TOÀN CẢNH VỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG

CHỦ ĐỀ 1
TOÀN CẢNH VỀ CHIẾN TRANH
THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG

NHÓM 7UP

PAGE 01


TÀI CHÍNH QUỐ C TẾ
GV: BÙI KIM PHƯƠNG

NHĨM 7UP
THÀNH VIÊN

MSSV

Nguyễ n Ngọc Thảo Nguyên
Nguyễ n Thanh Thảo
Phạm Hoàng Yế n Thi
Nguyễ n Thị Cẩm Thu
Lê Ngọc Bảo Trâm
Lê Phạm Thị Nhựt Vy
Nguyễ n Cẩm Yên

K204041176
K204041195
K204041197
K204041200
K204041208
K204041221

K204041224
PAGE 02


MỤC LỤC
I. THÔNG TIN VỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI

Bối cảnh
Nguyên nhân

04

Nguyên nhân cụ thể

05

Nguyên nhân sâu xa

09

Diễn biến

10

II. TÁC ĐỘNG CỦA CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI

Gây bất an cho doanh nghiệp và người
tiêu dùng hai bên

12

Tác động đến thế giới

13

Tác động đến Việt Nam

15

Tác động tiêu cực

16

Tác động tích cực

17

III. BÀI HỌC RÚT RA VỚI VIỆT NAM

19

IV. KẾT LUẬN

22

V. TÀI LIỆU THAM KHẢO

NHÓM 7UP

23

PAGE 03


CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG
Ngày 6/7/2018, chính quyền Mỹ chính thức
"khai hỏa" chiến tranh thương mại với Trung
Quốc bằng việc áp thuế quan 25% đối với 818
mặt hàng nhập khẩu từ quốc gia này trị giá 34
tỷ USD vào thị trường Mỹ. Trung Quốc lập tức
đáp trả bằng cách áp thuế 25% lên 545 mặt
hàng nhập khẩu từ Mỹ. Động thái này đã gây
căng thẳng thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn
nhất thế giới.

I. THÔNG TIN VỀ CHIẾN TRANH
THƯƠNG MẠI
BỐ I CẢNH
Chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ (còn được gọi
tắt là Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung) khởi đầu vào ngày
22/3/2018 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đánh thuế 50
tỷ USD đối với hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ, để ngăn
chặn những gì họ cho là hành vi thương mại không công bằng và
hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ.
Trong suốt vài tháng, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã có nhiều động thái
trả đũa lẫn nhau, đánh thuế đối với nhiều mặt hàng, như nông sản, ô
tô, hóa chất, máy móc, kim loại và thiết bị y tế. Tranh chấp thương
mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ có tác động đối với các
quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.
NHĨM 7UP

PAGE 04


NGUYÊN NHÂN DẪ N ĐẾ N CHIẾ N
TRANH THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG
Các vấn đề sau đây được xem là những nguyên nhân cụ thể
gây ra căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, đặc biệt từ sau khi
Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
năm 2001, dẫn đến chiến tranh thương mại hiện nay.

NGUYÊN NHÂN CỤ THỂ
Thứ nhất

Thứ hai

Thứ ba

Chính sách
bảo hộ của
chính quyền
Tổng thống
Trump

Thâm hụt
thương mại
lớn của Mỹ
với Trung
Quốc

Tham vọng

của Trung
Quốc trở
thành quốc
gia công
nghệ hàng
đầu thế giới

NHĨM 7UP

Thứ tư

Tình trạng vi
phạm bản
quyền
nghiêm
trọng ở
Trung Quốc

Thứ năm

Các biện
pháp hạn chế
đầu tư của
Trung Quốc

PAGE 05


THỨ NHẤ T, CHÍNH SÁCH BẢO HỘ CỦA CHÍNH
QUYỀ N TỔNG THỐ NG TRUMP.

