Skkn sử dụng mô hình lớp học đảo ngược trong giảng dạy phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật sinh học 11

THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP
VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN

1. Tên sáng kiến: Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược trong giảng dạy phần chuyển
hóa vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh học 11
2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử : 9/ 2021
3. Các thông tin cần bảo mật: không
4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm
Giải pháp cũ: dạy học theo mơ hình lớp học truyền thống. Để đánh giá thực trạng
của dạy học theo mô mình lớp học truyền thống, tơi đã tiến hành điều tra bằng phiếu
hỏi với giáo viên và học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú lục ngạn, sau khi tổng
hợp kết quả điều tra (chi tiết tại phụ lục I), tôi đánh giá thực trạng của việc dạy học tho
mơ hình lớp học truyền thống như sau:
Về phía giáo viên
Giáo viên chủ yếu soạn bài theo phương pháp truyền thống (69,59%). Giáo viên
chủ yếu dạy theo phương pháp truyền thống như: phương pháp thuyết trình, hỏi đáp,
giải quyết vấn đề. Giáo viên ít áp dụng phương pháp dạy học tích cực như phương pháp
hoạt động nhóm, phương pháp trị chơi. Đồng thời cũng ít sử dụng các kĩ thuật dạy học
tích cực vào giảng dạy. Khi áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy,
học sinh không hợp tác hoặc hoạt động mất nhiều thời gian, giáo viên sẽ bị “cháy giáo
án”1.
Về phía học sinh
Đa số học sinh thụ động trong giờ học, chủ yếu nghe giảng ghi nội dung bài học
theo nội dung ghi bảng và định hướng của giáo viên. Học sinh rất sợ g iáo viên đặt câu
hỏi cho mình.
Khi giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm, chỉ có khoảng vài em trong
nhóm hoạt động tích cực, nhiều em khác khơng tham gia vào hoạt động chung của
nhóm hoặc tham gia khơng tích cực.
Khi giáo viên đặt câu hỏi chung cho cả lớp, chỉ có 1 số em trong lớp thường
xuyên phát biểu ý kiến, còn đa số các em khác ngại phát biểu kể cả khi các em có câu
trả lời.

1 Không đủ thời gian cho việc dạy kiến thức mới cho học sinh.


2

Hầu như các em không bao giờ đặt câu hỏi cho giáo viên hoặc yêu cầu giáo viên
giảng giải về một vấn đề liên quan đến nội dung bài học.
Khi giáo viên hỏi lại kiến thức cũ hầu như các em khơng tự tin bằng ngơn ngữ
của mình mà phải xem lại hoặc đọc sách giáo khoa .
Việc tổ chức dạy học như vậy dẫn đến kết quả học tập của học sinh thể hiện
trong bài kiểm tra hết chương nói chung và chương chuyển hóa năng lượng ở động vật,
môn sinh học lớp 11 thấp so với yêu cầu học sinh cần đạt được. Thậm chí học sinh
khơng thể giải thích được các hiện tượng thực tế rất gần gũi trong cuộc sống có liên
quan đến nội dung của chương đã học. Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới hiện trạng trên song theo tơi có thể khái qt
thành các ngun nhân chính sau
Thứ nhất: Giáo viên chưa tìm ra phương pháp dạy học để học sinh phát triển kĩ
năng giao tiếp, kĩ năng hợp tác nhóm, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin, kĩ năng xây
dựng bản đồ tư duy.
Thứ hai: Đại đa số học sinh chưa có kỹ năng tự học đặc biệt là kỹ năng lập kế
hoạch học tập cho các mơn học nói chung và các phần kiến thức của từng môn học cụ
thể nói riêng.
Thứ ba: Một bộ phận khơng nhỏ học sinh cịn ham chơi, chưa ham thích học
tập, các em cịn thụ động, chưa mạnh dạn trao đổi, học hỏi khi chưa hiểu sâu, chưa nắm
được kiến thức, còn thiếu tự tin, thiếu sự tư duy chủ động trước những câu hỏi, những
vấn đề mà giáo viên nêu ra.
Thứ tư: Do tâm lý chung của một bộ phận học sinh và phụ huynh bị ảnh hưởng
bởi xu thế phát triển của nền kinh tế hiện đại nên chỉ hướng con cái mình vào học mơn
học có lợi cho việc đăng ký vào các trường đại học cao đẳng theo nguyện vọng nghề
nghiệp của học sinh và gia đình.

