Thực hiện giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin theo phương pháp hòa hợp tích cực tại trường Đại học Thủ Dầu Một

THỰC HIỆN GIẢNG DẠY HỌC PHẦN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN
THEO PHƯƠNG PHÁP HỊA HỢP TÍCH CỰC
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
Lương Thị Hải Thảo1
1. Khoa Đào tạo kiến thức chung
TĨM TẮT
Nội dung chính của bài viết là tập trung luận giải những vấn đề liên quan đến phương
pháp giảng dạy hịa hịa họp tích cực và việc thực hiện giảng dạy học phần Triết học Mác –
Lênin theo phương pháp hịa hợp tích cực tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, sau khi nhà trường
ban hành Kế hoạch số 64/KH-ĐHTDM, về xây dựng chuẩn đầu ra và triển khai dạy học số các
học phần Lý luận chính trị theo định hướng ứng dụng. Từ đó đưa ra một số nhận xét nhằm rút
kinh nghiệm nâng cao hiệu quả hơn trong giảng dạy các học phần lý luận chính trị nói chung
và Triết học Mác- Lênin nói riêng.
Từ khóa: Phương pháp dạy học, dạy học tích cực, hịa hợp tích cực
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hơn một thập kỷ qua, phương pháp dạy học tích cực đang được các trường đại học rất quan
tâm. Đã có nhiều nghiên cứu về cơ sở lý luận cũng như sự cần thiết phải sử dụng phương pháp
này, tuy nhiên áp dụng phương pháp tích cực vào thực tiễn dạy học vẫn còn là vấn đề cần tiếp tục
nghiên cứu, trao đổi. Qua bài viết này tác giả mong muốn được khái quát những điểm cơ bản về
phương pháp hịa hợp tích cực và chia sẻ việc thực hiện giảng dạy học phần Triết học Mác –
Lênin theo phương pháp hịa hợp tích cực qua giảng dạy học kỳ 2,năm học 2021-2022, tại Trường
Đại học Thủ Dầu Một từ khi Kế hoạch 64/KH-ĐHTDM về xây dựng chuẩn đầu ra và triển khai
dạy học số các học phần Lý luận chính trị theo định hướng ứng dụng được ban hành.
II. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
2. 1. Khái qt về phương pháp hịa hợp tích cực
Phương pháp giảng dạy tích cực, hay phương pháp giáo dục chủ động là những cách gọi để
chỉ những phương pháp, cách thức, kỹ thuật khác nhau làm cho giờ học sinh động, hấp dẫn, người
học được làm việc, được sáng tạo. Áp dụng phương pháp này tức là thay đổi mô hình từ dạy học
lấy người dạy làm trung tâm, đến dạy học lấy người học làm trung tâm. Với mô hình này, khơng
chỉ ở Việt Nam mà tại nhiều quốc gia trên thế giới, đều có sự thiên lệch về một trong hai xu hướng,
dù tạo ra một số thuận lợi nhưng phần lớn là những hạn chế về khả năng phát huy tính tích cực

của một trong hai đối tượng người dạy hoặc người học. Vì vậy, nghiên cứu một mơ hình mới
khắc phục được sự hạn chế này là việc hết sức cần thiết (Vũ Hồng Tiến, 2016).
148


