Các bài tập về dung dịch và sự điện ly

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

B CÔNG TH NGỘ ƯƠ
TR NG CAO Đ NG CÔNG NGHI P TUY HÒAƯỜ Ẳ Ệ
KHOA CÔNG NGH HÓAỆ

TI U LU NỂ Ậ
CÁC D NG BÀI T P V DUNG D CH ĐI N LIẠ Ậ Ề Ị Ệ
Giáo viên h ng d n : Tr n Văn Th mướ ẫ ầ ắ
Sinh viên th c hi n : D ng Văn Dũngự ệ ươ
L pớ : CĐ HN32B
Khóa : 32
H : Cao đ ngệ ẳ

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 1 / 11
TP. Tuy Hòa, Tháng 5 năm 2010

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

Lời mở đầu
Bài ti u lu n v “các d ng bài t p dung d ch đi n li” làm rõ các d ng bài t p trong dungể ậ ề ạ ậ ị ệ ạ ậ
d ch đi n li.ị ệ
Bài ti u lu n đ c xây d ng theo nguyên tác sau:ể ậ ượ ự
1. Các d ng bài t p đ c s p x p theo th t t đ n gi n đ n ph c t p: ạ ậ ượ ắ ế ứ ự ừ ơ ả ế ứ ạ
 S l c v axit và baz .ơ ượ ề ơ
 Dung d ch các đ n axit và đ n baz .ị ơ ơ ơ
 Đa axit và đa baz .ơ
 Các ch t đi n li l ng tính.ấ ệ ưỡ
 Dung d ch đ m.ị ệ
2.Trong m i ph n đ u có tóm t t lý thuy t, bài t p có l i gi i và bài t p v n d ng. Ph nỗ ầ ề ắ ế ậ ờ ả ậ ậ ụ ầ

tóm t t lí thuy tắ ế nêu lí thuy t tr ng tâm c a t ng ph n. giúp n m l h n v lý thuy t.ế ọ ủ ừ ầ ắ ỉ ơ ề ế
Ph n ầ ph n bài t p có l i gi iầ ậ ờ ả trình bày các bài t p m u có l i gi i t mĩ đ minhậ ẫ ờ ả ỉ ể
h a toàn b lý thuy t c a t ng ph n, đ c s p x p t đ n gi n đ n phúc t p.ọ ộ ế ủ ừ ầ ượ ắ ế ừ ơ ả ế ạ
Ph n ầ bài t p v n d ngậ ậ ụ bao g m nh ng bài t p minh h a ki n th c c b n c aồ ữ ậ ọ ế ứ ơ ả ủ
t ng ph n, giúp v n d ng lý thuy t đã h c vào làm bài t p.ừ ầ ậ ụ ế ọ ậ
3. Trong ph n bài t p bao g m:ầ ậ ồ
 Bài t p đ nh tính.ậ ị
 Bài t p đ nh l ng.ậ ị ượ

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 2 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

PH N 1 – CÁC AXIT VÀ CÁC BAZẦ Ơ
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
 Theo Areniut, axit là nh ng ch t có kh năng phân li trong dung d ch thành cation hidro (Hữ ấ ả ị
+
), còn baz làơ
nh ng ch t kh năng phân li trong dung d ch thành anion hidroxit (OHữ ấ ả ị
-
).
 Theo Bronstet va Lauri, axit có kh năng nh ng proton, còn baz là nh ng ch t có kh năng nh n proton.ả ườ ơ ữ ấ ẳ ậ
 Các ch t đi n li l ng tính là nh ng ch t có v a có tính axit (cho proton) v a có tính baz (nh n proton).ấ ệ ưỡ ữ ấ ừ ừ ơ ậ
 Ch s ho t đ ng ion hidro (pH) đ c tr ng cho tính axit-baz c a dung d ch và b ng logarit c a ho t đ ionỉ ố ạ ộ ặ ư ơ ủ ị ằ ủ ạ ộ
hidro: pH= -lg(H
+
) ho c pH= -lg[Hặ
+
] (đ i v i các dung d ch loãng).ố ớ ị
Trong dung d ch axit: [Hị

