PETROVIETNAM
83
DẦU KHÍ - S 5/2013
Nghiên cu mt ct a tng trm tích Paleogen
Khoan ging ENRECA-3 trên o Bach Long V:
Khoan ging ENRECA-3 trên o Bach Long V:
Các phc tp a cht nh hng n
c
ông tác khoan b Nam Côn Sn
Các phc tp a cht nh hng n
công tác khoan b Nam Côn Sn
Làm ch khoa hc hin i
VPIVPI
LÀM CH KHOA HC HIN ILÀM CH KHOA HC HIN I
t d án
KHAI THÁC DÒNG DU U TIÊN
Khai thác dòng du âu tiên
t d án Junin 2
Khai thác dòng dâu âu tiên
Venezuela
Junin 2
Junin 2
KHAI THÁC THÙNG DU
U TIÊN T D ÁN
Junin 2
KHAI THÁC THÙNG DU
U TIÊN T D ÁN
Khai thác thùng du u tiên t d án
JUNIN 2 - VENEZUELA
KHAI THÁC DÒNG DU
U TIÊN T D ÁN
Junin 2
KHAI THÁC THÙNG DU
U TIÊN T D ÁN
Junin 2
Junin 2
Petrovietnam tp trung phát trin
Nghiên cu s dng t hp cht hot ng b mt
trong bm ép tng cng thu hi du cho i tng
cát kt tng Miocen m Bch H
Nghiên cu s dng v tru bin tính
trong quá trình x lý nc thi
nhim du
X LÝ NC THI NHIM DU
S dng v tru bin tính
vùng Bình Thun và khoáng sn liên quan
C IM THÀNH PHN VT CHT CÁC Á MAGMA MESOZOI MUN - KAINOZOI SM
C IM THÀNH PHN VT CHT CÁC Á MAGMA MESOZOI MUN - KAINOZOI SM
THÁCH THC VÀ XU TH PHÁT TRIN
Nhiên liu sinh hc
N lc m bo sn lng khai thác
trong quá trình x lý
nc thi nhim du
trong quá trình x lý
nc thi nhim du
Nghiên cu s dng v tru bin tính
Petrovietnam
tp trung trin khai Chng trình hành ng
nm 2013
KHAI THÁC THÙNG DU
U TIÊN T D ÁN
Junin 2
Junin 2
Hi ngh Trin khai K hoch Thm dò - Khai thác Du khí nm 2013:
TP TRUNG PHÁT TRIN DCH V DU KHÍ
CHT LNG CAO
DCH V DU KHÍ CHT LNG CAO
N LC M BO SN LNG KHAI THÁC
VIN DU KHÍ VIT NAM
Vin Du khí Vit Nam:
Nâng cao tim lc khoa hc - công ngh du khí
Nghiên cứu mặt cắt địa tầng trầm tích Paleogen
Các phức tạp địa chất ảnh hưởng đến
công tác khoan ở bể Nam Côn Sơn
LÀM CHỦ KHOA HỌC HIỆN ĐẠI
Giy phép xut bn s 100/GP - BTTTT ca B Thông tin và Truyn thông cp ngày 15/4/2013
Xut bn hàng tháng
S 5 - 2013
Tổng biên tập
TSKH. Phùng Đình Thc
Phó Tổng biên tập
TS. Nguyn Quc Thp
TS. Phan Ngc Trung
TS. Vũ Văn Vin
Ban Biên tập
TSKH. Lâm Quang Chin
TS. Hoàng Ngc Đang
TS. Nguyn Minh Đo
CN. Vũ Khánh Đông
TS. Nguyn Anh Đc
ThS. Trn Hưng Hin
TS. Vũ Th Bích Ngc
ThS. Lê Ngc Sơn
KS. Lê Hng Thái
ThS. Nguyn Văn Tun
TS. Lê Xuân V
TS. Phan Tin Vin
TS. Nguyn Tin Vinh
TS. Nguyn Hoàng Yn
Thư ký Tòa soạn
ThS. Lê Văn Khoa
ThS. Nguyn Th Vit Hà
Tổ chức thực hiện, xuất bản
Vin Du khí Vit Nam
Tòa soạn và trị sự
Tng 16, Tòa nhà Vin Du khí Vit Nam
173 Trung Kính, Yên Hòa, Cu Giy, Hà Ni
Tel: (+84-04) 37727108. Fax: (+84-04) 37727107
Email:
TTK Tòa son: 0982288671
Phụ trách mỹ thuật
Lê Hng Văn
nh bìa: Thí nghim ch phm tăng cưng thu hi du ti Vin Du khí Vit Nam. nh: Minh Trí
TIÊU ĐIM
NGHIÊN CU KHOA HC
TIN TC - S KIN
PH BIN SÁNG KIN
Công ngh đa chn quét sưn và trin vng ng dng trong thăm dò,
khai thác du khí Vit Nam
Đc tính cha ca tp E, h tng Trà Cú, Lô 15-1a thuc b Cu Long
Tng hp ph gia gim nhit đ đông đc cho du thô nhiu
paraffin m Bch H trong khai thác và vn chuyn trên nn ester
ca poly-triethanolamine
Kt qu nghiên cu tng hp và đánh giá cht lưng biopolymer
scleroglucan s dng trong công nghip khai thác du khí
nh hưng ca đc đim hình thái đn hot tính ca h xúc tác
CuO/ZnO/Al
2
O
3
trong quá trình tng hp methanol t hn hp H
2
/CO
2
K thut tng tr đin hóa ng dng trong đánh giá kh năng bo v
chng ăn mòn ca các lp ph hu cơ
Qun tr chui cung ng và kh năng áp dng vào ngành công nghip
du khí
PTSC nhn bàn giao FSO PTSC Bin Đông 01
Ký hp đng EPC Cm máy nén PM3 - Cà Mau
DMC phn đu nghiên cu, phát trin thêm 3 - 5 sn phm mi
OPEC d đoán nhu cu du m năm 2013 s tăng 0,8 triu thùng/ngày
s tăng lên 2 triu thùng/ngày
Indonesia đy nhanh thc thi d án năng lưng ln nht Đông Nam Á
S dng công ngh và sn phm mi thân thin môi trưng đ làm sch
b mt và sơn trn hm hàng FSO VSP-01
11
17
26
36
52
43
60
69
70
72
73
74
79
TRONG S NÀY
11
17
26
36
43
52
60
69
72
73
74
Side View Seismic Locator and its possible application in Vietnam
Storage characteristics of Sequence E, Tra Cu formation, Block 15-1a in Cuu Long
basin
Synthesis of pour point depressant additives for production and transportation of
high-paraffin Bach Ho crude oil based on ester of poly-triethanolamine
Some research results on the synthesis and evaluation of the quality of scleroglucan
used in the oil industry
Influence of morphological characteristics on the catalytic reactivity of
CuO/ZnO/Al
2
O
3
catalyst for methanol synthesis from H
2
/CO
2
mixture
Evaluation of organic coatings by electrochemical impedance spectroscopy
Supply chain management and its application to the oil and gas industry
Handover of FSO PTSC Bien Dong 01 to PTSC
EPC Contract signed for PM3-Ca Mau Compressor Station
DMC strives to develop three to five new products
OPEC expects global oil demand in 2013 to increase by 0.8 million barrels per day
Indonesia speeds up biggest energy project in Southeast Asia
CONTENTS
FOCUS
Expanding oil and gas exploration and
production areas
Vietnam Petroleum Institute works
towards a strong “VPI Trademark”
Promoting technology application and
transfer
SCIENTIFIC RESEARCH
NEWS
4
7
8
70
TIÊU ĐIM
4
DẦU KHÍ - S 5/2013
Khuyn khích thành lp các liên doanh du khí mi
Ngày 14/5/2013, ti Th đô Moscow, Th tưng Chính
ph Nguyn Tn Dũng đã có cuc hi đàm vi Th tưng
Liên bang Nga Dimitri Medvedev. Trong không khí ci m,
tin cy và hiu bit ln nhau, hai Th tưng khng đnh
quyt tâm trin khai các tha thun cp cao v vic tăng
cưng hơn na quan h đi tác chin lưc toàn din gia
Vit Nam và Liên bang Nga, cũng như tăng cưng phi
hp hành đng trên trưng quc t, góp phn vào hòa
bình, n đnh và thnh vưng ti khu vc châu Á - Thái
Bình Dương và trên th gii.
V hp tác kinh t, Vit Nam và Liên bang Nga đã tin
nhng bưc dài trên con đưng hp tác song phương vi
nhng d án chin lưc trong lĩnh vc thương mi, năng
lưng, du khí, đin ht nhân, khai khoáng. Trong lĩnh
vc năng lưng, hai bên nhn mnh hot đng ca các
doanh nghip và công ty liên doanh du khí hai nưc thi
gian qua đt hiu qu cao, cam kt tip tc to điu kin
thun li cho các doanh nghip du khí hot đng ti hai
nưc, khuyn khích thành lp các liên doanh mi nhm
m rng các khu vc thăm dò và khai thác du khí Vit
Nam, Liên bang Nga và các nưc th ba.
Th tưng Dimitri Medvedev nhn mnh, Liên bang Nga
đc bit coi trng thúc đy quan h hp tác vi Vit Nam,
khng đnh s n lc ht mình đ cùng vi Vit Nam tip tc
đưa quan h hai nưc ngày càng đi vào chiu sâu, hiu qu,
thit thc. Th tưng Liên bang Nga bày t mong mun hai
bên sm ký kt các Hip đnh thúc đy toàn din quan h
kinh t gia hai nưc, sm thng nht các danh mc ưu tiên
đu tư gia hai nưc, trong đó có lĩnh vc năng lưng.
M RNG CÁC KHU VC
Trong chuyn thăm chính thc Liên bang Nga t ngày 12 - 15/5/2013, Th tưng Chính ph Nguyn Tn Dũng và
Tng thng Vladimir Putin, Th tưng Dimitri Medvedev đã hi đàm nhiu vn đ quan trng nhm phát trin quan
h đi tác chin lưc toàn din, đy mnh hp tác trong các lĩnh vc tr ct ca quan h song phương, trong đó có lĩnh
vc du khí. Lãnh đo hai nưc nhn mnh cam kt tip tc to điu kin thun li cho các doanh nghip du khí hot
đng ti hai nưc, khuyn khích thành lp các liên doanh mi nhm m rng các khu vc thăm dò và khai thác du
khí Vit Nam, Liên bang Nga và các nưc th ba.