Với Đại học Thủ Dầu Một, từ những năm đầu thành lập, Trường đã nỗ lực tìm kiếm và
thử nghiệm nhiều phương pháp giáo dục hiện đại nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Đặc biệt,
từ khi tiếp cận đề xướng CDIO và theo đuổi các chuẩn mực kiểm định quốc gia và quốc tế,
Trường càng quyết tâm dùng chính những cải tiến trong phương pháp giảng dạy làm đòn bẩy
kích thích tinh thần dạy và học tích cực của tập thể cán bộ giảng viên và sinh viên trong nhà
trường. Qua q trình trải nghiệm thực tế các mơ hình nâng cao năng lực giảng dạy của giảng
viên và năng lực học tập của sinh viên như ISW, E-Learning,…cũng như được sự cộng tác của
các chuyên gia quốc tế, Trường đã định hình rõ triết lý giáo dục mà nhà trường theo đuổi chính
là giáo dục hịa hợp, tích cực, dựa trên nguyên tắc “lấy việc học làm trung tâm”. Mơ hình giáo
dục này là sự dung hịa hai thái cực từ dạy học lấy người dạy làm trung tâm, đến dạy học lấy
người học làm trung tâm nhằm khắc phục hạn chế về khả năng phát huy tính tích cực của một
trong hai đối tượng người dạy hoặc người học như đã nêu trên, đó chính là phương pháp giáo
dục mới “Phương pháp hịa hợp tích cực”. Theo đó, giảng dạy “Hịa hợp tích cực” là phương
pháp địi hỏi cả người dạy lẫn người học đều phải tăng cường sự hoạt động trong buổi học, thể
hiện rõ nét vai trị của mình nhằm tạo ra thời gian đào tạo hiệu quả, kiểm soát được kết quả học
tập mong đợi, chủ động cải thiện bản thân để có được hiệu quả dạy - học tốt nhất.
2.1.1. Một số yêu cầu của phương pháp dạy học hịa hợp tích cực
Thứ nhất, đổi mới phương pháp dạy học bắt nguồn từ sự thay đổi nhận thức của người dạy:
Người dạy cần phải thay đổi nhận thức của chính bản thân mình, phải có tư duy mở và phải tiếp
cận các phương pháp dạy học tiên tiến. Người dạy là nhân tố chủ đạo, quyết định đến chất lượng
đào tạo nguồn lực có chất lượng cao. Đổi mới phương pháp dạy học hịa hợp tích cực khơng chỉ
biến người dạy từ chỗ là người truyền đạt kiến thức một chiều theo lối truyền thống, áp đặt, còn
người học là người tiếp nhận kiến thức một cách thụ động, một chiều thành người hướng dẫn,
định hướng, tổ chức việc học cho người học một cách chủ động, tích cực, hỗ trợ họ giải đáp các
thắc mắc, các yêu cầu mà người học đặt ra, khi cần thiết, phương pháp này còn đòi hỏi người thầy

phải chủ động đầu tư rất nhiều, có tâm quyết cao cho bài giảng của mình cũng như phải chủ động
chú ý lắng nghe, phải học hỏi, phải có điều chỉnh từ ý kiến của người học.
Thứ hai, đòi hỏi người học phải tự chịu trách nhiệm về việc học của chính mình: người
học phải ý thức được tầm quan trong và lợi ích của việc tự học và học theo nhóm. Vì đây là nền
tảng giúp người học hình thành kỹ năng làm việc nhất là làm việc theo nhóm khi tham gia vào
mơi trường hoạt động chun nghiệp.
Thứ ba, tranh luận trong học tập cũng là một u cầu, một phương pháp của học tập hịa
hợp tích cực, quá trình tranh luận hình thành nên lập trường riêng của người học. Tranh luận
tạo ra cơ hội cho người học tham gia vào các hoạt động trên lớp và cho phép họ thu được kinh
nghiệm trong việc trình bày ý kiến cá nhân, đây là kỹ năng mềm rất quan trọng mà người học
cần phải tích lũy cho quá trình lập nghiệp sau này (Vũ Hồng Tiến, 2016)
2.1.2. Đặc trưng của phương pháp dạy học hịa hợp tích cực
Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của sinh viên.
Trong phương pháp dạy học hòa hợp tích cực, người học - đối tượng của hoạt động "dạy",
đồng thời là chủ thể của hoạt động "học" - được cuốn hút vào các hoạt động học tập do giảng
viên tổ chức và chỉ đạo, thơng qua đó họ tự lực khám phá những điều mình chưa rõ chứ không
149


phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được giảng viên sắp đặt. Được đặt vào những tình
huống của đời sống thực tế, người học trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí nghiệm, giải quyết
vấn đề theo cách suy nghĩ của mình, từ đó nắm được kiến thức kĩ năng mới, vừa nắm được
phương pháp "làm ra" kiến thức, kĩ năng đó, khơng rập theo những khn mẫu sẵn có, được
bộc lộ và phát huy tiềm năng sáng tạo.
Dạy theo cách này thì giảng viên khơng chỉ giản đơn truyền đạt tri thức mà còn hướng
dẫn hành động. Chương trình dạy học phải giúp cho từng sinh viên biết hành động và tích cực
tham gia các chương trình hành động của cộng đồng.
Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.
Phương pháp tích cực xem việc rèn luyện phương pháp học tập cho sinh viên không chỉ
là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là một mục tiêu dạy học.

