Skkn một số giải pháp nâng cao hiệu quả vẽ theo nhóm theo phương pháp đan mạch cho học sinh lớp 4b trường tiểu học định hải

0
MỤC LỤC
TT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3

Nội dung
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

Giải pháp 1: Xác định nội dung, mục tiêu, quy trình, hình
2.3.1 thức tổ chức của chủ đề, để xây dựng kế hoạch dạy học.
Giải pháp 2: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
2.3.2
học sinh khi Vẽ theo nhómvề:
2.3.3 Giải pháp 3: Cách tổ chức hoạt động theo nhóm.
Giải pháp 4: Giáo viên vận dụng trị chơi học tập một cách có

2.3.4
hiệu quả.
2.3.5 Giải pháp 5: Phối hợp với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm
và tổng phụ trách đội, tổ chức Hoạt động ngoài giờ lên lớp Vẽ
cùng nhau.
Giải pháp 6: Tăng cường nhận xét, đánh giá kết quả học tập
2.3.6
thường xuyên của học sinh.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3
3.1
3.2

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị

skkn

Trang
1-2
1
2
2
2
3 - 18
3
4
5
6

7
9
11
13
15
17
19 - 20
19
19


1
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Đổi mới giáo dục trong đó có mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật thực hiện
theo phương pháp Đan Mạch (SAEPS). Chúng ta đã biết giáo dục thẩm mĩ cho
học sinh là nhiệm vụ và vai trị chính của mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật, bởi
con người ta luôn khát vọng vươn tới cái đẹp mà mỗi người trong đó có học sinh
tiếp cận và cảm thụ một cách đầy đủ về cái đẹp nói chung. Ngồi việc cung cấp
cho học sinh một số kiến thức cơ bản về mĩ thuật còn giúp các em hiểu biết về cái
đẹp, hoàn thành các bài tập của trương trình, đồng thời cịn tạo điều kiện để học
tốt các môn học khác...“Mục tiêu giáo dục là giúp học sinh phát triển toàn diện về
đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành nhân
cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa,...” [1] . Vậy mục tiêu của giáo dục Mĩ
thuật trong trường Tiểu học nói riêng chủ yếu không phải là dạy kĩ năng vẽ mà
thông qua dạy vẽ để giáo dục cho học sinh cảm nhận cái đẹp, điều quan trọng hơn
là biết vận dụng cái đẹp vào cuộc sống, học tập và sinh hoạt hàng ngày.
Là giáo viên tôi nhận thấy rằng ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, lần đầu tiên
tiếp xúc với nghệ thuật, nhất là môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật, tuy khơng phải
dễ nhưng cũng khơng phải q khó khăn. Phải làm sao để học sinh được thể hiện

cá tính và bộc lộ hết khả năng, sở thích của mình, có khát vọng hồn thiện bản
thân cũng như hồn thiện cái đẹp.
Để các em học tốt môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật địi hỏi người giáo viên
dạy bộ mơn này không những phải nắm chắc kiến thức, phương pháp, các quy
trình dạy học, mà cần tìm ra những phương pháp dạy học linh hoạt để nâng cao và
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo là hết sức cần thiết và có ích. Nó giúp
học sinh thay đổi hình thức hoạt động, khơng mệt mỏi căng thẳng trong học tập,
tăng cường khả năng luyện tập thực hành và vận dụng nhanh các kiến thức đã học,
ghi nhớ nội dung kiến thức một cách tự nhiên theo kiểu học mà chơi, chơi mà học.
Từ đó giúp cho học sinh nhớ lâu, hiểu kỹ và vận dụng linh hoạt trong đời sống,
học tập và cũng qua đó phát triển thói quen tập trung, tính độc lập, ham hiểu biết
và khả năng suy luận, tư duy, óc sáng tạo và phương pháp làm việc khoa học đồng
thời hình thành ở các em phẩm chất lao động mới con người phát triển tồn diện.
Qua hoạt động Vẽ theo nhóm sẽ khơi gợi và phát huy được năng khiếu thẩm
mỹ vốn có ở học sinh, tạo hứng thú, tích cực cho các em trước cái đẹp, tiến tới
hình thành thị hiếu thẩm mỹ của học sinh trong cuộc sống. Hoạt động giáo dục Mĩ
thuật cịn góp phần đem lại niềm vui, tích cực và sáng tạo trong học tập cho học
sinh. Có thể nói ưu điểm của phương pháp dạy học mới theo dự án (SAEPS) là
tích cực, mà ở đó học sinh chủ động, tự lực khai thác tri thức dưới sự hướng dẫn
của giáo viên. Tuy nhiên vấn đề đồ dùng phục vụ môn học giải quyết như thế nào
để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh hay hình thức tổ chức lớp học ra sao,
cách thực hiện các quy trình vẫn là những băn khoăn lớn của mỗi giáo viên dạy
mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật.
[1]. (trích điều 28, luật giáo dục - 2005).

Vậy muốn dạy tốt môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật ở Tiểu học nói chung,
học tốt Vẽ theo nhóm ở lớp 4 nói riêng, thực sự lơi cuốn, hấp dẫn và có hiệu quả

skkn

2
người giáo viên cần phải nắm vững nội dung chương trình, quy trình dạy học, phải
năng động sáng tạo, vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học sao cho phù hợp với điều kiện của khối, lớp và địa phương. Vì lí do trên, tơi
quyết định chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả Vẽ theo nhóm theo
phương pháp Đan Mạch cho học sinh lớp 4B trường Tiểu học Định Hải”. Đây
là một đề tài có ý nghĩa rất thiết thực nhằm nâng cao chất lượng dạy - học môn
Hoạt động giáo dục Mĩ thuật nói riêng và chất lượng giáo dục tồn diện nói chung.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Giúp học sinh biết cách sử dụng ngơn ngữ tạo hình (đường nét, hình mảng,
hình khối, màu sắc, bố cục...) thơng qua các hoạt động trải nghiệm biểu đạt thái
độ, cảm súc, sự tưởng tượng và kiến thức của bản thân về thế giới xung quanh.
- Đổi mới phương pháp dạy học môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật ở Tiểu
học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và phát
huy tính tích cực Vẽ theo nhómcho học sinh đạt hiệu quả cao và góp phần nâng
cao chất lượng môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật lớp 4, để giúp các em có thể học
mà chơi, chơi mà học.
- Để cao chất lượng dạy học môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật nói chung và
dạy học Vẽ theo nhómnói riêng ở trường Tiểu học Định Hải.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Sáng kiến này nghiên cứu, tìm hiểu về vấn đề Vẽ theo nhóm cho học sinh lớp
4B trường Tiểu học Định Hải.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Nghiên cứu nội dung chương trình giảng dạy, các văn bản hướng dẫn dạy
và học cấp Tiểu học. Đọc các tài liệu; sách giáo khoa, dạy học Mĩ thuật theo định
hướng phát triển năng lực lớp 4, tài liệu tập huấn giáo viên dạy - học Mĩ thuật theo
phương pháp mới, một số điều luật giáo dục,… có liên quan đến nội dung sáng
kiến kinh nghiệm.

