Skkn một số bài tập bổ trợ nâng cao tỷ lệ đạt kỹ thuật đệm bóng cho nam học sinh lớp 10

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT QUẢNG XƯƠNG II

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NÂNG CAO TỶ LỆ ĐẠT
KĨ THUẬT ĐỆM BÓNG CHO HỌC SINH NAM LỚP 10

Người thực hiện: Lê Thị Lệ
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Thể dục

THANH HĨA, NĂM 2022

skkn


MỤC LỤC
TT

NỘI DUNG

TRANG

1

1. Mở đầu

2

2

1.1. Lý do chọn đề tài

2

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

4

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

4

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu

4

6

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

4

7

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

4

8
9
10

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
kinh nghiệm.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử
dụng để giải quyết vấn đề.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt
động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.

4
5
12

11

3. Kết luận, kiến nghị

12

12

3.1. Kết luận

12

13

3.2. Kiến nghị

13

skkn


1. MỞ ĐẦU
Thể dục thể thao là một bộ phận của nền văn hóa chung, là sự tổng hợp
những thành tựu khoa học của xã hội và sử dụng những biện pháp chuyên môn
để điều khiển sự phát triển thể chất con người một cách có chủ định nhằm nâng
cao sức khỏe.
Việc luyện tập thể dục thể thao bồi bổ sức khỏe được Bác Hồ xác định đó
là quyền lợi, là trách nhiệm, là bổn phận của mỗi người dân u nước. “ Việc đó
khơng tốn kém, khó khăn gì, gái trai, già trẻ ai cũng nên làm và ai cũng làm
được”, dân cường thì nước thịnh. Tơi mong đồng bào ta, ai cũng gắng tập thể
dục, tự do ngày nào cũng tập. Giáo dục thể chất trong trường trung học phổ
thơng cịn là một mặt của giáo dục tồn diện, trang bị cho học sinh những kiến
thức về lĩnh vực thể dục thể thao, phát triển toàn diện các tố chất thể lực giúp
các em có thể học tốt các môn học, lao động sản xuất và mọi công tác khác.
Nhưng hiện nay cịn một số khơng ít các em lười vận động, lười tập
luyện thể dục thể thao hoặc có tập nhưng với cảm giác khơng thích thú, gượng
ép dẫn đến tập luyện không hiệu quả, sức khỏe giảm sút hoặc khơng được duy
trì và tăng cường, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập, lao động hoặc các
lĩnh vực, hoạt động khác trong cuộc sống. Tại sao ? phải chăng do các em không
hứng thú với mơn học, học một cách thụ động - đối phó với mơn học, chýõng

trình đề ra.
1.1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay thể thao tự chọn là một nội dung được học tập xuyên suốt ở các
cấp học, với số tiết được phân bổ ngày càng nhiều. Chính vì thế mơn thể thao tự
chọn là một mơn học có tầm quan trọng trong quá trình giáo dục thể chất ở nhà
trường.
Thể thao tự chọn là một môn học được học sinh yêu thích và say mê tập
luyện. Trong số các mơn thể thao tự chọn Bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, cầu
lơng…. Thì mơn Bóng chuyền là mơn thể thao phù hợp và phổ biến với điều
kiện tập luyện của nhiều nhà trường. Đến với mơn bóng chuyền học sinh sẽ ham
thích và say mê tập luyện vì sự hấp dẫn và lôi cuốn của môn thể thao này, những

skkn


pha bóng tấn cơng và đập bóng uy lực để ghi điểm, hay những pha phịng thủ
cứu bóng, những pha bóng bỏ nhỏ đánh lừa đối phương … tất cả sẽ tạo nên
những trận thi đấu hấp dẫn và căng thẳng đối với các cầu thủ cũng như người
xem.
Bóng chuyền cũng như các môn thể thao khác, khi tập luyện nó có tác
dụng củng cố và nâng cao sức khỏe, giáo dục cho con người những phẩm chất
quý giá như: Tinh thần tập thể, tính đồn kết, lịng dũng cảm, ý chí vững vàng.
Phong trào tập luyện TDTT nói chung và phong trào tập luyện mơn bóng
chuyền nói riêng ở nước ta đang được chú trọng, đầu tư và phát triển mạnh mẽ.
Nhu cầu tập luyện thi đấu bóng chuyền ngày càng cao bởi vậy vấn đề xây dựng
một hệ thống giáo án giảng dạy, huấn luyện, đào tạo vận động viên là vấn đề
đang rất được coi trọng hiện nay.
Trong bóng chuyền có nhiều các kĩ thuật động tác khác nhau, kĩ thuật phịng thủ
như chắn bóng, cứu bóng, đỡ phát bóng, đỡ đập bóng, yểm hộ bỏ nhỏ, kĩ thuật
tấn cơng như, phát bóng tấn cơng, chuyền bóng, đập bóng, đệm bóng. Trong đó

