Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp học sinh lớp 3 cảm thụ văn học theo bộ sách cánh diều

PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO……..
TRƯỜNG TIỂU HỌC ……….
ooo

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
LỰA CHỌN HỆ THỐNG BÀI TẬP ĐỂ GIÚP HỌC SINH LỚP 3
CẢM THỤ VĂN HỌC THEO BỘ SÁCH CÁNH DIỀU

Lĩnh vực: …
Họ và tên tác giả: ….
Đơn vị: ….

NĂM HỌC: 202.. – 202..


MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 2
4. Thời gian nghiên cứu ................................................................................ 2
5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 2
5.1. Nghiên cứu lý luận .............................................................................. 2
5.2. Điều tra thực nghiệm ........................................................................... 2
6. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm ........................................... 2
II. NỘI DUNG .................................................................................................. 3
1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 3
2. Thực trạng của việc dạy cảm thụ văn học của lớp 3 trường tiểu học hoàng
hoa thám ........................................................................................................ 3
2.1. Đối với việc dạy của giáo viên............................................................. 3
2.2. Tình hình cảm thụ văn học của HS ...................................................... 5

3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện ........................................................... 6
3.1. Giải pháp 1: Xác định nội dung dạy học phù hợp với đối tượng học sinh
................................................................................................................... 6
3.2. Giải pháp 2: Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học một cách
linh hoạt, sáng tạo gây hứng thú học cảm thụ văn học ................................ 7
3.3. Giải pháp 3 : Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp HS cảm thụ văn học 10
3.4. Các bài tập bổ sung cho học sinh lớp 3 luyện tập vào cuối buổi chiều
nhằm giúp học sinh luyện tập củng cố dạng bài tập về cảm thụ văn học ... 21
4. Hiệu quả sáng kiến.................................................................................. 27
III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ..................................................................... 29
1. Kết luận .................................................................................................. 29
2. Ý kiến đề xuất ......................................................................................... 29
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 30


I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kì cơng nghiệp hóa,hiện đại hóa hội nhập với
các nước trong khu vực trên thế giới. Để đáp ứng ngày càng cao của xã hội đối
với giáo dục. Bộ trưởng BGD-ĐT đã chỉ đạo đổi mới chương trình tiểu học theo
mục tiêu: Tiếp tục tăng cường thực hiện giáo dục tồn diện ( đức, trí, thể, mỹ và
các kĩ năng cơ bản ) đảm bảo sự cân đối, hài hoà giữa các lĩnh vực học tập và giáo
dục ở nhà trường tiểu học. Đứng trước thực trạng đó yêu cầu đối với bậc tiểu học,
với nhà giáo dục phải đào tạo con người toàn diện trong đó tiếng mẹ đẻ ( tiếng
phổ thơng) là một trong những điều kiện quyết định giúp HS nắm bắt tri thức một
cách dễ dàng.
Tiếng Việt ở bậc tiểu học có vị trí hết sức quan trọng cùng với mơn Tốn và
các mơn khác nó góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu
của nhân cách con người là nền móng cho nền khoa học .
Trong giai đoạn hiện nay, việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học là

rất cần thiết nhằm phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh tiểu học. Trong
giảng dạy Tiếng việt ở Tiểu học, việc dạy học sinh cảm thụ văn học góp một phần
rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển cái đẹp trong tâm hồn của học
sinh. Để trau dồi năng lực môn Tiếng Việt cho HS tiểu học nói chung và học sinh
lớp 3 nói riêng, người giáo viên phải quan tâm đến nhiệm vụ bồi dưỡng và nâng
cao năng lực văn học cho các em.
Cảm thụ văn học nó khơng phải học trong phạm vi một bài, một chương,
một lớp mà nó được sử dụng liên tục ở các bài sau, chương sau và các lớp sau và
còn được sử dụng trong thực tiễn hàng ngày. Vì vậy, yêu cầu rèn luyện về cảm
thụ văn học như trau dồi hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn, hay yêu cầu tích lũy
vốn hiểu biết về thực tế cuộc yêu cầu nắm vững kiến thức cơ bản về Tiếng Việt,
yêu cầu rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn về cảm thụ văn học.
Qua nghiên cứu SGK Tiếng Việt lớp 3, SGV tôi thấy cần hình thành cho HS
năng lực cảm thụ văn học thông qua hệ thống bài tập, yêu cầu đặt ra cho HS tập
viết các đoạn văn hay, học tốt các giờ luyện từ và câu, luyện về cảm thụ văn học
1|29


