Tắt đèn - Ngô Tất Tố potx

Tắt đèn - Ngô Tất Tố






Chị Dậu phải dứt tình “bán con gái đầu lòng cùng đàn chó” để nộp sưu cho
chồng, nào ngờ chị còn phải đóng thêm một suất sưu của chú Hợi- em chồng đã chết
từ năm ngoái. Anh Dậu vẫn bị trói, đánh cho chết đi sống lại nhiều lần và bọn chúng
đem trả cho chị Dậu trong tình cảnh “thập tử nhất sinh”. Sáng hôm sau, vừa tỉnh lại
một lát. Run rẩy vừa kề bát cháo đến miệng thì bọn cai lệ, người nhà lý trưởng hùng
hổ xông vào định trói anh Dậu giải ra đình. anh hốt hoảng “lăn đùng ra không nói
được câu gì”.
Trong những lần chống trả lại thế lực đen tối của xã hội, đây là lần chống trả
quyết liệt nhất. Một mình chị đánh trả lại cả một bọn “đầu trâu mặt ngựa”, “tay thước,
tay đao”. Sức mạnh của lòng căm thù, tình yêu thương chồng tha thiết đã tiếp thêm
nghị lực cho chị để chị chiến thắng kẻ thù áp bức chị.
Hình ảnh chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” trong tiểu thuyết Tắt đèn
đã làm sáng tỏ điều đó. Phải thấy rõ rằng chị Dậu là một phụ nữ rất yêu thương chồng.
Trong hoàn cảnh chồng bị đau ốm, vừa tỉnh lại đã bị cai lệ và người nhà lý trưởng đến
bắt, tình thế hiểm nguy, tính mạng chồng bị đe doạ chị đã hết lời van xin “hai ông làm
phúc nói với ông lý cho cháu khất”. Chị tự kiềm chế, nín chịu, dằn lòng xuống để cầu
khẩn thiết tha: “Xin ông dừng lại, cháu van ông, ông tha cho, ” nhưng bọn chúng
không chút động lòng, một mực không buông tha, chạy sầm sập đến trói anh Dậu.
Tức quá, không thể chịu được nữa, chị Dậu liều mạng cự lại: “chồng tôi đau
ốm không được phép hành hạ”. Tình thế ấy buộc người đàn bà quê mùa, hiền lành như
chị Dậu phải hành động để bào vệ tính mạng chồng, bảo vệ cuộc sống của chính mình
và các con. Chị dùng lí lẽ đanh thép để cự lại, cách xưng hô đã thay đổi, tỏ thái độ
ngang hàng, kiên quyết sau khi đã chịu đựng, nhẫn nhục đến cùng. Bị dồn vào thế
chân tường, không còn con đường nào khác, chị phải đánh trả lại bọn chúng - cai lệ và

người nhà lí trưởng.
Cái tát giáng vào mặt chị như lửa đổ thêm dầu, làm bừng lên ngọn lửa căn hờn,
chị nghiến hai hàm răng: “ Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem!”. Chị vụt đứng lên
trong tư thế của kẻ đầy tự tin, chị “túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa “ làm hco hắn ngã
chỏng quèo trên mặt đất. Khi người nhà lí trưởng bước đến giơ gậy chực đánh, nhanh
như cắt, chị Dậu nắm lấy gậy hắn, chỉ hai bàn tay không, người đàn bà con mọn ấy
đứng thẳng dậy tuyên chiến với kẻ thù. Một trận đấu không cân sức nhưng chị đã
chiến thắng bằng chính sức mạnh của tình yêu và lòng căn thù “chị túm lấy tóc, lẳng
một cái làm cho nó ngã nhào ra thềm”
Hành động của chị Dậu tuy bột phát nhưng nó phản ánh một quy luật của cuộc
sống “Tức nước vỡ bờ - có áp bức, có đấu tranh”. Chị Dậu vốn là người đàn bà nhu
mì, hiền lành, chưa hề gây gổ để làm mất lòng ai nhưng với kẻ thù chị đã tỏ ra quyết
liệt: “Thà ngồi tù chứ để cho chúng làm tình làm tội mãi, tôi không chịu được”.
Trong tình cảnh bị áp bức quá sức chịu đựng, chị đã đứng dậy chống lại thế lực
thống trị, áp bức tàn bạo, giành lại quyền sống. Cho dù sự phản kháng ấy hoàn toàn là
sự đấu tranh tự phát, chưa giải quyết được tận cùng những mâu thuẩn đối kháng để rồi
cuối cùng chị Dậu vẫn phải “chạy ra ngoài trời, trời tối như mực, như cái tiền đồ của
chị Dậu” (Đoạn cuối tác phẩm).
Đoạn trích này miêu tả lại cảnh chị Dậu đánh lại tên cai lệ và người nhà lí
trưởng, dám chống lại kẻ ác vẫn khiến cho người đọc hả hê.
Có thể nói, Ngô Tất Tố qua cách miêu tả thái độ phản kháng quyết liệt của
nhân vật chị Dậu, nhà văn đã khẳng định sức mạnh phản kháng của người nông dân bị
áp bức là tất yếu. Từ đó góp phần thổi bùng lên ngọn lủa đấu tranh cách mạng của
người nông dân ta chống lại kẻ thù xâm lược và tay sai phong kiến sau này nhất là tư
khi có Đảng lãnh đạo mà trong “Tắt đèn” chưa có ánh sáng của Đảng rọi chiếu.
Ngô Tất Tố chưa miêu tả những người đã giác ngộ mà chỉ mới miêu tả quá
trình phát triển từ chỗ bị áp bức đến chỗ hành động tự phát nhưng ông đã hé mở cho
thấy được tính quy luật trong sự phát triển của hiện thực xã hội Việt nam.
Đề 19: Hãy giải thích câu tục ngữ “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”
Ông cha chúng rta từ xưa đến nay vẫn thường căn dặn con cháu phải biết nhớ

