Cảm Nhận 7 câu đầu bài thơ Đồng Chí
Đề 1
Khi nhắc đến Chính Hữu, ta thường nhắc đến một nhà thơ chiến sĩ trưởng thành trong kháng
chiến chống Pháp. Tác phẩm của ơng thường viết về chiến tranh và hình ảnh người lính với những
ngơn từ hàm xúc giản dị. Bài thơ Đồng Chí là một trong những tiêu biểu và thành công nhất của
ông. Tác phẩm ngợi ca vẻ đẹp người lính trong kháng chiến chống Pháp. Đọc bài thơ ta thực sự ấn
tượng về cơ sở hình thành tình Đồng Chí ở 7 câu thơ đầu
“Q hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Từ phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng,đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đơi tri kỉ
Đồng Chí!”
Bài thơ Đồng Chí được viết vào năm 1948 sau khi tác giả cùng đồng đội tham gia chiến tranh. Cùng
đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc thu đơng 1947. Với cái nhìn chân thực của người lính người
trong cuộc – người trực tiếp cầm súng ra mặt trận. Chính Hữu đã khắc họa thành cơng vẻ đẹp từ
hồn cảnh đến tâm hồn và ý chí nghị lực mạnh mẽ dũng cảm chan chứ tình Đồng Chí của người
lính cách mạng. Trong 7 câu đầu nhà thơ đã lí giải cơ sở tình Đồng Chí thắm thiết sâu nặng của
người lính cách mạng.
Trước hết, những người lính trong kháng chiến chống Pháp có chung hoàn cảnh xuất thân:
“ Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”
Hai câu thơ đầu với cấu trúc câu thơ song hành, thành ngữ dân gian nước mặn đồng chua, đất cày
lên sỏi đá, cách xưng hô “ anh – tôi” cùng giọng thơ thủ thỉ,tâm tình gợi cảnh hai người lính đang
tâm sự cho nhau nghe về q hương mình. Đó là những vùng quê nghèo khó, lam lũ. Một người
miền biển nước mặn đồng chua, một người miền trung du đất cày lên sỏi dad. Từ những vùng đất
nghèo khó ấy họ đã tạm biệt người thân,tạm biệt xóm làng để tập hợp trong hàng ngũ cách mạng,
trở nên thân quen. Hai câu thơ đã diễn tả sự tâm đồng về cảnh ngộ ấy đã trở thành niềm đồng
cảm sâu sắc, là cơ sở cho tình Đồng Chí, đồng đội của người lính
Khơng chỉ vậy, tình đồng chí cịn có cơ sở từ chung mục đích lí tưởng gợi trong ta bao cảm phục
“ Anh với tôi đôi người xa lạ
Từ phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng, đầu sát bên đầu “
Những câu thơ mộc mạc, tự nhiên mặn mà như một lời thăm hỏi. Họ hiểu nhau thương nhau tri kỉ
với nhau bằng tình tương thân tương ái vốn có từ lâu giữa những người nghèo người lao động.
