PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG.ThS. Phạm Việt Nhung ppt

PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
03/25/14 1
ThS. Phạm Việt Nhung,
Học viện Chính trị-Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh
ĐT:0918366369;
Mail: -
-

03/25/14 2
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
PHÁP LUẬT
ĐẠI CƯƠNG
Phần 1: Nhà nước
Phần 2: Pháp luật
Phần 3: Các ngành luật
trong hệ thống PLVN
03/25/14 3
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình Pháp luật đại cương.
Trường ĐHL TP.HCM
Đề cương bài giảng Nhà nước và
Pháp luật. Học viện Chính trị-
Hành chính Khu vực II
Hiến pháp 1992
Bộ luật Dân sự 2005
Bộ luật TTDS 2004
Bộ luật Hình sự 1999
Bộ luật TTHS 2003
Luật Hôn nhân và gia đình
03/25/14 4

CHUN ĐỀ 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ NHÀ NƯỚC
03/25/14 5
Nội dung
Nguồn gốc ra đời nhà nước
Bản chất của nhà nước
Đặc trưng của nhà nước
Chức năng của nhà nước
Các kiểu nhà nước
Hình thức nhà nước
Bộ máy nhà nước
03/25/14 6
I- Nguồn gốc ra đời nhà nước
1. Các quan i m phi mác-xít lý đ ể
gi i v ngu n g c ra i nhà ả ề ồ ố đờ
n cướ
Thuy t “Th n h cế ầ ọ ”: NN do
Th ng sáng t o ra ượ đ ế ạ
Hệ quả
Quyền lực NN vĩnh cửu, bất biến
Sự phục tùng quyền lực NN
là đương nhiên
03/25/14 7
Thuy t “Gia tr ngế ưở ”: NN là s ự
l n m nh c a gia ình trong ớ ạ ủ đ
xã h i. ộ
Hệ quả
Tồn tại trong mọi xã hội
Sự phục tùng quyền lực NN

như phục tùng chủ gia đình
03/25/14 8
Thuy t kh cế ế ướ : NN ra i là đờ
k t qu c a m t kh c ế ả ủ ộ ế ướ
c ký k t gi a nh ng con đượ ế ữ ữ
ng i s ng trong tr ng thái t ườ ố ạ ự
nhiên không có NN.
Ý chí
NHÀ NƯỚC
Sự thỏa
thuận
Sự thỏa
thuận
Ý chí
03/25/14 9
2. CN Mác-Lênin:

NN là m t hi n t ng xã h i mang tính l ch s . ộ ệ ượ ộ ị ử

Nguyên nhân d n n s ra i c a NN n y sinh t ẫ đế ự đờ ủ ả ừ
trong lòng xã h i c ng s n nguyên thuộ ộ ả ỷ.
2.1 Xã h i c ng s n nguyên thu và ộ ộ ả ỷ
t ch c Th t c – B l cổ ứ ị ộ ộ ạ
- C s kinh t : Ch s h u chung v t li u s n ơ ở ế ế độ ở ữ ề ư ệ ả
xu t và s n ph m lao ng.ấ ả ẩ độ
- i s ng xã h i: XH c ng s n nguyên thu c t ch c Đờ ố ộ ộ ả ỷ đượ ổ ứ
d i hình th c Th t cướ ứ ị ộ .
03/25/14 10
Thị tộc
Cấu trúc xã hội: huyết thống

Quyền lực: quyền lực xã hội
Hội
đồng
thị
tộc
Tù trưởng
Thủ lĩnh
quân sự
Thị tộc….
BỘ LẠC
BÀO TỘC
BÀO TỘC
03/25/14 11
2.2 T ch c th t c – b l c tan rã và ổ ứ ị ộ ộ ạ
s ra i c a nhà n cự đờ ủ ướ
+ Quá trình phát tri n c a XH ể ủ
c ng s n nguyên thu ã làm cho ộ ả ỷ đ
LLSX ngày càng phát tri n, n ng ể ă
su t lao ng ngày càng cao. ấ độ
+ XH tr i qua ba l n phân công lao ả ầ
ng xã h i l n trong l ch s :độ ộ ớ ị ử
03/25/14 12
3 lần phân công
lao động
Lần thứ nhất:
chăn nuôi tách
khỏi trồng trọt
Lần thứ hai:
TCN tách khỏi
nông nghiệp

Lần thứ ba:
Thương nghiệp
ra đời
-Tư hữu manh nha
- Chủ nô><nô lệ (ít)

Tư hữu hoàn toàn

CN><NL(chủ yếu)
-Giàu >< Nghèo
-CN >< NLgaygắt
Nhu cầu
Nhà nước ra đời
03/25/14 13

Nhà n c ra i, theo ướ đờ
Ph. ngghen, có 3 hình th c Ă ứ
NN i n hình:đ ể
Aten
Rô ma
Giéc manh
Hình thức
03/25/14 14
Định nghĩa nhà nước
NN là một tổ chức đặc biệt
của quyền Lực chính trị
Có bộ máy cưỡng chế nhằm
tổ chức và quản lý XH
Bảo vệ lợi ích của GC thống
trị trong XH có GC đối kháng

