1
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, trẻ em là “Niềm hạnh phúc của gia đình, là tương lai
của đất nước”. Chính vì vậy, việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em là trách
nhiệm của mỗi gia đình và của tồn xã hội. Việc giáo dục con trẻ ngay từ khi còn
nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp trồng người như Bác Hồ kính u đã
từng nói: “Khơng có giáo dục thì khơng có tri thức và khơng có tri thức thì khơng
nói gì đến nền kinh tế văn hóa”. Đây chính là mục tiêu cốt lõi cho sự phát triển đất
nước trong tương lai đối với thế hệ trẻ.
Giáo dục kỹ năng sống là một quá trình tác động sư phạm có mục đích, có kế
hoạch nhằm hình thành năng lực hành động tích cực, có liên quan tới kiến thức và
thái độ, giúp cá nhân có ý thức về bản thân, giao tiếp, quan hệ xã hội, thực hiện
công việc, ứng phó hiệu quả với các yêu cầu thách thức của cuộc sống hàng ngày.
[1]
Kỹ năng tự phục vụ bản thân là những thói quen sinh hoạt thường ngày của
trẻ đối với bản thân như: Tự mặc quần áo, tự vệ sinh cá nhân, tự biết rủa tay đúng
cách, tự biết lấy và cất đồ dùng đúng nơi quy định,….từ những cơng việc tưởng
chừng như đơn giản đó nhưng lại rất quan trọng đối với trẻ, giúp trẻ dễ dàng thích
nghi với cuộc sống hiện đại, từng bước hình thành nhân cách sống cho trẻ. Đây là
một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần được đưa lên hàng đầu trong chăm sóc,
ni dưỡng, giáo dục trẻ.
Tuy nhiên trong xã hội hiện nay cha mẹ hay nuông chiều trẻ, cứ nghĩ rằng con
em mình cịn nhỏ khơng có khả năng tự phục vụ được bản thân nên ở đâu đó
chúng ta cịn bắt gặp hình ảnh các bậc phụ huynh thường làm hộ, làm thay trẻ mà
không biết được rằng những cơng việc đó trẻ có thể làm được và làm rất tốt.
Thực tế, tại lớp tôi phụ trách một số trẻ thiếu tự tin, nhút nhát rụt rè, chưa có
những kỹ năng tự phục vụ bản thân. Mặc dù là trẻ 5 tuổi nhưng khi đến lớn vẫn
còn nhiều trẻ được phụ huynh bế trên tay, khi ở lớp thì ít vận động chưa biết làm
những cơng việc đơn giản như: cất và lấy đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, chưa
biết tự cất và lấy đồ dùng học tập, chưa có ý thức đi vệ sinh đúng nơi, chưa biết rửa
tay, rửa mặt đúng quy trình.
Việc trẻ thiếu kỹ năng tự phục vụ sẽ dẫn đến trẻ thiếu tự tin trong giao tiếp,
khó hịa nhập với cuộc sống năng động hiện tại và khơng có các kỹ năng xử lý
cách tình huống. Rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ là giáo dục cách sống tích cực,
xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực
giúp trẻ có được những nhận thức, kiến thức, hành vi, thái độ và kĩ năng thích
hợp.Chính trường mầm non và gia đình là mơi trường rèn luyện tốt nhất, giáo viên
mầm non và cha mẹ là những người hướng dẫn tốt nhất cho trẻ.
Đây chính là vấn đề cốt lõi mà bản thân tơi nhận thấy cần rèn luyện giáo dục
kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ, nhằm đem lại những phẩm chất đạo đức cao
đẹp, giúp trẻ có cuộc sống hạnh phúc tương lai sau này. Bằng những giải pháp
nào? Cần phải làm gì? Những vấn đề nào cần phải quan tâm? Xây dựng các hình
thức nào? Vận dụng nội dung ra sao? Phối hợp với phụ huynh để giáo dục trẻ ra
sao?...để hình thành kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ một cách thành thạo, tôi
skkn
2
đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản
thân cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền Trung, huyện Bá
Thước, tỉnh Thanh Hóa”.
1.2.Mục đích nghiên cứu:
Đánh giá thực trạng việc tự phục vụ bản thân của trẻ 5-6 tuổi, trên cơ sở đó
nghiên cứu và đề xuất nhằm đưa ra “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ
bản thân cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền Trung, huyện Bá
Thước, tỉnh Thanh Hóa” góp phần phát triển sự tồn diện cho trẻ trong việc tự
phục vụ bản thân. Từ đó giúp trẻ có được tính mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp
và trong tất cả các hoạt động hàng ngày.
1.3.Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện đề tài của mình tơi đã sử dụng một số phương pháp
sau:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
- Phương pháp quan sát đàm thoại.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến.
Tiến sĩ Nguyễn Thu Cúc, chuyên gia tư vấn của ABS training cho biết “Kĩ
năng sống, kỹ năng tự phục vụ khơng phải là những gì q cao siêu, quá phức tạp”.
[2]
Việc giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ em bao gồm những nội dung hết sức
đơn giản, gần gũi với trẻ em, là những kiến thức tối thiếu để các em có thể tự lập.
Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ là một trong những nội dung giáo dục
quan trọng trong nhà trường, nhằm giúp trẻ phát triển tốt về mọi mặt. Chúng ta có
thể hiểu tự phục vụ bản thân là một trong những kỹ năng quan trọng thúc đẩy trẻ
hoàn thiện mình một cách tốt nhất. Là cơ hội vàng giúp trẻ nhanh chóng khơn lớn
và trưởng thành trong cuộc sống. Được xem là một trong những kĩ năng tự phục vụ
rất cần thiết mà bố mẹ nên dạy và giáo dục cho con ngay từ khi còn nhỏ. Kỹ năng
tự phục vụ bản thân bao gồm cả thể chất và tinh thần, từ những việc làm đơn giản
đến phức tạp, để hình thành những thói quen và lối sống tốt đẹp cho trẻ.
