Chuyên Đề Cnh, Hđh Gắn Với Phát Triển Kinh Tế Tri Thức Ở Việt Nam.pdf

CHUY ÊN

CNH, HĐH GẮN VỚI
PHÁT TRIỂN KINH TẾ
TRI THỨC Ở VIỆT NAM


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình KTCT Mac – Lenin về thời kỳ quá
độ lên CNXH ở Việt Nam (Hệ CCLL chính
trị). NXB Lý luận chính trị, H 2008
2. Cơng nghiệp hóa ở NIEs Đơng Á và bài học
kinh tế nghiệm đối với Việt Nam. NXB Thế
giới, H 2004
3. Phát triển kinh tế tri thức đẩy mạnh nhanh
quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam. NXB
CTQG, H 2004
4. C.Mac – F.ăng nghen, V.I.Lenin – I.V.Xta –
lin “về cơng nghiệp hóa XNCH”. NXB Sự thật,
H 1976
5. Văn kiện Đại hội VI, VII, VIII, IX, X,.. của
đảng


I. CNH - HĐH là nhiệm vụ trung tâm trong TKQĐ
1. Khái niệm CNH, HĐH
2. Đặc điểm CNH, HĐH ở nước ta
3. Tất yếu khách quan của CNH, HĐH
II. CNH, HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức
1. Đặc điểm của cuộc cách mạng khoa học công
nghệ và sự hình thành nền kinh tế tri thức

2. Mục tiêu CNH, HĐH
3. Quan điểm của Đảng ta về CNH, HĐH
4. Nội dung của CNH, HĐH gắn với kinh tế tri thức
III. Những điều kiện, tiền đề …CNH, HĐH


I. CNH, HĐH là nhiệm vụ trung tâm xuyên
suốt TKQĐ lên CNXH ở Việt Nam

1.
-

-

Quan niệm về CNH, HĐH
CNH là q trình thay thế lao động thủ cơng
bằng sử dụng lao động máy móc, q trình
chuyển từ nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu lên
công nghiệp, biến một nước nơng nghiệp truyền
thống thành nước cơng nghiệp.
CNH là q trình nâng cao tỷ trọng của cơng
nghiệp trong tồn bộ các ngành kinh tế của một
vùng hay của một nền kinh tế, quá trình chuyển
nền kinh tế dựa chủ yếu vào nông nghiệp lên nền
kinh tế chủ yếu dựa vào công nghiệp.


CNH: là một q trình biến nước nơng nghiệp
lạc hậu thành nước cơng nghiệp
Nội dung: Trang bị cơ khí cho

các ngành kinh tế quốc dân
đặc biệt trong cơng nghiệp
Trình độ: Tương ứng với nội
dung của cuộc cách mạng
công nghiệp bắt đầu vào 30
năm cuối thể kỷ XVII, kết
thúc vào cuối thế kỷ XIX ở
các nước phương Tây.
Kết quả: Tăng nhanh trình độ Dây chuyền sản xuất
trang bị kỹ thuật cho lao đậu hũ tự động,
bán tự động
động và NSLĐ


Hiện đại hóa: là làm cho nền kinh tế mang
tính chất và trình độ của thời đại ngày nay
Những biểu hiện chính của thời đại ngày nay
• Tự động hóa sản xuất
• Cơng nghệ sản xuất vật liệu mới
• Phát triển nguồn năng lượng mới
• Phát triển cơng nghệ sinh học
• Phát triển cơng nghệ chất lượng cao nhất là
cơng nghệ điện tử và tin học


Kinh nghiệm của một số nước ĐNA về con
đường CNH, HĐH
- Mơ hình CNH thay thế nhập khẩu trước năm
1970
- Mơ hình CNH thay thế nhập khẩu sang CNH

hướng về xuất khẩu thời kỳ 1970 - 1980
- Mơ hình CNH hướng về xuất khẩu thời kỳ
1980 - 1990
- Mơ hình CNH hướng về xuất khẩu thời kỳ
1990 - 2000


