Vấn đề đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở việt nam hiện nay

MỤC LỤC
PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................1
PHẦN II: NỘI DUNG..............................................................................................2
CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP VÀ ĐẤU
TRANH GIAI CẤP..............................................................................................2
1.1.

Giai cấp..................................................................................................2

1.1.1. Khái niệm giai cấp:..............................................................................2
1.1.2. Đặc trưng của giai cấp:........................................................................3
1.1.3. Nguồn gốc hình thành giai cấp :..........................................................3
1.2. Đấu tranh giai cấp.....................................................................................4
1.2.1. Khái niệm đấu tranh giai cấp :.............................................................4
1.2.2. Vai trò của đấu tranh giai cấp:.............................................................5
CHƯƠNG II: THỰC TIỄN VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI VẤN ĐỀ ĐẤU
TRANH GIAI CẤP Ở NƯỚC TA TRONG THỜI KỲ QUÁ...........................6
2.1. Thực trạng đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay.................................6
2.1.1. Cơ cấu xã hội-giai cấp ở nước ta.........................................................6
2.1.2. Tình hình của cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta:................................7
2.1.3. Nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kì hiện nay :............7
2.4.1. Các lĩnh vực đấu tranh giai cấp............................................................8
2.2. Một số giải pháp đối với vấn đề đấu tranh giai cấp dựa trên lý luận
của chủ nghĩa Mác- Lênin.............................................................................10
2.2.1. Vận dụng chung.................................................................................10
2.2.2. Đối với sinh viên................................................................................12
PHẦN III: KẾT LUẬN..........................................................................................14
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................15

PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU
Trong tiến trình lịch sử, sự ra đời của chế độ tư hữu đã dẫn đến sự xuất hiện
giai cấp trong xã hội và sự phân cấp về địa vị trong hệ thống sản xuất xã hội đó.
Trong xã hội có giai cấp, giai cấp thống trị _người nắm giữ toàn bộ TLSX của xã
hội, sẽ chiếm đoạt lao động của các giai cấp và tầng lớp bị trị, chiếm đoạt của cải xã
hội vào tay mình. Các giai cấp, tầng lớp bị trị không những bị chiếm đoạt lao động
mà cong bị áp bức về chính trị, xã hộ,tinh thần. Không cóa sự bình đẳng giữa hai
giai cấp: thống trị và bị trị. Giai cấp bóc lột bao giờ cũng dùng mọi biện pháp và
phương tiện đẻ bảo vệ địa vị giai cấp của họ, duy trì củng cố kinh tế xã hội cho
phép họ được hưởng những đặc quyền, đặc lợi giai cấp. Công cụ chủ yếu là quyền
lực nhà nước. Lợi ích cơ bản của giai cấp bị trị đối lập với lợi ích cơ bản của giai
cấp thống trị. Đây chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đén đấu tranh giai cấp. Có áp
bức thì có đấu tranh chống áp, bức. Vì vậy đấu tranh giai cấp không do một lý
thuyết xã hội nào tạo ra mà là hiện tượng tất yếu trong xã hội có giai cấp
Thời gian vừa qua đã xuất hiện những quan điểm lệch lạc, sai trái và cả
những quan điểm của thế lực thù địch nhằm xuyên tạc, phủ nhận quan điểm của chủ
nghĩa Mác - Lênin về đấu tranh giai cấp. Trong đó, nổi lên là quan điểm cho rằng:
“trong điều kiện hiện nay, nói tới đấu tranh giai cấp là bảo thủ, lạc hậu, là gây nên
sự chia rẽ, phân hoá nội bộ… làm phá vỡ khối đại đồn kết dân tộc” hay: “hiện nay,
nói đến đấu tranh giai cấp ở Việt Nam là đi ngược lại xu thế của thời đại, là lạc hậu,
không thức thời, không phù hợp với thực tiễn Việt Nam hiện nay”. Do vậy, có thể
nói, việc nâng cao nhận thức khoa học về đấu tranh giai cấp sẽ góp phần đấu tranh
phòng chống những quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ chủ nghĩa Mác – Lênin, bảo
vệ nền tảng, tư tưởng của Đảng trong tình hình hiện nay là một vấn đề khoa học, có
ý nghĩa thiết thực. Do đó, tác giả đã chọn đề tài “ Vấn đề đấu tranh giai cấp trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay” nhằm làm rõ về mặt lý
luận cũng như thực tiễn.


PHẦN II: NỘI DUNG

CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP VÀ ĐẤU
TRANH GIAI CẤP
1.1.