THĂM DÒ VÀ KHAI THÁC DẦU KHÍ
Th tưng Nguyn Tn Dũng chng kin l ký tha thun hp tác gia Tp đoàn Du khí Vit Nam và Rosneft. nh: TTXVN
PETROVIETNAM
5
DẦU KHÍ - S 5/2013
Th tưng Vit Nam và Liên bang Nga khng đnh
tip tc đy mnh hp tác trong các lĩnh vc khoa hc
- công ngh, giáo dc - đào to, cam kt đưa quan h
song phương trong các lĩnh vc này lên tm chin lưc,
tha thun to các điu kin và cơ ch hp tác đ các cơ
quan hu quan hai nưc tin hành nghiên cu khoa hc
và chuyn giao công ngh trong khuôn kh các chương
trình và d án chung.
Sau cuc hi đàm, Th tưng Nguyn Tn Dũng và
Th tưng Dimitri Medvedev đã chng kin l ký các văn
kin quan trng gia hai nưc, trong đó có Tha thun
thành lp công ty liên doanh dch v khoan hot đng
bin Caspian và bin Pechorskoe - Liên bang Nga, Vit
Nam và các nưc th ba gia Tp đoàn Du khí Vit Nam và
Tp đoàn Du khí Zarubezhneft; Bn ghi nh v sn xut
và s dng khí làm nhiên liu đng cơ gia Tp đoàn Du
khí Vit Nam và Gazprom; Ý đnh thư trong lĩnh vc lc
hóa du và thăm dò, khai thác du khí gia Tp đoàn Du
khí Vit Nam và Gazprom Neft (công ty con ca Gazprom).
Theo đó, Petrovietnam và Zarubezhneft s tăng
cưng mnh m các cuc tip xúc, trao đi trong thi
gian ti đ đ ra các bin pháp gia tăng sn lưng du
ca hai liên doanh Vietsovpetro và Rusvietpetro, cũng
như tìm kim các d án chung gia hai bên Vit Nam và
Liên bang Nga. Petrovietnam đ ngh Zarubezhneft tăng
cưng đu tư trang thit b phc v hot đng du khí,
m rng khu vc hot đng ca Rusvietpetro sang các m
khác thuc khu vc Nennets, thúc đy đ thành lp liên
doanh mi hot đng ti bin Barents và Caspian, ngoài
khơi Liên bang Nga. Vi ý đnh thư đã ký, Gazprom Neft
d kin tham gia vào các d án lc hóa du ti Vit Nam,
trong đó có vic tham gia mua c phn vn góp trong d
án nâng cp và m rng Nhà máy Lc du Dung Qut.
Các văn bn và tha thun đã ký gia Petrovietnam và các
công ty du khí ca Liên bang Nga đã to cơ s vng chc
cho vic thúc đy và m rng lĩnh vc hp tác v du khí
gia doanh nghip hai nưc lên tm cao mi.
Hp tác năng lưng là ưu tiên hàng đu
Ngày 15/5, ti Tp. Sochi - Liên bang Nga, Th tưng
Chính ph Nguyn Tn Dũng đã hi kin vi Tng thng
Liên bang Nga Vladimir Putin. Trong không khí hu ngh,
tin cy và hoàn toàn hiu bit ln nhau, Th tưng Nguyn
Tn Dũng đã thông báo v kt qu hi đàm vi Th tưng
D. Medvedev, trao đi ý kin v thc trng và các phương
hưng thúc đy hp tác song phương, nhm đưa quan h
đi tác chin lưc phát trin thc cht và hiu qu.
Th tưng Nguyn Tn Dũng đã thông báo tình hình
Bin Đông và khng đnh phía Vit Nam s to mi điu
kin cho các công ty du khí ca Liên bang Nga m rng
hot đng ti thm lc đa cũng như ngoài khơi Vit Nam
phù hp vi lut pháp quc t và Công ưc ca Liên Hp
Quc v Lut Bin 1982. Th tưng Nguyn Tn Dũng và
Tng thng Vladimir Putin khng đnh, hp tác trong lĩnh
Th tưng Nguyn Tn Dũng và Th tưng Dimitri Medvedev chng kin L ký bn ghi nh
v vic thành lp công ty liên doanh dch v khoan gia Pertrovietnam và Zarubezhneft. nh: TTXVN
TIÊU ĐIM
6
DẦU KHÍ - S 5/2013
vc năng lưng là mt trong nhng hưng hp tác ưu
tiên hàng đu gia hai nưc. Phía Nga s tip tc tham gia
tích cc vào khai thác du khí ti ti thm lc đa Vit Nam
cũng như khuyn khích các liên doanh hai nưc m rng
hp tác ti Liên bang Nga.
Ngay sau hi kin, Th tưng Nguyn Tn Dũng đã
chng kin l ký hp đng du khí mi, tha thun hp
tác trong các d án du khí trên đt lin và ngoài bin Liên
bang Nga gia Tp đoàn Du khí Vit Nam và Rosneft. Hai
bên cũng thng nht Rosneft tip tc tham gia và m rng
hot đng du khí Vit Nam và cung cp du thô dài hn
cho Nhà máy Lc du Dung Qut. Sau khi hoàn thành vic
mua li ca TNK-BP vào tháng 3/2013, Rosneft tr thành
công ty du khí ln nht th gii vi sn lưng trung bình
đt 4,6 triu thùng du tương đương/ngày. Vit Nam,
Rosneft (trc tip là TNK Vietnam) đang s hu 35% c
phn và là nhà điu hành ca Lô 06-1 (khai thác khí m
Lan Tây và Lan Đ); 32,67% c phn trong d án đưng ng
dn khí Nam Côn Sơn và mt s d án trng đim khác.
Trong chương trình, Th tưng Nguyn Tn Dũng,
đoàn công tác cp cao ca Chính ph Vit Nam,
TSKH. Phùng Đình Thc - Ch tch HĐTV Tp đoàn Du
khí Vit Nam, TS. Đ Văn Hu - Tng giám đc Tp đoàn
Du khí Vit Nam đã đn làm vic vi ông S.I. Kudryashov
- Tng giám đc Zarubezhneft và lãnh đo cp cao ca
doanh nghip này. Đây là đi tác Liên bang Nga quan
trng, truyn thng và gn bó nht trong lĩnh vc tìm
kim, thăm dò và khai thác du khí vi Vit Nam. Th tưng
Chính ph đánh giá cao s hp tác cht ch,
hiu qu ca Petrovietnam và Zarubezhneft
trong hot đng tìm kim, thăm dò, khai
thác du khí ca Liên doanh Vit - Nga
“Vietsovpetro” (ti Vit Nam), Rusvietpetro
(ti Liên bang Nga) cũng như vic m rng
phm vi hp tác sang lĩnh vc dch v du
khí thông qua thành lp liên doanh mi đ
cung cp dch v khoan du khí. Chính ph
Vit Nam đã, đang và s luôn to điu kin
thun li, ng h và khuyn khích các hot
đng ca các nhà đu tư, trong đó có các
công ty hot đng trong lĩnh vc du khí,
phù hp vi lut pháp Vit Nam và thông l
quc t, đm bo quyn li hp pháp ca
h ti Vit Nam, mang li li ích thit thc
cho các nhà đu tư cũng như cho đt nưc
Vit Nam trên cơ s vì li ích chung.
Thông cáo chung Vit Nam - Liên bang Nga khng
đnh, hai bên đánh giá cao kt qu hot đng ca các
doanh nghip và công ty liên doanh du khí hai nưc;
tha thun tip tc to điu kin thun li cho hot
đng ca các doanh nghip hai nưc là Petrovietnam,
Gazprom, Zarubezhneft, Rosneft, Lukoil Overseas, các
công ty thành viên, các công ty liên doanh “Vietsovpetro”,
“Rusvietpetro”, “Gazpromviet”, “Vietgazprom” cũng như
khuyn khích thành lp các liên doanh mi nhm m
rng các khu vc thăm dò và khai thác du khí Vit
Nam, Liên bang Nga và các nưc th ba. Hai bên khng
đnh s tip tc tăng cưng hp tác trong lĩnh vc thăm
dò khai thác du khí trên thm lc đa Vit Nam theo
đúng lut pháp quc t, trưc ht là Công ưc Liên Hp
Quc v Lut Bin năm 1982.
Chuyn thăm chính thc Liên bang Nga ca Th
tưng Chính ph Nguyn Tn Dũng đã góp phn quan
trng thúc đy quan h đi tác chin lưc toàn din gia
Vit Nam - Liên bang Nga, trong đó to điu kin thun li
đ phát trin lĩnh vc du khí. Vi vic tích cc trin khai
các hot đng hp tác, mt ln na khng đnh quan h
hp tác trong lĩnh vc năng lưng nói chung và du khí
nói riêng đã, đang và s đóng vai trò chin lưc, góp phn
thúc đy quan h hp tác kinh t, thương mi và đu tư
gia hai nưc cũng như cng c quan h truyn thng
đc bit gia hai nhà nưc và hai dân tc Vit Nam - Liên
bang Nga.
Nguyễn Hoàng
Th tưng Vit Nam và Liên bang Nga chng kin L ký bn ghi nh v vic sn xut
và s dng khí làm nhiên liu đng cơ gia Petrovietnam và Gazprom. nh: TTXVN
PETROVIETNAM
7
DẦU KHÍ - S 5/2013
35
năm trưc vi tư duy nghiên cu khoa hc
luôn đi trưc mt bưc và phi áp dng
nhng công ngh tiên tin nht, Vin Du khí Vit Nam
là mt trong nhng đơn v đưc thành lp sm đ gii
quyt các vn đ thc tin đang đt ra trong công tác tìm
kim, thăm dò và khai thác du khí. Lãnh đo Tp đoàn
Du khí Vit Nam rt t hào, qua 35 năm xây dng và phát
trin (22/5/1978 - 22/5/2013), Vin Du khí Vit Nam đã
tr thành mt đa ch tư vn và cung cp dch v khoa
hc có uy tín trong Ngành và trong cng đng du khí
ca khu vc. Các nhóm đ tài v: Đi mi tư duy trong tìm
kim, thăm dò du khí; Nâng cao hiu qu công tác khai
thác, qun lý m; Nâng cao hiu qu các công trình/d
án ch bin du khí; Bo v môi trưng, đm bo an toàn
du khí và đi mi h thng qun tr vì s phát trin bn
vng… là nhng công trình tiêu biu, sc so, hiu qu
ca Trí tu Du khí Vit Nam, đã đóng góp to ln vào s
phát trin ca Ngành Du khí Vit Nam, góp phn làm nên
tên tui, làm nên thương hiu PETROVIETNAM. Đc bit,
các kt qu nghiên cu ca Vin Du khí Vit Nam đã đưc
các cơ quan qun lý Nhà nưc s dng làm lun c khoa
hc, đnh hưng phát trin, hoch đnh chính sách, chin
lưc phát trin công nghip du khí và các ngành công
nghip liên quan.