Khi nói về tầm quan trọng của kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ bản thân đối
với trẻ Thạc sỹ Nguyễn Thị Thu Hà viện khoa học Giáo dục Việt Nam có viết
“Đứa trẻ trở thành cá thể độc lập, tự chủ, sống khỏe, sống tốt và thành cơng trong
tương lai thì ngay từ nhỏ cần giáo dục cho trẻ các kỹ năng sống, kỹ năng tự phục
vụ, đó có thể coi như chìa khóa cho sự sống còn và phát triển con người”. [3]
Mỗi đứa trẻ khi được sinh ra mang theo ước mơ và hy vọng của cha mẹ và
người thân mong mỏi chờ đợi ở đứa con của mình trong tương lai đó là con mình
sẽ trở thành một người ngoan, có tính tự lập, biết quan tâm chia sẻ công việc với
người thân. Nếu trẻ biết tự phục vụ, trẻ sẽ thấy quý trọng bản thân hơn, nuôi dưỡng
skkn
3
những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng tích cực, giúp trẻ cân
bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực nền tảng: thể trạng, tâm hồn, trí tuệ và tinh thần.
Từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sớm hịa nhập với mơi trường xung quanh.
Xã hội hiện nay đã và đang làm thay đổi cuộc sống của con người, nhiều vấn
đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên cạnh những tác động tích cực, cịn có những tác
động tiêu cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu trẻ em không có
những kiến thức cần thiết để biết lựa chọn những giá trị sống tích cực, khơng có
những năng lực để ứng phó, để vượt qua những thách thức mà hành động theo cảm
tính thì rất dễ gặp trở ngại, rủi ro trong cuộc sống và sẽ bị lệch lạc sau này. Do đó,
việc hình thành kỹ năng sống cho trẻ ở lứa tuổi 5-6 tuổi là một giai đoạn rất cần
thiết nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi là giai đoạn mà các quá trình tâm lý phát triển mạnh
nhất. Các chức năng tâm lý được hoàn thiện về mọi mặt, là cơ sở phát triển nhân
cách đầu tiên của con người được hình thành. Dựa trên đặc điểm tâm lý, nhận thức
của trẻ mẫu giáo lớn, các nhà tâm lý, giáo dục đã chứng minh: “Học ăn, học nói,
học gói, học mở”. Và được hình thành qua 8 kỹ năng, được đánh giá từng giai
đoạn đó là “ Kỹ năng tự ăn, kỹ năng ứng xử, kỹ năng tự chăm sóc bản thân, kỹ
năng học hỏi, kỹ năng nói thật, kỹ năng sắp xếp ngăn nắp, kỹ năng vượt trở ngại,
kỹ năng giúp đỡ và chia sẻ”. Nhận thấy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhằm
mục đích phát triển khả năng giao tiếp, khả năng thích nghi với cuộc sống sinh
hoạt, với môi trường tự nhiên và xã hội. Trẻ biết tự phục vụ và tự bảo vệ bản thân,
biết giải quyết những vấn đề cần thiết mà trẻ cần làm. Tạo được sự đoàn kết hợp
tác với bạn bè và mọi người xung quanh, ngồi ra cịn biết tự kiểm sốt cảm xúc,
tình cảm của mình bới bạn bè, cơ giáo và người thân. Rèn kỹ năng sống chính là
ươm những hạt giống tốt trở thành chủ nhân tương lai của đất nước.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến:
2.2.1. Thuận lợi:
- Nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi trong việc đầu tư mua
sắm, bổ sung tu sửa cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết.
- Bản thân là một giáo viên trẻ nhiệt tình, năng động, ln u nghề, mến trẻ,
có trình độ chuyên môn trên chuẩn.
- Một số trẻ đã biết tự mặc quần áo, cài khuy áo, kéo khóa áo.
- Số ít trẻ trong lớp đã biết đánh răng đúng cách, rửa mặt, rửa tay đúng quy
trình
- Trong quá trình hoạt động một số trẻ đã chủ động tự lấy đồ dùng, đồ chơi
và cất đồ dùng, đồ chơi ngăn nắp, đúng nơi quy định.
- Đại đa số các bậc phụ huynh quan tâm, phối kết hợp cùng nhà trường trong
công tác chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ
- Một số phụ huynh đã quan tâm rèn luyện các kỹ năng sống cho trẻ ngay từ
bé.
2.2.2. Khó khăn:
Tuy những thuận lợi là cơ bản nhưng trong chăm sóc ni dưỡng, giáo dục trẻ
ở lớp tơi phụ trách vẫn cịn gặp một số khó khăn:
- Giáo viên đơi khi cịn làm hộ trẻ, chưa tận dụng tận dụng mọi cơ hội để rèn
skkn
4
luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ.
- Giáo viên cũng chưa thường xuyên tạo tình huống cho trẻ trải nghiệm.
- Đại đa số trẻ trong lớp thường được bố mẹ nuông chiều, hay làm hộ cho con
như: Chuẩn bị quần áo, mặc quần áo, đội mũ, đi giày, dép cho trẻ, lấy và cất đồ
dùng hộ trẻ.
- Phần đông phụ huynh luôn nghỉ trẻ 5 tuổi đến trường cần nhất là thuộc chữ
số, chữ cái và học viết để chuẩn bị vào lớp một mà quyên rằng, trẻ rất cần những
kỹ năng sống, đặc biệt là kỹ năng tự phục vụ bản thân.
- Số ít gia đình có rèn luyện cho con những kỹ năng như: đánh răng, rửa tay,
cất đồ dùng...Nhưng chỉ là bước đầu, làm chưa thường xuyên. Dẫn đến các kỹ
năng tự phục vụ bản thân đơn giãn nhất các con cũng chưa có.
