Khóa luận nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần xích líp đông anh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA KINH TẾ - LUẬT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI
NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CƠNG TY CỔ PHẦN XÍCH LÍP ĐƠNG ANH
NGÀNH ĐÀO TẠO: KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Giáo viên hướng dẫn

PGS. TS Hà Văn Sự
Bộ môn: Quản lý kinh tế

Sinh viên thực
- Họ và tên: Nguyễn Hồng Phúc
- Lớp (lớp hành chính): K54F2
- Mã sinh viên: 18D160112

HÀ NỘI – 2021

1


TĨM LƯỢC

Trong bối cảnh tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang diễn ra nhanh chóng,
cạnh tranh ngày càng gay gắt, bất kì một doanh nghiệp nào cũng đều mong muốn
nâng cao hơn nữa hiệu quả sản xuất kinh doanh nhằm tối đa hóa lợi nhuận, duy
trì và phát triển bền vững trên thị trường. Hiện nay, ngành cơ khí nước ta đang là

ngành kinh tế mũi nhọn, mang lại nhiều lợi nhuận và phát triển cho đất nước. Tuy
nhiên, bài toán đặt ra ở đây là làm sao một doanh nghiệp trong nước có thể đứng vững
trước các đối thủ mạnh mẽ đó. Chính vì vậy, việc nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất
kinh doanh, xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển hiệu quả, cụ thể, lâu dài là vô
cùng cần thiết, quan trọng và mang tính sống cịn với mọi doanh nghiệp.

Qua q trình tìm hiểu thực trạng của Cơng ty, em đã quyết định lựa chọn đề tài:
“Nâng cao hiệu quả kinh doanh Cơng ty Cổ Phần Xích Líp Đơng Anh”. Thơng qua việc
phân tích các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp giai đoạn 2017
đến 2020 cho thấy tình hình hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp, từ đó xác định
rõ được các nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến việc tăng giảm lợi nhuận. Qua
đó, đề ra một số giải pháp về vốn, lao động, thị trường, nguồn hàng… nhằm nâng cao
hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian tới và hướng tới mục tiêu phát
triển bền vững.

2


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan bài luận văn “Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
cổ phần Xích Líp Đơng Anh” là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi,
những nội dụng tham khảo được tơi trích nguồn cụ thể. Tất cả các nội dung của cơng
trình nghiên cứu này hồn tồn được hình thành và phát triển từ những quan điểm của
chính cá nhân tôi. Các số liệu và kết quả được nêu trong luận văn là hoàn toàn trung
thực.
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Hồng Phúc

3

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến các thầy giáo, cô giáo đã
trực tiếp giảng dạy và truyền đạt những kiến thức chuyên ngành Kinh tế thương mại cho
em trong suốt thời gian học tập tại Trường Đại học Thương mại trong suốt bốn năm qua.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới Giảng viên hướng dẫn: PGS,
TS Hà Văn Sự đã ln tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực
hiện và hồn thành bài nghiên cứu của mình theo đúng yêu cầu quy định.
Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc lãnh đạo cùng tập thể cán bộ, nhân
viên trong Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh đã tạo điều kiện giúp đỡ em có thể thu
thập được thơng tin chính xác cũng như học hỏi được những kinh nghiệm kỹ năng, tạo
cơ hội cho công tác nghiên cứu nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó
có thể cố gắng rèn luyện phấn đấu để bổ sung thêm kiến thức của mình.
Trong quá trình viết bài do năng lực hạn chế của em cùng với những yếu tố khách
quan tác động nên đề tài khóa luận khơng tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự góp
ý và bổ sung của các thầy cơ để bài làm của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

4


MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1.

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................. 1

2.

Tổng quan các cơng trình nghiên cứu liên quan .............................. 1

3.

Đối tượng, mục tiêu và xác lập vấn đề nghiên cứu .......................... 2
3.1.

Đối tường nghiên cứu......................................................................... 2

3.2.

Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 2

3.3.

Xác lập vấn đề nghiên cứu ................................................................. 3

4.

Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 4

5.

Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 4

6.

Kết cấu bài khóa luận ......................................................................... 5

CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ KINH
DOANH CỦA DOANH NGHIỆP ..................................................................... 6
1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh và vai trị của nó đối với các
doanh nghiệp.................................................................................................... 6
1.1.1.

Khái niệm về hiệu quả kinh doanh .................................................. 6

1.1.2.

Phân loại hiệu quả kinh doanh ....................................................... 7

1.1.3. Ý nghĩa của nâng cao hiệu quả kinh doanh đối với các doanh
nghiệp ......................................................................................................... 8
1.2. Một số lý thuyết về nâng cao hiệu quả kinh doanh............................. 10
1.2.1.

Bản chất của nâng cao hiệu quả kinh doanh ................................ 10

1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp ....................................................................................................... 12
1.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp .......... 14
1.3.1.

Các chỉ tiêu hiệu quả tổng hợp ..................................................... 14

1.3.2. Các chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả bộ phận ....................... 15
1.4. Nguyên tắc cơ bản để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp ............................................................................................................. 18
1.4.1.

Nguyên tắc về mối quan hệ giữa mục tiêu và tiêu chuẩn hiệu quả ..
....................................................................................................... 18

1.4.2. Nguyên tắc về sự thống nhất lợi ích .................................................. 18
5


1.4.3. Nguyên tắc về tính chính xác và tính khoa học................................. 18
1.4.4. Nguyên tắc về tính đơn giản và tính thực tế ..................................... 18
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CƠNG TY
CỔ PHẦN XÍCH LÍP ĐƠNG ANH ................................................................ 19
2.1. Tổng quan về Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đông Anh......................... 19
2.1.1. Giới thiệu chung về Công ty Cổ Phần Xích Líp Đơng Anh .............. 19
2.1.2. Q trình hình thành và phát triển của công ty ................................ 19
2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh ............ 20
2.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh .. 21
2.2. Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh của Cơng ty Cổ phần
Xích Líp Đơng Anh ....................................................................................... 23
2.2.1. Tình hình nhân sự của công ty .......................................................... 23
2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh 2017-2020 ........................................ 23
2.2.3. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty ..................... 25
2.3. Các kết luận và phát hiện được thơng qua phân tích thực trạng hiệu
quả kinh doanh của Công ty Công ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh........ 34
2.3.1. Những thành cơng đạt được: ............................................................ 34
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................... 34
CHƯƠNG 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ KINH DOANH CỦA CƠNG TY CỔ PHẦN XÍCH LÍP ĐƠNG ANH
............................................................................................................................. 35
3.1. Định hướng phát triển và mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh

của Công ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh .................................................. 35
3.1.1. Định hướng nâng cao hiệu quả kinh doanh của Cơng ty Cổ phần
Xích Líp Đơng Anh ...................................................................................... 35
3.1.2. Mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh của Cơng ty Cổ phần Xích
Líp Đơng Anh .............................................................................................. 36
3.2. Các đề xuất nâng cao hiệu quả kinh doanh của Cơng ty Cổ phần
Xích Líp Đơng Anh ....................................................................................... 38
3.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động ............................... 38
3.2.2. Nâng cao hoạt động marketing trong tiêu thụ sản phẩm ................. 39
3.2.3. Tăng cường công tác quản lý nguyên vật liệu .................................. 39

