ĐỂ tài PHÂN TÍCH QUYẾT ĐỊNH MUA HÀNG của SINH VIÊN TRƯỜNG đại học CÔNG NGHIỆP TP hồ CHÍ MINH TRÊN sàn THƯƠNG mại điện tử SHOPEE

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

MƠN: KINH TẾ LƯỢNG
ĐỂ TÀI: PHÂN TÍCH QUYẾT ĐỊNH MUA HÀNG CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HỒ CHÍ MINH TRÊN SÀN
THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ SHOPEE
NHĨM 2
LỚP: DHQT16F
GVHD: ThS. NGUYỄN VĂN PHÚ
STT
1
2
3

TÊN THÀNH VIÊN
Nguyễn Thị Kim Xuyến
Võ Thị Diễm Quỳnh
Nguyễn Thị Thủy Tiên

MSSV
20009411
20010581
20001221

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày…tháng…năm2022

0

0

MỤC LỤC
I. ĐỊNH NGHĨA TỪ VIẾT TẮT...............................................................................3
1. Ý định mua hàng của sinh viên..........................................................................3
2. Quyết định mua hàng của sinh viên...................................................................3
3. Sàn thương mại điện tử......................................................................................3
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI........................................................................................3
III. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI...................................................................................4
IV. CƠ SỞ LÝ LUẬN...............................................................................................4
1. Mua sắm.............................................................................................................4
2. Mua sắm trực tuyến............................................................................................4
V. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH MUA SẮM TRỰC TUYẾN Ở VIỆT NAM VÀ
SV TRƯỜNG ĐH CƠNG NGHIỆP TP HCM..........................................................4
VI. PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ THỰC TIỄN KHI MUA HÀNG TRỰC TUYẾN QUA
MẠNG.......................................................................................................................8
1. Quá trình quyết định mua hàng của hành vi người tiêu dùng.......................11
2. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................16
3. Tiến hành nghiên cứu....................................................................................16
VIII. KẾT LUẬN..............................................................................................17
1. Kết luận.........................................................................................................17
2. Hạn chế..........................................................................................................18

0

0


I. ĐỊNH NGHĨA TỪ VIẾT TẮT
Định nghĩa: quyết định mua hàng của sinh viên, sàn thương mại điện tử
Các từ viết tắt:

SV: Sinh viên
DHCN: Đại học Công nghiệp
TP HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Kể từ khi dầu mỏ được tìm thấy trên trái đất, một kỷ nguyên mới cho
ngành năng lượng đã thực sự bắt đầu. Dầu mỏ, cùng với các sản phẩm dầu
mỏ-trong đó có xăng dầu trở thành năng lượng khơng thể thiếu đối với loài
người. Thị trường dầu mỏ thế giới liên tục biến động và ảnh hưởng trực tiếp
đến giá cả các sản phẩm dầu mỏ. Nhu cầu dầu mỏ liên tục gia tăng ở các quốc
gia trong khi nguồn cung dầu mỏ có hạn đã làm cho thị trường dầu mỏ liên tục
căng thẳng trong những năm gần đây.
Một trong những sản phẩm dầu mỏ thiết yếu đối với đời sống là xăng
dầu. Xăng dầu là nhiên liệu cần thiết cho tất cả các loại phương tiện hiện đại,
giúp con người thuận tiện trong lưu thông, đi lại. Chúng cũng là nhiên liệu
dùng cho máy móc trong sản xuất, gián tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội.
Vì vậy, xăng dầu có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống dân sinh, sản xuất
và thương mại.
Cùng với nhịp độ phát triển kinh tế không ngừng, nhu cầu sử dụng
năng lượng của con người tăng mạnh. Những tác động của cung-cầu và một số
nhân tố khách quan khác khiến giá dầu thô trên thế giới liên tục tăng mạnh,
kéo giá xăng dầu thế giới tăng cao. Trong khi đó, cho đến khi nhà máy lọc dầu
Dung Quất đi vào hoạt động vào tháng 02/2009, Việt Nam nhập khẩu 100%
xăng dầu nên trực tiếp chịu ảnh hưởng của biến động giá xăng dầu thế giới.
Trong những năm gần đây đặc biệt là giai đoạn 2012-2014, giá cả xăng dầu

0

0

trong nước ln trong tình trạng bất ổn và khó dự đốn, gây ảnh hưởng khơng
nhỏ tới sản xuất và tiêu dùng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Do đó, vấn
đề đặt ra là cần tìm ra những nguyên nhân gây biến động giá từ đó rút ra các
giải pháp cần thiết nhằm ổn định thị trường xăng dầu nội địa.
Xuấất phát t ừyêu cấầu th ực têễn nêu trên, nhóm đã ch ọ
n vấấn đêầ: “ Ảnh h ưởng c ủa biếến
đ ng giá
ộ xăng dầầu đếến nếần kinh tếế Vi ệt Nam” làm đêầ tài nghiên cứ u tểu luận môn Kinh
têấ.

III. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
- Nguyên nhân dẫn đến quyết định mua hàng của sinh viên Trường đại học Cơng
nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua hàng sinh viên Trường đại
học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.
- Đưa ra các kết quả đánh giá ảnh hưởng đến quyết định mua hàng sinh viên
Trường đại học Cơng nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.
IV. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Tổng quan về xăng dầu

1.1.

Dầu mỏ
Năm 1859, dòng chất lỏng màu đen lần đầu tiên được khai thác ở Hoa

Kỳ, từ chất lỏng kỳ diệu này, người ta đã điều chế ta hàng loạt các sản phẩm
phục vụ cho mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội, đặc biệt trong ngành công
nghiệp năng lượng. Chất lỏng này được gọi là dầu mỏ.
Từ khi dầu mỏ được phát hiện và đưa vào khai thác, lần đầu tiên, dầu
mỏ đã được loài người sử dụng làm nhiên liệu chiếu sáng và làm thuốc chữa

bệnh ngoài da, dần dần theo sự phát triển của kinh tế kỹ thuật cùng với sự hiểu
biết ngày càng đầy đủ hơn về dầu mỏ mà dầu thô đã được sử dụng làm nhiên
liệu sản xuất điện, làm nhiên liệu cho tất cả các phương tiện giao thơng vận
tải, hơn nữa cịn được sử dụng trong cơng nghiệp hóa học để sản xuất ra chất
dẻo (plastic) và sản xuất ra trên 2.000 sản phẩm thơng dụng khác, vì thế mà
dầu mỏ dược gọi là “ vàng đen”.

0

0


1.2.

Xăng dầu và các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ
Xăng dầu là một trong những sản phẩm được chế biến từ dầu mỏ. Từ

khi được phát hiện đến nay, xăng dầu vẫn giữ vị trí độc tơn trong các nguồn
năng lượng trên thế giới. Ngày nay, gần như toàn bộ các phương tiện giao
thơng vận tải, máy móc cơng nghiệp đều sử dụng nhiên liệu xăng dầu. Hiện
nay có rất nhiều loại năng lượng khác nhau được ứng dụng như điện, gió, hạt
nhân,…nhưng chưa có loại nào đủ khả năng thay thế cho xăng dầu.
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại xăng như A92, A95, A97, A98
… được phân loại dựa trên chỉ số octan (2 số cuối trong tên của từng loại xăng
ám chỉ tỷ lệ octan trong loại xăng đó), chỉ số octan càng cao thì chất lượng
xăng càng tốt. Mỗi loại động cơ thích hợp với một hoặc một số loại xăng nhất
định. Xăng được dùng trong các loại động cơ đốt như xe máy, ô tô, máy phát
điện…
Bên cạnh xăng, dầu cũng có nhiều loại như dầu DO (diezen), dầu KO (dầu
hỏa) và FO (dầu mazut hay dầu cạn). Dầu DO dùng chạy các loại động cơ có

cơng suất lớn, tốc độ chậm, các loại máy móc cơng nghiệp. Dầu KO có độ
nhớt ít hơn dầu DO, cháy sáng và tỏa nhiệt hơn, dùng làm chất đốt, làm dung
môi cho các ngành công nghiệp. Dầu FO màu đen, quánh, độ nhớt cao, dùng
làm nhiên liệu cho các loại động cơ công suất lớn, các loại lị cơng nghiệp…
Ngồi ra cịn có các loại sản phẩm khác từ dầu mỏ như dầu nhờn dùng
để bôi trơn máy móc, làm sạch, chống ăn mịn kim loại…; khí đốt – một dạng
nhiên liệu ở thể khí dùng rộng rãi trong các gia đình để nấu ăn, sưởi ấm, hàn
cắt…

2. Vai trò của xăng dầu trong nền kinh tế và xã hội
Tất cả các nền kinh tế đều có liên quan đến xăng dầu. Từ cơng nghiệp,
nơng nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt dân cư,… đều cần đến nhiên liệu
xăng dầu và các chế phẩm khác từ dầu mỏ. Xăng dầu cung cấp năng lượng
cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dân sinh, an ninh quốc phòng, là nhân

0

0


tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia
Các quốc gia trên thế giới đều có nhu cầu tiêu thụ xăng dầu rất lớn,
lượng tiêu thụ bình quân đầu người cao thuộc các nước có nền kinh tế phát
triển. Nguyên nhân do kinh tế càng phát triển, các lĩnh vực sản xuất , vận tải,
công nghiệp… càng cần tiêu thụ nhiều. Hơn nữa, mức sống của người dân cao
làm tăng nhu cầu sử dụng các trang thiết bị hiện đại sử dụng năng lượng hoặc
các phương tiện giao thông cho hoạt động đi lại, du lịch…
Có thể nói xăng dầu như huyết mạch của nền kinh tế. Khi sự lưu thông
huyết mạch này bị tắc nghẽn hoặc thay đổi bất thường thì chắc chắn các bộ
phận khác của nền kinh tế vì thế mà bất ổn theo. Mỗi quốc gia được đảm bảo

an ninh xăng dầu sẽ là một quốc gia có sức mạnh kinh tế.
Ngoài ý nghĩa kinh tế, xăng dầu nói riêng và dầu mỏ nói chung cịn
mang một ý nghĩa quốc phòng to lớn . Những xung đột ở khu vực Trung Đông
hay những tranh chấp ở biển Đông hiện nay giữa các quốc gia đều có nguồn
gốc sâu xa là dầu mỏ. Đất nước có nguồn dầu mỏ và cơng nghiệp lọc hóa dầu
phát triển sẽ có vị thế quốc phòng vững mạnh.
V. Ảnh hưởng của biến động giá xăng dầu tới nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 20212022

