LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX

PHỊNG GD – ĐT VŨNG LIÊM
TRƯỜNG THCS NGUYỄN CHÍ TRAI
GIÁO ÁN MÔN LỊCH SỬ 9
Tuần 2: 13.9 – 18.9.2021
Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX

Giáo viên : Trần Thị Nhiều


I. Yêu cầu cần đạt
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh
- Biết được nguyên nhân, quá trình khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết.
Hệ quả cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu.
- Biết đánh giá một số thành tựu đã đạt được và một số sai lầm, hạn chế của Liên
Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đơng Âu.
- Nhận xét về tình hình ở Liên Xô từ giữa những năm 70 đến đầu những năm 90
của thế kỉ XX. Xác định tên các nước SNG trên lược đồ.
2. Kỹ năng
- Rèn kĩ năng nhận biết sự biến đổi của lịch sử từ tiến bộ sang phản động bảo
thủ, từ chân chính sang phản bội quyền lợi của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động của các các nhân giữ trọng trách lịch sử.
- Biết cách khai thác các tư liệu lịch sử để nắm chắc sự biến đổi của lịch sử.
3. Thái độ
- Cần nhận thức đúng sự tan rã của Liên Xô và các nước XHCN ở Đông Âu là
sự sụp đổ củamơ hình khơng phù hợp chứ khơng phải sự sụ đổ của lí tưởng
XHCN.
- Phê phán chủ nghĩa cơ hội của M.Gooc-ba-chốp và một số người lãnh đạo cao
nhất của Đảng cộng sản và Nhà nước Liên Xô cùng các nước XHCN Đông Âu.

4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự
học; giải quyết vấn đề.
- Năng lực chuyên biệt
+ Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
+ Biết đánh giá một số thành tựu đã đạt được và một số sai
lầm, hạn chế của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở
Đơng Âu. Nhận xét về tình hình ở Liên Xơ từ giữa những
năm 70 đến đầu những năm 90 của thế kỉ XX. Xác định
tên các nước SNG trên lược đồ.


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Nêu phương hướng chính và những
thành tựu của Liên Xô trong công cuộc xây
dựng cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội
(từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của
thế kỉ XX)?
2. Qua sách báo đã đọc, em hãy kể một số
chuyến bay của các nhà du hành vũ trụ Liên
Xô trong những năm 60 của thế kỉ XX?


Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
1. Nguyên nhân:

- Năm 1973, cuộc khủng hoảng nhiều
mặt của thế giới đòi hỏi các nước phải
cải cách về kinh tế và chính trị-xã hội.
- Ban lãnh đạo Liên Xô không tiến
hànhcác cải cách cần thiết về kinh
tế và xã hội.
=> Đầu những năm 80 của thế kỉ XX,
Liên Xô khủng hoảng.

Nêu nguyên nhân
dẫn đến
khủng hoảng
ở Liên Xô?


Tiết 2 - Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
1. Nguyên nhân:
2. Công cuộc cải tổ của Gooc-ba-chốp:
a. Diễn biến:
- 3/1985, Gooc-ba-chốp lên nắm quyền
lãnh đạo Đảng, đề ra đường lối cải tổ
nhằm đưa đất nước thoát khỏi khủng
hoảng, khắc phục những sai lầm và xây
dựng chủ nghĩa xã hội theo đúng ý
nghĩa và bản chất tốt đẹp của nó .
Cơng cuộc cải tổ của Gooc-ba-chốp
diễn ra như thế nào?

Trước tình hình
khủng hoảng, ai
đã đề ra đường
lối cải tổ?

Mikhail Gorbachev


Tiết 2 - Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
1. Nguyên nhân:
2. Công cuộc cải tổ của Gooc-ba-chốp:
a. Diễn biến:
- Do thiếu chuẩn bị đầy đủ các điều kiện
cần thiết và thiếu một đường lối chiến
lược đúng đắn, cơng cuộc cải tổ lâm
vào tình trạng bị động,khó khăn và bế tắc
Đất nước càng lún sâu vào khủng hoảng
và rối loạn.
Công cuộc cải tổ của Gooc-ba-chốp
diễn ra như thế nào?