kỹ thuật đệm bóng chính là kĩ thuật ảnh hưởng trực tiếp tới các pha bóng tiếp
theo trong một trận đấu, quyết định tới triển khai chuyền hai và tấn cơng đội
bóng đối phương, việc đệm bóng thay đổi tính năng đường bóng, thay đổi tốc
độ. Do vậy vai trò của kĩ thuật này là vơ cùng quan trọng. Tuy nhiên trong q
trình người tập tập luyện kĩ thuật này vẫn chưa chú trọng tập luyện đúng mức,
hiệu quả chưa cao do kĩ thuật cơ bản chưa được hoàn thiện. Điều này ảnh hưỡng
rất lớn đến thành tích thi đấu của các đội bóng cũng như ảnh hưởng tới các kĩ
thuật phòng thủ và triển khai tấn cơng khác.
Nhìn chung về kiến thức và kỹ năng cơ bản của học sinh với môn học
Thể dục nói chung và Bóng chuyền nói riêng là rất kém. Trong q trình
giảng dạy tơi nhận thấy kỹ năng “đệm bóng” các em vẫn cịn rất kém, rất
thiếu chính xác về lực, cũng như hướng bóng.
Từ những yêu cầu thực tiễn đó, tơi lựa nghiên cứu đề tài: :“ Một số bài tập
bổ trợ nâng cao tỉ lệ đạt kĩ thuật đệm bóng cho học sinh nam lớp 10 ”.

skkn


1.2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm nâng cao hiệu quả, thành tích, kĩ thuật động tác chuẩn, đẹp, tích
cực tập luyện mơn bóng chuyền cho học sinh lớp 10 trường trung học phổ
thông Quảng Xương II. Đồng thời rút ra kinh nghiệm về phương pháp giảng
dạy kĩ thuật động tác trong mơn bóng chuyền ở các năm học sau được tốt hơn.
Giúp học sinh nâng cao sức khỏe, thể lực, hoàn thiện khả năng vận động
và u thích mơn học hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 10A9, 10A10 Trường THPT Quảng Xương II.
- Lớp 10A9: Nhóm 20 học sinh nam
- Lớp 10A10 : Nhóm 20 học sinh nam
1.4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp phân tích – giảng giải .
- Phương pháp trực quan ( trực quan trực tiếp và trực quan gián tiếp).
- Phương pháp kiểm tra sư phạm .
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Như chúng ta đã biết môn thể dục là mơn học có tính chất đặc thù riêng,
nó khác các mơn văn hóa khác ở chỗ là giảng dạy ngồi trời học sinh tiếp xúc
trực tiếp với điều kiện ngoại cảnh như nắng, gió, ánh sáng, khơng khí…
Vậy trong q trình giảng dạy người giáo viên đóng vai trị chủ đạo tổ
chức, điều khiển và sắp xếp hợp lý các nội dung và lượng vận động phù hợp
với nguyên tắc sư phạm chung .Tác động của buổi tập phải toàn diện về các mặt
giáo dưỡng, giáo dục sức khỏe.
2.2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Kỹ thuật đệm bóng là một kĩ thuật cơ bản, là tiền đề để thực hiện các kĩ
thuật tấn công, hay phòng thủ vận dụng trong chiến thuật thi đấu. Để thực hiện
được kĩ thuật này phải kết hợp nhiều nhân tố như: Sự ổn định của thân người ,
tiếp xúc bóng chính xác của tay, lực đánh bóng đi của tay. Vì vậy để đạt hiệu

skkn


quả đệm bóng người tập phải có kĩ thuật điêu luyện, độ ổn định cao và tâm lý
thi đấu vững vàng.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết
vấn đề
Ban đầu giáo viên thực hiện chương trình giảng dạy chung cho 2 nhóm
với cùng một giáo án theo chương trình chuẩn.
- Đối với giáo viên trong quá trình giảng dạy.
Sử dụng phương pháp sư phạm chung:

- Phương pháp phân tích và giảng giải, kết hợp làm mẫu thị phạm
- Phương pháp trực quan trực tiếp, gián tiếp.
- Đối với học sinh: thực hiện và tập luyện theo các yêu cầu của bài học, nhiệm
vụ của giáo viên đề ra:
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
+ Nhiệm vụ 1
- Giáo viên dạy kĩ thuật đệm bóng chung cho cả hai nhóm.
- Dựa vào điều kiện thực tế tại nhà trường cũng như sân bóng chuyền để
giáo viên đưa ra các bài tập cho phù hợp với cả 2 nhóm.
+ Nhiệm vụ 2
- Giáo viên giảng dạy kĩ thuật đệm bóng theo các bước sau:
+ Giáo viên làm mẫu động tác từng phần và tồn bộ kĩ thuật ( khơng bóng và
có bóng ). Khi phân tích kĩ thuật cần nhấn mạnh những điểm cơ bản của kĩ
thuật.
+ Tập động tác khơng bóng:
+ Tư thế và chuyển động của tay khi đệm bóng phối hợp tồn bộ kĩ thuật.
+ Tập động tác có bóng:
+ Tập tư thế và kĩ thuật đệm bóng ( tập tiếp xúc bóng và tay).
+ Tập đệm bóng cố định ( bóng treo hoặc do đồng đội giữ), chú ý phối hợp
toàn thân và điểm tiếp xúc giữa tay và bóng.
+ Đệm bóng với cự li ngắn ( đệm bóng vào tường, đệm bóng cho đồng đội ),
chú ý dùng sức vừa phải, đảm bảo đúng kĩ thuật.

skkn


+ Đệm bóng qua lưới và đệm bóng đến vị trí xác định.
+ Nhiệm vụ 3
Sau khi hồn thiện xong chương trình của giáo án đề ra giáo viên tiến
hành kiểm tra thành tích của 2 nhóm thực nghiệm ( 10A9), nhóm đối chứng (

10A10) khi chưa áp dụng các bài tập bổ trợ kĩ thuật vào các tiết dạy và học
của học sinh thì thành tích như sau:
LỚP

SĨ SỐ

ĐẠT

CHƯA ĐẠT

10A9

20

5

25%

15

75%

10A10

20

6

30%

14

70%

Trên đây là kết quả thu được sau quá trình lập test lần đầu của giai đoạn 1 trước
khi tiến hành thực nghiệm để đánh giá hiệu quả chất lượng ban đầu của 2 nhóm.
Như vậy ta thấy thành tích của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng tương đương
nhau.
Đây là cơ sở ban đầu để tiến hành áp dụng một số bài tập bổ trợ kĩ thuật vào
giảng dạy để nâng cao thành tích giảng dạy kĩ thuật đệm bóng.
+ Nhiệm vụ 4
Để kiểm nghiệm về phương pháp tập luyện cũng như áp dụng một số bài tập bổ
trợ vào các tiết dạy đệm bóng nhằm nâng cao thành tích đạt trong mơn học tơi
tiến hành thực nghiệm sư phạm trên 2 nhóm đối tượng được quy ước như sau:
Nhóm đối chứng :
Gồm 20 học sinh lớp 10A9 các em học theo chương trình nhà trường và
tổ chun mơn biên soạn, thời gian 1 tháng. Khơng có các bài tập bổ trợ kĩ
thuật vào tiết học:
Nhóm thực nghiệm :
Gồm 20 học sinh lớp 10A10 các em học theo theo chương trình nhà
trường và tổ chun mơn biên soạn, thời gian 1 tháng. Kết hợp một số bài tập
bổ trợ kĩ thuật vào tiết học:
Với quỹ thời gian học tập và rèn luyện như sau:

skkn


Học kì 1 năm học 2021 -2022.
- Giai đoạn 1: Từ 07/9/2021 – 07/10/2021.
- Giai đoạn 2 : Từ 15/10/2021 – 15/11/2021.

- Hình ảnh minh họa dành cho nhóm thực nghiệm: kĩ thuật đệm bóng.

Hình 01 (sách giáo viên thể dục 10)
+ Giáo viên giới thiệu hình ảnh động tác mơ phỏng kĩ thuật đệm bóng cho học
sinh từ đó lựa chọn một số bài tập bổ trợ kĩ thuật như sau:
Bài tập1: Tập tiếp xúc bóng
Giáo viên cầm chắc bóng hạ thấp trước mặt phía dưới thắt lưng, học sinh
lần lượt di chuyển 1-2 bước về phía bóng mỗi em tập tiếp xúc giữa tay và
bóng chính xác và hất nhẹ. Giáo viên điều chuyển bóng về các vị trí khác
nhau để học sinh di chuyển bước chân thích hợp đưa tay tiếp xúc bóng đúng
vị trí tay và bóng.

skkn


Bài tập 2: Đệm bóng treo cành cây
Bóng được treo vào túi lưới và dùng dây chun buộc vào cành cây sau đó
người tập đệm bóng liên tục cho quen vị trí tiếp xúc và dùng lực .