Từ khi lên cầm quyền, Tổng thống Donald Trump đã theo đuổi chính sách
bảo hộ mậu dịch với mục tiêu “nước Mỹ trên hết” và “làm nước Mỹ vĩ đại trở
lại”. Ngay sau khi nhậm chức, ông Trump đã rút khỏi hoặc yêu cầu đàm phán
lại một loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Mỹ đã ký kết hoặc đang
thực thi.
Chính sách bảo hộ mậu dịch này không chỉ dẫn đến chiến tranh thương mại
với Trung Quốc, mà còn dẫn đến xung đột thương mại với những nước được
xem là đồng minh của Mỹ (như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc) hay láng giềng gần
của Mỹ (như Canada, Mexico).

THỨ HAI, THÂM HỤT THƯƠNG MẠI LỚN
CỦA MỸ VỚI TRUNG QUỐ C.
Thâm hụt thương mại của Mỹ được xem là nguyên nhân trực tiếp gây căng
thẳng thương mại Mỹ - Trung. Năm 2017, Mỹ nhập khẩu 506 tỷ USD hàng hóa
từ Trung Quốc, trong khi chỉ xuất khẩu 131 tỷ USD hàng hóa sang Trung Quốc.
Như vậy, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lên đến 375 tỷ USD.
Nguyên nhân dẫn đến thâm hụt thương mại phần lớn cũng là do Trung Quốc
phá giá đồng nhân dân tệ, khiến hàng hóa trở nên rẻ hơn rất nhiều so với hàng
hóa của Mỹ. Nhờ đó Trung Quốc có thể thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng thị
trường.
Đáng lưu ý là thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc liên tục tăng từ khi
Trung Quốc gia nhập WTO (từ 100 tỷ USD năm 2001 lên 375 tỷ USD năm
2017). Chính quyền Mỹ đã nhiều lần yêu cầu Trung Quốc giảm thặng dư
thương mại với Mỹ. Trung Quốc đáp trả rằng để giảm thâm hụt thương mại,
chính Mỹ cần tăng cường hoạt động xuất khẩu của mình.
NHĨM 7UP

PAGE 06

THỨ BA, THAM VỌNG CỦA TRUNG QUỐ C TRỞ THÀNH QUỐ C
GIA CÔNG NGHỆ HÀNG ĐẦ U THẾ GIỚI.
Mặc dù thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc được xem là nguyên
nhân bên ngoài của cuộc chiến tranh thương mại, song vấn đề cốt lõi của
căng thẳng giữa 2 nước chính là Mỹ lo ngại về tham vọng của Trung Quốc trở
thành quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới.
Với mục tiêu trở thành nền kinh tế tiên tiến trên thế giới, không phụ thuộc vào
nhập khẩu các công nghệ then chốt từ các đối thủ cạnh tranh chính, Trung
Quốc hiện đang đổ hàng tỷ USD vào chương trình "Sản xuất tại Trung Quốc
2025 (Made in China 2025)" để tạo động lực phát triển các ngành công nghệ
trọng yếu, trong đó có người máy, trí tuệ nhân tạo, hàng không vũ trụ, ô tô
chạy điện, công nghệ Internet 5G.
Nghịch lý là tham vọng của Trung Quốc rất lớn trong khi trình độ cơng nghệ
lại cịn nhiều hạn chế. Để thực thi chiến lược "Sản xuất tại Trung Quốc 2025",
các công ty Trung Quốc phải dựa vào các công nghệ cốt lõi từ Mỹ.

Mỹ cáo buộc Trung Quốc bằng những thỏa thuận ngầm đang buộc các công
ty Mỹ phải chuyển giao công nghệ cho các đối tác Trung Quốc trong liên
doanh. Trung Quốc bác bỏ cáo buộc này. Tuy nhiên, Mỹ cịn cáo buộc Trung
Quốc tìm mọi cách lấy cơng nghệ của Mỹ thông qua các phương thức như
nhập khẩu cơng nghệ hay thậm chí ăn cắp cơng nghệ.
Một phương thức nữa được các công ty lớn của Trung Quốc (ví dụ như ZTE,
Huawei, China Mobile) sử dụng để có công nghệ cao của Mỹ là thông qua
mua bán, sáp nhập với các cơng ty Mỹ.
NHĨM 7UP