Trong giai đon phát trin mi, Tp đoàn Du khí Vit
Nam kiên đnh quan đim phát trin khoa hc và công
ngh là nn tng, là đng lc, là mt trong ba gii pháp
đt phá đ Ngành Du khí Vit Nam phát trin nhanh, bn
vng theo chiu sâu. Nhng ngưi làm công tác khoa hc
- công ngh du khí nói chung và Vin Du khí Vit Nam
nói riêng s đóng vai trò trung tâm trong thc hin gii
pháp v khoa hc công ngh. Đc bit, Vin Du khí Vit
Nam s tp trung nghiên cu và phát trin khoa hc công
ngh đ to ra “thương hiu VPI” mnh, tp hp và đào
to đưc đi ngũ nhà khoa hc đu ngành; tp trung, ti
ưu hóa các ngun lc đ thc hin thành công mc tiêu
xây dng thành Hc vin Du khí chuyên sâu, hoàn chnh,
đng b, kt hp nghiên cu - ng dng - đào to và thc
s là b não tham mưu cho mi hot đng sn xut kinh
doanh ca Ngành Du khí Vit Nam.
Nhân dp k nim 35 năm Ngày thành lp Vin Du
khí Vit Nam, thay mt Lãnh đo Tp đoàn Du khí Vit
Nam và Ban biên tp Tp chí Du khí, tôi xin chúc đi ngũ
các nhà khoa hc ca Vin Du khí Vit Nam vi khát vng
và nim t hào ca đơn v Anh hùng Lao đng, s chung
sc, đng lòng SÁNG TO, hi t cht xám khoa hc công
ngh du khí hin đi, tp trung cao nht sc lc và trí tu
đ hoàn thành vưt mc các mc tiêu đã đ ra, xng đáng
là Ngn la Trí tu Du khí Vit Nam Anh hùng.
Nhân dp k nim 35 năm thành lp Vin Du khí Vit Nam (22/5/1978 - 22/5/2013), TSKH. Phùng Đình Thc - Bí
thư Đng y, Ch tch HĐTV Tp đoàn Du khí Vit Nam, Tng biên tp Tp chí Du khí đã gi thư chúc mng tp th
các nhà khoa hc ca VPI, trong đó nhn mnh: "Vin Du khí Vit Nam s tp trung nghiên cu và phát trin khoa
hc công ngh đ to ra “thương hiu VPI” mnh, tp hp và đào to đưc đi ngũ nhà khoa hc đu ngành; tp
trung, ti ưu hóa các ngun lc đ thc hin thành công mc tiêu xây dng thành Hc vin Du khí chuyên sâu, hoàn
chnh, đng b, kt hp nghiên cu - ng dng - đào to và thc s là b não tham mưu cho mi hot đng sn xut
kinh doanh ca Ngành Du khí Vit Nam". Tp chí Du khí trân trng gii thiu Thư chúc mng ca Ch tch HĐTV Tp
đoàn Du khí Vit Nam.
Hướng tới mục tiêu xây dựng “thương hiệu VPI” mạnh
K NIM 35 NĂM THÀNH LP VIN DU KHÍ VIT NAM:
TSKH. Phùng Đình Thc - Bí thư Đng y, Ch tch HĐTV Tp đoàn
Du khí Vit Nam, Tng biên tp Tp chí Du khí
TIÊU ĐIM
8
DẦU KHÍ - S 5/2013
Phát trin bn vng ngành Du khí
Vi vic ch trì và tham gia thc hin hàng nghìn
chương trình/đ tài/nhim v nghiên cu khoa hc công
ngh (KHCN) cp Nhà nưc, B/Ngành và hp đng dch
v KHCN có th khng đnh Vin Du khí Vit Nam là đơn
v dn đu trong c nưc trong đóng góp nghiên cu làm
sáng t các cu trúc đa cht, đánh giá tim năng và tr
lưng du khí các b trm tích trên đt lin và thm lc
đa Vit Nam cũng như nưc ngoài, nghiên cu ng
dng các gii pháp điu hành khai thác, nâng cao thu hi
du, qun lý m an toàn, hiu qu…
Vin Du khí Vit Nam đưc giao thc hin nhiu
Chương trình trng đim cp Nhà nưc 22.01 (1981 - 1985)
“Đt cơ s khoa hc cho phương hưng công tác tìm kim
và đánh giá tài nguyên du khí trên lãnh th Vit Nam”,
22A (1986 - 1990) “Nghiên cu đánh giá và phân vùng tim
năng du khí, la chn và ng dng khoa hc - k thut vào
công tác tìm kim, thăm dò, khai thác, vn chuyn và ch
bin du khí Vit Nam”, KT 01 (1991 - 1995) “Du khí và tài
nguyên khoáng sn”, KT03 (1996 - 2000) “Đa cht, đa đng
lc và tim năng khoáng sn vùng bin Vit Nam”, KC.09
(2001 - 2005) “Điu tra cơ bn và nghiên cu ng dng
công ngh bin”, D án“Đánh giá tim năng du khí trên
vùng bin và thm lc đa Vit Nam” (thuc Đ án tng th
“Điu tra cơ bn và qun lý tài nguyên, môi trưng bin đn
năm 2010, tm nhìn đn năm 2020”) Kt qu nghiên cu
đã xác đnh, đánh giá các đi tưng tìm kim thăm dò, xây
dng đưc cơ s d liu khoa hc, đy đ, tin cy v tim
năng và tr lưng du khí trên vùng bin và thm lc đa
Vit Nam; phc v vic hoch đnh chính sách và xây dng
chin lưc tìm kim, thăm dò và khai thác du khí mt cách
khoa hc, hiu qu; góp phn khng đnh và bo v ch
quyn bin đo ca T quc.
Vin Du khí Vit Nam đã xây dng đưc h thng
cơ s d liu v tí nh ch t ca tt c các loi du thô,
condensate và khí thiên nhiên/khí đng hành khai thác
ti Vi t Nam. T đó, xây dng cơ s khoa hc cho công
tác tư vn lp các đnh hưng phát trin dài hn (chin
lưc) và trung hn (quy hoch); lp và thm đnh các d
Đẩy mạnh ứng dụng
Vin Du khí Vit Nam:
Trong 35 năm phát trin, Vin Du
khí Vit Nam đã ghi du n đm nét khi
cung cp các tư vn có giá tr cho toàn
b chui hot đng du khí ca đt
nưc và là mt trong s ít đơn v mnh
dn chuyn đi thành công mô hình
hot đng theo Ngh đnh 115/2005/
NĐ-CP t ngày 1/7/2008 vi cơ ch t
ch, t chu trách nhim ca t chc
khoa hc và công ngh công lp. Bưc
chuyn này đã to s thay đi v cht,
gn nghiên cu khoa hc và phát trin
công ngh vi sn xut, kinh doanh
và đào to ngun nhân lc, đy mnh
công tác ng dng và chuyn giao
công ngh, góp phn nâng cao tim
lc khoa hc công ngh du khí.
chuyển giao công nghệ
&
Lãnh đo Vin Du khí Vit Nam gii thiu vi Tng giám đc Zarubezhneft hot đng
ca Trung tâm Nghiên cu Tìm kim Thăm dò và Khai thác Du khí. nh: Như Trang
PETROVIETNAM
9
DẦU KHÍ - S 5/2013
án đu tư trong lĩnh vc ch bin du khí, tư vn nâng cao
hiu qu vn hành các nhà máy ch bin du khí (la chn
nguyên liu, đánh giá la chn xúc tác, ph gia và hóa
phm, tit kim năng lưng, xác đnh cơ cu sn phm
phù hp vi nhu cu th trưng).
Vin Du khí Vit Nam là đơn v duy nht và đu tiên
trong c nưc có đ điu kin v cơ s vt cht và ngun
nhân lc có th thc hin kho sát môi trưng trm tích và
môi trưng nưc ti các khu vc có hot đng du khí; xây
dng các báo cáo đánh giá tác đng môi trưng ti các
công trình trng đim… Đng thi, xây dng đnh hưng
chin lưc, đ xut các gii pháp hoàn thin cơ ch qun
lý mô hình Tp đoàn kinh t trong lĩnh vc du khí trên cơ
s lý lun khoa hc và thc tin, là cơ s cho s phát trin
nhanh và bn vng ca Ngành Du khí Vit Nam.
Gn kt công tác nghiên cu vi thc tin
Du n quan trng trong quá trình phát trin là Vin
Du khí Vit Nam đưc chuyn đi thành công mô hình
hot đng theo Ngh đnh 115/2005/NĐ-CP t ngày
1/7/2008 vi cơ ch t ch, t chu trách nhim ca t
chc khoa hc và công ngh công lp. Mô hình t chc
NCKH theo Ngh đnh 115 là rt mi chưa có tin l Vit
Nam, đã to ra áp lc nht đnh v doanh thu, vic làm,
nh hưng đn vic trin khai các nhim v nghiên cu
cơ bn, nghiên cu có tính chin lưc lâu dài Tuy nhiên,
Vin Du khí Vit Nam đã mnh dn thay đi tư duy, đ
xây dng và trin khai hàng lot các gii pháp quyt lit,
vi phương châm va làm va tin hành sơ kt, đánh giá
rút kinh nghim, va tích cc thc hin s chuyn đi, va
điu chnh cho phù hp vi thc tin nhm gii phóng và
phát huy ngun lc sáng to đưa KHCN Du khí Vit Nam
tip tc phát trin.
Theo TS. Phan Ngc Trung - Vin trưng Vin Du khí
Vit Nam: “Khi chuyn đi theo mô hình mi, Vin Du
khí Vit Nam xác đnh nhim v, kt qu ng dng KHCN
mi là yu t đm bo s phát trin bn vng. Do đó, Vin
Du khí Vit Nam tp trung nâng cao cht lưng đ tài/
nhim v NCKH và dch v KHCN, tham gia gii quyt các
vn đ thc tin đt ra đi vi s phát trin ca Ngành.
Đng thi, ch đng sp xp t chc b máy theo hưng
tinh gin, gn nh, mang tính chuyên sâu, tránh s chng
chéo, chú trng đn tính hiu qu”.