Bài tập 3: Đệm bóng một người tung một người đệm
Hai người đứng cách nha cự ly khoảng 2m. Một ngườì phục vụ tung bóng
một người đệm bóng sao cho đường bóng đệm bay cao lên đầu người phục
vụ sau đó đổi nhiệm vụ cho nhau

Bài tập 3: Đệm bóng một người tung một người đệm

Bài tập 3: Đệm bóng một người tung một người đệm
Hai người đứng cách nhau cự ly khoảng 2m. Một ngườì phục vụ tung
bóng một người đệm bóng sao cho đường bóng đệm bay cao lên đầu người
phục vụ sau đó đổi nhiệm vụ cho nhau. Tung vào nhiều vị trí khác nhau để

người tập di chuyển đệm bóng.

skkn


Bài tập 4: Tự đệm bóng liên tục lên trên khơng
Người tập tung bóng lên và tự đệm bóng lên cao chờ bóng rơi xuống độ
cao thích hợp thì đưa tay đệm bóng. Đệm được càng nhiều lần càng tốt.

Bài tập số 5: Tập đệm bóng vào tường
Bài tập giúp người mới chơi điều chỉnh được lực cổ tay và cẳng tay linh
hoạt, mềm dẻo. Nếu đệm bóng thì sử dụng lực cổ tay và cánh tay là chính
(Khơng trùng cẳng tay và cũng ko đưa cẳng tay hất quá cao trên tầm ngực).
Nếu đệm bóng thì đưa hai tay đan vào nhau và chờ trái rơi tầm ngang thắt
lưng sau đó hạ thấp trọng tay đưa cẳng tay vào vị trí tiếp xúc bên dưới quả
bóng khi tiếp xúc bóng thì cẳng tay thẳng đồng thời nhún duỗi khớp gối tiễn
bóng về phía tường với một lực bằng phản lực của tường về phía mình và
thực hiện nhiều lần đệm bóng liên tục vào tường.

skkn


Bài tập 6: Đệm bóng vào ơ quy định
Một người phục vụ đứng trong ô vuông khoảng 1m vuông và cách người
đệm bóng chừng 2 m. Người tung phục vụ bóng và người tập đệm bóng vào
ơ vng.

Bài tập 7: Đỡ phát bóng
Một người đứng bên này sân phát bóng và người bên kia đệm bóng vào ơ
vị trí số 3 ( bước 2).

- Từ các bài tập bổ trợ trên giáo viên chỉ ra những sai lầm thường mắc cũng
như cách khắc phục sửa chữa đối với mỗi bài tập để nâng cao hiệu quả kĩ
thuật đệm bóng như sau:
+ Sai: Tư thế khơng ổn định khi đệm bóng khơng hạ trọng tâm khi đón bóng
+ Cách sửa: Người đệm bóng cần hạ trọng tâm tư thế trung bình thấp, cẳng
chân và đùi tạo thành góc 90 độ, trọng tâm dồn đều lên hai chân

skkn


+ Sai: Vị trí tiếp xúc giữa tay và bóng ( tiếp xúc bóng cao quá trên cẳng tay hoặc
thấp quá gần phía bàn tay)
+ Cách sửa: Tập nhiều lần bài tập tiếp xúc để xác định vị trí tay và bóng
+ Sai: Cầm tay sẵn khi di chuyển đón bóng
+ Cách sửa: Thả lỏng hai tay co tự nhiên hai bên sườn di chuyển 3-5 bước đưa
tay đón bóng
+ Sai : Dùng lực mạnh quá hoặc yếu quá.
+ Cách sửa: Điều chỉnh căng cánh tay bằng cách gập mạnh hai ngón tay cái tạo
thành sức căng. u cầu khơng co tay và hất tay cao quá tầm ngực tay khi tiếp
xúc bóng di chuyển biên độ khoảng 15-20 cm tùy vào việc muốn đưa bóng đến
vị trí xa hay gần cao hay thấp.
Bảng kế hoạch tập luyện các bài tập bổ trợ trong 4 tuần cho nhóm thực
nghiệm
Stt
1
2
3
4
5

