Hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn sơn la

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN THANH HẢI

HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN SƠN LA

Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH TỔNG HỢP

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS.NGUYỄN THÀNH ĐỘ


2

HÀ NỘI, 2013


3

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu độc lập của tác giả. Các
số liệu và kết quả trong bài luận văn là trung thực và chưa từng được cơng bố
trong bất kỳ cơng trình nào khác. Các số liệu trích dẫn trong luận văn đều
được ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Hải

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình nghiên cứu và viết luận văn tơi đã nhận được sự giúp đỡ tận
tình của các thầy cô giáo trong nhà trường cũng như các cán bộ của Hồn thiện
quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La
Tôi xin chân thành cảm ơn GS.TS.Nguyễn Thành Độ, giảng viên trường Đại
học Kinh Tế Quốc Dân, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi nghiên cứu và hồn thành
luận văn.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu Nhà trường, phòng Đào tạo, Ban chủ
nhiệm khoa Sau đại học của trường Kinh Tế Quốc Dân đã tạo điều kiện giúp đỡ tơi
trong suốt q trình nghiên cứu, viết luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình và những ý kiến đóng góp q
báu của các thầy cơ giáo, các cán bộ nhà Trường đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi. Và tôi
cũng xin chân thành cảm ơn tất cả bạn bè, người thân giúp đỡ tôi thực hiện nhiệm
vụ này.
Xin chân thành cảm ơn!
Sơn La, ngày

tháng năm 2013

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Hải


2


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN

LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN......................................................................................4
1.1. Tổng quan các kết quả nghiên cứu.....................................................................4
1.2. Xác định nội dung nghiên cứu của luận văn.....................................................10
CHƯƠNG 2: RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI...................................................................12
2.1. Rủi ro tín dụng..................................................................................................12
2.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng...............................................................................12
2.1.2. Biểu hiện rủi ro tín dụng................................................................................13
2.1.3. Phân loại rủi ro tín dụng................................................................................16
2.2. Quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng Thương mại..................................18
2.2.1. Sự cần thiết của công tác quản trị rủi ro tín dụng...........................................18
2.2.2. Nhiệm vụ của cơng tác quản trị rủi ro tín dụng..............................................18
2.2.3.Các nội dung cơ bản của quản trị rủi ro tín dụng............................................19
2.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới quản trị rủi ro tín dụng...................................27
2.3. Kinh nghiệm Quản trị RRTD tại NHTM ở một số nước..................................30
2.3.1 Kinh nghiệm của Trung Quốc........................................................................30
2.3.2 Kinh nghiệm của các NHTM Nhật Bản.........................................................32
2.3.3 Kinh nghiệm của Mỹ và Châu Âu – xử lý nợ xấu...........................................33
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK CHI
NHÁNH SƠN LA..................................................................................................34
3.1 Giới thiệu khái quát về Agribank chi nhánh Sơn La..........................................34

3.1.1. Lịch sử hình thành.........................................................................................34
3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Agribank chi nhánh Sơn La............................................35
3.1.3. Tình hình và kết quả kinh doanh của Agirbank chi nhanh Sơn La thời gian
gần đây.................................................................................................................... 38
3.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La...............................43
3.2.1. Phân tích tình hình nợ q hạn tại Chi nhánh................................................43
3.2.2. Phân tích thực trạng nợ xấu tại chi nhánh......................................................43
3.3. Phân tích thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng của chi nhánh................45
3.3.1.Thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng...................................................45
3.3.2. Đánh giá thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh
Sơn La..................................................................................................................... 64
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH SƠN LA...............................................73
4.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển của Agribank chi nhánh Sơn La đến năm 2017. 73
4.2. Một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng của chi
nhánh trong thời gian tới.........................................................................................76
4.2.1. Hồn thiện Tổ chức bộ máy cấp tín dụng & Quy trình tín dụng..................76
4.2.2. Xây dựng chính sách tín dụng hiệu quả........................................................79
4.2.3. Các giải pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng của chi nhánh..............................83
4.2.4. Các giải pháp hạn chế, bù đắp tổn thất khi rủi ro xảy ra..............................87
4.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.............................................................89
4.2.6. Hoàn thiện cơ chế giám sát nội bộ.................................................................91
4.2.7 Đa dạng hoá danh mục cho vay......................................................................92
4.3.Một số kiến nghị đối với cấp trên......................................................................92
4.2.1.Kiến nghị đối với Agribank............................................................................92
4.2.2.Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước.........................................................94
4.2.3.Kiến nghị đối với chính phủ...........................................................................95
KẾT LUẬN............................................................................................................97
TÀI LIỆU THAM KHẢO

2


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
1. AGRIBANK

Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam

2. CBCNV

Cán bộ công nhân viên.

3. DNNVV

Doanh nghiệp nhỏ và vừa.

4. DNTN

Doanh nghiệp tư nhân

5. DNQD

Doanh nghiệp quốc doanh.

6. DNNQD

Doanh nghiệp ngoài quốc doanh

7. GHTD

Giới hạn tín dụng.

8. GTVT

Giao thơng vận tải.

9. NHNN

Ngân hàng nhà nước.

10. NHTM

Ngân hàng thương mại.

11. NH TMCP

Ngân hàng thương mại cổ phần.

12. NQH

Nợ quá hạn.

13. TCTD

Tổ chức tín dụng

14. TDN

Tổng dư nợ.