Giai cấp

1.1.1. Khái niệm giai cấp:
Học thuyết Mác – Lênin về giai cấp là bộ phận hữu cơ của chủ nghĩa duy
vật lịch sử. Học thuyết đó chứng minh giai cấp là phạm trù kinh tế - xã hội có tính
chất lịch sử. Giai cấp chỉ xuất hiện và tồn tại trong những điều kiện lịch sử nhất
định của sự phát triển sản xuất. Trong những điều kiện đó, mỗi giai đoạn phát triển
của xã hội, với phương thức sản xuất tương ứng, có một hệ thống giai cấp nhất định
bao gồm giai cấp thống trị , giai cấp bị trị cơ bản và giai cấp, tầng lớp trung gian. Sự
tồn tại của các giai cấp sẽ khơng cịn là tất yếu khi lực lượng sản xuất phát triển cao
đến mức có khả năng thoả mãn mọi nhu cầu của xã hội và các cá nhân , khi sự
“phân công” bộ phận thống trị , bộ phận bị trị trở lên không cần thiết.
Trong tác phẩm Sáng kiến vĩ đại, Lênin định nghĩa : “Người ta gọi là giai cấp,
những địa tập đoàn to lớn gồm những người khác nhau về địa vị của họ trong một
hệ thống sản xuất nhất định trong lịch sử, khác nhau về quan hệ của họ ( thường thì
những quan hệ này được pháp luật quy định và thừa nhận ) đối với những tư liệu
sản xuất, về vai trò của họ trong tổ chức lao động xã hội như vậy là khác nhau về
cách thức hưởng thụ và về phần của cải xã hội ít hoặc nhiều mà họ được hưởng.
Giai cấp là những tập đoàn người mà tập đồn này có thể chiếm đoạt lao động của
tập đồn khác, do chỗ các tập đồn đó có vị trí khác nhau trong một chế độ kinh tế
và xã hội nhất định.”
Như vậy, giai cấp và đấu tranh giai cấp là hiện tưọng lịch sử, tồn tại khách
quan, chứ không phải là kết quả của một cách tiếp cận xã hội, không phải là sản
phẩm của tư tưởng. Lịch sử đó chứng minh rằng, giai cấp và đấu tranh giai cấp từng
tồn tại nhiều thiên niên kỷ cho đến nay, nó có những đặc trưng cơ bản chung nhất.

Đó là những tập đồn người to lớn khác nhau về địa vị trong hệ thống sản xuất xã
hội. Cụ thể :
+ Khác nhau về quan hệ đối với tư liệu sản xuất.
+ Khác nhau về vai trò trong tổ chức lao động xã hội , trong tổ chức quản lý
sản xuất.
+ Khác nhau về cách thức và quy mô thu nhập của cải xã hội.
Trong đó, sự khác nhau của họ về sở hữu đối với tư liệu sản xuất đóng vai trị
quyết định địa vị của giai cấp trong hệ thống sản xuất xã hội.
1.1.2. Đặc trưng của giai cấp:
Giai cấp có 4 đặc trưng cơ bản:
+ Là những tập đoàn người to lớn khác nhau về nắm giữ TLSX. Đây là đặc trưng
quan trọng nhất.
+ Khác nhau về cách thức quản lí và phân cơng lao động.
+ Khác nhau về thu nhập của cải xã hội.
+ Khác nhau về địa vị xã hội. Điều này dẫn đến việc tập đồn này có thể chiếm
đoạt lao động tập đồn khác.
1.1.3. Nguồn gốc hình thành giai cấp :
C.Mác là người đầu tiên đưa ra quan niệm cho rằng “ Sự tồn tại của các giai
cấp chỉ gắn với những giai đoạn phát triển lịch sử nhất định của sản xuất.” Cơ sở
tồn tại của giai cấp phải tìm trong sản xuất kinh tế chứ khơng phải tìm trong hình
thái chính trị hay tư tưởng con người. C.Mác và Ăngghen chứng minh rằng nguyên
nhân căn bản, sâu sa của sự phân chia xã hội thành giai cấp, sự thay thế hệ thống
giai cấp này bằng hệ thống khác, nói chung sự tồn tại của giai cấp là lực lượng sản
xuất phát triển trong những giai đoạn phát triển nhất định.
Giai cấp xuất hiện khi lao động xã hội đã có thể tạo ra sản phẩm thặng dư
tương đối, khiến cho sức lao động đã có một giá trị mà người ta có thể lợi dụng như