Trong xã hội hiện đại đang biến đổi nhanh - với sự bùng nổ thông tin, khoa học, kĩ thuật,
công nghệ phát triển như vũ bão - thì khơng thể nhồi nhét vào đầu óc sinh viên khối lượng kiến
thức ngày càng nhiều mà phải quan tâm dạy cho sinh viên phương pháp học ngay từ năm đầu
tiên của bậc học và càng phải được chú trọng ở những lớp học năm cuối.
Trong các phương pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu rèn luyện cho người
học có được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi
dậy nội lực vốn có trong mỗi con người, kết quả học tập sẽ được nhân lên gấp bội. Vì vậy, ngày
nay người ta nhấn mạnh mặt hoạt động học trong quá trình dạy học, nỗ lực tạo ra sự chuyển
biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, đặt vấn đề phát triển tự học ngay trong trường
phổ thông, không chỉ tự học ở nhà sau bài lên lớp mà tự học cả trong tiết học có sự hướng dẫn
của giảng viên (Nguyễn Thị Diễm Hằng,2017).
Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác.
Trong một lớp học mà trình độ kiến thức, tư duy của sinh viên khơng thể đồng đều tuyệt
đối thì khi áp dụng phương pháp tích cực buộc phải chấp nhận sự phân hóa về cường độ, tiến
độ hồn thành nhiệm vụ học tập, nhất là khi bài học được thiết kế thành một chuỗi cơng tác độc
lập. Áp dụng phương pháp tích cực ở trình độ càng cao thì sự phân hóa này càng lớn. Việc sử
dụng các phương tiện công nghệ thông tin trong nhà trường sẽ đáp ứng yêu cầu cá thể hóa hoạt
động học tập theo nhu cầu và khả năng của mỗi sinh viên.
Tuy nhiên, trong học tập, không phải mọi tri thức, kĩ năng, thái độ đều được hình thành
bằng những hoạt động độc lập cá nhân. Lớp học là mơi trường giao tiếp thầy - trị, trò - trò, tạo
nên mối quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trên con đường chiếm lĩnh nội dung học tập. Thông
qua thảo luận, tranh luận trong tập thể, ý kiến mỗi cá nhân được bộc lộ, khẳng định hay bác bỏ,
qua đó người học nâng mình lên một trình độ mới. Bài học vận dụng được vốn hiểu biết và kinh
nghiệm sống của người thầy giáo.
Trong nhà trường, phương pháp học tập hợp tác được tổ chức ở cấp nhóm, tổ, lớp hoặc
trường. Được sử dụng phổ biến trong dạy học là hoạt động hợp tác trong nhóm nhỏ. Học tập
hợp tác làm tăng hiệu quả học tập, nhất là lúc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lúc xuất
hiện thực sự nhu cầu phối hợp giữa các cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ chung. Trong hoạt
động theo nhóm nhỏ sẽ khơng thể có hiện tượng ỷ lại; tính cách năng lực của mỗi thành viên
được bộc lộ, uốn nắn, phát triển tình bạn, ý thức tổ chức, tinh thần tương trợ. Mơ hình hợp tác