T kt qu nghiên cu, Vin Du khí Vit Nam đã đy
mnh nghiên cu ng dng, sn phm mi kp thi phc
v hot đng khai thác và ch bin du khí, giúp nâng
cao hiu qu hot đng cho các d án, tit kim chi phí
và ngoi t cho đt nưc như: t hp vi sinh - hóa - lý
đ tăng cưng thu hi du t đi tưng cát kt Miocen,
Oligocen m Bch H; ch to h nhũ tương acid trên
nn du thc vt bin tính đ x lý vùng cn đáy ging
khai thác nhm tăng h s sn phm; công ngh x lý
para n lng đng trong đưng ng bng h hóa phm
(nhũ tương) sinh nhit; h hóa phm x lý lng đng cn
ASPO phc v cho khai thác; kh năng ng dng các
công ngh mi như x lý CO
2
, GTL phc v phát trin,
khai thác các m có hàm lưng CO
2
cao; nghiên cu sn
xut cht c ch ăn mòn và gii pháp kim soát chng
ăn mòn… Vin Du khí Vit Nam cũng nghiên cu công
ngh tng hp các gói ph gia đa năng nhm nâng cao
cht lưng nhiên liu sinh hc, d kin đưa vào ng
dng thc t khi áp dng l trình pha ch và s dng
nhiên liu sinh hc ca Nhà nưc.
Năm 2013, Vin Du khí Vit Nam đã đưc Cc S
hu Trí tu - B Khoa hc và Công ngh cp 2 giy chng
nhn đăng ký nhãn hiu: S 199620 - sn phm du bôi
trơn cho dung dch khoan và s 199640 - sn phm cht
phá nhũ cho du thô. Sn phm du bôi trơn VPI-Lub cho
dung dch khoan đưc sn xut trên cơ s du ht cao su
và h ph gia tính năng, đáp ng các yêu cu k thut:
đ bôi trơn cao, d phân hy sinh hc, thân thin vi
môi trưng; hot đng n đnh dưi các điu kin nhit
đ, áp sut phc tp ca ging khoan; không nh hưng
đn thông s dung dch khoan gc; không to bt trong
dung dch; không gây s c trong quá trình khoan và
không nh hưng đn các chi tit cao su ca đng cơ
đáy. VPI-Lub cha các ph gia tính năng đm bo tính
tương thích cao vi các vt liu s dng đc thù cho các
thit b khai thác dưi đáy bin. H dung dch khoan sau
khi cho thêm cht bôi trơn VPI-Lub đưc s dng công
nghip trong thi công khoan thăm dò, khai thác ti các
ging khoan ca Liên doanh Vit - Nga “Vietsovpetro”.
Sn phm cht phá nhũ cho du thô CTAT-TL289 đưc
cu to đc bit trên cơ s ca h cht hot đng b mt
không ion khi lưng phân t ln nhm thúc đy quá
trình tách nưc trong nhũ tương du. CTAT-TL289 có ưu
đim: hot đng n đnh, có th s dng vi nhiu loi
du thô; d s dng đem li hiu qu cao khi tách các nhũ
tương du thô; có kh năng phân h y sinh h c, không
nh hưng đn môi trưng. Sn phm này đưc pha
loãng vi dung môi trưc khi bơm vào trong h thng
thit b. Tùy vào bn cht ca nhũ tương, CTAT-TL289 có
th đưc s dng bơm vào l khoan, đưng ng hoc
các b cha. Theo th nghim ca Vietsovpetro, nng đ
s dng hiu qu ca cht kh nhũ tương CTAT-TL 289 là
TIÊU ĐIM
10
DẦU KHÍ - S 5/2013
25 - 100ppm.
Ch đng đy mnh hp
tác quc t
Vi vai trò là cơ quan
nghiên cu ng dng, Vin
Du khí Vit Nam là đa ch
tin cy đ nhn chuyn
giao công ngh, sau đó
ph bin, ng dng vào
hot đng sn xut kinh
doanh ca Ngành Du khí
Vit Nam. Đng thi, ch
đng hp tác vi các t
chc KHCN, các công ty/
nhà thu du khí trong và
ngoài nưc, cng tác vi
các chuyên gia đu ngành
đ trin khai các hot đng
NCKH, đng thi là cu ni
gia các vin nghiên cu, trưng đi hc trong và ngoài
nưc nhm huy đng ngun tri thc, cht xám phc v
cho s phát trin ca KHCN Du khí Vit Nam…
Trong đó, phi k đn s hp tác có hiu qu vi các
t chc KHCN ca Liên Xô (cũ) trong thi gian đu và
Liên bang Nga, Ukraine, Azerbaijan, Uzbekistan hin nay
trong hu ht các lĩnh vc ca ngành công nghip du
khí. Hp tác vi các nưc có nn công nghip du khí
tiên tin, s hu nhiu công ngh hàng đu (như Liên
bang Nga, M, Anh, Pháp, Đc, Nht Bn, Đan Mch, Na
Uy…), các t chc quc t (ASCOPE, ACE, CCOP) và các
nưc trong khu vc đã góp phn nâng cao trình đ công
ngh ca Vin Du khí Vit Nam. Hp tác ban đu vi IFP
(Pháp) và sau này vi CoreLab (M) đã giúp Vin Du khí
Vit Nam phát trin năng lc phân tích, tr thành trung
tâm phân tích - thí nghim hàng đu trong khu vc.
Trung bình hàng năm, Vin Du khí Vit Nam phân tích
hàng chc nghìn mu (đá, du, khí, nưc, mu ô nhim,
mu ăn mòn, mu sinh hc…) phc v yêu cu sn xut
và nghiên c u, ti t ki m cho T p đoà n/Nhà nư c hà ng
tri u USD chi phí g i và phân tí ch m u nư c ngoà i.
Qua d án hp tác vi GEUS (Đan Mch), Vin Du
khí Vit Nam ln đu tiên tip nhn công ngh minh
gii tài liu đa chn bng phn mm tiên tin trên trm
workstation và chui d án tip theo đã góp phn nâng
cao năng lc ca các cán b nghiên cu và cán b ging
dy Vit Nam trong lĩnh vc phân tích và mô hình hóa
các b trm tích. Các d án hp tác vi Na Uy đã giúp
Ngành Du khí Vit Nam qun lý có hiu qu tài nguyên
du khí và phát trin mt cách bn vng, trong đó có xây
dng bn đ nhy cm môi trưng, lp k hoch ng phó
s c tràn du; xây dng các bin pháp đm bo và kim
toán h thng qun lý an toàn sc khe môi trưng Vi
s hp tác ca JOGMEC, Idemitsu (Nht Bn), Vin Du
khí Vit Nam tr thành đơn v tiên phong trong nghiên
cu, tư vn áp dng các gii pháp công ngh nâng cao
thu hi du bng bơm ép CO
2
, tng bưc tip cn công
ngh GTL Nht Bn cho ngun khí thiên nhiên ca Vit
Nam, các k thut đa hóa tiên tin nghiên cu h thng
du khí các b trm tích Vit Nam.
Trong giai đon phát trin mi, Vin Du khí Vit Nam
s tp trung nghiên cu và phát trin KHCN đ to ra
“thương hiu VPI” mnh, tp hp và đào to đưc đi ngũ
nhà khoa hc đu ngành, tp trung ti ưu hóa các ngun
lc đ thc hin thành công mc tiêu xây dng thành Hc
vin Du khí chuyên sâu, hoàn chnh, đng b, kt hp
nghiên cu - ng dng - đào to và thc s là b não tham
mưu cho mi hot đng du khí ca đt nưc. Theo chin
lưc, Vin Du khí Vit Nam s xây dng các nhim v
mang tính chin lưc ca Petrovietnam trong và ngoài
nưc, tư vn, thm đnh tt c các d án đu tư, thc hin
các đ tài/hp đng nghiên cu khoa hc và trin khai
công ngh ca Tp đoàn và các đơn v thành viên.
Ngọc Linh
Đoàn công tác ca Vin Du khí Vit Nam thăm quan các phòng thí nghim phân tích thch hc, đa
hoá, PVT hin đi ca Cc Đa cht Đan Mch và Greenland. nh: CTV
PETROVIETNAM
11
DẦU KHÍ - S 5/2013
1. Cơ sở phương pháp
1.1. Cơ s vt lý
Khi sóng đàn hi truyn trong môi trưng rn, bt đng
nht, s xy ra mt s hin tưng vt lý chính: phn x, khúc
x, hp th, bin đi dng sóng (P-S). Trong đó, hin tưng
phn x và khúc x đóng vai trò quan trng nht trong các
phương pháp đa chn truyn thng. Tùy thuc vào tương
quan gia đ dài bưc sóng và kích thưc bt đng nht
(l), sóng phn x chia thành 2 loi: (1) sóng phn x gương
(l >> ) và (2) sóng tán x (scattered). Sóng phn x gương
đưc s dng trong phương pháp đa chn truyn thng.
Sóng tán x đưc s dng trong phương pháp đa chn
quét sưn, có th chia thành 2 loi: tán x resonance (l ≈ )
và tán x rayleigh (l << )) [1]. Bài vit này đ cp đn sóng
tán x, quay tr li máy thu t nhng bt đng nht có kích
thưc xp x hoc nh hơn bưc sóng phát và xy ra trong
toàn b môi trưng đa cht.
Trong môi trưng đa cht luôn tn ti nhiu loi bt
đng nht kích thưc nh hơn bưc sóng đa chn, nhưng
nhiu nht vì vy th hin rõ nht trên trưng sóng là các
bt đng nht do nt n m. Nt n m là nt n cha
đy cht lưu. Ngoài hiu ng do khác bit v tr kháng
âm hc ti ranh gii cht lưu và đá, các nt n m còn to
ra hiu ng “khép - m” khi chu s tác đng ca sóng đàn
hi, làm cho năng lưng sóng tán x t nt n m cao hơn
nhiu so vi các loi bt đng nht khác.
Tn s sóng cơ bn to ra khi sóng đa chn ti tương
tác vi nt n và đưc xác đnh bng công thc [1]:
f
= V
s
/l
Trong đó:
V
s
: Vn tc sóng ngang;
l
mp
: Đ m ca nt n.
Nt n có kích thưc 10
-3
- 10
1
m s to nên sóng tán
x có tn s trong khong 10
3
- 10
6
Hz. Có th thy, sóng
tán x t mt nt n đơn l như vy có tn s quá cao nên
không th quay tr li b mt trái đt. Tuy nhiên, mt tp
hp nt n phân b đ gn nhau (đi nt n) có th coi
như là mt “đim” phát sóng tán x, có kích thưc bng
đi Fresne 1. Khi đó, sóng tán x s có dng cu, năng
lưng thp hơn 1 - 2 bc (10 - 100 ln) so vi sóng phn x.