+
] > 1,00.10
-7
M; pH<7,00; pOH>7,00.
Trong dung d ch baz : [Hị ơ
+
] < 1,00.10
-7
M; pH>7,00; pOH<7,00.
Trong môi tr ng trung tính: [Hườ
+
] = 1,00.10
-7
M; pH=7,00; pOH=7,00.
BÀI T P CÓ L I GI IẬ Ờ Ả
1.1 10,00 ml dung d ch CHị
3
COOH (kí hi u là HAx) n ng đ 1,00 M v i 10,00 ml NaOH 1,00 M.ệ ồ ộ ớ
H n h p có pH g n đúng b ng bao nhiêu?ỗ ợ ầ ằ
L i gi i:ờ ả
C
NaOH
= C
HAx
=
500,0
00,20
00,10.00,1
=
M

Ph n ngả ứ HAx + NaOH  NaAx + H
2
o
0,500 0,500
0,000 0,000 0,500
TPGH: NaAx 0,500 M
Các quá trình: NaAx  Na
+
+ Ax
-
0,500
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
Ax
-
+ H
2
O ⇌ HAx +OH
-
[OH
-
]
dd
> [H
+
]

dd
. V y dung d ch có ph n ng baz ,pH l n h n 7.ậ ị ả ứ ơ ớ ơ
BÀI T P V N D NGẬ Ậ Ụ
1.2 Tr n 10,00 ml dung d ch NHộ ị
3
0,50 M v i 5,00 ml Hớ
2
SO
4
1,00 M. Hãy cho bi t pH g n đúng c a dung d chế ầ ủ ị
b ng bao nhiêu?Tr l i: pH < 7.ằ ả ờ
PH N II - D NG BÀI T P C A DUNG D CH CÁC Đ N AXIT VÀ BAZẦ Ạ Ậ Ủ Ị Ơ Ơ
2.1 AXIT M NH VÀ BAZ M NHẠ Ơ Ạ
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
Axit m nh (kí hi u là HY) là nh ng ch t trong dung d ch có kh năng nh ng hoàn toàn proton cho n c:ạ ệ ữ ấ ị ả ườ ướ
HY + H
2
O → H
3
O
+
+ Y
-
Cân b ng trên th ng đ c vi t d i d ng đ n gi n nh :ằ ườ ượ ế ướ ạ ơ ả ư
HY → H
+
+ Y
-
Trong dung d ch baz m nh (kí hi u là XOH) toàn b l ng baz có kh năng thu proton c a n c:ị ơ ạ ệ ộ ượ ơ ả ủ ướ
XOH + H

2
O →X
+
(H
2
O) + OH
-
M t cách đ n gi n có th bi u di n: ộ ơ ả ể ể ễ
XOH → X
+
+ OH
-
Các bài t p d i đây, khi gi i có thê coi h s ho t đ c a các c u t đ u b ng 1, do đó pH = -lg(Hậ ướ ả ệ ố ạ ộ ủ ấ ử ề ằ
+
)≈ -lg[H
+
].

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 3 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

BÀI T P CÓ L I GI IẬ Ờ Ả
2.1.1 Tính [H
+
], [OH
-
]c a dung d ch HCl có pH = 3,00.ủ ị
L i gi iờ ả :
HCl → H

+
+ Cl
-
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
Kw=1,0.10
-14
[H
+
] = 10
-pH
= 1,0.10
-3
(M) → [OH
-
] = K
w
/[H
+
] = 1,0.10
-11
(M).
2.1.2 Tính [H
+
], [OH
-

]c a dung d ch HNOủ ị
3
0,10 M.
L i gi iờ ả :
HNO
3
→ H
+
+ NO
3
-

0,10 0,10
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
Vì C
H+
= 0,10>> 1,0.10
-7
→[H
+
] ≈ C
H+
=0,10 M
Suy ra: pH = -lg(H
+

)= -lg(0,10). V y pH=1,00; pOH=14-1=13.ậ
Suy ra: [OH
-
] = 1,0.10
-13
M.
2.1.3 Tr n 15,00 ml dung d ch HCl có pH= 3,00M v i 25,00ml dung d ch NaOH có pH=10,00. H i dung d ch thuộ ị ớ ị ỏ ị
đ c có ph n ng axit hay baz ?ượ ả ứ ơ
L i gi iờ ả :
Trong dung d ch HCl có pH=3,00 thì [Hị
+
]= [OH
-
] + C
0,HCl
→ C
0,HCl
=[H
+
]= [OH
-
]= 10
-3
– 10
-14
/10
-10
= 1,0. 10
-3
Dung d ch NaOH co pH=10,00ị

→ C
0,HCl
=[ OH
-
] = 10
-14
/10
-10
= 1,0.10
-4
M
Sau khi tr n:ộ
C
0
HCl
=
M
4
3
10.75,3
00,40
00,15.10.0,1
−
−
=
; C
0
NaOH
=
M

4
3
10.25,6
00,40
00,25.10.0,1
−
−
=
Ph n ng:ả ứ
HCl + NaOH → NaCl + H
2
O
C
0
3,75.10
-14
6,25.10
-5
C 3,125.10
-4
- 6,25.10
-5
Sau khi ph n ng d axit. V y dung d ch có ph n ng axit:ả ứ ư ậ ị ả ứ
[H
+
] ≈ C
HCl
= 3,125.10
-4
→ pH=3,51.

