Vấn Đề Xây Dựng Đội Ngũ Công Chức Ở Nước Ta Trong Giai Đoạn Hiện Nay Qua Thực Tiễn Ở Thừa Thiên Huế 6829717.Pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (21.18 MB, 50 trang )
K;/\.
ImT'
0
Đ Ạ I H Ọ C Q U Ố C GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
n
V Ẩ N
ĐỀ
X Â
<; u y í : n
d u y imỉưòinc,
V DỤỈNC; ĐỘI N G Ũ C Ô N G C H Ứ C Ở
N Ư Ớ C T A T R O N G GIAI Đ O Ạ N HIỆN N A Y Q U A
c i i i i y í :n
N<; à
in 11
LÝ L U Ậ N VÀ ụ c II S Ử N 1 I À NƯỚC VÀ P HÁ P LUẬ T
MẢ s ố : 60101
LUẬN
VĂN T H Ạ• C s ĩ L UẬT
HỌC
•
•
•
NGƯỜI HƯỚNG DẨN KHOA HỌC
T . s N ÍÍI YKN cử u VIỆT
IMỤC LỤC
PHẦN M
ỏ
Trang
đ ấ u
1. l ính cap ihiet của dồ tài.
3
2. Tình hình nuhiên cứu.
4
3. Mục đích nhiệm
5
V II
và phạm vi imhiên cứu của luận văn.
4. Có sổ lý luận và phương pháp luận.
5
5. V imhũi và ilóim ụóp của luận văn.
5
(). ('() cấu của ln;Ịn văn.
6
PHẨN
n ộ i
ih in c
;
C H Ư O N G 1:
INHỮNí ; VẤỈN t)Ề LÝ LUẬN VÈ C Ô N C v ụ , C Ô N C C H Ú C
I . I .klu ii niệm
co
nu vụ, cô liu. chúc nhà nuổc và vai trị của cơng chúc
Iilià lUKic tmim nền hành chính.
7
I . I . I . Khái niêm cơn” vụ.
7
1.1.2. Khái niệm cơn« chức nhà I1UỎC.
I1
1. 1.3. Phàn loai cơim chúc nhũ núdc.
IX
1. 1.4. Vị trí CIKI CƠIHI chúc nhà núỏc trong nềnhành chính.
23
1.2. Nhùng ven cầu doi vói cõng chúc nha nc trong thịi kỷ cơng
imhiệp lum hiện dại hóa dâl núỏc.
26
1.2.1. Nlũinu lièu cluiẩn chunu.
26
1.2.2. Nhung liêu chuẩn dổi vói cơn ụ, cluic hành chính.
27
CHƯ Ơ NG 2
PHÁP LUẬT vỀ
CƠNCi
CHÚC VÀ
T llự c TRẠNí; XẢY DỤÌNC l)ộ l NGỦ CỎN(; CH ú t Ỏ NƯỚC TA
QUA T l-lự c TIỄN t i lừ a
t h iê n
hu ế.
2 .1. Nhuiìi’ qui (lịnh cun pliiip ỉuậl vỏ cơim chúc nhà núỏc.
I uvẽn tlụ nụ cơim clc nhà lili oe.
29
29
2 .1.2. sủ dụng CÒI1ỊỊ chúc nhà nuỏc.
39
2. 1 I )ao tạo cônụ chúc nhà IUIOC.
40
2 . 1.4. Ọiúin lv CÔIIU chúc nha nuỏc.
44
2.2. I hục trạng xây (lụim đội nmì cịn ti chúc nhà IIUỔCỏ IIUỎC tí) hiện 46
nay.
2.2.1. Mu điếm.
46
2.2.2. Nhúọc điểm.
48
2.3.3. Thực irạng công tác quản lý công chúc nhà núớc.
50
2.3. Vắn đề xây dụng đội ngũ công chúc nhà niioc ổ Thừa Thiên Huế.53
2.3.1. Dặc điểm kinh tế xà hội của tỉnh Thừa Thiên Huế.
53
2.3.2. Thục trạnu xây dụn«
cơngo chúc nhà nudc.
. O dội
• nmì
c_
56
J
2.3.3. Phng hng xây dụng đội ngũ công chúc nhà núổc
ổ I hùn Thiên I !uế.
68
( HƯOỈNC 3
V Ấ N l)È XÂY DỤNG Đ Ộ I NGỦ CÔNG CHỨC NHÀ N ư ớ c: TRONC
( ỉ IA ỉ Đ O Ạ N HI ẸN NAY, KIEN N C H Ị VA (ỈIAÍ P HA P
3 . 1. Nhu cầu xây điínũ, ciơi nũìi cơn li chúc nhà niíỏe trong t*i doạn
h i ệ n IK IV .
7 1
>..2. Nlúmụ kicn Di’hi va uiấi pluip.
71
3 . 2 . 1. í lồn thiện pháp luật c ơ n e chúc nhà nc.
74
3.2.2. Vỏ qui hoạch dội nu ũ
75
C Ơ I1Ü
chúc nhà núỏc.
ỉ . 2.3. Vè luàn chuyến dội ngũ công cluic.
76
>.2.4. Vè dao tao hoi (luỏiiũ cônu chúc nhà IUIOC.
7X
•
3.2.5.
3.2.6.
>-
*_
về tkinh ui;i cịng chúc nhủ Iiiiỏc.
về luyến chọn, bo nhiệm, miễn nhiệm
82
công chúc nhà nũỏc.
85
.1.2.7. v ề chế dộ chính sách, tien luơim của c ơn g chúc nhà
núổc.
3.2.S.
về quản
88
lý cỏ ne chức nhá nu óc.
PHA N
k ết luận
90
PM A N M Ỏ Đ Ầ U
1-1 lull cấp 1h ici Clin de tài:
Trong
Il lui I1 ÍỊ
nam qua kế lủ Dại hội VI của Dảng cộng sản Việt Nam
(Năm 1986), voi đúỏng lối đổi mói tỉ lí ộc vạch ra trong nghị quyết, đât nũổc
la dà có nliìmu biióc chuyển bien quan trọng, chuyển tù nền kinh té kế
hoạch hóa tập tn.111‘4 sang nền kinh tế hàný hóa nhiều thành phần theo định
hu dim XHCN. Cùim vói sự chuyến dối về có chế kinh tế của nền kinh tế,
nền hành chính énu có nhu cầu đói mỏi. cho phủ hộp vói chúc năng nhiệm
vụ tronu LÚni (loạn moi, bỏo đảm xây dụ nu một nền hành chính chính qui
hiện (lụi. nên hanh chính phục vụ nhân dân.
Daim vị Nhà mide ta dà xúc định:"Cải cách hành chính là trọng tâm
của \ iệc liếp tục xây (lụim và hoìin thiện nhà núóc cộng hịa XHCN Việt
Níìivi, \ây tliíim nhị luióc của dân, do dân, vi dân". Trong tiến trình cải cách
nền hành chinh quốc uki quan diem của Dciniĩ và Nhà mióc ta ngày càng
liu ộc nâng
và hồn thiện. Chúng ta dã xác định được mục tiêu của công
CLH)
cuộc cải cách 1)011 lnh chính, tló la xâv dụng một liều hanh chính trong
sạch, hoại dộim co hiệu lục hiệu quả. Cơng cuộc cải cách nền hành chính
iluọc lieu hành lo.il) diện và tlồnu. hộ trên cả bu mặt: củi cách thố chế hành
chính, cải cách bộ máy hnnh chính, xây chum dội ngìì cán hộ cơng chúc nhà
niióc. ("cơnu chúc nhà nuổc" sau đây viết tắt là "cơng chúc").
Nhìn ehmm. tien (rình cải cách hành chính ỏ nuỏe ta trong những năm
qua dà dại ckiục nhiïnü thành liíu dáng kế trên cá ba mạt:
I C the chờ và ihn (ục hành chính: Dã tùng buổc hồn thiện hệ thong
phiip 1uột, tỉón
Li
mil c;ic thủ tục hanh chính, cơng khai hóa các hoạt dộng của
nhà nuỏc. tunt» biiỏc bài trìi các tộ nạn quan liêu, của quyền, hách dịch, tham
nhùim tro nu bị máy hành chính, tiến đến xây dựng một nền hnh chớnh
C-
ôW.
ã
*
m/
ã
ã
phc v nhõn dõn cú hiu qu.
'c hụ mỏy hanh c liin h : Chúng ta tủn«! biíóc sắp xếp tổ cluic lại theo
Iniỏim LLỌ11 nhẹ. loại bỏ nluìnu cấp tru nu. giíin khơng cần thièt; xây dựng các
có qiKiu quản ly da nuành, da lĩnh vục, xác (lịnh lại chúc nãnu nhiệm vụ của
cae cap các Iiüimli, loại bỏ sụ cliồnu chéo về thấm quyền của các cị quan
hành chính.
lc xày (lựng dội ngũ cán hộ cịng chúc: Dội ngù cán bộ cơng chúc là
nlùnm nuuòi l hục thi cò nu vụ và dám bảo hiệu lục hiệu quả của hoạt động
quản lý nhà nuỏc, troníỉ tiến trinh quản lý nhà nước, về lĩnh vực này chúng
la cùnu tlf) d;ii ckiọc nhũnu thành Cịiin nhai định, lùng bưổc xàv dụng đội ngũ
cônu chúc chỉnh quy hiện dại. Tuy nhiên thực tế ỏ nuổc ta cho đến hiện nay
dội 11 mì cán bộ cơim cluic vần cịn nhiều bất cập, trình độ cliuvên mơn, trinh
clộ quan lv, trình độ lý luận, ngoại ngừ, tin học ... Sụ bát cập này do nhiều
nguvên nhàn khác nhau, trong dó nguvên nhân cơ bản là do những qui định
cìia pháp luật và hoạt clộnu luyến dụng, sủ dụng, quản lý và đào tạo bồi
clúổim cán bộ cỏnu, chức chúa hộp lý. Có thế thấy rằng, sự thành cơng của
cuộc cái cách hanh chính nói chung và xây dựng đội ngũ cơng chúc nói
riêng là diều kiện đế dảm bảo cho sự thành công của công cuộc đối mới của
Dnnu và Nlìà IHIỎC ta. Từ nhũng lý do trên inà chúng tơi dà chọn đề tài
"I (ìn đế xây íhịnỊi (tội niỊŨ CƠHỊỊ c h ứ c trontỊ ỊỊÌai đoạn hiện nay (ỊUd thục
tiễn tại Thùa thiên Huế" làm dồ tỏi ngliicn Clin.