5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến:
Thứ nhất là xuất phát từ nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ
thông:
Trong những năm qua Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã có cơng văn chỉ
đạo các Sở GD&ĐT, giáo viên xây dựng các chuyên đề dạy học theo định hướng phát


3

triển năng lực người học , học sinh phải là trung tâm trong q trình dạy và học, qua đó
2

phát triển các năng lực của bản thân. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông
tin, HS rất dễ tiếp cận các nguồn kiến thức mới (Internet, sách báo, truyền thơng,...),
khơng chỉ gói gọn trong sách giáo khoa. Điều đó đặt ra một yêu cầu cấp thiết là cần có
một phương pháp dạy học mới đáp ứng các yêu cầu trên, phát huy được năng lực của
học sinh, việc dạy học khơng chỉ gói gọn trong phạm vi lớp học.
Hiện nay, tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn ra rất phức tạp dạy học trực tuyến
là một xu hướng tất yếu trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và là giải pháp được
nhiều cơ sở giáo dục lựa chọn nhằm đảm bảo kế hoạch dạy học. Bộ GD&ĐT đã ban
hành Công văn số 1061/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn về dạy học trực tuyến; tuy nhiên,
trong quá trình triển khai cụ thể, giáo viên cịn có những lúng túng nhất định về biện
pháp và cách thức thực hiện.
Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 15
tháng 09 năm 2020 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 11 năm 2020, tại Điều 37. Các
hành vi học sinh không được làm: “Sử dụng điện thoại di động, các thiết bị khác khi
đang học tập trên lớp không phục vụ cho việc học tập và không được giáo viên cho
phép.” Như vậy theo thơng tư, học sinh có quyền được sử dụng điện thoại di động và
các thiết bị khác phục vụ học tập dưới sự cho phép và giám sát của giáo viên. Đây là
một điều kiện quan trọng giúp cho việc tổ chức dạy học trực tuyến được thành công.

Thông tư số 26/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 26
tháng 8 năm 2020 và có hiệu lực từ ngày 11/10/2020, tại Điều 7. Các loại kiểm tra,
đánh giá; hệ số điểm kiểm tra, đánh giá có qui định: “Kiểm tra, đánh giá thường xuyên
được thực hiện theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến thơng qua hỏi-đáp, viết, thuyết
trình, thực hành, thí nghiệm, sản phẩm học tập; Số lần kiểm tra, đánh giá thường xuyên
không giới hạn...” Như vậy, số lần kiểm tra thường xuyên không giới hạn, giáo viên sẽ
cần đầu tư nhiều thời gian, công sức cho việc chấm, chữa các bài kiểm tra. Nếu kết hợp
giữa kiểm tra trực tiếp và kiểm tra trực tuyến sẽ giúp giáo viên tiết kiệm được nhiều
thời gian và công sức.
Từ khi thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT có hiệu lực, được sự cho phép của nhà
2 Công văn 4612/BGDĐT-GDTrH ngày 03/10/2017 về việc hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng hiện
hành theo định hướng phát triển năng lực và định hướng học sinh.


4

trường, học sinh cũng được sự ủng hộ và đồng thuận của cha mẹ học sinh cho phép và
tạo điều kiện cho con mang điện thoại di động và các thiết bị điện tử có kết nối mạng
internet để phục vụ cho việc học tập, theo thống kê có hơn 90% học sinh của trường có
điện thoại, thiết bị điện tử kết nối internet phục vụ học tập. Việc tổ chức dạy học có sử
dụng cơng nghệ thơng tin trong các tiết học, nhất là trong dạy học Sinh học được áp
dụng một cách thường xuyên hơn, học sinh cũng tỏ ra hào hứng hơn.
Thứ hai là xuất phát từ những lợi ích của mơ hình lớp học đảo ngược
Khi áp dụng dạy học bằng mơ hình lớp học đảo ngược có những ưu điểm sau
+ Học sinh có thể tương tác với nhau và tương tác với giáo viên, bằng các
cơng cụ hỗ trợ quản lí lớp học như zalo, zoom,..giúp người học có thể học tập mọi lúc,
mọi nơi.
+ Học sinh xác định được kế hoạch học tập, tự tìm hiểu kiến thức bài học theo
năng lực của bản thân, không bị hạn chế về không gian và thời gian, số lần. Chính vì
vậy học sinh khơng đến lớp vẫn có thể nghiên cứu được bài mới.