- Nghiên cứu tài liệu về đặc điểm tâm lí lứa tuổi của học sinh Tiểu học.
* Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin
- Điều tra, khảo sát đối tượng học sinh lớp 4.
- Điều tra về thực trạng của việc học Vẽ theo nhóm mơn Hoạt động giáo
dục Mĩ thuật ở trường Tiểu học Định Hải.
* Phương pháp thống kê sử lý số liệu
Các số liệu được thống kê và sử lý một cách rõ ràng.
* Phương pháp dạy thực nghiệm
Giáo viên chủ động tác động vào học sinh trong quá trình dạy - học để
hướng theo mục tiêu dự kiến của mình. [2].
[2]. Tài liệu tập huấn dạy học theo mơ hình trường học mới Việt Nam (VNEN)

skkn


3
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Trên cơ sở lý thuyết giáo dục và giảng dạy môn Hoạt động giáo dục Mĩ
thuật, giáo viên sẽ tổ chức dạy cho các em thông qua 7 quy trình: “Vẽ theo nhóm
và sáng tác câu truyện, Vẽ theo nhạc, Vẽ biểu cảm, Xây dựng cốt truyện, Tạo hình
3 chiều - Tiếp cận chủ đề, Điêu khắc - Nghệ thuật tạo hình khơng gian, Tạo hình
con rối và nghệ thuật biểu diễn” [3]. (Để hiểu rõ hơn vấn đề nghiên cứu trước hết
ta cần tìm hiểu thế nào là Vẽ theo nhóm?
Vẽ theo nhóm là học sinh được trao đổi, thảo luận, thể hiện, giải quyết vấn
đề đặt ra theo cách suy nghĩ của mình, của bạn từ đó tự trau rồi kiến thức, kĩ năng
mới, không rập theo những khn mẫu sẵn có, tạo điều kiện bộc lộ phát huy khả
năng của mình và chia sẻ kinh nghiệm học tập cho người khác, biến những quan
sát của mình thành các bức vẽ cá nhân. Tất cả các bài vẽ cá nhân sẽ là ngân hàng
hình ảnh để các em lựa chọn, sắp xếp theo một câu chuyện hoặc Vẽ theo nhóm tạo

sản phẩm tập thể.
So với phương pháp truyền thống, dạy học Mĩ thuật theo phương pháp mới
của Đan Mạch có nhiều ưu điểm trong việc phát huy tính chủ động, tích cực và
khả năng sáng tạo của học sinh, tiết học rất thoải mái, sinh động. Phương pháp này
không chỉ đơn giản là cung cấp tri thức, hướng dẫn thực hành, mà còn phát triển
các năng lực toàn diện cho học sinh như; năng lực trải nghiệm, biểu đạt, phân tích
- giải thích, trình bày, giao tiếp, đánh giá, tạo cơ hội cho học sinh thực hành, ứng
dụng trong học tập và cuộc sống.
Được giao nhiệm vụ giảng dạy môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật tôi thấy
mình phải có trách nhiệm giáo dục cho các em nhận thức và hiểu biết về kiến thức
của bộ môn giúp các em phát triển một cách toàn diện về trí tuệ và thẩm mĩ.
Để đảm bảo được những yêu cầu đề ra và đạt được những kết quả đồng đều
trong môn học tôi xác định nắm vững mục tiêu chủ đề dạy các quy trình, việc sử
dụng triệt để đồ dùng và vận dụng linh hoạt các hình thức tổ chức giảng dạy là yếu
tố quan trọng hàng đầu.
Việc đổi mới phương pháp dạy và học luôn được Đảng và Nhà nước đặc
biệt quan tâm, nhưng đổi mới sao cho phù hợp với lứa tuổi, với điều kiện địa
phương thì địi hỏi những người giáo viên chúng ta phải tự đặt ra những câu hỏi và
cùng giải quyết sao cho phù hợp với từng lứa tuổi, từng khối, lớp. “Dạy - học
trước hết phải hiểu đặc điểm tâm lí phát triển của học sinh và khả năng nhận thức
ở mỗi khối lớp, mỗi lứa tuổi. Giáo viên cần dựa vào các loại hình trí tuệ của con
người làm cơ sở để xây dựng kế hoạch bài học…” [4]. Do đặc điểm tâm lý lứa
tuổi học sinh Tiểu học, sự tập trung không cao, các em chưa tự giác nhận thức, các
em mới làm quen với những kiến thức ban đầu, kĩ năng vận dụng kiến thức vào
thực hành còn yếu chưa chú ý đến vai trò của các bước thực hành…. các hình
tượng thường được nhìn một cách chi tiết, cụ thể khơng có sinh động về dáng,
động tác, chủ yếu thể hiện ở góc độ chính diện, các hình
[3]. Dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực lớp 4.
[4]. Tâm lí học đại cương NguyễnXuân Thức -2008.

skkn


4
vẽ thường sắp xếp bằng nhau, màu sắc rực rỡ… giờ học còn trầm, học sinh vẽ bài
uể oải, chán nản, tiết học đạt hiệu quả không cao nhiều học sinh nói là khó, khơng
biết vẽ.
Vậy muốn dạy tốt mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật nói chung, học tốt Vẽ
theo nhóm ở lớp 4B nói riêng, địi hỏi người giáo viên nắm vững nội dung chương
trình, mục tiêu của chủ đề, các quy trình dạy học, phải năng động sáng tạo, vận
dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhằm tạo
hứng thú, học tập phát huy tính tích cực, sáng tạo cho các em là rất cần thiết.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
- Trong những năm trở lại đây, giáo dục Tiểu học đang thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học mới và hình thức tổ chức day học sao cho giờ học được nhẹ
nhàng, tự nhiên và hiệu quả. Một trong những hình thức tổ chức dạy học theo xu
hướng đổi mới là tổ chức học tập thông qua việc tạo hứng thú học tập, tuy nhiên
không phải bất cứ người giáo viên nào cũng làm được điều đó.
- Thực tế trường Tiểu học Định Hải cho thấy việc phát huy tính tích cực,
chủ động cho học sinh để nâng cao hiệu quả còn rất ít của một số giáo viên và cịn
hạn chế. Vì vậy, các tiết học cịn có phần nặng nề, chưa đạt được hiệu quả học tập
cho học sinh.
* Thực trạng dạy Vẽ theo nhóm của giáo viên
Qua thực tế giảng dạy tơi thấy một số tiết dạy quy trình Vẽ theo nhóm chưa
thành cơng do nhiều ngun nhân:
- Phần lớn giáo viên chưa quan tâm đến sự chuẩn bị kỹ càng cho bài dạy
trước khi lên lớp (nhất là khâu chuẩn bị đồ dùng dạy học, dặn học sinh chuẩn bị
bài, đồ dùng ở nhà trước khi đến lớp, chưa xác định được mục tiêu chủ đề...), chưa
quan tâm đến thực tiễn để học sinh lấy hình ảnh đưa vào bài vẽ. Nên khi dạy quy
trình Vẽ theo nhóm ở một số chủ đề cịn gặp nhiều khó khăn.

- Phần hướng dẫn tìm hiểu, giáo viên chỉ giảng hình ảnh vẽ trong tranh chưa
mở rộng nội dung dẫn dắt học sinh lựa chọn nội dung phong phú hơn. Không biết
dạy như thế nào để phát huy tính tích cực, sáng tạo của mỗi học sinh sử dụng
những hình thức tìm và chọn nội dung như thế nào để tiết học sôi động hào hứng
không buồn tẻ, đơn điệu.
- Phần hướng dẫn thực hiện thì đa số giáo viên chỉ đưa ra các bước thực
hiện bằng lý thuyết, sau đó tất cả học sinh thực hành trên giấy mà chưa tìm được
ra những cái khác để thu hút sự chú ý của học sinh. Học sinh chưa thực sự học tập
một cách tích cực, tự chiếm lĩnh tri thức, tự tìm ra cách vẽ riêng cho bản thân, cho
nhóm. Điều đó đã phần nào hạn chế tư duy, óc sáng tạo của học sinh.
- Đa số giáo viên phụ thuộc vào sách giáo khoa, sách dạy mĩ thuật, coi là
mẫu chuẩn mà chưa biết xử lý linh hoạt kiến thức cho phù hợp với trình độ của
học sinh.
* Thực trạng học tập Vẽ theo nhóm của học sinh
Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học cịn nhỏ, sự tập trung không
cao, các em chưa tự giác. Nhận thức của các em mới là làm quen với những kiến
thức ban đầu, khả năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn yếu, học sinh chưa
chú ý đến vai trò của các bước, các em cịn có thói quen vẽ ngay từng hình một

skkn


5
nghĩ thế nào vẽ thế đó hay lắp ghép hình với nhau tạo nên bố cục mà không chú ý
đến các nhóm chính, nhóm phụ dẫn đến bài vẽ dàn trải không tập trung. Trong bài
học khi trả lời câu hỏi, các em còn lệ thuộc vào sách giáo khoa chưa liên hệ với
thực tiễn, không sáng tạo. Dẫn đến giờ học vẽ còn trầm, học sinh vẽ bài uể oải,
chán nản, tiết học đạt hiệu quả không cao.
* Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên
Qua khảo sát thực tế đầu năm học 2021 – 2022 ở khối lớp 4 với Chủ đề:

Ngày hội hóa trang.
Tơi thấy chất lượng học sinh hai lớp 4A và lớp 4B không áp dụng giải pháp
phát huy tính tích cực, tơi nhận thấy kết quả thu được ở hai lớp gần như nhau, giờ
học ở cả hai lớp vẫn trầm, khi thực hành vẫn còn học sinh lúng túng, các em chưa
xác định vẽ hình ảnh gì, ở đâu, vẽ cái gì…
Bảng A: Thống kê chất lượng môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật.
Vẽ theo nhóm đầu năm học 2021- 2022 như sau:
Lớp

Sĩ Số

4A
4B

29
35

Hoàn thành tốt
SL
%
6
21
6
17

Hoàn thành
SL
%
21
72

27
77

Chưa hoàn thành
SL
%
2
7
2
6

Nguyên nhân: kết quả chưa cao là: học sinh chưa chú ý học, học uể oải,
chưa chú ý đến nội dung, quy trình của chủ đề, các em cịn có thói quen ĩ lại bạn
hoặc vẽ ngay khơng xác định mảng chính, mảng phụ, nên bố cục khơng có nhóm
chính, nhóm phụ dẫn đến bài vẽ dàn trải khơng tập trung... Vì vậy cũng chưa phát
huy được khả năng tự học, tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh.
Để giúp các em phát huy tính tích cực chủ động trong q trình học tập và
nâng cao hiệu quả Vẽ theo nhóm tơi đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp trong
giảng dạy của môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật không chỉ giúp các em lĩnh hội tri
thức mà còn giúp các em củng cố và khác sâu các kiến thức đó.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Từ những thực trạng trên dẫn đến nguyên nhân tiết dạy chưa thành cơng.
Vậy muốn khắc phục được điều đó, giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ nội dung chủ
đề, mục tiêu chủ đề, quy trình dạy, để có kế hoạch hướng dẫn cho học sinh. Không
hướng dẫn chung chung với tất cả học sinh, cần có ý định trong từng đối tượng
học sinh. Tổ chức tiết dạy sinh động và phát huy tính tích cực, chủ động cho học
sinh làm bài đạt hiệu quả.
Để đạt được mục tiêu trên, khi giảng dạy môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
giáo viên không nên biến tiết học thành những bài học cơng thức cứng nhắc mà
cần tìm hiểu phương pháp giảng dạy học nhẹ nhàng, phù hợp với đối tượng học

sinh. Phải làm sao cho học sinh được tiếp xúc ngôn ngữ nghệ thuật một cách tự
giác, để các em tích cực, say sưa, hứng thú với môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
đặc biệt là Vẽ theo nhóm để các em tự tìm đến với kiến thức
và kĩ năng cần thiết trong q trình học tập. Có như vậy, mới thực sự thúc đẩy
học sinh tích cực, tư duy, sáng tạo… Từ đó tạo ra được những bài vẽ đẹp, phù

skkn


6
hợp với nội dung cấu trúc chương trình học.
Từ những thực trạng trên tôi luôn trăn trở, băn khoăn và tôi mạnh dạn đưa
ra “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả Vẽ theo nhóm theo phương pháp Đan
Mạch cho học sinh lớp 4B trường Tiểu học Định Hải”. Để cho các em tích cực,
chủ động trong học tập, học tốt hơn, thích học mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
nói chung, học Vẽ theo nhóm nói riêng và tơi đưa ra một số giải pháp sau:
2.3.1. Giải pháp 1: Xác định nội dung, mục tiêu, quy trình, hình thức tổ
chức của chủ đề, để xây dựng kế hoạch dạy học
- Trước hết giáo viên phải hiểu Vẽ theo nhóm là: Cá nhân mơ phỏng hình vẽ
con người, đồ vật, con vật,... để tạo kho hình ảnh.
- Xác định hình thức tổ chức vẽ theo nhóm sao cho phù hợp: Các nhóm lựa
chọn hình ảnh trong kho hình ảnh, để sắp xếp tạo thành bức tranh tập thể hoặc vẽ
thêm các hình ảnh khác cho bức tranh thêm sinh động...
- Vậy để tiết dạy về chủ đề Vẽ theo nhóm đạt hiệu quả cao thì địi hỏi người
giáo viên phải xác định đúng mục tiêu chủ đề, nắm vững kiến thức cũng như quy
trình, của chủ đề và lập được kế hoạch bài học chi tiết cụ thể. Cùng với đó lựa
chọn hình thức tổ chức dạy học và trị chơi phù hợp có thể sử dụng vào tiết dạy Vẽ
theo nhómnhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo để nâng cao hiệu quả và phát triển
năng lực học tập cho học sinh.
- Một số phương pháp thường hay sử dụng trong dạy học đó là:

a) Phương pháp trực quan.
b) Phương pháp gợi mở - vấn đáp.
c) Phương pháp thực hành luyện tập.
d) Phương pháp trị chơi.
d) Hình thức tổ chức: Hình thức tổ chức lớp học chủ yếu là thực hành theo
nhóm, cần khơng gian rộng để học sinh có thể vận động và di chuyển. Có nơi
trưng bày tranh, sản phẩm để học sinh dễ dàng quan sát, nhận xét, đánh giá.
SƠ ĐỒ HÌNH THÀNH CÁC NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH

Theo phương pháp mới của Đan Mạch

skkn


7
Hiểu rõ được tầm quan trọng của việc này, trong q trình dạy học nói
chung và dạy học Vẽ theo nhóm ở lớp 4B nói riêng, tơi ln nghiên cứu kĩ nội
dung từng chủ đề, xác định mục tiêu cần đạt và xây dựng được cách tổ chức lớp
học, biết lựa chọn những phương pháp và hình thức dạy học phù hợp, sinh động,
đặc biệt là biết sử dụng trò chơi học tập phù hợp ở mỗi tiết học, chủ đề để tạo
hứng thú học tập và thu hút học sinh.
2.3.2. Giải pháp 2: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh khi Vẽ theo nhóm về:
a) Đường nét
Nói chung khi Vẽ theo nhóm giáo viên phải hỏi xem nhóm đó thống nhất
nội dung vẽ về chủ đề gì để định hướng cho nhóm, bạn vẽ hình ảnh chính, bạn vẽ
hình ảnh phụ... các bạn trong nhóm bạn nào cũng phải được vẽ, làm được điều này
thì học sinh không trán nản, không ĩ lại mà tạo cho học sinh tích cực, chủ động,
thoải mái, nhẹ nhàng, ham học và thích Vẽ cùng nhau.
Đa số các em đã biết kết hợp giữa nét cong mềm mại để vẽ người và nét