6


3.2.4. Duy trì, cải tiến trang thiết bị hiện có đồng thời không ngừng đổi mới
trang thiết bị ................................................................................................ 39
3.2.5. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ........................................................ 40
3.3. Một số kiến nghị nhắm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty40
3.3.1. Kiến nghị đối với các cơ quan quản lý Nhà nước............................. 40
3.3.2. Về phía doanh nghiệp: ...................................................................... 41
3.4. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu ..................................... 42

7


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT

DIỄN GIẢI

ROS

Khả năng sinh lợi so với doanh thu

ROA

Khả năng sinh lợi so với vốn chủ sở hữu

ROE

Khả năng sinh lợi so với tài sản

VCĐ

Vốn cố định

VCSH

Vốn chủ sở hữu

LNTT

Lợi nhuận trước thuế

LNST

Lợi nhuận sau thuế

SXKD

Sản xuất kinh doanh

CBCNV

Cán bộ công nhân viên

8


DANH MỤC BẢNG BIỂU
TT
1

TÊN BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Cơng ty Cổ phần

Trang
24

Xích Líp Đơng Anh
2

Bảng 2.2. Hiệu quả sử dụng các nguồn lực của Cơng ty Cổ Phần

25

Xích Líp Đơng Anh qua chỉ tiêu tổng hợp giai đoạn 2017-2020
3

Bảng 2.3. So sánh hiệu quả sử dụng các nguồn lực của Cơng ty

Cổ Phần Xích Líp Đơng Anh qua chỉ tiêu tổng hợp giai đoạn

26

2017-2020
4

Bảng 2.4. Hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Cổ Phần Xích
Líp Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

27

5

Bảng 2.5. So sánh Hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Cổ
Phần Xích Líp Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

28

6

Bảng 2.6: Hiệu quả sử dụng tiền lương của Cơng ty Cổ Phần
Xích Líp Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

29

7

Bảng 2.7: So sánh hiệu quả sử dụng tiền lương của Cơng ty Cổ
Phần Xích Líp Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

29

8

Bảng 2.8. Hiệu quả sử dụng vốn của Cơng ty Cổ Phần Xích Líp

30

Đơng Anh giai đoạn 2017-2020
9

Bảng 2.9: Chỉ tiêu về cơ cấu vốn của Cơng ty Cổ phần Xích Líp
Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

32

10

Bảng 2.10: Khả năng sinh lời của Công ty Cổ phần Xích Líp
Đơng Anh giai đoạn 2017-2020

33

11

Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu cơ bản 03 năm (2021-2023)

37

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ

TÊN SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Trang

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy Công ty Cổ phần Xích Líp
Đơng Anh

21

Biểu đồ 2.1: Biểu đồ lao động tồn công ty

23

Biểu đồ 2.2: Biểu đồ cơ cấu lao động theo trình độ lao động

23

9


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong nền kinh tế thị trường để có chiến thắng đòi hỏi các doanh nghiệp phải
thường xuyên áp dụng các tiến bộ khoa học, cải tiến phương thức hoạt động, cải tiến tổ
chức quản lý sản xuất và kinh doanh nhằm nâng cao năng suất chất lượng và hiệu quả.
Đối với mỗi doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong cơ chế thị
trường thì việc nâng cao hiệu quả kinh doanh đóng vai trị quan trọng trong sự tồn tại và
sự phát triển của doanh nghiệp. Ngoài ra nó cịn giúp doanh nghiệp cạnh tranh trên thị

trường, đầu tư, mở rộng, cải tạo, hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc
sản xuất kinh doanh.
Ngành cơ khí chế tạo ở nước ta trong những năm qua có tốc độ phát triển rất nhanh,
đặc biệt là ở cơng nghệ tự động hóa, cơng nghệ hàn,… Tuy nhiên, các doanh nghiệp cơ
khí đang ngày càng gặp khó khăn trước sức cạnh tranh khốc liệt của thị trường yêu cầu
đổi mới tiếp cận công nghệ hiện đại liên tục.
Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cơ khí với bề dày lịch sử thành lập
phát triển hơn 40 năm, Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh đã vươn lên khẳng định vị
trí của mình trên thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. Để có thể đứng
vững trước quy luật cạnh tranh khắc nghiệt của cơ chế thị trường đòi hỏi cơng ty ln
phải vận động, tìm tịi một hướng đi cho phù hợp. Chính vì vậy, trong điều kiện nguồn
vốn và các yếu tố kỹ thuật cũng như các yếu tố khác của quá trình sản xuất chỉ thay đổi
trong khn khổ nhất định thì để tăng lợi nhuận địi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao
hiệu quả kinh doanh. Trong q trình thực tập tại Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh,
được sự chỉ bảo tận tình của Giáo viên hướng dẫn: PGS, TS Hà Văn Sự và sự giúp đỡ
nhiệt tình của ban lãnh đạo, các anh chị các phịng ban của Cơng ty, cùng với kiến thực
tích lũy được trong q trình học, em xin mạnh dạn chọn đề tài: “ Nâng cao hiệu quả
hoạt động kinh doanh của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh” nhằm phân tích thực
trạng và tìm ra một số biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty trong thời
gian tới.
2. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu liên quan
(1) Trần Thị Hân (2017), “Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ
phần may xuất khẩu Vĩnh Thịnh”, Khóa luận tốt nghiệp, Đại học Thương Mại.
Trong bài khóa luận củ mình, tác giả đã nêu lên lý thuyết về hiệu quả kinh doanh và
nâng cao hiệu quả kinh doanh qua các nhóm chỉ tiêu về kết quả đầu ra, tác giả cũng chỉ
ra thực trạng Hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần may xuất khẩu Vĩnh Thịnh. Cụ
thể, tác giả đưa ra nhóm chỉ tiêu tổng hợp, nhóm chỉ tiêu đánh giá sử dụng các yếu tố