PAGE 07


THỨ TƯ, TÌNH TRẠNG VI PHẠM BẢN QUYỀ N

NGHIÊM TRỌNG Ở TRUNG QUỐ C.
Mỹ nhiều lần cáo buộc về tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nghiêm
trọng ở Trung Quốc, đặc biệt là đối với bản quyền của các cơng ty Mỹ. Chính
quyền Mỹ cho rằng, các cơng ty Mỹ đã mất nhiều tỷ USD mỗi năm do việc ăn
cắp bí mật thương mại của Trung Quốc. Điều này xuất phát từ khả năng bảo
vệ quyền sở hữu trí tuệ rất yếu kém của hệ thống pháp luật Trung Quốc.
Mặc dù Trung Quốc hiện nay đẩy mạnh công tác bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ,
song phần lớn tiến bộ tập trung ở mảng bản quyền tác giả và nhãn hiệu, trong
khi tình trạng bắt buộc chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực công nghiệp
then chốt vẫn tràn lan.

THỨ NĂM, CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ ĐẦ U TƯ CỦA
TRUNG QUỐ C.
Mỹ phản ứng mạnh mẽ trước việc Trung Quốc khơng trao cho các cơng ty
nước ngồi quyền tiếp cận thị trường nước này một cách tương xứng. Chính
phủ Trung Quốc đã đưa ra cam kết là sẽ nới lỏng giới hạn chủ sở hữu nước
ngoài trong các lĩnh vực sản xuất ơ tơ, đóng tàu và máy bay càng sớm càng
tốt; đồng thời hứa thúc đẩy các biện pháp đã công bố nhằm mở cửa lĩnh vực
tài chính của nước này.
Tuy nhiên, Mỹ tỏ ra hồi nghi cam kết trên, bởi Trung Quốc đã từng đưa ra
những hứa hẹn tương tự khi gia nhập WTO năm 2001, song khơng thực thi.
Nhờ đó, các cơng ty Trung Quốc đã tận dụng thời gian dài hàng chục năm
được bảo hộ để tạo lập vị thế thống lĩnh tại thị trường nội địa, đồng thời có khả
năng tiến ra đầu tư ở nước ngồi.
NHĨM 7UP

PAGE 08


NGUYÊN NHÂN SÂU XA

Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung là mâu thuẫn ngày càng gay
gắt giữa 2 cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới. Dự báo, đến năm
2030, GDP danh nghĩa của Trung Quốc sẽ vượt Mỹ.

Ở thời điểm lúc bấy giờ, Mỹ cảm thấy vị trí thế giới của mình đang bị
đe dọa, có nhiều bằng chứng rằng mỗi khi có 1 nước có GDP bằng
60% của mình thì Mỹ sẽ tìm cách bắt đầu hành động, các quốc gia
như Nga, Nhật, Đức cũng đã từng là đối tượng bị nhắm đến của Mỹ.
Với sự phát triển quá nhanh của mình thì Trung Quốc sẽ là đối tượng
tiếp theo. Những năm gần đây, sự cạnh tranh giữa 2 siêu cường càng
trở nên gay gắt trong bối cảnh sức mạnh của Mỹ có dấu hiệu suy giảm
và Trung Quốc đang vươn lên phát triển. Dự báo, đến năm 2030, GDP
danh nghĩa của Trung Quốc sẽ vượt Mỹ. Bản thân Mỹ lo ngại bởi các
chính sách như “Made in China 2025” và “Sáng kiến vành đai con
đường” để làm chủ vận tải sẽ khiến Mỹ khơng cịn ở vị trí độc tơn.
Trong khi đó, Trung Quốc lại đang bộc lộ tham vọng thay thế Mỹ ở vị
trí thống lĩnh bàn cờ địa chính trị thế giới.