đối tượng khai thác để chiếm đoạt sản phẩm thặng dư do lao động tạo ra. Khả năng

này chưa xuất hiện thì khơng thể hình thành chế độ người bóc lột người. Đầu tiên,
trong xã hội nguyên thuỷ, cuộc sống phụ thuộc hồn tồn vào tự nhiên để sống sót
họ phải nương tựa vào nhau theo bầy đàn. Trong điều kiện đó giai cấp chưa xuất
hiện. Qua quá trình phát triển, các cơng cụ lao động nhờ đó tăng lên đáng kể, phân
cơng lao động xã hội to đó được hình thành, xuất hiện của cải dư thừa, những người
có quyền trong bộ lạc thị tộc lạm dụng quyền của mình để chiếm thành của riêng,
chế độ tư hữu ra đời đánh dấu sự ra đời của giai cấp nô lệ ra đời: do đó thừa của cải,
tù binh bắt được sử dụng làm người phục vụ cho những người giàu và có địa vị
trong xã hội, họ được gọi là nơ lệ, chế độ có giai cấp chính thức được hình thành từ
đó. Như vậy, sự xuất hiện tư hữu là nguyên nhân quyết định trực tiếp đến sự ra đời
của giai cấp, cái mới ra đời phủ định cái cũ lạc hậu, trong lịch sử đã có chế độ
phong kiến thay thế chế độ nô lệ, chế độ tư bản chủ nghĩa thay thế chế độ phong
kiến. Chủ nghĩa tư bản phát triển cao lại tạo tiền đề cho sự thủ tiêu chế độ tư hữu –
cơ sở kinh tế của sự đối kháng giai cấp trở thành xu thế khách quan trong sự phát
triển xã hội. Đó là lô-gic khách quan của tiến trình phát triển lịch sử.
1.2. Đấu tranh giai cấp
1.2.1. Khái niệm đấu tranh giai cấp :
Trong xã hội có giai cấp tất yếu nảy sinh đấu tranh giai cấp. V.I. Lênin đã
định nghĩa đấu tranh giai cấp là “cuộc đấu tranh của quần chúng bị tước hết quyền,
bị áp bức và lao động chống lại bọn đặc quyền, đặc lợi, bọn áp bức và bọn ăn bám;
cuộc đấu tranh của những người công nhân làm thuê hay những người vô sản chống
lại những người hữu sản hay giai cấp tư sản”
Thực chất của cuộc đấu tranh giai cấp là cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn
về mặt lợi ích giữa quần chúng bị áp bức, vô sản đi làm thuê chống lại giai cấp
thống trị ,chống lại bọn đăc quyền, đặc lợi, những kẻ đi áp bức bóc lột.
Đấu tranh giai cấp là quy luật chung của mọi XH có giai cấp, là động lực cơ
bản của sự phát triển XH có các giai cấp đối kháng.


Đấu tranh giai cấp có nguyên nhân khách quan từ sự phát triển mang tính xã

hội hóa ngày càng sâu rộng của LLSX với quan hệ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản
xuất và sự đối lập về địa vị và lợi ích giữa các giai cấp.
Đấu tranh giai cấp xảy ra khi có mâu thuẫn giữa LLSX mới với QHSX lỗi
thời, từ đó thúc đẩy sự phát triển của LLSX.
1.2.2. Vai trò của đấu tranh giai cấp:
Đấu tranh giai cấp là một trong những động lực phát triển của xã hội có giai
cấp.
Đỉnh cao của cuộc đấu tranh giai cấp tất yếu sẽ dẫn đến CMXH, xóa bỏ quan
hệ sản xuất cũ, CSKT cũ, kiến trúc thượng tầng cũ,đưa xã hội phát triển lên một
hình thái kinh tế-xã hội mới cao hơn đó là xã hội khơng cịn giai cấp. Dựa vào tiến
trình phát triển lịch sử, C.Mác và Ph. Ăngghen đã chứng minh rằng đỉnh cao của
đấu tranh giai cấp là cách mạnh xã hội. Cách mạng xã hội là địn bẩy thay đổi các
hình thái kinh tế - xã hội.
Đấu tranh giai cấp góp phần xố bỏ các thế lực phản động, lạc hậu , đồng thời
góp phần cải tạo cả bản th ân giai cấp cách mạng. Giai cấp nào đại biểu cho phương
thức sản xuất mới, giai cấp đó sẽ lãnh đạo cách mạng.
Đấu tranh giai cấp giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản là cuộc đấu tranh
sau cùng trong lịch sử xã hội có giai cấp. Nó là cuộc đấu tranh khác về chất so với
các cuộc đấu tranh trước đó trong lịch sử. Bởi vì mục tiêu của nó là thay đổi về căn
bản sở hữu tư nhân bằng sở hữu xã hội.
Trước khi giành chính quyền: nội dung của đấu tranh giai cấp giữa giai cấp
vô sản và giai cấp tư sản: đấu tranh kinh tế, đấu tranh tư tưởng, đấu tranh chính trị.
Sau khi giành chính quyền: thiết lập nền chun chính của giai cấp vơ sản , mục
tiêu và hình thức đấu tranh giai cấp cũng thay đổi. V.I.Lênin viết: “ Trong điều kiện
chuyên chính vô sản, những hình thức đấu tranh giai cấp của giai cấp vô sản không
thể giống như trước được”.