+ Giáo viên sử dụng nhiều hơn các phương pháp và các kĩ thuật dạy học tích
cực, qua đó phát triển năng lực giao tiếp, ngôn ngữ, sử dụng công nghệ thông tin,.. của
học sinh đồng thời cũng nâng cao kĩ năng sử dụng phương pháp dạy học tích cực và
khả năng ứng dụng cơng nghệ thơng tin của giáo viên.
+ Hình thức kiểm tra đa dạng, giáo viên có thể kiểm tra phần chuẩn bị bài của
học sinh, kiểm tra mức độ nhận thức của học sinh qua trò chơi quizzi, hoặc qua google
form.
+ Học sinh có thời gian ơn tập kiến thức cơ bản; đặc biệt có nhiều thời gian
củng cố, nên sẽ tìm hiểu được kiến thức sâu và mở rộng.
+ Học sinh tự tìm hiểu kiến thức mới nên nhớ sâu hơn.
Thứ ba là xuất phát từ đặc điểm của môn học
Sinh học 11 - đặc biệt phần phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật kiến thức trong sách giáo khoa được trình bày khái quát, cô đọng, gắn liền với thực tế.
Thuận lợi tổ chức cho học sinh lĩnh hội được những kiến thức đó khơng những đáp ứng
việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động trong
học tập của học sinh mà còn đáp ứng tốt việc chuyển dạy học theo tiếp cận nội dung
sang tiếp cận năng lực theo chỉ đạo của Bộ GD&ĐT để học sinh phát triển được các


5

năng lực chung và năng lực chuyên biệt trong bộ mơn Sinh học, trong đó đặc biệt là
phát triển năng lực tự học của học sinh.
Thứ tư là xuất phát từ tình hình thực tế hoạt động dạy học ở trường PTDTNT Lục
Ngạn
* Thuận lợi:
Nhà trường đã có khu nội trú, thư viện, phịng thí nghiệm... có nhiều điều kiện
thuận lợi cho hoạt động dạy học trong đó có hoạt động dạy học môn Sinh học như:
Là nơi tập trung các con em dân tộc ít người để sống, học tập đã tạo điều kiện cho
các em giao lưu.
Cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy Sinh học như phịng thí nghiệm, máy vi

tính. đã được trang bị và bổ sung hàng năm do đó giáo viên Sinh học có thể thực hiện
được các thí nghiệm trong chương trình phục vụ cho bài học.
Học sinh nội trú có nhiều thời gian, nên ngồi giờ lên lớp, giáo viên có thể tổ chức
cho các em tham gia các hoạt động ngồi giờ như: tham quan, ngoại khóa, nghiên cứu
tài liệu Sinh học, trò chơi liên quan đến Sinh học.
Học sinh được tiếp xúc với các phương tiện kỹ thuật hiện đại như: máy vi tính,
máy chiếu, sách báo, phim ảnh. mà ở gia đình và địa phương cịn rất ít.
* Khó khăn
Về phía đối tượng học sinh:
+ Chất lượng đầu vào thấp
+ Chưa có động cơ và thái độ học tập đúng
+ Trình độ tư duy lơgic cịn yếu
+ Học sinh dân tộc chưa có phương pháp học tập bộ môn
Đa số các em tỏ ra thụ động trong giờ học, các em chỉ đơn thuần là lắng nghe, ghi
chép và rất sợ giáo viên đặt câu hỏi cho mình
Khi giáo viên tổ chức cho các em hoạt động nhóm, thực tế chỉ có khoảng vài em
trong nhóm hoạt động tích cực và đem lại kết quả cho cả nhóm cịn nhiều em khác
khơng hề tham gia vào hoạt động chung của nhóm hoặc thái độ tham gia một cách đối
phó khơng tích cực.
+ Về khả năng học tập: Hầu hết học sinh dân tộc chưa có thói quen kỹ năng tự
học, sáng tạo và thích học các mơn xã hội, ngại học môn tự nhiên, hoạt động văn nghệ