1. Th tr
ị ườ
ng dầầu thô thếế giới
Do tấầm quan tr ngọc a dấầ
ủ u m đôấi
ỏ v iớ
kinh têấ thêấ gi ới nên nó đã trở thành
lý do cho nh ữ
ng mấu thuấễn chính tr ị, xung đ tộ gi ữ
a các quôấc gia v ới kh ả
năng cung cấầu rấất khác nhau t ừnh ữ
ng n ướ
c có nêần kinh têấ phát tri ển v ới
các qấc gia qu nả lý nguôần cung dấầu m ỏl ớ
n trên thêấ gi ới. Đ ặc bi ệt, v ới t ổ
ch ức các n ước xuấất khẩ u dấầu mỏ-OPEC, WTI , Nga là những “ Ông Vua Dấầu
M ỏ”, nhà điêầu hành , chi phôấi nguôần cung cấầu c ủa th ị tr ường dấầu thô t ừ
nhiêầu năm nay.
Đi nể hình cho vai trị này có th ểk ểđêấn s ự ki ện OPEC đã s ử dụng dấầu m ỏ
như một vũ khí trong cuộc xung đ ột Trung Đông và t ạo ra cuộc khủng ho ảng
dấầu mỏ vào năm 1973 và 1979. OPEC vớ i têầm năng đ ủ mạnh c ủa mình ln
cơấ găấng gi ữ giá dấầu c ủa h ọ dao đ ộng ở gi ữa các gi ới hạn trên và dưới , băầng

cách tăng ho c ặgi mả s n ảl ượ
ng c aủkhôấi . Điêầu này rấất quan tr ọng trong
phấn tch th trị ườ
ng dấầu thô thêấ gi ớ
i, ư
u thêấ c ủa OPEC không ch ỉ ở tr ữ
l ượ
ng và s ứ
c s nả xuấất mà cịn ở điêầu ki ện hiển nhiên , nhóm dấầu thô c ủa họ

0

0


có cả hai loại “dấầu nhẹ” và “dấầu n ặng” , h ơn c ả Brent và WTI. Đ ặc thù đó, đã
t o ạcho OPEC m t ộ uưthêấ v ượ
t tr iộso v iớcác đôấi th ủ c ạnh tranh khác trên
th tr ịng ườ
dấầu m thêấỏ gi i. Mấấu
ớ
trôất c aủvấấn đêầ là ai seễ là ng ười điêầu têất
nguôần cung cấầu c aủth trị ườ
ng, môấi t ương quan cung cấầu này seễ quyêất định
giá dấầu cao hay thấấp.
Theo thôấng kê c aủt ch
ổ cứnăng l ượ
ng quôấc têấ , IEA, tổng nguôần cung dấầu
thô trên thêấ giới vào khoả ng 84 triệu thùng/ngày. Nhiên liệu hóa lỏng 93,3
triệu thùng/ ngày.

D báo,
ự
đêấn năm 2030, t ổ
ng cung dấầu thơ tồn thêấ gi ới khoảng 94 tri ệu
thùng /ngày. Nhiên liệ u lỏ ng 112triệu thùng/ngày.
Vêầ phía ngần cung:
Ngồi nh ững thơng tn d ựbáo t ừphía IEA, nh ữ
ng con sôấ tr ữ l ượng và s ản
l ượ
ng khai thác c aủ10 quôấc gia hàng đấầu thêấ giới dưới đấy seễ phản ánh
têầm l ự
cc ủ
a nguôần cung cho th tr
ị ường dấầu m ỏthêấ giới.
Các n ướ
c có tr lữ ượ
ng dấầu m lỏ nớnhấất thêấ giới:
Arap Saudi 264,5 tỷ thùng.
Venezuela 211,1 tỷ thùng.
Iran 150,3 tỷ thùng.
Irac 115,0 tỷ thùng.
Kuwait 104,0 tỷ thùng.
Vi ệt Nam xêấp hàng thứ 28 4,4 tỷ thùng.
Các quôấc gia có s nảl ượ
ng khai thác dấầu thơ l nớnhấất trên thêấ giới:
Nga 10.900.000 th/ngày
Arap Saudi 9.900.000 th/ngày
Hoa kỳ 8.453.000 th/ngày
Iran 4.231.000 th/ngày
Trung Quôấc 4.073.000 th/ ngày

Việt Nam thứ 36 300.600 th/ ngày
Theo IEA, 10 Qấc gia này có s nả l ượ
ng khai thác chiêấm trên 60% sản lượng
dấầu thêấ gi ớ
i. Theo các chuyên gia nghiên c ứ
u, ngần cung cấấp này có thể
cạn kiệt trong vịng 50 năm tới.
Song, với nguôần cung quá đ ủ b ởi sự bùng n ổ c ủa vi ệc khai thác dấầu thô đá
phiêấn băầng sự kiện các công ty năng lượng Myễ sử dụng công nghệ khoan
ngang và ép th yủ l ự
c đ ểthu nguôần dấầu thô t ừcác tấầng đá phiêấn đã làm cho
giá dấầu thô giảm mạnh trong những năm gấần đấy.
Vêầ phía thị trườ ng têu thụ:

0

0


Chấu Á là th tr
ị ườ
ng têu th dấầ
ụ u m lỏ nớnhấất thêấ giới: 26 triệu thùng/
ngày, chiêấm gấần 30% thêấ gi ới. Theo nhu cấầu s ử dụng dấầu m ỏ làm nhiên li ệu
trong giao thông vận tải vàlàm nguyên li ệu trong các ngành công nghi ệp t ừ
nh ngữnêần kinh têấ m i ớn i ổnh Trung
ư
Quôấc , ẤẤn Độ đã làm cho nhu cấầu têu
th ụdấầu m ỏc ủa khu v ực này tăng nhanh đ ột biêấn trong những năm gấần đấy.
V ới nh p

ị đ ộ phát tri ển kinh têấ kyễ thuậ t hiệ n nay, nhu cấầu têu th ụ dấầu thô
trên thêấ gi ới hàng năm tăng từ 1- 2% / năm .
D ựbáo, nhu cấầu têu th ụdấầu thơ t iạChấu Á đêấn năm 2030 có th ể đ ạt t ới
42,6 tri uệthùng /ngày, chiêấm kho ng
ả 38% thêấ giới.
Song , cũng do nêần kinh têấ Trung Quôấc tăng tr ưở
ng suy yêấu trong năm 2014
cùng v ớ
i các nêần kinh têấ phát triển ở Chấu Ấu và Nhật Bản đình trệ mà nhu
cấầu têu th ụdấầu thô thêấ giới suy giảm, cung vượt quá cấầu.
1.1.

Diêễn biêấn

1.1.1. Diễn biến giá dầu thế giới năm 2021
Giá dầu thế giới đã chứng kiến một năm tăng mạnh, khi nguồn cung không
đáp ứng được nhu cầu trong thời điểm các nền kinh tế mở cửa trở lại.
Tuy nhiên, chốt phiên giao dịch cuối cùng của năm 2021, giá dầu Brent kỳ
hạn giảm 1,75 USD, hay 2,2%, xuống 77,78 USD/thùng. Trong khi đó, giá
dầu ngọt nhẹ Mỹ (WTI) giao kỳ hạn giảm 1,78 USD, hay 2,31%, xuống 75,21
USD/thùng.
Giá dầu tăng nhẹ trong phiên 30/12, trước những đồn đoán rằng nhu cầu
nhiên liệu vẫn cao dù số ca mắc COVID-19 tăng mạnh, và Tổ chức Các nước
Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các nước đồng minh, hay còn gọi là OPEC+,
sẽ chỉ tăng sản lượng dần dần.
Khép lại phiên này, giá dầu Brent tăng 9 xu Mỹ, hay 0,11%, lên 79,32
USD/thùng. Trong khi đó, giá dầu WTI tăng 43 xu Mỹ, hay 0,56%, và đóng
phiên ở mức 76,9 USD/thùng, đánh dấu phiên thứ bảy tăng giá liên tiếp.
[Giá dầu trên đà đạt mức tăng hằng năm lớn nhất kể từ năm 2009]
Giá dầu tăng trong phiên 29/12, sau khi số liệu chính thức của Mỹ cho thấy

lượng dầu thô và nhiên liệu dự trữ của nước này đã giảm xuống trong tuần
trước, lấn át những lo ngại rằng số ca mắc COVID-19 gia tăng có thể làm
giảm nhu cầu.

0

0


Khép lại phiên này, giá dầu Brent tăng 29 xu Mỹ lên 79,23 USD/thùng, trong
khi giá dầu WTI tăng 58 xu Mỹ lên 76,56 USD/thùng.
Giá dầu tăng cao trong phiên 28/12, trong đó giá dầu Brent khép phiên gần
mốc 80 USD/thùng, bất chấp sự lây lan nhanh chóng của biến thể Omicon.
Cuối phiên này, giá dầu Brent tăng 34 xu Mỹ (0,4%) lên 78,94 USD/thùng,
còn giá dầu WTI tăng 41 xu Mỹ lên 0,5% lên 75,98 USD/thùng.
Giá dầu phiên 27/12 tăng hơn 2% lên mức cao nhất kể từ cuối tháng 11, khi
thị trường hy vọng rằng biến thể Omicron chỉ tác động hạn chế đến nhu cầu
dầu toàn cầu vào năm 2022.
Phiên này, giá dầu Brent tăng 2,46 USD (tương đương 3,2%) lên 78,60
USD/thùng, trong khi giá dầu WTI tiến 1,78 USD (2,4%) lên 75,57
USD/thùng.
Cả dầu Brent và dầu WTI tăng trên 50% trong năm 2021, nhờ sự phục hồi của
kinh tế toàn cầu và các nước sản xuất hạn chế sản lượng.