thẳng để vẽ nhà cửa... và một số cảnh vật, kết hợp những nét cong mềm mại và
những nét thẳng chắc khoẻ. Tuy nhiên để bắt đầu bài vẽ các em thường đi ngay
vào những nét vẽ chính khơng có sự phác nét trước, nét vẽ thiếu sự dứt khốt linh
hoạt và cịn lưỡng lự, khơ khan nét vẽ cứng. Đặc biệt khi vẽ khuôn mặt hay chân
tay của người thì đa phần các em chỉ vẽ mơ phỏng tượng trưng là chủ yếu. Nhưng
đó cũng là cái riêng ở lứa tuổi các em, làm cho bức tranh của các em có vẽ gì đó
ngộ nghĩnh, dí dỏm.
b) Hình khối
Đa số các em ở học sinh Tiểu học khi vẽ tranh đều khơng chú ý đến hình
khối, vẽ chỉ là một mảng bẹt, thiếu chiều sâu cho không gian. Thực tế các em khi
vẽ người hay cảch vật chỉ chú ý diễn tả chiều rộng và cao của nhân vật, chiều sâu
do định luật xa gần tạo nên các em khơng nắm bắt được.. có chăng chỉ diễn tả
được rất ít rằng người ở gần thì to người ở xa thì nhỏ, cịn lại đều ngang nhau cùng
nằm trên một mặt phẳng, nó mang tính chất trang trí là chủ yếu kết hợp với những
đường viền đậm. Một điều đáng lưu ý nữa là khi các em vẽ tranh thì từ bước một
vẽ phác họa bố cục nhưng khi sang bước hai vẽ hình thì đa số các em thực hiện
theo trình tự các bước thì hình vẽ thường vượt ra khỏi bố cục đã phác, hoặc nhỏ
hơn dẫn đến hình vẽ khơng cân đối... chính vì thế mà giáo viên cần phải định
hướng cho các em, nhưng không nên áp đặt cho học sinh.
c) Bố cục
Sắp xếp bố cục tranh sao cho hợp lý là rất cần thiết và quan trọng khi vẽ
tranh, các em học sinh Tiểu học khi tiến hành bài vẽ là không tuân theo trình tự
các bước vẽ, nhiều em vẽ thẳng hình vào giấy nghỉ gì thể hiện ra mà khơng chú ý
đến bố cục sắp xếp chính phụ, dẫn đến bố cục bị to, bị lệch, có em thì bố cục lỏng
lẻo, có em lại chật chội... dẫn đến kết quả bài vẽ không cao. Ý thức về bố cục của
các em chưa được rõ ràng. Bố cục như thế nào là đẹp? và như thế nào là bố cục?
có nhiều em hiểu rằng bố cục là sự sắp xếp các mảng chính phụ sao cho hợp lý,

skkn

8
các mảng khơng đều nhau, mảng chính trước, mảng phụ sau, nhưng khi làm bài lại
bỏ qua một bên không cần biết chính phụ là gì
Vì thế treo tranh mẫu và phân tích giảng giải cách sắp xếp bố cục hình ảnh,
màu sắc ở từng bức tranh để các em quan sát là việc làm hết sức cần thiết. Nếu
giáo viên chỉ nói mà khơng có tranh minh hoạ thì học sinh rất khó tiếp thu. Cần có
sự phối hợp chặt chẽ giữa lời giảng và tranh minh hoạ nhằm gợi ý để học sinh suy
nghĩ nhớ lại những hình ảnh có liên quan tới đề tài (người, con vật, nhà cửa, cây
cối có thể đưa vào tranh).
Cần lưu ý học sinh chọn hình ảnh chính, hình ảnh phụ và cách sắp xếp các
hình ảnh đó sao cho hợp lý, cân đối, có trọng tâm rõ nội dung. Tuỳ theo nội dung
cụ thể của từng chủ đề mà chọn hình ảnh sắp xếp bố cục cho phù hợp, tránh tham
lam, ôm đồm, tránh sơ lược, đơn điệu. Nhưng để cho học sinh vẽ được tranh, biện
pháp tốt nhất có lẽ là sau khi gợi ý chung nên để cho học sinh tự do vẽ theo khả
năng của mình, tránh bắt vẽ theo khuôn mẫu nhất định, hoặc vẽ theo ý chủ quan.
d) Màu sắc
Màu sắc là yếu tố đặc biệt tạo được hứng thú nhất cho học sinh, phần lớn do
màu sắc là yếu tố tác động mạnh đến thị giác của con người, nhất là lứa tuổi học
sinh Tiểu học đại đa số các em thích vẽ màu, đặc biệt là ở vẽ tranh theo chủ đề,
phần vẽ hình vẽ đường nét được các em vẽ nhanh, và các em dành phần lớn thời
gian để vẽ màu. Vẽ màu kĩ, những màu sắc sặc sở, bắt mắt thường là những màu
được các em sử dụng nhiều nhất, một số học sinh có cách nhình màu rất tốt, sự
cảm thụ màu hết sức nhạy cảm. Các em đã bắt đầu có sự suy nghĩ tìm tịi, đầu tư
về màu sắc trong bài vẽ của mình. Một số em đã biết cách pha màu, chồng màu,
kéo màu từ mảng chính ra xung quanh một cách hợp lý, làm nổi bật trọng tâm bài
vẽ nhưng vẫn tạo được sự hài hoà về màu.

Hình ảnh: Học sinh phân tích ý tưởng của cá nhân

skkn


9
Màu sắc nổi bật ở đây là gam màu tươi vui sống động, màu sắc trẻ trung,
nhưng cũng có những bài có gam màu hài hồ, nhẹ nhàng trong sáng... Lưu ý
hướng dẫn cách sử dụng các chất liệu màu (màu dạ, sáp màu, màu nước, màu
bột....) thông qua việc giới thiệu các bức tranh cụ thể và thực hành vẽ mẫu của
giáo viên. Cùng với việc hướng dẫn cách sử dụng là việc hướng dẫn vẽ màu và
phối hợp màu cho phù hợp với bố cục và nội dung của bức tranh.
Thường thì học sinh Tiểu học rất thích vẽ màu nguyên chất và khi vẽ màu
các em thường vẽ theo bản năng. Nếu sự tác động của giáo viên khơng đúng lúc,
đúng chỗ thì sẽ ảnh hưởng khơng tốt và làm mất đi những màu sắc trong sáng và
ngây thơ của các em. Chính vì thế việc hướng dẫn cho học sinh vẽ màu cần khéo
léo và mang tính chất gợi ý, động viên khích lệ, tránh ép buộc các em vẽ màu theo
ý của giáo viên hoặc bắt trước tranh mẫu.
2.3.3. Giải pháp 3: Cách tổ chức hoạt động theo nhóm.
Trường Tiểu học Định Hải thực hiện chương trình mơ hình trường học mới
ở Việt Nam (VNEN) ngoài trừ khối 1và khối 2, nên việc học theo nhóm cũng có
phần thuận lợi. Để hoạt động nhóm có hiệu quả, thì một việc khơng thể thiếu đó là
bầu nhóm trưởng. Giáo viên có thể để các em tự bầu nhóm trưởng cho mình,
nhưng cần lưu ý các em chọn những bạn nhóm trưởng phải là người có kết quả
học tập tốt, có ý thức giúp đỡ các thành viên trong nhóm, có khả năng trình bày
lưu lốt vấn đề mà giáo viên đề ra. Việc phân nhóm cần thực hiện sao cho giáo
viên có thể theo dõi, đánh giá hoạt động nhóm nhưng đồng thời cũng đảm bảo
phát huy tính tích cực của mỗi học sinh. Trong thực tế, tùy theo từng hoạt động và
quy mô lớp học giáo viên có thể thay đổi linh hoạt sắp nhóm cho phù hợp, giáo
viên có thể điều chỉnh sao cho có sự cân bằng năng lực học tập giữa học sinh các
nhóm với nhau, nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác, giúp đỡ trong học tập giữa
các thành viên trong nhóm.