NHĨM 7UP

PAGE 09


DI Ễ N BI Ế N
SỰ KIỆN

ĐÁNH VÀO THUẾ QUAN

THỜI GIAN

Ngày 22/3/2018

Mỹ thông báo đánh thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng Trung Quốc

Ngày 2/4/2018

Trung Quốc áp thuế mới đối với 128 mặt hàng Mỹ để “trả đũa”

Ngày 15/6/2018

Mỹ áp thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng Trung Quốc, bắt đầu từ tháng 7
cùng năm. Chia làm 2 gói là 34 tỷ và 16 tỷ

Ngày 19/6/2018

Trung Quốc dọa đánh thuế 25% lên 50 tỷ hàng Mỹ

Ngày 6/7/2018

Hai bên cùng ra địn nhằm vào 34 tỷ hàng hố của nhau

Ngày 23/8/2018

Hai bên đánh thuế 25% vào 16 tỷ USD còn lại

Ngày 24/9/2018

Ngày 1/12/2018

Ngày 10/5/2019

Ngày 13/5/2019

NHÓM 7UP

Mỹ đánh thuế 10% lên 200 tỷ USD hàng Trung Quốc. Trung Quốc áp
thuế 5-10% lên 60 tỷ USD hàng Mỹ

Lãnh đạo 2 bên tuyên bố ngừng chiến

Mỹ tăng thuế từ 10% lên 25% với 200 tỷ hàng Trung Quốc
Trung Quốc tuyên bố áp thuế 10-25% lên 60 tỷ hàng hoá Mỹ, bắt đầu
từ 1/6/2019

PAGE 10


CÁC HÀNH ĐỘNG KHÁC
MỸ
Hạn chế hoạt động đầu tư của Trung
Quốc vào Mỹ ở các lĩnh vực CÔNG
NGHIỆP VÀ KỸ THUẬT QUAN TRỌNG.

TRUNG QUỐC
Trung Quốc có thể TỪ BỎ CÁC CAM
KẾT MUA THÊM 10 TRIỆU TẤN SẢN
PHẨM nông nghiệp Mỹ. Điều đó sẽ kéo
dài "nỗi đau" cho nơng dân Mỹ.

KIỂM SỐT CHẶT HƠN CƠNG NGHỆ, bởi Trung Quốc có thể SIẾT CHẶT NGUỒN

Trung Quốc đang phải lệ thuộc vào các CUNG ĐẤT HIẾM, khiến các ngành công
microchip tân tiến của Mỹ để thực hiện kế nghệ cao, vũ khí của Mỹ bị tác động
hoạch Made in China 2025.
mạnh.
Bộ Thương mại Mỹ ĐƯA HUAWEI VÀO
DANH SÁCH CẤM mua các bộ phận và
linh kiện từ Mỹ. Sau lệnh cấm này, nhiều
công ty Mỹ dừng hợp tác với Huawei.

gần 20% công ty Mỹ đã nếm trải cảnh
KIỂM TRA HẢI QUAN Ở TRUNG QUỐC
CHẬM CHẠP hơn, theo Phòng Thương
mại Mỹ ở Trung Quốc.

Trung Quốc có thể BÁN PHÁ GIÁ
Mỹ dọa sẽ "CẤM CỬA" THÊM 5 CÔNG TY
MỘT PHẦN TRONG SỐ HƠN 1.100
TRUNG QUỐC TRONG LĨNH VỰC
TỶ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Điều
CAMERA GIÁM SÁT và cảnh báo UAV
này có thể sẽ khiến Mỹ rơi vào hỗn
nước này có thể đánh cắp dữ liệu.
loạn.
Washington thúc giục các đồng minh
KHÔNG SỬ DỤNG THIẾT BỊ CỦA HUAWEI
TRONG MẠNG 5G, và nhiều nước như
Australia và New Zealand đã hưởng ứng.

Trung Quốc thiết lập các khâu KIỂM
TRA CHẶT CHẼ HƠN ĐỐI VỚI CÁC
CÔNG TY MỸ trong các lĩnh vực như
thuế, thiết bị chữa cháy và chứng chỉ
môi trường...



SIẾT CHẶT QUẢN LÝ DU HỌC SINH
ĐỂ NHÂN DÂN TỆ TRƯỢT GIÁ SO VỚI
TRUNG QUỐC, đặc biệt ở các ngành học ĐỒNG ĐƠLA MỸ khiến hàng hóa Trung
tự động hóa, hàng khơng, chế tạo cơng Quốc rẻ hơn ở nước ngồi và sản phẩm
nghệ cao.
của Mỹ đắt đỏ hơn ở Trung Quốc.