150


trong xã hội đưa vào đời sống học đường sẽ làm cho các thành viên quen dần với sự phân cơng
hợp tác trong lao động xã hội.
Xu thế tồn cầu hóa đã xuất hiện nhu cầu hợp tác xuyên quốc gia, liên quốc gia; năng lực
hợp tác phải trở thành một mục tiêu giáo dục mà nhà trường phải chuẩn bị cho sinh viên.
“Học lẫn nhau”
“Học tập lẫn nhau” xứng đáng được nghiên cứu để trở thành một quy tắc giáo dục mới. Đây
cũng là quy tắc cơ bản trong phương pháp giảng dạy hịa hợp, tích cực ở trường Đại học Thủ Dầu
Một. Quy tắc này có thể bao gồm các nội dung chủ yếu như: sự truyền đạt khơng chỉ có chiều từ
trên xuống mà có trao đổi, thảo luận, giải đáp thắc mắc; sự phản biện của người học đối với nội
dung hoặc phương pháp do người thầy thể hiện; người thầy có thể học ở trị cả về kiến thức, cách
suy nghĩ, thái độ ứng xử... để bồi bổ cho nhận thức, tư duy và quan điểm sống của mình. Tiếp xúc
trên lớp, sau giờ học là một kênh quan trọng để đơi bên có thể học tập lẫn nhau, nhưng việc góp ý
cũng là một kênh khác khơng kém ý nghĩa để người thầy có thể rút ra những bài học cho bản thân,
từ đó hồn thiện mình, nâng cao chất lượng giảng dạy, có thái độ ứng xử với sinh viên tốt hơn.
Thông qua việc góp ý, sinh viên cũng bộc lộ được suy nghĩ, mong muốn của mình góp
phần quan trọng vào việc xây dựng mối quan hệ tích cực giữa giảng viên nói riêng và nhà
trường nói chung đối với sinh viên. Việc sinh viên góp ý giảng viên là một kênh để nhà trường,
các nhà quản lý giáo dục nhận thấy những “tồn tại”, “hạn chế”, “khuyết điểm” của từng giảng
viên nói riêng, của cách thức quản lý và giảng dạy của nhà trường.
Rõ ràng với cách làm này, người thầy phải tự nâng cao mình lên một bước, chủ động hơn
nhưng cũng phải đào sâu hơn và liên tục làm mới cho kiến thức và bài giảng của mình. Sự trao
đổi làm mối quan hệ thầy trò gần gũi, thân tình, chứ khơng cịn sự cách biệt như trước. Khơng
chỉ vậy, người thầy và người học đều có trách nhiệm hơn trong nhiệm vụ của mình. Dĩ nhiên,
mục đích cuối cùng vẫn là giúp người học học tốt hơn, trong đó có việc nâng cao khả năng tư
duy và phản biện của người học.
Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò.
Trong dạy học, việc đánh giá sinh viên khơng chỉ nhằm mục đích nhận định thực trạng

và điều chỉnh hoạt động học của trò mà còn đồng thời tạo điều kiện nhận định thực trạng và
điều chỉnh hoạt động dạy của thầy.
Trước đây giảng viên giữ độc quyền đánh giá sinh viên. Trong phương pháp hòa hợp tích
cực, giảng viên phải hướng dẫn sinh viên phát triển kĩ năng tự đánh giá để tự điều chỉnh cách
học. Liên quan với điều này, giảng viên cần tạo điều kiện thuận lợi để sinh viên được tham gia
đánh giá lẫn nhau. Tự đánh giá đúng và điều chỉnh hoạt động kịp thời là năng lực rất cần cho
sự thành đạt trong cuộc sống mà nhà trường phải trang bị cho sinh viên.
Theo hướng phát triển, phương pháp hòa hợp tích cực đào tạo được những con người
năng động, sớm thích nghi với đời sống xã hội, thì việc kiểm tra, đánh giá không thể dừng lại
ở yêu cầu tái hiện các kiến thức, lặp lại các kĩ năng đã học mà phải khuyến khích trí thơng minh,
óc sáng tạo trong việc giải quyết những tình huống thực tế.
Với sự trợ giúp của các thiết bị kĩ thuật, kiểm tra đánh giá sẽ khơng cịn là một cơng việc
nặng nhọc đối với giảng viên, mà lại cho nhiều thông tin kịp thời hơn để linh hoạt điều chỉnh
hoạt động dạy, chỉ đạo hoạt động học.
151


Với những điều trình bày trên, có thể khẳng định, từ phương pháp dạy và học tích cực
sang phương pháp học tập hịa hợp tích cực, giảng viên khơng chỉ đóng vai trị là người thiết
kế, tổ chức, hướng dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ để sinh viên tự lực chiếm
lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo u cầu của
chương trình, mà giảng viên cịn đóng vai trị là người chủ động học tập, chủ động điều chỉnh
quá trình dạy học theo nhu cầu thực tế của sinh viên. Điều đó địi hỏi giảng viên phải có trình
độ chun mơn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành nghề mới có thể tổ chức, hướng dẫn các
hoạt động của sinh viên mà nhiều khi diễn biến ngoài tầm dự kiến của giảng viên.
2.2. Thực hiện giảng dạy học phần triết học Mác – Lênin theo phương pháp hịa hợp
tích cực tại Trường Đại học Thủ Dầu Một
Nhận thức sâu sắc về tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0 đến nhiều lĩnh vực,
nhiều khía cạnh trong đời sống xã hội, trong đó có giáo dục, mà trước hết phải nói đến giáo dục
đại học, vì sản phẩm của đào tạo phải đáp ứng với nhu cầu của thị trường lao động đang có sự