- Nhận thức của số ít các bậc phụ huynh là phó mặc cho giáo viên, nhà trường
- Một số phụ huynh lại quan tâm quá mức khiến việc rèn luyện kỹ năng tự
phục vụ cho trẻ bị lệch lạc.
2.2.3. Kết quả thực trạng trước khi nghiên cứu việc giáo dục kỹ năng tự
phục vụ bản thân cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền
Trung, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa.
Từ thực trạng vấn đề tơi đã tiến hành khảo sát trẻ tại lớp đầu năm học và thu
được kết quả như sau:
Tổng
Kết quả
số
Stt
Nội dung khảo sát
người
Đạt
Chưa đạt
được
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
KS
người
(%) người (%)
1
Trẻ biết tự cất, sắp xếp đồ
dùng cá nhân đúng nơi quy
định.
2
Trẻ biết lấy và cất đồ dùng
ăn uống đúng nơi quy định.
3
Trẻ biết tự vệ sinh cá nhân
trước, sau khi ăn và sau khi
ngủ dậy, biết rửa tay đúng
cách.
4
5
6
Trẻ biết lấy và cất đồ dùng,
đồ chơi sau khi tham gia
các hoạt động.
26
13
50
13
50
26
12
46
14
54
13
50
13
50
13
50
13
50
13
50
13
50
11
42
15
58
26
26
Trẻ biết tự rửa mặt đúng
cách.
26
Trẻ biết tự mặc quần áo.
26
skkn
5
7
8
Cha mẹ trẻ thường xuyên
chủ động phối kết hợp với
giáo viên trong việc rèn
luyện thói quen tự phục vụ
cho trẻ.
26
10
38
16
62
Cha mẹ tạo tình huống cho
trẻ trải nghiệm ở mọi lúc
mọi nơi.
26
10
38
16
62
Từ kết quả khảo sát trên cho ta thấy, khả năng tự phục vụ bản thân của trẻ còn
hạn chế, vẫn còn nhiều cháu do thời gian nghỉ hè ở nhà dài nên đã quên đi những
kỹ năng cơ bản được các cô rèn luyện từ những độ tuổi trước. Trước những khó
khăn ấy tơi đã tiến hành thực hiện những giải pháp cụ thể sau:
2.3. Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước, tỉnh
Thanh Hóa.
2.3.1.Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tự phục vụ bản
thân cho trẻ.
Việc xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ giúp cho giáo
viên chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện lựa chon nội dung phù hợp với khả
năng của trẻ và phù hợp với từng chủ đề để rèn luyện kỹ năng cho trẻ. Vì vậy, ngay
từ đầu năm học, khi xây dựng kế hoạch của lớp tôi căn cứ vào kế hoạch chăm sóc
giáo dục chung của nhà trường để đảm bảo tính đồng tâm, căn cứ vào chương trình
giáo dục dành cho trẻ 5-6 tuổi để lựa chọn nội dung, phát triển và sắp xếp các nội
dung từ dễ đến khó và các kỹ năng quan trọng cần thiết sao cho phù hợp với
từngchủ đề, từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Dưới đây là kế hoạch rèn luyện kỹ năng tự phục vụ của trẻ qua các chủ đề:
STT
Chủ đề
Nội dung rèn luyện
1
Trường Mầm non.
- Rèn luyện cho trẻ kỹ năng nhận biết đồ dùng cá
nhân của mình.
- Cất, sắp xếp đồ dùng ngăn nắp, đúng nơi quy
định.
- Lấy đồ dùng của mình trước khi ra về.
- Ăn cơm khơng làm rơi cơm và thức ăn ra ngoài.
Biết tự nhặt cơm rơi vào đĩa.
2
Bản thân.
- Lấy và cất đồ dùng ăn uống đúng nơi quy định.
- Rót nước ra cốc uống khơng làm đổ nước xuống
nền nhà
3
Gia đình.
- Tự đi vệ sinh đúng nơi quy định.
- Rửa tay, rửa mặt đúng cách quy trình
4
Nghề nghiệp
- Rèn kỹ năng mặc và cởi quần áo, cài áo bằng
khuy cúc nhỏ, cách kéo khóa áo.
- Kỹ năng gấp quần áo.
5
Động vật.
- Giúp cô kê bàn ghế trước khi học, trước khi ăn.
skkn
6
6
Thế giới thực vật.
7
Giao thông.
8
Nước và hiện tượng
tự nhiên.
9
Quê hương - Đất
nước - Bác Hồ.
10
Trường tiểu học.
- Cùng cô kê giường, lấy gối trước khi ngủ.
- Kỹ năng lấy và cất đồ dùng, đồ chơi ngăn nắp
sau khi tham gia các hoạt động.
- Bỏ rác đúng nơi quy định.
- Giúp cô, bố mẹ quét nhà, lau chùi đồ dùng, đồ
chơi khi bụi bẩn.
- Kỹ năng đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy. Khi
tham gia giao thông trên đường
- Chia sẻ với bạn bè, người thân
- Một số kỹ năng tự bảo vệ sức khỏe khi thời tiết
thay đổi: Khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc
áo mưa khi trời mưa. Lạnh biết lấy áo ấm mặc,
nóng biết mặc quần áo cộc...
- Kỹ năng quan tâm, giúp đỡ người khác. Biết cầm
đồ đưa cho người khác bằng 2 tay.
- Kỹ năng giao tiếp tự tin.
- Ngồi học ngay ngắn, đúng tư thế.
Việc xây dựng kế hoạch cụ thể, thực hiện nghiêm túc theo kế hoạch. Tôi nhận
thấy qua mỗi chủ đề các kỹ năng tự phục vụ bản thân của trẻ lớp tơi dần được hồn
thiện. Trẻ hào hứng tiếp thu những gì cơ dạy, bởi đây là tất cả những kỹ năng mà
các con đã từng được học ở các độ tuổi trước.