Bán kính và chiu dày ca đi Fresnel 1: R = (L)
0,5
và
D = 0,5.
Trong đó:
: Bưc sóng ti;
L: Khong cách t ngun sóng đn đi nt n.
CÔNG NGH ĐA CHN QUÉT SƯN VÀ TRIN VNG NG DNG
TRONG THĂM DÒ, KHAI THÁC DU KHÍ VIT NAM
TS. Nguyễn Hồng Minh
1
, TS. I.A.Chirkin
2
,
ThS. Nguyễn Văn Phòng
1
, ThS. Nguyễn Danh Lam
1
1
Vin Du khí Vit Nam
2
Vin Hàn lâm Khoa hc T nhiên Liên bang Nga
Tóm tắt
Công ngh đa chn quét sưn (Side View Seismic Locator - SVSL) đưc ng dng trong thăm dò, khai thác du khí
t năm 1991. Đn nay, hơn 100 m/khu vc trên th gii đã đưc nghiên cu theo phương pháp này đ xác đnh s
phân b nt n, ti ưu hóa v trí và qu đo ging thăm dò, khai thác, theo dõi tác đng vt lý lên va, nâng cao hiu
qu khai thác Năm 2009, công ngh đa chn quét sưn đã đưc tng Gii thưng Khoa hc - Công ngh ca Chính
ph Liên bang Nga.
Trong bài vit này, nhóm tác gi gii thiu cơ s lý thuyt, thc tin trin khai công ngh đa chn quét sưn đ
gii quyt mt s bài toán trong thăm dò, khai thác du khí Liên bang Nga, cũng như bưc đu th nghim và trin
vng ng dng Vit Nam. Kt qu th nghim cho thy, vic ng dng công ngh đa chn quét sưn cho điu kin
Vit Nam hoàn toàn kh thi bng cách x lý li tài liu đa chn 3D thc đa. S liu “ch s nt n”, tính toán theo công
ngh này có s phù hp vi thc t phân b nt n ca m và cho mi tương quan khá cht ch vi kt qu minh gii
tài liu đa vt lý ging khoan.
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
12
DẦU KHÍ - S 5/2013
Do hin tưng nt n xy ra ph bin trong môi
trưng đa cht, sóng tán x xut hin khp mi nơi, vi
năng lưng khác nhau, ph thuc vào các yu t sau [1]:
= G ·W ·k ·n ·c ·
Trong đó:
G: H s ph thuc vào hưng ca h phát và thu sóng;
W: Năng lưng sóng ti trong mt đơn v th tích;
c: H s ph thuc s thay đi ca đơn v th tích;
n: S lưng nt n trong mt đơn v th tích;
k: H s bt đng hưng ca nt n;
: Tit din mt đ nt n trung bình.
V nguyên tc, có th tính toán đưa tt c các h
s v hng s. Khi đó, năng lưng sóng tán x ch ph
thuc s lưng nt n trong mt đơn v th tích và tit
din mt đ nt n trung bình. Do quá trình tính toán
có nhiu hiu chnh, ta có th quy ưc năng lưng sóng
tán x là đi lưng không th nguyên, gi là ch s nt
n. V bn cht, ch s này phn ánh đ rng nt n m
ca đt đá.
1.2. K thut thu phát và x lý
Cơ s vt lý cho thy, đim khác bit ca sóng tán x
so vi sóng phn x gương là: (a) sóng tán x có biên đ/
năng lưng nh hơn t 10 - 100 ln; (b) sóng tán x xut
hin trong toàn b môi trưng đa cht, trong khi sóng
phn x gương ch xut hin trên ranh gii tr kháng âm
hc. Do vy, vic nghiên cu sóng tán x cn h thng thu
phát, x lý và minh gii riêng phù hp vi đc đim ca
sóng tán x.
- H thng thu phát sóng tán x phi cho phép tích
lũy tín hiu lên đn c 10
4
ln. Đ gii quyt bài toán này,
s dng h thng “vùng” thu phát thay cho “đim” thu
phát: mi vùng thu, phát có hàng trăm đim thu, phát.
Vic tích lũy tín hiu đng pha da trên cơ s tính cht cu
ca mt sóng tán x;
- Trong phương pháp sóng tán x, sóng phn x
gương tr thành nhiu. Đ loi b nhiu, h thng thu
phát đưc s dng trong ch đ quan sát sưn (Hình 1),
thay vì quan sát góc thng như trong đa chn phn x;
- Vì sóng tán x xut hin trong toàn b môi trưng
đa cht, trong quá trình x lý, thut toán bin đi tp
trung ca Slenkin đưc s dng đ “quét” qua toàn b
th tích nghiên cu, tính toán năng lưng sóng tán x,
bin đi thành ch s nt n và gán vào tng đim ca
th tích đó;
Do đc đim thu phát và x lý, thut ng “đa chn
quét sưn” đưc đ xut s dng nhm th hin mt cách
chính xác, d hiu bn cht ca phương pháp.
Hình 2. Phân b nt n trong mô hình thúc tri t dưi lên [2]
Hình 1. Sơ đ nguyên lý thu phát theo phương pháp
đa chn quét sưn [1]
Mt đt
Khu vc nghiên cu
Tia sóng
Vùng nt n
Đi Fresnel
Đi tưng cn nghiên cu
(a)
(b)
PETROVIETNAM
13
DẦU KHÍ - S 5/2013
1.3. Phương pháp minh gii
Kt qu x lý theo phương pháp đa chn quét sưn
là trưng năng lưng sóng tán x không th nguyên hay
còn gi là ch s nt n. Phương pháp minh gii tài liu
tuân theo các nguyên tc cơ bn. Năng lưng sóng tán
x/ch s nt n ph thuc vào s lưng nt n trong
mt đơn v th tích và tit din mt đ nt n trung
bình. V bn cht nó th hin đ rng nt n ca môi
trưng đa cht. Phân b nt n ph thuc vào nhiu
yu t: trưng ng sut kin to, thành phn thch hc,
trưng trng lc ca đt đá. Mi yu t chi phi phân b
nt n theo nhng quy lut khác nhau, trong đó có mt
s mô hình ng sut kin to đưc s dng như nhng
quy lut ph bin: mô hình thúc tri ca khi móng, mô
hình trưt bng kéo giãn và trưt bng nén ép
- Mô hình thúc tri ca khi móng có đ cng cao
vào trm tích bên trên có đ cng thp hơn. Theo Gzovski
[2], kt qu ca mô hình này là 2 đi nt n chính nm
trung tâm và rìa bao quanh khi thúc tri, trong đó đi rìa
có hình phu vi các nt n đưc sp xp như “cánh gà”
(Hình 2b). Ngoài 2 đi chính này, còn có các đi nt n
dng tia xut phát t trung tâm khi thúc tri và luôn xen
k vi các đi b nén ép (Hình 2a).
- Mô hình trưt bng kéo giãn và trưt bng nén
ép cho thy quy lut phân b ca các đi nt n xung
quanh các ranh gii trưt là các đt gãy (Hình 3). Quy lut
phân b, đc đim v hưng phát trin ca vùng nt n
và vùng nén ép xen k vi nt n xut phát t tính toán
lý thuyt cũng như thc nghim trên mô hình do các nhà
khoa hc Liên bang Nga tin hành [3].
Các quy lut trên giúp xác đnh chính xác hơn cơ ch
thành to, quy lut phân b các đi nt n, tăng xác sut
thành công cho các ging thăm dò, phát trin. Mô hình
m trên cơ s các các quy lut này s giúp lên k hoch
phát trin m sát thc tin, điu hành khai thác hiu qu
và an toàn hơn.
2. Ứng dụng phương pháp địa chấn quét sườn trong
thăm dò, khai thác dầu khí
Phương pháp đa chn quét sưn đưc xây dng năm
1990 - 1991 bi mt nhóm các nhà khoa hc ca Vin Hàn
lâm Khoa hc T nhiên Liên bang Nga (RANS). Nhim v
ban đu đt ra là nghiên cu trưng nt n ca đt đá đ
phát hin các v n ht nhân ngm dưi lòng đt. Phương
pháp này đưc xây dng hoàn chnh c v mt lý thuyt
đn k thut thu phát, x lý, ch to thit b và đưc th
nghim thành công ti mt s cơ s th ht nhân. Đc
bit, phương pháp đa chn quét sưn đưc ng dng
thành công Liên bang Nga và mt s nưc khác đ gii
quyt nhiu bài toán thăm dò, khai thác du khí như:
nghiên cu phân b nt n, đ xut v trí khoan, tính toán
qu đo ging, khong m va ti ưu; d báo khong có
nguy cơ s c khi khoan; theo dõi thay đi đc đim nt
n khi có tác đng t nhiên, nhân to lên va…
Mt trong nhng d án ng dng phương pháp này
thành công là ging khoan 30 ti m Bc Demianskoe,
vùng Chiumen, Tây Siberia. V trí ging khoan đưc xác
đnh da trên cu to phát hin qua tài liu đa chn phn
x và d thưng ch s nt n có phương gn thng đng.
Kt qu khi th va đ sâu 2.780m đã cho dòng du
hơn 300 thùng du/ngày đêm. Đây là lưu lưng ln nht
không ch ca m mà ca c khu vc (Hình 4).
Hình 3. Mô hình nt n trong trưng ng lc trưt bng kéo giãn
(trái) và trưt bng nén ép (phi) [2]
Hình 4. Mt ct tng hp theo tài liu đa chn phn x và đa
chn quét sưn, qua ging khoan 30, m Bc Demianskoe,
vùng Chiumen, Tây Siberia [1]
Chiu sâu tuyt đi (m)
Ging 30
Khong cách ngang
Trưng mt đ nt n (c.u)
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
14
DẦU KHÍ - S 5/2013
Khi khoan các ging 305, 217, 219… ti m Kiubinskoe,
Đông Siberia cũng nhn đưc kt qu tương t. Hin các
công ty du khí đây đu s dng c 2 du hiu đ đt
ging khoan: (1) s có mt ca cu to theo đa chn phn
x và (2) d thưng ch s nt n theo phương pháp đa
chn quét sưn. Trưc đây, khi ch căn c vào du hiu th
nht đ khoan, lưu lưng ca các ging thưng không
cao và kém n đnh [1].