qua các giờ tập đọc, các tiết tiếng Việt để học sinh trở thành những cơng dân có
ích cho xã hội. Vậy làm thế nào để giúp HS hình thành khả năng cảm thụ văn học
và phát huy tính sáng tạo, kích thích niềm say mê học mơn Tiếng Việt cho HS lớp
3 là lí do tơi chọn đề tài “Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp học sinh lớp 3 cảm
thụ văn học theo bộ sách Cánh diều”.
2. Mục đích nghiên cứu
Mong muốn của tơi khi nghiên cứu nhằm tìm thêm các giải pháp nâng cao
chất lượng cảm thụ văn học cho HS lớp 3 thông qua hệ thống bài tập.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Thông qua hệ thống bài tập giúp HS lớp 3 cảm thụ văn học.
4. Thời gian nghiên cứu
Từ tháng ………..đến tháng ………..

5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu lý luận
Thông qua sách báo, tài liệu, các tập san chuyên đề GD để nắm bắt tâm lý
HS, tham khảo các phương pháp dạy học kỹ thuật tích cực như: Phương pháp kỹ
thuật đặt câu hỏi, phương pháp kỹ thuật hoạt động nhóm, phương pháp kỹ thuật
trính bày một phút, phương pháp kỹ thuật chúng em biết ba, phương pháp kỹ thuật
đọc tích cực, phương pháp kỹ thuật viết tích cực, phương pháp kỹ thuật KWLH.
5.2. Điều tra thực nghiệm
- Dự giờ rút kinh nghiệm.
- Phỏng vấn trò chuyện với HS.
- Khảo sát chất lượng học tập của HS.
6. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
GV đã vận dụng phương pháp dạy học kỹ thuật tích cực vào giảng dạy nhằm
nâng cao được chất lượng giờ học, giúp HS nâng cao được hiệu quả chất lượng
học tập.

2|29


3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện
3.1. Giải pháp 1: Xác định nội dung dạy học phù hợp với đối tượng học
sinh
GV có thể soạn ra các bài tập từ dễ đến khó, khơng q phụ thuộc vào SGK
có sẵn và sử dụng những nội dung dễ cho các em cảm thụ. Tìm hiểu các bài văn,
bài thơ trong SGK, tìm tịi đề xuất những câu hỏi phát vấn HS phù hợp với đối
tượng học sinh kích thích được sự hứng thú say mê sáng tạo khi viết văn một cách
chủ động và phát triển năng lực cá nhân của từng HS. Ngồi phân mơn Tập đọc,
tận dụng tối đa nội dung các mơn học khác để có cơ hội là triển khai ngay vấn đề
“ cảm thụ văn học” .
Ví dụ: Từ bài đọc “Mùa thu của em” (Bài 1 trang 15 Tiếng Việt 3 Bộ sách

Cánh diều tập 1), ngoài câu hỏi trong sách giáo khoa đã thực hiện trong giờ tập
đọc, trong tiết dạy bồi dưỡng giáo viên mở rộng bằng cách hỏi học sinh: Em thích
hình ảnh nào? Vì sao?