2-Tinli hình uyliiơn diu (le lili:
Tù khi Dảntí và Nhà niióc ta thực hiện cơng cuộc đổi mỏi nền hành
chính Quốc gia. có rắt nhiều tác giả quan tâm den vấn đề này, điên hình nhu
một sổ cơng trình nghiên cứu sau đây:
Chun đề: Nen cơnu chúc, công vụ (Viện nghiên cứu khoa học pháp lvBộ Tu pháp)
Chế (lộ cônu chúc \'ủ luật công chúc của các nuỏc trên thế ui ỏi (Tập thể tác
giả
Ban Tố chúc
Cán bộ chính phủ).
rỏi cách hộ máy hành chính và xây dựng dội ngù cơng chúc hành chính
nhà nuỏc. (NXIi sụ thật 1991)
Xây (lụng dội nuũ công chúc. (KiS.PTS I .liịim trọng m
1992)
Vàn I.IỎ hoan thiện pluip lililí CƠI112 chúc () Việi Nam. (Luận văn thạc sĩ
I liùìim Anh).
Ngồi ra cỏn nhiều bài viết dăim tren các tạp chí chuyên ngành (Tạp
chí nhà niíỏc \ à pháp luạU tạp chí quản lý nhà miớc).
4
Tuy nhiên các tác giả chỉ nuhiên cún nhũng vấn dề cổ tính chát lý
luận chung, con di vào nghicn CIÌII chế định tuvển dụng, quản lý, su dụng và
dào lạo dội ngũ cỏ nu chúc một cách cụ thế và gán liền vỏi thục tiến một địa
phiiónu thi chtía một lác giả nào dề cập den.
3 - M ụ c đ í c h , n h i ệ m v ụ v à p h ạ m vi iighiC'!] c ú u :
3. ỉ-M ục (tíchnghiên cứu:
Việc nghiên dìu đề tài nhằm cóp phần hồn thiện các qui định của
pháp luật về tuyến dụns, sử dụng, quản lý và đào tạo đội nẹìi cơng chức.
Nhằm so sánh dổi chiếu uiùa lý luận và thục tiến dế tìm m nhũng điểm bất
họp ly tù dó có phiiónụ luióim hoan thiện các chế định pháp liiật cũng như
hoạt (lộim thực tiến.
3.2-Nhiêm Vít lĩiiliiên cứu:
Phải làm sánu tỏ được nhĩỉim van dề lý luận về công chúc và xây
ilụnu dùi nu,ũ cơnu chúc nhà míỏc trong giai doạn hiện nay.
Tim ra nluìim nguyên nhân tồn tại và nhurm giai pháp khả thi đế
hoàn thiện hệ tliổnu pháp luật cùnu nhu hoạt dộng của nhà nútỉc trong việc
xâv dụng dội ngìi cơ nu chúc nhà núỏc.
Phạm 17 nghiên cùn:
I )ã\ la nuil
t Nhũng qui định của pháp luật hiện hành về cơng chúc, cịng vụ.
■I Các hoại độn ụ của nhũ núóc liên quan den việc xây cking dội ngũ
cơim clc.
I PlìLíónu lìiióim xây clụnụ dội ngũ cịng chúc.
4
C(j s o l ý liiíỊn v à p h i i ó ì i g p lii ỉp n g h i ê n CIỈ11:
4. ì-Co so Ịỷ luận:
' Diia trên quan điếm của chủ nuhĩa Mác LêNin và
tư
tuồng Hồ Chí
Minh về xây dụnu dội ngũ cán bộ còng chúc.
I Cụ thế: Dụn trên pliép biện ch lint!, d IIV vạt và duy vật lịch sủ đế
Íiühién Clin về lịch siì hình thành, phát trien cún (lội ngũ cơnti chúc, của pháp
lu;)i niỊ clnic cùnụ lililí hoại dộnu xây dụnii dội ngũ cò nu cluic, khi xem
\ é l (lặ t su vậ ! h i Ộ11 lu ọ n u ( m ím
m o i liê n hệ p h ố b iê n v a XCI11 x é t t r o n g sụ
p h ñ t t r ie n k ê th u n .
4.2- I ’ll nonỊỊ pliáỊ) Hự/tiên ciíìt:
I ) ế th ụ c h iệ n d ỏ tà i c h u n g lị i síi th u m c á c p h ư ơ n g n h u :
I P h â n líc h .
I So sánh.
I- T h ố n u k ê .
I ĩd im
họp.
5 - V l i j i l i ỵ a Vil ( ló n g g ó p c iia lu ậ n v ã n ;
5.1- V n g h ĩa ciitì luận vint:
*
K c l C|iiả n ụ h iê n c ú n c ó th ế u o p p h ầ n v à o v iệ c h o à n
thiện
c h ế đ ịn h p h á p
lu ậ t c ô n g c h ú c c ủ a n iiỏ c ta. c o th ế la m ta i liệ u th a m k h ả o c h o s in h v iê n và
I iln ì im Ì i í i i i ỏ i n d i i ê n C lin v è c ô im c h iic c ò n ụ v ụ .
*
l.;i c ó sổ c h o c h in h q u y ề n d ịa p h iió n g Ir o n tỉ v iệ c x â y d ụ n g đ ộ i n g ũ c ô n g
c h ú c t r o im g ia i d o ạ n h iệ n n a y .
5.2- Dóng ỊỊĨp của luận vãn:
* I n f i l l v ă n (là (lề c ậ p d e n n h u n u V íin d ề lý lu ậ n v ề c ô n g c h ú c và x â y ( lụ n g
d ộ i n g ù c ô n ụ c h ú c m ộ t c á c h to à n d iệ n và c ó hệ th ô n g .
* L u ậ n v ă n cù n g , leim s á n u tó t ill ọ c I ilu ì n u b ill c ậ p I r o im h o ạ i đ ô n g lli ụ c tie n
c ủ a n ỉù ì n iíị c v ỏ x â v d ụ n u d ộ i n ụ ìi c ơ n g c h ü c , từ d ó d u a ra n h ù n g k iế n n g h ị
n ia i p h á p d ế h o à n th iệ n c h e đ ịn h p h á p lu ộ l v ồ c ô n g c h ú c v à x â y d ự n g d ộ i
n g u CÔIILỊ c h ú c ir o n u iiin i (lo ạ n h iệ n n a y .
(>. C ó (’ f i l l c li il lu ậ n v ã n : X u ấ t p hi.il tủ m ụ c t lic h , n h iệ m v ụ , p h ạ m v i n g h iê n
C lin c h o n ô n lu ậ n v ă n c ó ( h u m liiộ n ụ k h o á n ụ 100 t r a n g v ó i c ô c â u n h u sa u :
/'/n in mo dần, phiìti nội (/niìíỊ iỊồnt 3 c/níóng, phần kêt luận Ví) tài liệu
/ham khảo.
()
n g h ĩa n à y n il Ilü fm
UỌ I1
nên 110 CÙI1U c h im kìm rỏ d ú ộ c k h á i n iệ m c ô n g v ụ m à
m o i c h í ra clinic c h ủ th ế c ủ a c ô n ụ
VI I .
Theo I li dien tiếng Việt thi cơng vụ có nghĩa là: "v iệ c cô n g"C T ừ điển
tiêng Việt.
NXB
Khoa
chê v;'i chua dầy (lú.
học xã hội 1994)
Theo
đ ịn h n g h ĩa
này
cũng
có
n h iề u h ạ n
định nuhĩa này:
I c ỏ n u v ụ cliióc h iế u (heo im h ìa r ộ n u d ó !à h o a i d ỏ n g củ a lấ t cả c á c
c o q u a n nhà n iiổ c , d (jn v ị hà n h c h í n h sụ n g h iệ p , lực l i i ọ n g v ù tra n g , các
d o a n h i m h i ệ p nha n u ỏ c và cả các t ố c h ú c xã h ộ i... n h ằ m p h ụ c v ụ lộ i ích
cluini» c ủ a to n n xà h ộ i, ló i ích của nhà IIIÍỎC đ ề u là c ô n g v u .
ỉ D Ị n l i n g h ĩa n à y k h ù n g p h à n b iệ t chiộc đặc th ù của n h ũ n g n g ư ờ i là m
c ô n g v iệ c k h á c n h a u , k h ô n g p h â n b iệ t CỈÙỢC h o ạ t đ ộ n g đ ặ c th ù c ủ a c á n bộ,
c ô n u c h ú c v ó i Illu m e n g iíờ i lao đ ộ n u khác.
T h eo ô n ụ
Thang
văn Phúc:" chè dộ c ô n g vụ ¡C! m ộ t hệ th ô n g c á c chê
(lịn h p h á p Iv ỉic n (/IHIII tó i c á n hộ V(I c ô m ’ c h ú c c ủ a nền h à n h c h ín h b a o iỊồ m
cúc ch o í/ộ In ve n J ụ n iỊ. ho n lì iạ iì. (lá n h ÍỊÌỚ, ila o tạ o tic hạt, c h é cỉộ tie n
/ I I Ĩ I Ì Í c h è dị U ìc n th ìú h iiỊ. k ỷ ìiitit. c h é líộ l il i lí va tơ c h ú c c/iichi lý c â n g chứ c
nh ằm (h iu vào c h ì’ (ỉõ c ơ n g 17/ lìh íiiì ^ CỊHỊỊ c h íic có tà i, có (lức, tr o n g seing
/(ìn IIIY v o i c ị iìg VII. hút lò n g p h ụ c n h ã n N h ú v ậ y c ó the th ấ y c o n h iề u q u a n n iệ m c ô n g v ụ k h á c n h a u , d iề u n à y
x u à t plii.il lu c h õ m ỗ i lác üia x e m x é l c ô n u v ụ ổ n h ũ n g g ó c d ộ k h á c n h a u n h ú :
c 'lií n h t r ị , p h á p lý . xà h ộ i. h à n h c h í n h . . . t u y n h iê n th e o c h ú n u tò i k h á i n iệ m d o
các líic u iầ ổ V i ệ n n g h iê n c ú u h à n h c h í n h
H ọ c v iệ n h à n h c h í n h Q u ố c g ia đ ù a
ra là c h u ẩ n xác h ò n cả, th e o k h á i n iệ m n à y thì c ô n g v ụ c ó th ể d i iộ c h iế u m ộ t
cá ch c l ì i n m n h ắ t n h ú s a u : "
Công vụ là một (lạng lao động xi7 hội, chủ yếu do
các CƠHÍ' chúc, viên chúc nhà niiỏc thục hiện, hoạt động cỏtiỊỊ vụ được điều
chỉnh bơi ý chỉ nhà niíóc nhằm íhực hiện cúc nhiệm vụ, chức năng của nhà
It nóc.
phục vụ lọi ich nhà lĩúớc vù ỊỊẳn vói quyền lực nhà nước , nhân danh
nhà nuóc". [30,1 3JJ______________ __ _________________________________________
I )ịnh Iiíihìa Iií'iv dà Ixio quai tkiộc nhùng dặc I n i i m của công vụ:
I Dã nêu du'ộc chủ thố ill líe hiện 11(Ult tlộnu cơng vụ dó là cán bộ công
chúc.