1

đầu vào và nhóm chỉ tiêu xét về mặt sử dụng yếu tố đầu vào. Từ đó, tác giả kết luận
Cơng ty đang kinh doanh có hiệu quả. Bên cạnh đó, tác giả cịn có phát hiện về thực
trạng kinh doanh của Công ty và đưa ra những giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu
quả kinh doanh của Công ty Cổ phần may xuất khẩu Vĩnh Thịnh.
(2) Đặng Thành Công (2020), “Nâng cao hiệu quả kinh doanh Công ty Cổ Phần Vật
Liệu Xây Dựng Tuấn Khanh” Khóa luận tốt nghiệp, Đại học Thương Mại.
Đề tài này được nghiên cứu nhằm: Khái quát tổng quan thực trạng hoạt động và
hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ Phần Vật Liệu Xây Dựng Tuấn Khanh giai đoạn
2015 - 2019, đánh giá những ưu điểm và hạn chế về hiệu quả kinh doanh của Công ty
Cổ Phần Vật Liệu Xây Dựng Tuấn Khanh đã đạt được trong giai đoạn này; Cuối cùng
là đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ Phần
Vật Liệu Xây Dựng Tuấn Khanh.
(3) Cao Thị Quế (2009) “giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty cổ phần xây lắp và thương mại COMA 25”.
Đề tài hệ thống hóa những vấn đề lý luận có liên quan đến việc nâng cao hiệu quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp từ đó làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề tài.
Thông qua khảo sát các vấn đề thực tiễn đặt ra được phân tích một cách cụ thể từ đó
đưa ra một số vấn đề cịn tồn tại trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh các
mặt hàng vật liệu xây dựng và máy móc phục phụ cho hoạt động xây lắp của công ty.
Từ những tồn tại trên rút ra một số kết luận và đề xuất, kiến nghị giải pháp nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh các sản phẩm của doanh nghiệp.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu trên đã đi sát vào thực tế, mục tiêu
nghiên cứu, giải quyết vấn đề liên quan tới lý thuyết mở rộng thị trường tiêu thụ, các
chỉ tiêu đánh giá hay những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mở rộng thị trường của
doanh nghiệp. Tuy nhiên các cơng trình nghiên cứu trên khơng có cơng trình nào liên
quan đến doanh nghiệp ngành cơ khí. Mặc dù là bài viết đầu tiên về công ty nhưng
đề tài mà em nghiên cứu nói lên phần nào tầm quan trọng về chiến lược kinh doanh
của cơng ty, đó là nâng cao hiệu quả kinh doanh của cơng ty. Vì vậy việc nghiên cứu
nâng cao hiệu quả kinh doanh của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh là cần thiết

và phù hợp.
3. Đối tượng, mục tiêu và xác lập vấn đề nghiên cứu
3.1. Đối tường nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh
3.2. Mục tiêu nghiên cứu
❖ Mục tiêu chung:
-

2


Đề tài khóa luận tốt nghiệp về nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cơng
ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh phản ánh thực trạng hiệu quả kinh doanh của Cơng ty.
Trên cơ sở đó, đưa ra đề xuất các kiến nghị và giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu
quả kinh doanh của mình cho Cơng ty.
❖ Mục tiêu thực tiễn
Việc nghiên cứu và tìm hiểu về nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần
Xích Líp Đơng Anh là thực sự cần thiết để các Cơng ty hoạt động trong cùng lĩnh vực
cơ khí có cái nhìn tổng quan về giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bản thân,
đồng thời giúp cho các Cơng ty có những giải pháp hợp lý cho cơng việc kinh doanh sau
này.
Việc phân tích cụ thể về thực trạng nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh, một mặt đánh giá khách quan thực trạng hoạt
động kinh doanh của Công ty hiện nay, mặt khác phản ánh sự quản lý của Nhà nước đối
với hoạt động kinh doanh của Cơng ty. Từ đó đưa ra những đề xuất và kiến nghị phù
hợp nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh phát triển hiệu quả của Công ty trên thị trường.
3.3. Xác lập vấn đề nghiên cứu
Để có thể đạt được mục tiêu nghiên cứu vấn đề nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đông Anh, em đặt ra các đề mục để lần lượt phân

tích như sau:
-

Hiệu quả hoạt động kinh doanh là gì?

-

Bản chất, vai trị, cơng cụ của nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là gì?
Các nội dung, chỉ tiêu và nguyên tắc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp

-

là gì?
Những nhân tố nào ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ
phần Xích Líp Đơng Anh
Thực trạng về nâng cao hiệu quả kinh doanh của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đông

-

Anh giai đoạn 2017- 2020 như thế nào?
Các thành công đạt được và hạn chế cịn tồn tại của Cơng ty Cổ Phần Xích Líp Đơng

-

Anh là gì?
-

Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh đã có những quan điểm và định hướng như
thế nào nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty trong thời gian tới?
Các đề xuất và kiến nghị nào được đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của

Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh?

3


4. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Khóa luận tập trung nghiên cứu việc nâng cao hiệu quả kinh doanh
của Cơng ty Cổ Phần Xích Líp Đơng Anh. Vấn đề mà khóa luận nghiên cứu là hiệu
quả của toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng
lao động, tiền lương và vốn, cũng như những vấn đề lý thuyết liên quan đến nâng cao
hiệu quả kinh doanh, thực trạng nâng cao hiệu quả kinh doanh của cơng ty Cổ Phần
Xích Líp Đơng Anh. Từ đó đưa ra các giải phải nâng cao hiệu quả kinh doanh của
công ty
- Phạm vi không gian: Trong phạm vi hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Xích
Líp Đơng Anh trên thị trường nội địa.
- Phạm vi thời gian: Số liệu phục vụ cho khóa luận trong giai đoạn 2017- 2020
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng một số phương pháp phân tích như sau:
- Phương pháp thu thập dữ liệu
Trong đề tài này, em sử dụng đến dữ liệu thứ cấp là những dữ liệu thu thập được
từ các nguồn đã có sẵn là các tai liệu báo cáo của công ty qua các năm 2017- 2020. Đồng
thời, thu thập thêm các thông tin qua website của công ty, các sách, báo khoa học,…
Sau đó tổng hợp và xử lý các dữ liệu này nhằm đánh giá một cách tương đối hiệu quả
kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2017- 2020
- Phương pháp xử lý dữ liệu
Sau quá trình thu thập dữ liệu em tiến hành xử lý dữ liệu thu được thông qua các
phương pháp chủ yếu như sau:
✓ Phương pháp phân tích: Từ việc thu thập dữ liệu, thơng tin liên quan đến bài báo
cáo, tiến hành đối chiếu các thơng tin thơng qua bảng biểu để tìm ra quy luật phát
triển của các chỉ tiêu và hiểu nguyên nhân của vấn đề đưa ra những đánh giá và kết

luận hợp lý.
✓ Phương pháp lượng hóa: sử dụng phần mềm excel, word,… để tổng hợp, tính tốn,
phân tích dữ liệu thu thập được theo các chỉ tiêu đã đề ra để dễ dàng so sánh phân
tích
✓ Phương pháp mơ hình hóa: thể hiện những số liệu thu thập và tính tốn được theo
dạng bảng để thấy được tính hình kinh doanh qua các năm 2017- 2020
✓ Phương pháp thống kê so sánh: so sánh dữ liệu giữa các năm để có những đánh giá
khách quan

