Phản ứng thuốc ở người cao tuổi docx

Phản ứng thuốc ở người
cao tuổi

Ở người cao tuổi, phản ứng có hại của thuốc xảy ra rất dễ
đưa đến ngộ nhận là do các rối loạn của tuổi già và do
bệnh tật.
Vậy những phản ứng có hại gì mà người cao tuổi thường gặp
khi dùng thuốc?
Người cao tuổi với việc dùng thuốc
Tác dụng phụ của thuốc rất dễ xuất hiện ở người cao tuổi. Do
người cao tuổi sức yếu, hay đau ốm và mắc các bệnh mạn
tính nên thường dùng nhiều thuốc hơn so với người trẻ tuổi.
Đặc biệt người trên 65 tuổi có thể phải dùng 5-6 loại thuốc
mỗi ngày.
Số lượng thuốc dùng càng nhiều càng dễ xảy ra những phản
ứng có hại. Người cao tuổi cũng hay lo lắng về sức khỏe của
bản thân nên thường tự ý dùng thêm thuốc ngoài thuốc đã
được chỉ định, thậm chí dùng thuốc là để phòng bệnh.

Ngoài ra, do trí tuệ sút giảm, mắt nhìn kém, nghe không rõ,
người cao tuổi thường nhầm lẫn trong sử dụng thuốc, đặc biệt
về liều lượng (như uống quá liều), về số lần dùng trong ngày
(uống thuốc rồi lại không nhớ, tưởng chưa uống nên dùng
thêm).


Gia đình và người thân cần giúp người cao tuổi tuân thủ dùng
thuốc theo

hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa
Những phản ứng thường gặp
Buồn ngủ: Các thuốc có tác dụng gây ức chế hệ thần kinh
trung ương đều gây buồn ngủ, kiểu ngủ gà ngủ gật. Như
thuốc an thần gây ngủ, thuốc kháng histamin trị dị ứng, thuốc
chống trầm cảm, một số thuốc trị cao huyết áp, trị đái tháo
đường dạng viên uống cũng có tác dụng phụ gây buồn ngủ.
Nếu người cao tuổi dùng thuốc vào lúc cần có sự tập trung trí
óc và phản ứng nhanh nhạy thì tác dụng gây buồn ngủ có khi
rất nguy hiểm vì tai nạn xảy ra bởi ngủ gục.
Rối loạn giấc ngủ: Ngược với tác dụng gây buồn ngủ, thuốc
giãn phế quản trị hen suyễn gây khó ngủ, một số thuốc lợi
tiểu gây mất ngủ do phải tiểu tiện đêm. Đặc biệt, thuốc trị
bệnh tăng huyết áp có thể gây ác mộng, thuốc glucocorticoid
dùng lâu ngày có thể gây chứng ngừng thở khi ngủ, thậm chí
một số thuốc an thần dùng trị mất ngủ gây tác dụng phụ gọi
là ngủ chập chờn, không sâu.
Rối loạn nhận thức: Một số thuốc chống trầm cảm, chống co
giật, thuốc chống co thắt, thuốc trị tăng huyết áp, thuốc trị
bệnh Parkinson, thuốc trị suy tim, thậm chí một số thuốc
kháng sinh cũng có tác dụng phụ gây lú lẫn, mất trí nhớ. Ở
người cao tuổi, đây là rối loạn rất dễ nhầm lẫn với hiện tượng
lão suy gây sa sút trí tuệ.
Táo bón: Ở người cao tuổi, do dùng nhiều thuốc nên tỉ lệ bị
tác dụng phụ này rất cao. Đó là thuốc chống co thắt, thuốc an
thần, thuốc chống trầm cảm, một số thuốc trị loét dạ dày, tá
tràng… nhưng họ cứ đinh ninh là mình bị bệnh táo bón.
Rối loạn tiểu tiện: Các thuốc chống trầm cảm, thuốc chống
co thắt, thuốc kháng histamin trị dị ứng, thuốc an thần kinh,
thuốc trị bệnh Parkinson có thể gây khó tiểu hoặc gây chứng

tiểu tiện không kiểm soát.
Rối loạn đường tiêu hóa: Do chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ
dày ít đi, giảm sự tưới máu ở dạ dày ruột nên dễ bị phản ứng
có hại của thuốc trị viêm khớp từ nhẹ là khó tiêu đầy bụng
đến nặng là loét, xuất huyết đường tiêu hóa.
Té ngã: Thuốc trị tăng huyết áp dễ làm người cao tuổi hạ
huyết áp tư thế đứng hoặc thuốc an thần, thuốc chống trầm
cảm làm rối loạn sự giữ thăng bằng làm cho người cao tuổi
dễ bị té ngã. Người cao tuổi thường bị loãng xương nên khi
bị té ngã dễ bị gãy xương, hậu quả phải nằm bất động lâu dài.
Rối loạn hoạt động tình dục: Không chỉ do tuổi tác mà có
nhiều loại thuốc trong thời gian sử dụng có ảnh hưởng, làm
giảm ham muốn, đặc biệt gây bất lực ở nam giới.
Cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc
Để phát huy cao nhất tác dụng điều trị của thuốc và hạn chế
thấp nhất tác dụng phụ do thuốc gây ra, người cao tuổi cần
lưu ý không nên tự ý sử dụng thuốc bừa bãi, tốt nhất hãy
dùng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ, theo sự hướng dẫn
của dược sĩ. Khi bác sĩ cho đơn thuốc, phải dùng đúng thuốc
theo đơn. Không được tự ý dùng thêm thuốc khi chưa hỏi ý
kiến của bác sĩ điều trị.
Khi đang dùng thuốc, nếu thấy có những rối loạn, những
phản ứng bất thường, không nên tự ý bỏ, ngưng thuốc hoặc
thay thế thuốc khác, mà nên trở lại khám bác sĩ đã chỉ định
thuốc kể rõ sự việc để bác sĩ cho hướng xử trí.
Đối với một số phản ứng phụ thuộc loại gây khó chịu, có thể
áp dụng các biện pháp điều chỉnh sinh hoạt, ăn uống để khắc
phục như: không làm việc đòi hỏi sự tập trung tỉnh táo nếu
dùng thuốc gây buồn ngủ; ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống
nhiều nước nếu thuốc gây táo bón Có thể tham khảo ý kiến

của bác sĩ, dược sĩ về các biện pháp khắc phục này.