I D à p h à n đ ị n h đ u ọc hoại t lộ n u c ỏ n u v ụ v ó i các lo ạ i la o d ộ n g xã h ộ i
khác.
X
I
Chí rỏ hoạt tlộim cơ nu vụ m an u tính quyền lục nhà niíớc, diiọc điều
chỉnh hỏi ý chí Iilià niiỏc và nhằm thục hiện chúc năng nhiệm vụ của nhà
nc.
I I loại ílộnu cịng vụ co tính chất tluiỏiiũ xuyên, chuyền nghiệp; tính
chat này bao dảm cho hoạt độ ng côn g vụ đuọc liên tục ổn định.
I I loại d ộ n g công vụ đuộc đảm bảo hằn Lí ngân sách nhà nước.
I). Các niỊuyên tắc cita ché độ công vụ:
Nuhiêii CIIII về ché dộ cỏim vụ không thế khỏim dồ cộp đến những
nguyên lắc của chê dộ cỏn u
V II.
vì dây là một loại hoạt dộnii quản lý nhà
1)1 lóc cho nên phái dựa tren nhĩìiiũ ngun tắc nhắt định, diều dó đảm bảo
cho hoạt dộn u đạt hiệu lực và hiệu quả. T heo qui định của pháp luật hiện
h;ình. khi thíim uia cơng
vụ .
c ô n e chúc phải triệt để tuân thủ nhũng nguyên
lắc sau dây:
ỉ C ỚI1 h ộ C Ô I Ì Ị Ị
chúc
là
cõuịỉ hộc của nhãn
dân:
l);ì\ la mộl nụun tắc Miên dịnh, nguyên tắc này xuất phát tù bần
chal cỏn nhà IIUỎC til : ” Nhà nuổc của dân. do dân, vì dân", xuất phát tù nền
CƠI1Ü vụ phục MI nhân dân, chính vi vậv mà cơim chúc phủi là ngúời bảo vệ
lọi ich của nhãn dân. dể đảm bảo nguyên tắc này, trong c ông vụ cô n g chúc
phủi lận tụy pluie V ụ nhân dân, irínu Iiü,he ý kiên nhân dân, di sâu di sát nhân
dàn. Dây lu nlnu phố 111 chất của ngúịi cịnu chức trong nền hành chính
phục vụ. là một tronu nhunạ, nội d u n g của cô n g cuộc đôi mỏi nền hành
chính quốc Lim nói chung, và cùng là nội dun g của việc xây dựng đội ngũ
cô im chức trong giai đoạn hiện nay.
+ C á n hò CỊIÌÍỊ ch ứ c c h ịu sụ iỊiá m s á t c ủ a
nhân
dân, có th ể b ị n h â n
(lâ n /rự c tiế p h o ặ c g iá n tiế p b ã i m iễn.
Nền công vụ của nhà niiổc ta là nền công vụ kết họp giũa hai hệ
thổ nu " cỏim chúc theo việc làm và công chúc chuc nghiệp", cho nên công
vụ kh ô ng diiộc xem là imhề nuhiệp suối doi của nmiịi cơ n g chức, ngi
cỏ im chúc có thế bị thay thế nếu họ khơno, có năng lực hoặc có những vi
phạm kv luẠl cỏ nu vụ, vi phạm kỹ luật lao dộnu. có thái độ quan liêu hách
dich hoặc vi phạm pháp luật...
9
Dổi Yỏi nuuỏi CƠ11U chúc trono uiiìi đoạn hiện nay, các u cẩu về
phâm chat chính tri, dạo dúc. IKÌIÌŨ lục cịnti tác của ngLiịi cơng chúc niiàv
canụ, cao. diêu
IU IV
dơi hỏi nu.IIỏi cơng cluic phải thưịng xun phân dấu rèn
luyện tư tiiỏim dạo đúc cách mạng, dem hết lòng, hét súc phục vụ tổ quốc
phục vụ nhàn dân; ngũòi cơng chiic cũng phải thuồng xun chăm lo học
tập, lng cao trình độ năn ụ lực cơng tác đáp lìng đỏi hỏi của nền công vụ
hiện đại. Mọi hoạt dộng ảm cơng chúc đổ 11 dặt diíổi sụ giám sát chặt chẽ
của nhân dân, nhân dân có thế trục tiếp hoặc ụián tiếp bãi miền thông qua cơ
qunn đụi diện của mình nếu nmíịi cơng chúc khơng đáp úng nhu cầu nhiệm
vụ.
I C ịiì^ tác cán hị cịng chúc dạt (ỉuoi sụ lãnh cỉạo thơng nhắt của
Dan^ cộng Sdìì I iừt NcHìĩ.
Dảnu cơnu san Việt Nam lù lục liióim lãnh đạo Nhà nuớc và xã hội,
*w-
•
V-
•
•
•
L
•
•
dioII n;iv thì (liiọc kliắim tlịnli lruIIụ Ilion pháp 1992 của nha nuỏc ta. vịi
cnu, vị dó Diinu thực hiện sụ lành dạo trên mọi lĩnh vực, Dảng thực hiện
cơn ụ tíic cán hộ tron» các tơ chúc Diíng, thơng qua việc đạo tạo nâng cao
rng lục của dội nuil cán bộ là Díìnụ viên, Cịiia việc giổi thiệu các Dảng viên
II lú (lố đảm Imch nhung chúc vụ quan trọng trong bộ máy Nhà núỏc. Dặc
biêl Daim dà vạch ra đuỏiiiì lối xây diíim dơi ngũ cán bơ cơni» chúc trong
uiai (loạn mói và dây là kim chỉ nam cho Nhà nc trong cơng tác này.
I
M ọi CỊIÌM dân den hình (ỉiĩiiạ fromỉ việc ÍỈCÌ nhiệm cơng vụ:
Xuất phát tu ngun tắc nhân dân lao động tham gia đông đảo vào
quản
lý nhà miỏc. xà hội. Nhà nuỏc ta đã
nhân (kill. Theo
quy
xây
dựng một ché độ công vụ của
định của pháp lệnh 1998 và Nghị định 95/CP của Chính
phủ thì mọi cơnu dàn Việt Nam đều có thế tham gia cơng vụ, khơng phân
biệt nam I. thành phần dân tộc tôn giáo... hất kỳ người nào nếu có dầy đủ
điều kiện để phục vụ cơng vụ đều có thế tham ụia vào cơng vụ và trổ thành
cơnu chúc. Các qui định của pháp luật cơng chíic về tuyển dụng, bơ nhiêm
đều IV1Í1nu tính cơng khai dân chủ, điều liny dầm bảo cho quyền tham gia
còng vụ của nhân (lim điiộc thục thi troim thực tê.
1 Bao
của
IIỊỈIIO Ì ( ỈIÍIIÍI d a n
/(/( tập /hê, iỉi
có (¡nan, tố chức,
( ỉị i v ỏ i
CỈĨIÌ vị.
1(1
việc phát huy trách nhiên
('lie dọ CÕI1 U \ ụ của Nhũ IRIỔC ta CÙI1 Ü diíọc xây dụ nu. trên nguyên tắc
t;Ịp trung dân clin, (liều này nhằm phíit huy trí tuệ tập thế. N h ũn g vắn đề
quan trọnu trong côn ụ uíc cán hộ nhu việc dỏ ra các chủ trng, chính sách,
hơ trí. đá nh ilia. sù (hum cơnII chúc... clồu phai dược dim ra bàn hạc thảo luận
(;ip the Vil C]Il vet (.lịnh theo da sổ. Hên cạnh việc tập trung quyền quyết dịnh
vao Clip tien, vào có quan nhà IIÚỔC ỏ tiling lióng, c hú n g Ui cìíng phàn cấp
quản lý c ơ n u chức, diều này tạo điều kiện cho cắp dưổi, cho địa phương chủ
clộnu, sán LỊ tạo Irong công tác quản lý và sử dụng cơng chúc. Chế độ cơng
VII của nhíì nudc la cùnu xác dịnh rỏ num trách nhiệm của tạp thế và cá
nhím, (lặc biệt Ici trách nhiệm của nụúịi tiling đâu có quan, lố chúc.
1.1.2. K h á i n iệ m CƠIIỊỊ c liú c .
C ơ n u chúc là một khái niệm có Ironụ pháp luật của hail hết các Quốc
gin tièn thố iiiổi, nhằm d ể chỉ nhùng ngiíỏi làm việc thuồng xuyên trong bộ
ináv lìlià nc và ill lóc huổim kúinụ, tủ nn sách nhà núỏc. Tuy nhiên khái
niộni cònụ ehnc o các Quốc nin khíic nhau cìiim có nhìinu diem khác nhíiu,
vi phạm vi khái niệm CÔI1 Ü chúc phụ thuộc vào nhiều veil lo nhú: Chính ui,
lịch su. kinh té xù hội...Do dó có Quốc ui;i quan niệm cơng chúc là till củ
nhùng nmiỏi lam việc iron» có CỊIU1IÌ nhà I1UỎC và Iniỏng lng tù ngân sách
lìlià mine. Co Ọnổc ụia lại qui c!ịnh cỏim clc chí bao gồm nhùng nuuỏi làm
\ lộc iroim hộ tliốim có quan hànli pháp; Co Ọuổc gia lại mỏ rộnu khái niệm
COI1U cluic Ixio uổm t;il cả nhung niiuỏi làm việc trong có quan hành pháp vì)
ỏ các don vị dịch vụ cơng.f I2.I20Ị
l)c làm rồ khái niệm cơnu chúc, cìĩim như đe hồn thiện chế định
CỊIIÍI vụ ỏ Việt Nam. tníóc hết chúng ta phải nghiên cúu khái niệm cơng
chúc của ccic nu óc trơn thế giói.
/. 1.2.1. Q uan niệm rề cơ m ỉ ch úc c iỉa cúc n iiứ c trên th ế g iớ i.
lì - ơ C ụ/ỊỊỈ hịa Pháp. Khái niệm cơng chúc cùng có sụ thay dối theo quá
trinh phát triến của nền cô nu vụ.