6|29


Từ ví dụ đó học sinh sẽ tìm được rất nhiều hình ảnh đẹp trong bài và câu trả
lời vì sao sẽ giúp các em tìm hiểu sâu về giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung của
bài đó.
3.2. Giải pháp 2: Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học một
cách linh hoạt, sáng tạo gây hứng thú học cảm thụ văn học
Trước hết giáo viên cần tổ chức cho HS học tập theo phương pháp tích cực
“ Lấy HS làm trọng tâm” thơng qua các hình thức học tập... GV là người hướng
dẫn tổ chức hoạt động, HS tự huy động vốn hiểu biết của bản thân để tự chiếm
lĩnh tri thức mới rồi dùng các tri thức đó vào trong thực hành.
Trong các tiết dạy, giáo viên cần đưa ra nhiều yêu cầu cảm thụ khác nhau,
nhằm củng cố bổ sung kiến thức bồi dưỡng trong từng bài tập đọc cụ thể. Ví dụ :
Nêu ý nghĩa đoạn bài hoặc dạng bài chỉ ra những hình ảnh đẹp, dạng bài phát hiện
các biện pháp tu từ, dạng bài phát hiện từ đắt...
GV cần nhiều thời gian nhận xét, chữa bài học sinh để kịp thời động viên
và phát hiện các thiếu sót của học sinh. Có kế hoạch và biện pháp giúp đỡ HS sửa
chữa những thiếu sót của mình, trong q trình dạy học giáo viên phải cảm nhận
những cái gì nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện
trong tác phẩm (cuốn truyện bài văn, bài thơ....).
Trong q trình dạy học phân mơn Tập đọc, GV phải căn cứ vào chương
trình, vào từng loại bài, vào điều kiện thực tế của nhà trường để dạy tốt phân môn
Tập đọc, đồng thời chú ý rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cảm thụ văn học
ở phương diện lý thuyết và đặc biệt kĩ năng vận dụng thực hành phù hợp với mục
đích yêu cầu của tiết dạy. Yêu cầu tất cả HS phải tham gia làm bài, nhưng cách

chữa, nhận xét bài cho HS khác nhau. Học sinh khá giỏi: chữa cả bài. HS trung
bình: rèn HS viết đoạn. HS yếu: rèn viết câu. Mức độ nâng dần trong hai học kì
7|29


của năm học.tôi yêu cầu HS cố gắng học tập tốt các yêu cầu về rèn luyện cảm thụ
văn học.
- Gợi ý cho HS tiếp xúc câu văn gây nhiều ham thích.
- Lập sổ tay khi tích lũy về thực tế cuộc sống về văn học
- Bước đầu nắm vững cơ bản về Tiếng Việt
- Rèn luyện kĩ năng viết một số câu, đoạn văn về cảm thụ văn học.
Trong quá trình giảng dạy ở các tiết Tập đọc, tiết tự học, tiết TiếngViệt
chọn ở bất kì dạng bài tập nào tôi cũng kết hợp nhiều phương pháp hướng dẫn các
em thực hiện bài tập về cảm thụ văn học. Dù vận dụng bất kì phương pháp, hình
thức học tập nào tơi ln chú trọng phát huy tính độc lập sáng tạo của các em,
khơng áp đặt ở bất kì tình huống nào.Yêu cầu các em phải thực hiện tốt các thao
tác cơ bản sau :
- Đọc kĩ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập (Phải trả lời được điều gì ?
Cần nêu bật được điều gì? )
- Đọc và tìm hiểu câu thơ, câu văn hay đoạn trích được nêu trong bài.
- Hình thành được những thói quen trước khi bước vào thực hiện bài tập.
Các em phải thực hiện tốt các thao tác trên có như vậy các em mới đạt
được kết quả cao: có 5 dạng bài tập cảm thụ văn học với từng loại bài mà tơi vận
dụng các phương pháp hình thức dạy học khác nhau.

8|29


THƠNG TIN HỎI ĐÁP:
-------------------------Bạn cịn nhiều thắc mắc hoặc muốn tìm kiếm thêm nhiều tài liệu sáng

kiến kinh nghiệm mới mẻ khác của Trung tâm Best4Team
Liên hệ dịch vụ viết thuê sáng kiến kinh nghiệm
Hoặc qua SĐT Zalo: 091.552.1220 hoặc email:
để hỗ trợ ngay nhé!

9|29