Trong cuộc đấu tranh này, giai cấp vô sản phải biết cách sử dụng tổng hợp
mọi nguồn lực, vận dụng linh hoạt các hình thức đấu tranh. Mục tiêu của cuộc đấu

tranh này giữ vững thành quả cách mạng ,xây dựng và củng cố chính quyền của
nhân dân,tổ chức quản lý sản xuất, quản lý xã hội , bảo đảm tạo ra một năng suất
lao động xã hộ cao hơn, trên cơ sở đó thủ tiêu chế độ người bóc lột người, xây dựng
một xã hội mới công bằng ,dân chủ và văn minh. Vì vậy, C.Mác cũng chỉ rõ: “ bản
thân nền chuyên chính này chỉ là bước quá độ tiến tới thủ tiêu mọi giai cấp và tiến
tới xã hội không có giai cấp”
CHƯƠNG II: THỰC TIỄN VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI VẤN ĐỀ ĐẤU
TRANH GIAI CẤP Ở NƯỚC TA TRONG THỜI KỲ QUÁ
2.1. Thực trạng đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay
2.1.1. Cơ cấu xã hội-giai cấp ở nước ta
Đặc điểm cơ bản trong thời kì quá độ ở nước ta là sự tồn tại của nền kinh tế
nhiều thành phần một cơ cấu giai cấp đa dạng, phức tạp bao gồm các giai cấp, tầng
lớp vừa liên minh, vừa đấu tranh với nhau, trong đó giai cấp cơng nhân giữ vai trị
lãnh đạo. Sự hình thành cơ chế thị trường đã dẫn đến những thay đổi trong cơ cấu
xã hội – giai cấp cùng với sự vận động phức tạp của các giai tầng xã hội.
Cơ cấu giai cấp ở Việt Nam hiện nay bao gồm: giai cấp công nhân, giai cấp
nông dân, đọi ngũ trí thức, người sản xuất nhỏ, tầng lớp doanh nhân . Liên minh
cơng-nơng-trí thức là cơ sở của tồn xã hội, làm cơ sở chính trị -xã hội vững chắc
cho chế độ mới. Giai cấp công nhân giữ vai trò lãnh đạo, quyết định xu hướng phát
triển của xã hội. nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động trở thành người làm
chủ xã hội.
Cơ cấu xã hội-giai cấp nước ta biến đổi theo xu hướng tiến bộ , được phản
ánh ở sự thay đổi tích cực của các giai cấp tầng lớp xã hội. Trong suốt thời kì q
độ, liên minh cơng-nơng-trí thức là lực lượng chính trị -xã hội cơ bản, là nền tảng
của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Do tính chất chưa ổn định về mặt xã
hội, mới chỉ là định hướng xã hội chủ nghĩa nên trong giai đoạn đàu của thời kì quá


độ, các giai cấp, tầng lớp phát triển đa dạng. Sự ổn định của kinh tế thị trưỡng xã
hội chủ nghĩa đã tạo điều kiện hình thành cơ cấu xã hợi định hướng xã hợi chủ

nghĩa. Trong suốt thời kì q độ , liên minh cơng-nơng-trí thức là lực lượng chính
trị -xã hội cơ bản, là nền tảng của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
2.1.2. Tình hình của cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta:
Trong bối cảnh Liên Xô Đông Âu sụp đổ, hệ thống XHCN đang bị thoái trào
tạm thời, CNTB đang tạm thời khắc phục những hạn chế và đang chiếm uy thế trên
nhiều mặt qn sự, kinh tế, chính trị, xã hội
C̣c đấu tranh của giai cấp vô sản ở nước ta có đặc trưng là gắn liền và được
tiến hành ngay sau cuộc cách mạng giải phóng dân tộc dân chủ nhân dân. Ở Việt
Nam, đấu tranh giai cấp trong thời kì quá độ cũng là một tất yếu. Giai cấp tư sản,
mặc dù không còn giữ địa vị thống trị nhưng cơ sở kinh tế – xã hội của nó vẫn còn;
giai cấp công nhân tuy đã giành được chính quyền nhưng khả năng, cơ sỏ kinh tế
vẫn chưa vững chắc để đảm bảo cho chính quyền đang có, nền chuyên chính vô sản
đang được thiểt lập.
Cuộc đấu tranh giai cấp hiện nay khơng cịn trực diện như thời kỳ đấu tranh
giải phóng dân tộc mà nó ẩn giấu đằng sau qua các cuộc đấu tranh về kinh tế, văn
hoá, tư tưởng. Cuộc đấu tranh giai cấp hiện nay không chỉ là đấu tranh bảo vệ chính
quyền mà cịn định hướng đi lên CNXH.
Thời kì quá độ lên CNXH hiện nay mà nhất là xu thế tồn cầu hố đã đặt
nước ta trước nhiều nguy cơ và thử thách. Hội nghị Đại biểu tồn quốc giữa nhiệm
kì (1-1999) đã xác định 4 nguy cơ đền nay vẫn cịn tồn tại và có nhiều diễn biến
hơn, đó là: tụt hậu về kinh tế, diễn biến hồ bình, nguy cơ chệch hướng XHCN, và
nguy cơ nạn tham nhũng. Để giữ vững nền độc lập dân tộc và định hướng XHCN
đưa đát nước thoát khỏi cac nguy cơ trên thì các giai cấp, tầng lớp trong xã hội phải
hợp tác đoàn kết trong mặt trận dân tộc thống nhất, dưới sự lãnh đạo của Đảng