1 'l'hco tu (lien Petit I.arouse 1992, thì khái niệm cơng chúc điiọc hiếu
nhu sa u:” Nhàn vii.il của nhà
XI I )
III H Ì C
ihíọc hicn ché vào một cơ)lự việc íhưịng
cn. ỈÍỪII lục íro iig một tìựạch của thú hộc liìin li chính, h it'll chừ
C IU I
một
Iiiỉà n h c ò m v ụ " . Nhu vậy theo định nuhìa này thỉ phạm vi cơnu chúc chỉ
bao tiồm nhíinu Iimiỏi lủm việc ironu hệ thong hành pháp vỏi tính chàt công
việc lluioiiü, xtivcn, lien tục, cm định và phái iluộc xêp vào một HũỊieh trong
thú hạc ciìíi co i|U;in hành chính nhà míổc. Miện nay khái niệm c ơn g clc ổ
Pháp d u ọc mỏ rộ II LỊ hơn: "C ơniỉ clìức hao ÌỊOHỈ lồn hộ nhììniỊ ngi diiực
lìh ii ntioc lìoạc (ỊIÌÍỈ lìồ n iỊ lãnh /lì(') (C ơ iií! xà. Tỉnh, Viiiìíỉ) hơ nhiệm vào một
c ị iĩịỊ việ c íh n ỏ tỉiỉ xi/yừn tro n g một CỊIIỈỊ so hay cơng sở tự qucìn, kế cá các
h ệ ỉỉ/ì
17(7/
và
th iọ c
bien
chê
vào
một IIÍỊỢCÌI c ủ a
nền hành
chính
CỊIÌÍỊ "I Mì. 12 1 1. Phân tích khái niệm này cho thấy, phạm vi công chức bao
uồm nhũ nu c ôn u cluic làm việc tm ng hệ thống hành pháp, các công chúc
làm việc ironu c;ic cõnii sổ nhà 1HIỎC khác và c ò n <4 sổ tụ quản, nhun g ngiiời
này co nhuiiü dặc (.liếm c hung la CƠI1U v iệ c của họ có tính ơn định thường
xuyên liên tục.
I) - ơ ỉ ! 0 ( 1 K ỳ: Vào năm 1883 luật vẻ ché dộ cơng vụ đúộc ban hành ílâv là
có sỏ pháp lv chui tiên cho chê độ c ô n ” vụ hiện dại ổ Hoa kỳ. C ho đến nay
luật này dà ch Hic cúi cách, va hiện na\ luật nà V dã diiỢc hiếu như sau:
"Tôt ca
nhàn viên tro n iỊ hộ máy /lành chính cua Chính phủ cỉẻu íhiọc g ọ i chung /()
CỊÌÌỊỊ chúc, hao lỊồìii nlìũníỊ Ìì^u ồ i dìiọc hị nhiệm IV chính t r ị nhú: Bộ
In io iìii, thú írn o iiịỊ, cịn iỉọ i là cịnX c/nỉc chính t r ị hay cơng chức chuyên
n y jiic /’ . N /iiìh ịi lì^ n o i (/linX (/(III hộ máy dộc lập và những CỊÌIUIÌ chúc của
nạanh lìà ììli c h in h ". I I 2 2 , 12 1 Nhu vậy, ỏ I loa Kỳ các Thiiọng nghị sĩ, ỉ lạ
lụihị sĩ (rong ng;mh lập phiip Vil nlifniL’, vieil chúc làm thuê cho Quốc hội
khôn g phải là c õ n u c h ú c .
(• - ơ ỈSÌtậí b iin : C ô n g chúc du ọc chiII làm hai loại, cơng chúc nhà niíỏc và
c ơ n g chúc (IỊ;i phiíóim.
I Cịnự chúc nhà m iỏc hao iỊổm nhữnh Iilhìn viên g iũ chúc vụ tro n íỊ
hộ m áy của chính p h ủ írim ụ IKÌIIỰ, iiíỊíinh ỉ lí pháp Quốc hội. qn dội, nhà
tn iỏ iìíĩ íỊitịc lập, hệnh viện, x í nghiệp CỊC doanh cỉưọc h iỉổ n g lương tù ngán
sách lì/ìà mine.
ỉ
C ó iiị :
c lìi/r
cỉịd
Ị) /n ỉ( in lin /iiìỊỊ
ỉiió n ạ
/lì
ngùn
sách
lỉịa
p h i/(> iiíỉ.\ĨQ .\ 2 1 I
Nhu vậy. việc xem xót một sơ khiíi niệm cơn« chúc của một sơ qc
uia trịn thố ũiỏi cho thây tựu Irung khái niộm cơim clc có thế chia làm ba
Ioại :
1.oại phạm vi rộng: Bao gồm nhũng ngiiời làm việc trong các cơ
quan híinh chính ỏ triniíi lióng và địa phũng, trong các đơn vị sự nghiệp và
doanh nghiệp qc doanh (Nhật lĩản, Pháp ).
Loại phạm vi vua: Bao gồm nhũng ngúịi làm việc trong cơ quan
hành chính tù trung ũng đến địa phntí (CIILB Đúc, Mỹ).
I .oại phạm vi hẹp: Chỉ bao ¡2,0111 nhũng nguời làm việc ổ có quan
hành chính ỏ trung liónu. (Anh).
/. 1.2.2. H ệ íliốHỊỊ nhiíỊ chúc:
Khi xcm xét khái niệm cịnu chúc imồi việc xác định phạm vi công
chúc cỏn phái xác (.lịnh hệ thoiìũ cơng chúc. Việc xâv dụng chế độ cơng
chúc theo hộ ilìơng nàv liav hệ llìịnu khác nó sẽ ảnh luiổng trực tiếp đến chế
ilộ luyen (Jiiim, sủ tlụim, cỊLian l\ Vil dào lạo dội ngũ cơng chức. Nhìn chung,
tren thê giỏi hiện nay có hai hộ tliơnu, CƠIIÍĨ cluic:
(I - HỌ thơn Ị’ cơn ịĩ clìiíc chúc nghiệp: Là hệ thống mà người c ô n g chúc sau
khi iluọc tuvcn tlụnn vào sẽ làm việc suổt tlỏi cho den khi nghỉ hưu. Tù quan
niệm dó việc luy 011 clụnu sắp xếp cơng chúc vào bộ máv hành chính nhà
IIIIỎC CỈLÍỌC thục hiện hằn Li thi củ. can cú vao lài năng đế sắp xáp vào nuạcli
bậc khíic nhíiu: Diến hình như nền cơng VII ciìa c ộn g hòa Pháp.
I) - Hệ (lioiiịỊ cỏttỊỊ chúc "Theo việc làm": llộ thống cơng chúc nãy hình
thành do nhu cầu của nền kinh te thị triionu dịi hỏi phải có một nền cơng vụ
nfniü d ộn u thích Him. I lico quan niệm này, việc tuyến chọn công chúc vào
côn LI \ II. tlico nhu cảu cônu việc. I lộ thôn U CÕIIU việc điiục phân loại sắp xếp
Irc.
SÍU I
đó nmiỏi ta chọn nhủim cơng chúc thích hộp d ế hổ trí vào tùng vị
trí thích họp. Do c ơn g vụ khỏnu phải là một nghề nghiệp ổn định, nhà nùổc
có thế thay dối vị trí cơng chúc theo u cầu của công việc và theo công
trạim của tủnII nguôi. Mộ th ố n 2 này có líu điểm là tạo ra SỊi cạnh tranh của
cơn li chúc, ui lìa nmiỏi tronụ CƠI1Ũ vụ và nmiỏi ngồi cơng vụ, diều dó buộc
nmiỏi CƠI1U cluic phải chăm lo học tập rịn luvện nâng cao trình độ chun
mịn nghiệp vụ. nêu khơng mn loại trù m khỏi cơng vụ, diên hình nhú nền
cơn ti VII I loa kỳ.
I. ì .2.3. ỌiK niệm về cơ/ỉ,ự chúc d Việt Nam:
T ronu qiKi Irìnli hỉnh ihànli vã phát Iricn của nhà nuỏc Việt Nam,
quan niệm COI1U clnic qua tùng thỏi kỷ lịch sủ CÙIÌIỊ có điếm klìác nhau.
a - Quan niệm vê CƠ/ĨỊÌ chúc thịi k ỳ phong kiên: o nhà I11 ÍỎC ph ong kiên,
nha IHIOC lập tỊUNỎn chun chẽ. Vua kì Thiên tú là ngiíịi cai trị muôn dân,
cho liên nõn cong vụ của nhỏ niiỏc phoim kiên tkíỢc tạo cliiim dê phị Vim,
dố thục hiện
V
chí của nhã Vim. Cơim chúc trong nhà núỏc phonu, kiến dược
chia lùm hai loại:
I Ọiiũii: l.n nguỏi trị dân, ui ù ciíõnu vị chỉ huv, Ọuari thiíịng do nhà
Vua hố nhiệm và có thể bị thay dổi.
I Nha lai: Là ngiioi thùa hành cơng viêc và thườn«; khơng bi thav đoi.
() nhà IHIỎC phonu kiổn, côim vụ diiộc xem là sú m ệnh cao cả, điiọc
hố nhiệm làm quan là một vinh hạnh lỏn, clúọc xã hội trọng vọng, chính vì
vậy, m ộnu quan Iruỏne là mục liêu phan đau của nhiều kẻ sĩ.
I) - Dưới thòi pháp tliu ộ c : Sau khi xâm chiếm nũớc ta, thực dân Pháp đã
tìiim Ihiổc thiổt lập hệ thốnii chính quvền ỏ Việt Nam, chúnu, lọi dụ ng triệt
dố chính quyền phoim kiẽn dế thành lập một chính quyền thuộc địa (tlụic
dàn p h o n g kiòii). Troim một bối cánh lịch sủ nhu vậy, nền c ô n g vụ khơng
con V nghỉu phục MI quoc um, lìíii cơng chúc trong nền c ơn g vụ làm việc
theo tỉiìim nuhĩa "làm cơng ăn liió im " ," Sán« vác ô đi, tối vác ô vê
(• - San Cách Iini/ỈỊI tháìĩỵ tám năm 1945: Nổn cơng vụ của chế (lộ pho ng
kicn thực dân hị xcki bỏ, chúnu ta dã xây d ụng một nền c ô ng vụ dân chủ
mỏi. cùnụ voi nền cò nu vụ này. quan niệm về cơng chúc c ũ n g có sụ đổi
mói.
