VẬN ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG TRÁI ĐẤT - MẶT TRĂNG VÀ CÁC HỆ QUẢ ĐỊA LÝ potx

Biên soạn: Trần Phước Hậu
Bộ Môn: Địa Lý

I. MỤC TIÊU:
1). Kiến Thức:
- Hiểu rõ vị trí của Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng trong HMT
- Hiểu được các nguyên nhân hình thành các tuần trăng,
nhật thực, nguyệt thực và hiện tượng thủy triều.
2). Kỹ năng:
Biết phân tích các hình ảnh, mô hình để rút ra các kiến thức
cơ bản.
3). Thái độ:
Hiểu được các quy luật tự nhiên để áp dụng vào thực tế
cuộc sống.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY – HỌC:
Sử dụng phần mềm Powerpoint trong hoạt động dạy học.

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Sự vận động của hệ thống Trái Đất và Mặt Trăng:
II. Hệ quả địa lý:
1. Quỹ đạo của Trái Đất
2. Tuần trăng
3. Sóng triều
4. Nhật thực nguyệt thực

CỦNG CỐ:

I. SỰ VẬN ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG
TRÁI ĐẤT – MẶT TRĂNG

384.000 km
MT
Quỹ đạo Mặt Trăng
- Mặt Trăng quay xung
quanh Trái Đất theo một
quỹ đạo hình elip gần tròn.
-
Tốc độ trung bình là
1017m/s
-
Thời gian quay một vòng
quanh Trái Đất là 27,32
ngày
Tại sao MT
không rơi Vào
TĐ?
=> Do lực hấp dẫn giữa chúng cân
bằng với lực li tâm.

I. SỰ VẬN ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG
TRÁI ĐẤT – MẶT TRĂNG

Trọng tâm chung của hệ thống Trái Đất và Mặt Trăng (S) không nằm
giữa 2 vật thể này mà nằm ở chỗ cách tâm Trái Đất 0,73 bán kính Trái
Đất.

Trái Đất
Mặt Trăng
S
Tại sao tâm (S) không

nằm giữa Trái Đất và
Mặt Trăng?
=>Do khối lượng Mặt Trăng nhỏ (chỉ
bằng 1/81,3 lần khối lượng Trái Đất)

I. SỰ VẬN ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG
TRÁI ĐẤT – MẶT TRĂNG

Mặt phẳng chứa quỹ đạo vận động của Mặt Trăng cắt thiên cầu
taị một đường tròn lớn gọi là Bạch đạo.

Mặt phẳng Hoàng đạo nghiêng với mặt phẳng Bạch đạo một
góc 5
0
9’.

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Sự vận động của hệ thống Trái Đất và Mặt Trăng:
II. Hệ quả địa lý:
1. Quỹ đạo của Trái Đất
2. Tuần trăng
3. Sóng triều
4. Nhật thực nguyệt thực

CỦNG CỐ:

II. HỆ QUẢ:
1. QUỸ ĐẠO CỦA TRÁI ĐẤT
Do Trái Đất và Mặt Trăng quay quanh tâm chung nên nên khi quay

quanh Mặt Trời, có lúc Trái Đất gần Mặt Trời, có lúc xa Mặt Trời tạo
nên quỹ đạo của Trái Đất là một đường cong hơi gợn sóng.
Quỹ đạo của Trái Đất

II. HỆ QUẢ
2. TUẦN TRĂNG

Tuần trăng là gì?
Tại sao có lúc Trăng tròn,
có lúc Trăng lại khuyết?
-
Tuần trăng là chu kỳ biến đổi các pha nhìn thấy trăng.
-
Mặt Trăng không tự phát ra ánh sáng mà chỉ phản xạ ánh sáng từ Mặt
Trời, khi vị trí của Mặt Trăng thay đổi trên quỹ đạo thì góc phản xạ xuống
Trái Đất thay đổi.Nên ta nhìn thấy các hình dạng khác nhau của Trăng.
⇒
Tóm lại: hình dạng nhìn thấy của Trăng phụ thuộc vào vị trí tương
Đối của Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất.

II. HỆ QUẢ
2. TUẦN TRĂNG

Thời gian của
một tuần trăng
kéo dài bao
lâu?
Chu kỳ tuần trăng kéo dài
27,32 ngày (tháng giao hội)
Tháng giao hội là gì?

Là khoảng thời gian giữa
2 lần liên tiếp mà Mặt Trời,
Mặt Trăng ở cùng một phía
đối diệnVới Trái Đất.