2.1.3. Nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kì hiện nay :
Thứ nhất, nội dung cơ bản của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kì quá độ
lên XHCN là cuộc đấu tranh giữa hai con đừơng TBCN và XHCN
Đúng vậy, chúng ta đang tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá với nền

kinh tề thị trường định hướng XHCN, thực tế tiềm ẩn nhiều khuynh hướng phát
triển trái ngược nhau, có khuynh hướng tự phát lên CNTB, có khuynh hương tự
giác theo định hướng XHCN. Theo đó, các thế lực thù địch chống đối thì khuyến
khích , ủng hộ cho khuynh hướng tự phát lên CNTB dưới nhiều hình thức.
Do đó cuộc đấu tranh giai cấp hiện nay là chống khuynh hướng tự phát lên
CNTB , đồng thời phải giữ lại và phát triển các nhân tố trung gian, quá độ thậm chí
phải phát triển CNTB trong một giới hạn để có lợi về kinh tế , tao tiền đề vật chấtkĩ thuật lên XHCN.
Như vậy, nhìn từ góc độ khái quát, đấu tranh giai cấp trong thời kì mới là đấu
tranh giữa hai khuynh hướng vận động trái ngược nhau, đó là khuynh hướng vận
động khách quan mang tính tự phát của các nhân tố tiền TBCN và các khuynh
hướng khách quan mang tính tự giác của các nhân tố XHCN
Thứ hai, nội dung chủ yếu của cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay là thực
hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH theo định hướng XHCN. Độc lập dân tộc và
định hướng XHCN khơng thể giữ vững khi nước ta cịn nghèo, cịn trong tình trạng
kém phát triển
Vì vậy, bằng mọi cách chúng ta phải phát huy toàn bộ sức mạnh của các giai cấp
tầng lớp trong xã hội hướng vào nhiệm vu trung tâm là giành thắng lợi sự nghiệp
CNH-HĐH đất nước. Với cách hiểu như vậy, giúp chúng ta nhận thức đúng nhiệm
vụ trung tâm củ thời kì quá độ là nhanh chóng phát triển lực lượng sản xuất, thực
hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Rõ ràng, sự kém phát triển
hay phát triển chậm là nguyên nhân đất nước bị phụ thuộc, mất độc lập, mất tự chủ
và đứng bên ngoai quá trình toàn cầu hóa.


2.4.1. Các lĩnh vực đấu tranh giai cấp
Lĩnh vực kinh tế:
Đảng ta khẳng định các thành phần kinh tế bình đẳng cùng phát triển trong
nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Chủ trương này không nhằm mục đích
nào khác mà hướng tới phát huy mọi tiềm năng của dân tộc và đáp ứng lợi ích của
các giai cấp và tầng lớp trong xã hội, giải phóng sức sản xuất, tạo động lực cho xã

hội phát triển.
Mặt khác, hướng tới hợp tác, đoàn kết các giai cấp, tầng lớp trên phương diện
xã hội Đảng khẳng định: “Tôn trọng những ý kiến khác nhau mà khơng trái với lợi
ích chung dân tộc, xoá bỏ mặc cảm, định kiến phân biệt đối xử về quá khứ, giai cấp
thành phần, xây dưng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, hướng tới tương lai”. Nhờ
vậy mà trong mấy năm đổi mới, nước ta dã nhận được nhiều sự đóng ghóp của các
doanh nghiệp trong nước, công nhân từ nước ngoài, tiểu thương, tiểu chủ… cả về
vốn, kinh nghiệm, tri thức lẫn bầu nhiệt huyết. Cho nên đấu tranh ở đây là ngăn
chặn những biểu hiện tiêu cực của các tầng lớp tư sản nhằm thực hiện chủ trương
hợp tác, đoàn kết vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Lĩnh vực văn hoá-xã hội
Trong giai đoạn hiện nay, khi nền độc lập về chín trị của các quốc gia, dân tộc
đã được pháp luật quốc tế thừa nhận và hội nhập kinh tế tồn cầu hố phát triển thì
đấu tranh giai cấp được phát triển trên cả lĩnh vực văn hoá-xã hội. Đấu tranh trên
lĩnh vực VH-XH là đấu tranh chống lại sự đồng hố, bài trừ nơ dịch, củng cố những
giá trị truyền thống và tôn trọng những bản sắc riêng của dân tộc , đảy mạnh phát
triển tín ngưỡng,ngôn ngữ văn học nghệ thuật dân tộc.
Đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay biểu hiện nội dung lớn, hình thức
phong phú tính chất phức tạp, diễn ra hàng ngày, hàng giờ không chỉ trên lĩnh vực
kinh tế, văn hóa mà trên cả lĩnh vực tư tưởng và an ninh, trật tự xã hội.
Đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng để khắc phục những tư tưởng tiêu cực sai
trái , gắn với cuộc đấu tranh chống tệ quan liêu, tham nhũng, đặc biệt là khi tệ quan


