Phân tích quan niệm của Chủ nghĩa Mác – Lênin về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân?

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN ĐÀO TẠO TIÊN TIẾN, CHẤT LƯỢNG CAO VÀ POHE
-------***-------

BÀI TẬP LỚN
MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
ĐỀ BÀI : Phân tích quan niệm của Chủ nghĩa Mác – Lênin về sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân? Giai cấp công nhân hiện nay cịn đảm
nhận sứ mệnh lịch sử đó khơng? Giải thích và chứng minh.
Họ và tên SV: Đào Phương Anh
Lớp tín chỉ: Tài chính Tiên Tiến 63D
Mã SV: 11210317

.
HÀ NỘI, NĂM 2022

MỤC LỤC
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN.................................................................................................................3


1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN..................................3
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân.................................................................3
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân............................................................3
2. NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN............................4
2.1. Nội dung kinh tế.......................................................................................4
2.2. Nội dung chính trị - xã hội.......................................................................5
2.3. Nội dung văn hóa, tư tưởng.....................................................................5
3. NHỮNG ĐIỀU KIỆN QUY ĐỊNH VÀ THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI
CẤP CÔNG NHÂN...................................................................................................6
3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

6
3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử....7
II.

THỰC TIỄN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN......8

1. GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY...................................................................8
1.1. Sự giống và khác nhau giữa giai cấp công nhân thế kỷ XXI và thế kỷ
XIX 8
1.2. Địa vị của giai cấp công nhân hiện nay trong hệ thống sản xuất xã hội
10
2. THỰC TRẠNG VỀ VIỆC BỊ BÓC LỘT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ CỦA GIAI CẤP
CÔNG NHÂN HIỆN NAY.......................................................................................11
3. THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRÊN THẾ GIỚI
HIỆN NAY............................................................................................................13
3.1. Nội dung kinh tế.....................................................................................13
3.2. Nội dung chính trị - xã hội.....................................................................13
3.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng...................................................................14
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................15

I. Lý luận chung về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
2


C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp
công nhân như giai cấp vô sản; giai cấp vô sản hiện đại; giai cấp công nhân hiện
đại; giai cấp cơng nhân đại cơng nghiệp... Đó là những cụm từ đồng nghĩa để chỉ
giai cấp công nhân - con để của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại

biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Ngồi ra,
các ơng cịn dùng những thuật ngữ có nội dung hẹp hơn để chỉ các loại công nhân
trong các ngành sản xuất khác nhau, trong những giai đoạn phát triển khác nhau
của cơng nghiệp: cơng nhân khống sản, cơng nhân công trường thủ công, công
nhân công xưởng, công nhân nông nghiệp...
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân
Nghiên cứu giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã
hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, Mác và Ăngghen đã không những
đưa lại quan niệm khoa học về giai cấp cơng nhân mà cịn làm sáng tỏ những đặc
điểm quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sử mệnh lịch sử
thế giới. Có thể khái quát những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân bao
gồm: đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công
nghiệp với đặc trưng cơng cụ lao động là máy móc, tạo ra năng suất lao động cao,
quá trình lao động mang tính chất xã hội hóa. Giai cấp cơng nhân là sản phẩm của
bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại.
Do đó, giai cấp cơng nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương
thức sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại. Nền
sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện cho giai
cấp cơng nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh
thần hợp tác và tâm lý lao động cơng nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có
tinh thần cách mạng triệt để. Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần
thiết để giai cấp cơng nhân có vai trị lãnh đạo cách mạng