2.1.4 Tính n ng đ %(P%) c a dung d ch NaOH (d=1,12g/ml) đ khi tr n 20,00 ml dung d ch này v i 180,00ồ ộ ủ ị ể ộ ị ớ
ml dung d ch NHị
3
có pH= 2,0 s thu đ c h n h p pH=13,5.ẽ ượ ỗ ợ
L i gi iờ ả :
Dung d ch NHị
3
có pH=2,00 →
3
,0 NH
c
=[H
+
]= 1,0.10
-2
M.
Sau khi tr nộ
3
2
10.0,9
200
180.10.0,1
3
−
−
==
o
NH
C
;

P
P
C
o
NaOH
.28,0
200.100.40
20.1000.12,1.
==
V y h n h p thu đ c có pH=13,5 (môi tr ng baz m nh) →d NaOHậ ỗ ợ ượ ườ ơ ạ ư
C
NaOH
≈ [OH
-
]= 10
-14
/10
-13,5
=0,028.P- 9,0.10
-3
→P = 11,6
V y n ng đ % c a dung d ch NaOH là 11,6%.ậ ồ ộ ủ ị
2.1.5 Tính s gam NaOH ph i cho vào h n h p thu đ c khi thêm 8,00 ml HNOố ả ỗ ợ ượ
3
0,0100 vào n c r i pha loãngướ ồ
thành 500 ml đ pH dung d ch thu đ c b ng 7,50 (coi th tích không thay đ i trong quá trình hòa tan).ể ị ượ ằ ể ổ
L i gi iờ ả :
G i m là s gam c a NaOH c n tìm: Cọ ố ủ ầ
NaOH
= 10

3
.m/40.500=m/20.
MC
HNO
4
10.60,1
00,500
00,8.0100,0
3
−
==
Vì pH= 7,50 → d NaOHư
Ph n ng: ả ứ HNO
3
+ NaOH → NaCl + H
2
O
C
0
1,6.10
-4
m/20
C - m/20- 1,6.10
-4
Vì pH =7,50 ≈ 7,00 → ph i k đ n cân b ng c a phân li n c.ả ể ế ằ ủ ướ
Các quá trình s y ra trong dung d ch:ả ị
NaOH
d ư
→ Na
+

+ OH
-
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
ĐKP: [H
+
]=[OH
-
] – C
NaOH d .ư
Hay 10
-7,50
=10
-6,5
– (m.20 – 1,6.10
-4
).
→ m = 0,0032 (gam).

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 4 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

BÀI T P V N D NGẬ Ậ Ụ
2.1.6 Tính [H
+

], [OH
-
]c a dung d ch NaOH 0,025 M. ủ ị
Tr l i: pH= 12,40.ả ờ
2.1.7 Tính s gam KOH c n trung hòa trong 5,00 lít n c sao cho pH c a dung d ch thu đ c b ng 11,50 (coiố ầ ướ ủ ị ượ ằ
th tích không thay đ i trong quá trình hòa tan). ể ổ
Tr l i: m = 0,885 gam.ả ờ
2.1.8 Tính pH c a h n h p thu đ c khi tr n 1 ml HClOủ ỗ ợ ượ ộ
4
0,1001 M v i 1 ml KOH 0,1000 M r i pha loãng thànhớ ồ
1 lít.
Tr l i: pH=6,79.ả ờ