liêu, tham nhũng dã trở thành nguy cơ đe dọa, cản trở sự phát triển của đất nước. Là
cuộc đấu tranh không dễ dàng và không kém phần quyết liệt. Theo đó, cuộc đấu
tranh làm trong sạch nội bộ sẽ góp phần vào việc bảo vệ chế độ, bảo vệ dân tộc và
thành quả cách mạng, là bộ phận không thể tách rời của cuộc đấu tranh giai cấp.
Từ khi chuyển sang cơ chế thị trường thì tham nhũng diễn ra với tính chất,
mức độ nghiêm trọng hơn với phạm vi ngày càng mở rộng, thủ đoạn tinh vi, xảo

quyệt hơn. Tham nhũng khơng chỉ là sự suy thối về đạo đức mà còn ảnh hưởng rất
lớn đến sự phát triển kinh tế của đất nước. Chính vì vậy, đấu tranh chống tham
nhũng và các hành vi tiêu cực vì lợi ích cá nhân là tất yếu trong thời kì mở cửa hiện
nay.
Bên cạnh những vấn đề trên, đấu tranh giai cấp hiện nay còn nhằm làm thất
bại âm mưu và hành vi chống phá của các thế lực thù địch, đe doạ độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội. Trong toàn bộ chiến lược toàn cầu hóa phản cách mạng các thế
lực hiếu chiến ln tìm mọi cách xoá bỏ sựu lãnh đạo của Đảng, xoá bỏ nền tảng tư
tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Các nhà tư tưởng chớng cợng đã xuyên tạc, cắt xén thô bạo, bác bỏ vô lý
những luận điểm căn bản nhất của CN Mác – Lênin. Họ ra sức tô son trét phấn cho
CNTB và cho rằng CNXH có hàng trăm thứ khuyết tật, không dân chủ, không dân
quyền.
2.2. Một số giải pháp đối với vấn đề đấu tranh giai cấp dựa trên lý luận của
chủ nghĩa Mác- Lênin
2.2.1. Vận dụng chung
Vận dụng lý luận về giai cấp và đấu tranh giai cấp của C.Mác để giải quyết
vấn đề này ở nước ta hiện nay cần quán triệt một số vấn đề có ý nghĩa phương pháp
luận sau:
Một là, phải bám sát điều kiện lịch sử - xã hội cụ thể Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay. Đấu tranh giai cấp là một quá trình phức tạp trong sự vận động của
lịch sử - xã hội, một xu thế tất yếu, khách quan của xã hội có giai cấp. Q trình này


khơng phụ thuộc vào việc người ta có quan niệm như thế nào về nó. Mà muốn đưa
ra những kết luận khái quát đúng đắn về nó, cần phải nghiên cứu những sự kiện lịch
sử cụ thể, phân tích sự vận động của các sự kiện lịch sử đó một cách tỉ mỉ, chi tiết
với một thái độ khách quan, biện chứng. Những phân tích của C.Mác về các sự kiện
lịch sử ở Pháp những năm 1848 - 1850, 1851 và 1871 đã chứng tỏ điều đó.
Trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam, Đảng ta chủ trương phát triển kinh tế