15. TSĐB

Tài sản đảm bảo.

16. XDCB

Xây dựng cơ bản.

17. RRTD

Rủi ro tín dụng


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 3.1: Tình hình huy động vốn tại Agribank chi nhánh Sơn La.........................39
Bảng 3.2: Tình hình cho vay tại Agribank chi nhánh Sơn La..................................41
Bảng 3.3: Kết quả kinh doanh của Agribank chi nhánh Sơn La..............................42
Bảng 3.4: Dư nợ quá hạn của Agribank chi nhánh Sơn La......................................43
Bảng 3.5: Bảng tổng hợp phân loại nợ tại Agribank chi nhánh Sơn La năm
2010-2012..............................................................................................................44
Bảng 3.6: Cơ cấu tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La - phân theo thời hạn
tín dụng................................................................................................................... 52
Bảng 3.7: Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế tại Agribank chi nhánh Sơn La. . .53
Bảng 2A: Chấm điểm quy mô doanh nghiệp...........................................................59
Bảng 2b : Xếp loại DN theo quy mô.......................................................................60
Bảng 2c : Xếp hạng DN...........................................................................................61
Bảng 2d : Bảng xếp hạng khách hàng cá nhân........................................................62
Bảng 4.1: Chính sách khách hàng dựa trên xếp hạng tín dụng.....................................80

Sơ đồ 1.1: Biểu hiện của rủi ro tín dụng..................................................................13
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ tổ chức của Agribank chi nhánh Sơn La.......................................37


i

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
NHNo&PTNT – Chi nhánh tỉnh Sơn La (Tên viết tắt: Agribank chi nhánh Sơn
La) là chi nhánh cấp một NHNo&PTNT Việt Nam (Tên viết tắt: Agribank), hoạt
động trong môi trường cạnh tranh gay gắt trên địa bàn thuộc tỉnh miền núi đặc biệt
khó khăn. Cũng xuất phát từ việc nhận thức được vai trò quan trọng của đầu tư vốn
ngân hàng, trong những năm gần đây Agribank chi nhánh Sơn La đã có những kế
hoạch đầu tư vốn dài hạn, lựa chọn khách hàng và đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ, tuy nhiên vẫn cịn tồn tại những khó khăn chung trong cơng tác đầu tư tín
dụng. Vì vậy nâng cao hiệu quả đầu tư tín dụng là vấn đề được Agribank chi nhánh
Sơn La quan tâm trong thời gian sắp tới. Để giải quyết được vấn đề này, cần xuất
phát từ những vấn đề mang tính lý luận, phân tích đánh giá thực trạng, nghiên cứu
các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư tín dung tại Agribank chi nhánh Sơn La,
cùng tìm ra các giải pháp trên cơ sở các yếu tố đó.
Nhận thức được tầm quan trọng và tính cấp thiết của vấn đề này, tơi chọn
tìm hiểu về hoạt động đầu tư tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La và chọn
nghiên cứu đề tài: “Hồn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh
Sơn La”.
2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở hệ thống hoá các vấn đề lý luận cơ bản
về quản trị rủi ro tín dụng của NHTM, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng
tại Agribank chi nhánh Sơn La, để đề ra các giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín
dụng của Agribank chi nhánh Sơn La trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Các vấn đề lý luận và thực tiễn quản trị
rủi ro của NHTM; Nghiên cứu tại Agribank chi nhánh Sơn La. Các số liệu tình hình

được khảo sát trong giai đoạn 2010- 2012, và kiến nghị giải pháp cho đến năm 2017.
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp phân tích như: Phân tích thống kê, so
sánh, đối chiếu để xử lý các số liệu thu thập được nhằm luận chứng cho việc phân
tích, đánh giá và đưa ra các kết luận qua phân tích …
5. Kết cấu luận văn: Ngồi phần mở đầu và kết luận, phần nội dung của luận
văn được kết cấu thành 04 chương:
- Chương 1: Tổng quan các kết quả nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn
- Chương 2: Rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại
- Chương 3: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La
- Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi
nhánh Sơn La


ii

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN
1.1. Tổng quan các kết quả nghiên cứu
Trên thực tế, hầu hết những đề tài nghiên cứu trên đều nêu lên được tính cấp
thiết của đề tài, làm rõ những lý luận về hoạt động tín dụng cũng như rủi ro tín
dụng, phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh tín dụng tại ngân hàng nghiên thực
tập, đề ra những giải pháp hay nhằm hạn chế rủi ro tín dụng. Nhưng nếu xét về
trong hồn cảnh kinh tế cụ thể một số giải pháp ấy thường mang tính chung chung,
việc áp dụng vào thực tế cho đơn vị thực tập vì thế mà thiếu tính khả thi. Tuy nhiên,
mỗi một tác giả với đề tài của mình điều có những phong cách riêng về nội dung,
hình thức thể hiện cũng như định hướng đề tài hoàn toàn khác nhau tùy thuộc vào
thời điểm nghiên cứu, hoàn cảnh kinh tế - xã hội, đối tượng nghiên cứu, mục đích
nghiên cứu…