2.3.2. Giải pháp 2: Rèn luyện kỹ năng tự phục vụ ở mọi lúc mọi nơi.
Mỗi đứa trẻ khác nhau sẽ có nhưng tư duy khác nhau, muốn hợp tác cùng
nhau làm việc có hiệu quả thì bản thân mỗi đứa trẻ tham gia hoạt động cần có
những kỹ năng cần thiết. Chính vì vậy, việc giúp trẻ hình thành những kĩ năng tự
phục vụ bản thân sẽ giúp trẻ giải quyết công việc một cách nhanh chóng, có hiệu
quả.
Những kỹ năng này địi hỏi giáo viên phải chú ý rèn luyện cho trẻ một cách
nhẹ nhàng từng bước, thường xuyên nhưng không vội vàng. Cho nên bằng những
lời nói nhẹ nhàng, những lời hướng dẫn nhắc nhở của cô giáo đối với từng trẻ dần
dần sẽ hình thành cho trẻ những kỹ năng cần thiết như:
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ thơng qua giờ đón, trả trẻ.
Ngay từ đầu năm học khi trẻ đến lớp tơi quan sát giờ đón, trả trẻ và nhận thấy
hầu như trẻ biết cất đồ dùng cá nhân nhưng chưa biết cất vào đúng nơi quy định.
Để giúp 100% trẻ trong lớp có kỹ năng lấy và cất đồ dùng cá nhân đúng nơi
quy định trước khi vào lớp, tôi đã tạo các ký hiệu riêng phù hợp cho từng cháu,
thống nhất với trẻ, hướng dẫn để trẻ biết tự cất đồ dùng cá nhân vào vị trí của mình
và lấy đúng đồ dùng có ký hiệu của mình như:
- Giờ đón trẻ tơi hướng dẫn trẻ tự cất ba lô, việc đầu tiên tôi dạy cho trẻ là
nhận biết ba lô và ký hiệu ngăn tủ của mình, sau đó tơi hướng dẫn trẻ thao tác mở,
đóng tủ để cất hay lấy ba lơ đúng ngăn tủ của mình. Sau đó tơi hướng dẫn trẻ thay
dày, dép dày, dép trước khi vào lớp và xếp giày dép của mình vào giá dép ngay
ngắn.
skkn
7
Hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân trước khi vào lớp
- Trước giờ trả trẻ tôi hướng dẫn trẻ tự làm vệ sinh cá nhân như rửa mặt, nhận
biết được khăn mặt của mình bằng kí hiệu riêng. Trước khi ra về trẻ biết chải tóc,
mặc quần áo, đội mũ, đeo cặp, đeo khẩu trang trước khi ra về.
Các kĩ năng tự phục vụ của trẻ chuẩn bị trước khi ra về
Từ những công việc đơn giản nhưng đã giúp cho trẻ có rất nhiều kỹ năng cơ
bản trong việc hình thành ý thức giữ gìn đồ dùng cá nhân, và tính tự lập để trẻ nhận
skkn
8
ra rằng mình cũng có thể tự phục vụ bản thân mà không cần phụ thuộc vào người
lớn.
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ thông qua hoạt động học
Bản thân nhận thấy việc lồng ghép các nội dung giáo dục kỹ năng tự phục vụ
cho trẻ vào hoạt động học sẽ mang lại hiệu quả cao nhằm hình thành các kỹ năng
tự phục vụ bản thân trong học tập như: Tự kê bàn, tự lấy đồ dùng, và tự cất đồ
dùng đúng nơi quy định…Để giáo dục tốt kỹ năng sống cho trẻ trong mỗi tiết dạy
tôi luôn chú trọng đến việc chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan cho cô và trẻ. Các
tiết học đều được tổ chức theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm để giáo dục rèn kỹ
nặng tự phục vụ cho trẻ được tốt hơn.
Trong các tiết học, khác với trước đây tôi phải chuẩn bị sẵn đồ dùng cho trẻ,
trẻ là người học thụ động thì bây giờ tơi đã chủ động tạo cơ hội, điều kiện để trẻ
được tham gia chuẩn bị đồ dùng cùng cơ, trong q trình tham gia hoạt động học
trẻ sẽ tự lấy đồ dùng, đồ chơi khi học xong trẻ biết tự cất đúng nơi qui định ngăn
nắp, gọn gàng.
Trẻ tự lấy đồ dùng trong giờ học
Ngoài ra, với tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện, nội dung
câu chuyện thường để lại nhiều ấn tượng cho trẻ. Chính vì vậy trong giờ kể truyện
thông qua nội dung câu truyện tôi rèn kỹ năng sống cho trẻ, đặc biệt là kỹ năng tự
phục vụ, để trẻ tiếp nhận một cách hứng thú.
Ví dụ: Truyện gấu con bị đau răng. Khi thực hiện tiết dạy này tôi lồng ghép
nội dung giáo dục kỹ năng tự vệ sinh răng miệng, chăm sóc sức khỏe cho trẻ,
thông qua nội dung câu truyện tôi giáo dục trẻ tự lấy bàn chải và kem đánh răng
phải thường xuyên, tự giác đánh răng mà không cần người lớn phải nhắc nhở.
skkn
9
Từ những công việc đơn giản trong hoạt động học nhưng đã giúp cho trẻ hình
thành nên ý thức kỷ luật, tính tự lập, tinh thần trách nhiệm cao trong học tập, và
nhận thức của trẻ được mở rộng.