nhiều thành phần nhằm tạo điều kiện để mọi giai cấp, mọi tầng lớp trong xã hội có
thể phát huy hết tiềm năng của mình, góp phần làm cho dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh. Trong bối cảnh đó, có quan điểm cho rằng, khơng nên
đặt vấn đề đấu tranh giai cấp vì nó sẽ dẫn đến phân tán lực lượng, chia rẽ lực lượng.
Đây là một quan điểm khơng đúng, vì sự tồn tại của các thành phần kinh tế tức là
còn sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, có nghĩa là cịn tồn tại các giai cấp trong xã
hội, do vậy không thể loại bỏ đấu tranh giai cấp. Đấu tranh giai cấp cũng là một tất
yếu khách quan trong mọi xã hội có giai cấp. Sẽ là ảo tưởng nếu cho rằng: xã hội
Việt Nam hiện nay khơng cịn sự khác biệt giai cấp, khơng cịn mâu thuẫn giai cấp,
khơng cịn đấu tranh giai cấp. Nhưng, cũng sẽ là sai lầm nếu phân chia các giai cấp
trong xã hội Việt Nam hiện nay thành hai lực lượng đối kháng về mặt lợi ích. Việc
nhận thức đúng đắn tính chất, nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện
nay sẽ giúp chúng ta xử lý một cách khoa học mối quan hệ xã hội - giai cấp, đưa sự
nghiệp đổi mới tới thắng lợi.
Hai là, Việt Nam là nước đã giành được chính quyền về tay giai cấp cơng
nhân và sau khi có chính quyền, cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân vẫn phải
tiếp tục trong điều kiện mới, với tính chất gay go, phức tạp, có mặt ngày càng gay
gắt hơn. Mục tiêu đấu tranh của giai cấp công nhân cũng thay đổi, từ mục tiêu tất cả
để giành chính quyền chuyển sang mục tiêu cơ bản và chủ yếu là phát triển kinh tế
nhằm giữ vững thành quả cách mạng. Do vậy, thực chất cuộc đấu tranh giai cấp ở
Việt Nam hiện nay là phát triển lực lượng sản xuất đạt tới trình độ cao, đồng thời
từng bước xây dựng quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ mới của lực
lượng sản xuất. Bởi theo C.Mác, nguyên nhân sâu xa của đấu tranh giai cấp là mâu


thuẫn giữa quan hệ sản xuất không phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản
xuất.
Ba là, trong cơ cấu giai cấp - xã hội ở Việt Nam hiện nay, ngồi giai cấp
cơng nhân, nơng dân, tầng lớp trí thức và các tầng lớp nhân dân lao động khác, cịn
có bộ phận tư sản, tiểu tư sản, các thế lực thù địch chống phá chủ nghĩa xã hội. Với

kết cấu giai cấp đó, tất yếu nảy sinh mâu thuẫn giữa lợi ích của những người lao
động làm thuê với tầng lớp tư sản và mâu thuẫn giữa sự phát triển tự giác (có mục
đích, có điều khiển) theo con đường xã hội chủ nghĩa với khuynh hướng tự phát đi
lên chủ nghĩa tư bản. Trong điều kiện đó, chính quyền giai cấp vơ sản phải tiếp tục
sử dụng phương pháp cách mạng khơng ngừng, sử dụng chun chính vơ sản của
mình để đập tan mọi âm mưu của các thế lực thù địch, đồng thời định hướng chính
trị cho phù hợp với mục tiêu chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhân dân ta đã chọn.
2.2.2. Đối với sinh viên
Từ thực tiễn hoạt động chống phá về chính trị, tư tưởng của các thế lực thù
địch đối với sinh viên thời gian vừa qua; để phòng, chống chiến lược “diễn biến hịa
bình” trong sinh viên, các học viện, trường đại học, cao đẳng cần tập trung làm tốt
một số vấn đề sau:
Một là, nâng cao chất lượng hoạt động của Đồn Thanh niên Cộng sản
Hồ Chí Minh và Hội Sinh viên trong các học viện, nhà trường.
Tổ chức Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Sinh viên trong các
học viện, trường đại học, cao đẳng phải xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo có lập
trường tư tưởng chính trị vững vàng, có trình độ chun mơn cao, có phẩm chất đạo
đức và lối sống lành mạnh, giản dị, có ý chí vươn lên trong cuộc sống cũng như
trong học tập, nghiên cứu khoa học, có uy tín và tích cực trong cơng tác Đồn, công
tác Hội và gần gũi với quần chúng.
Nội dung hoạt động của Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội
Sinh viên phải phong phú, thiết thực, sinh động..., mục tiêu là giáo dục cho sinh
viên sống và làm việc theo pháp luật, theo bản sắc văn hóa dân tộc; làm cho sinh


viên thấm nhuần truyền thống dân tộc, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách
và pháp luật của Nhà nước, truyền thống của học viện, nhà trường nơi sinh viên
đang theo học; định hướng đạo đức nghề nghiệp; từ đó họ phải kiên định với con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, nhân dân và cả dân tộc Việt Nam lựa chọn.
Bằng nhiều hình thức, thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng để sinh viên tự xác