1.2. Xác định nội dung nghiên cứu của luận văn
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro
tín dụng của ngân hàng thương mại.
- Người viết khi thực hiện đề tài sẽ chú trọng xem xét, đánh giá ảnh hưởng
của sự biến động này đến hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Agribank Sơn La ;
phân tích thực trạng rủi ro tín dụng và các hoạt động quản trị rủi ro tín dụng của
ngân hàng trong các năm 2010 – 2012 từ đó xác định các kết quả tốt, các hạn chế,
tồn tại và tìm ra những nguyên nhân của thực trạng đó .
Trong luận văn của mình, tơi sẽ tiến hành khảo sát thu thập thơng tin thực tế
tại chi nhánh từ đó tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng về phía
doanh nghiệp và ngân hàng để luận chứng cho các phân tích, đánh giá, nhận xét và
đề xuất các biện pháp.


iii

CHƯƠNG 2: RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO
TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
2.1. Rủi ro tín dụng
2.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng
Rủi ro tín dụng trong hoạt động của các tổ chức tín dụng là khả năng xảy ra
tổn thất trong hoạt động tín dụng do khách hàng khơng thực hiện hoặc khơng có khả
năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết.

2.1.2. Biểu hiện rủi ro tín dụng
2.1.3. Phân loại rủi ro tín dụng
2.2. Quản trị rủi ro tín dụng
2.2.1. Sự cần thiết của cơng tác quản trị rủi ro tín dụng
Quản trị rủi to tín dụng là một hệ thống các phương pháp, các hình thức và
các cơng cụ được sử dụng để kiểm sốt q trình cho vay (cấp tín dụng) và thu hồi

nợ trong những điều kiện cụ thể của từng thời kỳ nhằm hạn chế tối đa rủi ro tín
dụng.

2.2.2. Nhiệm vụ của cơng tác quản trị rủi ro tín dụng
Hoạch định phương hướng và kế hoạch phịng chống rủi ro. Phương
hướng nhằm vào dự đoán xác định rủi ro có thể xảy ra đến đâu, trong điều kiện
nào, nguyên nhân dẫn đến rủi ro, hậu quả ra sao,…

2.2.3.Các nội dung cơ bản của quản trị rủi ro tín dụng
- Xây dựng chính sách và quy trình tín dụng
- Cơ cấu tổ chức hoạt động tín dụng
- Xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ
- Xác định giới hạn tín dụng đối với khách hàng
- Các biện pháp bảo đảm tín dụng
- Kiểm tra giám sát hoạt động tín dụng
- Phân loại nợ và trích lập dự phịng rủi ro
- Đa dạng hố danh mục đầu tư

2.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới quản trị rủi ro tín dụng
- Nhân tố khách quan


iv
- Nhân tố chủ quan
2.3. Kinh nghiệm Quản trị RRTD tại NHTM ở một số nước
2.3.1 Kinh nghiệm của Trung Quốc
2.3.2 Kinh nghiệm của các NHTM Nhật Bản
2.3.3 Kinh nghiệm của Mỹ và Châu Âu – xử lý nợ xấu

CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG

TẠI AGRIBANK SƠN LA
3.1 Giới thiệu khái quát về Agribank Sơn La
3.1.1. Lịch sử hình thành
Tên giao dịch trong nước: Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển Nông thôn
Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Sơn La.
Tên giao dịch quốc tế: Vietnam Bank for Agriculture and Rulal Development
- Son La Branch.
Tên viết tắt: Agribank Sơn La
Địa chỉ: 08 Chu Văn Thịnh, Thành phố Sơn La, Tỉnh Sơn La.
Điện thoại: 022 3852499 Fax : 022 3852 409 Email:
Website: www.agribank.com.vn

3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Agribank chi nhánh Sơn La
Với phương châm chung của Agribank là “Mang phồn thịnh đến khách hàng”,
Agribank chi nhánh Sơn La luôn xác định khách hàng là yếu tố quyết định thành cơng của
bất kỳ ngân hàng nào, khách hàng có phồn thịnh ngân hàng mới phồn thịnh.
Là một chi nhánh loại I hạng I của Agribank, nên cơ cấu tổ chức và hoạt
động chính của Agribank chi nhánh Sơn La phải tuân theo qui định và định hướng
chung của Agribank.

3.1.3. Tình hình và kết quả kinh doanh của Agirbank chi nhánh Sơn La thời
gian gần đây
3.1.3.1. Tình hình huy động vốn: Vốn huy động tại chi nhánh trong 3 năm gần
đây đều tăng trưởng, năm sau cao hơn so với năm trước thể hiện nỗ lực của chi
nhánh trong công tác huy động vốn.


v
3.1.3.2. Tình hình cho vay
Nguồn thu chính của Agribank chi nhánh Sơn La chủ yếu là thu từ tín dụng

nên Agribank chi nhánh Sơn La không ngừng mở rộng tăng trưởng tín dụng. Đi
kèm với việc mở rộng tín dụng, Ban Giám đốc Agribank chi nhánh Sơn La luôn
chú trọng nâng cao chất lượng tín dụng đặc biệt là tín dụng doanh nghiệp.

3.1.3.3. Kết quả kinh doanh
Trong những năm vừa qua, Agribank chi nhánh Sơn La đã đạt được những
thành cơng nhất định.

3.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh
Sơn La
3.2.1. Phân tích tình hình nợ quá hạn tại Chi nhánh.
Hoạt động tín dụng của Agribank chi nhánh Sơn La là khá ổn định, tỷ lệ nợ
quá hạn luôn ở mức dưới 2% tổng dư nợ. Đặc biệt tỷ lệ nợ quá hạn trong năm 2012
tăng cao (0,67%) là do nguyên nhân khách quan của thị trường, cuộc khủng hoảng
kinh tế thế giới cũng như trong nước.

