chính xác cao.
Chú ý:
Chi phí NVL thng đc b ngay t đâu quy trình SX nên khi tính chi
phí NVL trc tip ca SP d dang theo đnh mc, ch tính trên s lng SP d dang
không quy đi theo t
l hoàn thành
1.5 Tính giá thành sn phm
Tr giá SP
d dang
cu
i k
Chi phí NVL
trc tip ca
SP d dang
Chi phí NC
trc tip ca
SP d dang
Chi phí SX
chung ca SP
d dang
=
+
+
Tr giá SP
d dang
cui k
Chi phí SX
đnh mc cho
m
t đ
n v
S lng SP đ dang
(hoc SL SP d dang quy
đi theo t l hoàn thành)
= x
CP SX
chung
ca SP
d
dang
Chi phí SX
chung đu k
Chi phí SX chung
phát sinh trong k
S lng SP hoàn
thành trong k
S lng SP quy
đi cui k
S lng SP
quy đi cui k
=
x
+
+
HUTECH
Khóa lun tt nghip GVHD: TH.S Nguyn Trng Ngha
SVTT: Lê Th Thúy Hng 25
Phng pháp tính giá thành sn phm là phng pháp k thut s dng s
liu chi phí sn xut đã tp hp đc các tài liu liên quan đ tính tng giá thành sn
xut và giá thành đn v sn phm hoàn thành. Tùy theo đc đim quy trình công
ngh, đi tng tp hp chi phí và đi tng tính giá thành ca tng doanh nghip mà
áp dng trong các phng pháp sau:
1.5.1 Phng pháp gin đn (Phng pháp trc tip)
Phng
pháp này thng đc áp dng đi vi quy trình công ngh sn xut
gin đn, khép kín, chu k sn xut ngn, mt hàng ít. Theo phng pháp này, giá
thành sn phm đc tính trên c s chi phí sn xut đã tp hp trong k, chi phí ca
sn phm d dang đu k và cui k.
Ta có công thc xác đnh tng giá thành sn phm hoàn thành:
Và xác đnh giá thành đn v sn phm (đn v thành phm)
Giá thành thc t Tng giá thành thc t sn phm
đn v sn phm
S lng sn phm hoàn thành
1.5.2 Phng pháp h s
Phng pháp này đc áp dng đi vi nhng doanh nghip có đc đim sn
xut không th tách riêng chi phí cho tng đi tng tính giá thành.
Theo phng pháp này, chi phí sn xut s đc tp hp chung cho tt c các
loi sn phm. Sau đó, cn c vào h s ca tng loi sn phm đc quy đnh sn,
ngi
ta tính tng s lng sn phm hoàn thành quy đi và tng s lng sn phm
Khon điu
chnh gim
giá thành
Tng giá
thành thc t
SP
Chi phí SX
DD đu k
Chi phí SX
phát sinh
trong k
Chi phí SX
DD cui k
=
+
-
-
=