Niỉủv 20 tlìííne 5 năm 1()50 Chủ Tịch n ồ Chí Minh dã ban hành sắc
lệnh 76/CP về qui che c ô ng cluic. I heo qui dinh tại điềul của sắc lệnh thỉ
khái niệm cơ n ụ chúc (ỈIÍỌC hiếu nhú sa u :" N hiĨM Ị công dân Việt Nam dược
chinh (Ịitycn nhân (I'tin Inven JÓ <:/'// m ội chức VII thường xun íro iiíỊ các có
(/nan ( 'lìiiìlì Phủ, o iro iìíỊ li(i\' lĩiỊo tti nùổc (ỉền là cơng chúc theo (/ui chè này,
trù nhí/ni* In /o iiiỊ họp clậc hiệt clo Chinh phu quy d in h ”. Dây là vấn bản pháp
iiicit dầu tiên dặt nền niónu cho nen cịng vụ và cũng là lẳn đầu tiên ổ Việt
Na m khái niệm cỏn tí, chúc dúọc ghi nhận trong một tro nạ một văn bản chính
ilnic CỈK1 nhá núỏc. s ắ c lệnh dã qui (lịnh rổ \ ị trí, nhiệm vụ, quyền hạn của
cị n g chúc. I heo quan niệm này, phạm vi còng chúc cỏn rất hẹp, chỉ bao
uỏm 11 lumh nmlỏi tliiọc tuyến d ụng giũ' một chúc vụ thưởng xuyên trong các
có quan Chính phủ. Tuy nhiên d a i doạn này chúng ta phải thực hiện cuộc
14
klianu chiến () năm chống thục dãn Pháp, cho nên nhung qui định về cơng
chúc cịng vụ trong sắc lệnh khơng (luộc thục hiện dầy đủ.
Sau năm 1054 vói chiến thắng Diện Biên Phủ, Miền Bắc tiến lên xây
(.lụng chu im h k i xà hội. nền cô nu vụ tmổe dày khơng cịn phù họp. cần phải
co n h ù n u q u i đ ịn h mỏi tlô (.liêu chỉnh lĩnh MIC này. Tuv nhiên, trong giai
đoạn Iiav ngoài I lien pháp ra chúng la chua xây dụng đùọc các đạo luật. Tất
cả nluìim hoạt dộnu của hộ máy hành chính đều được điều chỉnh bổi các văn
bản dưới luật. Vỉín bản thế hiện rỏ nét nhắt nền công vụ của nhà niiớc ta giai
đoạn lùiy là Nũhị dịnh 217/CP ha 11 hành tháng 6/1979, qui định về chế độ
trách nhiệm, chế độ kỹ luật, chế dộ bảo vệ của công, chế độ phục vụ nhàn
dân của cán hộ, nhân viên nhà nnỏc. Nhú v ậ y . có thể tháy tron” suốt một
thỏi uian dài (dì nlnìníi năm 1960 đến nhùng năm 1980 ỏ Việt Nam khơng
tồn tại khái niệm cơniỉ chúc mà chỉ có khái niệm "cán bộ cơng nhân viên
chúc nhà iníóc". k h ơ n íi có sự phân b iệ t <ỊÌìm cơng cluỉc, viên chúc và cơng
nhàn.
d - T ù ntím I9S6: ('ùng vói cơng cuộc dơi mói cúa Dảng và Nhà núóc trên
lình vục kinh le, non hành chinh cùng buộc phải đối mỏi cho phù họp vói cị
chế qunn lý mỏi Vil chế định công chúc cũng dúỢc nhà núớc ta quan tâm,
khái lìiộm CỎI1Ỉ2 cluic tliiộc sụ thum trỏ lại. Tại điổul Nghị clịnh 169/HDBT
ngày 25/5/1991 qui định công chức nhà núổc là: "Công dân Việt Nam dược
lnvén (lụng bố nhiệm g iữ
IÌ1ỘÍ
cịiìì; vụ thuỏníỊ xun tro ng mộ/ cịng sổ nhà
niiỏc ỏ Irnnự IIĨIIự hay cìịci phìióng, ồ tro ng m ioc hav ngoài m iỏc dã diiộc
xcp vào một n^ợc/ì hnong liiõ n ỵ do nựân .sách nhà niìỏc c ấ p " . Dây là khái
niệm Uióim dổi dầy dủ các dấu hiệu có bản của công chúc, tuy nhiên theo
khái niệm này phạm vi cơng chúc khơng bao gồm nhũng ngi làm việc ổ
đơn vị hành chính sụ nuhiệp. Như vây, Nuhị định 169 của HDBT tuy đã đề
cạp den khái niệm công chúc và phàn biệt cơng chúc vói nhũng người
khơng phải k'i còim chúc, nhung cũng chúa dầy đủ và rỏ ràng, bản thân các
diều luật tro in: các vàn bủn nay cỏn mâu tliuấn vói nhau nhu tại mục V qui
định: "Tù! cả n /iím x lìíỊìio i ỉàin việc í ro ng các lo chíic kinh ilo a n lì của nha
ÌÌHỎC khịng p h ả i ìà cịn ự chúc'' Iihùníi trong thực tế các chúc danh Giám
dốc. Phó Giám dốc, Ke tốn vần duỏc coi là cơng chức và diiọc điều chỉnh
hỏi pháp luật công chúc, hoặc một sổ dổi m ọ n g thuộc hệ thống dõn vị cố sổ
lililí uiáo viên, nhà báo, nghệ sỳ... cluia đúọc xếp vào loại nào.
I )ế ho;m tliiện pháp luật vê cơng clc công vụ, xây d ụ n g đội ngù
cỏim d u i c phu hóp voi nhu e;ui của giai iluạii moi. Niiày 26/2/1998 Uy Ban
thúònu, vụ Ọuoc llội dã ban hành Pháp lệnh l ()98. Tại diều I của pháp lệnh
qui định: "Cán hụ cô MỊ chúc qui cỉịnh tại Pháp lệnh nay ỉà công dân Việt
Nam, troiiiỉ hiên chê và hiiởniỊ /líóng tì) ngàn sách nhe) nước". Việc ban hành
Pháp lệnh l ()98 phù họp vói qua trình phát trien kinh tế xã hội, phù họp vói
doi hỏi cắp b;ich vỏi nhu cầu xây dụng dội 11 mì cán bộ công chúc trong giai
tloạn hiện nay. Tuy nhiên, ìmhiêiì CÚÌI nhũng qui định của pháp lệnh cán bộ
cơnu chúc chiìnu ta thấy vẫn cịn nhung híin ché.
Vẻ d ơ i filó n # cỉièỉt chính: Pháp lệnh chua phân định rỏ giũa cán bộ
va
C Ơ IÌL Ị
chúc do dó chúa có các qui định rỏ ràng về tuyển dụng, sủ dụng,
qimn lý phù hộp vói tùng đối tiiọng, diều này cùng gây khó khăn cho việc
xây lililí ụ các chính sách phù họp dổi vỏ ị cơng chúc. Dê khắc phục điều này
ihang I I/ 199 X Chính phủ đà han hành Niỉhị (lịnh 95/CP về tuyến dụng, sử
d ụnu và qiuii) lý c ò n ” chúc, ỏ nghị định này khái niệm c ô n g chúc dà dược
xác (lililí một cách rỏ rù 11 ụ hịn. Tụi điều I Iiũliị định nêu rỏ: "C ơng chúc hao
iỉdtìi nhíing lì^ iK iị i/iHic luyen c/iini ' ho nhiệm hoủc g ia o g iũ một công vụ
íhnỏnX xnvèn, (/nóc /)/hìn lo ạ i tlieo trìn h (/(') dao tạo, Iiạành chuyên môn,
thiọc xép vào một ngạch lìànlì chính, sụ n^hiẹp, tro n g biên ché, huống lng
ÍIÌ niỊỜn sách Iilià tnióc /ủm việc Iro ỉiỊ' các có (/lian san dâ y":
Văn phịim Chủ Tịch niidc.
Văn phịn g Quốc Hội.
C ơ quan hành chính nhà niióc ổ trung úõng, tỉnh, thành phố trục
thuộc trung líóng, huyện, quận, Thị xã, Thành phó thuộc tỉnh.
Tỏa án nhân dân, Viện kiếm sát nhân dân.
C ó quan dại diện cỉiíi nuỏc ( T I X Í K ’N Việt Nam ỏ niióc ngồi.
I'ruỎI1ỊỊ học. bệnh viện, có quan nuhiên cúu khoa học của nhà niíổc.
C o quan búo chí. phái thanh, truyền hình của nhà núdc.
T hú viện hảo tànụ, nhíì vãn hóa của nhà niíỏc.
( ';ic tị c h ú c
SIÍ
n g h iệ p kh íic của Iihíì nc.
lí)
Nhùng ngúòi duọc tuyến dụng, bố nhiệm, hoặc dúộc giao nhiệm vụ
tluiỏng xuyèn lam việc trong các có quan đơn vị thuộc quàn đội nhân dân
mà klionu pluii l;i sĩ quan, qn nhàn chun nghiệp, cơng nhân quốc phịng,
làm việc iroim các dón vị thuộc cộntí an nhân dân mà khônu phải là sĩ quan,
hạ sĩ quan chuyên nụhiệp.
N h ú vậy. qua việc nghiên Clin các qui định của pháp luật về cơng
c hue cho chOim ta thay đói tượnu cơng chúc ỏ niiớc ta diíộc xác định theo
phạm vi rộng, bao gồm tắt cả nhũng ngúỏi làm việc trong các cơ quan hành
chính nhà núỏc tù trung úõng đến cấp huyện, nhũng ngúịi làm việc ỏ các tơ
.chúc hành chính sụ nuhiệp và ngay cả Iron” có quan quyền lực, có quan tu
pháp các (loi ọnu nay phải thỏa mùn các diều kiện.
IIIIỎ C .
T h ú 11 liât: Lủ cònu dân Viel nam. làm việc trong hộ máy của nhà
hao uổm các cấp chính quvỏn tù tnmu, ương đến quận huyện và cấp
tilling duóng, tron ti c ôn g sổ hành chính sụ nghiệp.
- T h u liai: IXíọc tuyến dụng, bổ nhiệm, đuớc giao giũ nhiệm vụ
thuỏng xuyên Ironu, một công sổ nhà núỏc. Nhu vậy công chúc phải là nẹúời
ci LIộc lụa chọn, luyến dụim một cách chu dáo theo nhũng tiêu chuẩn hoặc
theo nliìinu, qui trình nhất định, hoặc là diíọc hổ nhiệm đ ế thục thi cơng việc
có tính thn« xuvên.