3.2.2. Phân tích thực trạng nợ xấu tại chi nhánh.
Kết quả phân loại nợ trong thời gian gần đây cho thấy chất lượng tín dụng
của Agribank chi nhánh Sơn La ngày càng nâng cao, tỷ lệ nợ xấu có xu hướng
ngày càng giảm dần. Điều này thể hiện sự hiệu quả trong cơng tác quản trị rủi
ro tín dụng, công tác tổ chức nghiên cứu, tổng hợp các ngu yên nhân để kịp thời
rút kinh nghiệm và phòng tránh, giảm thiểu nợ xấu.
- Phân tích tình hình nợ xấu theo thành phần kinh tế
Năm 2010 nợ xấu: 22,2 tỷ đồng, chiếm 0,54%/ Tổng dư nợ và giảm so với
đầu năm 14,6 tỷ đồng. Nợ xấu chủ yếu thuộc các đối tượng cho vay hộ GĐ và cá
nhân là 8,2 tỷ, chiếm 37%/nợ xấu.
Bước sang năm 2011 Nợ xấu: 17,3 tỷ đồng, chiếm 0,36%/ Tổng dư nợ, giảm
so với đầu năm 4,9 tỷ đồng (- 0,18%). Nợ xấu chủ yếu thuộc các đối tượng cho vay
hộ GĐ và cá nhân là 6,9 tỷ, chiếm 39,7%/nợ xấu; Doanh nghiệp tư nhân 4,9 tỷ,
chiếm 28,3%/nợ xấu; CTTNHH 5,4 tỷ, chiếm 31,2%/nợ xấu; còn lại là CTCP 140

triệu,chiếm 0,8%/nợ xấu


vi
Tổng nợ xấu đến 31/12/2012 là 36,9 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 0,67%/tổng dư nợ,
tăng 19,6 tỷ so với năm 2011; Nguyên nhân tăng là 01 doanh nghiệp sản xuất xi
măng, hàng hóa sản xuất ra khơng bán được, lượng tồn kho lớn dẫn đến không trả
được nợ đúng theo cam kết. Tuy nợ xấu tăng so với đầu năm nhưng tỷ lệ nợ xấu ở
mức thấp so với mức khống chế của Agribank là 2%.

3.3. Phân tích thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng của chi nhánh
3.3.1.Thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng
3.3.1.1.Bộ máy tổ chức cấp tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La
Tháng 10 năm 2011 Agribank Sơn La đã tiến hành thay đổi lại cơ cấu tổ
chức cấp tín dụng thành lập thêm bộ phận thẩm định nằm trong phòng tín dụng để
đảm bảo hoạt động tín dụng phân định trách nhiệm giữa khâu thẩm định và khâu
quản lý tín dụng, quyết định cho vay nhằm mục tiêu hàng đầu là giảm thiểu rủi ro ở
mức thấp nhất.

3.3.1.2.Quy trình cho vay của Agibank chi nhánh Sơn La
Quy trình cho vay tại Agribank chi nhánh Sơn La thực hiện thông qua 13 bước

3.3.1.3. Chính sách tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La
Đối với những nhóm khách hàng khác nhau, Agrbank chi nhánh Sơn La áp
dụng những chính sách khác nhau, phù hợp với từng đối tượng.

3.3.1.4. Đa dạng hoá danh mục đầu tư
Chi nhánh ln chủ động đa dạng hố danh mục đầu tư nhằm phân tán rủi ro.

3.3.1.5.Bảo đảm tiền vay

Tuy tỷ lệ tài sản bảo đảm được nâng cao nhưng tính thanh khoản của các
tài sản cịn hạn chế nên khả năng thu hồi nợ sẽ thấp hơn.

3.3.1.6. Kiểm tra giám sát nhằm phòng ngừa, phát hiện và hạn chế rủi ro tín
dụng
Kiểm tra và phát hiện các dấu hiệu rủi ro là công việc không chỉ của các cán
bộ tham gia vào quy trình cấp tín dụng mà còn được quán triệt đến từng cán bộ
của Agribank chi nhánh Sơn La.

3.3.1.7.Quy trình chấm điểm và xếp hạng doanh nghiệp tại Agribank chi
nhánh Sơn La


vii
Do đặc thù khách hàng cá nhân trông hệ thống mới tiến hành chấm điểm và
xếp hạng khách hàng cá nhân có dư nợ từ 500 triệu đồng trở lên và đối với doanh
nghiệp.

3.3.2. Đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank
chi nhánh Sơn La
3.3.2.1 Các kết quả đạt được
Nhìn chung cơng tác quản trị rủi ro tín dụng của Agribank chi nhánh Sơn
La đã có những thay đổi rõ rệt so với trước đây.

3.3.2.2 Các hạn chế và nguyên nhân
- Về quy định phân cấp xác định giới hạn tín dụng/cấp tín dụng
+ Bất hợp lý trong thực hiện xác định giới hạn tín dụng
+ Xác định giới hạn tín dụng là một bước vơ cùng quan trọng trong quản
trị rủi ro tín dụng. Vì vậy sự phân cấp trong xác định giới hạn tín dụng chưa đảm
bảo được yêu cầu này.