4


6. Kết cấu bài khóa luận
Ngồi lời mở đầu và các phần phụ lục, bài khóa luận gồm có 3 chương:
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh cảu doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng kinh doanh của Cơng ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh
Chương 3: Định hướng phát triển và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động
kinh doanh của Công ty Cổ phần Xích Líp Đơng Anh

5


CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA
DOANH NGHIỆP
Khái niệm về hiệu quả kinh doanh và vai trị của nó đối với các doanh
nghiệp
1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh
1.1.

Nâng cao hiệu quả kinh doanh là mối quan tâm hàng đầu của mọi nền sản xuất xã

hội và của mọi doanh nghiệp. Việc hiểu đúng bản chất của hiệu quả kinh doanh sẽ giúp
doanh nghiệp có cơ sở để xác định các tiêu chuẩn và chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh
doanh để từ đó xác định mục tiêu và biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh một cách
phù hợp nhất.
Xét một cách chung nhất, sự hiệu quả được định nghĩa là đạt được một kết quả
giống nhau nhưng sử dụng ít thời gian, công sức và nguồn lực nhất. Điều này đã nói lên
phần nào bản chất của hiệu quả kinh doanh:
Quan điểm thứ nhất cho rằng: "Hiệu quả kinh doanh là quan hệ tỉ lệ giữa phần tăng thêm
của phần kết quả và phần tăng thêm của chi phí". Quan điểm này đã xác định hiệu quả trên cơ
sở so sánh tương đối giữa kết quả đạt được với phần chi phí bỏ ra để có được kết quả đó. Tuy
nhiên quan điểm này có hạn chế là nó chỉ xem xét hiệu quả kinh doanh trên cơ sở so sánh phần
tăng thêm của kết quả và phần tăng thêm của chi phí, và nó khơng xem xét đến phần chi phí và
phần kết quả ban đầu. Vì vậy theo quan điểm này chỉ đánh giá được hiệu quả của phần kết quả
sản xuất kinh doanh mà không đánh giá được toàn bộ hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp.
Quan điểm thứ hai cho rằng: "Hiệu quả kinh doanh được đo bằng hiệu số giữa kết quả và
chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó". So với quan điểm trước, quan niệm này có ưu điểm là phản
ánh được mối quan hệ bản chất của hiệu quả kinh tế: gắn kết quả với toàn bộ chi phí, coi hiệu quả
là sự phản ánh trình độ sử dụng các yếu tố sản xuất kinh doanh. Mặc dù vậy quan điểm này vẫn
chưa phản ánh được tương quan về lượng và chất giữa kết quả và chi phí. Để phản ánh trình độ
sử dụng các nguồn lực chúng ta phải cố định một trong hai yếu tố hoặc kết quả đầu ra hoặc chi
phí bỏ ra, nhưng trên thực tế thì các yếu tố này khơng ở trạnh thái tĩnh mà luôn biến đổi và vận
động không ngừng.
Theo quan điểm thứ ba thì “Hiệu quả kinh doanh biểu hiện mối tương quan giữa
chi phí đầu vào và kết quả nhận được ở đầu ra của một quá trình”. Nó phản ánh trình
độ sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp thông qua những chỉ tiêu đặc trưng kinh tế kỹ
thuật được xác định bằng tỷ lệ so sánh giữa các đại lượng phản ánh kết quả đạt được về
kinh tế với các đại lượng phản ánh chi phí đã bỏ ra hoặc nguồn vật lực đã được huy động

6

vào trong lĩnh vực kinh doanh. Nếu gọi H là hiệu quả kinh doanh thì ta có:
Hiệu quả kinh doanh (H) =

Kết quả đầu ra
Chi phí đầu vào

Cơng thức trên thể hiện hiệu quả của việc bỏ ra một số vốn để thu được kết quả
cao hơn tức là đã có một sự xuất hiện của giá trị gia tăng với điều kiện H>1, H càng lớn
càng chứng tỏ quá trình đạt hiệu quả càng cao. Để tăng hiệu quả (H), chúng ta có thể sử
dụng những biện pháp như: giảm đầu vào, đầu ra không đổi; hoặc giữ đầu vào không
đổi, tăng đầu ra; hoặc giảm đầu vào, tăng đầu ra. Chúng ta có thể cải tiến quản lý điều
hành nhằm sử dụng hợp lý hơn các nguồn lực, giảm tổn thất, để tăng cường giá trị đầu
ra. Nhưng nếu quá trình sản xuất, kinh doanh đã hợp lý thì việc áp dụng các biện pháp
trên sẽ bất hợp lý. Bởi ta không thể giảm đầu vào mà không làm giảm giá trị đầu ra và
ngược lại. Thậm chí trong thực tế, ngay cả khi quá trình sản xuất, kinh doanh của chúng
ta là còn bất hợp lý nhưng khi chúng ta áp dụng những biện pháp trên có thể làm cho
hiệu quả giảm xuống. Chính vì vậy, để có được một hiệu quả khơng ngừng tăng lên địi
hỏi chúng ta chẳng những khơng giảm mà cịn phải tăng chất lượng đầu vào lên. Với
nguyên vật liệu tốt hơn, lao động có tay nghề cao hơn, máy móc cơng nghệ hiện đại hơn,
ta sẽ giảm đi lượng hao phí nguyên vật liệu, hao phí lao động, hao phí năng lượng, thiết
bị trên từng đơn vị sản phẩm, phế phẩm giảm đó là điều kiện để có những sản phẩm với
số lượng, chất lượng cao, giá thành hạ. Như vậy để tăng hiệu quả kinh doanh chỉ có con
đường duy nhất là không ngừng đầu tư vào công nghệ, nguồn nhân lực, quản lý… Qua
đó giá trị đầu ra ngày càng tăng, đồng thời càng nâng cao sức cạnh tranh của
doanhnghiệp trên thương trường.
Như vậy, từ sự phân tích trên ta có thê thấy rằng: hiệu quả kinh doanh là một phạm
trù kinh tế, nó phán ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp để
hoạt động sản xuất, kinh doanh đạt kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất.