- T h u b a : ÍXiọc xếp vào imạcli cơng chúc nhà nước, diều này nói lên
tính ơn định của c ò ng chúc xuát phát tù yêu cầu của nền công vụ phải liên
tục va on (.lịnh.
- T h ú tu: Diiọc huỏim liiíi tù ngân sách nhà núổc theo một ngạch,
bậc lúõim nhát dịnli dây lủ diếm khác cơ bản so vói cán bộ và nhùn g ngúịi
lao đ ộ n g khác.
Tu nhũĩm diều nói Irên theo chúim lơi có thế di đến một khái niệm
chunu, nhắt vồ cịim chiĩc nhu sau: C ơ/IÍỊ chúc là những ngì được nhà
nc tuyển ilụiiiỊ, bổ nhiệm ÍỊÌŨ một chúc vụ thường xun lùm việc liên
í ục tron" cị quan nhà núóc, đó) ì vị liànli cliínlt sụ nghiệp, đuọc phân loại
theo trình độ (lạo tạo, nĩỊÌiith chun mơn, được xếp vào một ngạch hành
cliỉnlì . sụníỊÌìiệp, iront' bien ehe vil IInoilX lúóììỊỊ tủ ngân sách nhà núóc.
1.1.3. P h â n loại cô 11 li chúc.
17
I’hđn loại c ị n e chúc là phân chia
CƠI1Ü
chúc
ra
thành
CLIC
loại, các
liạnu. 11 >>11 ch khác nhau lũy theo nhùng tien chí nhất định. Việc phân loại
COI 1LỊ chúc nham mục đích phục vụ cho việc xây (lụnLi, qui hoạch cổng chúc
iliip mụ: nhu CÍĨII (loi hói cõng vụ.
Nuliièn c LIU chị ti ộ cơng VII của các nhà IIIÍỎC khác trên thố giỏi
cho
thây hiện nay có nhiều cách phân loại cơng chúc, điến hình nhú:
a - o CộniỊ hịa Pháp: C ơ n g chúc nhà nuổc cliíọc chia làm hai loại lổn.
M ột là các công chức dân sụ của bộ máy hành chính nhà nùớc, cũ ng
nluí cnc hiệp hội dịa phitôns và các dơn
vị công.
H a i /à nlulim nmiòi phục VII quân dội. các cán bộ tịa án và nghị viện.
Uni lo;ii cơng cluic này íiuọc dieu chỉnh hổi hai loại điều lệ khác nhau.
Nuoài ra căn cú vào lính chắt cơnu việc, cơnti chức cịn điíọc chia ra 4 loại
nho:
L o ạ i , 1: Bao ụồm nhùn u nmiỏi C(j klin 11 ă 11 u hoạch định chính sách, đề ra
chủ tnióim duỏim lịi. quán lý.
L o ạ i l ỉ : Bao ụồm nhìiiiũ. nmiỏi có nhiệm vụ hiện thục hóa d ú ị n g lối chủ
chiíóiiũ quản lý.
L o ạ i C: Bno lit") 111 các chuyên «ici.
L o ạ i D : Bao uồm các nhân viên u.ilip việc. | 2 I . 6 |
:|' Theo ( liíiny. /ơ i viỗc I>liõn lo i cụn chớic lililớ (Y) /ỈÍỊ hịa Pháp có
lì/iic n IIII (licm. Ỏ ctich chia tìú i Iiln il (c liia 1 ( 1 hai lo ạ i lỏn) dà phàn định
ihìịc fililí chài cùm ; việc của hai lo ạ i cõng chúc khác nhau, những người
làm việc Iro n g I/Iià/Ỵ dội, lịa án và lĩiỊh ị viện có tính dặc till) ỈIO'11 . Việc chia
CỊIIÍỈ chúc ra cãc lo ạ i nhỏ A, B. c, I) (lã xác ítinh rỏ chíọc tính chât công
r /rc vú n in h (it) ( lili lim X lo ạ i c ò n c h ú c , CỊIIỈỈ cỉìíic <> lo ạ i c ù iix cao tlù tính
clìdt cịnX viực c à n / i/ n ì c tạ/) hịn.
lì - () inh:
Vỏ có bấn cịnu chúc nhà nuỏc diíỢc chia làm tliiọc chia làm liai loại: [21,6]
T ln i Iiliâ l, bao gồm các nhà hoạt đ ộ n ” chính trị, nhú: Thủ Tưổng, Bộ
Iriiỏim. các Bi lliu nhà
IU ÍỎ C
là nhìing 1112,1101 sẽ bị thi.iv dối Irọng trúịng hộp
chinh Phủ bị thay dôi;
T h ú h a i, bill) uỗm các CƠI1 Ü chúc chun nghiệp, khơnti thay đơi,
khỏnu lú chúc mạc đu Chính íMnì lủ chúc.
IS
* Cách phàn lo ạ i này co liu cìiếm (ló là phân dinh rồ vị t r í của cơng
c/nìc chính tr ị và cịiìự chúc clìiiycn mơn. Inv nhiên clnía xác íỉịn lì íỉiiọ c tính
chút cơn
I) - ( ) N h ậ t lỉt in : (,'ônu chúc cCmụ (luộc chia làm hai loại:
Một là CƠI1Ü chúc nhà IÌIIỔC, bao ŨI11 nh ung ngiíịi ỏ trong bộ máy
của Chính Plnì I t ime liónẹ, nnh tú pháp, Quốc hội, nhà triíỏng bệnh viện
Ọiiổc lập, Xí imhiệp dón vị quốc doanh, dúộc huổ ng lúơng tù ngân sách nhà
niíỏc. C ơ nu ch úc nhà nuổc lại dũọc chia làm hai loại: C ôn g chức chung và
công chúc dặc hiệt, công chức dặc biệt la loại cơng chúc đuộc bổ nhiệm
khịim qua thi củ, có 18 loại nhân vieil ihuộc c ơn g chúc dặc hiệt nhii Thủ
luỏnu Nội các. Ọuổc vụ Dại thần, số cịn lại la c ơ ng chúc chung.
H a i là cơim chúc dĩa phnu bao gồm nhung nhân viên lỏng lương
lù lìựin sách dịíi phúõníỉl 1 1. 8 6 1.
* Xem XỚI c á c h p h â n lo a i này, c lio llh íy việ c p h â n cô M Ị ch ứ c n h à
m íó c ỉh tin h ( <'>11' ’ c h ììc c h u m ! \ ’à ( ( ill} ’ c h ite (Ilie hiOt ổ N h ậ t B ản t ì tia tre n có
o
<*
•
•
•
•
so cá ch ill úc IIIYCI1 (ỈIIIÌÌỊ. C/IKI th i c ủ h o ặ c k h ò iiiỊ q u a th i cử, d ie u n à y c ũ M Ị
thư h i l l ! (/líiic lý In ' vù l il i lí c lu ìl CỊHÍỊ việc c ím ÍI Ỉ I 1 Í Ị lo ạ i c ô n g c h ú c n h i) n iù íc,
c o n X c h iic k h ơ n g íịiK t th i c ù c ó vị In ' (¡ 11(111 fro m ỉ hon, n h iín g c ị n g việc k h ơ n g
ỊIÌ (H ull hen vïtu^. I /ực /)lh ìn /(XII th à n h c ị n ^ c /n ìc n h à n in íc và CƠIÌIỊ c lìú c
í/ ịí i p h iió n iỊ, CÌ1I (lự a vào có sổ n ự n o n
quỷ
/lió n iỊ mc) họ cỉtíỢc
luithìíỊ, việc
p h à n lo ạ i tìù v c ln u i n ó i lê n chiọc tín h c h ú t c ơ n g việ c c ủ a tử n g lo ạ i c ơ n g
chúc.
c
-
ị)
Tru M
Ị
Ọ c:
C ịn g chúc diiọc phàn thành 6 loại:
Nỉíúỏi làm c ơ n g tác Dảniĩ.
Nhân viên có quan hành chính.
Nh;ìn
\ ic n
Iroim các
c ó C |iia n
xét
X lì
và kiểm tra.
Nhân vieil quán lý \í nulìiệp.
Nhân vieil các đón vị sự nghiệp.
Nhân vieil làm côim lác quần chúni». [11,151]
19
:|: Nhì/ V(iy, c á c h p lìà n lo ạ i rúa TnitìiỊ Q itơ c c h ỉ c ă n cú vào n ghe
n g h iệ p c u a C(')IÌÍỊ chúc, cliỏn IIÌIY c h ild là m r ỏ chiỢc v ị t r í c ím ự n h ìi vêit cầ u
il(')i vo i m ị i lo ạ i CỊIIỊĨ c iv ic .
( 1 - 0 I lệt n a m :
lliện IK1Y cìiim có nhiều cách phân loại khác nhau, Theo (iS. Dỗn
Trọng Truvồn có thể phân cơng clc ra làm 4 loại nhu sau:
C ơn g chúc lãnh đạo: Là nlnn nmiịi giũ ciiõng vị chỉ huy, tơ chúc
và điều hành cơim việc, họ có quyền han hành các quvết định pháp luật,
lioạl d ộnu của họ làm phát sinh thay dối chấm diỉt các quan hệ pháp luật.
( OI1Ü chúc chun uia: l.a nliìiim imuỏi có trình dộ ehiivên mơn kỹ
lluiậl. co kha IKÌI1<2 imhièn CÚII dè Miat các plóng lỏng, quan diếm và thục
lili cơng việc clmvên mơn phúc tạp. họ là ngiíịi làm cơng tác chun mơn
uiúp cõng chiíc lành dạo ban hành các quvèt dịnh quản lý.
C ô n u chúc thi hành công vụ nhàn danh quyền lực nhà nước: loại
cô ng chúc nà\ khơnu, có quyen rn quyết dị nil quản lý, họ là nguỏi thửa hđnh
cơng vil, 1rục tiẽp thực thi c ơ n ” việc, họ (luộc tino nhííng thắm quyền nhắt
dịnh khi thục thi còniỉ, VII.
( Y ic nh â n \ ic ii hà n h c h í n h : l i ) I ih ù i m im n ỏ i tlùíci h à n h n h iệ m VII d o
c ô n u c h ú c lã n h đ ạ o ui ao p h ó , c ơ n g v iệ c của h ọ maní» tín h c h ấ t p h ụ c v ụ ( v ă n
th u . chinh m ; í \ ...)[ 1 I . I 5 2 1.