6

thể dục thể thao rất sôi nổi nhưng thụ động trong học tập.
về phía giáo viên
Việc đổi mới chương trình và phương pháp mới diễn ra nên nhiều GV còn bỡ
ngỡ, chưa thành thạo, nhuần nhuyễn trong các giờ lên lớp. Nhiều GV chưa coi trọng
việc soạn bài và sử dụng các PP dạy học tích cực. Cách kiểm tra, đánh giá trong quá

trình dạy học vẫn chưa thật hợp lý.
Xuất phát từ lí do trên tơi đã lựa chọn đưa ra giải pháp: Sử dụng mơ hình lớp học
đảo ngược trong giảng dạy phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh
học 11 nhằm đáp ứng với việc tổ chức học động dạy học tạo sự hứng thú cho học sinh,
nâng cao chất lượng bộ mơn.
6. Mục đích của giải pháp sáng kiến
- Tạo niềm hứng thú cho học sinh trong giờ học và thắp lên “ngọn lửa đam

mê”, bồi đắp tình yêu lâu bền đối với mơn học. Giải pháp sẽ góp phần khắc phục tình
trạng học sinh chán nản, mệt mỏi, trầm lặng trong giờ học, ngược lại, các em sẽ có tinh
thần thoải mái, vui vẻ, sôi nổi và chủ động học tập.
- Giải pháp cũng giúp học sinh khắc sâu kiến thức, từ đó nâng cao chất lượng

giờ dạy của giáo viên, cũng như chất lượng bộ môn.
- Thiết kế một số Kế hoạch dạy học cho giáo viên và sử dụng mơ hình lớp học đảo
ngược trong giảng dạy phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh học
11, hình thành năng lực cho học sinh tiếp cận chương trình giáo dục phổ thơng mới.
- Tổ chức thực hiện Kế hoạch sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược trong giảng

dạy phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh học 11 để đánh giá hiệu
quả của Kế hoạch đã xây dựng.
- Ngoài ra, giải pháp cũng là nguồn tư liệu hữu ích cho giáo viên và học sinh khi

giảng dạy và học tập phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh học 11.
7. Nội dung:
7.1. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến
Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược trong giảng dạy không phải là nội dung mới,
bởi dạy học theo mơ hình này đã được áp dụng trong dạy học mơn Ngữ văn, Vật
lí.. .trong mơn Sinh học dạy học theo mơ hình này được áp dụng trong dạy sinh học 10
phần chuyển hóa vật chất và năng lượng. Tuy nhiên, để áp dụng có hiệu quả với mỗi

7

mơn học, mỗi chủ đề cần có sự đầu tư giáo viên trong việc thiết kế và tổ chức hoạt
động dạy học. Mặt khác những bộ môn hoặc nội dung đã thực hiện áp dụng trong giai
đoạn học sinh không phải nghỉ học do dịch bệnh, đồng thời sử dụng các thiết bị dạy
học như điện thoại thông minh để tổ chức dạy học chưa được quy định bằng văn bản rõ
ràng. Chính vì vậy nội dung trong sáng kiến tơi đưa ra sẽ mang tính mới và phù hợp
trong việc tổ chức dạy học khi học sinh phải nghỉ học do dịch và đổi mới hình thức
kiểm tra đánh giá.
Trong việc sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược trong giảng dạy phần chuyển hóa
vật chất và năng lượng ở động vật - Sinh học 11, tôi đã thực hiện những nội dung mới
sau:
Thứ nhất: chuẩn bị video bài giảng và xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài
mới.
Thứ hai: Thiết kế kế hoạch giảng dạy theo mô hình lớp học đảo ngược và áp
dụng vào giảng dạy.
Thứ ba: sử dụng phần mềm Quizizz thực hiện hình thức kiểm tra, đánh giá trong quá
trình tổ chức dạy học.
Cụ thể cho từng nội dung

Nội dung 1: chuẩn bị video bài giảng và xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị
bài mới. Với nội dung này tôi đã hệ thống được 06 video; 19 câu hỏi chia theo các
mức độ nhận biết, thông hiểu và vận dụng
Bài học

