Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 8 - Nguyễn Thị Bích Nguyệt

LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
MÃ HỌC PHẦN EM 3510
Nguyễn Thị Bích Nguyệt
C9.208 - Bộ mơn Kinh tế học


2/7/2022

Monetary and Financial Theories

1


NỘI DUNG HỌC PHẦN
CHƯƠNG 1 – KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH VÀ TIỀN TỆ
CHƯƠNG 2 – LÃI SUẤT
CHƯƠNG 3 – THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
CHƯƠNG 4 – CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
CHƯƠNG 5 – TÀI CHÍNH CƠNG
CHƯƠNG 6 – TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP - TÀI CHÍNH CÁ NHÂN
CHƯƠNG 7 – NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
CHƯƠNG 8 – TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

2


CHƯƠNG 8

TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

3


NỘI DUNG CHƯƠNG 8
8.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

8.2 THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.3 CÁN CÂN THANH TOÁN
8.4 SỰ PHÁT TRIỂN CỦA HỆ THỐNG TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.5 CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

4


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.1. Khái niệm tài chính quốc tế
Là những quan hệ kinh tế giữa các chủ thể của các quốc gia khác nhau và
giữa các tổ chức tài chính quốc tế với các quốc gia thành viên diễn ra trong
quá trình trao đổi hàng hố, dịch vụ và ln chuyển nguồn vốn.
Tài chính quốc tế hình thành cùng với xu thế tự do hố thương mại và tồn

cầu hố kinh tế.

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

5


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.2. Cơ sở hình thành các quan hệ tài chính quốc tế
-Quan hệ quốc tế giữa các quốc gia về kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị,
qn sự, ngoại giao…

-Sự xuất hiện của tiền tệ và tiền tệ khi thực hiện chức năng tiền tệ thế giới

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

6


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.3. Đặc điểm của tài chính quốc tế
-Rủi ro hối đối
-Rủi ro chính trị: Thay đổi luật pháp, thể chế chính trị
-Mơi trường quốc tế mở ra nhiều cơ hội
-Sự thiếu hoàn hảo của thị trường

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

7


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.4. Vai trị của tài chính quốc tế
-Khai thác các nguồn lực ngoài nước phục vụ cho sự phát triên rkinh tế - xã
hội trong nước
-Thúc đẩy các nền kinh tế quốc gia nhanh chóng hịa nhập vào nền kinh tế
-Tạo cơ hội nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

8


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.5. Nội dung tài chính quốc tế
a. Theo quan hệ tiền tệ
-Các quan hệ thanh tốn quốc tế
-Viện trợ quốc tế khơng hồn lại
-Tín dụng quốc tế
-Đầu tư chứng khốn quốc tế

-Đầu tư quốc tế trực tiếp

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

9


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.5. Nội dung tài chính quốc tế
b. Theo các quỹ tiền tệ
-Các quỹ tiền tệ trực thuộc các chủ thể của từng quốc gia
-Các quỹ tiền tệ trực thuộc các chủ thể khu vực
-Các quỹ tiền tệ trực thuộc các tổ chức quốc tế tồn cầu
-Các quỹ tài chính của các cơng ty đa quốc gia

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

10


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.5. Nội dung tài chính quốc tế
c. Theo chủ thể tham gia hoạt động tài chính quốc tế
- Hoạt động tài chính quốc tế của các tổ chức phi tài chính
- Hoạt động tài chính quốc tế của các ngân hàng thương mại
- Hoạt động tài chính quốc tế của các cơng ty kinh doanh bảo hiểm
- Hoạt động tài chính quốc tế của các cơng ty chứng khốn

- Hoạt động tài chính quốc tế của các tổ chức tài chính – tín dụng quốc tế
- Hoạt động tài chính quốc tế của Nhà nước
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