Mikhail Gorbachev


23/8/1991, người
dân Litva biểu

tình đòi tách khỏi
Liên Xô
6/9/1991, Lit-va
tách khỏi Liên Xô


Tiết 2 - Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
1. Nguyên nhân:
2. Công cuộc cải tổ của Gooc-ba-chốp:
a. Diễn biến:
b. Kết quả:
- Sau cuộc đảo chính ngày 19/8/1991
khơng thành, Đảng Cộng sản và Nhà
nước Liên bang hầu như tê liệt.
- Ngày 21/12/1991, 11 nước cộng hịa kí
hiệp định về giải tán Liên bang, thành lập
Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).
- Ngày 25/12/1991, chế độ xã hội chủ
Công
cuộc cải
củađổ
Gooc-ba-chốp
nghĩa
ở Liên
Xô tổ
sụp
sau 74 năm

tồn tại. có kết quả như thế nào?

Mikhail Gorbachev


Môn-đô-va
1

Nga

Bê-lô-rút-xi-a
Ucrai-na
Ác-mê-ni-a
A-déc-bai-gian

23

Ca-dắc-xtan
Tát-gi-ki-xtan
Cư-rơ-gư-xtan

5
Tuốc-mê-ni-xtan

4

U-dơ-bê-ki-xtan


Tiết 2 - Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU

TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN
ở các nước Đông Âu:
1. Diễn biến:
- Từ cuối những năm 70 và đầu những
năm 80 của thế kỉ XX, các nước Đông Âu
lâm vào khủng hoảng kinh tế và chính trị
ngày càng gay gắt.
- Từ cuối năm 1988, cuộc khủng hoảng
lên tới đỉnh cao.

Quá trình khủng
hoảng ở các
nước Đông Âu
diễn ra
như thế nào?


LƯỢC ĐỒ CÁC NƯỚC DÂN CHỦ NHÂN DÂN DÔNG ÂU


Tiết 2 - Bài 2: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN ĐẦU NHỮNG
NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên bang Xô viết
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN
ở các nước Đông Âu:
1. Diễn biến:

2. Kết quả:
Quá trình khủng
- Đảng cộng sản thất bại qua tổng tuyển cử, khơng cịn nắm
hoảng ở các
chính quyền.
nước
- Tới cuối năm 1989, chế độ xã hội chủ nghĩa đã bị sụp đổ
ở Đông Âu
dẫn đến kết quả
hầu hết các nước Đông Âu.
như thế nào?
* Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước
Đông Âu chấm dứt sự tồn tại của hệ thống xã hội chủ nghĩa:
- Ngày 28/6/1991, SEV ngừng hoạt động.
- Ngày 1/7/1991, Tổ chức hiệp ước Vac-sa-va giải tán.


CỦNG CỐ
1. Vì sao Liên bang Xơ viết khủng hoảng
và tan rã?
2. Sự khủng hoảng và tan rã chế độ XHCN
ở Liên bang Xô viết và các nước Đông Âu
để lại hậu quả như thế nào?


3. Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở
Liên Xô và Đông Âu (1988 – 1991) tác động
đến tình hình quan hệ quốc tế như thế nào?
Dự kiến sản phẩm
+ Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu

tan rã đã làm cho phe xã hội chủ nghĩa khơng cịn
hệ thống đối trọng với Mĩ và các nước tư bản.
+ Quan hệ quốc tế sau khi Liên Xơ và Đơng Âu
tan rã khơng cịn xoay quanh mối quan hệ giữa
hai phe xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa.
+ Một số vấn đề quốc tế bị Mĩ chi phối


? Vì sao cơng cuộc cải tổ của Tổng thống Goóc-ba-chốp thất
bại? Theo em, Việt Nam đã rút ra được bài học kinh nghiệm gì
từ cơng cuộc cải tổ của Liên Xô? Sự sụp đổ của chế độ xã hội
của nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu (1988 – 1991) có tác động đến
Việt Nam như thế nào?
* Cơng cuộc cải tổ của Tổng thống Gc-ba-chốp thất bại là vì:
+ Cuộc cải tổ khơng có sự chuẩn bị đầy đủ các điều kiện.
+ Thiếu một đường lối chiến lược toàn diện, nhất qn nên Liên Xơ
càng lâm vào tình trạng bị động, lúng túng, đầy khó khăn.
* Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đơng Âu
(1988 – 1991) có tác động đến Việt Nam như sau:
+ Ảnh hưởng đến tâm lí và tư tưởng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam.
+ Việt Nam mất chỗ dựa cả về tư tưởng và vật chất.
+ Xem xét đánh giá lại mơ hình chủ nghĩa xã hội để có những điều
chỉnh phù hợp.


DẶN DỊ
Soạn bài 3: “Q trình phát triển phong trào
giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ
thống thuộc địa”

- Q trình phát triển phong trào giải phóng
dân tộc diễn ra ở các nước như thế nào?
- Vì sao hệ thống thuộc địa sự tan rã?