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ thơng qua hoạt động
ngồi trời:
Hoạt động ngồi trời là một mơi trường cho trẻ vui chơi, tìm tịi khám phá
thoải mái nhất giúp trẻ hoạt động sáng tạo để từ đó trẻ có thể trải nghiệm lại những
kỹ năng của cuộc sống thực tế. Trong giờ hoạt động ngoài trời tơi cho trẻ khám
phá, trải nghiệm thơng qua các trị chơi, đòi hỏi trẻ phải suy nghĩ, giải quyết các
vấn đề, thực hành các ý tưởng. Khi chơi trẻ biết sáng tạo cách chơi và đạt được
mục đích chính là trẻ có thói quen và kỹ năng tự phục vụ. Vì vậy tơi ln tạo tình
huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ như: Hàng ngày đến lớp tôi
dắt trẻ cùng đi dạo chơi xung quanh khuôn viên trường, lớp chơi trên sân trường
cho trẻ chơi các trị chơi.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật” tơi cho trẻ đi tham quan vườn rau cùng trẻ
trò chuyện và khám phá về các loại rau, tôi lồng ghép rèn trẻ kỹ năng lao động, cho
trẻ thực hiện một số công việc nhỏ phù hợp với sức của trẻ như: Tưới rau, nhổ cỏ,
nhạt rác bỏ vào thùng rác. Khi trẻ thực hiện tôi luôn quan sát, hướng dẫn và trị
chuyện cùng với trẻ. Các con đang làm gì? Tưới rau để làm gì? Rau có lợi ích gì
đối với cơ thể chúng ta? Với hình thức trị chuyện nhẹ nhàng như vậy để trẻ hiểu
hơn về kỹ năng sống. Trẻ biết quan tâm đến mọi người, mọi vật xung quanh. Trẻ
biết tầm quan trọng của việc mình làm, có ý thức giữ cho mơi trường ln xanh,
sạch, đẹp. Từ đó làm nhiều việc có ích cho xã hội.
Khi tổ chức hoạt động này trẻ có cơ hội được khám phá, trải nghiệm những
điều gần gũi trong cuộc sống hàng ngày, thơng qua đó rèn cho trẻ ý thức tự giác và
hình thành nên một nhân cách tốt đẹp cho trẻ.
skkn
10
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ thơng qua chơi, hoạt
động ở các góc.
Chơi, hoạt động ở các góc là hoạt động mang tính tích hợp cao trong giáo dục
kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Chơi, hoạt động ở các góc được tổ chức đáp ứng nhu
cầu của trẻ, đồng thời tích hợp nội dung giáo dục, trong đó có nội dung giáo dục kỹ
năng tự phục vụ nên tôi lồng ghép giáo dục các kỹ năng tự phục vụ thông qua nội
dung từng góc chơi.
Ví dụ: Góc phân vai, ở góc chơi tơi chuẩn bị nhiều đồ dùng, đồ chơi cho trẻ
chơi, thông qua đó tơi hướng dẫn trẻ đóng những vai đơn giản và rèn khả năng tự
phục vụ bản thân như: Chải tóc, thay quần áo, đội mũ, đeo khẩu trang, rửa mặt, đi
giày cho em búp bê,…
Ví dụ: Ở góc xây dựng, lắp ghép: Tôi gợi ý nội dung của buổi chơi, hướng
dẫn trẻ tự lấy đồ chơi để chơi sau khi chơi xong tôi dạy trẻ biết cất đồ chơi gọn
gàng ngăn nắp, đúng nơi quy định. Qua đó cho thấy trẻ có kỹ năng lấy và cất đồ
dùng mà khơng phụ thuộc vào cơ giáo, ở các góc khác tôi cũng gợi ý cho trẻ chơi,
thao tác đúng vai chơi, biết lấy và cất đồ chơi đúng nơi quy định.
Thông qua hoạt động này trẻ sẽ biết cách tự lựa chọn cách làm phù hợp với
bản thân trong mỗi tình huống khác nhau để hồn thành cơng việc, nhiệm vụ được
giao một cách nhẹ nhàng và đạt hiệu quả cao.
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ trong giờ ăn
Đây là hoạt động nhằm hình thành cho trẻ về nề nếp, ý thức tự phục vụ bản
thân. Tôi cho trẻ tự làm, tự trải nghiệm công việc đồng thời hướng dẫn cho trẻ kỹ
năng rửa mặt, rửa tay trước và sau khi ăn, lấy bát, lấy thìa... Khi ăn mời cơ, mời
các bạn ăn cơm, cầm thìa đúng tay và xúc cơm gọn gàng không làm cơm rơi vãi.
Trong khi ăn nhai kĩ và không nuốt vội, không ngậm thức ăn lâu trong miệng,
skkn
11
khơng vừa ăn vừa chơi, vừa nói chuyện…Ngồi ra tơi cịn hướng dẫn trẻ giúp cơ
làm cơng việc vừa sức như trước khi ăn kê bàn, ghế. Sau khi ăn lau dọn bàn ăn,
gấp bàn, cất ghế.
* Giáo dục kỹ năng tự phục vụ qua giờ ngủ .
Trước khi ngủ tôi hướng dẫn trẻ cùng cô kê giường, lấy gối về chỗ để nằm
ngủ, khi ngủ giữ yên lặng, khi ngủ dậy thì cất gối, cất chăn, chải đầu, dạy cho trẻ
có thói quen lao động tự phục vụ. Ngồi ra tơi cịn rèn cho trẻ thói quen cởi bớt
quần áo dài để đúng nơi qui định trước khi vào ngủ.
Sau khi ngủ dậy trẻ biết tự mặc quần áo, tự đi vệ sinh đúng nơi, xả nước sau
khi đi vệ sinh.
Thông qua các hoạt động như rửa tay, rửa mặt dạy trẻ biết sử dụng nước cho
phù hợp, tiết kiệm nước, biết vặn vịi nước để nước khơng chảy ra ngoài.
skkn
12
2.3.3. Giải pháp 3: Tạo tình huống để trẻ rèn luyện kỹ năng tự phục vụ
bản thân.