11


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.5. Nội dung tài chính quốc tế
d. Từ góc độ thị trường
- Đánh giá và quản trị rủi ro quốc tế
- Các thị trường tài chính cụ thể như: thị trường tiền tệ quốc tế, thị trường
trái phiếu quốc tế, thị trường cổ phiếu quốc tế.
- Hoạt động đầu tư quốc tế, bao gồm đầu tư quốc tế trực tiếp và đầu tư quốc
tế gián tiếp
- Tài chính của các cơng ty đa quốc
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

12


8.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
8.1.5. Nội dung tài chính quốc tế
e. Từ góc độ kinh tế vĩ mơ
- Tỷ giá hối đối và các vấn đề về các chế độ tỷ giá, cơ chế xác định tỷ giá

và các nhân tố quyết định tỷ giá, chính sách tỷ giá của Chính phủ các nước
- Cán cân thanh toán quốc tế với các vấn đề về lý thuyết, chính sách, các
nhân tố ảnh hưởng, nội dung và vai trị của cán cân thanh tốn quốc tế
- Hệ thống tiền tệ quốc tế và các thị trường tiền tệ quốc gia chủ yếu
- Nợ nước ngoài
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

13


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
Ngoại hối
Là các phương tiện thanh toán được sử dụng trong thanh tốn quốc tế:
-Ngoại tệ
-Các giấy tờ có giá ghi bằng ngoại tệ

-Vàng tiêu chuẩn quốc tế
-Đồng tiền quốc gia do người không cư trú nắm giữ

→Nghĩa rộng: Ngoại hối gồm tất cả 4 phương tiện trên
→Nghĩa thực tế: Ngoại hối trùng với ngoại tệ
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

14

8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
Thị trường ngoại hối
Là nơi diễn ra việc mua, bán các đồng tiền khác nhau
→ Nghĩa rộng: Bất kỳ nơi đâu diễn ra hoạt động mua bán ngoại tệ
→ Nghĩa thực tế: Thị trường ngoại tệ interbank

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

15


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đối
Thị trường ngoại hối
Đặc điểm:
-Là thị trường khơng gian - bất cứ nơi nào diễn ra hoạt động mua bán ngoại tệ
-Là thị trường tồn cầu - Thị trường khơng ngủ
-Trung tâm là thị trường liên ngân hàng
-Giao dịch thông qua điện thoại, telex, máy tính, fax
-Chi phí gioa dịch thấp, hoạt động thị trường hiệu quả
-Đồng tiền được giao dịch nhiều nhất là đồng USD
-Nhạy cảm với các sự kiện kinh tế, chính trị, xã hội
-Thị trương flowns: London, NewYork, Tokyo, Singapore, Frankfurt
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

16


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đối
Thị trường ngoại hối
Vai trị:
-Thỏa mãn nhu cầu khác nhau về ngoại tệ
-Cơ sở hình thành và điều tiết tỷ giá
-Công cụ điều tiết vĩ mô của Nhà nước
-Giúp luân chuyển các khoản đầu tư, tín dụng quốc tế, thúc đẩy giao lưu
giữa các quốc gia
-Là nơi kinh doanh và cung cấp các cơng cụ phịng ngừa rủi ro tỷ giá
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

17


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đối
Thị trường ngoại hối

Thành phần tham gia
-Chính phủ và Ngân hàng Trung ương
-Ngân hàng lớn
-Nhà môi giới ngoại hối

-Nhà đầu tư lẻ

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

18


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái – Foreign exchange rate/ exchange rate
Tỷ giá hối đoái là giá cả của một đồng tiền được biểu thị thông qua đồng
tiền khác hoặc số lượng một đồng tiền có thể đem ra trao đổi lấy 1 đơn vị
đồng tiền khác
Ví dụ: 1USD = 23.000VND.
-Đồng tiền định giá: Là đồng tiền có số đơn vị cố định và bằng 1
-Đồng tiền yết giá: là đồng tiền có số đơn vị thay đổi, phụ thuộc vào quan
hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

19


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái – Foreign exchange rate/ exchange rate
Phương pháp yết tỷ giá:

- Phương pháp yết giá trực tiếp: Là phương pháp yết tỷ giá trong đó:
Ngoại tệ đóng vai trị là hàng hóa, là đồng tiền yết giá, có số đơn vị cố định
bằng 1. Nội tệ với vai trị là tiền tệ, đóng vai trị là đồng tiền yết giá, có số
đơn vị thay đổi phụ thuộc vào quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối
-Phương pháp yết giá gián tiếp: Là phương pháp yết tỷ giá trong đó:
Nội tệ đóng vai trị là hàng hóa, là đồng tiền yết giá, có số đơn vị cố định
bằng 1. Ngoại tệ với vai trò là tiền tệ, đóng vai trị là đồng tiền yết giá, có số
đơn vị thay đổi phụ thuộc vào quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại hối
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

20


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái – Foreign exchange rate/ exchange rate
Phương pháp yết tỷ giá:
Ví dụ: Yết giá trực tiếp và Yết giá gián tiếp
Yết giá trực tiếp
(Giá nội tệ của 1 đơn vị ngoại tệ)
JPY....../USD
EURO..../USD
VND23.000/USD
2/7/2022

Yết giá gián tiếp
(Giá ngoại tệ của 1 đơn vị nội tệ)
USD..../JPY

USD..../EURO
USD0.000428/VND
Monetary and Financial Theories

21


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.2. Cân bằng trên thị trường ngoại hối
Cung ngoại hối
- Cung ngoại hối bắt nguồn từ tất cả các giao dịch quốc tế của Việt Nam tạo
ra nguồn thu về ngoại hối
- Cung ngoại hối tăng/giảm khi tỷ giá hối đoái E tăng/tăng, các hoạt động
tạo nguồn thu về ngoại hối gia tăng/giảm

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

22


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.2. Cân bằng trên thị trường ngoại hối
Cầu ngoại hối
- Cầu ngoại hối bắt nguồn từ tất cả các giao dịch quốc tế của 1 quốc gia (ví dụ
Việt Nam) trong đó phải thanh tốn ngoại hối với nước ngồi
- Cầu ngoại hối tăng/giảm khi tỷ giá hối đoái E giảm/tăng, các hoạt động phải
thanh tốn ngoại hối cho nước ngồi tăng/giảm

2/7/2022

Monetary and Financial Theories

23


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
8.2.2. Cân bằng trên thị trường ngoại hối
Cân bằng thị trường ngoại hối
- Tỷ giá hối đối cân bằng: Ecb
Khi

Sng

=

Dng

thì tỷ giá hối đoái

cân bằng (Ecb)

Dư cung ngoại tệ

E nt/ngt

(Cán cân TT thặng dư)

G

Sngt

H

E2

Ecb

E0
E1

A

B
Dư cầu ngoại tệ

Dngt

(Cán cân TT thâm dư)

Q-Lượng ngoại tệ
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

24


8.2. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

8.2.2. Cân bằng trên thị trường ngoại hối
Khi tỷ giá thay đổi – Xét TH sự xuống giá của đồng nội tệ (Ent/ng )
- Đối với xuất khẩu: Hàng hóa trong nước trở nên rẻ hơn → X tăng
Ví dụ: Việt Nam xuất khẩu cá Basa ra thị trường thế giới với giá xuất khẩu
PXK = 100.000VND/kg
1. Lúc đầu khi tỷ giá 1 USD = 20.000VND → giá 1kg cá Basa bằng
ngoại tệ là: P’XK = 100.000(VND)/20.000(VND/USD) = 5USD
2. Khi tỷ giá 1 USD = 25.000VND thì giá 1kg cá Basa bằng ngoại tệ là:
P’XK = 100.000(VND)/25.000(VND/USD) = 4USD
→ Người nước ngồi cần ít USD hơn để mua hàng Việt Nam→ Xuất khẩu
Việt Nam sẽ tăng
2/7/2022

Monetary and Financial Theories

25