6

Bài tập

Bài tập1: Tập tiếp xúc bóng
Bài tập 2: Đệm bóng treo cành
cây
Bài tập 3: Đệm bóng một người
tung một người đệm
Bài tập 4: Tự đệm bóng liên tục
lên trên khơng

Tuần

Tuần

Tuần

Tuần

1

2

3

4

x
x

x
x

x

x

x

Bài tập số 5: Tập đệm bóng vào
tường

x

x

Bài tập 6: Đệm bóng vào ơ quy
định

x

x

7

Bài tập 7: Đỡ phát bóng
- Dựa trên nhũng cơ sở đó sau một tháng tơi đưa ra.

x

Q trình thực nghiệm test :
Nhóm

Đối chứng (10A9)

Thực nghiệm (10A10)

20 học sinh

20 học sinh

Nội dung
Số lượng

skkn


Thời gian
Phương
luyện

pháp

tập

1 tháng

1 tháng

Tập luyện khơng sử dụng

Tập luyện có sử dụng các

các bài tập bổ trợ kĩ thuật.

bài tập bổ trợ kĩ thuật.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Thu được kết quả sau một tháng thực nghiệm.
LỚP

SĨ SỐ

ĐẠT

CHƯA ĐẠT

10A9

20

10

50%

10

50%

10A10

20

20

100%

0

0%

Từ kết quả trên ta có thể thấy rằng sau 1 tháng áp dụng các bài tập bổ trợ kĩ
thuật vào giảng dạy kĩ thuật đệm bóng cho nhóm thực nghiệm, nhóm đối chứng
học bình thường khơng ứng dụng các bài tập bổ trợ kĩ thuật thì thành tích của
nhóm đối chứng tăng rất ít, số lượng học sinh tỉ lệ đạt chỉ đạt 50%, học sinh
chưa đạt vẫn chiếm 50 %. Cịn thành tích của nhóm thực nghiệm đã được nâng
cao rõ rệt, tỷ lệ học sinh đạt là 100% , khơng cịn học sinh chưa đạt. Chứng tỏ
rằng việc áp dụng các bài tập bổ trợ kĩ thuật vào dạy học đã phản ánh được tính
hiệu quả và tích cực của kĩ thuật đệm bóng cho học sinh khối 10 trường THPT
Quảng Xương II.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Dựa trên kết quả nghiên cứu của mình về việc vận dụng 1 số bài tập bổ trợ kĩ
thuật trong dạy học kĩ thuật đệm bóng trong mơn bóng chuyền đã phát huy
được tính tích cực mang lại hiệu quả cao. Đã phối hợp được các phương pháp,
phương tiện dạy học. Nhiều em đã có ý thức tự rèn luyện sức khỏe bằng phương
pháp tập luyện để nâng cao ý chí quyết tâm và nghị lực cho bản thân. Việc kết
hợp các phương pháp dạy học và đặc biệt là khi ứng dụng một số bài tập bổ trợ

kĩ thuật vào các tiết học trong bài dạy đã thu hút được sự chú ý của học sinh,
làm cho khơng khí sinh động, hào hứng, sơi nổi. Bên cạnh đó việc kết hợp với

skkn


làm mẫu thị phạm và giảng giải , đặt câu hỏi để học sinh trả lời, yêu cầu học
sinh thực hiện động tác làm cho giờ học sinh động hơn. Học sinh vừa nghe, vừa
nhìn, vừa suy nghĩ, hoạt động bằng các động tác cụ thể của từng bài tập. Học
sinh vừa nghe, vừa quan sát làm nảy sinh những yêu cầu mới về nội dung của
tiết học.
3.2. Kiến nghị
Để đảm bảo công tác giáo dục thể chất trong nhà trường tôi mạnh dạn đưa ra
một số kiến nghị sau.
Đối với nhà trường: Nên đầu tư sân tập bóng chuyền đạt chất lượng để phục vụ
lợi ích lâu dài cho q trình dạy và học bóng chuyền của học sinh . Bổ sung các
thiết bị hỗ trợ trong quá trình tập luyện, như bóng chuyền đạt chuẩn thi đấu, hệ
thống đèn, ánh sáng đạt tiêu chuẩn phục vụ cho quá trình tập luyện và thi đấu.
Đối với sở giáo dục: Cần mở các lớp tập huấn về kĩ năng giảng dạy các bộ môn
thể thao tự chọn, đặc biệt là mơn bóng chuyền trong các nhà trường. Đầu tư và
cung cấp các trang thiết bị liên quan đến bộ môn bóng chuyền cho các nhà
trường.

skkn