Skkn một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP.
PHẦN MỞ ĐẦU
1.Bối cảnh của giải pháp:
Trường học là nơi đào tạo thế hệ trẻ thành con người có trình độ văn hóa và
cũng là nơi có trách nhiệm rèn luyện cho các em có ý thức học tập, từ đó các em
thực hiện và hồn thành tốt nhiệm vụ của người học sinh. Trong quá trình giáo dục
học sinh theo hướng đổi mới “Lấy học sinh làm trung tâm” giáo viên là người thiết
kế dạy học. Môi trường giáo dục rất cần thiết để giúp con người nâng cao năng lực
và phẩm chất đạo đức. Đặc biệt đối với học sinh Tiểu học, đó là trách nhiệm của
giáo viên phụ trách lớp, vì thế cơng tác chủ nhiệm lớp góp phần quan trọng trong
việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tiến tới hoàn thành tốt kế hoạch, mục
tiêu và nhiệm vụ năm học.
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi nhận thấy thực trạng chung
của công tác chủ nhiệm của lớp tôi cũng như của các lớp khác trong tổ khối đó là
GVCN chưa chú trọng đến việc phát triển năng lực- phẩm chất, đạo đức, kĩ năng
sống và chưa tổ chức được các hoạt động phong trào; chưa xây dựng được mối
quan hệ giữa thầy- trò, bạn bè; một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập
của con em mình, chưa có biện pháp và thời gian hướng dẫn các em học tập, chưa
quan tâm giáo dục đạo đức cho các em, chưa phối hợp tích cực cùng GVCN lớp.
2. Lý do chọn giải pháp:

skkn


Mục tiêu của giáo dục Tiểu học là “Nhằm giúp học sinh hình thành những cơ
sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc học trung học cơ sở”.
Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo dục ở nhà
trường. Là người tổ chức và điều khiển quá trình hình thành nhân cách trẻ em, là

người chịu trách nhiệm về công tác giáo dục trẻ em trước nhà trường. Đặc biệt,
người GVCN hầu như chịu trách nhiệm hoàn toàn về lớp mình phụ trách. GVCN
là người hướng dẫn, có nhiệm vụ xây dựng tập thể trẻ em, tổ chức các hoạt động
của học sinh để rèn luyện cho HS về các mặt kiến thức- kĩ năng, phát triển năng
lực, phẩm chất, giáo dục ý thức và ứng xử. GVCN còn góp phần to lớn trong việc
hình thành và phát triển nhân cách của các em qua công tác chủ nhiệm lớp.
Từ những vấn đề trăn trở nêu trên, bản thân tôi được sự phân công của nhà
trường làm công tác chủ nhiệm lớp, là người trực tiếp giảng dạy, giáo dục học sinh
tôi rất băn khoăn, trăn trở, luôn tự đặt câu hỏi: Làm thế nào cho các em mạnh dạn,
tự tin, nhanh nhẹn trong giao tiếp; tích cực, chủ động trong học tập; có năng lực có
phẩm chất tốt để sau này trở thành người có ích cho xã hội. Khi thực hiện tôi phải
rút kinh nghiệm qua từng năm, suy nghĩ tìm tịi, học hỏi những đồng nghiệp có uy
tín, có năng lực để cơng tác chủ nhiệm của mình đạt hiệu quả cao. Xuất phát từ
những lí do đó nên bản thân đã suy nghĩ tìm ra một số biện pháp nhỏ để góp phần
làm tốt cơng tác chủ nhiệm. Chính vì vậy tơi đã chọn đề tài: “ Một số biện pháp
làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.”.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:

skkn


Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp.
Tập trung nghiên cứu về nhiệm vụ, quyền hạn của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu
học.
- Đối tượng nghiên cứu :
+ Học sinh lớp 5/5 trường Tiểu học Trảng Dài năm học 2017-2018
+ Học sinh lớp 5/9 trường Tiểu học Trảng Dài năm học 2018-2019
4. Mục đích nghiên cứu:
Tơi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn :
- Khắc phục, giải quyết các thực trạng chưa hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp

như: Giáo dục HS về các mặt năng lưc, phẩm chất, đạo đức, rèn kĩ năng sống cho
học sinh. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh, giữa học sinh với học
sinh. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh.
- Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong cơng tác
chủ nhiệm lớp.
- Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ Ban Giám
khảo từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc
phục những thiếu sót cho hồn thiện hơn.