Kt qu nghiên cu đa chn quét sưn m
Romashkinskoe (Tatarstan) năm 1994 cho phép kt lun
v nguyên nhân gây ra s c (khin mt dung dch trm
trng và dng c khoan b kt) ti ging 20.000 năm 1975
là do đã khoan qua các v trí có d thưng nt n (Hình 5).
Phương pháp đa chn quét sưn đưc chng minh đ tin
cy bng các s liu đa vt lý ging khoan và sau đó còn
đưc s dng đ d báo các phc tp khi khoan.
Phương pháp đa chn quét sưn cũng đưc ng
dng đ theo dõi tác đng khi kích thích bng xung đa
chn lên các ging khai thác ti khu vc Abdulrakhmanov
(din tích 3,6 3,8km), thuc m Romashkinskoe. Tác
đng ca xung đa chn làm tăng sn lưng chung ca
khu vc lên 10 - 15%, tuy nhiên hiu ng không đng đu
thm chí có ging còn gim lưu lưng. Bên cnh đó, mc
dù xung đa chn kích thích có năng lưng thp, nhưng li
phát hin hiu ng thay đi lưu lưng nhng ging cách
xa đn 2km. Theo s liu đo đa chn quét sưn trưc và
sau khi tác đng, các nhà nghiên cu đã phát hin xung
đa chn kính thích đã làm tăng mc đ nt n ca vùng
cn ging, gim mc đ nt n vùng k tip và sau vùng
đ nt n gim li là vùng đ nt n tăng…ging như
hiu ng lan truyn “domino”. Đây chính là nguyên nhân
ca hin tưng có ging tăng, có ging gim sn lưng và
tác đng ca xung đa chn có th truyn xa đn vài km
quanh vùng đưc kích thích.
3. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ địa chấn quét sườn
ở Việt Nam
Vit Nam, do điu kin thăm dò, khai thác ngoài bin
nên vic thu phát theo phương pháp quét sưn gp nhiu
khó khăn. Sau khi nghiên cu tài liu thc đa, phương án
x lý li tài liu đa chn 3D theo phương pháp “gi” quan
sát sưn đã đưc đ xut cho m X, thuc b Cu Long,
thm lc đa Vit Nam. Đây là ln đu tiên k thut này
đưc tin hành cho điu kin bin vi các bưc chính:
- Bưc 1: x lý sơ b tài liu đa chn thc đa 3D ca
m X, b Cu Long, ti Vin Du khí Vit Nam.
Hình 6. Trưng ch s nt n đo theo thi gian, m Romashkinskoe, Tatarstan; : Trưc tác đng bng xung đa chn; b: Sau tác đng 1
ngày; c: Sau tác đng 4 ngày [1]
(a)
(b) (c)
Hình 5. Mt ct ch s nt n qua ging khoan 20.000, m
Romashkinskoe, Tatarstan, cho thy v trí xy ra s c trùng vi d
thưng ch s nt n [1]
Khu vc 1: mt
mt phn dung
dch khoan
Chiu sâu tuyt đi (m)
Ging 20000 - Minibaevskaya
Tính nt n m (c.u)
Khu vc 2: mt
hoàn toàn dung
dch khoan và
kt thit b sp l
thành ging
Trưng mt đ nt n (c.u)
PETROVIETNAM
15
DẦU KHÍ - S 5/2013
- Bưc 2: tip tc x lý đc bit theo phương pháp “gi”
quan sát sưn. Các thông s thu phát sưn “gi” như sau:
+ “Vùng” n gm 2 tuyn song song, có kích thưc -
700 x 60m; khong cách gia các đim n trên tuyn - 25m.
+ “Vùng” thu gm 8 tuyn song song, kích thưc -
700 x 700m; khong cách các tuyn - 100m; khong cách
gia các đim thu trên tuyn - 25m. Bưc dch chuyn
“vùng” thu phát là 700m x 350m (Hình 7).
Tip theo là quá trình x lý đc bit: sp xp li s liu
theo h quan sát mi; bin đi Slenkin đ có s liu như
quan sát sưn; phân tích và xác đnh vùng cn trit tiêu
sóng phn x; cng tín hiu sóng tán x, tính toán năng
lưng, gán vào tng đim nghiên cu đ có khi s liu ch
s nt n; chun hóa giá tr theo bi cng.
Kt qu x lý là khi s liu “ch s nt n”, đnh
dng SEG-Y có các thông s sau: din tích: 376km
2
;
khong thi gian: 1.500 - 4.500ms; s lưng tuyn
dc: 1.481 (t 60 -1.540); s lưng tuyn ngang: 2.161
(t 130 - 2.290); khong cách gia các tuyn: 12,5m;
bưc mu hóa theo thi gian: 4ms.
Khi phân tích s liu “ch s nt n”, nhóm tác gi
thy có s phù hp tt gia ch s nt n tính toán
đưc và thc t phân b nt n, cũng như các kt qu
khoan, khai thác ca m. V mt trc quan, có th thy
rõ mc đ nt n trên cánh phía Tây ca m cao hơn
hn cánh phía Đông (Hình 8, 9). Điu này hoàn toàn
phù hp vi mô hình m đưc nhà thu xây dng
trong báo cáo tr lưng. Thc t các ging cho lưu
lưng tt đu đưc khoan vào cánh này và các ging
không thành công đu khoan vào cánh ngưc li [4, 5].
Đ đánh giá đnh lưng hơn s phù hp này, ch
s nt n đưc so sánh trên biu đ tương quan vi
đ rng nt n đưc tính toán trên cơ s tài liu đa
vt lý ging khoan. Biu đ này cho thy t l tương
quan cao, R = 0,895 (Hình 10). Do tài liu đa vt lý
ging khoan ch có trên qu đo ging, trong khi ch
s nt n tính toán theo phương pháp đa chn quét
sưn cho thông tin v c khi móng, nên qua h s
tương quan như trên hoàn toàn có th dùng ch s
nt n như tính toán đ nghiên cu phân b nt n
trong móng, xây dng mô hình dch chuyn, tích
t du khí, thit k ti ưu hóa qu đo ging khoan
thăm dò, khai thác.
4. Kết luận
Kt qu th nghim trên cho thy s liu “ch s
nt n”, tính toán theo công ngh đa chn quét sưn,
có s phù hp vi thc t phân b nt n ti m X,
thuc b Cu Long, thm lc đa Vit Nam và cho mi
tương quan khá cht ch vi kt qu minh gii tài liu
đa vt lý ging khoan. Kh năng ng dng công ngh
đa chn quét sưn cho điu kin Vit Nam bng cách
x lý li tài liu đa chn 3D thc đa là hoàn toàn kh
Hình 9. Sơ đ cu trúc móng trưc Đ tam m X (đen trng) có biu din
“ch s nt n” (màu) [3]
Hình 8. Mt ct đa chn phn x (đen trng) có biu din “ch s nt n”
(màu) cho thy đi nt n tp trung trên cánh phía Tây ca m [3]
Hình 7. Sơ đ thu phát “gi” như quan sát sưn, da trên tài liu đa
chn 3D trên bin: màu xanh dương - vùng thu; màu đ - vùng phát;
màu xanh lá cây - vùng sóng phn x [3]
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
16
DẦU KHÍ - S 5/2013
thi, không cn nhiu thi gian và chi phí cho vic thu phát
li ngoài thc đa.
Khi kt hp s liu “ch s nt n” vi tài liu đa chn
phn x thông thưng cung cp thêm nhng thông tin
quan trng và tin cy v phân b nt n trong môi trưng
đa cht, đc bit là móng trưc Đ tam. ng dng công
ngh mi này giúp nâng cao hiu qu công tác tìm kim,
thăm dò và khai thác du khí trong các đi tưng nt n,
đng thi có thêm công c đ nghiên cu sâu hơn v
mô hình đa cht tng cha trong móng, trưng ng sut
kin to và các nguyên nhân to nên các đi nt n trong
móng, xác đnh quy lut phân b nt n, hn ch tính
đa nghim trong nghiên cu đi tưng quan trng này
Vit Nam.
Lời cảm ơn
Nghiên cu th nghim công ngh nói trên đưc thc
hin trong khuôn kh Đ tài “X lý tài liu 3D m X nhm
th nghim công ngh xác đnh các vùng nt n bng
công ngh do RANS gii thiu” theo hp đng s 5658/
HĐ-DKVN gia Tp đoàn Du khí Vit Nam và Vin Du khí
Vit Nam. Nhóm tác gi trân trng cm ơn Tp đoàn đã h
tr, to điu kin cho nhóm tác gi hoàn thành nhim v
nghiên cu nói trên.
Tài liệu tham khảo
1. .., .., ..,
.., ..
-
. .
- . 2007. 3.
2. .. . .
. 1976.
3. ..
“ 3D,
X,
,
”. 2012.
4. Hoan Vu JOC. Seismic attributes study to evaluated
fractured basement reservoir. 2010.
5. Hoan Vu JOC. Hydrocarbon initial in place and
reserves assessment report. 2011.
Độ nứt nẻ mở (%)
Chỉ số nứt nẻ (không thứ nguyên)
Hình 10. Tương quan gia “ch s nt n” (trc hoành) và đ rng
theo tài liu đa vt lý ging khoan cho phn qua móng (trc tung)[3]
Summary
Side View Seismic Locator (SVSL) has been applied in oil and gas exploration and production since 1991. Up to
now, SVSL has been successfully used for more than 100 oil elds/areas to study fracture distribution, propose well
location, optimise well trajectory, monitor the producing reservoir, and improve reservoir management. Due to these
achievements, this technology was given a scienti c and technological award by the Russian Government in 2009.
This article reviews the bottom line theory and the application of SVSL to solve exploration and production problems
in Russia and brie y presents the rst test of SVSL in Vietnam. The test shows there are real possibilities to reprocess
the 3D eld seismic data for application of the SVSL method to study the fractured basement reservoir of o shore
oil elds in Vietnam. According to the testing results, the fracture index calculated by SVSL coincides well in terms
of general trend with the fracture distribution at the oil eld and shows a close correlation with fracture porosity
calculated from the well log data.
Side View Seismic Locator and its possible application
in Vietnam
Nguyen Hong Minh
1
, I.A.Chirkin
2
, Nguyen Van Phong
1
, Nguyen Danh Lam
1
1
Vietnam Petroleum Institute
2
Russian Academy of Natural Sciences
PETROVIETNAM
17
DẦU KHÍ - S 5/2013
1. Giới thiệu
Tp E, h tng Trà Cú (thuc Lô 15-1a) có tui Oligocen
sm. Trong thi kỳ này có hot đng ca núi la đưc
minh chng bng các đá phun trào và trm tích phun trào.