Giá dầu toàn cầu được cho là sẽ tiếp tục tăng trong năm tới, khi nhu cầu nhiên
liệu máy bay gia tăng./.
1.1.2. Diễn biến giá dầu thế giới năm 2022
Thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt trước căng
thẳng chính trị giữa Nga và Ucraine, trong khi dự trữ xăng dầu tại nhiều nước
giảm và nhu cầu xăng dầu tăng khi các nước triển khai các biện pháp phục hồi

kinh tế. Bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới giữa kỳ điều hành giá
xăng dầu ngày 11/02/2022 và kỳ điều hành ngày 21/02/2022 là: 108,262
USD/thùng xăng RON92 dùng để pha chế xăng E5RON92 (tăng 5,842
USD/thùng, tương đương +5,70% so với kỳ trước); 110,648 USD/thùng xăng
RON95 (tăng 6,044 USD/thùng, tương đương +5,78% so với kỳ trước);
109,683 USD/thùng dầu diesel 0.05S (tăng 4,853 USD/thùng, tương đương
+4,62% so với kỳ trước); 105,680 USD/thùng dầu hỏa (tăng 3,743
USD/thùng, tương đương +3,67% so với kỳ trước); 519,392 USD/tấn dầu
mazut 180CST 3.5S (tăng 8,360 USD/tấn, tương đương +1,63% so với kỳ
trước.
Tình hình dịch bệnh trong nước vẫn tiếp diễn biến phức tạp tại nhiều tỉnh
thành trên cả nước, nhất là tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Tuy nhiên, theo

0

0


chủ trương mới của Chính phủ về việc thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch
bệnh Covid-19 tại Nghị quyết số 128/NQ-CP, các hoạt động sản xuất, kinh
doanh của người dân và doanh nghiệp đang được phục hồi. Nhằm hỗ trợ cho
hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và sinh hoạt của người dân,
hạn chế mức tăng giá xăng dầu, trong các kỳ điều hành gần đây, Liên Bộ
Cơng Thương – Tài chính đã thực hiện chi sử dụng Quỹ BOG cho các mặt
hàng xăng và dầu với mức chi từ 200-400 đồng/lít.

Kỳ điều hành lần này, trước diễn biến tăng giá liên tục của các mặt hàng xăng
dầu thành phẩm trên thị trường thế giới, Liên Bộ Cơng Thương - Tài Chính
quyết định thực hiện trích lập và sử dụng Quỹ BOG đối với các mặt hàng
xăng dầu một cách hợp lý (giảm mức trích lập và chi sử dụng Quỹ BOG đối

với mặt hàng xăng RON95, tăng mức chi Quỹ BOG đối với các mặt hàng
xăng E5RON92, duy trì chi sử dụng Quỹ BOG đối với dầu diesel) để bảo đảm
giá xăng dầu trong nước bám sát diễn biến của giá xăng dầu thế giới, góp
phần bảo đảm thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát và bình ổn thị trường
ngay từ đầu năm 2022, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong quá trình phục
hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh; tiếp tục duy trì mức chênh lệch giá giữa
xăng sinh học E5RON92 và xăng khống RON95 ở mức hợp lý để khuyến
khích sử dụng xăng sinh học nhằm bảo vệ môi trường theo chủ trương của
Chính phủ; hỗ trợ việc duy trì nguồn cung xăng dầu từ các nguồn (kể cả nhập
khẩu) cho thị trường và bảo đảm duy trì cơng cụ Quỹ BOG ở mức phù hợp để
có dư địa điều hành giá xăng dầu trong thời gian tới.
1.2. Nguyên nhấn
Có rấất nhiêầu nguyên nhấn t ừ chính sách t ỉ giá, l ạm phát, rơầi tác động do chính
sách, mơi tr ường kinh doanh còn h ạn chêấ...
Do phấần lớn xăng dấầu tại Việt Nam là nhập khẩu (khoảng 70%) nên ngoài
nh ng yêấu
ữ tôấ tác đ ngộ đêấn giá xăng dấầu trên thêấ gi ới nh ư đã trình bày tr ước
đấy, thì sau đấy là m t sơấ
ộ ấu tơấ tác đ ộng đ ặc trưng riêng lên giá xăng dấầu
trong nước:
• Tác đ ộng c ủ
a chính sách t ỷgiá đêấn giá xăng dấầu
- Việ c giao dị ch nhậ p khẩ u xăng dấầu đêầu đượ c tnh băầng đơla Myễ, điêầu này có
nghĩa chính sách t ỷgiá USD/VNĐ có tác đ ộng tr ực têấp lên giá c ả xăng dấầu

0

0

trong n ướ
c. Bên c nh
ạ chính sách t ỷgiá, thì r ổd ựtr ữngo iạhơấi, hàng hóa c ủa
Vi ệt Nam cũng gấy tác đ ộng không nh ỏđêấn giá c ả xăng dấầu trong n ước.
• Tác động của lạm phát lên giá xăng dấầu
- L ạm phát c ủa Vi ệt Nam th ời kỳ tr ước đấy và sau này luôn đ ược xem là căn
b ệnh kinh niên c ủa nêần kinh têấ. Lạ m phát do nhiêầu nguyên nhấn khác nhau,
không đêầ c pậ trong phấần viêất này, nh ưng tác đ ộng c ủa l ạm phát lên giá c ả
xăng dấầu trong nước là khơng tránh khỏi.
Lạ m phát làm xói mịn giá trị thanh tốn củ a đơầng têần hay giảm s ức mua hàng
hóa c aủtêần đơầng, gấy ra nh ng
ữ tác đ ng
ộ dấy chuyêần đôấi v ớ
i nêần kinh têấ.
Giả sử, ngay khi giá cả xăng dấầu không thay đổi, nh ưng l ạm phát trong n ước
gia tăng, h ạn chêấ sứ c mua củ a têần đơầng thì rõ ràng xăng dấầu khơng khác nào
đã lên giá trong bôấi cảnh lạm phát leo thang.
Nh ưv y,
ậ có th ểkh ẳng đ nh
ị răầng l ạm phát là m ột phấần nguyên nhấn dấễn đêấn
xăng dấầu ở Vi ệt Nam tăng giá v ới đ ặc đi ểm khác so v ới các n ước có m ức lạm
phát ổn định.
Ngoài ra, do l ượ
ng xăng dấầu trong n ướ
c ch ủyêấu là nh ập kh ẩu, do đó s ức mua
t ươ
ng đ ươ
ng c aủ têần đôầng so v iớcác đôầng têần khác cũng cho thấấy m ột vấấn
đêầ, xăng dấầu Vi
ở t ệNam là m t ặhàng “xa x ” nêấu

ỉ
đem so sánh v ớ
i m tộ sơấ các
nước khác.
• Tác đ ộ
ng t ừs ựgi ới h n
ạ c ủa m ột sôấ lượng nhà nhập kh ẩu xăng dấầu lên giá
xăng dấầu
Trong quá trình chuy n để i t ổ nêầừn kinh têấ kêấ ho ch
ạ hóa t pậ trung bao cấấp qua
kinh têấ th tr
ị ườ
ng có s ựqu nả lý c aủ Nhà n ước, ăất hẳn cịn nhiêầu tơần đọng.
Q trình c ổphấần hóa doanh nghi pệ Nhà n ướ
c (DNNN) nhăầm nấng cao chấất
l ượ
ng và hi u
ệ qu ảho tạ đ ng
ộ cũng nh ưgiám sát c aủ c ổđông, đã cho thấấy s ự
côấ găấng, nôễ lự c chuyể n đổ i mơ hình hoạ t độ ng củ a DNNN cho hợ p vớ i tnh
hình mới
Tuy nhiên, vấễn cịn đó nh ữ
ng tơần đ ng
ọ cấần đ ượ
c m ổx ẻvà khăấc ph ục. Trong
ho t ạđ ng
ộ kinh doanh nh pậkh u ẩxăng dấầu cịn m t ộsơấ vấấn đêầ n ổi b ật sau:
- Ho t ạđ ng
ộ kinh doanh nh pậkh u,ẩphấn phơấi xăng dấầu trên tồn qấc có 11
nhà nh ập kh ẩu xăng dấầu đấầu mơấi, có khoảng 14.000 cửa hàng bán l ẻ xăng

dấầu.

0

0


M c ặdù giá vôấn c ủ
a các DN đấầu môấi nhập khẩu khác nhau, điêầu ki ện c ơ sở vật
chấất kyễ thuật, điêầu kiện kinh doanh lãi lôễ của các DN này cũng khác nhau.
Nh ngưtrên th c têấ
ự h thôấng
ệ
phấn phôấi bán l ẻ xăng dấầu c ủa n ước ta vấễn là h ệ
thôấng c ửa hàng m ột giá, các DN khơng có s ự c ạnh tranh vêầ giá trên th ị tr ường
xăng dấầu (TTXD).
-C ơ
chêấ xăng dấầu m ột giá trên c ản ước th ểhi ện s ựđiêầu têất có qui lu ật c ủa
Nhà nướ c cũng như củ a nhóm các nhà nhậ p khẩ u xăng dấầu. Nhưng cũng chính
t c ừchêấ
ơ m t ộgiá này đã phát sinh nh ng
ữ bấất c p,
ậ thiêấu sót trong vi ệc quản lý
và điêầu têất ho ạt đ ộng kinh doanh bán buôn c ủa các đ ại lý thu ộc s ở h ữu c ủa
các thành phấần kinh têấ khác khi có s ựbiêấn đ ộng c ủa giá c ả xăng dấầu trên th ị
trường.
• Tác đ ộ
ng do chính sách, mơi tr ường kinh doanh cịn h nạ chêấ
- Chính sách Nhà n ước vêầ hơễ tr ợ giá t ạo tấm lý ỷ l ại, t ạo ra môi trường kinh
doanh thiêấu tnh c nh

ạ tranh bình đ ng,
ẳ thiêấu sáng t ạo. Cơng tác ho ạch đ ịnh,
d ựbáo b ịxem nh ẹ, không t ạo s ựkhuyêấn khích các doanh nghiệp nghiên c ứu
thị trường áp d ụng công cụ phái sinh (CCPS) vào hoạt động kinh doanh xăng
dấầu.
- Thiêấu th tr
ị ườ
ng kỳ h nạ (TTKH), giao sau cho hàng hóa trong n ướ
c, chấất xúc
tác cấần thiêất cho vi ệc phát tri ển vi ệc ứng d ụng công c ụ phịng tránh r ủi ro như
hợp đơầng kỳ hạn (HĐKH), giao sau xăng dấầu phát triển
- Nạ n đấầu cơ tch trữ, nạn buôn bán xăng dấầu l ậu qua biên gi ới vấễn diêễn ra
ph biêấn
ổ
do s ựvênh giá xăng dấầu trong n ướ
c và m tộsôấ n ước lấn cận.
• Tác đ ng
ộ c aủấu tơấ lịch sử, địa lý, công nghệ
- Tác đ ng
ộ c aủý th cứkinh têấ t pậ trung bao cấấp vấễn còn, bên c ạnh trình đ ộ
cơng ngh ệcịn h nạ chêấ ph ục vụ cho cơng tác thăm dị, tận dụng ngần dấầu
ngun li ệu thơ săễn có trong nước.
Vi c ệra đ i ờ
c aủnhà máy l cọdấầu Dung Quấất trong năm 2010 đã cho thấấy Đảng
và Nhà n ướ
c đã và đang có nh ữ
ng chiêấn l ược lấu dài nhăầm t ận dụng có hiệu
qu ảngần tài ngun xăng dấầu c aủ quôấc gia đ ể ph ục v ụ nhu cấầu, l ợi ích của
đấất n c, ướ
h n chêấ

ạ đêấn m cứthấấp nhấất lượng xăng dấầu nhập kh ẩu. Qua đó
gi mả s tác
ự đ ng
ộ do biêấn đ ộng c ủa giá c ảxăng dấầu nh p
ậ kh uẩ lên nêần kinh têấ.