NHÓM 7UP

PAGE 11


II. TÁC ĐỘNG CỦA CHIẾN
TRANH THƯƠNG MẠI
Gây bấ t an cho
doanh nghiệp và người tiêu dùng hai bên

1

Kinh tế kém sắc
Sản lượng công nghiệp, doanh thu bán lẻ và đầu tư ở Trung Quốc trong tháng 4
đều giảm tốc mạnh hơn dự báo.

Tại Mỹ, doanh thu bán lẻ bất ngờ giảm trong tháng 4, sản lượng của các nhà máy
cũng giảm lần thứ 3 trong vòng 4 tháng.

2

Đầu tư sụt giảm
Theo báo Les Echos, đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ năm 2018 giảm 80%.
Đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc cũng giảm xuống 12,9 tỷ USD trong 2018.

3

Hàng hoá sụt giảm
Giá thực phẩm ở Trung Quốc tăng 6,1% trong tháng 4, do giá thịt lợn và trái cây
lên cao. Giá thịt lợn đã tăng từ 5,1% lên 14,4% hồi tháng 3.
Hãng xe Mỹ General Motors dự đoán năm nay chi phí phát sinh thêm 1 tỷ đơla vì
thuế và nguyên vật liệu.
Harley-Davidson cho biết, chi phí liên quan đến thuế Trung Quốc và EU là 23,7
triệu USD năm 2018 và dự kiến sẽ lên đến 100-120 triệu USD năm nay.

4

Chứng khoán lao dốc
Thị trường chứng khoán cả hai nước năm 2018 đã chứng kiến mức giảm mạnh
nhất trong gần một thập kỷ.

5

Hạ dự báo doanh số
Hãng Apple giảm dự báo doanh số trong quý đầu, nói rằng doanh số iPhone
chậm chạp tại Trung Quốc.

Tập đoàn Intel sản xuất chip máy tính hạ dự báo doanh thu cho năm nay, viện lý
do nhu cầu từ Trung Quốc sa sút.
Các công ty thiết bị như Caterpillar hay Deere & Co cho hay, thuế quan sẽ gây
thiệt hại hàng trăm triệu đôla cho họ trong năm nay.

6

Nhiều công ty dời đi
Một loạt công ty quyết định di dời dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc sang
các trung tâm giá rẻ khác ở châu Á.

7

Tẩy chay hàng hoá
Trên các mạng xã hội Trung Quốc xuất hiện dày đặc các thông điệp kêu gọi người
dân nước này tẩy chay các sản phẩm của Mỹ như Apple, McDonald's…

NHÓM 7UP

PAGE 12


TÁC ĐỘNG ĐẾ N THẾ GIỚI
Nguồ n cung bên ngoài phát triển thay thế cho Trung Quố c
Từ tháng 7/2018, hàng loạt cơng ty Mỹ đã tìm kiếm lựa chọn mới thay thế Trung
Quốc. Khảo sát cho thấy nhu cầu tìm kiếm nguồn cung bên ngồi Trung Quốc của
doanh nghiệp Mỹ tăng nhanh theo mức độ xấu đi của quan hệ giữa hai cường
quốc này.
Trong bối cảnh Washington ngày càng gia tăng áp lực để ngăn chặn Huawei của
Trung Quốc tham gia phát triển mạng 5G. Chính phủ Anh hời đầu năm nay đã cam

kết loại Huawei khỏi các yếu tố quan trọng, nhạy cảm nhất của mạng 5G, đồng thời
thúc đẩy các kế hoạch chấm dứt sự tham gia của Huawei vào cơ sở hạ tầng 5G
của Anh vào năm 2023. Đây có thể là thời điểm các công ty như NEC của Nhật Bản
và Samsung của Hàn Quốc phát triển.