Trm tích ca tp cách ngun cung cp vt liu không
xa và đưc trm tích trong môi trưng sông ( uvial), h
(lacustrine) vi mc đ bin đi sau trm tích giai đon
diagenesis. Tp nghiên cu đã phát hin đưc các tng
sn phm du khí cho dòng vi lưu lưng công nghip.
Trong quá trình khoan tìm kim, thăm dò ti Lô 15-1a,
Công ty Liên doanh Điu hành Cu Long (Cuu Long JOC)
đã phát hin các va du khí nm trong tp E, h tng Trà
Cú. Tng nghiên cu là các va cát, bt, sét xen k, phân
lp không dày và có chiu sâu t 2.900 - 4.400m. Dung
dch gc du đưc s dng đ khoan các ging khoan
ti Lô 15-1a và 104m mu lõi đưc ly ti v trí các ging
khoan T-2A, 3A, 4A và N-3A thuc 2 khu vc m T và m
N. Các mu này đưc phân tích đc đim thch hc, đ
rng, đ thm và đo áp sut mao dn bng phương pháp
màng bán thm.
C th, các phân tích thch hc đưc tin hành trên
các mu lõi, mu vn bng các phương pháp: nghiên cu
lát mng thch hc (trên 200 mu), kính hin vi đin t
quét (70 mu) và phương pháp nhiu x tia X (360 mu).
Các phân tích mu lõi thông thưng (đ rng, đ thm và
t trng) đưc tin hành trên 225 mu. Trong đó, đ rng
th hin kh năng cha cht lưu ca đt đá và là thông
s quan trng trong công tác tìm kim, thăm dò du
khí. Đ rng ca mu đưc đo bng phương pháp nén
khí heli da trên Đnh lut Boyler [6] thông qua vic xác
đnh th tích khung đá và th tích l rng. Đ thm th
hin kh năng cho dòng ca va và là mt trong nhng
thông s quyt đnh lưu lưng khi tin hành khai thác. Đ
thm tuyt đi ca mu đưc đo bng thit b CMS-300
điu kin nén hông (NOB) theo phương pháp dòng chy
ca khí không n đnh và đưc xác đnh theo Đnh lut
Forheimer.
Phân tích đ bão hòa nưc dư trc tip t mu lõi
đưc tin hành trên 89 mu, đo bng phương pháp Dean-
Stark [6]. Trong đó, lưu ý vn đ ly mu t ging khoan và
bo qun tt đ không nh hưng đn s thay đi hàm
lưng nưc cha trong mu. Theo Kenedy, Van Meter và
Jones [7], ti các ging khoan s dng dung dch khoan
gc nưc có nh hưng nhiu đn đ bão hòa nưc ban
đu ca mu đá và trng thái bão hòa nưc ban đu ca
mu đưc bo tn tt khi mu đưc khoan bng dung
dch gc du.
Áp sut mao dn ca tp E, h tng Trà Cú đưc xác
đnh bng phương pháp màng bán thm điu kin mu
đưc nén áp sut ti điu kin va (38 mu). T đưng
cong áp sut mao dn s xác đnh đưc s phân b kích
thưc kênh rng; d đoán s phân b cht lưu trong va,
cht lưng đá cha và kh năng tham gia dòng chy ca
các cht lưu, chiu sâu ca mc nưc t do.
ĐC TÍNH CHA CA TP E, H TNG TRÀ CÚ, LÔ 15-1a
THUC B CU LONG
ThS. Hoàng Mạnh Tấn, ThS. Nguyễn Hồng Minh, KS. Nguyễn Văn Hiếu
Vin Du khí Vit Nam
Mở đầu
Bài vit đánh giá tính cht cha ca tp E, h tng Trà Cú (thuc Lô 15-1a, b Cu Long) da trên kt qu phân tích
đưc thc hin ti Trung tâm Phân tích Thí nghim - Vin Du khí Vit Nam (VPI-Labs). Đá cha tp E trong khu vc
nghiên cu ch yu thuc dng arkose, lithic arkose và ít hơn là feldspathic greywacke; có đ rng trung bình 9,39%,
đ thm trung bình 0,085mD; quan h gia k và Φ có h s hi quy tương đi cao (R
2
= 0,692). Đ bão hòa nưc đưc
xác đnh bng cách đo trc tip trên mu và t mt s đưng quan h đưc thit lp (mc 2.2). Đây là phương pháp
đánh giá đ bão hòa nưc trong va đ so sánh vi các phương pháp khác, đc bit là đi vi nhng ging khoan s
dng dung dch khoan gc nưc. T kt qu phân tích đưng cong áp sut mao dn, nhóm tác gi xác đnh đc trưng
cu trúc kênh rng, góp phn đánh giá kh năng cha và dch chuyn ca du trong các kênh rng trong quá trình
khai thác; t đó đ xut các gii pháp ti ưu tác đng vào va nhm tăng cưng kh năng thu hi du.
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
18
DẦU KHÍ - S 5/2013
2. Đặc tính chứa của tập E, hệ tầng Trà Cú
2.1. Đc đim thch hc
Theo kt qu phân tích lát mng, đi vi khu vc
m T [5], đá ca tp ch yu là cát kt sch ht mn, đ
chn lc trung bình, thuc loi cát kt lithic arkose rt ít
feldspathic và arkose (theo phân loi ca R.L.Folk 1974).
Đá cha phong phú mnh đá phun trào (ph bin là 10
- 20%), granite (5 - 10%), chert (1 - 2%), schist (2 - 4%) và
quartzite (1 - 2%) (Hình 1). Khoáng vt th sinh vi phn
ln là thch anh, calcite, zeolite (xut hin không đu).
Khoáng vt sét xut hin ri rác, ch yu là chlorite (Hình
2) và ít illite cùng vi hn hp sét illite-smectite; chlorite
tăng dn theo chiu sâu và không có s xut hin ca
smectite, kaolinite.
Ti khu vc m N [4], các mu phân tích ch yu
là đá cát kt dng arkose, lithic arkose và ít hơn là
feldspathic litharenite, có kích thưc ht t rt mn đn
thô, ph bin là ht trung bình đn thô. Hình dng các
ht t bán góc cnh đn tròn cnh và ít hơn là dng
góc cnh, đ chn lc t trung bình đn tt. Tip xúc
gia các ht đa phn là dng đim và đưng cho thy
đá b ép nén chưa cao (Hình 3). Hin tưng xi măng hóa
rt mnh nh hưng không nh đn kh năng cha
ca đá, các khoáng vt th sinh lp đy các kênh rng
như zeolite (Hình 4), calcite, siderite, thch anh, chlorite
(Hình 5), kaolinite và các khoáng vt sét khác. Theo kt
qu phân tích nhiu x tia X (XRD) cho toàn b đá, hàm
lưng sét trung bình đt 15% và ch yu tp trung trong
khong 4 - 10%. Trong đó, lưng khoáng vt smectite
trung bình chim khong 34,6%. Các khoáng vt sét
phát trin mnh khin đ thm gim và tăng đ bão
hòa nưc dư trong đá cha.
Trm tích tp E đưc vn chuyn chưa quá xa so vi
ngun cung cp vt liu và trm tích trong môi trưng
năng lưng cao đn thp (như môi trưng sông, h);
có ngun gc cung đo magma và móng nâng lc đa.
Theo kt qu phân tích thch hc, đ rng đưc đánh giá
Hình 1. Đ sâu 3.831,36m - Ging khoan T-3A Hình 2. Đ sâu 3.996,36m - Ging khoan T-4A
Hình 3. Đ sâu 2.972,05m - Ging khoan N-3A Hình 4. Đ sâu 2.975,2m - Ging khoan N-3A
PETROVIETNAM
19
DẦU KHÍ - S 5/2013
trung bình gm: rng nguyên sinh ph bin (8 - 12%) và
mt phn rng th sinh (1 - 1,4%). Trong quá trình thành
to các khoáng vt th sinh thưng to ra các vi l rng
và hu ht các khoáng vt có mc đ trao đi cation
thp (ngoi tr s lưng nh khoáng vt smectite, ilite
có mc đ trao đi cation cao và trung bình). Đc đim
thch hc như trên đã to nên s khác bit trong kh
năng cha ca đá, th hin rõ nht là hàm lưng nưc
dư trong th tích các kênh rng (mc 2.2).
2.2. Đc đim mu lõi
2.2.1. Ð rng và đ thm
Theo phân tích, mu lõi, đá cha ca tp E có
đ rng thp, giá tr trung bình đt 9,39%, ch
yu tp trung trong khong 7 - 13% (Hình 6) [1,
3]. Bng 2 cho thy đá cha m N có đ rng
trung bình (8,50%) thp hơn so vi đá cha
m T (9,8%). Đ thm ca tp E thay đi ln t <
0,01mD đn hàng trăm mD, giá tr trung bình đt
0,085mD (Hình 7). Quan h rng - thm (Hình 8)
đưc tính theo công thc sau:
Quan h này có h s gn kt tương đi cao
(R
2
= 0,692), có th s dng đ tính đ thm ti
các đim khác nhau trong va khi bit đ rng. Đ
thm trung bình ca tp E m N thp hơn so vi
đ thm m T (Bng 2). T s gia thm vuông
góc và thm song song KV/KH (Bng 2) ca tp E
ti m N (0,512) nh hơn nhiu so vi m T (0,918).
Điu này cho thy kh năng rt ln đá tp E ti m
T s chy theo hưng vuông góc vi mt lp. Nhìn
chung, đây là tp đá cha có đ rng, đ thm
trung bình thp, giá tr thay đi mnh theo din
phân b. Do vy, vn có kh năng tìm thy khu
vc mà đó đá tp E có kh năng cha tt hơn so
vi vùng nghiên cu.
2.2.2. Đ bão hòa nưc
Đ bão hòa nưc trung bình đo trc tip trên
mu lõi ca tp E đt 41,49%. Trong đó, đ bão
hòa nưc trung bình m N đt 59,23%, cao hơn
so vi m T (35,58%), phù hp vi kt qu phân
tích thch hc (mc 2.1). Chi tit v đ bão hòa
nưc ti tng ging khoan đưc th hin trong
Bng 4.
Ngoài cách đo trc tip trên mu, đ bão hòa
nưc có th đưc xác đnh gián tip thông qua
quan h gia áp sut mao dn vi đ bão hòa nưc hoc
t các đưng cong đa vt lý ging khoan.