0

0


- Theo sôấ li uệ thôấng kê c ủa CIA World Factbook thì tr ữ l ượng dấầu thơ trong
nướ c vào khoả ng 4,7 tỷ thùng, mứ c khai thác 338.400 thùng dấầu trên ngày,
xuấất khẩ u 29.400 thùng dấầu/ngày, nhậ p khẩ u khoả ng 134.200 thùng/ngày.
Vi tệ Nam có h ơ
n 3.200 km đ ườ
ng b ờbi n,
ể có ngần dấầu m ỏt ươ
ng đơấi dơầi
dào, và vi cệv nậchuy nểdấầu nh pậkh uẩt nừ ướ
c ngoài cũng rấất thu nậ l ợ
i. Nêấu
biêất t n d
ậ ngụnh ngữấu tơấ này có th ểgóp phấần tách đ ộng tch c ự
c đêấn giá c ả
dấầu mỏ trong nước.
• S ựra đ ờ
ic ủ
a xăng sinh h cọ và tác đ ộ
ng c ủa nó đêấn thị trường xăng dấầu

- Ngày 2/4/2011 lêễ khánh thành nhà máy s n
ả xuấất nhiên li ệu sinh h ọc Ethanol
(xăng xanh s ch)
ạ t ừ
săấn đấầu tên t iạVi tệ Nam t iạt nh
ỉ Qu ng
ả Nam. Công suấất
c aủ nhà máy Ethanol Đ iạ L ộc là 100.000 tấấn côần Ethanol/năm, t ương đ ương
125 tri u
ệ lít/năm ph ục v ụnhu cấầu trong n ước và xuấất khẩu.
- Vêầ s nả xuấất dấầu diezen sinh h ọc, thì ở Vi ệt Nam có các lo ại cấy nh ư c ọc rào,
dấầu cọ , hạ t bông, mỡ cá, dấầu thự c phẩ m thả i… là nguyên liệ u têầm năng cho
s ản xuấất xăng dizen sinh học.
Ước tnh Vi tệ Nam có th ểs n
ả xuấất kho ảng 500 tri ệu lít diezen sinh h ọc mơễi
năm nêấu như tổ chức quy hoạch và thực hiện vùng nguyên li ệu theo hướng sử
d ngụ đấất tri tệ đ ,ểt oạ nhiêầu lo iạgiơấng có s ản lượng cao và sở hữu công nghệ
tách dấầu từ nguyên liệu.
Nh ận thấấy đượ c têầm năng c ủa th ị tr ường Việt Nam vêầ nhiên liệu sinh học
(NLSH), các c ơ quan, t ổ ch ức c ủa Nhà nước cũng nh ư các công ty t ư nhấn đã
có các ho ạt đ ộng nghiên c ứu, th ửnghi ệm và têấn hành đấầu t ư xấy d ựng các
nhà máy s ản xuấất NLSH. Các công ty nướ c ngoài cũng đẩ y mạ nh hoạ t độ ng tm
kiêấm các đôấi tác đấầu t ư trong nước.
• Tác đ ng
ột m
ừ t ộth trị
thơấng

ườ
ng hàng hóa mang đ mậ yêấu tôấ mua bán truyêần

- Theo sôấ li ệu thơấng kê thì cả nước có khoảng 10.000 ch ợ, 76% là ở nông thôn.
Hi ện t ại n ước ta có 3 TTCK trong giai đo ạn s ơ khai là Upcom và HNX t ại Hà Nội,
HOSE t ại Hơầ Chí Minh; m ột th ị tr ường giao d ịch cà phê kỳ h ạn t ại Buôn Ma
Thu ột BCEC, S ở giao d ịch hàng hóa Vi ệt Nam VNX.
Nh ngữcon sơấ thơấng kê trên cho ta thấấy răầng vi ệc trao đ ổi mua bán hàng hóa
trong n ướ
c vấễn mang đ mậ tnh truyêần thôấng, thiêấu m ột th ị tr ường giao sau vêầ

0

0


hàng hóa, nơng s ản cho m ột n ước thuấần nông nh ư Vi ệt Nam, và th ị tr ường
giao dịch xăng dấầu cũng không ngoại lệ.
1.3.Thị trường xăng dấầu Việt Nam
2.1.2C ơchêấ chính sách điêầu hành thị trường xăng dấầu Việt Nam giai đoạn 20212022
Ở
Vi tệNam hi nệnay, giá bán xăng dấầu đ ượ
c th cựhi nệtheo c chêấ
ơ
th ịtr ường, có s ựđiêầu têất c ủa Nhà
n c,
ướphù h p ợv i diêễ
ớ n biêấn giá xăng dấầu thêấ gi ới và tnh hình kinh têấ xã h ội trong t ừng th ời kỳ. Th ương
nhấn kinh doanh xăng dấầu đ cượ
quyêần t quy
ự đ nh ịgiá bán l xăng
ẻ dấầu thôấng nhấất trong h ệthơấng phấn

phơấi c ủa mình, khơng cao h ơn giá c ơs ởdo liên B ộCông Th ương - Tài chính cơng bơấ. Hoạt động điêầu
hành giá xăng dấầu ởVi ệt Nam hi ện nay đ ược th ực hi ện theo Ngh ịđ nh
ị sôấ 83/2014/NĐ-CP ngày
03/9/2014 c ủa Chính ph ủvêầ kinh doanh xăng dấầu; Ngh ịđ nh
ị sơấ 95/2021/NĐ-CP ngày 01/11/2021 c ủa
Chính ph sủ aửđ i,ổb sung
ổ
m tộsôấ điêầu c ủa Ngh ịđ nh
ị sôấ 83/2014/ NĐ-CP ngày 03/9/2014 của Chính
phủ vêầ kinh doanh xăng dấầu và các văn bản hướng dấễn có liên quan.

Qua 03 tháng tri nểkhai th cựhi nệNgh đị nhị sôấ 95/2021/NĐ-CP và tr ướ
c bôấi c ảnh giá xăng dấầu trên th ị
tr ng thêấ
ườ gi i biêấn
ớ đ ng rấất
ộ m nhạnh thư i gian
ờ qua, tác gi đêầả xuấất m t ộsơấ kiêấn nghị nhăầm hồn thiện
chính sách điêầu hành giá xăng dấầu của Việt Nam hiện nay nh ư sau:

Th nhấất,
ứ
vêầ th ời gian điêầu hành giá xăng dấầu, Ngh ịđ nh
ị sôấ 95/2021/NĐ-CP quy đ ịnh là th ực hi ện vào
các ngày mùng 1, ngày 11 và ngày 21 hàng tháng. Quy đ nhị này làm n y ảsinh m t ộsôấ vấấn đêầ như: (i) Seễ
khó cho liên B Cơng
ộ
Th ươ
ng - Tài chính điêầu hành khi giá xăng dấầu trên th trị ườ
ng thêấ gi ớ

i biêấn đ ộng
quá m nh
ạ (khi cấần điêầu ch nhỉ tr ướ
c th i ờ
h nạthì ph i xin
ả ý kiêấn c aủ Th ủt ướ
ng seễ mấất nhiêầu thời gian và
th ủt ục); (ii) Khi gấần đêấn ngày điêầu chỉ nh giá xăng dấầu thì ngườ i dấn, doanh nghiệ p… đêầu có thể tnh
đ ược là seễ điêầu ch ỉnh giá tăng lên hay gi ảm xuôấng và dêễ dấễn tớ i tnh trạ ng là các cấy xăng tm cách h ạn
chêấ bán ra, ngườ i dùng xăng tm cách mua tch trữ… (khi giá xăng seễ lên) làm cho các c ơ quan qu ản lý
ph i thanh,
ả
ki mể tra rấất ph ứ
c t pạ ho cặ gấy d ưlu nậ xã h ộ
i không tôất…

Do vậy, nên quy định khoảng thời gian điêầu chỉnh giá xăng dấầu có thể t ừ 3-15 ngày, khi giá c ơ s ở tăng
ho cặ gi m
ả ít nhấất là 3% so v ới giá cơ sở liêần kêầ trước đó; thời đi ểm điêầu chỉnh giá nên được gi ữ bí mật
đ ểng ười kinh doanh xăng dấầu không tm cách l ợi d ụng nhăầm tơấi đa hóa lợi nhuận của mình (nh ư vi ệc
bán nhỏ giọt, đóng cửa hàng… làm cho dư lu ận b ức xúc th ời gian qua).

