Phòng bệnh lao cho trẻ pptx

Phòng bệnh lao cho trẻ
Bệnh lao hiện nay là một trong những bệnh hàng đầu gây tử vong và
nhiều người mắc nhất là ở các nước đang phát triển. Ở trẻ em, bệnh
thường nặng có thể dẫn đến tử vong nếu mắc các thể lao nặng như lao
kê và lao màng não. Phần lớn bệnh lao ở trẻ em là thể lao phổi BK (+).
Tiêm vaccin phòng lao cho trẻ sơ sinh
Tại các nước đang phát triển lưu hành độ nhiễm lao của trẻ em không chủng
BCG ở lứa tuổi 14 là trên 20% và ở lứa tuổi 10 là từ 10-20%. Trẻ bị lao
thường có nguồn lao từ người thân (trong các gia đình nghèo, điều kiện sống
chật chội và ở những trẻ bị suy dinh dưỡng, hệ thống miễn dịch suy giảm)
chiếm đến 70%, chủ yếu lây qua đường hô hấp. Ngoài ra, trẻ còn có thể bị
lây bệnh ở trường học, ngoài cộng đồng. Nguy cơ từ nhiễm trở thành bệnh là
10%, thường từ 5-15% trong 10 năm sau khi bị nhiễm lao. Nguy cơ này tùy
thuộc nhiều yếu tố như tuổi khi nhiễm lao, tình trạng dinh dưỡng của trẻ,
tình trạng vi khuẩn lao của nguồn lây tiếp xúc, thời gian và cường độ tiếp
xúc nhiều hay ít.
Thường gặp các thể lao sau ở trẻ em: Lao sơ nhiễm hay lao khởi đầu; Lao
cấp tính như lao màng não và lao kê; Lao hô hấp sau sơ nhiễm lao phổi và
lao màng phổi; Lao ngoài phổi khác.
Lao khởi đầu hay lao sơ nhiễm
Có thể xảy ra từ 0-14 tuổi, nhưng không thường xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi và
không có chủng BCG. Biến chứng tại chỗ và ở xa càng nặng nếu trẻ càng
nhỏ. Sơ nhiễm lao thông thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng
cảm cúm thoáng qua hay nóng sốt mệt mỏi, chán ăn hoặc ít khi có triệu
chứng giống như thương hàn, sốt cao, mệt mỏi nhưng không rối loạn tiêu
hóa. Có trường hợp có biểu hiện ở niêm mạc và ngoài da như: hồng ban nốt
nổi 2-3 đợt hay viêm kết giác mạc. Triệu chứng của lao sơ nhiễm rất mơ hồ,
giống như biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp nên khó chẩn đoán, dễ bị

bỏ sót. Trẻ có thể tự khỏi, nếu lao sơ nhiễm tiến triển nhẹ và sức đề kháng
của trẻ cao.
Lao cấp tính
Lao màng não, lao kê cấp tính là 2 biến chứng nặng và sớm của sơ nhiễm
lao dễ đưa đến tử vong nếu không được chẩn đoán, điều trị sớm. Vi khuẩn
lan truyền theo đường máu từ tổn thương ban đầu, xảy ra ở các lứa tuổi,
nhưng nhiều nhất ở trẻ nhỏ không tiêm vaccin BCG, dưới 2 tuổi, 5-10% ở
trẻ nhỏ và trẻ càng lớn thì tần suất càng ít.
Lao đường hô hấp sau sơ nhiễm ở trẻ nhỏ, bao gồm: Lao màng phổi (hiếm
gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, thường xảy ra ở trẻ lớn, 6 tháng sau sơ nhiễm lao),
với triệu chứng mệt, sút cân, ho, đau tức ngực, Xquang phổi cho thấy tràn
dịch; Lao phổi, với triệu chứng sốt nhẹ về chiều, mệt, chán ăn, sút cân, tức
ngực, ho có đờm hay có máu.
Lao ngoài phổi, thường gặp lao hạch ngoại vi, lao xương khớp, lao màng
bụng và lao niệu, sinh dục.
Về lao kháng thuốc ở trẻ, hiện chưa xác định là có hay chưa, nhưng tình
trạng một số trẻ ở vùng sâu, vùng xa không tuân theo cách chữa trị lao bài
bản nên đã xảy ra vi khuẩn lao kháng thuốc với chính bản thân trẻ đó. Tuy
nhiên, điều đáng lo ngại hiện nay là do đại dịch HIV/AIDS ngày càng gia
tăng sẽ tạo điều kiện để lao kháng thuốc phát triển.
Chẩn đoán: Bệnh lao ở trẻ em rất khó vì triệu chứng lâm sàng thường mờ
nhạt nên dễ bị nhầm với các bệnh lý khác, trong khi lứa tuổi thường bị lao
lại dưới 5 tuổi "chưa biết nói, không biết khạc đờm".
Bệnh lao trẻ em có thể chữa lành được với hóa trị lao ngắn ngày, kể cả các
thể nặng nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng nguyên tắc (uống thuốc
đúng, đủ, đều và không được bỏ sót).
Phòng bệnh: Sau khi sinh 3 ngày trẻ phải được tiêm vaccin BCG phòng lao.
Khoảng 1 tháng sau, nếu không thấy sẹo BCG ở cơ delta thì phải đưa trẻ đến
các cơ sở y tế chuyên khoa để thử phản ứng IDRR. Trường hợp kết quả thử
là âm tính thì cần cho trẻ tiêm lại vaccin phòng lao. Các bậc cha mẹ cần

tránh để trẻ bị suy dinh dưỡng và nếu trong gia đình có người bị lao thì phải
cách ly trẻ khỏi nguồn lây.