Tài liệu Điều trị bệnh cột sống tre pptx

Điều trị bệnh cột sống tre

Bệnh “cột sống tre” còn gọi là bệnh viêm cột sống dính khớp, là một
bệnh gây nhiều đau đớn cho người bệnh. Không chỉ thế, bệnh còn ảnh hưởng
nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để điều trị được căn bệnh
này cần có sự kết hợp giữa điều trị bằng thuốc và các phương pháp điều trị
chỉnh hình. Bài viết dưới đây của PGS. Vũ Quang Bích sẽ giới thiệu với bạn
đọc một số phương pháp điều trị căn bệnh này.
Bệnh “cột sống tre” có biểu hiện như thế nào?
Bệnh “cột sống tre” còn được đặt tên là bệnh Bechterew. Khi có các biểu
hiện về đau cột sống lưng hay vùng thắt lưng, hạn chế vận động cột sống thắt lưng
hay độ giãn của lồng ngực khi hít vào giảm, người bệnh cần được hướng tới một
chẩn đoán là bệnh viêm cột sống dính khớp. Ngoài ra, trên phim chụp Xquang, có
thể chẩn đoán bệnh viêm cột sống dính khớp khi có viêm khớp háng hoặc khớp
gối cả hai bên, viêm khớp cùng chậu hai bên ở giai đoạn III hoặc IV. Ở giai đoạn
muộn hơn, trên phim chụp Xquang cột sống thấy các cầu xương khóa cứng các đốt
sống với nhau tạo hình ảnh cột sống hình “cây tre”, các dây chằng ở cột sống bị
đóng vôi. Ở giai đoạn đầu bệnh đang tiến triển, bệnh nhân bị đau ở cột sống nhiều
hơn ở giai đoạn đã dính khớp. Khám lâm sàng chủ yếu có hội chứng cột sống, hội
chứng kích thích hoặc chèn ép rễ thần kinh nhẹ.
Bệnh “cột sống tre” dễ nhầm với bệnh gì?
Bệnh “cột sống tre” rất dễ nhầm với bệnh thoái hóa cột sống (spondilose).
Tuy nhiên, để phân biệt hai bệnh này có thể dựa vào một số đặc điểm sau:
- Bệnh thoái hóa cột sống chủ yếu xảy ra ở người nhiều tuổi, còn viêm cột
sống dính khớp chủ yếu xảy ra ở người trẻ tuổi và nam giới.
- Hình ảnh Xquang trong thoái hóa cột sống chủ yếu là các mỏm xương ở
thân đốt sống, không kèm viêm khớp cùng chậu hai bên.
Điều trị bệnh “cột sống tre” như thế nào?
Cho tới nay vẫn chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu nào đối với bệnh viêm
cột sống dính khớp mà thường chỉ nhằm xử trí các đợt đau của bệnh. Có hai biện
pháp là điều trị chỉnh hình và điều trị bằng thuốc.

Điều trị chỉnh hình
Đây là biện pháp cơ bản gồm các biện pháp dự phòng cần được áp dụng
thường xuyên, kể cả ngoài các đợt đau: người bệnh nằm trên một phản cứng (đặt
xen giữa đệm và giát giường một tấm ván); phải đặt một gối mỏng dưới đầu; tiến
hành các động tác duỗi để chống lại xu hướng gù lưng; tập thể dục giữ tư thế: lưng
áp sát vào tường, xương bả vai, u chẩm, gai chậu sau – trên và hai gót chân cũng
phải áp chạm tường là đặc biệt cần thiết; thực hiện các bài tập thở hằng ngày để
tránh sự giảm biên độ thở.
Các biện pháp chữa bệnh trong giai đoạn tiến triển nặng: chủ yếu là để
chỉnh lại tư thế do gù lưng vừa hình thành. Bệnh nhân nằm ngửa, đặt hai túi cát
(mỗi túi chứa 1kg – 1,5kg) lên hai vai bệnh nhân, nếu cột sống cổ có xu hướng gù
gập ra trước thì cho đặt một túi cát vào trán; giảm dần bề dày của gối đầu; để duy
trì kết quả, cần thiết phải cho bệnh nhân đeo một cái đai mà điểm tựa là xương ức
và cột sống lưng được tự do (đai kiểu Swain).
Trường hợp có tổn thương ở các khớp ngoại vi có thể áp dụng các biện
pháp chỉnh hình khác.
Điều trị bằng thuốc
Thuốc điều trị có hiệu quả nhất là phenylbutazon, nhưng cần được theo dõi
chặt chẽ. Các chống chỉ định phải được tuân thủ nghiêm ngặt và khi có một dấu
hiệu phản ứng do ảnh hưởng của thuốc như cảm giác nóng rát dạ dày, buồn nôn
hay nôn, ban ngoài da, ngứa, chảy máu da – niêm mạc, protein niệu, giảm bạch
cầu trong máu thì phải ngừng thuốc ngay.
Phenylbutazon là thuốc cơ bản cho điều trị một đợt tiến triển theo phác đồ:
dùng 3 viên (600mg/ngày) trong vòng 10 ngày, rồi tiếp sau cho từ 1-2 viên
(500mg/ngày). Trong giai đoạn này cần dùng kèm thuốc giảm đau aspirin 2-
3g/ngày (aspirin pH8, aspirin sủi bọt...). Tùy theo diễn biến của bệnh, tiếp tục cho
phenylbutazon theo liều giảm dần, trung bình từ 1-1,5g mỗi tuần, rồi giảm xuống
liều tối thiểu hữu hiệu cho tới khi đợt tiến triển kết thúc.
Ngoài đợt tiến triển, tùy theo từng trường hợp có thể áp dụng thích hợp:
nhiều bệnh nhân không còn biểu hiện lâm sàng có thể ngừng thuốc; một số bệnh

nhân khác có thể duy trì cuộc sống tương đối bình thường với thuốc điều trị củng
cố như aspirin từ 1-2g/ngày, hoặc với liều nhỏ phenylbutazon theo đường uống
hay thuốc đạn đặt hậu môn. Tất cả các trường hợp đều phải áp dụng các biện pháp
chỉnh hình.
Các loại thuốc chống viêm: nhiều loại thuốc chống viêm khác cũng có tác
dụng tương đối tốt như tilcotil, voltaren, profenid... Trường hợp có tổn thương các
khớp ngoại vi có thể kết hợp thêm viên dinh dưỡng và vitamin thành phần có
glucosamine sulfate 500mg và chondrovitin sulfate 400mg.
Trong quá trình điều trị, tùy từng trường hợp và diễn biến của bệnh mà kết
hợp với biện pháp chỉnh hình, các loại thuốc giãn cơ như myolastan, mydocalm,
coltramyl...
Ngoài ra, người bệnh còn có thể áp dụng một số biện pháp khác như châm
cứu, bấm huyệt, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng thích hợp.