Th hai,
ứ xem xét l i ạquy đ nhị “th ươ
ng nhấn đấầu môấi kinh doanh xăng dấầu và th ươ
ng nhấn đấầu mơấi s ản
xuấất xăng dấầu có t chổ c hứ thôấng
ệ
phấn phôấi xăng dấầu ph iảb oả đ m
ả n

ổ đ nh
ị m ứ
c d ựtr ữxăng dấầu băất

0

0


bu cộtôấi thi ểu băầng 20 ngày cung ứng” t ại Ngh ịđ nh
ị sôấ 95/2021/NĐ-CP. Trong điêầu ki ện hi ện nay, Vi ệt
Nam cấần đ mả b oảtôất h ơn n ữa vấấn đêầ an ninh năng lượng, có d ự tr ữ xăng dấầu đ ủ l ớn đ ể ph ục v ụ cho
kinh têấ - xã h i ho
ộ t ạđ ng
ộ bình th ườ
ng. Quy đ nhị gi mảl ượ
ng d tr
ự xăng
ữ dấầu băất bu cộ c ủ
a Ngh đị nh
ị sôấ
95/2021/NĐ-CP phấần nào đã làm trấầm tr ọng h ơn tnh tr ng
ạ m tộ sơấ cấy xăng ph ải đóng c ửa vì khơng có
xăng bán th i gian
ờ v a qua,
ừ khiêấn cho B Công
ộ Th ng
ươph i cấấp
ả tôấc yêu cấầu các th ươ
ng nhấn đấầu môấi

nh ập kh ẩu gấấp 1 lượ ng lớ n xăng dấầu vêầ để phụ c vụ kị p thờ i nhu cấầu têu thụ trong nước.
Thêm n ữ
a, cấần quy đ nh
ị rõ nh ữ
ng tr ườ
ng h p
ợ mà cung xăng dấầu trên th tr
ị ườ
ng có bi uể hi nệ thiêấu c ục
b ộ
, nguôần nh pậ kh uẩ ho cặ n ơ
i s nả xuấất chưa vêầ k ịp thì c ơ quan ch ức năng yêu cấầu và th ương nhấn đấầu
môấi xăng dấầu vấễn ph i cấấp
ả đ hàng
ủ cho h thơấng
ệ
phấn phơấi c ủa mình, m ặc cho ho ạt đ ộng này có thể làm
dự trữ xăng dấầu của thương nhấn đó khơng cịn đ ủ 30 ngày cung ứng.

Diêễn biêấn th trị ườ
ng xăng dấầu và m t ộsơấ đêầ xuấất nhăầm hồn thiện chính sách điêầu hành giá xăng dấầu ở

0

0


Việt Nam
Th ứba, vêầ vi ệc đêầ ngh gi
ị m

ả thuêấ bảo v ệ môi trường (BVMT) để giúp gi ảm giá xăng dấầu khi giá xăng dấầu
thêấ gi ớ
i tăng quá cao: Th ờ
i gian qua, khi giá xăng dấầu thêấ gi ới tăng cao, B ộ Tài chính và các ngành có liên
quan đã rấất nhanh nh y, kạ p thị i đêầ
ờ xuấất v i ớChính ph trình
ủ
yỦban Th ườ
ng v Qấc
ụ
h ội ra Ngh quất
ị
gi m ảthuêấ BVMT đôấi v ới xăng dấầu nhăầm làm gi m
ả giá bán l xăng
ẻ
dấầu ởVi tệ Nam, hôễ tr ợnêần kinh têấ hôầi
phục sau đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, mặc dù đ ược làm theo trình t ự, th ủ t ục rút g ọn nh ưng vi ệc này
cũng mấất rấất nhiêầu th ời gian (ý t ưởng có t ừngày 22/02/2022 qua Cơng đi ện sơấ 160/CĐ-TTg c ủa Th ủ
t ướ
ng Chính ph , ủnh ng
ư đêấn ngày 23/03/2022 m ớ
i đ ượ
c Ủ
y ban Th ườ
ng v ụQấc hội thơng qua Ngh ị
quất và có hi u lệ c tự ngày
ừ 01/04/2022 đêấn 31/12/2022). Điêầu này cho thấấy 2 vấấn đêầ nh ư sau:

- Theo Lu t Thuêấ
ậ BVMT, vi c khai

ệ thuêấ, tnh thuêấ, n pộthấ BVMT đơấi v ới hàng hóa nh ập kh ẩu đ ược th ực
hi n cùng
ệ th i điờ m ểv i khai
ớ thuêấ và n pộthuêấ nh pậ kh u.
ẩ Do v y,
ậ vi cệ gi m
ả thuêấ BVMT với xăng dấầu có
hi ệu l ự
c t ừngày 01/04/2022, thì l ượ
ng xăng dấầu mà các th ươ
ng nhấn đấầu môấi nh ập vêầ t ừ tr ước ngày
01/4/2022 (theo quy đ nh
ị là khơng ít h ơ
n 20 ngày cung ứ
ng) đã kê khai và n pộ thuêấ BVMT theo m ức cũ
seễ g p v ặ ngướ
măấc. Nêấu th ươ
ng nhấn ph i bán
ả xăng dấầu theo giá c sơ vở i ớ
m cứthuêấ BVMT m ớ
i vấấn đêầ
đ ặt ra là ai seễ bù lôễ cho h ọphấần n ộp thuêấ BVMT cao hơn này?

- Theo tnh tốn c a B ủ Tài ộchính, d kiêấn
ự sôấ thu thuêấ BVMT đôấi v ới xăng, dấầu, mỡ nh ờn do lấần gi ảm
thuêấ này trong năm 2022 seễ tác động làm giảm thu ngấn sách khoảng 31.938 t ỷ đôầng. Như ở phấần trên
đã nêu, năm 2021 Vi ệt Nam đã dùng t ừQuyễ bình ổn giá xăng dấầu sôấ têần là 16.658 t ỷ đôầng và đã làm cho
m t ặbăầng giá xăng dấầu trong n ướ
c thấấp h ơn giá thêấ giới khoảng 35% (tức là 5.300 đơầng/lít v ới xăng RON
95-III, 3.500 đơầng/lít v i ớDiesel 0,05S-II, 4.000 đơầng/kg v i ớ

Mazut 3,5S…). Do đó, nêấu ngay t ừcấi tháng
02/2022, Chính ph ủth ực hi ện th ủt ục chuy ển t ừchi d ựphịng ngấn sách nhà n ước (NSNN) sơấ têần là
17.000 t ỷđơầng cấấp cho Quyễ bình ổn giá xăng dấầu để thực hi ện gi ảm giá bán l ẻxăng dấầu, thì giá xăng dấầu
Viở t Nam
ệ seễ h nhi
ạ t rấất
ệ k p th
ị i,ờđáp ng
ứ đ ượ
c mong m i cấấp
ỏ
thiêất của c ả xã h ội và cũng không ph ải
gi i quyêất
ả
nh ng
ữ vấấn đêầ ph ứ
c t pạ khi làm th ủt cụ gi m
ả thuêấ BVMT v ới xăng dấầu nữa.

Th ứt ,ưvêầ cách tnh giá c sơ :ởNgh đị nhị sôấ 95/2021/ NĐ-CP quy đ nh
ị th ươ
ng nhấn đấầu môấi ph ải d ự tr ữ
xăng dấầu băất bu cộ tôấi thi ểu băầng 20 ngày cung ứng, nh ư v ậy, có th ể nói m ột cách hình t ượng c ụ th ể là
th ương nhấn bán lít xăng dấầu ngày hơm nay nh ư
ng th ự
c chấất là đã mua t ừ tr ước đó 20 ngày. Do đó, giá
vơấn hình thành giá bán lít xăng dấầu ngày hôm nay ph ải tnh trên c ơs ởgiá xăng dấầu thêấ giới hình thành
t ừ 20 ngày tr ước. Trong khi đó, Ngh ị đ ịnh sơấ 95/2021/ NĐ-CP lạ i quy đị nh là giá cơ sở đượ c tnh t ừ “giá
xăng dấầu thêấ gi iớdo B ộ
Công Th ươ

ng xác đ nhị theo nguyên tăấc tnh bình quấn theo sơấ ngày có giá gi ữa 2
kỳ công bôấ giá c ơ
s cở aủgiá các s nảph m
ẩ xăng dấầu đ ượ
c giao d chị trên th trị ườ
ng quôấc têấ”, tứ c là tnh
giá bình quấn các s nảph mẩxăng dấầu đ ượ
c giao d chị trên th trị ườ
ng quôấc têấ trong 10 ngày tr ước đó.
Nh v ưy, quy
ậ đ nh ịnày ch a hư p lý.
ợ Trong bôấi c nh
ả giá xăng dấầu thêấ gi ớ
i tăng rấất m ạnh nh ư nh ững ngày
v aừqua, cách tnh giá c sơ này
ở làm cho các th ươ
ng nhấn đấầu môấi thấấy có lợi nên h ọ chưa có ph ản ứng

0

0


m nh,
ạ tuy nhiên nêấu trong tr ườ
ng h pợgiá xăng dấầu thêấ gi ới gi ảm rấất mạ nh thì cách tnh này seễ làm cho
giá c s ơgiởm ảrấất nhanh qua môễi lấần điêầu ch nhỉ giá, giá vôấn th ự
cc ủ
a th ươ
ng nhấn đấầu môấi th ường cao

h ơ
n giá c ơs ở ởm ức rấất đáng k ể và họ seễ tm cách đ ểph ản đôấi cách tnh này…
V iớlý do trên, tác gi kiêấn
ả
ngh ịnên quy đ nh
ị giá c ơs ởđ ược tnh t ừ“giá xăng dấầu thêấ giới do Bộ Công
Th ng
ươxác đ nhịtheo ngun tăấc tnh bình quấn theo sơấ ngày có giá c aủ 20 ngày tr ướ
c kỳ công bôấ giá c ơ
s cở aủgiá các s nảph mẩ xăng dấầu đ ượ
c giao d chị trên th trị ườ
ng quôấc têấ”.
Th năm,ứ vêầ lấu dài, nên côấ găấng cơấ đ nhị hóa các kho nảthu c aủNSNN đôấi v ớ
i xăng dấầu, t ứ
c là thu thuêấ
băầng sôấ têần côấ đ nh ịđôấi v i ớ
môễi đ nơv (lít,
ị kg…) xăng dấầu c th
ụ , tr
ể ướ
c măất có th ểcơng bơấ ngay m ức
thu cơấ đ ịnh v ới thuêấ têu thụ đặ c biệ t (TTĐB) và seễ có tác dụ ng tch c ực.
Cách tnh thấ này seễ có nh ững l ợi ích nh ưsau: (i) Sôấ thu NSNN t ừ xăng dấầu seễ khá ổn đ ịnh, không ph ụ
thu c vào sộ biêấnựđ ng c ộa giáủxăng dấầu thêấ gi i (nêấu
ớ theo cách thu thuêấ nh pậkh u,ẩthuêấ TTĐB, thuêấ
giá tr gia
ị tăng theo t ỷl ệ% nh ưhi n
ệ nay thì khi giá xăng dấầu thêấ gi ới tăng, thu NSNN seễ tăng theo; khi giá
xăng dấầu thêấ gi ới gi ảm sấu, thu NSNN cũng seễ gi m
ả rấất mạnh); (ii) Seễ có tác d ụng bình ổn giá xăng dấầu