Hiệu ứng chuyển hướng thương mại
Ở phạm vi toàn cầu, việc áp thuế của Mỹ đối với Trung Quốc đã khiến những đối tác
thương mại khác cạnh tranh hơn ở thị trường Mỹ và có hiệu ứng chuyển hướng
thương mại. Trong số 35 tỷ USD thiệt hại do xuất khẩu của Trung Quốc sang thị
trường Mỹ, khoảng 21 tỷ USD (tương đương 63%) đã được chuyển sang các nước
khác, trong khi phần còn lại, tương đương 14 tỷ USD, đã được chuyển hướng sang
các nước khác, hoặc bị mất hoặc bị thu hồi bởi các nhà sản xuất Mỹ.
Cụ thể là người hàng xóm của Mỹ - Mexico; nước này đã tăng xuất khẩu sang Mỹ
thêm 3,5 tỷ USD, chủ yếu trong lĩnh vực nông sản, thiết bị vận tải và máy móc thiết
bị điện. Liên minh châu Âu cũng đạt được khoảng 2,7 tỷ USD nhờ xuất khẩu tăng,
chủ yếu trong lĩnh vực máy móc.
Những lợi ích do chuyển hướng thương mại của Hàn Quốc, Canada và Ấn Độ nhỏ
hơn nhưng vẫn đáng kể, từ 0,9 – 1,5 tỷ USD. Những lợi ích cịn lại dành cho phần lớn
các nước Đông Nam Á khác và phần nhỏ là các nước Châu Phi.
NHÓM 7UP

PAGE 13


Kinh tế thế giới bấ t ổn
Việc Mỹ và Trung Quốc đáp trả nhau quyết liệt bằng những biện pháp thuế quan
khơng chỉ gây tổn hại cho chính các quốc gia này, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến
các quốc gia khác trên thế giới. Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung nổ ra làm suy
yếu đầu tư, làm giảm chi tiêu, làm xáo trộn thị trường tài chính và làm chậm đi tăng
trưởng của kinh tế toàn cầu…

Chiến tranh thương mại là một tổng thể các biện pháp trả đũa mà mục tiêu là tác
động nhiều nhất tới đối thủ cho tới khi đối tượng suy sụp và từ bỏ theo đuổi chiến
tranh. Khơng bao giờ có người thắng trong một cuộc chiến thương mại.
Mặc dù trước đó có dự báo rằng thế giới có thể đạt nhịp độ tăng trưởng mạnh
trong năm 2018 và 2019, song tiến bộ quan trọng này có thể nhanh chóng bị tổn
hại nếu các chính phủ chỉ dựa vào các chính sách thương mại hạn chế, đặc biệt
các biện pháp trả đũa thương mại leo thang khơng thể kiểm sốt nổi.
Vì vậy, vào đầu năm 2018, Bộ phận dự báo và phân tích kinh tế (EIU) của The
Economist nhận định: Chính sách thương mại đang trở thành nguy cơ lớn nhất đối
với tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Khiến cho tăng trưởng kinh tế tồn cầu có thể
giảm từ 1 đến 3% trong vài năm tới. Làn sóng mới về chủ nghĩa bảo hộ sẽ khiến thế
giới khó ứng phó trước những nguy cơ suy thối kinh tế tồn cầu trong tương lai,
xét từ khía cạnh
thuế nhập khẩu
tăng

làm

giảm

sức chi tiêu của
người tiêu dùng.

NHĨM 7UP

PAGE 14


TÁC
ĐỘNG

ĐẾN
VIỆT
NAM

Nếu chiến tranh thương mại leo thang, hàng
hóa Trung Quốc khơng thể xuất khẩu sang
Hoa Kỳ, họ sẽ tìm cách xuất khẩu sang các
quốc gia châu Á khác, trong đó có Việt Nam.
Vì vậy quốc gia nào để đồng tiền của mình lên
giá so với NDT quá nhiều sẽ chịu áp lực cạnh
tranh nhiều nhất từ hàng Trung Quốc. Đó cũng
chính là thách thức của Việt Nam.
NHĨM 7UP