- Về cơ sở xác định giới hạn tín dụng
- Quy định về chính sách khách hàng: Các chính sách phí, lãi suất của
Agribank Sơn La áp dụng đối với khách hàng chưa có sự rõ ràng và chưa có sự cân
nhắc giữa mức độ rủi ro với lợi ích địi hỏi của ngân hàng tương ứng với mức độ
rủi ro đó.
- Về định hướng khách hàng
- Về danh mục đầu tư
- Về nguồn nhân lực: Về đào tạo cán bộ, Chuyên mơn hố cán bộ tín dụng;
Trình độ nghiệp vụ và kinh nghiệm của cán bộ tín dụng
- Chất lượng nguồn thơng tin bên ngồi.
- Cơng tác xếp hạng doanh nghiệp trong q trình cấp tín dụng.


viii

CHƯƠNG 4
MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO
TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH SƠN LA
4.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển của Agribank chi nhánh Sơn La đến
năm 2017
- Không ngừng nâng cao hiệu quả và kỷ cương trong điều hành kế hoạch
kinh doanh;
- Đẩy mạnh các biện pháp để tăng trưởng tín dụng phấn đấu hoàn thành chỉ
tiêu kế hoạch kinh doanh. Tập trung nguồn vốn đẩy mạnh cho vay lĩnh vực nông
nghiệp, nông dân và nông thôn; cho vay hộ sản xuất và cá nhân, doanh nghiệp nhỏ
và vừa. Thực hiện tốt nhiệm vụ đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp-nông dân-nông
thôn.
- Thực hiện triển khai quyết liệt các biện pháp để quản lý tốt nợ vay, hạn chế
ngăn chặn nợ quá hạn và giảm nợ xấu phát sinh.
- Tăng cường các biện pháp chỉ đạo và giám sát của Ban chỉ đạo thu hồi nợ

xấu tại từng chi nhánh; thực hiện phân loại nợ, trích lập dự phịng xử lý rủi ro đầy
đủ kịp thời….

4.2. Một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng
của chi nhánh trong thời gian tới
4.2.1. Hoàn thiện Tổ chức bộ máy cấp tín dụng & Quy trình tín dụng
4.2.1.1 Về hồn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy cấp tín dụng
Để nâng cao chất lượng tín dụng thơng qua tăng cường khả năng phản biện
tín dụng bằng một bộ phận thẩm định tín dụng độc lập, nâng tính hiệu quả cơng
tác kiểm tra, kiểm soát của bộ phận kiểm tra nội bộ, cần xây dựng một bộ phận
quản lý rủi ro tín dụng, bộ phận kiểm tra nội bộ độc lập, có đầy đủ thẩm quyền
và tách biệt về lợi ích với Chi nhánh.
- Khơng thành lập Phịng t h ẩ m đ ị n h tại Chi nhánh mà thiết lập Phòng
thẩm định tại các khu vực trực thuộc Hội sở chính để thực thi các chức năng


ix
trong khu vực quản lý. Việc thành lập này sẽ đảm bảo tính độc lập và khách
quan trong các quyết định tín dụng và khả năng kiểm tra kiểm sốt của bộ phận
quản lý rủi ro tín dụng. Đồng thời việc đặt tại các khu vực giúp cho Phòng thẩm
định có điều kiện nắm bắt được những đặc điểm, tình hình địa phương và thị
trường nhằm giải quyết kịp thời các yêu cầu của Chi nhánh và rút ngắn thời gian
xử lý cơng việc.

4.2.1.2.Về hồn thiện quy trình tín dụng
Sự tồn tại qu y trình cấp tín dụng dựa trên đặc thù và tính rủi ro của từng
đối tượng nhằm hướng đến sự hợp lý của từng khách hàng vay. Tuy nhiên, theo
phân tích ở trên, cơ cấu tổ chức và Quy trình qua triển khai trên thực tế đã có
nhiều bất cập. Do đó cùng với việc sửa đổi cơ cấu tổ chức cấp tín dụng thì quy
trình tín dụng nên thực hiện theo hướng: Trong quy trình tín dụng áp dụng đối với

các doanh nghiệp, Phịng tín dụng sẽ là bộ phận thẩm định và cho ý kiến đề
xuất về khoản tín dụng để trình cấp thẩm quyền tại Chi nhánh phê duyệt. Trong
trường hợp khoản vay vượt mức phê duyệt của Chi nhánh thì việc cấp tín dụng sẽ
thêm sự tái thẩm định của Phòng thẩm định khu vực. Để giảm thiểu các thủ tục
và thời gian, quy định về xác định cấp tín dụng sẽ được áp dụng đối với những
doanh nghiệp có giới hạn tín dụng lớn (được quy định trong từng thời kỳ) và
Phòng thẩm định khu vực sẽ là nơi thực hiện xác định giới hạn tín dụng của các
khách hàng này.