rấất tơất, khi đó seễ khơng cấần sử dụng tới Quyễ bình ổn giá xăng dấầu n ữa (c ơ quan qu ản lý không ph ải qu ản
lý Quyễ bình ổn giá xăng dấầu – hi nệ nay đang rấất ph ức t ạp). Có th ể xem xét dấễn ch ứng c ụ th ể nh ư ở b ảng
2.
V ới các m ức giá dấầu Brent trên th ịtr ường thêấ giới khác nhau, seễ hình thành lên giá bán lẻxăng RON 95-III
tươ ng ứ ng ở khu vự c I củ a Việ t Nam (giá này không tnh t ới các kho ản trích n ộp ho ặc s ử d ụng Quyễ bình
nổgiá xăng dấầu). Khi giá dấầu Brent trên th trị ườ
ng thêấ gi ới biêấn động t ừ 20 – 120 USD/thùng thì kho ản
thu thấ TTĐB đơấi v i ớxăng RON 95-III vào NSNN cũng thay đ i ổrấất m ạnh (t ừ529 – 2.183 đơầng/lít). Nêấu
Nhà n ướ
c quy đ nhị m cứthuêấ TTĐB đôấi với xăng ổn định ở mức 1.300 đơầng/lít (t ương ứng v ới ph ương
án c ơs ởlà giá dấầu Brent trên th tr
ị ườ
ng thêấ giới ở mức 70 USD/thùng), thì khi giá dấầu Brent trên th ị
tr ường thêấ giớ i tăng lên 120 USD/ thùng, giá bán lẻxăng RON 95-III seễ giảm đ ược 972 đôầng so v ới cách
tnh thuêấ TTĐB theo t l ỷ %;
ệ khi giá dấầu Brent trên th trị ườ
ng thêấ gi ớ
i gi m
ả xuôấng 20 USD/ thùng, giá
bán l ẻxăng RON 95-III seễ tăng thêm 848 đôầng so v ới cách tnh thuêấ TTĐB theo tỷ lệ %...

Diêễn biêấn này t ương đ ương v ới việc s ử d ụng ho ặc trích lập Quyễ Bình ổn giá xăng dấầu khá m ạnh ở Vi ệt
Nam năm 2020 và 2021 v ừ
a qua, mà c ơquan qu nả lý không ph iảtôấn công s ức ra thông báo, t ổ ch ức
qu nảlý Quyễ Bình nổgiá xăng dấầu rấất ph ức t p.
ạ Bên c ạnh đó, thu NSNN t ừxăng dấầu qua thuêấ TTĐB vấễn
được giữ ổ n đị nh như phương án cơ sở khi lập dự toán NSNN…

Trên thêấ gi i hiớ n nay
ệ có khá nhiêầu qấc gia áp d ng

ụ chính sách thu thấ TTĐB đơấi v ới xăng dấầu theo
m c ứtuy t đôấi
ệ (nh :ưPháp, Canada, Th ổNhĩ Kỳ, Nga, Úc…). Ví d :ụCanada tnh thuêấ TTĐB liên bang đôấi
v iớdiesel là 0,04 CAD/l (áp d ng
ụ t năm
ừ 1987 đêấn nay), đôấi vớ i xăng là 0,1 CAD/l (áp d ụng t ừ năm 1995
đêấn nay); Pháp tnh thuêấ TTĐB đôấi v ới diesel là 0,594 EUR/l, đôấi với xăng là 0,6829 EUR/l (áp dụng t ừ
năm 2018 đêấn nay)…

0

0


/>2.2

Ảnh h ưở
ng c ủa giá xăng dấầu t ới nêần kinh têấ Việt Nam giai đoạn 2021-2022

2.2.1Ảnh hưởng tới lạm

phát

Nh ng
ữ tháng đấầu năm, kinh têấ Vi ệt Nam có nhiêầu tn hi uệ kh ở
i săấc. Nhiêầu ho ạt đ ộng đã có m ức tăng
tr ngưở
cao h n soơv i thới đi ờm trể c khi
ướ d ch COVID-19
ị

xuấất hi n nh
ệ : công
ư nghi p chêấ
ệ biêấn, chêấ t ạo;
t ổng m ức bán l ẻhàng hóa và doanh thu d ch
ị v ụtêu dùng; xuấất khẩu hàng hóa…

Sơấ li u thơấng
ệ
kê tnh hình kinh têấ xã h i 4ộtháng đấầu năm đ cượ
T ng ổc c Thôấng
ụ
kê công bôấ cho thấấy: ch ỉ
sôấ s ản xuấất tồn ngành cơng nghiệp tăng 7,5% so với cùng kỳ 2021; t ổng m ức bán l ẻ hàng hóa và doanh
thu d ch ịv têu
ụ dùng tăng 6,5%; khách quôấc têấ đêấn n ước ta đạt gấần 192,4 nghìn l ượt ng ười, tăng
184,7%; t ổng kim ng ạch xuấất, nhập khẩ u hàng hóa đạt 242,19 tỷ USD, tăng 16,1% so v ới cùng kỳ, ước
tnh xuấất siêu 2,53 t USD;
ỷ gi i ngấn
ả vôấn đấầu t công
ư tăng 9,1%; vôấn FDI đ tạ 5,92 t ỷUSD, m ứ
c cao nhấất
trong 5 năm qua….

L ạm phát đ ược ki ểm sốt, ch ỉ sơấ giá têu dùng (CPI) bình quấn 4 tháng đấầu năm 2022 tăng 2,1% so v ới
cùng kỳ 2021, cao h ơn m ức tăng 0,89% c ủa bình quấn 4 tháng đấầu năm 2021 nh ư
ng thấấp h ơn m ức tăng
củ a bình quấn 4 tháng đấầu năm 2017-2020. Lạ m phát cơ bả n 4 tháng đấầu năm 2022 tăng 0,97%. Theo
TS. Nguyêễn Bích Lấm, nguyên T ng
ổ c cụ tr ưở

ng T ng
ổ c ụ
c Thôấng kê, đấy là thành cơng l ớn trong kiểm sốt
l mạ phát c aủChính ph trong
ủ
bôấi c nh
ả giá xăng dấầu tăng rấất mạnh, nhu cấầu nguyên, nhiên v ật li ệu ph ục
v ụs nả xuấất tăng cao; đ ứt gãy chuôễi cung ứng toàn cấầu chưa đ ược x ử lý, kh ủng ho ảng Nga - Ukraine càng
gấy nên thiêấu h t ụnguôần cung, khiêấn l m
ạ phát gia tăng t iạnhiêầu n ơ
i trên thêấ giới.

Bên c nh
ạ nh ng
ữ tn hi u tch
ệ c c trên,
ự TS. Nguyêễn Bích Lấm cũng cho biêất, nêần kinh têấ cũng đang đôấi
m ặt v ới nhiêầu thách th ức, có th ểk ểđêấn như: tạm dừng hoạt động trên 60.000 doanh nghi ệp, điêầu này
ph n
ả ánh c ộng đôầng doanh nghi ệp đang rấất khó khăn; giá nguyên li ệu đấầu vào ph ục v ụ nơng nghi ệp
(phấn bón, th cứăn chăn nuôi gia súc) cũng đang rấất cao, tác đ ng
ộ l ớ
n đêấn các ngành chăn nuôi, trôầng
tr t ọ– b đệ cỡ aủnêần kinh têấ. Trong khi đó, giá xăng dấầu trong n ướ
c cũng tăng rấất m ạnh, áp l ực lên giá
theo d ựbáo c ủa IMF, khu v ực chấu Á - Thái Bình D ươ
ng đang ph iảđôấi m ặt v ới nguy c ơ l ạm phát đình tr ệ
vớ i dự báo lạ m phát tạ i chấu Á seễ tăng 3,2% trong năm 2022, cao hơn nhiêầu so v ới d ự báo đ ưa ra tr ước
đấy, đôầng th i ờh dạ báo
ự tăng tr ưở

ng c aủchấu Á xấng cịn 4,9%, do tăng tr ưở
ng kinh têấ c ủa Trung
Quôấc gi mả tôấc. Đôấi vớ i Việ t Nam, IMF dự báo: “lạm phát năm 2022 c ủa Vi ệt Nam tăng 3,9%, sát ng ưỡng
mụ c têu kiể m sốt 4% đặt ra”.
Trong khi đó, Ngấn hàng Standard Chartered dự báo vêầ lạm phát của Việt Nam ở m ức 4,2% cho năm
2022 c các
ả lo i hàng
ạ hóa, d ch vị ….căn
ụ c vào
ứ các yêấu tôấ tác đ ng
ộ t ừl m
ạ phát chuôễi cung ứ
ng; thiêấu

0

0


h t nguôầ
ụ n cung; t ng cấầ
ổ u tăng đ t biêấn;
ộ thiêấu h t ụlao đ ng
ộ và d kiêấn
ự
tăng l ươ
ng tôấi thi ểu vùng; bên
c ạnh đó, giá xăng dấầu, giá đi ện d ựbáo tăng do nhu cấầu s ản xuấất và têu dùng tăng trong th ời gian t ới; giá
l ươ
ng th cự gia tăng theo giá l ươ

ng th ự
c thêấ gi ới; giá th ực ph ẩm, đ ặc bi ệt giá th ịt d ự báo tăng vì giá th ức
ăn chăn nuôi tăng do đ ứt gãy chuôễi cung ứng và nhu cấầu têu dùng cuôấi năm tăng… TS. Nguyêễn Bích Lấm
dự báo lạ m phát củ a Việ t Nam năm 2022 năầm trong kho ảng 4 - 4,5%. V ới đ ộ trêễ c ủa gói ph ục hôầi và phát
tri ển kinh têấ - xã h ội
/>2.2.2Ảnh hưởng tới thu ngấn sách nhà

nước

- Giá xăng dấầu thêấ gi i ớ
tăng liên t cụt đấầ
ừ u năm 2021. Nên nêấu chúng ta khơng có gi iảpháp đ ểkiêầm chêấ,
hơễ tr ợng ười dấn, doanh nghi ệp, có th ểcác chính sách hơễ tr ợph ục hơầi kinh têấ vừa ban hành seễ không
đạ t đượ c mụ c têu.
Giá xăng dấầu tăng, ngấn sách nhà n ướ
c đ ượ
c h ưở
ng l i ợ
t thu
ừ t dấầ
ừ u thơ xuấất kh u.
ẩ Các kho nả thấ phí
đánh trên xăng dấầu cũng tăng... Vì v y,
ậ Nhà n ướ
c cấần có s ựchia s ẻnhiêầu h ơ
nn ữ
a khi gi m
ả thuêấ BVMT
với xăng dấầu...
- Khi gi m