skkn


10

Hình ảnh: Học sinh Vẽ theo nhóm, cá nhân mơ phỏng
Ví dụ: Đối với hoạt động Vẽ theo nhóm thì chỉ cần sắp xếp một nhóm 5
hoặc 6 bạn, mục đích là lơi cuốn học sinh tích cực tham gia học tập, tránh gây
ồn làm ảnh hưởng lớp học kế bên, để hoạt động nhóm có hiệu quả, trước tiên giáo
viên cần rèn luyện cho học sinh kỹ năng hợp tác nhóm bao gồm : kỹ năng hiểu
được nhu cầu của người khác, kỹ năng biểu đạt một quan điểm, kỹ năng lắng
nghe, kỹ năng thảo luận, kỹ năng bảo vệ quan điểm, kỹ năng giải quyết mâu
thuẫn... Cần nói rõ cho học sinh rằng đánh giá kết quả theo nhóm nhưng cũng dựa
vào sự phối kết hợp của từng cá nhân.
Yêu cầu học sinh khi làm việc nhóm phải: “Thực hiện nhiệm vụ được phân
công, các thành viên hỗ trợ nhau thực hiện, nhóm trưởng điều hành các thành viên
trong nhóm trình bày ý kiến, trao đổi, thảo luận, thống nhất kết quả của nhóm” [2]
(trích Tài liệu tập huấn dạy học theo mơ hình trường học mới Việt Nam VNEN),
thực hiện theo đúng những qui định, mỗi thành viên trong nhóm đều phải có trách
nhiệm hồn thành tốt các nhiệm vụ được giao, biết lắng nghe ý kiến của bạn và
xem xét ý kiến nào là hợp lý nhất, không được cố gắng tự làm theo chủ ý của bản
thân, thực hiện việc phân công nhiệm vụ, mỗi cá nhân sẽ tự nhận phần việc của
mình cho phù hợp năng lực cá nhân. Nhóm trưởng có nhiệm vụ nhắc nhở các bạn
trong nhóm khi trao đổi cần nói vừa đủ nghe, khơng ảnh hưởng nhóm bạn và lớp
kế bên, nếu các em chưa có khả năng, chưa biết phân công công việc hợp lý nên
giáo viên phải thường xuyên bao quát lớp để hỗ trợ. Ví dụ như khi vẽ cùng nhau,
thường có tình trạng em vẽ khơng kịp giờ - em khơng biết làm gì.
Những trường hợp như thế giáo viên phải giúp các em dàn trải công việc
một cách hợp lý như: nhắc các em phụ bạn vẽ màu vào hình, vẽ thêm vào

[2]. Tài liệu tập huấn dạy học theo mơ hình trường học mới Việt Nam (VNEN)

skkn


11
những khoảng trống trong tranh, tùy vào khả năng của các em mà giáo viên có
những gợi ý thích hợp, thực tế áp dụng cho thấy một kết quả thật khả quan, lớp học
đảm bảo được trật tự và sinh động hơn nhiều. Để quản lý tốt hoạt động nhóm, để
trật tự lớp học đảm bảo theo yêu cầu thì giáo viên phải có biện pháp để các em tích
cực tham gia học tập, cuốn hút các em vào các hoạt động chung. Có như thế các em
sẽ khơng cịn nói chuyện riêng hay đùa giỡn trong giờ học. Để làm được điều này
thì khi giao việc giáo viên phải chú ý giao công việc vừa sức với học sinh.
Trong q trình học sinh làm việc nhóm, giáo viên khơng được can thiệp
sâu vào công việc của các em mà chỉ gợi ý để các em thực hiện tốt hơn. Giáo viên
có thể bổ sung những gợi ý và các câu hỏi để giúp học sinh phát hiện vấn đề và
tăng hứng thú làm việc nhóm. Giáo viên theo dõi tổng quát, phát hiện và hỗ trợ
cho nhóm có khó khăn, kịp thời uốn nắn, điều chỉnh những lệch lạc của học sinh.
Giáo viên phải hạn chế đến mức thấp nhất việc nói của mình trong khi các em
đang hoạt động nhóm. Giáo viên tham gia quản lý và định hướng làm việc cùng
các nhóm, hỗ trợ cho các nhóm khi cần thiết.
Đại diện các nhóm trình bày kết quả làm việc, giới thiệu nội dung tranh của
nhóm. Các nhóm khác đóng góp ý kiến và tham gia tranh luận. Giáo viên cần dự
kiến trước các hướng trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các tình huống, chuẩn
bị câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề hơn, rèn cho học sinh có thói quen lắng nghe
và khuyến khích các em đưa ra nhận xét cụ thể hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung
nhóm bạn vừa trình bày.
Ở hoạt động này nếu điều hành tốt thì sẽ giúp học sinh có thêm kinh
nghiệm, kiến thức và kỹ năng làm việc nhóm để thực hiện tốt hơn, học sinh tích
cực tham gia các hoạt động của nhóm hơn, nhiều em đã biết khắc phục và khắc

phục được những hạn chế của bản thân, sáng tạo nhiều sản phẩm mĩ thuật độc đáo
sáng tạo và đẹp.
2.3.4. Giải pháp 4: Giáo viên vận dụng trò chơi học tập một cách có hiệu quả
Việc lựa chọn trị chơi cần phải phù hợp với chủ đề bài học và vừa sức với
học sinh. Các em học đấy nhưng phải vui, khi vui thích thì việc học tập sẽ là tự
nguyện, khơng bị gị ép, bức bách. Khi học mà như chơi thì việc học sẽ trở nên
nhẹ nhàng, thoải mái, học sẽ trở thành là một trong những nhu cầu của học sinh.
Song cần tìm những trị chơi sao cho nhiều em được tham gia sẽ phát huy tính tích
cực hơn. Giáo viên cần lưu ý cần lựa chọn các trò chơi làm cho học sinh tự khám
ra nội dung bài học một cách chủ động, thích thú và ghi nhớ được kiến thức một
cách tự nhiên và sâu sắc. Trị chơi có chứa đựng những chủ đề, nội dung nhất
định, có những quy chế nhất định mà học sinh phải tn thủ. Trị chơi vừa mang
tính chất vui chơi giải trí song đồng thời lại có ý nghĩa giáo dục. Dạy học bằng
phương pháp tổ chức trò chơi là đưa học sinh đến với các hoạt động vui chơi giải
trí nhưng có nội dung gắn liền với bài học. Trị chơi trong học tập có tác dụng giúp
học sinh hăng say vào học tập, chống mệt mỏi, tránh làm cho tiết học nặng nề
nhàm chán, tăng cường khả năng thực hành kiến thức của bài học, phát huy hứng
thú, tạo thói quen độc lập, chủ động và sự sáng tạo của học sinh, lôi cuốn các em
vào những hoạt động học tập hay nói cách khác trị chơi học tập là hoạt động
được tổ chức có tính chất vui chơi, giải trí

skkn


12
nhưng có nội dung gắn với bài học hoạt động học tập của học sinh.
Tổ chức vào thời điểm thích hợp. Trong thực tế dạy học, giáo viên thường
tổ chức trò chơi học tập để cũng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên việc tổ chức cho
học sinh chơi các trị chơi để giới thiệu bài hay hình thành kiến thức, kỹ năng mới
là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới.

Do đó giáo viên nên linh hoạt tổ chức ở những thời điểm khác nhau nhằm tạo sự
bất ngờ và giảm căng thẳng của giờ học.
Lôi cuốn tất cả học sinh của lớp cùng tham gia. Trò chơi học tập là một hình
thức học tập bằng hoạt động, hấp dẫn học sinh nên duy trì tốt hơn sự chú ý của các
em với bài học. Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ,
do đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức mới. Trò
chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng học tập hợp tác cho
học sinh, tăng cường khả năng giao tiếp và giúp các em rèn kỹ năng hợp tác.