1.1.2. Phân loại hiệu quả kinh doanh
Tuỳ theo cách tiếp cận có thể nghiên cứu hiệu quả kinh doanh theo các cách phân
loại khác nhau, cụ thể:
❖ Hiệu quả kinh tế cá biệt và hiệu quả kinh tế xã hội:
- Hiệu quả kinh tế xã hội: là hiệu quả mà chủ thể nhận được trong quá trình thực hiện
các mục tiêu xã hội như giải quyết việc làm, nộp ngân sách nhà nước, vấn đề môi
trường...

7


- Hiệu quả kinh tế cá biệt : mô tả mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế mà chủ thể nhận được
và chi phí bỏ ra để nhận được lợi ích kinh tế đó theo mục tiêu đặt ra.
Trong quản lý kinh doanh, hiệu quả cá biệt của từng doanh nghiệp từng thương vụ
rất được coi trọng trong nền kinh tế thị trường vì hoạt động có hiệu quả thì mới có cái
để doanh nghiệp mở rộng và phát triển quy mô kinh doanh. Nhưng quan trọng hơn là
phải đạt được hiệu quả kinh tế xã hội đối với nền kinh tế quốc dân, đó là tiêu chuẩn quan
trọng của sự phát triển.
❖ Hiệu quả kinh tế tổng hợp và hiệu quả kinh tế bộ phận
Hiệu qủa kinh tế tổng hợp là phạm trù kinh tế biểu hiện tập của sự phát triển kinh
tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực đó trong q trình tái sản
xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Hiệu quả kinh tế tổng hợp
là thước đo hết sức quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cho việc đánh
giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ.
Hiệu quả kinh tế bộ phận là sự thể hiện trình độ và khả năng sử dụng các yếu tố
đó trong qúa trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó là thước đo quan trọng của
sự tăng trưởng từng yếu tố và cùng với hiệu quả kinh tế tổng hợp làm cơ sở để đánh giá
việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp.
❖ Hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả so sánh (hiệu quả tương đối):
- Hiệu quả tuyệt đối là lượng hiệu quả được tính toán cho từng phương án cụ thể

bằng cách xác định mức lợi ích thu được với lượng chi phí bỏ ra.
- Hiệu quả so sánh được xác định bằng cách so sánh các chỉ tiêu hiệu quả tuyệt đối
của các phương án với nhau.
Giữa hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả so sánh có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung và
là căn cứ của nhau. Trên cơ sở của hiệu quả tuyệt đối sẽ xác định được hiệu quả so sánh
để tìm ra phương án tối ưu.
1.1.3. Ý nghĩa của nâng cao hiệu quả kinh doanh đối với các doanh nghiệp
Để tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường cạnh tranh hiện nay đòi hỏi các
doanh nghiệp phải xác định cho mình một phương thức hoạt động riêng, xây dựng các
chiến lược, các phương án kinh doanh một cách phù hợp và có hiệu quả. Trong đó việc
nâng cao hiệu quả kinh doanh vô cùng quan trọng, nó được thể hiện thơng qua:
Thứ nhất: nâng cao hiệu quả kinh doanh là cơ sở cơ bản để đảm bảo sự tồn tại và

8


phát triển của doanh nghiệp.Do yêu cầu tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp
đòi hỏi nguồn thu nhập của doanh nghiệp phải không ngừng tăng lên. Nhưng trong
điều kiện hiện nay, khi mà nguồn vốn và các yếu tố kỹ thuật cũng như các yếu tố
khác của quá trình sản xuất chỉ thay đổi trong khn khổ nhất định thì để tăng lợi
nhuận địi hỏi các doanh nghiệp buộc phải nâng cao hiệu quả kinh doanh có nghĩa
là đạt kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất. Vì vậy hiệu quả kinh doanh chính là điều
kiện hết sức quan trọng để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.Tuy
nhiên, sự tồn tại mới chỉ là u cầu mang tính chất giản đơn cịn sự phát triển và mở
rộng của doanh nghiệp mới là yêu cầu quan trọng. Sự tồn tại của doanh nghiệp luôn luôn
phải đi kèm với sự phát triển mở rộng của doanh nghiệp, địi hỏi phải có sự tích luỹ đảm
bảo cho quá trình tái sản xuất mở rộng theo đúng qui luật phát triển.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả kinh doanh là nhân tố thúc đẩy sự cạnh tranh và tiến
bộ trong kinh doanh. Trong khi thị trường ngày càng phát triển thì cạnh tranh giữa các
doanh nghiệp ngày càng gay gắt và khốc liệt hơn. Sự cạnh tranh lúc này khơng cịn là

cạnh tranh về mặt hàng mà cạnh tranh cả về chất lượng, giá cả và các yếu tố khác. Để
đạt được mục tiêu là tồn tại và phát triển mở rộng thì doanh nghiệp phải chiến thắng
trong cạnh tranh trên thị trường. Do đó doanh nghiệp phải có hàng hố dịch vụ chất
lượng tốt, giá cả hợp lý. Mặt khác hiệu quả kinh doanh là đồng nghĩa với việc giảm giá
thành tăng khối lượng hàng hoá bán, chất lượng không ngừng được cải thiện nâng cao...
Thứ ba, mục tiêu bao trùm, lâu dài của doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận. Để
thực hiện mục tiêu này, doanh nghiệp phải tiến hành mọi hoạt động sản xuất kinh doanh
để tạo ra sản phẩm cung cấp cho thị trường. Muốn vậy, doanh nghiệp phải sử dụng các
nguồn lực sản xuất xã hội nhất định. Doanh nghiệp càng tiết kiệm sử dụng các nguồn
lực này bao nhiêu sẽ càng có cơ hội để thu được nhiều lợi nhuận bấy nhiêu. Hiệu quả
kinh doanh là phạm trù phản ánh tính tương đối của việc sử dụng tiết kiệm các nguồn
lực xã hội nên là đIều kiện để thực hiện mục tiêu bao trùm, lâu dài của doanh nghiệp.
Hiệu quả kinh doanh càng cao càng phản ánh doanh nghiệp đã sử dụng tiết kiệm các
nguồn lực sản xuất.Vì vậy, nâng cao hiệu quả kinh doanh là đòi hỏi khách quan để doanh
nghiệp thực hiện mục tiêu bao trùm, lâu dài là tối đa hố lợi nhuận. Chính sự nâng cao
hiệu quả kinh doanh là con đường nâng cao sức cạnh tranh và khả năng tồn tại, phát
triển của mỗi doanh nghiệp.
Thứ tư, hiệu quả kinh doanh là công cụ hữu hiệu để các nhà quản trị doanh nghiệp
thực hiện nhiệm vụ quản trị kinh doanh của mình thơng qua đó sẽ thể hiện trình độ sử
dụng lao động và quản lý doanh nghiệp: Khi tiến hành bất kỳ một hoạt động kinh doanh
nào thì các doanh nghiệp đều phải huy động và sử dụng các nguồn lực mà doanh nghiệp