ả thấ BVMT, theo tnh tốn c ủa B ộTài chính seễ làm gi m
ả ngấn sách t ừthu thuêấ này là 14.524 t ỉ
đôầng/năm và gi m
ả thu ngấn sách kho ng
ả 15.976 t đôầ
ỉ ng/năm nêấu tnh c ảgi m
ả thuêấ giá tr ị gia tăng
(VAT).
Nh ng thư c ra nêấu
ự
áp d ng dụ kiêấn
ự t đấầừu tháng 4 đêấn hêất năm 2022 thì gi m
ả thu ngấn sách d ựkiêấn
gấần 12.000 tỉ đôầng. Mứ c này đượ c tnh toán trên c ơ s ở ước tnh m ức têu th ụxăng, dấầu, m ỡnh ờ
n xấấp xỉ
năm 2019, trước đại dịch.
Tuy nhiên đấy m i chớ là m
ỉ t mộ t cặ a vấấn
ủ đêầ. Khi giá xăng dấầu thêấ gi ớ
i tăng nhanh, th ự
c têấ nguôần thu
c a Nhà
ủ n cướ
vêầ dấầu thô đã rấất kh quan.
ả
Theo T ngổ c c ụThấ cơng bơấ thì thu ngấn sách nhà n ước t ừ
dấầu thô 2 tháng đấầu năm tăng tới 57,2% so với cùng kỳ năm ngối khi giá dấầu thơ bình quấn tăng dù s ản
lượng giảm gấần 9%...
Ch aưk , khi
ể giá thêấ gi ớ

i tăng thì các kho nả thuêấ mà Nhà n ước thu trên xăng dấầu bán trong n ước cũng
tăng lên rấất nhiêầu. Vì thuêấ nh pậkh u,ẩ thuêấ têu th ụđ cặ bi ệt, thuêấ VAT đêầu đánh trên giá xăng dấầu nh ập
kh ẩu và giá bán l ẻ. Giá càng cao thì các kho ản thu càng nhiêầu.
Tiêấc răầng khi gi i trình
ả
các ph ươ
ng án đ giể mả thuêấ BVMT, B ộTài chính m ớ
i đêầ c pậ đêấn kho ản gi ảm thu
tr cựtêấp mà không đêầ c pậđêấn các kho ản tăng thêm trên. Nên nêấu tnh toán đấầy đ ủ h ơn thì kho ản h ụt
t ừvi cệ gi m
ả thuêấ BVMT có thể seễ nhỏ hơn nhiêầu so v ới các kho ản tăng thêm.
Theo T ng cổ c Thôấng
ụ
kê, chi phí t xăng
ừ dấầu chiêấm 3,52% t ngổ chi phí s nảxuấất c aủ tồn nêần kinh têấ,
m t sơấ
ộ ngành có th chiêấm
ể
đêấn 30-40%.
Giá xăng dấầu tăng seễ tác đ ngộđêấn chi phí v nật i ảvà gián têấp đ yẩ tấất c ả chi phí hàng hóa, d ịch v ụ tăng.

0

0


Áp l c lên
ự l mạphát seễ nhảh
trưởng.

ng
ưởđêấn thu nh pậvà chi têu c aủng

ườ
i dấn, tác đ ng
ộ xấấu đêấn tăng

Các ngành s n xuấất
ả seễ b nh
ị ảh ng
ưởrấất l n,ớ t nông
ừ
nghi p,ệđánh băất nuôi trôầng th yủ h iảs nả cho đêấn
trôầng tr t, c ọngành
ả s n xuấất
ả chêấ biêấn, chêấ t o.
ạ M ộ
t sôấ ngành nh ư v ận t ải ôtô, hàng không... seễ ch ịu tác
đ ng
ộ l nớnhấất, trong khi đấy là nh ữ
ng ngành v ừ
a tr iảqua giai đo nạ c ự
c kỳ khó khăn, đang găấng g ượng
hôầi phục.
Th ự
c têấ này cũng đ ặt ra nh ững lo ng ại là áp l ực tăng giá xăng dấầu có th ể làm lu m ờ hi ệu ứng c ủa ch ương
trình hơễ trợ phụ c hơầi mà Chính phủ đang tch cực thực hiện. Trong đó, có nh ững gi ải pháp nh ư gi ảm 2%
thuêấ VAT v ới hấầu hêất các mặ t hàng trong năm 2022 là để kích thích têu dùng, giảm áp l ực l ạm phát.
- Giá xăng dấầu đã đ tạ m ức cao k ỷl ục. Trong khi doanh nghi pệ và nêần kinh têấ đang ở giai đo ạn hôầi ph ục,
cấần s ựtr ợl ực rấất nhiêầu t ừ Nhà n ước. Vi ệc giá xăng dấầu tăng thì b ản thấn ngần ngấn sách nhà n ước

cũng đ ượ
c h ưở
ng l i ợ
t thu
ừ t dấầ
ừ u thô xuấất kh uẩ tăng và thu t ừcác kho nả thuêấ phí đánh trên xăng dấầu
cũng tăng. Điêầu này cũng kh ảthi khi thu ngấn sách nhà n ước trong 2 tháng đấầu năm đã rấất tch c ực. Vì
v y,
ậ Nhà n ướ
c cấần có s ựchia s ẻnhiêầu h ơ
nn ữ
a khi gi m
ả thuêấ BVMT với xăng dấầu cho người dấn, doanh
nghiệp.
/>
2.2.3

Ảnh h ưởng t ới tăng tr ưởng kinh têấ Việt Nam

Kinh têấ n ước ta phụ thuộc nhiêầu vào nguyên vật li ệu nh ập kh ẩu t ừ bên ngồi, v ới t ỷ l ệ chi phí ngun v ật
li uệnh pậkh uẩtrong t ng
ổ chi phí nguyên v t ậli uệc aủtoàn nêần kinh têấ là 37%. Khi giá xăng dấầu thêấ gi ới
tăng seễ làm tăng giá nguyên vật liệu nh ập kh ẩu và nguyên v ật li ệu trong n ước.
Trong ho t đạ ngộs n xuấất
ả
hàng hoá và d chị v , ụ
tuỳ theo quy trình s n ảxuấất c aủ mơễi ngành, có th ểthấấy
hấầu hêất các ngành dù nhiêầu hay ít đêầu s ửd ụ
ng xăng dấầu. Chi phí xăng dấầu chiêấm kho ảng 3,52% trong
t ng chi

ổ phí s n xuấất
ả c a toàn
ủ nêần kinh têấ. Điêầu này cho thấấy xăng dấầu chiêấm t ỷ tr ọng khá cao và tác
đ ộng m ạnh vào giá thành s ản ph ẩm s ản xuấất.
Đ c ặbi t,ệgiá xăng dấầu tăng có tác đ ng
ộ rấất m nh
ạ t ới các ngành s ửd ụ
ng nhiêầu xăng dấầu nh ư
: đánh băất
thủy sản, vận tải hàng hoá và hành khách đường bộ, đường thu ỷ và đường hàng không.
Bên c ạnh tác đ ộng tr ực têấp làm tăng giá thành sản ph ẩm, giá xăng dấầu tăng còn làm tăng giá hàng hố
trong khấu l ư
u thơng, t oạ áp l ự
c lên l m
ạ phát, gi m
ả s ứ
c c nh
ạ tranh c aủ hàng hoá s nả xuấất trong n ước,
tác đ ngộxấấu đêấn tăng tr ưở
ng kinh têấ.
Đôấi v ới nêần kinh têấ nước ta, khi giá xăng dấầu tăng 10% làm GDP giảm khoảng 0,5 %, m ức gi ảm khá l ớn,
ph n ánh
ả tác đ ngộrấất m nh
ạ c aủbiêấn đ ng
ộ giá xăng dấầu t ớ
i tăng tr ưở
ng kinh têấ.
Đặc biệt khi giá xăng dấầu liên tục tăng cao seễ làm giảm hi ệu qu ả và có thể vơ hiệu hố chính sách tài
khố căất gi ảm 2% thấ VAT đang triể n khai thự c hiệ n nhăầm kích cấầu têu dùng, kích thích tăng tr ưởng và

0

0


gi ảm áp l ực l ạm phát, dấễn t ới không đ ạt đ ược m ục têu tăng tr ưở
ng, thấất thu ngấn sách nh ưng l ạm phát
vấễn gia tăng.
Giá xăng dấầu tăng không ch ỉtác đ ộng làm tăng giá thành s ản ph ẩm hàng hóa và d ch
ị v ụ, mà cịn tr ực têấp
làm tăng ch sôấ
ỉ giá têu dùng (CPI), ảnh h ưởng đêấn thu nhậ p và chi têu của ng ười dấn. Giá xăng dấầu tăng
10% làm cho ch ỉsôấ CPI tăng 0,36 điểm phấần trăm.
Bên c nh
ạ đó, chi têu cho xăng dấầu chiêấm 1,5% trong t ổng têu dùng cấi cùng c ủa h ộ gia đình. Khi giá
xăng dấầu tăng cao, h gia
ộ đình seễ c ơ
cấấu l ại và căất giả m mộ t phấần chi têu, điêầu này làm gi ảm t ổng cấầu
c ủa nêần kinh têấ.
/>
VI. PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN GIÁ XĂNG DẦU
1. Tác động của chinh sách tỷ giá đến xăng dầu
 Sau khi được định giá bằng USD, các nhân tố ảnh hưởng tới đồng USD cũng
có tác động đến thị trường dầu trên thế giới. Có thể dễ dàng nhận thấy rằng,
giá dầu thô tỉ lệ nghịch với giá trị của đồng đô la. Bởi, một đồng đô la mạnh
là khi chỉ mất vài đồng để mua một thùng dầu. Điều này đối với khách hàng
là một dấu hiệu tốt.
 Việc giao dịch nhập khẩu xăng dầu đều được tính bằng đơla Mỹ, điều này có
nghĩa chính sách tỷ giá USD/VNĐ có tác động trực tiếp lên giá cả xăng dầu
trong nước. Bên cạnh chính sách tỷ giá, thì rổ dự trữ ngoại hối, hàng hóa của

Việt Nam cũng gây tác động không nhỏ đến giá cả xăng dầu trong nước..