3


2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là nhiệm vụ mà giai cấp công
nhân cần hoàn thành với tư cách là đội tiên phong, lực lượng lãnh đạo cách mạng,
xác lập hình thái kinh tế và xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, sứ mệnh lịch sử chung của giai cấp công nhân là
tổ chức và lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ chế độ bóc lột, xóa bỏ chủ
nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp cơng nhân và giải phóng giai cấp cơng nhân
thơng qua đảng tiền phong. Nhân dân lao động sẽ thoát khỏi mọi áp bức, bóc lột,
nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản văn minh.
Nói về sử mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, chủ nghĩa Mác đã viết: “Thực
hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy, đó là sử mệnh lịch sử của giai cấp vô sản
hiện đại”. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thể hiện trên ba nội dung cơ
bản:
2.1. Nội dung kinh tế
Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, giai cấp cơng nhân
cịn là đại biểu của quan hệ sản xuất mới, ngày càng sản xuất ra nhiều sản phẩm
vật chất đáp ứng nhu cầu xã hội ngày càng cao của con người. Bằng cách này, giai
cấp công nhân tạo ra những tiền đề về vật chất và kỹ thuật cho sự ra đời của xã hội
mới.
Mặt khác, tính xã hội hố cao của lực lượng sản xuất địi hỏi phải hình thành
quan hệ sản xuất mới trên cơ sở chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu của xã
hội, đại diện cho lợi ích của nhân dân và toàn xã hội. Giai cấp cơng nhân đại diện
cho lợi ích chung của xã hội. Chỉ có giai cấp cơng nhân là giai cấp duy nhất khơng
có lợi ích riêng với nghĩa là tư hữu. Nó phấn đấu vì lợi ích chung của tồn xã hội.
Nó chỉ tìm thấy lợi ích chân chính của mình khi thực hiện được lợi ích chung của
cả xã hội.
Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thơng qua q trình cơng
nghiệp hóa và thực hiện “một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để tăng năng
4


suất lao động xã hội và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân phối phù
hợp với nhu cầu phát triển sản xuất, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Trên thực tế, hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa đều ra đời từ con đường phát

triển rút ngắn, bỏ qua hệ thống tư bản chủ nghĩa. Do đó, để thực hiện sứ mệnh lịch
sử của mình về nội dung kinh tế, giai cấp cơng nhân phải đóng vai trị nịng cốt
trong q trình giải phóng lực lượng sản xuất (vốn bị kim hãm, lạc hậu, chậm phát
triển trong quá khứ), thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển để tạo cơ sở cho quan
hệ sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.
2.2. Nội dung chính trị - xã hội
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động
đã tiến hành cách mạng chính trị lật đổ ách thống trị của giai cấp thống trị, xóa bỏ
chế độ bóc lột, áp bức, giành chính quyền. những người đang làm việc. Xây dựng
nước kiểu mới mang bản chất giai cấp cơng nhân, xây dựng nền chính trị dân chủ
xã hội chủ nghĩa, thực hiện quyền lực của nhân dân, quyền dân chủ và làm chủ xã
hội của tuyệt đại đa số nhân dân lao động.
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước làm công cụ hữu
hiệu để cải tạo xã hội cũ, tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế, văn hóa,
xây dựng hệ thống chính trị dân chủ - pháp quyền, quản lý kinh tế - xã hội và tổ
chức đời sống xã hội phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân lao động, thực hiện
dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo lý tưởng và mục tiêu của chủ
nghĩa xã hội.
2.3.Nội dung văn hóa, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của minh, giai cấp cơng nhân trong tiến trình cách
mạng cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng cần
phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động; công bằng; dân chủ; bình đẳng và
tự do.
Giai cấp cơng nhân thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm
cãi tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu, xây dựng cái mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý thức tư
5


tưởng, trong tâm lý, lối sống và trong đời sống tinh thần xã hội. Xây dựng và củng
cố ý thức hệ tiên tiến của giai cấp cơng nhân, đó là chủ nghĩa Mác - Lênin, đấu

tranh để khắc phục ý thức hệ tư sản và các tần dư cịn sót lại của các hệ tư tưởng
cũ. Phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối
sống mới xã hội chủ nghĩa là một trong những nội dung căn bản mà cách mạng xã
hội chủ nghĩa trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng đặt ra đối với sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân hiện đại.

3. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bao
gồm:
Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền công nghiệp có tính xã hội hóa ngày
càng cao, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Vì vậy, giai cấp công
nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại.
Do phương thức lao động công nghiệp ngày càng hiện đại, giai cấp công nhân là
người sản xuất chủ yếu của cải vật chất xã hội, làm giàu cho xã hội và giữ vai trò
nòng cốt trong sự phát triển của xã hội hiện nay.
Điều kiện khách quan này là nhân tố kinh tế quy định giai cấp công nhân là lực
lượng phá bỏ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền về tay minh,
chuyển từ giai cấp “tự nó" thành giai cấp “vì nó”. Giai cấp cơng nhân đã trở thành
đại biểu cho sự tiến hóa tất yếu của lịch sử, lực lượng duy nhất tổ chức và lãnh đạo
xã hội, xây dựng và phát triển lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa, đặt nền móng vững chắc để xây dựng hệ thống xã hội chủ nghĩa với tư cách
là một chế độ xã hội kiểu mới, khơng cịn chế độ người áp bức, bóc lột người.
6