*
Việc Ị ì / ĩ d u lo ạ i của ( Ì S Dỗn T ro lly Tmyỏn tlà /(11)1 ro chiộc tinh
clnì/ CỊIÌÍỊ việc của lử níi /oợi CỊIIU, chúc, (lien ìiày rấ t cằn thiút, vì nó III có sổ
(Ir xác ilịn li veil cầu (/ơi I 'di CỊIÌÍỊ chiu: dùọc inven (lụng.
Níiồi rn ỏ niióc ta hiện nav cịn có cách phàn loại theo qui định của
pháp luật, cụ thố có hai cách phân loại:
Phân lo ạ i llỉơo trìn h cỉộ íỉìio lạo: ( K h o ả n I Đ iều 3 N D 95/CP).
Theo tiêu chí này cơnii chúc du ọc phân thành các loại sau:
I C ô ng chúc loại A:
l à nh ùng ngúỏi có trình dộ dào tạo chuy ên mơn tù đại học trổ lên
nhiỉnụ nuuỏi này có trình độ chuyên môn cao, giũ cúõng vị lãnh đạo,
chuyên uia. cõ klui lìănu nuhicn cứu phân tích và dua ra các quan điếm
chiên III ọc. c;ic ké hoíich dni him. C ô nu chúc loại A hao «join những nuuỏi
20
u ilì cil lie vụ tù chủ lịch huyện, qin, tỉnh, thành phổ, hoặc thú truồng, cục
Iruỏim, VII truổim ổ các bộ...
I Cơim chúc loại B:
l,à cơim chúc có trình độ dạo lạo chuyên môn ổ bậc trung học chuyên
nghiệp, cao dằng trình độ chun mơn của loại này thấp hờn c ơn g chúc
hạng A do dó họ tlờim uiũ các chúc vụ nhú: phó chủ tịch U B N D quận,
luivện, phó d á m đơc sổ.
I C ơ n u chiic loại c
1.à nhìiim Iimióì duộc dào tạo chun mơn ỏ bậc só cấp loại cơng
chúc này thủa hành công việc theo sụ chỉ dạo của các công chúc lãnh dạo
I Côim chúc loại I )
l.á nhù ng nmiỏi có trinh tlộ dào tạo chun mơn dưới sị cấp loại cơng
chúc này là nhiìnu nuũịi phục vụ cơng việc của họ khơng địi hỏi trình dộ
cluin mơn cao.
*
Việc phàn lo ạ i c ò iiiỊ chúc theo trình í/ợ có liu íiicm là xác ílịn lì cơng
chúc H íịiiiỊ imX vói lìi'ạ ch bậc cần hơ trí, dieu này nhằm dẫm hảo cơng chúc
có llk ’
( / ( ĩ m (ÌIÍĨ IÌÍỊ
i/iío c nhiệm
v ụ ÍÚ Ị IIÍỊ ú r i n ị Ị
vói trình
íh )
(lnọc íỉào lạo.
Phàn lo ạ i theo vị / r í CƠIIÍỊ tác: (Khoan 2 Dieu 3 -N D V5/CP).
! Cún;.'. 1 'liúi; lành (lạo (chỉ huy và dieu hành);
I C ỏ n li c h ú c c h u y ê n m ơ n n u lì iệ p vụ.
* - Việc phún lo ạ i công chúc theo vị I r í cơng tác (Theo chức vụ) có líu
(lient 1(1 In iric Ììớt p lia i xác í/ịiìh các tiêu ( huấn /heo vờn cầu veto chức vụ
liio n s ÌỈIÌỊỈ.
Tuy nhiCn. VIÇC ¡ > / ¡ ( ¡ 1 1 lo ạ i này có một sị diêm hát họp lý, phân lo ạ i
theo vị t r i CƠIÌỊỊ tác c h ỉ chia ra hai lo ạ i cơnự chức (Cơng chúc lãnh dạo VCI
cịtiiỊ ch/ic chun mơn nghiệp vụ) lililí trên ìà khơng dầv cìủ. Bởi vi trong
thực lờ hiện Iiay có nhũng cị iìiỊ chúc khơng p h ủ i lí) cơng chúc lãnh dạo,
cùn {Ị khịm* p h ả i là cơ m ' chúc chnýìì mịn Hiịhiẹp vụ nhu: háo
I V.
lá i xe,
nlnĩn viờn phục vụ...
Phàn lo a i llic o ngạch CƠIÌÌỊ chììc: (llico Ọnt (ỉịnh 4 ỉ 4/Q D -TTạ, n^àv
25/V//W).
C ơ n e chúc hanh chính nhỏ Iiiiỏc gồm co I I ngạch:
I . Clniycn viên cao cap.
2. ( 'huyên viên chính.
3. ( 'huyên viên chính.
4. Cán sụ.
5. Nhàn vieil kỳ iluiật.
6. Nhân viên văn thư.
7 . Nhâ n viên phục vụ.
8. KỸ lluiật viên đánh máy.
N hân viên đánh máy.
10.
Lái xe có quan.
I I . Nhâu viờn bo v.
i '/ỗc //uỡn lo i ny (hm trìn h (ỉơ chaven mơn. kiến thúc của nụiíịi
*
cịn<ĩ
cỉiiọc
(rình
o chúc, (/lú I vào trìn h íỉộ
• íỉào tạo. Liu ílic iìi của lú) li) xác (lịnh
•
•
dị cua
COI lị!
chúc ồ tù iiíỊ Iigạch, (licit này thuận lị i cho việc luven dụng và
sắp xép c ò iiii chúc san khi luven ihnig. N hiìníỊ cách phán lo ạ i này cũng có
lìlìtiọ c clì/íc c h a v a l
IIIO II
và rịn<ỉ chúc íhíùi /lành. Neu họ có trình
dọ
lililí nlìíin thì
den xep vào một Ii^ạc/ì và IntỏniỊ /iHinx lililí nhan. M ặt khác, việc phàn lo ạ i
lìà y chia cị /ìiỉ (•////<■ l/iciiìlì qua n/ìicn loại. Ironạ kh i dó sụ' khác biệt vẻ trình
(lộ của họ klìơ iiự la hao nhiêu lililí ÌỊÍÍUI kỹ llìiiậ l viên ilá ỉili máy và nhún viên
(
lánh m áy: ììlc có In iỏ n g hộp
C(I()
ì ì
Ị ’uni o HỊỊdc/i thấp lạ i có /rình íỉộ tỉcio tạo
hịn lìỉỊìtỏ i ỏ lìiỊạ c li cao, chắmỊ hạn ngnỏi co học vị Tien xì neu m ói tluim
ạid CỊIIỊÌ
VII
một vùi mĩm thì CÌ1Ỉ có the xép vào ngạch chun viên, nhùMỊ
111 (1 / lìiiiiỏ i tơt n ỵ lỉiệ p củ nhàu lieu có thỏi ìỊÌan cịnự tác 10 mĩm có the xép
vào ngạch chuyên viên chỉnh.
Nhu vạy. việc phân loại cônu chúc ổ núổc ta hiện nay căn cú vào các
tiêu chí khác nhau, nhung dồn dựa vào nhũng nguyên tắc ch ung đó là:
t C ă n cú vào nghề nghiệp của ngũịi dó.
I
Căn cii vào thịi i!,ian
là m
làm việc dài hoặc theo nhiệm kỷ có thời
hạn.
ỉ Căn cú \ ăn Ixìn pháp luật dieu chỉnh. Ị4 6 , 1 ]
dich /d xác i/ịn h tiên chnàn của tìiHỊĩ lo ạ i CƠHÍỈ chúc ílê nhàm /hục hiện một
cách hụp /ý cịniỊ tác tuyến íhniịi. sủ (lụng và quẫn lý CƠI1ÍỊ chí/c.
Qua Ọc Hghicn cứu cách phim loai cóng clìííc của một sỏ quốc gia
í rờn thờ ^iói. CÍIIÌÌỊ nhu cách phân loại của một sò niu) nghiên cún () Việt
Nam, ilico chúmĩ lịi việc phân loại cơ mỉ chúc ồ mìoc ta nên căn d i vào
n lìũ n tiê u chi sun:
+ Căn cú vào tính chúi CỊIÌÍỊ việc.
+ Cân cú vào trình độ cíào tạo.
Nen cũn (7/ vào tính cha/ cịni^ việc thi áp dụng cách phún loại của
( ¡S /)oàn Trọng huyen /à họ/) /ý.
Nci/ căn cu vào trình cỉộ cỉào tạo thi phân loại theo ND 95/CP của
( 'lìiiih 1’hii /d họp lý.
Việc phàn ngạch CƠIÌÍỊ chức, theo chiínạ tơi khơng nên chia thành
n liia i ngạch nlỉU hiện nay. các ngạch íìi IIỈIIÌII viên kỳ tlìiiẹì/ (niỊạch 5) tỉên
nhâu vicu biĩo IV (nựạch 1) nên chìa vào một iiíỊạch, vì họ (lẻn là niỊiiỏi có
hình c/ộ ihiói II 1 HÌỊI cũ/).
1.1.4.Vị ( rí v;ii ( ro Cliii CĨI1J» cl níc í r o lì Í» n ề n h à n h c h í n h .
/. 1.4.1. Nên hành chính nhà I1 UOC.
D ô Xiic đ ịn h v ị trí va i trị của c ơ n g c h ú c tro n g nền hành c h ín h trước
hối phủi làm ró k h ;ii n iệ m nền hành ch ín h c ù n g lililí dặc (liế m của nền hành
< 11 í 1111
I li i; I I I I h M
lliện
Iu 1 \
U oim
klu>n
\](K
IkiiiIi c h i n h
i h iu il
lìũii
"llànlì
chính
nhà
m i(k '" co n h ic u cách (lịn h nghĩa khác iiIk ìii. T lic o G S D o à n T rọ n g T ru y ề n :"
llà u /i chinh nhá miỏc là hành chính cơiiíị". "Hanh chínlì cơng hay hành
cliíu/ì nhà miỏc hao i*om tồn hộ các có quan thuộc chính quyền của bộ
máy lìành pháp lù Inm g liơnỵ den các cap chính quyền día /ìỉìiíóng, tồn hộ
nhúiiíỊ llỉư clic vù và /loạt lỉộiỉg cùa bộ máy ày voi lút cả nhung nguỏi làm
việc trong íỉó".\ I 1.7.8.91
T h e o lù d iế u V iệ t Pháp
pháp Iuột và hành c h ín h thì kh á i n iệ m hành
c h ín h íliiọ c hiểu lililí sau:" Nen hanh chính lì lu) niỉớc là lịng thề các tị chức
vù I/III c/iL hoạt IỈỘIỊỊỊ của hơ máy hành pháp có /rácli nhiệm quản lý cơng
vire lìtiiiịi
Cìhi nhí) nìiỏc cio cac có (/nan co III cách pháp nhân công
(/IIW’H lien hành hằiỉiỊ nhùng VÙI ì bán ihiói /¡Iiìl cic iỊiíi gìn trật In cơng cộng,
hao IV (Ịiiycn và ¡ni ích cơng và phục vụ Ii/ìii CCIII ìùnig ìHỊÌtỳ của cơng dân.