Bản chất việc học ở trẻ em là thông qua sự bắt chước, khám phá, trải nghiệm,
thực hành để hiểu về những sự vật, hiện tượng diễn ra xung quanh trẻ, đồng thời
trẻ học cách biểu đạt những hiểu biết đó thơng qua sự chia sẻ, trao đổi với bạn bè.
Vì vậy, vai trị của giáo viên là khai thác các tình huống để khuyến khích trẻ chơi,
khuyến khích trẻ hoạt động cùng nhau. Giáo viên giúp trẻ suy nghĩ nhiều hơn về
những gì chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích trẻ quan sát, xem xét, phỏng
đoán các sự vật hiện tượng xung quanh và chia sẻ điều trẻ nhìn thấy, điều trẻ nghĩ
hoặc điều cịn băn khoăn, thắc mắc. Tơi ln quan tâm cho trẻ tự xử lý các tình
huống trong các hoạt động để trẻ tư duy, suy nghĩ, giải quyết vấn đề qua đó trẻ ghi
nhớ và hình thành các kỹ năng cho bản thân
* Tình huống 1: Giáo dục trẻ kỹ năng trong khi ăn (chủ đề trường mầm
non)
Tôi tạo tình huống: trong giờ ăn bé An do vừa ăn vừa nói chuyện và nghịch
nên đã làm cơm rơi, vãi ra bàn. Khi ho đã làm tung tóe cơm vào các bạn. Tôi
không quát mắng, cũng như không trách phạt trẻ vì làm ảnh hưởng đến bữa cơm
của các con. Tơi nhẹ nhàng đến bên trẻ ân cần nói: Cơ đã dạy các con trong khi ăn
mình phải làm gì? khi cơm rơi ra ngồi các con có để vậy không? chắc điều nay
các con ai cũng biết, trong khi ăn khơng được nói chuyện riêng, khi ho mình lấy
tay che miệng hoặc quay ra ngoài. Cơm rơi ra ngoài các con lấy tay nhặt vào đĩa và
lau tay bằng khăn sạch.
Cô hy vọng những bữa cơm lần sau các con đều có kỹ năng ăn uống văn minh, lịch
sự.
Từ đấy tơi quan sát thấy các con khơng cịn nói chuyện và nghịch trong khi ăn
nữa, khơng làm cơm rơi vãi trên bàn, nếu chẳng may cơm rơi thì biết lấy tay nhặt
vào đĩa.
skkn
13
* Tình huống 2: Giáo dục kỹ năng tự lấy và cất đồ dùng đúng nơi quy
định. (chủ đề bản thân)
Tơi đưa ra tình huống: Hoạt động trải nghiệm làm đèn ông sao.
Sắp đến ngày tết trung thu rồi, trường chúng ta sẽ tổ chức đi tặng quà cho các
bạn có hồn cảnh khó khăn. Vì vậy lớp mình hãy cùng nhau làm những chiếc đèn
ông sao thật đẹp để tặng cho các bạn ấy nhé. Nào cô xin mời tất cả các nhóm hãy
tự tay chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để hồn thành những chiếc đèn ơng sao thật đẹp
và nhanh nhất. Trong khi tất cả các thành viên của mỗi nhóm đều nhanh tay, nhanh
chân chọn dụng cụ cho đội mình, thì có một nhóm 4 bạn lại bàn ngồi im. Thấy vậy
tôi đến bên cạnh 4 bạn ân cần nói. Nhóm mình đã chọn được những đồ dùng, dụng
cụ gì để làm đèn ơng sao? các con hãy nhanh chân, nhanh tay không các bạn chọn
hết những dụng cụ đẹp nào? và các con có cần cơ giúp đỡ gì khơng? vừa nói tơi
vừa lấy tay đỡ 1 bạn dậy, và tất cả 4 bạn của nhóm tự nhiên đứng bật dậy, nhanh
tay chọn về thật nhiều dụng cụ cho nhóm mình.
Q trình trẻ làm tơi bao quát trẻ, thấy trẻ rất hào hứng, biết bỏ rác vào đúng
rổ của mình.
Kết thúc giờ trải nghiệm, các nhóm tự đặt những chiếc đèn ơng sao lên bàn
trưng bày sản phẩm của bé và bắt tay vào thu dọn đồ đùng. Tuy vậy có 2 bạn để
đèn tại chỗ và lấy ghế ngồi lại 1 góc của lớp. Tơi đến bên bàn trưng bày sản phẩm
với vai trị là người dẫn chương trình và nói. Trên bàn trưng bày vẫn cịn thiếu 2
chiếc đèn ơng sao của 2 bạn, bạn nào vậy các con? vẫn còn chỗ thật đẹp để 2 bạn
trưng bày đèn của mình. Nói dứt lời tôi thấy 2 bạn chạy lại cầm đèn ông sao và
mang lên bàn trưng bày sản phẩm.
Qua tình huống trải nghiệm này tôi đã giáo dục trẻ tự biết lấy đồ dùng, cất đồ
dùng đúng nơi quy định.
Mỗi chủ đề tơi đều xây dựng những tình huống có nội dung giáo dục khác
nhau, tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất hào hứng. Các kỹ năng tự phục vụ bản thân của
trẻ từ dể tới khó cũng được trẻ làm một cách thuần thục, nhanh chóng. Và tơi đã
thử nghiệm lại bằng một tình huống.
* Tình huống 3: Với chủ đề nước và hiện tượng tự nhiên.
Tôi tổ chức cho trẻ trải nghiệm qua trò chơi: Thi xem đội nào nhanh.