đến những người đã không tiếc máu xương để giành lại quyền độc lập, tự do cho đất
nước Việt Nam ta như hôm nay. Nhưng đó không chỉ là các anh bộ đội, các chị thanh
niên xung phong mà còn là biết bao thế hệ người Việt Nam ta đã cùng chung sức,
chung lòng mới có được đất nước Việt Nam tươi đẹp, phồn vinh nnhư hôm nay.
Chúng ta, những thế hệ cháu con phải biết khắc cốt, ghi tâm công lao trời biển đó của
ông cha ta và không ngừng phát huy những thành quả mà những người đi trước đã
nhọc nhằn mang lại. Đây chính là lời khuyên mà câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng
cây” muốn gửi đến mọi người chúng ta và muôn dời con cháu mai sau.
Được hưởng một nền độc lập, tự do như hôm nay nhiều bạn HS đã quên mất
một điều rằng cuộc sống hôm nay được đổi bằng máu xương, mồ hôi và nước mắt của
bao lớp người đi trước. Câu tục ngữ là một lời khuyên với chúng ta: khi ăn một quả
thơm ngon ta phải nhớ đến người đã trồng ra cây đó. Trồng được một quả ngọt phải
đổ bao nhiêu mồ hôi và phải dãi dầu mưa nắng. Như ý nghĩa sâu xa của câu tục ngữ
lại muốn khuyên chúng ta khi được hưởng m,ột thành quả nào đó thì phải nhớ ơn
những người đã tạo ra thành quả đó. “ăn quả” ở đây là hình ảnh nói về những người
hưởng thành quả, còn “trồng cây” là hình ảnh nói về những người làm ra thành quả
cho người khác hưởng thụ. Nếu ta hiểu cuộc sống ấm no tốt đẹp này hôm nay là thành
quả mà ta hưởng thụ vậy ai là người đã làm ra thành quả của ngày hôm nay? Trước
hết đó là cha, mẹ người đã có công sinh thành và nuôi dưỡng từ khi ta còn bé cho đến
ngày lớn khôn. Họ là người luôn dõi theo từng bước đi của chúng ta, an ủi, động viên,
dìu dắt chúng ta trở thành những người có ích cho xã hội. Đó là thầy, cô giáo - người
đã cho chúng ta ánh sáng tri thức - một hành trang qúi giá nhất để chúng ta vững bước
vào đời. Đó là những anh bộ dội, những chị thanh niên xung phong đã cống hiến cả
tuổi thanh xuân cùng một phần xương máu của mình để góp phần tạo nên cuộc sống
tươi đẹp hôm nay. Đó là những nhà khoa học đã dốc sức lao động trí óc để tạo nên
những của cải, vật chất làm giàu cho xã hội, cho chúng ta được hưởng thụ và còn biết
bao nhiêu người khác nữa đang âm thầm cống hiến mà không cần được tôn vinh.
Những con người đó dù ở vị trí nào vẫn luôn luôn cố gắng hết mình, phấn đấu hết
mình để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đất nước
Vậy vì sao “ăn quả” phải nhớ “kẻ trồng cây”? vì tất cả những người trồng cây