2.2 Đ N AXIT Y U VÀ BAZ Y UƠ Ế Ơ Ế
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
1. Đ n aixt y u (kí hi u HA) là nh ng ch t trong dung d ch có kh năng nh ng m t ph n proton choơ ế ệ ữ ấ ị ả ườ ộ ầ
n c và dung d ch có ph n ng axit.ướ ị ả ứ
Đ m nh c a các đ n axit y u đ c đ c tr ng b i h ng s phân li axit Kộ ạ ủ ơ ế ượ ặ ư ở ằ ố
a
ho c ch s phân li axit pKặ ỉ ố
a
=
-lgK
a
. Giá tr Kị
a
càng l n hay pKớ
a
càng y u thì axit càng m nh.ế ạ
2 Đ m nh y u c a axit y u cũng đ c ph n ánh qua đ đi n li ộ ạ ế ủ ế ượ ả ộ ệ a.Đ đi n li ộ ệ a là t s gi a s mol nỉ ố ữ ố

c a ch t đã phaanli thành ion v i t ng s mol nủ ấ ớ ổ ố
0
c a ch t tan trong dung d ch. Ho c ủ ấ ị ặ a là t s gi a n ng đỉ ố ữ ồ ộ
ch t đã phân li v i t ng n ng đ ch t đi n li. Đ đi n li t l thu n v i h ng s phân li K và t l ngh ch v iấ ớ ổ ồ ộ ấ ệ ộ ệ ỉ ệ ậ ớ ằ ố ỉ ệ ị ớ
n ng đ . Đ i v i d n axiit HA ta có liên h :ồ ộ ố ớ ơ ệ
Trong dung d ch axit cac HA x y ra các quá trình sau:ị ả
HA ⇌ H
+
+ A
-
(2.1.1)
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-

(2.1.2)
N u Kế
a
.C
HA
>>K
w
thì có th tính thành ph n c a h theo cân b ng (2.1.1)ể ầ ủ ệ ằ
N u Kế
a
.C
HA

≈ Kw

thì ph i k đ n s phân li c a n c.ả ể ế ự ủ ướ
3. Đ n baz y u (lí hi u Aơ ơ ế ệ
-
) là nh ng ch t mà trong dung d ch, m t ph n c a chúng có kh năng thuữ ấ ị ọ ầ ủ ả
proton c a n c và dung d ch có ph n ng baz .ủ ướ ị ả ứ ơ
Đ m nh c a các baz y u ph thu c vào h ng s baz Kộ ạ ủ ơ ế ụ ộ ằ ố ơ
b
=K
w
/K
a
ho c ch s h ng s baz pKặ ỉ ố ằ ố ơ
b
=-
lgK
b
=pK
w
-pK
a
(v i Kớ
a
là h ng s phân li c a axit liên h p).Khi Kằ ố ủ ợ
b
càng l n ho c pKớ ặ
b
càng bé thì baz càngơ
m nh.Nh v y khi axit liên h p càng m nh thì baz càng y u và ng c l i.ạ ư ậ ợ ạ ơ ế ượ ạ

Trong dung d ch đ n baz Aị ơ ơ
-
có các cân b ng: ằ
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w
(2.1.3)
A
-
+ H
2
O ⇌ HA + OH
-
K
b
=K
w
/K
a
(2.1.4)
T ng t , n u Kươ ự ế
b-
.C
A-
>>K

w
thì có th cân b ng theo (2.1.4). Tr ng h p Kể ằ ườ ợ
b-
.C
A-+
≈K
w
thì ph i tính đ nả ế
quá trình phân li c a n c.ủ ướ
3. Phân s n ng đ (α)ố ồ ộ
Trong dung d ch axit, baz n ng đ phân s αị ơ ồ ộ ố
i
là t s gi a n ng đ cân bawbgf c a c u t i v i t ngỉ ố ữ ồ ộ ủ ấ ử ớ ổ
n ng đ các d ng có m t c a I trong dung d ch.ồ ộ ạ ặ ủ ở ị
Ví d , đ i v i cân b ng: ụ ố ớ ằ
HA ⇌ H
+
+ A
-
K
a
Ta có:
HA
HA
C
HA
AHA
HA ][
][][
][

=
+
=
−
α
Hay [HA] = C
HA.

HA
α
T ng t : ươ ự [A
-
] = C
HA.

−
A
α
Dĩ nhiên:
HA
α
+
−
A
α
=1
đây: Ở
HA
α
=[H

+
] /(K
a
+ [H
+
]);
−
A
α
=K
a
/(K
a
+[H
+
].
BÀI T P CÓ L I GI IẬ Ờ Ả
2.2.1 a, Hãy tính n ng đ c a dung d ch axit HA 0,010 M, bi t pKồ ộ ủ ị ế
a
c a axit HA là 3,75.ủ
b, Đánh giá nh h ng c a HCl 0,0010 M đ n đ đi n li c a HA.ả ưở ủ ế ộ ệ ủ
L i gi i:ờ ả
Vì K
a
.C
HA
>>K
w
→ b qua cân b ng phân li c a n c.ỏ ằ ủ ướ
Xét cân b ng: ằ HA ⇌ H