Tơi đóng vai hướng dẫn viên du lịch, hướng dẫn các du khách khi đi thăm
quan cần chuẩn bị đầy đủ tư trang cho mình. “Xin chào tất cả quý khách, chuyến
du lịch ngày hôm nay dưới thời tiết mùa hè rất nắng nóng, vì vậy để đảm bảo sức
khỏe cho quý khách khi đi tham quan, xin mời tất cả quý khách hãy tự chuẩn bị
cho mình những chiếc mũ, chiếc ơ mà đồn đã chuẩn bị. Thời gian khơng có nhiều,
xin mời q khách hãy nhanh chân đi theo đường hành lang lên lấy ơ và mũ cho
mình ạ. Chỉ trong tích tắc tất cả thành viên của 2 đội áo xanh, áo vàng đã lấy được
hết ô và mũ đi nắng cho mình. Xin chúc mừng và khen ngợi tất cả các quý khách
đã rất nhanh chân và hồn thành nhiệm vụ của mình”.
Như vậy qua việc tạo các tình huống cho trẻ, trẻ được thực hiện, xử lý vấn đề
trẻ biết, hiểu, ghi nhớ và dần hình thành các kỹ năng cho bản thân trẻ nhanh hơn,
giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn.
2.3.4. Giải pháp 4: Giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ thông
skkn
14
qua công tác phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Thói quen và kỹ năng tự phục vụ cho trẻ khơng phải là ngẫu nhiên mà có, nó
được hình thành trên cơ sở của giáo dục mà trong đó giáo dục gia đình là những
bước đi đầu tiên, quan trọng, sau đó mới là mơi trường giáo dục. Cha mẹ phải biết
rằng trước khi trẻ theo học ở bất kì mơi trường giáo dục ngồi xã hội nào, thì mơi
trường giáo dục đầu tiên mà trẻ tiếp xúc đó là mơi trường giáo dục gia đình. Trong
mơi trường đó cha mẹ là những người thầy người cơ. Đây chính là sợi dây thắt chặt
tình cảm giữa phụ huynh và nhà trường.
Phụ huynh đóng vai trị quan trọng nhất định khơng thể thiếu trong việc phối
hợp giữa nhà trường và giáo viên trong việc thực hiện tốt cơng tác chăm sóc giáo
dục, trong đó dạy trẻ một số kỹ năng tự phục vụ là một hoạt động thiết thực giúp
trẻ hình thành tồn diện nhân cách và phát triển trí tuệ cho trẻ.
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học thơng qua Hội nghị phụ huynh tôi đã trao
đổi cùng thống nhất quan điểm giáo dục, nhằm rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Đặc
biệt là trẻ chuẩn bị cho hành trang đến với ngôi trường mới. Đây là một q trình
lâu dài và địi hỏi việc giáo dục rèn luyện phải được thực hiện ở cả nhà trường, gia
đình và xã hội thì mới có hiệu quả cao.
Hoặc thơng qua các buổi phụ huynh đưa, đón con hằng ngày. Qua bảng tuyên
truyền, tôi trực tiếp trao đổi đến phụ huynh tình hình học tập, ăn ngủ, sinh hoạt
hàng ngày tại lớp của các con để phụ huynh nắm băt. Tơi ln chú trọng kịp thời
có những động viên, khuyến khích phụ huynh tích cực phối hợp tham gia các hoạt
động ở lớp cùng cơ trong năm học.
Ngồi ra tơi cịn lập nhóm zalo của lớp để thường xun chia sẻ các hoạt động
của trẻ đến phụ huynh. Tại đây phụ huynh có thể trao đổi những vấn đề chung của
lớp, đây là một hình thức liên lạc rất hữu ích không chỉ đối với các phụ huynh hằng
skkn
15
ngày đưa đón con đến trường, mà ngay cả những phụ huynh đi làm ăn xa phải gửi
con cho ông bà cũng có thể nắm bắt được tình hình của con em mình.
Đặc biệt qua nhóm zalo tơi đăng các hình ảnh, video về hoạt động tại lớp của
con, nhất là những video hướng dẫn các con làm những công việc vừa sức khi ở
nhà, được các bậc phụ huynh đồng tình ủng hộ.
Giáo viên và phụ huynh tương tác qua nhóm zalo.
Ví dụ: Tơi gợi ý cho phụ huynh để trẻ ở nhà cháu biết giúp đỡ ông bà, bố mẹ
những việc vừa sức như: Tự đánh răng rửa mặt, tự đi giày dép, xếp quần áo của
mình, tự xúc cơm ăn, tự rửa mặt, rửa tay mỗi khi tay bẩn...
Hình ảnh phụ huynh gửi trẻ biết tự đánh răng và gấp quần áo
skkn
16
Phối kết hợp với các bậc phụ huynh không chỉ giúp cha mẹ và giáo viên có
kiến thức chăm sóc trẻ một cách có khoa học, mà cịn giúp cho cha mẹ hiểu được
thêm công việc của giáo viên ở lớp cũng như giáo viên hiểu được hoàn cảnh và
điều kiện sống của trẻ ở gia đình. Từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp, tạo nên
mối quan hệ thân thiết cởi mở, thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên.
2.4. Hiệu quả của việc giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ mẫu
giáo 6-5, lớp A3 trường Mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước.
Qua thời gian thực hiện các giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ giải pháp
mà tôi đã áp dụng đối với trẻ lớp mình, tơi đã thu được kết quả vào cuối năm học
sau như sau:
Tổng
Kết quả
số
STT
Nội dung khảo sát
người
Đạt
Chưa đạt
được
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
KS
người
(%)
người (%)
1
Trẻ biết tự cất, sắp xếp đồ
dùng cá nhân đúng nơi quy
định.
26
26
100
0
0
26
26
100
0
0
26
26
100
0
0
Trẻ biết lấy và cất đồ dùng,
đồ chơi sau khi tham gia các
hoạt động.