4.2.2. Xây dựng chính sách tín dụng hiệu quả
Xây dựng chính sách tín dụng trên cơ sở mục tiêu định hướng tín dụng của
Agribank chi nhánh Sơn La, đồng thời phải phù hợp với điều kiện kinh tế xã
hội đặc thù của địa bàn, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và
giảm thiểu rủi ro, đảm bảo khả năng tăng trưởng trên cơ sở nâng cao chất
lượng tín dụng và bảo đảm an tồn. Chính sách này cần được công bố rộng rãi
cho cán bộ nhân viên, là cơ sở để cán bộ nhân viên hoạt động trong lĩnh vực tín
dụng thực hiện có định hướng và chủ động trong hoạt động tác nghiệp. Định
hướng của Agribank chi nhánh Sơn La là “Tăng trưởng tín dụng trên cơ sở


x
nâng cao chất lượng và hướng tới chuẩn mực quốc tế”. Dựa trên cơ sở định
hướng này, Agribank chi nhánh Sơn La cần xây dựng một chính sách tín dụng
hợp lý và hiệu quả

4.2.3. Các giải pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng của chi nhánh
4.2.3.1. Nâng cao chất lượng cơng tác thẩm định và phân tích tín dụng
Thực hiện phân tích và thẩm định chính xác rủi ro tổng thể của khách hàng
thơng qua xác định giới hạn tín dụng theo định kỳ 3 tháng. Công việc này sẽ giúp
cho ngân hàng có cái nhìn tổng thể về tình hình tài chính, chất lượng kinh

doanh và đánh giá triển vọng phát triển của khách hàng để nhận thấy những rủi
ro của doanh nghiệp, định ra một giới hạn tín dụng hợp lý, nằm trong giới hạn
chịu nợ của khách hàng đối với Agribank chi nhánh Sơn La .

4.2.3.2. Quản lý, giám sát và kiểm sốt chặt chẽ q trình giải ngân và sau
khi cho vay
- Thực hiện kiểm tra sử dụng vốn vay phù hợp với đặc thù của khoản vay
chất lượng khách hàng. Do mỗi khoản vay, mỗi khách hàng vay có sự khác biệt
nhất định mà cần xây dựng và lựa chọn một kế hoạch kiểm tra sử dụng vốn hợp
lý, đảm bảo an toàn cho chi nhánh nhưng cũng tạo thuận lợi cho hoạt động kinh
doanh của khách hàng và mối quan hệ giữa các bên.
- Trong kiểm tra sử dụng vốn, cần nghiêm túc thực hiện kiểm tra trên
thực tế, có đánh giá về việc sử dụng vốn, về tài sản bảo đảm của khách hàng,
kịp thời phát hiện những rủi ro và có biện pháp xử lý, tránh tình trạng thực hiện
kiểm tra mang tính đối phó, thực hiện trên giấy tờ.
- Cần có sự phân tích và đánh giá kịp thời những dấu hiệu của rủi ro, dựa
trên hệ thống các tín hiệu cảnh báo sớm về rủi ro tín dụng để nắm bắt khả năng
xử lý chủ động, kịp thời các rủi ro có nguy cơ xảy ra.
- Theo dõi chặt chẽ các nguồn tiền của khách hàng trên cơ sở xây dựng cơ chế tra
soát đối với từng loại vay, quy định nguồn tiền hàng từ phương án vay phải trả nợ ngay
sau khi thu được tiền, cho dù khoản vay chưa đến hạn. Kiểm tra chặt chẽ nguồn tiền từ
phương án kinh doanh sẽ giúp chi nhánh kịp thời thu nợ đến hạn.


xi
4.2.4. Các giải pháp hạn chế, bù đắp tổn thất khi rủi ro xảy ra
4.2.4.1. Tăng cường hiệu quả xử lý nợ có vấn đề
Cần thành lập ban quản lý nợ xấu tại Chi nhánh để tham mưu cho Ban Giám
đốc về hướng xử lý những khoản nợ có vấn đề khi có báo cáo về dấu hiệu rủi ro
từ các phòng nghiệp vụ. Là nơi tập trung lãnh đạo các Phịng có liên quan như Tín

dụng, Thẩm định, Kiểm tra kiểm soát nội bộ, Hội đồng xử lý nợ xấu sẽ đảm bảo
sự phối kết hợp giữa các bộ phận nhằm đưa ra các giải pháp thích hợp, tham mưu
kịp thời cho giám đốc chi nhánh cách thức xử lý nợ uyển chuyển, đúng đắn, phù
hợp với những khách hàng khác nhau. Trong xử lý nợ có vấn đề, cần thực hiện
các bước tuần tự và thận trọng cần thiết, khơng nên nóng vội mà phá vỡ những
mối quan hệ đã được thiết lập với khách hàng, đặc biệt là các khách hàng truyền
thống, cụ thể:
- Làm rõ thực trạng kinh doanh, tài sản bảo đảm, thái độ của khách hàng:
phân tích về khả năng phục hồi tình hình sản xuất kinh doanh, mức độ trả nợ,
sự hợp tác của khách hàng; tình trạng và khả năng xử lý tài sản bảo đảm.
- Lựa chọn phương pháp xử lý: phương pháp khai thác (work – out)
hay phương pháp thanh lý (liquidation). Việc lựa chọn phương pháp xử lý
cần uyển chuyển, áp dụng phù hợp với đặc thù của từng khách hàng và khả năng
của Chi nhánh, đảm bảo hiệu quả cao với chi phí hợp lý.