thay đổi nhanh chóng. Chính điều đó đã địi hỏi giáo dục đại học phải có sự điều chỉnh nhiều
mặt từ nội dung, cách dạy, cách học, cách quản lý, nhất là cách dạy học. Đáp ứng u cầu đó,
ngồi nghiên cứu về phương pháp giảng dạy, chương trình đào tạo cũng phải thường xuyên
được cập nhật, bổ sung, điều chỉnh là tất yếu.
Ngày 22/7/2021, Lãnh đạo Trường Đại học Thủ Dầu Một đã ban hành Kế hoạch số
64/KH-ĐHTDM, về xây dựng chuẩn đầu ra và triển khai dạy học số các học phần Lý luận chính
trị theo hướng định hướng ứng dụng tại trường Đại học Thủ Dầu Một.
Theo kế hoạch đó Khoa Đào tạo kiến thức chung đã triển khai đến giảng viên giảng dạy
các học phần Lý luận chính trị xây dựng lại Đề cương chi tiết và Bộ ngân hàng đề kiểm tra các
học phần lý luận chính trị để đáp ứng với yêu cầu mới của nhà trường.
Đề cương chi tiết của các học phần có điểm chung, theo định hướng mới:
- Xây dựng chuẩn đầu ra theo hướng phát triển năng lực của người học, tăng cường tự
học của sinh viên
- Triển khai quá trình giảng dạy theo 2 bước:
+ Bước 1: Triển khai lý thuyết: 30% thời lượng của học phần (mục 7.1 của Đề cương chi
tiết học phần)
+ Bước 2: Sinh viên vận dụng, ứng dụng vào thực tiễn (mục 7.2 của Đề cương chi tiết
học phần): thông qua giải quyết các chuyên đề hàng tuần, mỗi tuần ít nhất 2 chuyên đề: Đây là
điểm mới so với Chương trình của các năm trước đó, điểm này nhằm tăng tính thực tiễn vào
giảng dạy các mơn lý luận chính trị, đồng thời cũng phát huy hiệu quả phương pháp giảng dạy
hịa hợp tích cực theo định hướng chung mà nhà trường đề ra.
2.2.1. Việc triển khai giảng dạy Học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Thủ Dầu Một

Việc giảng dạy các học phần lý luận chính trị nói chung và học phần Triết học Mác –
Lênin theo phương pháp hịa hợp tích cực tại Trường Đại học Thủ Dầu Một đã được thực hiện
nhiều năm qua và đem lại những chuyển biến tích cực trong dạy và học. Bắt đầu từ học kỳ 2
của năm học 2021-2022, Triết học Mác – Lênin là học phần đầu tiên được triển khai dạy theo
Kế hoạch 64/KH-ĐHTDM.
152

Q vận dung phương pháp hịa hợp tích cực gắn với triển khai dạy học số các học phần
Lý luận chính trị theo định hướng ứng dụng tại trường Đại học Thủ Dầu Một, bản thân đã triển
khai trong quá trình giảng dạy học phần triết học Mác – Lênin theo các bước như sau:
Bước 1: Ghi âm bài giảng từng chương: Về ghi âm bài giảng: giảng viên chỉ triển khai những
nội dung cơ bản và những vấn đề cần lưu ý trong mỗi chương, còn phần chi tiết giảng viên sẽ triển
khai cụ thể thông qua giải quyết các chuyên đề, trên lớp học, như vậy sẽ làm cho các buổi học sinh
động hơn, và sinh viên cũng nhận được nhiều kiến thức mới thông qua buổi học trực tiếp.
Bước 2: Thiết lập khóa học trên E-Learning: Chi tiết về các mục trên tài khoản E-Learning:
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ HỌC PHẦN
1. Thông tin giảng viên
- Họ và tên giảng viên
- Địa chỉ email
- Điện thoại liên lạc
2. Giới thiệu môn học
3. Khái quát về môn học
- Chương trình mơn học
- Kế hoạch giảng dạy và học tập
- Kế hoạch kiểm tra, đánh giá
- Bộ câu hỏi ôn tập
- Những qui định chung trong học tập
- Qui trình thực hiện nhiệm vụ học tập
- Tài liệu học tập
4. Danh sách nhóm và các biểu mẫu
5. Nội dung học tập
- Tổng quan từng chương
- Nội dung từng chương
- Bài giảng trực tuyến mỗi chương
6. Hoạt động tương tác
- Diễn đàn trao đổi nội dung học tập