26
26
100
0
0
5
Trẻ biết tự rửa mặt đúng cách
26
26
100
0
0
6
Trẻ biết tự mặc quần áo
26
26
100
0
0
7
Cha mẹ trẻ thường xuyên chủ
động phối kết hợp với giáo
viên trong việc rèn luyện thói
quen tự phục vụ cho trẻ
26
26
100
0
0
26
24
92
2
8
2
Trẻ biết lấy và cất đồ dùng ăn
uống đúng nơi quy định.
3
Trẻ biết tự vệ sinh cá nhân
trước, sau khi ăn và sau khi
ngủ dậy, biết rửa tay đúng
cách.
4
8
Cha mẹ tạo tình huống cho
trẻ trải nghiệm ở mọi lúc mọi
nơi
Qua bảng kết quả khảo sát cho chúng ta thấy, 100% trẻ trong lớp có kỹ năng
tự phục vụ bản thân khi ở trường cũng như khi ở nhà. Điều đặc biệt là cha mẹ trẻ
skkn
17
thường xuyên chủ động phối kết hợp với giáo viên trong việc rèn luyện thói quen
tự phục vụ cho trẻ, chủ động tạo tình huống cho trẻ được trải nghiệm ở mọi lúc
mọi nơi.
* Hiệu quả đối với hoạt động giáo dục của nhà trường:
Trẻ biết chơi đoàn kết, giúp đỡ nhau. Mạnh dạn, tự tin, hứng thu tham gia
hoạt động.
Trẻ đã biết tự cất, sắp xếp đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, biết lấy và
cất đồ dùng ăn uống đúng nơi quy định. Trẻ đã biết tự vệ sinh cá nhân trước, sau
khi ăn và sau khi ngủ dậy, biết rửa tay đúng cách. Trẻ biết lấy và cất đồ dùng, đồ
chơi sau khi tham gia các hoạt động, biết rửa mặt đúng cách và biết tự mặc quần
áo.
* Đối với bản thân:
Chủ động, linh hoạt trong xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện rèn luyện
kỹ năng tự phục cho trẻ. Được phụ huynh đồng tình ủng hộ trong các hoạt động mà
lớp tổ chức.
* Đối với đồng nghiệp:
Là tài liệu để các đồng nghiệp tham khảo học hỏi kinh nghiệm về giáo dục
kỹ năng tự phục vụ cho trẻ.
* Đối với phụ huynh:
Hiểu được việc rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ là cần thiết để giúp trẻ
phát triển toàn diện và giúp trẻ có tâm thế trước khi vào lớp một. Chủ động phối
hợp với nhà trường và giáo viên trong tổ chức các hoạt động, tạo môi trường để rèn
kỹ năng tự phục vụ cho trẻ khi ở nhà.
3. Kết luận và kiến nghị.
3.1. Kết luận
Có thể nói, kỹ năng tự phục vụ là một yếu tố quan trọng điều khiển ý thức và
hành vi của con người. Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non sẽ mang lại
cho trẻ trí tuệ, những phẩm chất tốt đẹp giúp trẻ có ý thức và khả năng thích nghi
với cuộc sống, làm chủ bản thân.
Là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ tơi nhận thấy về việc giáo
dục trẻ có thói quen và kỹ năng tự phục vụ là một việc làm vô cùng quan trọng, nó
ảnh hưởng khơng nhỏ tới sự phát triển tồn diện của trẻ sau này.
Trong quá trình thực hiện những giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho
trẻ tại lớp mẫu giáo 5-6 tuổi, lớp A3, tôi rút ra được bài học kinh nghiệm:
- Giáo viên phải xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tự phục vụ bản thân
phù hợp với từng độ tuổi, từng chủ đề cà từng hoạt động.
- Rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Tạo các tình huống
để rèn kỹ năng cho trẻ. Phát huy công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh trong
công việc rèn luyện kỹ năng tự phục vụ bản thân tốt hơn khi trẻ ở nhà.
- Giáo viên cần hiểu, rèn luyện, tin tưởng, động viên, khen ngợi và giám sát
trẻ. Có như vậy mới giúp trẻ hình thành những kỹ năng tốt, đúng đắn và tạo tiền đề
cho sự phát triển toàn diện về nhân cách trẻ, để giúp trẻ trở thành người hữu ích
cho gia đình và xã hội.
3.2. Kiến nghị
skkn
18
* Đối với giáo viên:
Thường xuyên nghiên cứu tài liệu để lựa chọn phương pháp giáo dục phù
hợp nhất đối với trẻ theo lứa tuổi.
Làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh, trong công tác rèn
luyện kỹ năng tự phục vụ bản thân ở nhà cho con.
* Đối với nhà trường:
Bổ sung thêm nguồn tài liệu có nội dung hướng dẫn việc giáo dục kỹ năng
tự phục vụ cho trẻ, để giáo viên tham khảo.
Chỉ đạo tổ chuyên môn thực hiện nhiều hơn nữa các hoạt động cho trẻ thực
hành trải nghiệm các kỹ năng tự phục vụ bản thân, để từ đó giáo viên đúc rút
những kinh nghiệm và phương pháp giáo dục một cách có hiệu quả nhất.
* Với Phòng Giáo dục huyện Bá Thước
Mở nhiều hơn nữa các lớp chuyên đề có nội dung giáo dục kỹ năng tự phục
vụ cho giáo viên.
Đầu tư hơn nữa đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị dạy học hiện đại hỗ trợ công
tác giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho các cháu.
Trên đây là Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ
5-6 tuổi, lớp A3 trường mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa
mà tơi đã rút ra được từ trong quá trình giảng dạy. Trong quá trình thực hiện đề tài
bản thân khơng tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự quan tâm, đóng
góp ý kiến của Hội động khoa học các cấp, bạn bè đồng nghiệp để đề tài hồn
thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
Bá Thước, ngày 28 tháng 5 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác
NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN
Ngô Thị Ngọc Linh
Nguyễn Thị Vinh
skkn