Số video Tổng số câu

Câu hỏi thiết kế theo năng lực nhận thức

Thông hiểu Vận dụng
hỏi thiết kế Nhận biết

Bài 15. Tiêu hóa

1

3

1

1

Bài 17. Hô hấp ở

1

3

Câu 1; câu 2

Câu 3

động vật
Bài 18. Tuần

1

3

Câu 1

Câu 2; câu 3

ở động vật
Bài 16. Tiêu hóa
ở động vật

hoàn máu

(tiế

p)

Câu 1; câu 2a

Câu 2b
Câu 1


Bài 19. Tuần

8

Câu 1a; câu 2a;

Câu 3b; câu

Câu 1b; câu

câu 3a; câu 4a

4b; câu 5

2b; câu 2c;

Câu 1; câu 3;

Câu 2

1

5

Bài 20. Cân

1

4

bằng nội mơi
Tổng

6

câu 4
19
(Chi tiết phụ lục II)

hồn máu (tiếp)

câu 4c

Nội dung 2: Thiết kế kế hoạch giảng dạy theo mơ hình lớp học đảo ngược và áp
dụng vào giảng dạy.
Tôi đã thiết kế 6 giáo án phần chuyển hóa vật chất và năng lượng sinh 11 theo mơ
hình lớp học đảo ngược, trong đó sử dụng phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực
được phân bổ hợp lí cho các hoạt động, điển hình hệ thống câu hỏi, bài tập cho mỗi bài,
cụ thể:


9

Bài
15

16

PP sử dụng

Kĩ thuật sử

Thời gian

dụng

luyện tập, củng

Lớp học đảo ngược KT tia chớp

cố.
Luyện tập: 10p + Trắc nghiệm: 10 câu

Hoạt động nhóm.

Vận dụng: 5p Tự luận:

KT thơng tin

Giải quyết vấn đề PP phản hồi KT

Tìm tịi, mở

+ Bài tập SGK và bài

trò chơi

rộng: 5p

tập mở rộng.

động não KT

CNTT Luyện tập và
Lớp học đảo ngược sử
KTdụng
tia chớp

+ Bài tập điền khuyết:

Hoạt động nhóm.

KT thơng tin

Vận dụng: 15p 1 bài + Bài tập SGK +

Giải quyết vấn đề

phản hồi KT

Tìm tịi, mở

Câu hỏi trắc nghiệm: 5

động não KT

rộng: 5p

câu + Câu hỏi tự luận

nhóm chuyên
17

Câu hỏi

nâng cao: 1 câu

Lớp học đảo ngược KT
gia tia chớp

Luyện tập: 10p + TN: 5 câu

Hoạt động nhóm PP KT thơng tin

Vận dụng: 7p + Xây dựng lược đồ tư

trò chơi

phản hồi KT

duy

động não KT

+ Làm bài tập SGK

xây dựng lược

+ Tự luận mở rộng: 5

Bài

Lớp học đảo ngược KT
chớp
đồ tưtiaduy

Luyện tập: 8p TN:
câu 5 câu

18

Hoạt động nhóm PP KT thơng tin

Vận dụng: 5p Tự luận: 4 câu

kiểm chứng

Mở rộng: 3p

phản hồi KT
phòng tranh
KT sử dụng

Bài

Lớp học đảo ngược KT
thông tin
CNTT

Củng cố: 10p

19

PP diễn giảng PP trò phản hồi KT

Vận dụng: 3p Bài tập SGK

chơi

Mở rộng: 5p

động não

KT sử dụng
Bài 20 Lớp học đảo ngược Động não
PP trò chơi

Củng cố: 10p

17 câu Trắc nghiệm

Bài tập điền khuyết: 1

Thông tin phản Vận dụng: 3p Bài tập SGK
hồi

Tự luận: 1

Nội dung 3: sử dụng phần mềm Quizizz thực hiện hình thức kiểm tra, đánh giá trong quá
(Chi tiết phụ lục III)
trình tổ chức dạy học.