- Qui định group thảo luận hàng tuần của các nhóm
7. Kiểm tra định kỳ
- Bài kiểm tra 1 chương 1
- Bài kiểm tra chương 2
- Bài kiểm tra chương 3
153


II. PHẦN HỌC MỖI TUẦN
1. Khái quát nội dung học tập tuần
2. Hướng dẫn học tập tuần
3. Nơi nộp bài tập nhóm tuần
4. Bài tập cá nhân tuần
III. GĨP Ý GIẢNG VIÊN CUỐI KHOA HỌC
Cụ thể các nội dung trên tài khoản E-Learning như sau:
- Chương trình mơn học; theo Quyết định số: 1761/QĐ-ĐHTDM, về việc ban hành chuẩn
đầu ra các học phần Lý luận chính trị theo định hướng ứng dụng, kèm theo là Chương trình
trình độ đại học ngành đào tạo khối không chuyên ngành Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
trong đó có Đề cương chi tiết học phần Triết học Mác - Lênin
- Kế hoạch giảng dạy và học tập học phần Triết học Mác - Lênin: kế hoạch này được xây
dựng cụ thể cho mỗi tuần học của cả quá trình và được triển khai ngay buổi học đầu tiên. Trong
đó có qui định rõ các hoạt động của giảng viên và sinh viên với các bước: hoạt động tự học trước
khi lên lớp trực tiếp, hoạt động lên lớp trực tiếp, hoạt động tự học sau khi lên lớp trực tiếp.
- Kế hoạch kiểm tra, đánh giá học phần Triết học Mác - Lênin: trong đó ghi cụ thể ngày
làm kiểm tra, nội dung kiểm tra, thứ tự lần kiểm tra, số lượng câu hỏi của mỗi bài kiểm tra, thời
gian mở đề, thời gian làm bài. Kế hoạch này cũng được triển khai đến sinh viên ngay tuần học
đầu tiên, và quá trình kiểm tra được thực hiện trên hệ thống E-Learning của tài khoản giảng viên.
- Bộ câu hỏi ôn tập học phần Triết học Mác - Lênin: bộ câu hỏi này được xây dựng dựa
theo qui định chuẩn đầu ra của Quyết định số 1761/QĐ-ĐHTDM và đã được nghiệm thu cũng
như được sự thống nhất chung trong bộ môn.

- Những qui định chung trong học tập: yêu cầu của phần này bao gồm nội qui học tập cho
sinh viên khi tham gia lớp học, cách tiếp cận nội dung học tập, phương thức học tập mỗi tuần.
- Qui trình thực hiện nhiệm vụ học tâp: ở nội dung này nhằm triển khai các quyền và
nghĩa vụ của các thành viên trong các hình thức học tập, thời gian thảo luận nhóm hàng tuần,
cách thống nhất nội dung và viết báo cáo các nội dung thảo luận; đồng thời cũng đưa ra các
mục đánh giá để sinh viên và nhóm tự đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Tất cả các nội dung trên bắt buộc mỗi sinh viên phải tự nghiên cứu kỹ, kể cả nghe bài giẩng
trên file ghi âm. Muốn vậy đòi hỏi sinh viên phải chủ động, tự giác và phát huy vai trị tích cực của
bản thân. Đây cũng là tiền đề để sinh viên thực hiện tốt các yêu cầu học tập cụ thể ở mỗi tuần học.
Bước 3: Mỗi tuần học tài khoản E-Learning đều có hướng dẫn cụ thể:
- Khái quát nội dung học tập mỗi tuần: phần này qui định cụ thể sinh viên cần nghiên cứu
nội dung nào, trọng tâm khai thác bài của tuần đó là gì?
- Hướng dẫn học tập hàng tuần: mỗi tuần đều dành thời gian hướng dẫn sinh viên nghiên
cứu bài, hướng giải quyết và thảo luận từng chủ đề; thời gian làm bài tập cá nhân…
Phần thảo luận các chuyên đề: sinh viên thảo luận trên microsof Teams: trong lớp học
trên Teams giảng viên tạo cho mỗi nhóm 1 group riêng, yêu cầu sinh viên khi thảo luận ngoài
việc tương tác bằng tin nhắn cịn phải có ghi âm buổi thảo luận làm minh chứng, sau thảo luận
gửi báo cáo thảo luận về hệ thống e-Learning.
154