Khái niệm cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa
CNH, HĐH là q trình chuyển
đổi căn bản, tồn diện các hoạt
động sản xuất kinh doanh, dịch
vụ và quản lý kinh tế - xã hội, từ
sử dụng sức lao động thủ công
là chính sang sử dụng một cách
phổ biến sức lao động với công
nghệ, phương tiện, phương
pháp tiên tiến hiện đại, dựa trên
sự phát triển của công nghiệp và
tiến bộ khoa học công nghệ, tạo
ra NSLĐ xã hội cao.


Qúa trình nhận thức của Đảng ta về CNH
Đại hội lần thứ III ( từ 5-10/9/1960)
“Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng
một cách hợp lý, đồng thời ra sức phát triển
nông nghiệp và công nghiệp nhẹ, đẩy mạnh
cách mạng XHCN về tư tưởng, văn hoá và
kỹ thuật; biến nước ta thành một nước
XHCN có cơng nghiệp hiện đại, văn hố và

khoa học tiên tiến ”


Đại hội lần thứ IV (từ 14-20/12/1976)
“Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một
cách hợp lý trên cơ sở phát triển công nghiệp
và nông nghiệp cả nước thành cơ cấu kinh tế
công - nông nghiệp hiện đại.. Vừa xây dựng
kinh tế trung ương vừa phát triển kinh tế địa
phương… Kết hợp phát triển LLSX với xác
lập và hoàn thiện QHSX, kinh tế với quốc
phòng, tăng cường hợp tác với các nước
XHCN, đồng thời tăng cường…”


Đại hội lần thứ V (27-31/3/1982)
“Cần tập trung sức phát triển mạnh
nông nghiệp, coi nông nghiệp là mặt trận
hàng đầu, đưa NN một bước lên sản xuất
lớn XHCN, ra sức đẩy mạnh sản xuất hàng
tiêu dùng và tiếp tục xây dựng một số
ngành công nghiệp nặng quan trọng, kết
hợp nông nghiệp, công nghiệp hàng tiêu
dùng và công nghiệp nặng trong một cơ
cấu công - nghiệp hợp lý”.


Đại hội lần thứ VI (15-18/12/1986):
“Chúng ta thật sự lấy nông nghiệp là
mặt trận hàng đầu, ra sức đẩy mạnh sản

xuất hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu.
Công nghiệp nặng trong lúc này, hướng
trước hết và chủ yếu vào phục vụ nơng
nghiệp, cơng nghiệp nhẹ với quy mơ và
trình độ thích hợp”
Đại hội đã nêu ra 3 chương trình kinh tế


Đại hội lần thứ VII (24 - 27/6/1991)
“ Phát triển nông - lâm - ngư nghiệp gắn
với công nghiệp chế biến, phát triển tồn
diện kinh tế nơng nghiệp và xây dựng nông
thôn mới là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu
để ổn định tình hình kinh tế - xã hội.. Phát
triển một số ngành công nghiệp nặng trước
hết phục vụ cho sản xuất nông - lâm - ngư
nghiệp, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu,
đồng thời tạo cơ sở cho những bước phát
triển tiếp theo”


Đại hội lần thứ VIII ( 28-6/1/1996):
“Tiếp tục nắm vững hai ngọn cờ chiến
lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ
quốc, đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hố. Mục tiêu của cơng nghiệp hố, hiện đại
hố là xây dựng nước ta là một nước cơng
nghiệp có cơ sở kỹ thuật hiện đại, cơ cấu
kinh tế hợp lý. Quan hệ sản xuất tiến bộ,
phù hợp với trình độ phát triển của LLSX…

Từ nay đến năm 2020, ra sức phấn đấu đưa
nước ta cơ bản trở thành một nước công
nghiệp ”