4.2.4.2. Sử dụng các công cụ bảo hiểm và bảo đảm tiền vay.
Yêu cầu khách hàng vay phải mua bảo hiểm trong quá trình xây dựng và
bảo hiểm cơng trình (đối với các dự án đầu tư), bảo hiểm hàng hóa… Trên
thực tế thời gian qua, nhờ sử dụng yêu cầu này mà những tổn thất vốn vay do
thiên tai gây ra đã được ABIC thanh tốn, giảm thiểu đáng kể những tổn thất.
Hồn thiện về mặt pháp lý của tài sản đảm bảo tiền vay để thuận lợi trong
xử lý tài sản bảo đảm nguồn thu nợ thứ hai khi rủi ro tín dụng xảy ra. Qua xử lý
một số tài sản bảo đảm tiền vay cho thấy sở hữu về tài sản khơng rõ ràng, khơng
có giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu nên việc bán tài sản rất khó khăn (cơ
quan công chứng không chịu công chứng hợp đồng, người mua e ngại…).


xii
4.2.4.3. Thực hiện nghiêm túc phân loại nợ và trích lập dự phòng
Thực hiện nghiêm túc phân loại nợ, tránh tình trạng vì kết quả kinh doanh

mà khơng tn thủ tính chính xác trong phân loại nợ và trích lập dự phịng rủi
ro, thực hiện trích lập dự phịng nhằm bù đắp tổn thất khi rủi ro xảy ra.

4.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
- Lựa chọn những cán bộ có năng lực, có trình độ chun mơn và đạo
đức tốt để bố trí vào bộ phận tín dụng. Cần tiêu chuẩn hóa cán bộ hoạt động tín
dụng theo các tiêu chí chun mơn, đạo đức rõ ràng, làm cơ sở để chuẩn hóa và
nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ làm việc trong một môi trường đầy rủi ro.
- Bố trí đủ và phân cơng cơng việc hợp lý cho cán bộ, tránh tình trạng quá
tải cho cán bộ để đảm bảo chất lượng công việc, giúp cho cán bộ có đủ thời gian
nghiên cứu, thẩm định và kiểm tra giám sát các khoản vay một cách có hiệu quả.
- Tăng cường cơng tác đào tạo, tái đào đạo, thực hiện đào tạo định kỳ
và thường xuyên để nâng cao trình độ kiến thức cũng như khả năng vận dụng
những kinh nghiệm, kỹ thuật mới trong thẩm định tín dụng, quản trị rủi ro, nâng
cao chất lượng tín dụng.
- Xây dựng chế độ đánh giá, khen thưởng và kỷ luật dựa trên chất lượng
tín dụng và hiệu quả cơng việc mà cán bộ đó thực hiện.
- Thực hiện luân chuyển cán bộ trong quản lý khách hàng để giảm trừ
những tiêu cực do những mối quan hệ được tạo lập q d ài.
- Chun mơn hố đội ngũ cán bộ tín dụng, nên phân loại cán bộ tín dụng để từ đó
giao phụ trách từng nhóm khách hàng cho phù hợp với trình độ quản lý của cán bộ
tín dụng nhằm đạt hiệu quả cao và quản lý chặt chẽ khách hàng.

4.2.6. Hoàn thiện cơ chế giám sát nội bộ.
Để nâng cao hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng, đảm bảo tuân thủ các
chiến lược tín dụng, chính sách phê duyệt tín dụng và cơ cấu dư nợ tín dụng theo
quy định của ngân hàng, cơng tác kiểm tra và giám sát tín dụng độc lập phải được
tiến hành thường xuyên. Định kỳ bộ phận kiểm tra phải yêu cầu cán bộ tín dụng
cung cấp các báo cáo mới nhất về khách hàng, khoản vay, đồng thời kiểm tra toàn

xiii
bộ hồ sơ tín dụng và các điều kiện liên quan. Qua đó, bộ phận kiểm tra có thể đánh
giá và giám sát về việc tn thủ quy trình tín dụng, chính sách tín dụng, danh mục
cho vay, tình trạng nợ xấu…của ngân hàng để lập báo cáo trình cấp trên. Lãnh đạo
cấp trên phải có trách nhiệm xem xét để kịp thời đưa ra những biện pháp giải quyết
nếu có sai sót trong q trình hoạt động của ngân hàng như cho vay vượt hạn mức,
tài sản đảm bảo khơng hợp pháp… Ngồi ra, các lãnh đạo cần giám sát, quản lý,
theo dõi cán bộ tín dụng, cán bộ thẩm định để tránh các sai phạm về đạo đức có thể
xảy ra nhất là khi cán bộ tín dụng có những biểu hiện bất thường.

4.2.7 Đa dạng hố danh mục cho vay
Như đối với Agribank chi nhánh Sơn La thì ngành xây lắp và nhóm khách
hàng cơng nghiệp, thủy điện là chủ yếu. Tuy nhiên, ngân hàng cũng không nên cho
vay tập trung chỉ với nhóm này vì hoạt động cơng nghiệp thường có thời gian hồn
vốn lâu, kĩ thuật công nghệ phức tạp, thị trường không ổn định. Nếu xảy ra rủi ro,
tổn thất của ngân hàng sẽ rất lớn. Do vậy, ngân hàng đa dạng hoá danh mục cho vay
như: cho vay các ngành, nghề khác nhau; các thành phần kinh tế; các hình thức vay
( từng lần, hạn mức, thấu chi…).
Mặt khác, ngân hàng nên tăng cường cho vay đồng tài trợ, hợp vốn vì hình thức
này cũng giúp phân tán rủi ro. Bởi thông thường các khoản cho vay đồng tài trợ,
hợp vốn thường là các khoản lớn, khó thẩm định mà khả năng về vốn của ngân hàng
cũng khơng tài trợ tồn bộ được. Trong trường hợp đó, ngân hàng sẽ kết hợp với
các ngân hàng khác đánh giá và cho vay, như vậy rủi ro sẽ được chia sẻ mà vẫn đảm
bảo lợi nhuận thu được.