Giảng viên chấm bài báo cáo thảo luận của sinh viên, ghi chú lại những vấn đề cần sửa trên
lớp. Có những vấn đề phát sinh giảng viên nghe file ghi âm buổi thảo luận để sửa bài kỹ hơn.
Bước 4: Học trên lớp: giảng viên cùng sinh viên giải quyết các chuyên đề thảo luận. Quá
trình giải quyết vấn đề trên lớp học, giảng viên thường xuyên thay đổi hình thức hoạt động: có
buổi giảng viên mời các nhóm xung phong trình bày chun đề thảo luận của nhóm, nhóm đầu
tiên giảng viên sửa mẫu, tương tự nhóm khác trình bày, nhóm bạn sẽ phản biện và đánh giá; có
buổi giảng viên chỉ định nhưng khơng mời hết các nhóm trình bày mà chỉ chọn lọc 1 đến 3 nhóm
theo mức độ bài yếu nhất, trung bình, khá; có buổi giảng viên gợi ý vấn đề để sinh viên giải quyết,
từ đó hướng đến chủ đề chính và sinh viên tự đánh giá kết quả bài thảo luận của nhóm mình.

Sau sửa bài là phần giải đáp thắc mắc cho sinh viên: giảng viên gợi ý để sinh viên phát
biểu, động viên khuyến khích bằng hình thức cộng điểm phát biểu.
Cuối mỗi buổi học sinh viên tự hoàn thiện kiến thức cho mình, làm cơ sở để nghiên cứu
bài học tiếp theo.
Bước 5: Hướng dẫn nội dung thảo luận chủ đề tuần mới: giúp sinh viên không thảo luận
lệch hướng, khai thác vấn đề đúng trọng tâm, có kiến thức để phản biện trên lớp.
Bước 6: Triển khai bài tập cá nhân hàng tuần: mỗi bài làm được thực hiện trên hệ thống
E-Learning, trung bình 15 phút một bài. Nội dung bài tập giúp sinh viên khái quát lại trọng tâm
bài học của tuần, rèn cho sinh viên tính kỷ luật và thói quen làm việc hàng tuần.
Bước 7: Kết thúc khóa học giảng viên triển khai cho sinh viên đóng góp ý kiến ngay trên
group thảo luận của nhóm về cả ưu điểm và hạn chế để rút kinh nghiệm và giúp nâng cao chất
lượng dạy và học cho các khóa học tiếp theo, yêu cầu góp ý gồm: về phương pháp dạy và học,
nội dung kiến thức, về kiểm tra, đánh giá, về tác phong, giờ giấc và các vấn đề khác, kể cả các
vấn đề chưa hài lịng, khó chịu và bức xúc. Cơng việc này cũng được sinh viên thực hiện nghiêm
túc, có trách nhiệm và chân tình.
2.1.2. Một số nhận xét sau khóa học
- Với chủ trương của nhà trường về phương pháp hòa hợp tích cực gắn với triển khai dạy
học số các học phần Lý luận chính trị nói chung, học phần triết học Mác – Lênin nói riêng theo
định hướng ứng dụng, việc dạy và học rõ ràng đã tăng tính thực tiễn rất nhiều.
- Giờ học triết sinh động hơn nhiều so với thời gian giảng dạy trước đó, sinh viên tích cực
và tự giác học tập, thích tranh luận, nêu ý kiến, giảng viên vui vẻ, phấn khởi sau mỗi tiết dạy.
- Thực hiện nội dung 7.2, trong đề cương chi tiết học phần nhiều chuyên đề không chỉ đòi
hỏi sinh viên phải nghiên cứu kỹ bài học và tư liệu thực tiễn, mà còn đòi hỏi giảng viên cũng
phải tìm tịi nghiên cứu cập nhật kiến thức thực tiễn, tình hình thời sự chính trị trong nước và
quốc tế để trao đổi cùng sinh viên. Đặc biệt giảng viên phải theo dõi các buổi thảo luận của sinh
viên để kịp thời giải quyết các vướng mắc.
- Hoạt động thảo luận nhóm được sinh viên thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, q trình
thảo luận địi hỏi sinh viên phải nghiên cứu không chỉ kiến thức triết học, mà cịn phải tích hợp
kiến thức của khoa học tự nhiên và khoa học xã hội cũng như nghiên cứu thực tiễn mới giải
quyết được các chuyên đề thảo luận.