Thứ hai, do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định
Là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội, nhưng trong chủ

nghĩa tư bản họ lại là người khơng có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu, phải bán sức
lao động để kiếm sống, bị bóc lột nặng nề, lợi ích cơ bản của họ đối lập trực tiếp
với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản và thống nhất với lợi ích cơ bản của đa số
nhân động.
Là con đẻ của nền sản xuất đại cơng nghiệp, giai cấp cơng nhân có được những
phẩm chất của một giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng: tính tổ chức và kỷ luật,
tự giác và đồn kết trong cuộc đấu tranh tự giải phóng mình và giải phóng xã hội.
Những phẩm chất ấy của giai cấp cơng nhận được hình thành từ chính những
điều kiện khách quan, được quy định tử địa vị kinh tế và địa vị chính trị - xã hội
của nó trong nền sản xuất hiện đại và trong xã hội hiện đại mà giai cấp tư sản và
chủ nghĩa tư bản đã tạo ra một cách khách quan, ngồi ý muốn của nó.
3.2.Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để
giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là:
a. Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng.
Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát triển về chất lượng giai cấp
công nhân hiện đại, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ mệnh lịch
sử của mình. Chất lượng giai cấp cơng nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng thành
về ý thức chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức được vai
trò và trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công nhân phải
được giác ngộ về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, chất lượng
giai cấp cơng nhân cịn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ
thuật và công nghệ hiện đại, nhất là trong điều kiện hiện nay. Để phát triển giai cấp
công nhân về số lượng và chất lượng, theo chủ nghĩa Mác – Lênin phải đặc biệt
7


chú ý đến hai biện pháp cơ bản: 1) Phát triển công nghiệp – “tiền đề thực tiễn tuyệt
đối cần thiết” và 2) Sự trưởng thành của Đảng Cộng sản – hạt nhân chính trị quan

trọng của giai cấp cơng nhân.
Chỉ với sự phát triển về số lượng và chất lượng, đặc biệt về chất lượng, giai cấp
công nhân mới có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
b. Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân
thực hiện thắng lợi sử mệnh lịch sử của mình.
Đảng Cộng sản – đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận vai
trò lãnh đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp
công nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
Quy luật chung, phổ biến cho sự ra đời của Đảng Cộng sản là sự kết hợp giữa
chủ nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân.

II. Thực tiễn sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Giai cấp công nhân hiện nay
1.1. Sự giống và khác nhau giữa giai cấp công nhân thế kỷ XXI và thế kỷ XIX
So với giai cấp công nhân truyền thống thế kỷ 19, giai cấp cơng nhân ngày nay
vừa có những điểm giống, vừa có những điểm khác biệt, vừa có những thay đổi
mới trong điều kiện lịch sử mới. Cần làm rõ những điểm giống và khác nhau này
dưới góc độ lịch sử, nhất là dưới góc độ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, một mặt là khẳng
định những giá trị của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, mặt khác là những yêu cầu bổ
sung. . Để phát triển những hiểu biết mới về việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân ngày nay.
Thứ nhất. Về những điểm tương đối ổn định so với thế kỷ XIX
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã
hội hiện đại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất cơng nghiệp hiện đại mang tính
xã hội hóa ngày càng cao. Ở các nước phát triển, có một tỷ lệ thuận giữa sự phát
8


triển của giai cấp công nhân với sự phát triển kinh tế. Lực lượng lao động bằng
phương thức công nghiệp chiếm tỷ lệ cao ở mức tuyệt đối ở những nước có trình