4.3.Một số kiến nghị đối với cấp trên
4.2.1.Kiến nghị đối với Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn
Việt Nam
4.2.2.Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước

4.2.3.Kiến nghị đối với chính phủ


xiv

KẾT LUẬN
Cùng với những khó khăn của nền kinh tế và cuộc khủng hoảng tài chính
trên phạm vi tồn cầu, chất lượng tín dụng của Agribank chi nhánh Sơn La đang
có những dấu hiệu giảm sút nghiêm trọng. Do đó nâng cao chất lượng tín dụng
thơng qua hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng là nhiệm vụ hàng đầu của
Agribank Sơn La trong giai đoạn hiện nay. Qua trình cơng tác tại Agrbank chi
nhánh Sơn La tơi nhận thấy việc triển khai nghiên cứu về Quản trị rủi ro tín dụng
và các giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh
Sơn La là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, nó góp phần giảm bớt tổn thất, nâng
cao hiệu quả kinh doanh và tạo điều kiện cho Agribank chi nhánh Sơn La tồn tại và
phát triển trong môi trường cạnh tranh thời mở cửa.
Dựa trên những cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín
dụng, Luận văn đi sâu nghiên cứu thực trạng và ngun nhân rủi ro tín dụng cũng
như cơng tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh Sơn La, chỉ ra những
mặt còn hạn chế cần khắc phục. Từ đó, tác giả đã mạnh dạn đưa ra những giải
pháp cụ thể để nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng trên cơ sở những
quan điểm định hướng và mục tiêu trong giai đoạn phát triển sắp tới. Một số
giải pháp nằm ngoài tầm quyết định của Agribank chi nhánh Sơn La, tác giả đã
đề xuất và kiến nghị với Agribank, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Chính phủ
để hỗ trợ cho sự tăng trưởng tín dụng bền vững.
Đề tài được viết trên cơ sở kết hợp lý thuyết về rủi ro tín dụng trong
kinh doanh ngân hàng cùng với kinh nghiệm thực tiễn trong công tác tín dụng của
tác giả. Tuy nhiên do những hạn chế về mặt kiến thức lý thuyết và thực tiễn trong
mơi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng, nên đề tài nghiên cứu khơng
tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế, các giải pháp đưa ra có thể chưa có tính ứng

dụng cao. Rất mong sự đóng góp ý kiến của các Thầy, Cô và các anh, chị, em
đồng nghiệp. Qua đây tôi xin chân thành cảm ơn thầy GS.TS Nguyễn Thành Độ,
người đã tận tình hướng dẫn tơi hồn thành luận văn này./.


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động ngân hàng là dạng hoạt động rất nhạy cảm, đặc biệt, nó liên quan
và ảnh hưởng trực tiếp đến tồn bộ hoạt động của nền kinh tế. Đối tượng kinh
doanh của ngân hàng là tiền tệ – loại hàng hoá nhạy cảm với rủi ro. Chứng kiến
cuộc khủng hoảng tài chính tồn cầu từ năm 2008 đến nay ta thấy tính dễ lây lan rủi
ro giữa các ngân hàng với nhau. Sự hoạt động yếu kém hay đổ vỡ của một ngân
hàng sẽ gây ra phản ứng dây truyền đối với toàn bộ hệ thống ngân hàng.
Việt Nam gia nhập WTO Ngân hàng là một lĩnh vực hoàn toàn mở trong
cam kết gia nhập, theo lộ trình từ năm 2010 lĩnh vực Ngân hàng mở cửa hoàn toàn.
Như vậy, muốn tồn tại và phát triển, các ngân NHTM phải lành mạnh hóa tài chính
theo tiêu chuẩn quốc tế, quản lý tốt rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh. Ngày nay, hoạt động Quản trị tài sản nợ-tài sản có và quản
lý rủi ro được các NHTM đặc biệt quan tâm. Cùng với sự phát triển của khoa học
kỹ thuật và công nghệ thông tin thì mức độ rủi ro trong hoạt động ngân hàng cũng
đa dạng, phức tạp và tinh vi hơn rất nhiều so với trước đây. Chính điều này địi hỏi
các nhà quản trị ngân hàng cần phải phát hiện sớm các rủi ro, đặc biệt là các rủi ro
tiềm ẩn.
Hiện nay, đối với hầu hết các NHTM Việt Nam thì dư nợ tín dụng thường
chiếm tỷ trọng lớn nhất từ 60-70% trong danh mục tài sản có và thu nhập từ hoạt
động tín dụng chiếm khoảng 2/3 thu nhập của Ngân hàng. Đặc biệt nguồn tín dụng
này đã và đang đóng vai trò kênh dẫn vốn chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.
Trong khi đó rủi ro trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng lại có xu hướng tập

trung chủ yếu vào danh mục tín dụng. Rủi ro tín dụng và nợ xấu hiện đang là vấn đề
nóng bỏng cần quan tâm để nâng cao năng lực tài chính, tăng sức cạnh tranh của các
NHTM. Các NHTM Việt Nam cũng nhận thức được vấn đề này và đang trong quá
trình tìm ra biện pháp tối ưu để hạn chế rủi ro ở mức cho phép.