Đại hội lần thứ IX (19-22/4/2001):
“Con đường cơng nghiệp hố, hiện đại
hố của nước ta cần và có thể rút ngắn thời
gian, vừa có những bước đi tuần tự, vừa có
bước nhảy vọt. Phải phát huy những lợi thế
của đất nước.
Cơng nghiệp hố, hiện hố đất nước phải
đảm bảo xây dựng nền kinh tế độc lập tự
chủ, trước hết là độc lập tự chủ về đường
lối, chính sách, đồng thời có tiềm lực kinh tế
đủ mạnh, có tích luỹ ngày càng cao từ nội..”


-

Nhận thức và đặc điểm của CNH, HĐH
Hội nghị giữa nhiệm kỳ khóa VII (1/1994)
Nghị quyết TW & khóa VII (7/1994) nêu định
nghĩa, mục tiêu và 6 quan điểm CNH, HĐH.
Đại hội VIII khẳng định những yếu tố cơ bản
của đường lối CNH, HĐH đề ra nhiệm vụ đẩy
mạnh CNH, HĐH
Đại hội IX cụ thể hóa CNH, HĐH trong chiến
lược phát triển KT-XH và bổ sung quan điểm
CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn.

Đại hội X khẳng định đẩy mạnh CNH, HĐH
gắn với phát triển kinh tế tri thức.


Đại hội lần thứ XI (12-19/1/2011):
“Phát triển công nghiệp theo hướng hiện
đại, tiếp tục tạo nền tảng cho một nước công
nghiệp và nâng cao khả năng độc lập, tự chủ
của nền kinh tế.
Ưu tiên phát triển và hồn thành những
cơng trình then chốt về cơ khí chế tạo, sản
xuất máy móc, thiết bị thay thế nhập khẩu
cho cơng nghiệp, nơng nghiệp, xây dựng;
công nghiệp công nghệ cao sản xuất linh kiện
điện tử, máy tính…”


2. Đặc điểm CNH, HĐH ở nước ta
• CNH được gắn liền với HĐH
• CNH, HĐH trong nền kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có
sự quản lý của nhà nước.
• CNH, HĐH là sự nghiệp của tồn dân
• CNH, HĐH phải lấy việc phát huy nguồn lực con
người làm yếu tố cơ bản
• CNH, HĐH xây dựng một nền kinh tế mở, đa
dạng hóa và đa phương hóa quan hệ KTĐN
• CNH, HĐH phải lấy hiệu quả kinh tế - xã hội
làm tiêu chuẩn cơ bản.

3. Tính tất yếu của CNH, HĐH ở Việt Nam
Một là, chỉ có CNH, HĐH mới có thể xây dựng
CSVCKT cho chế độ mới.
Hai là, CNH, HĐH tạo ra LLSX mới về chất,
tạo tiền đề cho sự hình thành nhiều mối quan
hệ mới về KT, XH, chính trị trong tồn xã hội.
Ba là, CNH, HĐH còn đáp ứng yêu cầu khách
quan của việc củng cố và tăng cường khả
năng quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, mở rộng quan hệ KTĐN, chủ động hội
nhập kinh tế thế giới.


Nước ta tất yếu phải tiến hành CNH, HĐH vì:
+ Tạo lập cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại và cơ cấu

kinh tế hợp lý cho chủ nghĩa xã hội.

+ Là con đường để tạo ra năng suất lao động cao, hay

sức sản xuất mới, khai thác tốt các nguồn
lực bên trong và sử dụng có hiệu quả nguồn
lực bên ngoài, thúc đẩy sự phát triển kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

+ Tạo nền tảng về mọi mặt cho việc xác lập củng cố và
hoàn thiện quan hệ sản xuất mới.
+ Tạo điều kiện cho thực hiện sự bình đẳng giữa các
dân tộc, củng cố hệ thống chính trị quốc gia và đảm

bảo an ninh quốc phòng của đất nước.