định về vị trí, vai trị và nhiệm vụ của mình. Ban giám đốc, Ban giám hiệu các học
viện, trường đại học, cao đẳng cần tạo mọi điều kiện về vật chất và tinh thần cho tổ
chức Đoàn và Hội Sinh viên của trường hoạt động.
Hai là, tăng cường giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, chủ trương, đường lối chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước cho
sinh viên.
Hiện nay, các mơn học: Chính trị Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch
sử Đảng Cộng sản Việt Nam là những môn học bắt buộc trong chương trình đào tạo
của bậc đại học và cao đẳng. Thời lượng của các môn học này đã hợp lý, song điều
quan trọng là phương pháp giảng dạy các mơn học đó sao cho có hiệu quả. Q
trình truyền thụ, cần giảng giải ngắn gọn, súc tích về lý luận, tăng cường thời lượng
thảo luận, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên trao đổi để nhận thức tri thức khoa
học cả về lý luận và thực tiễn. Giáo dục nâng cao nhân sinh quan, thế giới quan và
đạo đức cộng sản: Các giá trị truyền thống dân tộc, lý tưởng, niềm tin vào Đảng,
Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa cho sinh viên; đồng thời phê phán những quan
điểm, tư tưởng sai trái, lệch lạc và làm rõ âm mưu, thủ đoạn trong chiến lược “diễn
biến hịa bình” trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa của các thế lực thù địch để sinh viên
có biện pháp phịng ngừa. Nếu chúng ta làm tốt cơng tác giáo dục cho sinh viên, thì
kẻ thù dù có nham hiểm và thâm độc đến đâu cũng thất bại.
Ba là, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho sinh viên.
Chúng ta phải thừa nhận rằng, đời sống vật chất và tinh thần của sinh viên
hiện nay vẫn còn nhiều thiếu thốn. Đây là kẽ hở để các thế lực thù địch tìm cách lợi
dụng để thực hiện chiến lược “diễn biến hịa bình” trong sinh viên. Vì vậy, nhiệm


vụ của Ban giám đốc, Ban giám hiệu các học viện, trường đại học, cao đẳng càng
nặng nề hơn trong việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho sinh viên. Những
công việc cần làm là: Cải tạo điều kiện sinh hoạt trong các ký túc xá, giảm tới mức
tối thiểu việc đóng góp của sinh viên. Có chế độ chính sách đầy đủ, hợp lý và tồn
diện về học bổng, học phí, lệ phí. Tăng cường trang thiết bị phịng thí nghiệm, thư

viện để thu hút sinh viên vào học tập và nghiên cứu khoa học nhiều hơn nữa.
PHẦN III: KẾT LUẬN
Như vậy, từ những gì ở trên đã nói, ta có thể khẳng định rằng, nội dung chủ
yếu của cuộc đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay ở nước ta là thực hiện
thắng lợi sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng XHCN, khắc
phục tình trạng nước nghèo, kém phát triển, thực hiện công bằng xã hội, chống áp
bức, bất công, đấu tranh ngăn chặn, khắc phục những tư tưởng và hành động tiêu
cực, sai trái, đấu tranh là thất bại mọi âm mưu và hành động và hành động chống
phá của các thế lực thù địch, bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng nước ta thành nước
XHCN phồn vinh, nhân dân hạnh phúc.
Tất cả những nội dung trên là biểu hiện cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra dưới
nhiều hình thức mn màu mn vẻ, đồng thời cũng mang tính chất của cuộc đấu
tranh dân tộc. Vì vậy mà cần phải hiểu chúng, vấn đề đấu tranh giai cấp ở nước ta
hiện nay cần đổi mới nhận thức, không lặp lại những sai lầm như trước đây; nhưng
khơng vì thế mà cho rằng ngày nay khơng cịn đấu tranh giai cấp. Chúng ta phải
thấy được rằng đấu tranh giai cấp chưa chấm dứt được nếu trong xã hội vẫn còn tồn
tại giai cấp. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay của đất nước thì nội dung, tính chất
và mức độ của cuộc đấu tranh trên là hoàn toàn khác trước nên cần phải có sự nhận
thức đúng đắn và khoa học. Chúng ta không nên lặp lại quan điểm sai lầm cho rằng
khi đã có độc lập dân tộc hồn tồn rồi thì chỉ cần tập trung vào một việc là nhanh
chóng giải quyết mâu thuẫn giai cấp, nhanh chóng giải quyết vấn đề ai thắng ai.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. V.I.Lênin. Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1979, t.7, tr.238 -239.
2. C.Mác và Ph.Ăngghen. Toàn tập, t.4, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995,
tr.596.
3. V.I.Lênin. Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1977, t.39, tr.298.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ IX, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2001, tr85-86.

5. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2016), Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh dành cho sinh
viên Đại học, cao đẳng khối không chuyên ngành Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh(tái bản có sửa chữa), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.264.
6. Cục Tuyên huấn, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (2019), Bảo
vệ và phát triển tư tưởng của Đảng trong tình hình mới, Nxb Chính trị quốc gia Sự
thật, Hà Nội, tr.21-22.