đã không tiếc mồ hôi, công sức, trí tuệ thậm chí cả xương máu, cả cuộc đời để đem lại
“quả ngọt” cho đời. Đã bao giờ ta tự hỏi: Tại sao ta lại có mặt trên cuộc đời này? Đó
bởi công ơn của cha mẹ đã mang nặng, đẻ đau đã sinh ra ta từ một hòn máu đỏ. Giây
phút chúng ta cất tiếng khóc chào đời cũng chính là giây phút hạnh phúc ngập tràn
trong lòng cha mẹ. Rồi Người chăm bẵm, dạy dỗ chúng ta khôn lớn thành người.
Tiếng gọi Mẹ, Ba và những bước đi chập chững đầu tiên của con trẻ chính là những
nấc thang tột cùng hạnh phúc của mẹ cha. Họ luôn ở bên cạnh chúng ta có được cuộc
sống bình yên, hạnh phúc như ngày hôm nay. Rồi những người công nhân, kĩ sư, bác
sĩ đã không tiếc công sức, mồ hôi, trí tuệ lao động xây dựng cuộc sống. Họ là những
người dám hi sinh tất cả cuộc đời mình để cống hiến cho đất nước.điều đó cũng rất
phù hợp với tình người. Bởi vậy, chúng ta phải nhớ ơn họ vì đây là truyền thống tốt
đẹp của dân tộc Việt Nam đã được truyền dạy từ bao thế hệ nay: “Uống nước nhớ
nguồn”, “Chim có tổ, người có tông”.
Các câu ca dao, tục ngữ trên chính là những lời khuyên mà ông bà chúng ta
muốn truyền dạy lại cho con cháu. Đó là những nét đẹp về văn hoá của dân tộc chúng
ta mà thế hệ con cháu chúng ta dù sống trong hoàn cảnh nào cũng phải luôn nhớ tới.
Hiểu vấn đề như thế, vậy chúng ta phải hành động thế nào? Cuộc sống của
chúng ta phải đền ơn, đáp nghĩa rất nhiều. Trong kháng chiến, chúng ta có phong trào
Trần Quốc Toản giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ. Phong trào này được nhanh
chóng lan rộng ra trên khắp mọi nơi. Các bạn nhỏ sau giờ học đều toả ra các xóm,
giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ, , các gia đình có công với Cách mạng bằng
những việc làm tuy nhỏ nhưng mang nặng nghĩa tình, góp phần động viên, an ủi rất
lớn đối với họ. Xã hội luôn nhớ đến công ơn mà những người chồng, người cha, người
con của họ đã hi sinh để bảo vệ Tổ quốc. Trong xã hội bây giờ, cuộc sống tuy có đổi
khác nhưng Đảng, Nhà nước đã có những chế đọ, chính sách đói với những gia đình
thương binh, liệt sĩ. Phong trào nhanh chóng được lan rộng ra khắp mọi nơi, các bạn
nhỏhằng ngày, sau giờ học, đều toả ra những lối xóm để giúp đở những gia đình
thương binh liêt sĩ neo đơn bằng những đóng góp và những việc làm cụ thể mang
nặng tình nghĩa. Nhưũng việc làm tuy nhỏ bé nhưng góp phần an ủi động viên rất lớn
đối với những gia đình thương binh, liệt sĩ. Xã hội vẫn luôn nhớ đến công ơn mà

người con, người cha, người chồng của họ đã hi sinh để bảo vệ Tổ quốc. Trong xã hội
bây giờ, cuộc sống tuy đổi khác, nhưng Đảng và nhà nước ta vẫn luôn nhớ đến công
ơn của họ bằng cách xây dựng những ngôi nhà tình nghĩa, có chế độ chính sách riêng
đối với những gia đình thương binh, liệt sĩ. Đối với cha mẹ, cũng có những người con
hết mực thương yêu, kính trọng cha mẹ vì họ hiểu chính cha mẹ đã cho họ cuộc sống
tươi đẹp như hôm nay:”Công cha nặng lắm cha ơi! Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu
mang”.
Bên cạng đó trong xã hội của chúng ta vẫn còn tồn tại những kẻ vô ơn. Ngoài
xã hội, cũng có những kẻ quên quá khứ tình nghĩa, “Vong ân bội nghĩa”, “Ăn cháo đá
bát” chỉ biêt coi trọng đồng tiền, giàu sang, phú quý, chạy theo dang vọng mà quên
rằng: ai là người sinh ra họ, đã nuôi dưỡng và dạy dỗ họ nên người. Đối với cha mẹ,
họ ỷ lại vào công việc, mà không quan tâm chăm sóc mẹ mình. Ỷ lai đồng tiền, họ bỏ
mắc ba mẹ ở trại dưỡng lão, không thèm hỏi han quan tâm đến cha mẹ của mình. Đối
với loại người đó, xã hội chúng ta cần lên án và phê phán. Qua đó, nâng tầm nhận
thức để chúng ta luôn luôn nhớ ơn những người đi trước, những người đã hi sinh
xương máu cho đất nước.
Câu tục ngữ trên mộc mạc, đơn giản nhưng đã dạy cho chúng ta những bài học
quý giá: không có thành quả nào tự nhiên mà có được mà tất cả đều được tạo ra từ
thành quả lao động, bằng mô hôi, xương máu của những người đi trước để có được
thành quả như ngày hôm nay. Chúng ta thế hệ mầm non của tương lai của đất nước
nguyện sẽ chăm chỉ học tập để có thể xây dựng bảo vệ và giữ gìn những thành quả mà
ông cha ta đã tạo ra và luôn luôn nhác nhở nhau :”Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.