\ ’d i 1 Hự/lìa hành chinh nhà mioc ị/Ỉà iìlỉ chinh cơniỊ hay hành chính quốc
iỉit i) l i o 1(1 m o l h e l l ì ị n i Ị c h i l e /¡('m ạ c í u i n h à l i n d e 1(1 b a o (Ic h n l l ì ự c l i l i q u y ề n
l i l i l í / i p ì i ũ Ị ) V il l ì o ạ i í ỉ ộ n i Ị /lờ n t ụ c c ủ a h ộ m á y n h à ì i i i ỏ c , c á c c ô n g s o . N e n
¡ l à n h c h i n h C ÍU 1 Ỉ Ị c á n g h ĩ a l à t o à n h ộ n h ữ n g c ô n g s â v à c ô n g c h ứ c d ậ t d ư ớ i
s n q 11(111 l ý C IU I ( 'h in / ì p h ủ , T h ủ I I I O I Ì Í Ị \'à c á c B õ t n iở n g " . I 1 1 . 7 |
* Xem
x é t lỉịn h
iỉíị/ìui n ày c h ú m ỉ t ô i t h a y nó k h ơ n g rổ r à n ỉ Ị , rắ c r ỏ i
k h ó ¡ l i e n V(I t n m ạ lậ p .
T h e o cu ổ n "
c h ín h
Một
số Ih u ệ t ngũ hành c h ín h " ( V iệ n n g h iê n Clin hành
llọ c v iệ n hành c h ín h Q u ố c g ia )[3 0 ,6 0 J . T h u ậ t ngủ hành c h ín h nhà
nuỏe có th ế h iế u th e o hai nuhĩa:
I
r h e o i m h ìa rộn«:" l l í i n l ì c h ín h là to à n b ộ n h ũ n g h o ạ t d ộ n g c ủ a c ó
( / 11(111 n h a m / d c l i / In m v , l i ó i i i Ị d e n d ị u p h i i ó n g t r o n g m ô i q u a n h ệ i Ị Ì ì ỉ a n h í)
m id e V() c á c c h ú t h ố k h á c ( c a n h à n t ố c h ú c ) , ạ i ĩ i a c ơ q u a n n h à m iớ c v ó i
nhan,
n iín i n h à lin d e
với cá n
h ò c ò n g c l u ì c n h í) n ư ớ c , t r ê n c ó .sỏ n h ũ n g
I i ^ i i w n t a c h a y Í///Ì' u l e x ù s ụ n h à i ( lịn h (/<> p h á p l u ậ t q u i ( lịn h c liíọ c n h à m íớ c
h ả o t h h ìì t h ự c h i ệ n c ó t ín h c h ù t á p d ậ t m ệ n h l ệ n h ( q u y ề n lự c p h ụ c t ù n g )
n h ằ m t l ì ì i c h iệ n c á c c h ú c n ă n g n h iệ m V II c ù a l ì h ủ ỉìì i ó c " .
I T h e o n u h ĩíi h ẹ p : " H à n h c h í n h n h à n i ú í c /() l o à n b ộ h o ạ t
dộng
củ a cị
Hìiỏc tì) í r n n X l i õ n g ( le n d ị u p l n ì ơ n g / r o n g m ô i ( ¡ 11(111 h ệ
iỊÌíếd n h a niiỏc và CCIC clììi t h ể k h á c ( c á n h à n to c h ú c ) , Ví) m õ i C/Itiin h ệ n ộ i b ộ
Iro/Ịịỉ h ọ í/uhìỊỉ h à n h c h í n h ( C h i n h plìíi trồ XHOIÌÍỊ c á p xà) d ự a t r ê n có sổ
n h ũ n g q u i i/ịnh c ủ a p h á p Ỉ I U Ĩ I d o n h à m i ó c h a n h à n h v à i ỉ ả m b a o t h ự c h iệ n
c ó lính c h à i áp cỉtĩl c ủ a m ệ n h lệnh (i/ìivền lực p h ụ c l ù n g ) n h â m t h ự c h i ệ n c ú c
c h ú c năm.' nhiêm VII c ủ a n h à I i ì / d c " .
( / 11(111 h à n h c h í n h n h à
7
* PỈKÌII lícli hai khái niệm này chiiníỊ tơi thây nó chỉ khác nhau vè
cách sù diniịi lử Iiíỉtì, cịn nội CỈIIHÍỊ thì khơnự có ÍỊÌ khác Iihau, cả hai khái
niệm ÍỈƯII xác dinh "hành chính n/h) niioc" 1(1 toàn bộ hoạt đ ộ n g của cơ quan
lìlìà ÌOC lù írimiỊ ìióiiiỊ (lên (ỉịci phìiịiìg; (liia /rên cơ sổ pháp luật dê diều
chỉnh mịi (¡11(111 hệ ÍỊÌÍKI nhí) IIIHÌC và các ch/í thẻ khác, hàiìiỊ plììiịng pháp
mệnh lệnìì. fren có sổ mịi qimn hệ quyền lực - phục tùng.
T ro n II cu ố n "n h ậ p m ơ n hành c h ín h nhà n iió c " f4 6 ,2 J các tác g iả này lại
ch o rằim: "/Ví 77 h à n h c h ỉ n h lci h h i ỉ Ị t h ố c á c t ố c h ú c v a q u y c h ê h o ạ t d ộ n g c ủ a
h ộ m ũ v h à n h p h á p c ó t r á c h n h iệ m q u a n ỉ ý c ò n g v iệ c h à n g n g c iy c ủ a n h à
n in h ' d o
c á c c o ( Ị in i n c o
III c a c ìì p h á p
n h à n C Ò I I ỊỊ t ịiiv ề n f ie n h à n h
hàng
Ii/n 'm il V illi h u l l p h á p l u ậ t v à v ă n h ả n ( l n d i l n ậ l í ỉ ễ ạ i ù g ì n t r ậ t I I I c ô n g , h ả o
\ Ỳ ( / / / 1 ( 7 / l ọ i ('I)IIII V ( I/> h n c v ụ n h u ( ‘( ỉn h à i ì í ' l ìíỊ d V c ủ a n h à n d â n " .
Theo c h i l l ) lịi c/ịiì /i uphill nay /í) lỉùv (lú Ví) ró ràng vi (là xác dịnìì
(iiíoc vị tri. vui tro. tàm (/ÌHIIÌ írọnii cíia nen hành chính nhà IIIHÌC, dã liên lờn
(hiọc < r i / lỏi. han (hài của tìuí H}>íí nền hành chính nhà niiỏc.
‘
ì. 1.4.2. ỉ (li trị Clin CƠĨĨỊỊ chức troll” nền ỉtàiĩli cliỉnlí.
N e n hành ch ín h q u ố c gia hao uỏm ha bộ phận cấu th à n h , tro n g đ ó d ộ i
ngù e ò im ch ú c c h iế m v ị trí quan trọ n g nhất, b ổ i vì nhân tố con n g u ơ i q u y ế t
đ ịn h m ọ i van đe. N en hành ch ín h hoạt clộnu co hiệu lục h iệ u quả hay k h ô n g
In d im VÌ10 d ô i 11 mì cơ n li ch ú c. C ơ n g ch ú c v ìia là chủ thế, v ìla là kh á ch thế
quan lý . D ộ i ngũ CỊIIU ch ú c d ó n g vai Irò dặc h iệ t tro n g v iệ c q u ản lý , và th ú c
dấy sụ plii.il niốn cun \ ã h ộ i. N ền hành ch ín h nhà n iio c dù có m ộ t hệ th ố n g
phíip lu ậ t đầv chì, có hộ m á y tố ch ú c h ộ p lý , n h u n g nốiI k h ô n g có đ ộ i ngũ
COI1 Li chiic co năim lục thì CÙIIIỊ k h ơ n g thế phát h u y d u ọ c tác d ụ n g . C h ú c
nil nu. n h i ệ m
v ụ c i ì a n h à I1UOC co hồn thành hay k h ơ n g ? c lu ió n g trìn h p h á t
Iriố n k in h tẽ \ã hội cùa dát n iíỏ c có clinic đảm bảo thục hiện hay k h ô n g ? đều
tliiọ c q u y ố l d in h hỏi ph ẩm chắt n ăng lục và hiệu quả hoạt tlộ n g của đ ộ i ngũ
c ô im chứ c. v ỏ i dặc tín h của nền hành ch ín h là tín h liê n tục và th íc h ứng,
cho nên n m iỏ i cò n ụ chúc tro n g h o ại d ộ n ii lu ô n phủi lu â n thủ n h ũ n g n g u yê n
lac của ch é tỉõ c õ n g v ụ , tuân th ủ m ệnh lệnh cấp trê n , đ ồ rm th ò i ngùờ i c ô n g
c l u i c e ù n ụ p h n i i h u ỏ n ụ X II v ò n 1VI1 lu y ệ n n à i m cao trìn h d ộ d ế th e o k ịp n h u n g
yêu cầu CỈK1 nền hành c h ín h h iệ n d ạ i. X u a t phát tù v iệ c xác đ ịn h vai trị đặc
hiệt của d ộ i nụíì CỊI1U ch ú c tro n ụ nền hành ch ín h nhà n u ó c, nhà nước c ũ n g
thì k i l l hành n lu ìn ụ văn bủn phéip luậ t về tu y ế n d ụ n g , sìi d ụ n g , dào tạo c ô n g
chúc Im n g n iu i ilo ạ n h iệ n này, d iề u này LỊÌúp nhà nuổc ta nhanh c h ó n g có
m ột d ộ i nú CỊI1L1 c h iic c h ín h q u i hiện đại dế quán lý nhà 11li óc có h iệ u lục
liíệu LỊiin.
N h u v ậ v . co Ihế th á y c ô im chúc là nhân tó q u v é t đ ịn h của nền hành
c h ín h . VÌŨ1 In n u iiỏ i lổ c h iic nên hộ m áy hành ch ín h vua là n g u ỏ i thực hiện
hoạt ilộ n u c|ti;ìn lý nền hành ch ín h nhà IUIỔC.