PAGE 15


TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC
Nếu TQ khơng xuất sang Mỹ thì họ sẽ giảm giá và xuất vào các thị trường khác mà thị trường VN
thì cận kề. Hàng hóa khơng cịn là hàng trung gian máy móc thiết bị mà lúc này là hàng tiêu
dùng như nội thất, hóa chất, nhựa, cao su, nông thủy sản.
Điều đáng lo là cơn sóng này sẽ kết hợp với vấn đề tỷ giá . Nếu chiến tranh thương mại leo
thang, đồng nhân dân tệ có thể sẽ tiếp tục mất giá thêm nữa, và trong khi nếu VND vẫn giữ ổn
định với USD thì hàng Trung Quốc đã rẻ sẽ cịn rẻ hơn, hàng Việt sẽ đắt hơn và không cạnh tranh
nổi.
Nhưng các dòng sản phẩm 200 tỷ USD mà Mỹ đe dọa áp thêm thuế 10% khơng có hàng may
mặc và giày dép. Như vậy sẽ khơng có lo ngại về các nhóm hàng này tràn vào thị trường Việt
Nam. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là hàng may mặc và giày dép của Việt Nam sang Mỹ cũng
khơng được lợi gì nếu Mỹ áp thuế 10%.
Nếu chiến tranh thương mại Mỹ- Trung chỉ dừng lại ở việc trừng phạt thuế suất 25% lên 34 tỷ

USD hàng nhập khẩu thì tác động trực tiếp đến ngoại thương là không đáng kể. Nhưng ngay cả
khi đó thì tác động mạnh đã diễn ra trên thị trường tiền tệ.
Việc đồng NDT xuống giá đã tạo sức ép lên đồng VND. Việt Nam không nên chủ động phá giá
để duy trì tính cạnh tranh, nhưng cũng không nên cứng nhắc cố định tỷ giá và dùng dự trữ ngoại
tệ để bảo vệ.
Các mặt hàng về linh phụ kiện điện, điện tử của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng vì đây là mặt hàng
Việt Nam có giá trị xuất rất lớn sang Trung Quốc. Và một tỷ phần đáng kể các linh kiện này được
lắp ráp trong sản phẩm cuối cùng để xuất sang Mỹ. Nếu Mỹ áp thêm thuế lên các mặt hàng này
thì xuất khẩu Trung Quốc sẽ giảm kéo theo sự suy giảm của xuất khẩu từ Việt Nam.
Tranh chấp có thể dấy lên giữa Việt Nam, Mỹ và Trung Quốc về

Rào cản về thuế quan từ cả

vấn đề truy xuất nguồn gốc xuất xứ hàng hóa. Trên thực tế, các

2 phía Mỹ và Trung sẽ làm

mặt hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam sang Mỹ như các sản

cho sản phẩm Việt Nam mất

phẩm may mặc, da và giày dép, thiết bị điện tử và điện quang,

lợi thế, giảm khả năng cạnh

sản phẩm hóa chất và khống sản phi kim loại, máy móc và

tranh trên thị trường do giá

thiết bị; gỗ, giấy, sản phẩm từ giấy, in ấn và xuất bản… có thành

bán sản phẩm cao, không

phần xuất xứ từ Trung Quốc được mượn danh sản xuất tại Việt

thể tiếp cận được đối tượng

Nam; Hay Việt Nam nhập khẩu nho, đậu nành, yến mạch Mỹ rồi

tiêu thụ tại hai thị trường đối

xuất khẩu sang Trung Quốc nhưng vì "chiến tranh thương mại"

đầu trực tiếp cũng như các

giữa 2 cường quốc thì những hoạt động này sẽ bị cả Trung

thị trường mà sản phẩm đó

Quốc và Mỹ giám sát chặt chẽ và sử dụng hàng rào thuế quan

đang hiện diện.

đối với hàng hóa nhập khẩu "quá cảnh" Việt Nam.

NHÓM 7UP

PAGE 16

TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC

Quan ngại của thị trường là chiến tranh thương mại
sẽ tiếp tục leo thang.