II. HỆ QUẢ
2. TUẦN TRĂNG

Tại sao MT quay một
vòng quanh TĐ mất
27,32 ngày nhưng chu
kỳ tuần trăng lại là
29,53 ngày?
- MT quay một vòng quanh TĐ
(360
o
), hết 27,32 ngày => MT đi
được khoảng 13
o
trên quỹ đạo.
- TĐ quanh quanh MT 360
o
hết 365,2 ngày => mỗi ngày TĐ đi được gần 1
o

quanh MT. Vậy sau 27,3 ngày Trái Đất đi được khoảng 27
o
.
- Để người trên TĐ thấy MT ở vị trí như tháng trước thì MT phải đi thêm 1
quãng đường 27

o
nữa (tức là đi thêm được khoảng 2,21 ngày)
=> Tuần trăng = 27,32 + 2,21 = 29,53 (ngày)

Sóng triều là gì?
Nguyên nhân tạo nên
sóng triều?
Là hiện tượng nâng lên của vật chất
trên Trái Đất ở phía hướng về Mặt
Trăng và phía đối diện
222
)61(
.
;
)59(
.
;
)60(
.
R
mM
F
R
mM
F
R
mM
F
dedinhtam
===

Là do lực hấp dẫn của các thiên thể và
lực li tâm sinh ra khi chuyển động
quanh tâm chung
II. HỆ QUẢ
3. SÓNG TRIỀU

Tại điểm nào trên hình vẽ thì
sóng triều lớn (nhỏ)? Tại sao?
+ Tại tâm: F
hd
= F
lt
+ Tại thiên đỉnh A: F
hd
> F
lt
=> triều lớn nhất
+ Tại thiên để B: Fhd < Flt => triều lớn.
II. HỆ QUẢ
3. SÓNG TRIỀU

Thuỷ triều là gì?
Là hiện tượng mực nước biển
lên xuống theo những chu kỳ
và biên độ nhất định.
II. HỆ QUẢ
3. SÓNG TRIỀU


Sự dao động của thủy triều diễn ra như thế nào

theo thời gian?
Sự dao
động của
thủy triều.
Dao động
trong ngày
Dao động theo tuần trăng
Dao động trong năm.
Dao động
theo tuần trăng
Dao động
trong năm.
II. HỆ QUẢ
4. SÓNG TRIỀU

•
Trong 1 ngày đêm thì dao động thuỷ triều
được thể hiện như thế nào?
⇒
Trong 1 ngày đêm thủy triều cũng
dao động lên xuống với nhiều pha khác
nhau tuỳ theo vị trí vùng biển:
+ Nhật triều
+ Bán nhật triều
=> Thời gian 1 ngày triều là 24h50’
Tại sao chu kỳ của một
ngày triều là 24h50’,
trong khi Trái Đất tự
quay quanh trục 1 ngày
chỉ là 24h?


Sự dao động của thủy triều diễn ra như thế nào
theo thời gian?
Sự dao
động của
thủy triều.
Dao động
trong ngày
Dao động
theo tuần trăng
Dao động
trong năm.
Dao động
theo tuần trăng
Dao động
trong năm.
II. HỆ QUẢ
4. SÓNG TRIỀU

Triều
cường
(ngày 1)
Triều kém
(ngày 7)
Triều
cường
(ngày 15)
Triều kém

(ngày 23)
•
Dao động thuỷ triều lớn nhất (nhỏ nhất) vào
các ngày nào trong tháng?
Thủy triều trong tháng:


Sự dao động của thủy triều diễn ra như thế nào
theo thời gian?
Sự dao
động của
thủy triều.
Dao động
trong ngày
Dao động
theo tuần trăng
Dao động
trong năm.
Dao động
theo tuần trăng
Dao động
trong năm.
II. HỆ QUẢ
4. SÓNG TRIỀU

⇒ Như vậy: vào những ngày sóc và ngày vọng khi Mặt
Trời, Mặt Trăng và Trái Đất cùng nằm trên một đường
thẳng thì dao động thuỷ triều lớn nhất
=> Vào những ngày thượng và hạ huyền, khi Mặt Trời,
Mặt Trăng và Trái Đất nằm vuông góc với nhau thì dao

động thuỷ triều là nhỏ nhất
Thuỷ triều trong năm:

•
Vào những ngày nào trong năm thì dao động thuỷ triều diễn ra
lớn nhất (nhỏ nhất)? Vì sao?
II. HỆ QUẢ
3. SÓNG TRIỀU
-
Khi 3 thiên thể vuông góc mà vào ngày viễn nhật thì thủy triều là
thấp nhất
-
Khi 3 thiên thể thẳng hàng vào những ngày cận nhật thì thủy triều lên
cao nhất.

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Sự vận động của hệ thống Trái Đất và Mặt Trăng:
II. Hệ quả địa lý:
1. Quỹ đạo của Trái Đất
2. Tuần trăng
3. Sóng triều
4. Nhật thực nguyệt thực

CỦNG CỐ:

Thời gian MT quay hết 1 vòng quanh TĐ và
thời gian của 1 tuần trăng là bằng nhau,
đúng hay sai?
Thời gain

tuần trăng
ngắn hơn

Giải thíchTháng giao hội là gì?
Là khoảng thời gian giữa
2 lần liên tiếp mà Mặt Trời,
Mặt Trăng ở cùng một phía
đối diệnVới Trái Đất.