1
Bước 1: truy cập địa chỉ quizizz.com để đăng 0 Bước 2: đăng kí bằng tài khoản Google

kí tài khoản miễn phí, nhấn chọn Sign up

(gmail) hoặc tài khoản Microsoft, lựa chọn
khai báo thông tin và tiếp tục.

Bước 3: Đăng nhập, chọn Log in và bắt đầu tạo Bước 4: chọn Quiz - biên soạn bài tập,
bài tập, chọn Create
Lesson - biên soạn bài giảng
Bước 5: nhập tên bài tập, chọn lĩnh vực và
nhấn Next

Bước 6: chọ dạng bài tập phù hợp với mục
đích ơn tập, kiểm tra:

Bước 8: thêm câu hỏi, chọn New question và tiếp Bước 9: chọn Publish ở góc phải trên tục
soạn thảo như bước 8 hoặc chọn Teleport của giao diện màn hình đang soạn questions để tìm


1
1 việc biên soạn bài
kiếm từ ngân hàng có sẵn trên thảo để hoàn thành


1
2

Quizizz

tập

ir. -

□

)

t!? 0 n « ỈS D Ỡ j
Teleport questions o
Q, Search from
million

® Question 1

Create a question
Search

New question

✓ Edit Lfc B

Nhật Bán là một quàn đảo nằm ở

Bước 10: chọn vào My library, chọn bài tập đã biên soạn, chọn tính năng Live Game (Start
link gửi cho học sinh. Học sinh nhập mã code hoặc truy cập link để làm bài tập.

Sau khi thiết lập xong tôi đưa câu hỏi theo mục đích kiểm tra, đánh giá và sử dụng
trong hoạt động dạy học
Ví dụ việc học sinh lớp 11 A vào thực hiện trả lời câu hỏi khi tổ chức hoạt động dạy
bài 15

live game) để học sinh chơi trực tiếp và hoặc giao bài tập về nhà (Asign homework) -copy


1

3

7.2.

Thuyết minh về phạm vi áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến đã được áp dụng giảng dạy cho học sinh lớp 11 trong môn Sinh

học năm 2021-2022 tại trường phổ thông ......, kết quả khảo sát cho thấy phương pháp
giúp nâng cao năng lực nhận thức của học sinh. Phương pháp dạy học theo mơ hình
lớp học đảo ngược có hiệu quả cao trong giảng dạy khi cho học sinh hoạt động theo
nhóm nhỏ, tiến hành dạy theo các phương pháp dạy học tích cực. Với các phương
pháp này, học sinh phải làm việc nhiều hơn, năng lực của giáo viên cũng ln được
trau dồi. Chính vì vậy, tơi đã áp dụng mơ hình này ở tất cả các tiết học mà tôi giảng
dạy.
Sáng kiến đã được giới thiệu trong Hội đồng sư phạm nhà trường, được nhiều
giáo viên các bộ môn khác áp dụng trong dạy học nhằm tạo hứng thú học tập, giúp
học sinh có thêm động lực học tập hiệu quả các mơn học, góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học ở trường phổ thông ................
Sáng kiến được giới thiệu trong sinh hoạt chuyên môn các trường phổ thông
dân tộc nội trú trong tỉnh.3 Đồng thời sáng kiến có khả năng áp dụng tại các trường
THPT trên địa bàn huyện ...................
7.3. Thuyết minh về khả năng mang lại lợi ích thiết thực
Giải pháp được áp dụng tại trường ........... với đối tượng học sinh ở lớp 11A, dạy
3


1
trong chủ đề “chuyển hóa vật chất và năng 4lượng ở động vật”. Sau khi áp dụng các giải

pháp kể trên, tơi thấy học sinh u thích mơn sinh học hơn, giờ học thoải mái hơn.