+
+ A
-
C 0,10

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 5 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

[] 0,10-x x x
→
][10.248,110
01,0
335
2
−−−
==→==
−
AxK
x
x
a
→ a= = 1.248.10
-3
/0,01

= 0,1248 = 12,48%.
2.2.2 Cho bi t đ đi n li c a dung d ch axit HA 0,10 M là 1,31%. Tính pKế ộ ệ ủ ị
a
b, Đ đi n li thay đ i th nào khi pha loãng dung d ch HA g p 10 l n?ộ ệ ổ ế ị ấ ầ

K t lu n.ế ậ
L i gi i:ờ ả
a, Ch p nh n b qua s đi n li c a n c.ấ ậ ỏ ự ệ ủ ướ
T đ nh nghĩaừ ị
32
10.31,110.31,1.10,0.][][
][
−−−+
−
====→=
HA
HA
CAH
C
A
αα
Xét cân b ng: ằ HA ⇌ H
+
+ A
-
K
a
C 0,10
[] (0,10-1,31.10
-3
) 1,31.10
-3
1,31.10
-3
Áp d ng ĐLTDKL cho cân b ng trên:ụ ằ

[ ] [ ]
[ ]
( )
76,45
3
2
3
1010.739,1
10.31,11,0
10.31,1.
−−
−
−−+
==
−
==
HA
AH
K
a
Ki m tra gi thi t g n đúng: Kể ả ế ầ
a
.C
HA
= 10
-5,76
>>K
w
, do đó vi c b qua c a s phân li c a n c trên là ch pệ ỏ ủ ự ủ ướ ở ấ
nh n đ c. Vây: pKậ ượ

a
=4,76.
b, Pha loãng dung d ch HA thành 10 l n → Cị ầ
Ha
=0,10 M
HA ⇌ H
+
+ A
-
K
a
=10
-4,76
[] 0,10-x x x
47276,4
2
10.08,4010.739,110
01,0
−−−
=→=+→=
−
xx
x
x
[ ]
%08,4
01,0
10.08,4
%100.
4

===→
−−
HA
C
A
α
Nh v y khi pha loãng dung d ch, đ đi n li tăng, nghĩa là đ đi n li t l ngh ch v i n ng đ .ư ậ ị ộ ệ ộ ệ ỉ ệ ị ớ ồ ộ
2.2.3 Tính s gam benzoate natri c n l y đ khi hòa tan vào 1 lít n c thì pH c a dung d ch thu đ c là 7,50.ố ầ ấ ể ướ ủ ị ượ
L i gi iờ ả :
G i a là s gam benzoat natri c n pha vòa 1 lít n c.ọ ố ầ ướ
144
ONa
56
α
=→
COHC
C
Cân b ng:ằ
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w
=10
-14
(1)
C

6
H
5
COO
-
+ H
2
O ⇌ C
6
H
5
COOH + OH
-
K
b
=10
-9,8
Vì pH=7,50 ≈ 7,00 nên không b qua (1)ỏ
Áp d ng ĐKP v i MK là Hụ ớ
2
O và C
6
H
5
COO
-
:
[ ][ ]
[ ]
COOHHCOHHh

56
]
−==
−+
α
144
10
10
1010
10
.
144
1010
34,3
5,6
5,72,4
5,7
5,65,7
−
−
−−
−
−
−=
+
−=
a
gam0818,0
=→
α

BÀI T P V N D NGẬ Ậ Ụ
2.2.4 a, Tính đ đi n li c a dung d ch axit HA (dung d ch A) có pH=3,00 bi t pKộ ệ ủ ị ị ế
a
=5,00.
b, N u pha loãng dung d ch g p 5 l n thì đ đi n li c a HA s b ng bao nhiêu? Tính pH c a dung d chế ị ấ ầ ộ ệ ủ ẽ ằ ủ ị
thu đ c.ượ
Tr l i: ả ờ a, a=9,9.10
-3
b, a= 2,2%; pH=3,35.
2.2.5 Tính pH, đ đi n li c a dung d ch axit fomic 0,010 M. Đ đi n li thay đ i ra sao khi có m t NHộ ệ ủ ị ộ ệ ổ ặ
4
Cl 1,00
M?
Tr l iả ờ : pH= 2,90; a=12,48%, a không đ i.ổ
2.2.6 Tính s gam KCN ph i l y đ khi hòa tan 100,00ml n c thu đ c dung d ch cóp pH=11,00 (b qua số ả ấ ể ướ ượ ị ỏ ự
thay đ i th tích trong quá trình hòa tan). ổ ể Tr l iả ờ : 0,2968 gam.