9


có khả năng có thể tạo ra kết quả phù hợp với mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra. Để thực
hiện mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận cũng như các mục tiêu khác, các nhà doanh nghiệp
phải sử dụng nhiều phương pháp, nhiều công cụ khác nhau. Hiệu quả kinh doanh là một
trong các công cụ hữu hiệu nhất để các nhà quản trị thực hiện chức năng quản trị của
mình. Thơng qua việc tính tốn hiệu quả kinh doanh không những cho phép các nhà

quản trị kiểm tra đánh giá tính hiệu quả của các hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp, mà còn cho phép các nhà quản trị phân tích tìm ra các nhân tố ảnh hưởng
đến các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, để từ đó đưa ra được các biện
pháp điều chỉnh thích hợp trên cả hai phương diện giảm chi phí tăng kết quả nhằm nâng
cao hiệu quả các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy xét trên
phương diện lý luận và thực tiễn thì phạm trù hiệu quả kinh doanh đóng vai trị rất quan
trọng và không thể thiếu được trong việc kiểm tra đánh giá và phân tích nhằm đưa ra
các giải pháp tối ưu nhất, lựa chọn được các phương pháp hợp lý nhất để thực hiện các
mục tiêu của doanh nghiệp đã đề ra.
Thứ năm, nâng cao hiệu quả kinh doanh sẽ có sự tác động trực tiếp và tạo điều
kiên nâng cao đời sống cho người lao động. Nếu như doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả
cao, tạo cơng ăn việc làm, cuộc sống được nâng lên nhờ tăng lương, các khoản thưởng,
chế độ xã hội, ngược lại nếu như các doanh nghiệp làm ăn khơng có hiệu quả sẽ có nhiều
người lao động bị thất nghiệp, lương thấp ảnh hưởng tới đời sống của họ.
Từ sự phân tích trên có thể đưa ra kết luận: nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
chính là cơ sở để doanh nghiệp phát triển và mở rộng thị trường, qua đó tăng khả năng
cạnh tranh trên thị trường , thúc đẩy tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ , giảm được
các chi phí về nhân lực và tài lực. Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đồng nghĩa
với phát triển doanh nghiệp theo chiều sâu , nâng cao đời sống người lao động , góp
phần vào sự phát triển của xã hội và đất nước .
1.2. Một số lý thuyết về nâng cao hiệu quả kinh doanh
1.2.1. Bản chất của nâng cao hiệu quả kinh doanh
Trong cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước hiện nay, các doanh nghiệp
nói chung và doanh nghiệp kinh doanh dược nói riêng để thực hiện tốt chế độ hoạch
tốn kinh tế, bảo đảm lấy thu bù chi và có lãi trong hoạt động sản xuất kinh doanh dược
phẩm, là cơ sở để thị trường tồn tại và phát triển của các thành phần kinh tế trong nền
kinh tế thị trường có sự cạnh tranh gay gắt. Điều này địi hỏi các thành phần kinh tế
trong nền kinh tế thị trường của các doanh nghiệp, hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh
máy tính phải đạt được hiệu quả.

10


Hiệu quả là một phạm trù kinh tế, nó xuất hiện và tồn tại từ xã hội chiếm hữu nô
lệ đến xã hội chủ nghĩa. Hiệu quả được coi là khái niệm dùng để chỉ mối quan hệ giữa
kết quả thực hiện các mục tiêu hoạt động của chủ thể và chi phí chủ thể bỏ ra để có kết
quả đó trong những điều kiện nhất định. Hiệu quả kinh doanh thể hiện trình độ sử dụng
các yếu tố cần thiết tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh theo một mục đích nhất
định.
Trong xã hội tư bản, giai cấp tư bản nắm quyền sở hữu tư liệu sản xuất, do vậy
mọi hiệu quả, quyền lợi thu được từ sản xuất kinh doanh và các quyền lợi khác đầu
thuộc về các nhà tư bản. Việc tăng chất lượng sản phẩm hàng hố của nhà tư bản khơng
phải là yếu tố phục vụ cho nhu cầu của toàn bộ xã hội mà là mục đích thu hút nhiều
khách hàng, để từ đó có nhiều cơ hội thu hút lợi nhuận cho mình hơn thơng qua việc bán
được nhiều hàng hố.
Trong xã hội chủ nghĩa phạm trù hiệu quả vẫn tồn tại nhưng nó được phát triển lên
thành hiệu quả của toàn xã hội. Do các tài sản đều thuộc quyền sở hữu của nhà nước,
toàn dân và tập thể, hơn nữa mục đích của nền sản xuất xã hội chủ nghĩa cũng khác mục
đích sản xuất của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa. Mục đích của nền sản xuất xã hội chủ
nghĩa là đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng của mọi thành viên trong xã hội nên bản
chất của phạm trù hiệu quả cũng khác với chủ nghĩa tư bản.
Hiệu quả kinh tế có rất nhiều cách hiểu, có rất nhiều định nghĩa khác nhau tuỳ
thuộc vào mục đích kinh doanh của từng doanh nghiệp theo nghĩa rộng hiệu quả kinh tế
là một phạm trù kinh tế phản ánh lợi ích đạt được từ các hoạt động kinh doanh của các
doanh nghiệp.
Cụ thể là hiệu quả kinh tế là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các
yếu tố của quá trình kinh doanh của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất trong
hoạt động kinh doanh với chi phí nhỏ nhất. Bất kỳ một hoạt động của con người nào đó
nói chung và trong kinh doanh nói riêng đều mong muốn đạt được những kết quả nhất
định. Vậy nên khi đánh giá hoạt động kinh doanh tức là đánh giá chất lượng của hoạt

động kinh doanh tạo ra kết quả mà nó đạt được.
Như vậy đối với doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp cơ khí nói riêng, bản
chất của hiệu quả kinh tế chính là hiệu quả của lao động xã hội, được xác định bằng
cách so sánh giữa chất lượng kết quả hữu ích cuối cùng thu được với lượng hao phí lao
động xã hội. Do vậy thước đo hiệu quả là sự tiết kiệm hao phí lao động xã hội, và tiêu
chuẩn của hiệu quả là tối đa hoá kết quả và tối thiểu hố chi phí dựa trên những điều
kiện hiện có.