THỨ NHẤT

THỨ HAI

Sẽ xuất hiện những cơ hội mới:

Mặc dù, kim ngạch xuất khẩu

Cuộc chiến này có thể sẽ giúp

hàng hóa của Việt Nam là khá lớn,

Việt Nam gia tăng quá trình

tuy nhiên doanh nghiệp Việt Nam

chuyển dịch cơ cấu thị trường,

lại phải nhập khẩu rất nhiều

giảm bớt sự phụ thuộc vào thị

nguyên liệu đầu vào phục vụ cho

trường Trung Quốc khi mà chi

sản xuất và gia cơng hàng xuất

phí nhân cơng và các ưu đãi về
thuế đang mất dần.

khẩu. Chính vì vậy, cuộc chiến
thương mại Mỹ - Trung sẽ tác
động, làm cho giá nguyên liệu rẻ
hơn và đây là lợi thế để Việt Nam
có thể giảm giá thành sản phẩm
và nâng cao khả năng cạnh tranh
cho hàng hóa xuất khẩu.

NHĨM 7UP

PAGE 17


THỨ BA
Một khi hàng Trung Quốc bị đánh thuế thì các nhà nhập khẩu Mỹ có thể đi tìm nguồn
hàng khác, tức là sẽ có sự dịch chuyển thương mại. Điều đáng nói là các nghiên cứu cho
thấy so với các nền kinh tế cạnh tranh với Trung Quốc, Việt Nam ở vị thế hưởng lợi nhiều
nhất vì các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ cạnh tranh nhiều nhất với hàng Trung
Quốc.
Về mặt tự nhiên, một số ngành hàng truyền thống của Việt Nam sẽ có cơ hội như nơng
sản, thủy sản, nội thất… Trong gần 5900 dịng sản phẩm giá trị 200 tỷ USD của Trung
Quốc mà Mỹ đe dọa sẽ áp thuế 10%, thì các sản phẩm cùng mã của Việt Nam xuất sang
Mỹ có giá trị 13 tỷ USD, trong đó nội thất chiếm 36,7%, nông thủy sản chiếm 19,4%, thiết
bị điện, điện tử 13,5%, túi xách 8,8%.

Đây là nhóm hàng Việt Nam có thể hưởng lợi nếu Trung Quốc bị áp thuế buộc các nhà
nhập khẩu Mỹ chuyển sang nhập từ Vietnam. Nhưng hàng may mặc và giày dép khơng
có trong danh mục.

Tuy các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam sẽ hưởng lợi khi cạnh tranh với hàng
Trung Quốc ở thị trường Hoa Kỳ. Những những cũng chính những nhóm sản phẩm
này chỉ tiêu thụ ở thị trường trong nước thì sẽ gặp khó khăn khi hàng Trung Quốc
khơng xuất được sang Hoa Kỳ sẽ tràn qua Việt Nam.
NHÓM 7UP

PAGE 18


BÀI
HỌC
RÚT
RA
VỚI
VIỆT
NAM

NHÓM 7UP

PAGE 19


BỐI CẢNH
Khi Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bùng nổ, tỷ giá VND/NDT liên tiếp giảm
và mức độ giảm mạnh hơn là kể từ cuối tháng 6/2018. Như vậy, so với NDT,
VND đang đắt dần lên, khiến giá cả hàng hóa Trung Quốc tại Việt Nam rẻ hơn,

sức cạnh tranh của hàng Trung Quốc đang tăng lên.
Trong bối cảnh đó, nếu để VND mất giá theo tốc độ đồng tiền NDT của Trung
Quốc để duy trì sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu trên thị trường quốc
tế, thì có thể gây mất niềm tin về đồng VND, tăng nguy cơ rút vốn nước ngoài,
tác động lên tăng trưởng và lạm phát.
Mặt khác, nếu VND tiếp tục duy trì trong tình trạng đó, việc xuất khẩu của hàng
hóa Việt Nam sẽ gặp khó khăn, nhập khẩu tăng lên, hàng Trung Quốc có thể
tràn sang Việt Nam, cán cân thanh tốn có thể rơi vào tình trạng xấu hơn…

NHĨM 7UP

PAGE 20