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 6 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

2.2.7 Bi t pH c a dung d ch NHế ủ ị
2
OH 0,0010 M là 7,49; pH c a dung d ch Củ ị
5
H
5
N 1,00.10
-5
M là 7,20. Hãy tính

h ng s phân li c a các axit liên h p.ằ ố ủ ợ
Tr l iả ờ : 5,98 và 5,18
2.3 H N H P CÁC Đ N AXIT VÀ Đ N BAZ Ỗ Ợ Ơ Ơ Ơ
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
1. H n h p các axit m nh HY Cỗ ợ ạ
1
mol/lít và các axit y u HA n ng đ Cế ồ ộ
2
mol/lít
Trong dung d ch axit có các quá trình:ị
HY → H
+
+ Y
-
(2.3.1)
HX → H
+
+ X
-
K
a
(2.3.2)
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w

(2.3.3)
Do s có m t c a axit m nh HY, trong đa s tr ng h p dung d ch có ph n ng axit nên có th b qua s phânự ạ ủ ạ ố ườ ợ ị ả ứ ể ỏ ự
li c a n c và thành ph n c a dung d ch đ c tính theo ĐLTDKL cho cân b ng (2.3.2), trong đó có k đ n sủ ướ ầ ủ ị ượ ằ ể ế ự
có m t c a n ng đ ion Hặ ủ ồ ọ
+
do các axit m nh phân li t o ra.ạ ạ
HX ⇌ H
+
+ X
-
K
a
C C
2
C
1
[] C
2
-x C
1
+x x
Ta có:
xC
xxC
K
a
−
+
=
2

1
).(
(2.3.4)
2. H n h p baz m nh XOH Cỗ ợ ơ ạ
1
mol/lít và các baz y u Aơ ế
-
n ng đ Cồ ộ
2
mol/lít.
Trong h x y ra các quá trình sau: ệ ả
XOH → X
+
+ OH
-
(2.3.5)
H
2
O → H
+
+ OH
-
K
w
(2.3.6)
A
-
+ H
2
O ⇌ HA + OH

-
1
−
aw
KK
(2.3.7)
T ng t nh trên, do s có m t c a baz m nh XOH nên có th coi quá trình phân li c a n c là không đángươ ự ư ự ạ ủ ơ ạ ể ủ ướ
k , do đó vi c tính cân b ng d a vào cân b ng (2.3.7) có k đ n n ng đ c a ion OHể ệ ằ ự ằ ể ế ồ ộ ủ
-
C
1
mol/l do XOH phân li
ra:
A
-
+ H
2
O ⇌ HA + OH
-
1
−
aw
KK
C C
2
C
1
[] C
2
-x x C

1
+x
Ta có:
xC
xxC
KK
aw
−
+
=
−
2
1
1
)(
.
3. H n h p các đ n axit HAỗ ợ ơ
1
(C
1
mol/l, K
a1
), HA
2
(C
2
mol/l,K
a2
)
Các cân b ng x y ra:ằ ả

HA
1
⇌ H
+
+
−
1
A
(2.3.9)
HA
2
⇌ H
+
+
−
2
A
(2.3.10)
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w
(2.3.11)
N u Kế
a1
.C

1
>>K
a1.
C
2
>>K
w
thì thành ph n cân b ng c a h s có th đ c tính theo (2.3.9) nh đ i v iầ ằ ủ ệ ố ể ượ ư ố ớ
dung d ch ch a đ n axit HAị ứ ơ
1
.
Trong tr ng h p các cân b ng x y ra t ng đ ng (t c là Kườ ợ ằ ả ươ ươ ứ
a1
.C
1
≈K
a1.
C
2
≈K
w
) thì ti n hành l p l i g nế ặ ạ ầ
đúng theo ĐKP:
h=[H
+
]=[OH
-
] +[
−
1

A
] + [
−
2
A
] ` (2.3.12)
Sau khi t h p c n thi t ta có: ổ ợ ầ ế
h=
waa
KHAKHAK
++
][][
2211
(2.3.13)
BÀI T P CÓ L I GI IẬ Ờ Ả
2.3.1 Tính pH c a h n h p g m HCl 2,00.10ủ ỗ ợ ồ
-4
M và NH
4
Cl 1,00.10
-2
M.
L i gi iờ ả :

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 7 / 11