11


1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.2.2.1.

Yếu tố bên ngồi doanh nghiệp

• Nhân tố môi trường quốc tế và khu vực
Các xu hướng chính trị trên thế giới, các chính sách bảo hộ và mở cửa của các
nước trên thế giới, tình hình chiến tranh, sự mất ổn định chính trị, tình hình phát triển
kinh tế của các nước trên thế giới... ảnh hưởng trực tiếp tới việc lựa chọn và sử dụng các
yếu tố đầu vào của doanh nghiệp. Môi trường kinh tế ổn định cũng như chính trị trong
khu vực ổn định là cơ sở để các doanh nghiệp trong khu vực tiến hành các hoạt động
sản xuất kinh doanh thuận lợi góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
• Nhân tố mơi trường nền kinh tế quốc dân
Mơi trường chính trị ổn định ln ln là tiền đề cho việc phát triển và mở rộng
các hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp, các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước.
Các doanh nghiệp phải chấp hành các quy định của pháp luật, phải thực hiện các nghĩa
vụ của mình với nhà nước, với xã hội và với người lao động như thế nào là do luật pháp
quy định (nghĩa vụ nộp thuế, trách nhiệm đảm bảo vệ sinh mơi trường,...). Có thể nói
luật pháp là nhân tố kìm hãm hoặc khuyến khích sự tồn tại và phát triển của các doanh

nghiệp, do đó ảnh hưởng trực tiếp tới các kết quả cũng như hiệu quả của các hoạt động
sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.
• Mơi trường văn hố xã hội
Tình trạng thất nghiệp, trình độ giáo dục, phong cách, lối sống, phong tục, tập
quán, tâm lý xã hội... đều tác động một cách trực tiếp hoặc gián tiếp tới hiệu quả sản
xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp, có thể theo hai chiều hướng tích cực hoặc tiêu
cực. Trình độ văn hố ảnh hưởng tới khả năng đào tạo cũng như chất lượng chuyên môn
và khả năng tiếp thu các kiến thức cần thiết của đội ngũ lao động, phong cách, lối sống,
tâm lý xã hội... nên nó ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp.
• Mơi trường kinh tế
Các chính sách kinh tế của nhà nước, tốc độ tăng trưởng nền kinh tế quốc dân, tốc
độ lạm phát, thu nhập bình quân trên đầu người... là các yếu tố tác động trực tiếp tới
cung cầu của từng doanh nghiệp. Nếu tốc độ tăng trưởng nền kinh tế quốc dân cao, các
chính sách của Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư mở rộng sản xuất, sự
biến động tiền tệ là không đáng kể, lạm phát được giữ mức hợp lý,... sẽ tạo điều kiện
cho các doanh nghiệp phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và
ngược lại.
• Điều kiện tự nhiên, mơi trường sinh thái và cơ sở hạ tầng
Các điều kiện tự nhiên như: các loại tài ngun khống sản, vị trí địa lý, thơi tiết

12


khí hậu,... ảnh hưởng tới chi phí sử dụng nguyên vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, ảnh
hưởng tới mặt hàng kinh doanh, năng suất chất lượng sản phẩm, ảnh hưởng tới cung cầu
sản phẩm do tính chất mùa vụ,... Một mơi trường trong sạch thống mát sẽ trực tiếp làm
giảm chi phí kinh doanh, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm tạo điều kiện cho
doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
1.2.2.2. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp

• Bộ máy quản trị doanh nghiệp
Các doanh nghiệp hoạt động trong cơ chế thị trường, bộ máy quản trị doanh nghiệp
có vai trị đặc biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển doanh nghiệp, bộ máy quản
trị doanh nghiệp phải đồng thời thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau :
- Nhiệm vụ đầu tiên của bộ máy quản trị doanh nghiệp và xây dựng cho doanh
nghiệp một chiến lược kinh doanh và phát triển doanh nghiệp. Nếu xây dựng được một
chiến lược kinh doanh và phát triển doanh nghiệp hợp lý (phù hợp với môi trường kinh
doanh, phù hợp với khả năng của doanh nghiệp) sẽ là cơ sở là định hướng tốt để doanh
nghiệp tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả.
- Tổ chức thực hiện các kế hoạch, các phương án và các hoạt động sản xuất kinh
doanh đã đề ra.
Với chức năng và nhiệm vụ vô cùng quan trọng của bộ máy quản trị doanh nghiệp,
ta có thể khẳng định rằng chất lượng của bộ máy quản trị quyết định rất lớn tới hiệu quả
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu bộ máy quản trị doanh nghiệp được tổ chức
hoạt động không hợp lý (quá cồng kềnh hoặc quá đơn giản), các quản trị viên thì thiếu
năng lực và tinh thần trách nhiệm sẽ dẫn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp khơng cao.
• Tình hình tài chính của doanh nghiệp
Doanh nghiệp có khả năng tài chính mạnh thì khơng những đảm bảo cho các hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra liên tục và ổn định mà còn giúp cho
doanh nghiệp có khả năng đầu tư đổi mới cơng nghệ và áp dụng kỹ thuật tiên tiến vào
sản xuất nhằm làm giảm chi phí, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Khả năng
tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín của doanh nghiệp, tới khả năng
chủ động trong sản xuất kinh doanh tới tốc độ tiêu thụ và khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp. Vì vậy tình hình tài chính của doanh nghiệp tác động rất mạnh tới hiệu quả sản
xuất kinh doanh của chính doanh nghiệp đó.
• Đặc tính của sản phẩm
Ngày nay chất lượng của sản phẩm trở thành một công cụ cạnh tranh quan trọng
của các doanh nghiệp trên thị trường, vì chất lượng của sản phẩm nó thoả mãn nhu cầu
của khách hàng về sản phẩm, khi chất lượng sản phẩm không đáp ứng được những yêu

13


cầu của khách hàng, lập tức khách hàng sẽ chuyển sang tiêu dùng các sản phẩm khác
cùng loại. Thực tế cho thấy, khách hàng thường lựa chọn các sản phẩm theo trực giác,
vì vậy những loại hàng hố có mẫu mã bao bì nhãn hiệu đẹp và gợi cảm…ln giành
được ưu thế hơn so với các hàng hoá khác cùng loại. Các đặc tính của sản phẩm là nhân
tố quan trọng quyết định khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nên có ảnh hưởng rất
lớn tới hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
• Mơi trường làm việc trong doanh nghiệp
Mơi trường văn hố do doanh nghiệp xác lập và tạo thành sắc thái riêng của từng
doanh nghiệp. Đó là bầu khơng khí, là tình cảm, sự giao lưu, mối quan hệ, ý thức trách
nhiệm và tinh thần hiệp tác phối hợp trong thực hiện cơng việc. Văn hố doanh nghiệp
tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn cho các doanh nghiệp, nó ảnh hưởng trực tiếp to lớn đến
việc hình thành các mục tiêu chiến lược và các chính sách trong kinh doanh của doanh
nghiệp. Cho nên hiệu quả của các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phụ
thuộc rất lớn vào mơi trường văn hố trong doanh nghiệp.
1.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.3.1. Các chỉ tiêu hiệu quả tổng hợp
Nhóm chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả của toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp, bao gồm:
- Chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp:
𝑀
Trong đó:
𝐻𝑄𝑀 =
𝐺𝑣 + 𝐹
HQM: Hiệu quả kinh tế