Đồng thời, năng lực của học sinh cũng được phát triển như năng lực nhận thức, năng
lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin,.. .Học sinh được học tập trong môi
trường thân thiện, tích cực, với động lực cao hơn. Điều này góp phần làm chặt chẽ hơn
mối liên hệ giữa gia đình và nhà trường. Cụ thể:


1
* Tạo hứng thú trong quá trình học5 tập

Kết quả khảo sát thái độ yêu thích các tiết học sử dụng mơ hình lớp học đảo
ngược ở 02 lớp tại trường phổ thơng .................. với 70 HS, trong đó lớp 11B đối
chứng (35 HS); lớp 11A lớp thực nghiệm (35HS), thu được kết quả
Khảo sát mức độ hứng thú sau giờ học (Tiết 18 ngày dạy 14/ 1/ 2021 Lớp 11A:
hình thức mơ hình lớp học đảo ngược; Tiết 18 ngày dạy 14/ 1/ 2021 Lớp 11B: hình

Đối
tượng

Lớp

SL

Rất hứng thú

Hứng thú Bình thường

SL TL (%) SL TL (%) SL TL (%)

Khơng hứng
thú

SL

TL (%)

Thực
nghiệm

11A

35

13

37,14

15

42,86

6

17,14

1

2,86

Đối
chứng

11B

35

2

5,71

6

17,14

18

51,43

9

25,72

thức mơ hình lớp học truyền thống)
Qua kết quả bảng khảo sát, tôi nhận thấy: mức độ rất hứng thú, hứng thú của
học sinh lớp thực nghiệm tăng và giảm tỉ lệ học sinh có thái độ bình thường và không
hứng thú với bài học. Giờ học không căng thẳng khô khan, ngược lại, các em hào hứng
tham gia hoạt động giáo dục, từ đó, chất lượng giờ học cũng tăng lên.
Sau đó, tơi đã tiến hành áp dụng giải pháp sáng kiến ở lớp 11A trong thời gian
cịn lại của học kì II. Đồng thời tơi nhờ đồng nghiệp cô ............ dạy môn Sinh lớp
11A10 tại trường THPT ..............sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược để giảng dạy các
tiết cịn lại trong chủ đề chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật, sau khi dạy
xong chủ đề tôi tiến hành khảo sát để đánh giá hiệu quả việc áp dụng mơ hình lớp học

đảo ngược thông qua 08 câu hỏi (Chi tiết phụ lục IV), thu được kết quả đạt được như
sau:
Nội dung

Trước khi thực hiện giải
pháp

Sau khi thực hiện giải pháp


1
1. Phương pháp dạy học - Thuyết trình: 256 HS

- Thuyết trình: 5 HS

u thích

- Hỏi đáp trực tiếp: 2 HS

- Hỏi đáp trực tiếp: 20 HS

- tiết học dạy theo mơ hình - Tiết học dạy theo mơ hình
LHĐN: 10 HS

LHĐN: 28 HS

- Tiết học dạy theo mơ hình - Tiết học dạy theo mơ hình
truyền thống: 30 HS
2. Lí do thích áp dụng

truyền thống: 5 HS

độngtrình
nhóm:
- Hoạt
động
HShỏi
- Hoạt
PP thuyết
do20
cácHS
lí do: HS
chọn
PP nhóm:
thuyết 30
trình,


1
Trước khi thực7 hiện giải

Nội dung
PP dạy học đó

Sau khi thực hiện giải pháp

pháp
+ không phải chuẩn bị bài đáp trực tiếp, PP trò chơi:
trước khi đến lớp: 22 HS + giống trước khi áp dụng giải
Không phải suy nghĩ trả lời pháp.

câu hỏi khó: 23 HS

-

Lí do thích học PP hoạt

+ Được thầy cơ đọc cho ghi động nhóm:
nội dung: 25 HS
-

PP hỏi đáp trực tiếp do:

+ Được phát triển kĩ năng hợp
tác,

phát

triển

ngơn

+ Có thể rèn luyện bản thân ngữ,...năng động hơn: 30 HS
trở nên mạnh dạn hơn: 15 + trả lời.
Trả lời những vướng mắc
trực tiếp: 20

Lí do thích sử dụng mơ hình

PP dạy học theo mơ hình LHĐN:
dạy truyền thống vì các lí do: + Tự tìm hiểu nội dung bài

-

+ Giáo viên ghi chép nội mới: 26 HS.
dung trên bảng, HS chỉ cần + Xem nội dung bài học ở
ghi theo: 30HS.

vào mọi thời điểm, xem được

chép nội dung: 30 HS.