Kt qu phân tích mu lõi thông thưng cho thy
tính cht va ca tp có s bin đi rt ln các v trí và
cu to khác nhau. Điu này gây khó khăn trong vic d
báo chính xác kh năng khai thác cũng như đánh giá
tr lưng. Đ có th đánh giá tng th tính cht ca tp
v s phân b ca cht lưu da trên kt qu phân tích
mu lõi, nhóm tác gi đã phân tích tng hp các đưng
Hình 6. Biu đ tn sut đ rng tp E
Hình 5. Đ sâu 2.975,2m - Ging khoan N-3A
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
20
DẦU KHÍ - S 5/2013
cong áp sut mao dn, thit lp các hàm quan h và la
chn cách xác đnh đ bão hòa nưc trong va sát vi
thc t nht.
2.3. Áp sut mao dn (P
c
) và ng dng trong vic đánh
giá tính cht va
Theo phương pháp màng bán thm, có 38 mu tp
E đưc chn và xác đnh đ bão hòa nưc ti các cp áp
sut: 2, 4, 8, 15, 35, 70, 120 và 200psig.
Trong đó:
P
c
: Áp sut mao dn, dynes/cm
2
;
d: Sc căng b mt, dynes/cm;
θ: Góc dính ưt, đ;
r: Bán kính l rng, cm.
T s liu đo áp sut mao dn (Bng 3), nhóm tác gi
lp quan h gia ch s cht lưng đá cha (RQI) vi đ
bão hòa nưc dư (Swi), gia đ thm (K) vi Swi, xây dng
quan h hàm J-Function vi Swi. T đó la chn phương
pháp xác đnh đ bão hòa nưc dư mt cách ti ưu nht.
2.3.1. Quan h tính cht ca đá vi cht lưu theo hàm
J-Function
Thc t thí nghim xác đnh áp sut mao dn ch đưc
tin hành trên tng mu nh (là các phn rt nh ca va).
Do vy, vic kt hp các thông s mao dn cho tng loi
đá cha là rt cn thit. Phương pháp này ln đu tiên
đưc công b bi Leverett [8] và s dng hàm quan h
J-Function:
Trong đó:
P
c
: Áp sut mao dn, dynes/cm
2
;
k: Đ thm, cm
2
;
d: Sc căng b mt, dynes/cm;
f: Đ rng, p.đ.v.
Tp hp kt qu phân tích đã đưc tính toán theo
công thc trên vi giá tr sc căng b mt d = 72dynes/
cm. T đó, lp đưc hàm J-Function, có h s hi quy (R
2
=
0,732) (Hình 9) và xác đnh đ bão hòa nưc dư mt cách
tương đi ti mi v trí ca đá cha so vi mt ranh gii
du nưc khi bit giá tr đ rng và đ thm.
2.3.2. Xác đnh kích thưc l rng
Bán kính l rng ca các kênh dn đưc tính theo
công thc:
r = (2..cos)/P
c
Theo s phân b kích thưc l rng (Hình 10),
bán kính kênh rng phân b trong khong t dưi
0,104micron đn hơn 10,443microns. Kích thưc l rng
tp trung ch yu trong 2 khong: (1) t 0,579micron đn
Hình 7. Biu đ tn sut đ thm tp E
Ging khoan: T-2A, T-3A, T-4A, N-3A
225 mu
Log (Y) = *X - 4,6990
H s hi quy R
2
= 0,692
Hình 8. Biu đ quan h đ rng - đ thm toàn tp E
PETROVIETNAM
21
DẦU KHÍ - S 5/2013
hơn 10,443microns và (2) dưi 0,104micron. Hình 10 cho
thy kích thưc l rng ti m N nh hơn so vi m T. Điu
này đưc lý gii do s phát trin mnh ca các khoáng vt
th sinh và khoáng vt sét ti m N khin kích thưc, th
tích l rng gim.
S phân b kích thưc l rng, tính cht dính
ưt ca đá và tài liu đo đ thm tương đi cho
phép đánh giá kh năng tham gia dòng chy ca
các kênh rng. T đó, xác đnh các gii pháp ti ưu
tác dng vào va đ tăng cưng kh năng thu hi
du ca m. Tuy nhiên do không có tài liu thm
tương đi, nên nhóm tác gi ch nhn đnh: đá cha
ưa nưc, nu s dng nưc bơm ép đơn thun đ
duy trì áp sut va thì hiu qu thu hi du không
cao, cn phi nghiên cu k hơn.
2.3.3. Xác đnh đ bão hòa nưc dư thông qua vic
lp quan h gia ch s cht lưng va vi đ bão hòa
nưc dư và quan h gia đ thm vi đ bão hòa
nưc dư
Ch s cht lưng va (RQI) đưc tính như sau:
RQI = 0,0314(K/)
0,5
Trong đó:
K: Đ thm;
: Đ rng.
Nhóm tác gi đã thit lp mi quan h gia ch
s cht lưng va (RQI) vi đ bão hòa nưc dư (Swi)
theo s liu áp sut mao dn và quan h gia đ
thm vi Swi. Kt qu cho thy, c hai đưng biu
th quan h này đu có h s hi quy rt tt (R
2
>
0,8) và có th s dng đ tính đ bão hòa nưc dư
cho các đim có đ sâu khác nhau trong va. Đ
có quan h toàn din hơn vi va, nhóm tác gi s
dng quan h RQI-S
wi
(Hình 11) đ tính đ bão hòa
nưc dư cho các mu (Bng 1).
RQI = 470326,33* S
wi
-4,32
Các ging khoan ti Lô 15-1a đu đưc khoan
bng dung dch gc du. Do đó, có th s dng
quan h gia RQI hoc đ thm vi S
w
đo trc tip
trên mu đ tính đ bão hòa nưc cho các đim
không đưc ly mu phân tích ch tiêu này. Mi
quan h đưc th hin như sau:
RQI = 193,6* S
w
-2,34
Vi kt qu tính toán t các hàm quan h cho
thy: do mu đưc khoan bng dung dch gc du
cho nên đ bão hòa nưc trung bình đo trc tip trên
mu xp x so vi kt qu tính toán t các hàm quan h
(Bng 4). Điu này phù hp vi kt lun ca Kenedy, Van
Meter và Jones [7] và chng t kt qu thí nghim sát vi
Hình 9. Quan h hàm J-Function vi Sw
Hình 10. Biu đ phân b kích thưc l rng
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
22
DẦU KHÍ - S 5/2013
thc t, các đưng quan h đáng tin tưng đ
s dng cho vic tính toán đ bão hòa nưc
ca tp.
So sánh các quan h gia RQI, đ thm và
hàm J-Function vi đ bão hòa nưc dư cho
thy các quan h trong mc 2.3.3 có h s hi
quy tt hơn. Do vy, các quan h này đã đưc
s dng cho vic xác đnh đ bão hòa nưc
dư cho tp (Bng 1 và 4).
2.3.4. Xây dng quan h gia đ thm vi đ
bão hòa nưc dư theo chiu cao so vi ranh gii
du - nưc
Thí nghim đo áp sut mao dn đưc tin
hành đi vi h khí - nưc, đ có th áp dng
đi vi va trong thc t nu là h du - nưc
trưc ht cn phi chuyn đi áp sut mao
dn theo thí nghim sang điu kin thc t
ca va theo công thc sau:
Trong đó:
(P
c
)
R
: Áp sut mao dn điu kin va, psi;
R
,
L
: Sc căng b mt gia các cht lưu
điu kin va và điu kin phòng thí nghim,
dynes/cm;
(P
c
)
L
: Áp sut mao dn đo trong phòng thí
nghim, psi.
Mt khác, trên cơ s xác đnh đ bão hòa
dư khi mu đt mt áp sut mao dn bng
hay ln hơn hiu áp sut gia ct nưc và ct
du có chiu cao (h) bng khong cách t
ranh gii du - nưc đn đim ly mu tương
ng. Trong sut quá trình đa cht lâu dài ca
m, s tn ti song song ca nưc và du nên
có th gi đnh có tn ti s cân bng lc mao
dn, nghĩa là:
T đó có th tính:
Trong đó:
P
c
: Áp sut mao dn, psi;
h: Chiu cao so vi mt ranh gii du -
nưc, ft;
Hình 11. Quan h RQI vi Swi (theo áp sut mao dn)
Hình 12. Quan h RQI vi Sw (đo trc tip t mu)
Hình 13. Biu đ quan h đ thm và đ bão hòa nưc theo chiu cao so vi
ranh gii du - nưc
PETROVIETNAM
23
DẦU KHÍ - S 5/2013
n
,
d
: T trng ca nưc và ca du, lb/cft.
Do không có s liu đo điu kin va, nhóm tác
gi xây dng các mi quan h điu kin phòng thí
nghim. Nu các giá tr sc căng b mt ca h khí - nưc
d
L
= 72dynes/cm, sc căng b mt ca h du - nưc
d
R
= 48dynes/cm và t trng ca nưc và ca du ln lưt
bng 62,428lb/cft và 51,815lb/cft thì mi quan h gia đ
thm vi đ bão hòa nưc dư theo chiu cao so vi ranh
gii du nưc đưc th hin như trong Hình 13. Các mi
quan h có mc đ hi quy tt (R
2
> 0,9) có th dùng đ
xác đnh đ bão hòa nưc dư ca va theo đ thm ti các
v trí so vi ranh gii du - nưc.
Bng 1. Kt qu phân tích mu
Swi*: Đ bão hòa nưc đưc tính t hàm quan h gia RQI vi Swi
Sw*: Đ bão hòa nưc đưc tính t hàm quan h gia RQI vi Sw
THĂM DÒ - KHAI THÁC DU KHÍ
24
DẦU KHÍ - S 5/2013
3. Kết luận
- Đá cha tp E ch yu là cát kt dng arkose,
lithic arkose và ít hơn là feldspathic litharenite, có đ
ht bin đi t mn đn thô, ph bin là ht trung bình
đn thô. Hình dng các ht t bán góc cnh đn tròn
cnh, dng góc cnh xut hin ít hơn, đ chn lc t
trung bình đn tt. Hin tưng xi măng hóa rt mnh
lp đy các l rng, nh hưng ln đn kh năng cha
ca đá. Khoáng vt sét có kh năng trao đi cation
chim lưng nh.
- Đá cha ca tp có đ rng và đ thm thp, giá tr
trung bình ln lưt đt 9,39% và 0,085mD. Quan h gia
đ thm và đ rng khá gn kt, có th s dng kt qu
đ rng đ xác đnh đ thm.
Bng 2. Các giá tr trung bình
Bng 3. Đ bão hòa nưc theo các cp áp sut mao dn