Hình ảnh: Học sinh chơi trị chơi đố vui vẽ nhanh
Có thể nói điều khiển tiến trình một cuộc chơi với học sinh sao cho sơi nổi,
sinh động, hấp dẫn lôi cuốn được tất cả các em tham gia chơi một cách thích thú
nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu tiết học là khơng dễ, vì nếu tổ chức sơ sài hoặc mang
tính chất hình thức thì học sinh tham gia một cách miễn cưỡng, có em còn nhân
dịp này để làm việc riêng như đùa, nghịch gây mất trật tự lớp học. Còn nếu tổ
chức quá chú trọng vào phần chơi mà quên đi phần học thì giáo viên sẽ khó mà
quản lý lớp học đi đúng hướng.
Một số trị chơi có thể áp dụng như: Thi vẽ đẹp, vẽ nhanh, tưởng tượng từ
hình có sẵn… vào đầu, cuối tiết học hoặc trước khi thực hành. Đây chính là thời
gian để các em luyện vẽ và tăng cường khả năng vẽ nhanh, vẽ đẹp và giúp
các em phấn chấn tinh thần, hăng hái học tập hơn. Cách tiến hành như sau :

skkn


13
Trị chơi: Tưởng tượng từ hình có sẵn: Giáo viên vẽ lên bảng một số hình
(có liên quan đến chủ đề đang học), yêu cầu các đội cử đại diện tham gia thi đua
vẽ tiếp vào hình có sẵn để thành hình theo đúng chủ đề mà giáo viên yêu cầu.
Ví dụ: Nnhư chủ đề 3: Con vật quen thuộc. Giáo viên có thể vẽ lên bảng

những hình như hình trịn, hình e líp... Từ những hình này, học sinh vẽ tiếp thành
hình các con vật mà em thích như: con trâu, con heo, con mèo, con thỏ…
Trò chơi: “Ai nhanh hơn” Luật chơi: Mỗi nhóm cử đại diện lên vẽ nhiều
con vật nuôi ( hoặc vẽ một tranh). Học sinh dưới lớp hát 1 bài. Khi hát hết bài thì
các đội thi vẽ phải ngừng tay. Đội nào có học sinh vẽ nhanh, vẽ nhiều con vật
(hoặc bài vẽ đẹp nhất) là đội thắng cuộc…
Ví dụ: Chủ đề 6: Ngày tết lễ hội và mùa xuân. Tôi đã lựa chọn trò chơi “Ai
nhanh, ai đúng” giáo viên nêu luật chơi và tổ chức cho học sinh chơi ở phần khởi
động để tạo khơng khí thoải mái cho học sinh khi vào học bài mới.
Ví dụ: Chủ đề 7: Vũ điệu sắc màu. Tơi đã lựa chọn trị chơi “Ghép tranh”
giáo viên nêu luật chơi và tổ chức cho học sinh chơi ở phần hướng dẫn thực hiện
nhằm giúp các em cũng cố lại cách vẽ.
Khi tổ chức trò chơi, giáo viên cần đánh giá cao phần tham gia của các đội,
khơng làm qua loa đại khái, có khen thưởng, tuyên dương kịp thời cũng là một
biện pháp làm cho học sinh thêm tích cực vì em nào cũng thích được khen, được
thầy cô quan tâm đến việc làm của mình. Bên cạnh đó cần động viên những đội
cịn lại để các em cố gắng hơn ở lần sau. Sau mỗi lần chơi giáo viên cần nhận xét
đánh giá kết quả của học sinh. Dựa vào yêu cầu, nội quy chơi, kết quả cuộc chơi
giáo viên đánh giá cuộc chơi và phân loại thắng thua thật công bằng, rõ ràng. Giáo
viên phải hết sức lưu ý vấn đề này vì đơi khi có giáo viên nêu u cầu và luật chơi
rất khắt khe nhưng khi đánh giá kết quả lại đại khái, khơng chính xác hoặc khơng
cơng bằng vì vậy sẽ làm cho học sinh mất phấn khởi, đôi khi các em biểu lộ sự
phản đối với sự đánh giá đó và khơng chấp nhận kết luận của giáo viên. Để đánh
giá đúng thực chất của cuộc chơi, giáo viên phải thống kê ra được những ưu điểm,
nhược điểm của từng đội tham gia chơi. Tuy nhiên vẫn cần sự đánh giá nhẹ nhàng
mang tính chất động viên, khích lệ là chính, tránh tình trạng đánh giá để các em
buồn và xấu hổ với bạn
bè khi khơng thắng trị chơi.
Làm được những vấn đề trên thì nhiều học sinh hăng hái phát biểu và thích
được phát biểu, thích tham gia nhận xét, đánh giá, hứng thú tham gia trò chơi học

tập và sẽ đem lại hiệu quả cao cho các tiết dạy. Đặc biệt các em tập trung trong
học tập hơn, khơng cịn hiện tượng nói chuyện riêng, làm việc riêng trong giờ học.
2.3.5. Giải pháp 5: Phối hợp với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm và tổng
phụ trách đội, tổ chức Hoạt động ngoài giờ lên lớp Vẽ theo nhóm
Để tổ chức thực hiện trị chơi Vẽ theo nhóm thì trình tự các bước khi tổ
chức trị chơi trong Hoạt động ngoài giờ lên lớp như sau :
- Xác định mục đích, nội dung, nhiệm vụ.
- Chọn trị chơi và chia nhóm chơi.
- Hướng dẫn cách chơi, nêu luật chơi.
- Quy định thời gian thực hiện trò chơi học tập.

skkn


14
- Tiến hành chơi.
- Tổng kết phần chơi
* Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả và đưa ra kết luận bám vào nội dung
của trị chơi.
   
Sau đó cần lựa chọn trị chơi phù hợp và chia nhóm chơi tùy theo đặc điểm
của từng lớp, từng nhóm, từng địa điểm và làm sao cho phù hợp với từng đối
tượng chơi. Giáo viên có thể phân cơng vai chơi hoặc để đội tự phân công nhiệm
vụ của mỗi thành viên chơi và hướng dẫn cách chơi, luật chơi.
  
Trong quá trình các đội chơi thì ở ngồi các thành viên khác có thể cổ vũ
bằng hình thức là hát một bài vui chẳng hạn,... như vậy sẽ tạo được khơng khí vui
vẻ, thoải mái, kích thích tinh thần chơi, khuyến khích học sinh đoàn kết, giúp đỡ
lẫn nhau và hoàn thành nhiệm vụ. Sau khi các nhóm thực hiện nhiệm vụ thì người
giáo viên có trách nhiệm tổng kết và đánh giá kết quả từng đội chơi bám vào nội

dung đã được xác định từ trước.
Tuy nhiên, để thực hiện phương pháp tổ chức Hoạt động ngồi giờ lên lớp
thành cơng và đạt được hiệu quả giáo dục như mong đợi thì người giáo viên cần
rất nhiều hình thức, trị chơi mà giáo viên có thể sáng tạo vừa bổ ích lại phù hợp
với nội dung chủ đề.
Bằng trò chơi ở Hoạt động ngoài giờ lên lớp được tiến hành một cách
nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan, nhàm chán. Học sinh được lơi cuốn vào
q trình luyện tập một cách tự nhiên, tích cực, hứng thú và có tinh thần trách
nhiệm với bộ môn Hoạt động giáo dục Mỹ thuật.
Là bộ mơn sáng tạo ra cái đẹp thì việc phương pháp tổ chức trị chơi sẽ giúp
cho các em có được khơng khí học tập nhẹ nhàng - tạo cảm xúc bất ngờ cho học
sinh để có những điều bất ngờ hay độc đáo trong bố cục, xây dựng hình và cách
dùng màu được tốt hơn.

