Chẩn đoán và xử trí hạ natri máu

Chẩn đốn và xử trí hạ natri máu
Nguồn: Horacio J. Adrogue, BryanM. Tucker, Nicolaos E. Madias, et al. Diagnosis and Management of
Hyponatremia A Review . JAMA. 2022;328(3):280-291. doi:10.1001/jama.2022.11176.
Người dịch: Bs Nguyễn Quang Vinh. Hiệu đính: Ths. Bs Bùi Hữu Minh Trí

Tầm quan trọng
Hạ natri máu là rối loạn điện giải phổ biến nhất, nó gặp khoảng 5% người trưởng
thành và 35% bệnh nhân nhập viện. Hạ natri máu được chẩn đoán xác định bằng mức
natri huyết thanh dưới 135 mEq / L và nguyên nhân phổ biến nhất là do giữ nước. Ngay
cả hạ natri máu nhẹ cũng làm tăng thời gian nằm viện và tử vong
Tổng quan
Các triệu chứng và dấu hiệu của hạ natri máu từ nhẹ và không đặc hiệu (như suy
nhược hoặc buồn nôn) đến nặng và đe dọa tính mạng (như co giật hoặc hơn mê). Mức độ
nặng của hạ natri máu phụ thuộc vào tốc độ tiến triển, thời gian và nồng độ natri máu. Hạ
natri máu mãn tính nhẹ làm suy giảm nhận thức, rối loạn dáng đi và tăng tỷ lệ ngã và gãy
xương. Trong một nghiên cứu tiền cứu, bệnh nhân hạ natri máu thường xuyên báo cáo
tiền sử bị ngã hơn so với những người có nồng độ natri huyết thanh bình thường (23,8%
so với 16,4%, tương ứng;P<.01) và có tỷ lệ gãy xương cao hơn trong thời gian theo dõi
trung bình 7,4 năm (23,3% so với 17,3%;P<.004). Hạ natri máu là nguyên nhân thứ phát
của loãng xương. Khi đánh giá bệnh nhân, bác sĩ lâm sàng nên phân loại theo tình trạng
thể tích dịch (hạ natri máu giảm thể tích, giảm natri máu thể tích dịch bình thường, hoặc
giảm natri máu tăng thể tích). Đối với hầu hết bệnh nhân, cách tiếp cận để kiểm soát hạ
natri máu nên bao gồm điều trị nguyên nhân cơ bản. Lợi tiểu và vaptans có thể là những
phương pháp điều trị hiệu quả cho hội chứng bài niệu khơng thích hợp và hạ natri máu ở
bệnh nhân suy tim, nhưng có tác dụng phụ (ví dụ lợi tiểu làm ăn khơng ngon miệng và
đau dạ dày; vaptans làm hạ natri máu nhanh và tăng cảm giác khát). Hạ natri máu có triệu
chứng nghiêm trọng (với các dấu hiệu buồn ngủ, choáng váng, hôn mê, co giật hoặc suy
hô hấp) là một cấp cứu y khoa. Các hướng dẫn của Hoa Kỳ và Châu Âu khuyến cáo điều
trị hạ natri máu có triệu chứng nghiêm trọng bằng dung dịch muối ưu trương bolus để đảo
ngược bệnh não hạ natri máu bằng cách tăng nồng độ natri huyết thanh thêm 4 mEq / L
đến 6 mEq / L trong vòng 1 đến 2 giờ nhưng không quá 10 mEq / L (giới hạn hiệu chỉnh )

trong vòng 24 giờ đầu tiên. Phương pháp điều trị này vượt quá giới hạn hiệu chỉnh ở
khoảng 4,5% đến 28% số người bình thường. Việc điều chỉnh quá nhanh tình trạng hạ
natri máu mãn tính có thể gây ra sự khử men thẩm thấu, một tình trạng thần kinh hiếm
gặp nhưng nghiêm trọng, có thể dẫn đến bệnh parkinson, liệt tứ chi, hoặc thậm chí tử
vong.
Kết luận và đánh giá
Hạ natri máu ảnh hưởng đến khoảng 5% người lớn và 35% bệnh nhân nhập viện.
Hầu hết bệnh nhân nên được xử trí bằng cách điều trị bệnh cơ bản và tùy thuộc vào việc
họ có giảm thể tích ngoại bào, thể tích ngoại bào bình thường hoặc tăng thể tích ngoại
bào. Lợi tiểu và vaptans có thể có hiệu quả trong việc kiểm sốt hội chứng bài niệu
khơng thích hợp và hạ natri máu ở bệnh nhân suy tim; muối ưu trương được dành riêng
cho những bệnh nhân bị hạ natri máu có triệu chứng nghiêm trọng.
Sinh lý bệnh hạ Na máu nhược trương

Hướng dẫn điều trị Na ưu trương cho hạ Na máu nặng có triệu chứng