độ phát triển cao về kinh tế. Cơng nghiệp hoá là cơ sở khách quan để giai cấp công
nhân phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, giai cấp công
nhân vẫn bị giai cấp tư bản bóc lột giá trị thặng dư và vẫn có những xung đột về lợi
ích cơ bản của 2 giai cấp này. Đó cũng là nguyên nhân sâu xa dẫn đến đấu tranh
giai cấp trong xã hội hiện đại. Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước ln
đi đầu trong các cuộc đấu tranh vì hồ bình, hợp tác và phát triển.
Thứ hai. Những biến đổi và sự khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại
Xu hướng trí tuệ hố tăng nhanh
Gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, với sự phát triển kinh
tế tri thức, cơng nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Về chất lượng, người lao
động ngày càng có hiểu biết sâu rộng, tri thức và kĩ năng nghề nghiệp. Họ được
đào tạo chuẩn mực hơn và thường xuyên được đào tạo lại nhằm đáp ứng sự phát
triển ngày càng tiến bộ của khoa học kĩ thuật. Chính vì lẽ đó mà nhu cầu về vật
chất, tinh thần, văn hoá ngày càng tăng cao, trở nên phong phú đa dạng hơn so với
thời kỳ trước đó.
Ngồi những sự khác nhau về chất, cịn có sự khác nhau về lượng. Ngày nay
xuất hiện thêm nhiều những khái niệm mới về cơng nhân, đó là “cơng nhân tri
thức”, “cơng nhân trí thức”, “cơng nhân áo trắng”, lao động trình độ cao. Hao phí
lao động hiện tại chủ yếu là hao phí về trí lực, chứ khơng cịn là hao phí sức lực cơ
bắp như trong quá khứ.
Xu hướng trung lưu hố
Trong bối cảnh tồn câu hố, chủ nghĩa tư bản đã có những điều chỉnh về
phương thức quản lý, các biện pháp điều hoà mâu thuẫn xã hội. Chính vì lẽ đó đã
tác động hai mặt vào giai cấp công nhân.Hiện nay, một bộ phận công nhân đã tham
gia vào sở hữu một lượng tư liệu sản xuất. Về mặt hình thức thì họ khơng cịn là vơ
9


sản nữa mà được trung lưu hoá mức sống. Việc làm và lao động là nhân tố quyết
định đến mức thu nhập và đời sống của giai cấp công nhân thời nay. Bên cạnh

những thay đổi về chất, cịn có sự thay đổi về mặt lượng. Tuy một bộ phận công
nhân đã sở hữu tư liệu sản xuất nhưng chiếm tỷ lệ sở hữu thấp nên khi sản xuất và
phân chia lợi nhuận vẫn bị phụ thuộc vào cổ đông lớn.
Khác với quá khứ, lực lượng lao động hiện nay bao gồm lao động có lương,
thất nghiệp, khơng trong lực lượng lao động. Lí do dẫn đến có sự phân hoá này là
nhờ sự Đổi mới kinh tế và cơ chế chính sách của nền kinh tế từ cuối thế kỉ 20, đầu
thế kỉ 21. Trong bối cảnh mới của tồn cầu hố, hội nhập quốc tế và cách mạng
cơng nghiệp 4.0, công nhân hiện đại tăng nhanh về số lượng, thu nhập và mức sống
của giai cấp công nhân ngày càng được nâng cao. Đột phá chính hiện nay là do đổi
mới thể chế và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.
1.2. Địa vị của giai cấp công nhân hiện nay trong hệ thống sản xuất xã hội
Trong chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội với nền sản xuất đại công nghiệp
ngày càng phát triển, giai cấp công nhân trở thành bộ phận quan trọng nhất, cách
mạng nhất trong các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất. Lao động sống của giai
cấp công nhân tạo ra phần lớn của cải vật chất cho xã hội và đóng vai trị có ý
nghĩa quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội.
Đối với chủ nghĩa xã hội, q trình cơng nghiệp hóa cùng với cải cách, đổi mới
đang tạo ra nhiều đặc điểm mới cho giai cấp công nhân. Thứ hai, kinh tế thị trường
làm cho cơ cấu giai cấp công nhân ngày càng đa dạng hơn. Thứ ba, một bộ phận
lớn công nhân hiện nay xuất thân từ đô thị. Công nhân hiện đại khơng cịn là
“chiếc đinh ốc trong dây chuyền sản xuất tư bản chủ nghĩa” mà có tính chủ động
hơn, tư duy năng động và đa diện hơn. Trình độ làm chủ và sáng tạo công nghệ, tư
duy kinh tế thị trường, năng lực tổ chức quản lý của giai cấp công nhân ở các nước
cải cách, đổi mới đều đã có bước tiến lớn. Đặc biệt hơn cả là quan tâm đến lợi ích
chính đáng của người lao động, kết hợp hài hịa lợi ích của người lao động với lợi
10


ích của tập thể và lợi ích của xã hội.., vừa là tư duy kinh tế phù hợp, vừa là sự thể
hiện tính chất xã hội chủ nghĩa trong phát triển.