Hình ảnh: Hoạt động ngồi giờ lên lớp Vẽ theo nhóm
Nếu giáo viên làm được những vấn đề trên tơi tin trắc học sinh sẽ rất thích thú
với tiết dạy Vẽ theo nhóm của mơn Hoạt động giáo dục Mỹ thuật.
2.3.6. Giải pháp 6: Tăng cường nhận xét, đánh giá kết quả học tập
thường xuyên của học sinh

skkn


15
Đánh giá học sinh thường xuyên trong các hoạt động như: Hướng dẫn tìm
hiểu; Hướng dẫn thực hiện; Hướng dẫn thực hành; Tổ chức trưng bày, giới thiệu
và đánh giá sản phẩm. Thơng qua q trình dạy học để quan sát, theo dõi, trao đổi,
kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học sinh nhằm tư vấn, hướng
dẫn, hỗ trợ, động viên, khuyến khích học sinh; nhận xét về kết quả học tập, rèn
luyện sự hình thành và phát triển một số năng lực, phẩm chất của học sinh. Phát

hiện những cố gắng tiến bộ, để động viên, khích lệ, phát hiện những khó khăn
chưa thể vượt qua để giáo viên hướng dẫn, hỗ trợ và đưa ra về nhận định đúng
điểm nỗi bật, hạn chế của mỗi học sinh để có những giải pháp kịp thời. Từ đó giúp
học sinh có năng lực tự đánh giá và tham gia đánh giá. Việc nhận xét, đánh giá
từng học sinh phải đảm bảo đúng yêu cầu, đúng thực chất năng lực và tinh thần
học tập của các em là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên được thực hiện ở
các tiết của mỗi chủ đề và mỗi hoạt động. Nó khơng đơn thuần là thực hiện một
quy định bắt buộc để giáo viên ghi nhận vào sổ theo dõi mà dựa vào đó giúp giáo
viên nắm được năng lực, khả năng phối hợp của từng học sinh, từ đó có kế hoạch
tổ chức dạy - học phù hợp và hiệu quả. Ở một số chủ đề có thể phụ huynh học sinh
cùng tham ra đánh giá quá trình và kết quả học tập, rèn luyện, quá trình hình thành
và phát triển năng lực, phẩm chất của con em mình, tích cực hợp tác với giáo viên,
nhà trường trong một số hoạt động. Ví dụ: Như hoạt động vận dụng sáng tạo...
Giáo viên cần quan sát thái độ học tập và làm việc của cá nhân trong các
nhóm, đánh giá sự tiến bộ cá nhân nhóm trên cơ sở thu thập những thông tin về sự
tiến bộ của mỗi thành viên trong nhóm. Sản phẩm của nhóm thể hiện quá trình
trao đổi, trình bày ý kiến và kỹ năng hợp tác của từng thành viên. Do đó việc nhận
xét q trình làm việc của nhóm khơng nên qua loa, đại khái. Càng đưa ra nhận
định cụ thể càng giúp học sinh tích lũy nhiều kinh nghiệm cho những lần làm việc
sau. Những tiêu chí nhận xét cần thiết phải có: Sự phân cơng trong nhóm, tinh
thần thái độ làm việc của các thành viên trong quá trình thực hiện, kết quả thực
hiện nhiệm vụ được giao, thời gian hoàn thành sản phẩm, kĩ năng trình bày nội
dung tranh vẽ trước lớp.
Khi đánh giá hoạt động của một nhóm, giáo viên cũng cần lưu ý tới những
tiến bộ của các em. Bởi vì sự tiến bộ đó thể hiện tinh thần, thái độ tiếp thu bài học
có hiệu quả mà các em đạt được. Sản phẩm của một nhóm thường là hồn thành
tốt thì khơng có gì phải bàn, nhưng có nhiều trường hợp ở hoạt động trước các em
chỉ hoàn thành hoặc chưa hoàn chỉnh, ở hoạt động sau lại có sản phẩm nổi trội
hoặc xuất sắc thì rất cần sự ghi nhận của giáo viên. Đó chính là động lực để các
em có tinh thần học tập tốt hơn ở các hoạt động sau.

Hiện tại việc đánh giá học sinh được thực hiện: “Theo quy định đánh giá
học sinh tiểu học ban hành theo thông tư 30/2014/TT - BGDĐT ngày 28 tháng 4
năm 2014 của BTBGD và Đào tạo, Thơng tư 22/2016/ TT - BGDĐT” [4] (trích
thơng tư 22), do đó đánh giá hoạt động nhóm là một phần quan trọng để làm căn
cứ cho giáo viên thực hiện đúng thực chất, công bằng và khách quan. Nhất là đối
với nội dung năng lực và phẩm chất, nếu giáo viên chỉ dựa trên cơ sở là sản phẩm
mĩ thuật của các em là chưa đủ, chưa chính xác, mà phải dựa trên nhiều yếu tố
như: Khả năng kết hợp với bạn, khả năng giao tiếp, tính tích cực, sáng tạo.

skkn


16

Hình ảnh: Sản phẩm của học sinh khi Vẽ theo nhóm
Để thực hiện việc đánh giá đảm bảo cơng bằng, đúng thực tế, giáo viên cần
có sổ tay theo dõi ghi nhận ngay những cá nhân tích cực, cá nhân thụ động hay
sáng tạo, những nhóm làm việc hiệu quả…Khi thực hiện việc đánh giá, giáo viên
cần nêu rõ những mặt được và chưa được để học sinh nắm và thực hiện tốt hơn.
Bên cạnh việc tuyên dương những học sinh tích cực, chăm chỉ, giáo viên cũng cần
nhắc nhở những học sinh chưa tập trung, lơ là, hay nói chuyện, làm việc riêng,
nhưng giáo viên cũng không nên quá khắt khe với những học sinh này…để lần sau
các em có trách nhiệm và ý thức hơn.

skkn


17

Hình ảnh: Sản phẩm của học sinh khi Vẽ theo nhóm

Do đó giáo viên cần coi trọng khâu đánh giá hoạt động của học sinh trong
các giờ học, để đảm bảo các yêu cầu về chuyên môn, đạt mục tiêu giáo dục của
môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Trong suốt quá trình dạy thực nghiệm, nhờ việc đưa “Một số giải pháp
nâng cao hiệu quả Vẽ theo nhóm theo phương pháp Đan Mạch cho học sinh
lớp 4B trường Tiểu học Định Hải”. Vào trong dạy học, tơi nhận thấy các giờ học
khơng cịn căng thẳng như trước, khơng khí học tập trở nên sơi nổi, học sinh có
được cảm giác thoải mái, tích cực và hứng thú học tập đã đem lại hiệu quả. Học
sinh chiếm lĩnh kiến thức một cách tích cực, nhiều em trước đây nhút nhát, chậm
thì nay đã mạnh dạn, tự tin hơn trước.
Kết quả các em học sinh thích học Vẽ theo nhóm, các em học tập với tinh
thần hăng say, tự giác, chủ động và mạnh dạn vẽ, chủ động trong quá trình học
tập, tự tin trước lớp, giao tiếp tiến bộ, năng lực sáng tạo, kết hợp Vẽ theo nhómtốt
tiến bộ rõ rệt.
Kết quả thu được thật đáng khích lệ, hồn thành tốt rất cao, hồn thành thấp
xuống và đặc biệt khơng có em nào chưa hoàn thành qua bảng thống kê sau:

skkn


18
Bảng A: Thống kê chất lượng môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
Vẽ theo nhóm đầu năm học 2021 - 2022 như sau:
Lớp

Sĩ Số

4A
4B

29
35

Hoàn thành tốt
SL
%
6
21
6
17

Hoàn thành
SL
%
21
72
27
77

Chưa hoàn thành
SL
%
2
7
2
6

Bảng B: Thống kê chất lượng môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
Vẽ theo nhóm đến đầu tháng 4 năm học 2021 - 2022 như sau:

Lớp

Sĩ Số

4A
4B

29
35

Hoàn thành tốt
SL
%
8
28
19
55

Hoàn thành
SL
%
22
72
16
45

Chưa hoàn thành
SL
%
0

0
0
0

So sánh kết quả ở Bảng A đầu năm khảo sát với Bảng B sau khi áp dụng
“Một số giải pháp nâng cao hiệu quả Vẽ theo nhóm theo phương pháp Đan
Mạch cho học sinh lớp 4B trường Tiểu học Định Hải”. Đến đầu tháng 4 ta thấy:
Học sinh lớp 4B đã tiến bộ vượt trội “hoàn thành tốt” tăng lên rõ dệt từ 17% tăng
lên 55%, “hoàn thành” giảm từ 77% cịn có 45%, trong khi đầu năm có tới 6%
chưa hồn thành. Đến nay khơng cịn em nào chưa hồn thành, đó quả là một kết
quả rất đáng mừng.
- Kết quả các em học sinh thích học mơn Hoạt động giáo dục mĩ thuật nói
chung và thích học Vẽ theo nhóm nói riêng, các em học tập với tinh thần hăng say
và tự giác hơn. Cũng thông qua việc giảng dạy bản thân tôi nhận thấy sang kiến
kinh nghiệm này có những ưu điểm sau :
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học cũng như
các quy trình học và khi dạy giáo viên cần có lời nói cử chỉ cần mềm dẻo hơn,
hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt
động) mà đem lại hiệu quả cao.
- Bản thân tơi cịn áp dụng biện pháp này vào việc bồi dưỡng học sinh giỏi
môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật để tạo khơng khí thoải mái, nhẹ nhàng và học
sinh cũng rất hứng thú để vẽ bài…
- Quan trọng hơn là học sinh biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài
học, theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm
nhận được những cái hay, cái đẹp từ những chủ đề cụ thể mà các em được học,
được làm quen.
- Vậy hoạt động Vẽ theo nhóm là hoạt động thực hành, giáo viên cần tổ chức
sao cho thông qua hoạt động này học sinh chủ động tích cực tham gia và thể hiện
hết khả năng của bản thân, sự hướng dẫn của giáo viên là cần thiết nhưng cần đúng
lúc, đúng chỗ và mang nhiều tính động viên khích lệ và gợi ý. Nếu khơng sẽ làm

học sinh mất tính chủ đơng, hứng thú sẻ ảnh hưởng khơng tốt đến kết quả bài vẽ.
* Điều đó chứng tỏ một số giải pháp nêu trên đã mang lại hiệu quả rất
khả quan.

skkn


19
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Qua kết quả đạt được của viêc vận dụng “Một số giải pháp nâng cao hiệu
quả Vẽ theo nhóm theo phương pháp Đan Mạch cho học sinh lớp 4B trường
Tiểu học Định Hải”. Tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
- Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục tiêu
chể đề để căn cứ, vận dụng quy trình học, phương pháp, cách thức tổ chức học tập
nào là chủ yếu có hiệu quả cao nhất, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng
dạy đúng đắn. Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của học sinh, hiểu biết được mức
độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các chủ đề bài học.
Luôn luôn tôn trọng gần gũi học sinh, phải có tính kiên trì trong cơng tác giảng
dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em.
- Áp dụng nhiều phương pháp trò chơi “học mà chơi - chơi mà học”, sử
dụng các phương pháp phù hợp với đối tượng học sinh, khơng áp đặt địi hỏi q
cao đối với học sinh để giúp các em yêu thích học và học tốt hơn. Trong tiết học
ln tạo khơng khí vui vẻ thoải mái nhẹ nhàng, thu hút lòng say mê của các em
đối với tiết học, môn học.
- Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
- Nên cho học sinh học tập lẫn nhau, học nhóm... đó là hình thức học tập rất
thú vị, nó thay đổi khơng khí học tập, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc với nhau,
chia sẻ, Vẽ theo nhómđể các em có điều kiện bộc lộ cảm xúc, phát huy ý tưởng

của mình có điều kiện giao lưu học hỏi lẫn nhau.
- Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học tích hợp
thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
- Áp dụng phương pháp dạy học Hoạt động giáo dục Mĩ thuật mới, tôi nhận
thấy cái hay của phương pháp này là đặt học sinh vào vị trí chủ động phải tìm hiểu
vấn đề và tìm ra cách giải quyết hiệu quả, sáng tạo nhất. Việc đáng giá học sinh
cũng khơng cịn bị đặt quá nặng vào sản phẩm của các em mà nó được đánh giá
dựa trên cả q trình mà các em tham gia học tập.
- Trên đây là một số giải pháp nhỏ từ thực tế của bản thân trong q trình
giảng dạy mơn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật đặc biệt là Vẽ theo nhómcho học sinh
lớp 4B, góp phần tích cực vào đổi mới dạy học theo phương pháp Đan Mạch. Tôi
cũng xin được mạnh dạn viết ra để đồng nghiệp góp ý bổ sung nhằm hồn thiện
hơn và góp phần nâng cao chất lượng dạy - học môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật.
3.2. Kiến nghị
* Đối với Phòng giáo dục
Thường xuyên tổ chức những buổi sinh hoạt chuyên môn theo cụm cho giáo
viên trao đổi thảo luận rút kinh nghiệm qua quá trình áp dụng theo phương pháp
Đan Mạch, chia sẻ để giáo viên nắm vững thêm về phương pháp mới về xây dựng
nội dung, quy trình thành các tiết dạy minh họa nhằm định hướng tổ chức dạy học
sao cho phù hợp với chuyên môn để nâng cao chất lượng dạy học.

skkn


20
* Đối với nhà trường
Tham mưu với các cấp lạnh đạo về việc bổ sung thêm cơ sở vật chất, cũng
như trang thiết bị nhiều hơn nữa để phục vụ cho công tác giảng dạy tại trường…
* Đối với Phụ Huynh học sinh
Cần quan tâm hơn nữa đến việc học tập của con em mình để nâng cao chất

lượng học tập tốt hơn…
Trên đây là một số ý kiến cũng như một số giải pháp mà bản thân tôi đã áp
dụng vào việc giảng dạy tại lớp 4B Trường tiểu học Định Hải trong năm học
2021- 2022.
Kính mong hội đồng khoa học các cấp xem xét cũng như bổ xung những
vấn đề còn thiếu, còn yếu hoặc chưa phù hợp khi cá nhân tôi thực hiện đề tài này,
để tôi tiếp tục rèn luyện điều chỉnh góp phần vào cơng tác giảng dạy, giáo dục học
sinh ngày càng tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Yên Đinh, ngày 18 tháng 4 năm 2022
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác
Người viết

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Lưu Đức Nguyên

Lê Minh Tân

skkn


21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT

Tên tài liệu

Tác giả

Năm xuất bản

[1]. Trích điều 28, luật giáo dục

2005

Tài liệu tập huấn dạy học theo mơ Vũ Mai Hương
[2]. hình trường học mới Việt Nam
(VNEN)

2013

[3].

Dạy học mĩ thuật theo định
hướng phát triển năng lực lớp 4

[4]. Tâm lí học đại cương

NguyễnXuân Thức

skkn

2008.


22

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Minh Tân
Đơn vị công tác: Giáo viên Trường Tiểu học Định Hải

TT

1

2

Tên đề tài SKKN
Một số Kinh nghiệm tạo
hứng thú Vẽ tranh cho học
sinh lớp 6A trường THCS
Nguyễn Đan Quế
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Vẽ cùng nhau theo phương pháp Đan
Mạch cho học sinh lớp 3B trường
Tiểu học Định Hải

Cấp đánh giá xếp Kết quả
Năm học
loại (Ngành GD Đánh giá
đánh giá
cấp huyện, tỉnh,..) xếp loại
xếp loại
(A,B hoặc

C)
Cấp huyện

B

Cấp huyện

B

skkn

2015-2016

2020 -2021