Duy trì trật tự XH và phục vụ nhu
cầu thiết yếu của đời sống cộng đồng
03/25/14 15
BẢN CHẤT
Tính giai cấp
Tính xã hội
NN bảo vệ quyền lợi cho GC
thống trị
NN là bộ máy trấn áp đặc
biệt, là công cụ để duy trì sự
thống trị của GC này đối với
GC khác
NN luôn chịu sự lãnh đạo
của một GC
NN là tổ chức quyền lực
công
NN giải quyết những vấn đề
quan trọng đảm bảo lợi ích
chung cho cộng đồng
03/25/14 16
Đặc trưng cơ bản.
Đặc
trưng
Thiết lập quyền lực
công cộng đặc biệt
Phân chia &
Qlý dân cư theo
các đơn vị
Hchính, lãnh thổ
Có chủ quyền

quốc gia
Ban hành PL và
Q.lý XH bằng PL
Quy định và thu các
loại thuế bằng
hình thức bắt buộc
03/25/14 17

Ch c n ng:ứ ă Là nh ng m t ữ ặ
ho t ng c b n c a NN ạ độ ơ ả ủ
nh m th c hi n các nh.v t ằ ự ệ ụ đặ
ra tr c NNướ .
Chức năng
Theo lĩnh vực
hoạt động
Phạm vi hoạt
động
Lập pháp
Hành pháp
Tư pháp
Đối nội
Đối ngoại
03/25/14 18
Kiểu nhà nước
Là tổng thể những dấu hiệu cơ
bản, đặc thù của NN
Thể hiện bản chất GC và những
điều kiện tồn tại, phát triển của
NN
Trong một hình thái KT-XH có

giai cấp nhất định
03/25/14 19
Các kiểu nhà nước
Tương ứng với 4 hình thái
KTXH có giai cấp là 4 kiểu NN
Nhà nước chủ nô
Nhà nước phong kiến
Nhà nước tư sản
Nhà nước XHCN
03/25/14 20
-
Quy luật thay thế: Sự thay thế kiểu NN này bằng
kiểu NN khác tiến bộ hơn là quy luật tất yếu.
-
Gắn liền với quy luật phát triển và thay thế của các
hình thái KTXH. Cách mạng là con đường dẫn tới
sự thay thế đó.
Nhà nước XHCN
Nhà nước CN
Nhà nước PK
Nhà nước TS
Hình thức nhà nước: Là cách thức tổ chức và
phương pháp thực hiện quyền lực chính trị của GC
thống trị, gồm 3 yếu tố:
03/25/14 21
Hình
thức
NN
Hình thức chính thể: là cách thức tổ chức
quyền lực chính trị ở cơ quan NN tối cao.

HT cấu trúc NN: là sự tổ chức NN thành
đơn vị hành chính – lãnh thổ và xác lập
mối quan hệ giữa các bộ phận với nhau.
Chế độ chính trị: là cách thức, biện pháp
thực hiện quyền lực chính trị của một GC.
03/25/14 22
HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
HÌNH THỨC
CHÍNH THỂ
HÌNH THỨC
CẤU TRÚC
CHẾ ĐỘ
CHÍNH TRỊ
QUÂN
CHỦ
LIÊN
BANG
ĐƠN
NHẤT
PHẢN
DÂN
CHỦ
DÂN
CHỦ
CỘNG
HÒA
TUYỆT
ĐỐI
HẠN
CHẾ

QUÝ
TỘC
DÂN
CHỦ
03/25/14 23
Bộ máy nhà nước
Bộ
máy
NN
Hệ thống CQNN
từ trung ương
đến địa phương
Được tổ chức và hoạt động
theo những nguyên tắc
chung, thống nhất
Thành cơ
chế đồng
bộ nhằm
thực hiện
chức năng
nhiệm vụ
03/25/14 24
Bộ máy NN Cộng hòa XHCN Việt Nam

Có 2 tiêu chí xác nh:đị

Theo tiêu chí tr t t hình thành, v ậ ự ị
trí, tính ch t, ch c n ng c a các c ấ ứ ă ủ ơ
quan;


Theo tiêu chí c u trúc hành chính lãnh ấ
th và ph m vi th m quy nổ ạ ẩ ề

03/25/14 25
CQ
quyền lực
CQ
Hành chính
CQ
xét xử
CQ
Kiểm sát
Trung
ương
- Quốc hội
- UB TV
QH
- Chính phủ
- Bộ, CQ
ngang Bộ,
- CQ thuộc
CP
TAND
tối cao
KSND tối
cao
Địa
phương
- HĐND
các cấp

- UBND các
cấp
- Sở, Phòng,
Ban
TAND
các cấp
VKSND
các cấp