M: Doanh thu thuần đạt được trong kỳ

Gv: Trị giá vốn hàng hóa đã tiêu thụ
F: Chi phí đã bỏ ra để đạt doanh thu

Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp
trong hoạt động kinh doanh, có nghĩa là trong một thời kỳ nhất định doanh nghiệp thu
được bao nhiêu đồng doanh thu bán hàng trên một trăm đồng chi phí bỏ ra. Chỉ tiêu này
càng cao chứng tỏ trình độ sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp càng cao.
- Chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận:
𝐿𝑁
𝑇ỷ 𝑠𝑢ấ𝑡 𝑙ợ𝑖 𝑛ℎ𝑢ậ𝑛 =
𝑥100
𝑀

Trong đó:
LN: Tổng lợi nhuận đạt được trong kỳ
(Lợi nhuận trước thuế)
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh trong một kỳ nhất định doanh nghiệp thu được bao
nhiêu đồng lợi nhuận trên một đồng doanh thu bán hàng thuần. Chỉ tiêu này càng cao
thì hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp càng cao.

14


- Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tổng chi phí:
𝐿𝑁
Trong đó:
𝐻𝑄𝐿𝑁 =
𝐺𝑣 + 𝐹
Gv: trị giá vốn của hàng hóa bán ra

Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh mức lợi nhuận doanh nghiệp đạt được trên một
đồng chi phí bỏ ra.
1.3.2. Các chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả bộ phận
• Hiệu quả sử dụng lao động:
Hiệu quả sử dụng lao động được đo lường đánh giá bằng chỉ tiêu năng suất lao động.
𝑀
Trong đó:
𝑊=
𝑁𝑉
W: Năng suất lao động của một nhân viên

kinh doanh thương mại
̅̅̅̅
𝑁𝑉 : Số nhân viên kinh doanh thương mại
bình quân trong kỳ

Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh năng lực sản xuất kinh doanh của một lao động nó
được biểu hiện bằng doanh thu bình quân của một lao động đạt được trong kỳ.
• Hiệu quả sử dụng tiền lương:
𝑀
𝐻𝑄𝑇𝐿 =
𝑄𝐿

Trong đó:

QL: Tổng quỹ lương trong kỳ
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh mức doanh thu đtạ được trên một đồng chi phí

tiền lương. Chỉ tiêu này càng lớn thì hiệu quả sử dụng lao động càng cao.
Hoặc bằng:

𝑄𝐿
Trong đó:
Tỷ suất tiền lương =
𝑥 100
𝑀
QL: Tổng quỹ lương trong kỳ
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh để thực hiện một trăm đồng doanh thu bán hàng
cần chi bao nhiêu đồng tiền lương.
• Hiệu quả sử dụng vốn:
- Vốn kinh doanh của doanh nghiệp thương mại là số tiền ứng trước về các tài sản
cần thiết nhằm thực hiện các nhiệm vụ cơ bản của kinh doanh trong kỳ, bao gồm tiền
ứng cho tài sản lưu động và tài sản cố định. Thông thường hiệu quả sử dụng vốn được
đánh giá qua hai bước.
- Vốn kinh doanh của doanh nghiệp thương mại là số tiền ứng trước về các tài sản
cần thiết nhằm thực hiện các nhiệm vụ cơ bản của kinh doanh trong kỳ, bao gồm tiền
ứng cho tài sản lưu động và tài sản cố định. Thông thường hiệu quả sử dụng vốn được
đánh giá qua hai bước.
Bước 1: Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn nói chung

15


Hiệu quả sử dụng toàn bộ vốn của doanh nghiệp được đánh giá bằng hai chỉ tiêu:
𝑀
𝐻𝑄𝑉𝑀 =
𝑉̅
𝐿𝑁
𝐻𝑄𝑉𝐿𝑁 =
𝑉̅
Trong đó:

𝑉̅ : Số vốn bình quân sử dụng trong năm và được tính bằng cơng thức bình qn

điều hịa

𝑉1/2 + 𝑉2 + 𝑉3 + ⋯ + 𝑉𝑛/2
𝑛−1
Bước 2: Đánh giá hiệu quả sử dụng các loại vốn
𝑉̅ =

• Hiệu quả sử dụng vốn lưu động: Được đánh giá bằng chỉ tiêu tốc độ chu chuyển
vốn lưu động.
𝐿=

𝑁=

𝑀𝑣
𝑉̅𝐿𝐷
𝑉̅𝐿𝐷

Trong đó:
Mv: Mức tiêu thụ tính theo giá vốn trong kỳ
𝑉̅𝐿𝐷 : Vốn lưu động bình quân trong kỳ

𝑚𝑣

L: Số lần chu chuyển vốn lưu động trong kỳ
N: Số ngày chu chuyển vốn lưu động trong kỳ
mv: Doanh thu thuần bình qn một ngày

• Hiệu quả sử dụng vốn cố định: Được đánh giá bằng chỉ tiêu sức sản xuất của vốn

𝑀
𝐿𝑁
cố định (𝐻𝑀𝑉𝐶Đ
) và sức sinh lời của vốn cố định (𝐻𝑀𝑉𝐶Đ
). Chỉ tiêu này phản ánh một

đồng vốn cố định được sử dụng trong kỳ mang lại bao nhiêu đồng doanh thu.
𝑀
Trong đó:
𝐿𝑁
𝐻𝑀𝑉𝐶Đ
=
̅
𝑉𝐶𝐷
𝑉̅𝐶𝐷 : Vốn cố định bình qn trong kỳ

• Chỉ tiêu sức sinh lời của vốn cố định: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng vốn cố
định trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
𝐿𝑁
𝐿𝑁
𝐻𝑉𝐶Đ
=
𝑉̅𝐶𝐷
• Hệ số cơ cấu tài chính
- Hệ số nợ

Hệ số nợ (tổng tài sản) =

16

Nợ phải trả
Tổng tài sản