28 HS

+ HS không cần hoạt động nhiều lần.
nhiều, chỉ cần lắng nghe, ghi + Hạn chế nói chuyện riêng:
PP dạy học theo mơ hình + Tham gia nhiều hoạt động
lớp học đảo ngược vì các lí hơn: 26 HS
-

do:

+ Tự kiểm tra đánh giá: 26

+ ghi chép ít: 10 HS + có thể HS
3. Khả năng tự đánh giá Không tự đánh giá được: 30 Tự đánh giá được: 28 HS
khả năng học tập của HS
bảnTựthân
tiếtnội
học
4.
ghisau

chép
dung Không: 32 HS
5. Tự chuẩn bị bài mới Không : 30 HS
6. Tự đặt được mục tiêu Không: 25 HS

Có: 30 HS
Có:32HS
Có: 28 HS

học tập để nỗ lực phấn
đấuChủ
thực
hiệntìm kiếm sự Khơng: 24 HS
7.
động
hỗ trợ của người

Có: 29 HS


1
8


Nội dung

1

Trước khi thực9 hiện giải
pháp

Sau khi thực hiện giải pháp

khác khi gặp khó khăn
trong học tập
8. Biêt rèn luyện, khắc Khơng: 26 HS
Có: 30 HS
phục những hạn chê của
bản thân.
Bảng kêt quả trên cho thây sau khi thực hiện giải pháp, tỉ lệ học sinh thích học
theo phương pháp mơ hình lớp học đảo ngược tăng (từ 17,14% tăng lên 85,71%),
chiêm tỉ lệ cao hơn so với các phương pháp khác vì các lí do sau:
+ HS có thể chủ động xây dựng được kê hoạch học tập.
+ HS chủ động tìm kiêm nguồn tài liệu phù hợp với bản thân.
+ HS phát triển được các năng lực: sử dụng ngơn ngữ, sử dụng cơng nghệ thơng
tin,...
+ HS có khả năng tự đánh giá năng lực của bản thân.
+ HS được củng cố, luyện tập kiên thức nhiều hơn.
+ HS tự ghi chép được nội dung bài mới.
Từ các lợi ích của dạy học theo mơ hình lớp học đảo ngược, học sinh có thể
khắc sâu được kiên thức tốt hơn và hiệu quả học tập sẽ cao hơn.
* Hình thành năng lực đặc thù (năng lực bộ mơn)
Sáng kiên sau khi được triển khai và áp dụng đã trao quyền chủ động cho học sinh
trong mọi hoạt động học tập, kích thích được hứng thú học tập và sáng tạo của học
sinh, làm cho học sinh tự tin vào khả năng của mình đồng thời giải quyêt được những
khúc mắc của học sinh trong quá trình đánh giá kêt quả mơn học; làm thay đổi tích cực
thái độ học tập, hình thành năng lực cho học sinh trong quá trình dạy học. Để đánh giá
hiệu quả hình thành năng lực đặc thù (năng lực bộ môn) của việc dạy học theo mơ hình
lớp học đảo ngược với dạy học theo mơ hình lớp học truyền thống, tơi tiên hành đánh
giá qua điểm số bài kiểm tra của học sinh giữa lớp thực nghiệm (TN) với lớp đối chứng

(ĐC) qua 01 bài kiểm tra giữa học kì II, năm học 2020-2021; đồng thời tôi cũng đánh
giá năng lực đặc thù (nhận thức sinh học) trong cùng lớp thực nghiệm ở hai thời điểm
khác nhau giữa học kì I và giữa học kì II, năm học 2020-20215. Cụ thể:
Thứ nhât: Kêt quả khảo sát giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng
+ Kêt quả khảo sát bằng bài kiểm tra giữa 2 lớp có sử dụng giải pháp (lớp TN) và
không sử dụng giải pháp (lớp ĐC). Chi tiêt đề kiểm tra tại phụ lục V


2
0

5

Lớp

Sĩ số

Dưới 5 điểm

11A (TN)
11B (ĐC)

35
35

0
1

Kêt quả kiểm tra
Từ 5 đên dưới

Từ 6,5 đên Từ 8 điểm trở
6,5 điểm
8
14

dưới 8 điểm
9
16

lên
18
5

Đề kiểm tra giữa học kì được xây dựng theo ma trận do Sở GD&ĐT ban hành chung cho 100% các trường trong tỉnh.