0

0


(VietnamCredit)
 Trong năm 2021, tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam so với đồng USD do
NHNN công bố tăng 0.1%, trong khi tỷ giá giao dịch trên thị trường liên
ngân hàng giảm khoảng 1.6% so với đầu năm.
 Trên thị trường tự do, tỷ giá của đồng Việt Nam so với đồng USD tăng 0.5%
do chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới tiếp tục nới rộng. Hiện, giá
vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới khoảng 11.2 triệu đồng/lượng.
 Yếu tố tác động lên tỷ giá trong năm 2021 chủ yếu đến từ thị trường quốc tế,
trong đó hai yếu tố chính là tăng trưởng kinh tế Mỹ chậm lại do ảnh hưởng
bởi đại dịch Covid-19 cùng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn giữ
chính sách tiền tệ nới lỏng để kích thích nền kinh tế bị ảnh hưởng từ đại dịch
khiến đồng USD chỉ tăng nhẹ 0.1% so với đầu năm.
 Tính từ đầu năm tới tháng 1/2022, NHNN đã có 3 lần điều chỉnh giảm giá
mua vào USD. Cụ thể, ngày 08/06/2021 giảm 150 đồng/USD, đến ngày
11/08/2021 thay đổi từ mua kỳ hạn 6 tháng sang mua giao ngay, đồng thời
giảm giá mua 225 đồng/USD. Lần 3 giảm giá mua USD thêm 100
đồng/USD vào ngày 05/11/2021, xuống còn 22,650 đồng/USD.
 Sáng 07/12/2021, tỷ giá trung tâm tiếp tục được điều chỉnh tăng mạnh 27
đồng so với phiên liền trước, niêm yết ở mức 23,237 đồng/USD, đánh dấu

0

0

phiên tăng mạnh thứ ba liên tiếp.Trong khi đó, tỷ giá bán bất ngờ được
NHNN điều chỉnh giảm mạnh tới 706 đồng/USD so với phiên liền trước,
xuống còn 23,150 đồng và duy trì cố định cho đến nay. Như vậy, sau khi liên
tiếp tăng nóng trong tuần đầu tháng 12, NHNN đã vào cuộc bình ổn, khi hạ
mạnh giá bán USD tạo cung can thiệp. Mức giá nhà điều hành niêm yết bán
ra như trên thấp hơn giá trần tới 742 đồng/USD, phản ánh thông điệp sẵn
sàng tạo cung với giá thấp, hạ nhiệt cho thị trường và tạo thanh khoản cho
các nhà băng
 Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) liên tiếp tăng lãi suất điều hành 3 lần chỉ
trong 6 tháng đầu năm 2022; mức tăng lãi suất ngày 15.6 (0,75 điểm %) lớn
nhất trong vòng 28 năm qua và dự kiến tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ
trong thời gian tới. Đồng USD quốc tế tăng giá mạnh (chỉ số DXY tăng
khoảng 10% từ đầu năm 2022), khiến đồng tiền của nhiều nền kinh tế lớn và
đang phát triển mất giá mạnh. Những diễn biến trên tác động bất lợi tới cân
đối cung cầu ngoại tệ và tâm lý thị trường trong nước, gây áp lực đối với sự
ổn định của ttỉ giá và thị trường ngoại tệ.
 Trước bối cảnh đó, tỉ giá USD/VND khơng có xu hướng giảm như năm 2021
mà từ đầu năm 2022 đến nay tăng khoảng 2% so với cuối năm 2021. Mặc dù
thị trường quốc tế biến động mạnh nhưng thị trường ngoại tệ trong nước vẫn
hoạt động ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ
hợp pháp của nền kinh tế đều được đáp ứng đầy đủ, kịp thời, đặc biệt là nhu
cầu ngoại tệ để nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất kinh
doanh trong bối cảnh giá năng lượng và giá hàng hóa cơ bản tăng mạnh
trước diễn biến quốc tế phức tạp như đề cập ở trên.
2. Tác động của lạm phát đến giá xăng dầu
 Lạm phát của Việt Nam thời kỳ trước đây và sau này luôn được xem là căn
bệnh kinh niên của nền kinh tế. Lạm phát do nhiều nguyên nhân khác nhau,
không đề cập trong phần viết này, nhưng tác động của lạm phát lên giá cả

xăng dầu trong nước là không tránh khỏi.
 Lạm phát làm xói mịn giá trị thanh tốn của đồng tiền hay giảm sức mua
hàng hóa của tiền đồng, gây ra những tác động dây chuyền đối với nền kinh
tế.

0

0


 Giả sử, ngay khi giá cả xăng dầu không thay đổi, nhưng lạm phát trong nước
gia tăng, hạn chế sức mua của tiền đồng thì rõ ràng xăng dầu không khác
nào đã lên giá trong bối cảnh lạm phát leo thang.
 Như vậy, có thể khẳng định rằng lạm phát là một phần nguyên nhân dẫn đến
xăng dầu ở Việt Nam tăng giá với đặc điểm khác so với các nước có mức
lạm phát ổn định.
 Ngồi ra, do lượng xăng dầu trong nước chủ yếu là nhập khẩu, do đó sức
mua tương đương của tiền đồng so với các đồng tiền khác cũng cho thấy
một vấn đề, xăng dầu ở Việt Nam là mặt hàng “xa xỉ” nếu đem so sánh với
một số các nước khác.
 Năm 2021, biến động giá nguyên, nhiên vật liệu thế giới đã tác động tới lạm
phát của Việt Nam. Kinh tế nước ta có độ mở lớn và phụ thuộc nhiều vào
nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu, với tỷ lệ chi phí nguyên, nhiên vật liệu
nhập khẩu trong tổng chi phí nguyên, nhiên vật liệu của toàn nền kinh tế là
37%. Do đó, khi giá nguyên, nhiên vật liệu thế giới, như: xăng dầu, sắt
thép… tăng, cùng với giá cước vận tải, chi phí losigtics tăng cao, sẽ tác động
đến lạm phát của Việt Nam. Cụ thể trong năm 2021, cùng với xu thế biến
động giá xăng dầu thế giới, giá xăng dầu trong nước đã được điều chỉnh hơn
20 đợt, khiến giá xăng dầu bình quân năm 2021 tăng khoảng 30% so với
năm trước. Tương tự, giá gas cũng tăng tới 25%, tác động làm tăng chỉ số

CPI của nền kinh tế.
 Giá xăng dầu trong năm 2021 diễn biến phức tạp, nhiều thời điểm tăng đột
biến do ảnh hưởng của yếu tố kinh tế và chính trị thế giới, nhưng với việc sử
dụng linh hoạt, phù hợp Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã giúp Việt Nam kiểm
soát được tác động của giá xăng dầu tới CPI. Giá xăng dầu tăng không chỉ
tác động làm tăng giá thành sản phẩm hàng hóa và dịch vụ, mà cịn trực tiếp
làm tăng CPI, ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của người dân. Khi giá
xăng dầu tăng 10%, sẽ làm cho chỉ số CPI tăng 0,36 điểm phần trăm. Bên
cạnh đó, chi tiêu cho xăng dầu chiếm 1,5% trong tổng tiêu dùng cuối cùng
của hộ gia đình. Khi giá xăng dầu tăng cao, hộ gia đình sẽ cơ cấu lại và cắt
giảm một phần chi tiêu, điều này làm giảm tổng cầu của nền kinh tế. Năm
2021, giá xăng dầu bình quân tăng khoảng 30% so với năm trước. Tuy
nhiên, mức tăng này vẫn thấp hơn so với mức tăng giá xăng dầu của thế giới,
bởi song hành với việc điều hành theo giá thế giới, Chính phủ đã kết hợp sử

0

0


dụng hiệu quả cơng cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu để hỗ trợ sản xuất, kinh
doanh của doanh nghiệp và giảm một phần chi tiêu của người dân.

(Cafe)
 Trong 6 tháng đầu năm 2022, thị trường hàng hóa thế giới tiếp tục có nhiều
biến động và chịu ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế, chính trị. Kinh tế thế
giới phục hồi, nhu cầu nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất tăng cao trong
khi nguồn cung bị đứt gãy khiến giá cả hàng hóa trên thị trường quốc tế có
xu hướng tăng mạnh. Bên cạnh đó, cuộc chiến giữa Nga và Ucraina càng
đẩy giá nguyên liệu, nhiên liệu tăng cao và thế giới có nguy cơ phải đối diện

với một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu. Lạm phát tại nhiều nước đạt
mức kỷ lục trong tháng 5/2022, lạm phát của Mỹ tăng 8,6% so với cùng kỳ
năm trước, cao nhất kể từ năm 1981, lạm phát của khu vực đồng Euro tăng
8,1%, gấp 4 lần lạm phát mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương châu Âu.
Tại châu Á, lạm phát tháng 5/2022 của Thái Lan tăng 7,1%; Hàn Quốc tăng
5,4%; In-đô-nê-xi-a tăng 3,55%; Nhật Bản tăng 2,5%; Trung Quốc tăng
2,1%.
 Trong nước, kinh tế phục hồi mạnh, nhu cầu sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu
dùng và xuất khẩu cùng với tác động của giá hàng hóa thế giới đã đẩy giá
hàng hóa và dịch vụ thiết yếu tăng lên nhưng nhìn chung, mặt bằng giá cơ
bản được kiểm soát tốt. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 6 tháng đầu năm nay
tăng 2,44% so với cùng kỳ năm trước. Để chủ động ứng phó với những
thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng, trong thời gian qua Chính phủ đã
chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp
bình ổn giá, giúp ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
và đời sống của người dân.

0

0