2. Thực trạng về việc bị bóc lột giá trị thặng dư của giai cấp công nhân
hiện nay
Khi nghiên cứu sản xuất giá trị thặng dư tương đối chúng ta đã có thể rút ngắn
ngày lao động mà vẫn thu được khối lượng giá trị thặng dư nhiều hơn trước.Do đó
đời sống người lao động được cải thiện nhưng mức độ lao động bóc lột khơng cơng
lại tăng hơn trước. Về phía nhà tư bản vừa có thể sống xa hoa hơn trước lại có thể
tích lũy nhiều hơn để tăng nhanh quy mơ sản xuất. Ví dụ, trước đây, chủ nghĩa tư
bản chưa phát triển, lao động thủ công là phổ biến, sức sản xuất của lao động thấp,
ngày lao động kéo dài 12 giờ, trong đó 8 giờ là lao động tất yếu(bù lại tiền công)
và 4 giờ lao động thặng dư. Giả dụ vì năng suất lao động thấp nên số sản phẩm
chứa đựng giá trị mới là 60 đơn vị, trong đó sản phẩm tất yếu là 40, sản phẩm
thặng dư là 20, nên mức sống của người công nhân rất thấp và nhà tư bản cũng chỉ
thu được một lượng giá trị thặng dư rất nhỏ đành phải “tiết dục” chi tiêu tằn tiện
đồng thời giá trị thặng dư tích lũy nhỏ. Ngày nay, do sự đấu tranh của giai cấp công
nhân và sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật ngày lao động rút ngắn cịn 7 giờ chẳng
hạn, trong đó thời gian lao động tất yếu là 2 giờ. Nhưng do năng suất lao động cao,
nhờ ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ nên lượng sản phẩm chứa
đựng giá trị mới là 5600 đơn vị trong đó với 2 giờ lao động tất yếu người công
nhân nhận được 1600 sản phẩm cho tiêu dùng cá nhân (gấp 40 lần trước đây), do
đó mức sống được nâng cao. Nhưng mức độ bóc lột lại tăng từ 50% (4 giờ/8 giờ)
tăng lên 250% (5 giờ/2 giờ) cịn nhà tư bản có thể nhận được từ mỗi công nhân
4000 sản phẩm thặng dư, nhờ đó vừa sống xa hoa, vừa tăng được quy mơ tích lũy.
Như vậy, dù đời sống của cơng nhân ở các nước tư bản tăng lên hơn trước nhưng
quan hệ bóc lột giá trị thặng dư vẫn tồn tại. Suy cho cùng, giai cấp công nhân ngày
11


nay khơng những vẫn bị bóc lột mà cịn bị bóc lột một cách tinh vi hơn, nặng nề
hơn… Và vai trị, sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân trong cuộc đấu tranh

chống lại sự áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản để xây dựng xã hội mới của mình
vẫn là tất yếu.
Chính vì lẽ đó đã dẫn đến một số phong trào công nhân trên tồn thế giới.
Trong đó có phong trào Yellow Vests. Đó là một phong trào phản đối bắt đầu với
các cuộc biểu tình ở Pháp vào thứ bảy, 17 tháng 11 năm 2018 và sau đó lan sang
các quốc gia lân cận Bỉ và Hà Lan. Các cuộc bạo động tiêu biểu của phong trào
này như vào năm 2018 để phản đối thuế nhiên liệu, chi phí sinh hoạt cao nhằm
đánh vào chính quyền tổng thống Emmanuel Macron, yêu cầu chính quyền từ
chức. Biện pháp khi đó là hủy bỏ thuế khi đốt và lệnh cấm kéo dài 6 tháng được áp
đặt cho giá dầu diesel và xăng dầu của chính phủ Pháp. Hay cuộc bạo động năm
2020 nhằm phản đối Dự luật cấm người dân quay phim các sĩ quan cảnh sát làm
nhiệm vụ, ước tính có khoảng 46.000 người đã tham gia biểu tình ở thủ đơ Paris.
Tuy nhiên, cuộc tuần hành ơn hịa lúc đầu đã biến thành bạo loạn vào phút cuối. Và
để giải quyết cuộc bạo động này, nhà lãnh đạo 42 tuổi tuyên bố sẽ thành lập một
nền tảng trực tuyến để người dân tố cáo sai phạm của cảnh sát và kể từ tháng 62021, quy định gắn camera trên người trong lúc làm nhiệm vụ đối với cảnh sát sẽ
được thực hiện rộng rãi hơn.

3. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên thế giới hiện
nay
3.1. Nội dung kinh tế
Thơng qua vai trị của giai cấp cơng nhân đối với quy trình sản xuất cơng nghệ
hiện đại, năng suất và chất lượng cao nhằm đảm bảo phát triển bền vững, sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân đối với sự phát triển xã hội ngày càng thể hiện rõ vì
sự phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản trên thế giới ngày nay gắn liền với sự
12


tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và lực lượng lao động - dịch vụ trình độ
cao lại chính là nhân tố kinh tế - xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ
nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản. Đây là điều kiện để phát huy vai trò chủ

đạo của giai cấp cơng nhân trong cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã
hội và chủ nghĩa xã hội.
Mặt khác, mâu thuẫn lợi ích cơ bản giữa giai cấp cơng nhân và giai cấp tư sản
cũng ngày càng sâu sắc trên phạm vi cả nước và toàn cầu. Toàn cầu hóa ngày nay
vẫn cịn mang nặng tính chất tư bản chủ nghĩa, với sự bất cơng và bất bình đẳng
trong xã hội thúc đẩy cuộc đấu tranh chống lại các hệ thống bóc lột giá trị thặng dư
trên phạm vi thế giới, phần đấu cho việc xác lập một trật tự xã hội mới cơng bằng
và bình đẳng, đó là từng bước thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
trong kinh tế - xã hội.
3.2. Nội dung chính trị - xã hội
Ở các nước tư bản chủ nghĩa, mục tiêu đấu tranh trực tiếp của giai cấp công
nhân và lao động là chống bất công và bất bình đồng xã hội. Mục tiêu lâu dài là
giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động, được nêu rõ
trong Cương lĩnh chính trị của các Đảng Cộng sản trong các nước tư bản chủ
nghĩa. Đối với các nước xã hội chủ nghĩa, nơi các Đảng Cộng sản đã trở thành
Đảng cầm quyền, nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử giai cấp công
nhân là lãnh đạo thành công sự nghiệp đổi mới, giải quyết thành công các nhiệm
vụ trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là xây dựng Đảng cầm quyền
trong sạch vững mạnh, thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.
3.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong điều kiện thế giới ngày
nay trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng trước hết là cuộc đấu tranh ý thức hệ. Đó là
cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa xã hội với chủ nghĩa tư bản. Cuộc đấu tranh này
13


đang diễn ra phức tạp và quyết liệt, nhất là trong nền kinh tế thị trường phát triển
với những tác động mặt trái của nó. Mặt khác, khi hệ thống xã hội chủ nghĩa thế
giới tan rã, phong trào cách mạng thế giới đang phải vượt qua những thoái trào tạm

thời thì niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa cũng đứng trước những thử thách
càng làm cho cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận giữa chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa
xã hội trở nên phức tạp và gay gắt hơn.
Song các giá trị đặc trưng cho bản chất khoa học và cách mạng của giai cấp
công nhân, của chủ nghĩa xã hội vẫn mang ý nghĩa chỉ đạo, định hướng trong cuộc
đấu tranh của giai cấp công nhân và quần chúng lao động chống chủ nghĩa tư bản
và lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa của sự phát triển xã hội.
Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức
và củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội cho
giai cấp công nhân và nhân dân lao động, giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế
chân chính của giai cấp công nhân trên cơ sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh
thần dân tộc chính là nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay về
văn hóa tư tưởng.

Tài liệu tham khảo
1. Bộ giáo dục và đào tạo (2019), Giáo trình Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học,
2.

Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
Phong trào áo gi lê vàng –Wikipedia, bách khoa toàn thư mở, link truy

3.

cập: />PGS, TS. Nguyễn An Ninh, Những nhận thức mới về giai cấp công nhân
hiện

nay,

cập

nhật

ngày:

17/10/2020,

link

truy

/>14

cập:


4. C.Mác và Ph.Ăngghen, Sđd, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 20,
5.

tr.393.
Liệu ngày nay giai cấp công nhân có cịn bị bóc lột, 29/12/2016, link truy
cập: />
15