Nhưng “ tự phương trời “ họ về đây không phải do cái nghèo xô đẩy mà họ về đây đứng trong
cùng một hàng ngũ quân đội do họ có một lý tưởng chung, cùng một mục đích cao cả: chiến đấu
để bảo vệ tổ quốc. Hình ảnh”anh – tơi” riêng biệt đã mờ nhồ, hình ảnh sóng đơi đã thể hiện sự
gắn kết tương đồng của họ trong nhiệm vụ và lý tưởng chiến đấu:” súng bên súng, đầu sát bên
đầu”. Súng và đầu là những hình ảnh đẹp mang ý nghĩa tượng trưng “ súng” mục đích chiến đấu, “
đầu” biểu tượng cho lý tưởng. Súng bên súng là cách nói hình tượng chỉ những con người cùng
chung lý tưởng chiến đấu,” đầu sát bên đầu” chỉ sự đồng tâm đồng lịng chung lí tưởng. Hình ảnh
thơ sóng đơi cùng phép điệp ngữ tạo âm điệu khỏe khoắn góp phần tạo điều kiện gắn kết tình
đồng chí. Cơ sở chung mục đích lí tưởng là cơ sở quan trọng nhất tạo nên tình đồng chí thiêng
liêng xúc động
Khơng chỉ chung hồn cảnh, chung mục đích tình đồng chí của người lính cịn có cơ sở từ chung
gian khổ thiếu thốn của những ngày đầu kháng chiến:
“ Đêm rét chung chăn thành đơi tri kỉ”
Hình ảnh đêm rét chung chăn là một hình ảnh đẹp đầy ý nghĩa đã cho ta thấy được sự chia sẻ
thiếu thốn gian lao trong cuộc đời người lính. Cũng sự chia sẻ ấy Tố Hữu đã từng viết:” Bát cơm sẻ
nửa chăn xui đắp cùng “. Tấm chăn tuy mỏng nhưng ấm tình đồng chí,đồng đội mà người lính
khơng thể nào qn. Nó đã vun đắp lên tình đồng chí của các anh, cái tình ấy ngày một thắm thiết,
càng đậm sâu. Các anh giờ đây không chỉ là “ tri kỉ” thân thiết của nhau mà đã trở thành những
người đồng chí
Từ chung hồn cảnh sống, mục đích,gian khổ những người lính trở thành tình cảm thiêng liêng:”
Đồng Chí”. Nếu ở đầu bài thơ từ “ anh với tơi” tách riêng thì đến giữa đoạn thơ anh với tôi đứng
cạnh nhau, từ đôi người “ xa lạ” thành “ tri kỉ “ rồi “ Đồng Chí”. Hai tiếng đồng chí vang lên đầy xúc
động câu thơ ngắn. Cùng với hình thức cảm thán mang âm điệu vui tươi như một sự phát hiện,
một lời khẳng định tình đồng chí lớn lao mạnh mẽ câu thơ có ý nghĩa như một bản lề khép lại cơ
sở tình đồng chí mở ra sức mạnh biểu hiện tình đồng chí. Câu thơ ngân vang trên một nốt ngân
bản đàn. Tình đồng chí là đỉnh cao của tình bạn tình người, là kết tinh của mọi tình cảm, là cội
nguồn sức mạnh để người lính vượt qua tháng ngày gian khổ. Hai tiếng đồng chí đơn sơ mà cảm
động đến nao lòng, làm bừng sáng ý nghĩa của đoạn thơ và bài thơ. Có lẽ vì vậy mà câu thơ này
được Chỉnh Hữu chọn làm nhan đề cho bài thơ.
Với giọng điệu tâm tình thiết tha lời thơ giản dị đồng ấm kết hợp với các biện pháp nghệ thuật
điệp từ điệp từ sử dụng thành ngữ, câu thơ sóng đơi, đoạn thơ đã đi sâu khám phá lí giải cơ sở
nảy nở và bền chặt trong sự chan hòa chia sẻ gian lao. Cũng như mọi niềm vui, nổi buồn. Từ những
hình ảnh người lính trong bài thơ Đồng Chí khiến ta liên tưởng đến những người lính trong bài
thơ về Tiểu đội xe khơng kính của Phạm Tiến Duật trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng là kết
tinh cao độ những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta trong suốt 4 ngàn năm gìn giữ nước. Họ
mãi là hình ảnh đẹp nhất trong thơ. Mãi là chân dung thời đại của chúng ta. Ngịi bút hiện thực
mới mẻ, hình ảnh thơ độc đáo, nhịp điệu nhẹ nhàng mang lại cho độc giả sự lay động trước tình
cảm những chiến sĩ dành cho nhau. Có lẽ trải qua càng nhiều lần như thế, họ càng gắn bó, thương
yêu và đồng hành với nhau trên chặn đường phía trước, mơi ln nở nụ cười
Khơng chỉ thời chiến mới có những tình cảm tri kỉ đẹp, chân thành như vậy. Ngay cả thời đại ngày
nay, chúng ta cần biết trân trọng những người bạn đã luôn đồng hành,sát cánh với mình vượt qua
mọi khó khăn, gian khổ. Cảm nhận về 7 câu đầu của bài “ Đồng Chí” hy vọng sẽ truyền đến bạn
nguồn cảm hứng bất tận để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp bên cạnh mình!