- Quá trình đánh giá học tập của sinh viên ở tất cả các hoạt động như: tự nghiên cứu, làm
việc nhóm, làm việc trên lớp học, bài tập cá nhân đều có sự kết hợp chặt chẽ giữa cá nhân với
155


nhóm, giữa nhóm với nhóm và giữa sinh viên với giảng viên, qua đó cũng giúp sinh viên đánh
giá được kết quả học tập ở từng thời điểm và giúp người học tự điều chỉnh, tự phấn đấu để có
kết quả học tập tốt hơn.
- Qua học tập, sinh viên cũng được bồi dưỡng thêm nhiều kỹ năng mềm như: giao tiếp,
ứng xử, làm việc nhóm, trình bày trước đám đơng và dám bày tỏ chính kiến, dám phản biện ý
kiến với bạn với giảng viên.
- Việc góp ý kiến của sinh viên đối với giảng viên, một mặt giúp giảng viên rút kinh
nghiệm để điều chỉnh và có phương pháp dạy cũng như nâng cao hiệu quả giảng dạy ngày càng
tốt hơn; măt khác cũng giúp sinh viên mạnh dạn, nghiêm túc, có trách nhiệm trong việc góp
phần nâng cao chất lượng dạy và học học phần Triết học Mác - Lênin.
Như vậy có thể khẳng định, những chủ trương của Trường Đại học Thủ Dầu Một về đổi mới
chương trình, phương pháp dạy học của các học phần lý luận chính trị nói chung, triết học Mác Lênin nói riêng là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển trong điều kiện của cuộc cách
mạng 4.0, Đồng thời phát huy được tính tích cực của cả người dạy và người học, người dạy và
người học phải tích cực hịa hợp với nhau. Thành quả đó là động lực để tập thể giảng viên bộ môn
lý luận chính trị của trường tiếp tục phát huy những ưu điểm và mạnh dạn đổi mới để phát triển.
3. KẾT LUẬN
Cùng với sự phát triển vượt bậc của cách mạng khoa học và công nghệ, các quốc gia đang
phải đối mặt với rất nhiều cơ hội và thách thức do tồn cầu hóa mang lại. Chính vì vậy, nguồn
nhân lực đã trở thành một tài sản quý nhất, quan trọng nhất và quyết định nhất cho sự tồn tại và
phát triển của bất kỳ một quốc gia nào. Khi tri thức đã và đang trở thành một nguồn lực kinh tế
chủ yếu của lợi thế cạnh tranh thì nhiều quốc gia xem việc đổi mới hệ thống giáo dục và đào
tạo là chiến lược sống còn trong chiến lược phát triển chung của quốc gia, đặc biệt là hệ thống
giáo dục đại học. Chính vì vậy, việc đổi mới giáo dục đại học Việt Nam cũng phải chú trọng
đến vấn đề hội nhập quốc tế. Đáp ứng yêu cầu chung đó, trong những năm qua Đại học Thủ
Dầu Một đã nỗ lực không ngừng xây dựng rất nhiều các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng

đào tạo, trong đó có giải pháp đổi mới dạy học theo hướng “lấy việc học là trung tâm”, mà một
trong những phương pháp chủ đạo là hịa hợp tích cực. Q trình thực hiện phương pháp dạy
học này vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu, bổ sung để ngày càng hoàn thiện.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Thị Diễm Hằng, (2017), Một số phương pháp hướng dẫn sinh viên tự học các mơn lý luận
chính trị có hiệu quả. />2. Trường Đại học Thủ Dầu Một. Kế hoạch xây dựng chuẩn đầu ra và triển khai dạy học số các học
phần Lý luận chính trị. Kế hoạch số 64/KH-ĐTTDM, ngày 22/7/2021.
3. Trường Đại học Thủ Dầu Một. Quyết định về việc ban hành chuẩn đầu ra các học phần Lý luận
chính trị theo định hướng ứng dụng. Quyết định số 1761/QĐ-ĐHTDM, ngày 12/11/2021.
4. PGS.TS Vũ Hồng Tiến (2016). Một số phương pháp dạy học tích cực. Kỷ yếu hội thảo: Phương
pháp dạy học tích cực, tháng 6/2016, Đại học Đông Á.

156