PHẦN NỘI DUNG
I. THỰC TRẠNG CỦA GIẢI PHÁP ĐÃ CĨ
* Qua nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm, bản thân tơi đã vạch ra cho
mình một số giải pháp cụ thể mà người giáo viên chủ nhiệm cần phải thực
hiện nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo của lớp như sau:

skkn


1/ Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của học sinh để xây dựng và phát triển tập
thể lớp.
Biện pháp 1: Tìm hiểu hồn cảnh, đặc điểm học sinh.
Tơi phân loại học sinh và chú ý đến môi trường sống cũng như hồn cảnh gia
đình của học sinh. Đề nghị học sinh ghi phiếu lý lịch.(phiếu điều tra- phụ lục) Qua
đó, có thể nắm rõ học lực của học sinh, biết những năng khiếu và hiểu từng hoàn
cảnh của các em để sau đó nhờ thầy, cơ bộ mơn kèm cặp, giúp đỡ. Khi mới nhận
lớp, tôi tạo môi trường lớp học thân thiện, tạo điều kiện để học sinh phát triển
năng lực và năng khiếu cá nhân. Khuyến khích học sinh nêu vấn đề, đặt câu hỏi
với bạn bè, thầy cơ. Thấy được cái mạnh, cái yếu, hồn cảnh gia đình của từng học
sinh bằng cách:
+ Tơi nghiên cứu hồ sơ, kết quả học tập, phẩm chất và năng lực của các em ở

năm học trước, qua giáo viên chủ nhiệm năm trước. Quan sát, nói chuyện hàng
ngày với các em (nhất là những học sinh yếu, học sinh cá biệt…) để tìm hiểu tâm
tư, nguyện vọng và những thói quen tốt hoặc chưa tốt của học sinh.Ví dụ như trong
lớp 5 tôi chủ nhiệm năm học 2017 - 2018 có nhiều em như: Lý Văn Vân, Tuấn
Anh, Nguyễn Đồng Hiệp… nhận thức rất nhanh nhưng sau đó lại qn ngay vì ghi
nhớ của các em khơng bền. Từ đó tơi cho học sinh rèn luyện thường xun, lặp đi
lặp lại kiến thức đã học nhiều lần để ghi nhớ bền vững phối hợp cùng giáo viên bộ
môn để giúp đỡ các em học tập tốt hơn.
Tìm hiểu về xu hướng, hứng thú và động cơ của học sinh trong học tập và các
hoạt động khác, từ đó hiểu được nguyên nhân để hướng dẫn, giáo dục học sinh đạt
kết quả tốt. Trong thực tế, có một số em học yếu các bộ mơn như Tốn hoặc Tiếng

skkn


Việt nhưng các môn năng khiếu như Âm nhạc, Mĩ thuật,… Thì học rất tốt do các
em có hứng thú và say mê các mơn học này. Từ đó, giáo viên tạo điều kiện giúp
các em có hứng thú với mơn Tốn, Tiếng Việt.
Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp:
Tôi căn cứ vào chủ trương, kế hoạch, phương hướng nhiệm vụ của nhà
trường, của Đội. Căn cứ vào tình hình thực tế của lớp (đặc điểm, thuận lợi, khó
khăn). Trên cơ sở đó, tơi xây dựng kế hoạch tháng, tuần và có ghi chép hàng ngày
trong sổ chủ nhiệm.
Biện pháp 3: Xây dựng và phát triển tập thể lớp.
Tập thể lớp học vừa là môi trường để các em giao lưu, học tập vừa là nơi giáo
dục học sinh.Vì thế tơi xây dựng mơi trường học tập hịa nhập, lớp học thân thiện,
học sinh tích cực học tập. Trong lớp học, bầu chọn HĐTQ( hội đồng tự quản) là
một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm
ngay từ đầu năm học. Học mơ hình Trường Tiểu học mới tạo dựng và rèn luyện
cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức, trách nhiệm đối với tập thể, nên

tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử vào HĐTQ lớp. Sau khi tìm hiểu xong, tơi
đặt ra những tiêu chí để lớp lựa chọn các bạn trong ban HĐTQ thật chính xác như:
Phải nhanh nhẹn, năng nổ, tích cực, mạnh dạn, tự tin. Có năng khiếu, năng lực
học tập tốt. Nhiệt tình, biết giúp đỡ, đoàn kết các bạn..
- Thành lập các ban như: ban học tập, ban vệ sinh- sức khỏe, ban văn nghệ,
ban thể dục thể thao...Tôi chọn mỗi bộ môn một học sinh năng khiếu để giúp tơi
trong việc quản lí lớp.

skkn


2/ Hỗ trợ học sinh chưa hồn thành mơn học, bài học.
Biện pháp 1: Phân hóa đối tượng học sinh
Tiến hành phân loại, phân hóa đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ
nhiệm, cụ thể: Học sinh có hồn cảnh khó khăn; Học sinh cá biệt về đạo đức; Học
sinh cần sự giúp đỡ; Học sinh có năng lực đặc biệt.
Biện pháp 2: Quan tâm, giúp đỡ học sinh theo từng đối tượng
Từ việc nắm được hoàn cảnh của từng học sinh, từ đó, quan tâm giúp đỡ đặc
biệt cho các em.
- Những học sinh có năng lực đặc biệt như viết chữ đẹp, có năng khiếu về các
mơn năng khiếu như Tiếng Anh, Âm nhạc, Tốn, Mĩ thuật,... phải được bồi dưỡng
thường xuyên phát huy tối đa tài năng của các em và được tham gia đầy đủ thông
qua các hội thi.
- Học sinh cần sự giúp đỡ: những em còn nhút nhát, thiếu tự tin, thụ động, ít
tham gia vào các hoạt động ( Thanh Thuận, Cao Lương). Tơi tìm hiểu ngun
nhân vì sao em đó cịn chậm so với học sinh khác, trong q trình học học sinh này
gặp những khó khăn gì.Tơi lập kế hoạch giúp đỡ HS như giảng lại, dạy lại bài mà
em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ, tổ chức phong trào “ đôi bạn cùng tiến”,...
- Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập.Tôi cho phụ huynh
thấy rõ mặt mạnh, mặt tốt của HS cũng như chỉ ra nguyên nhân yếu kém của con

em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.
* Ưu và nhược điểm của các giải pháp đã có:

skkn


- Ưu điểm: Học sinh tích cực phối hợp, biết giải bày tâm sự, khó khăn, nổi lo
lắng của mình cùng giáo viên chủ nhiệm. Các em có tinh thần tự giác trong cơng
việc chung của lớp, biết đồn kết, yêu thương, giúp đỡ bạn bè.
- Nhược điểm: Chưa chú trọng đến việc rèn luyện để phát triển năng lực,
phẩm chất, kĩ năng sống,… cho các em thông qua các hoạt động giáo dục cũng
như các phong trào. Chưa xây dựng được mối quan hệ như là “bạn bè” giữa
GVCN và HS, chưa tạo được mối liên hệ chặt chẽ với phụ huynh học sinh và các
lực ngoài nhà trường.
- Thuận lợi: Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, của phụ huynh
học sinh, sự phối hợp của giáo viên bộ môm. Đa số học sinh trong lớp ngoan, hiền,
tích cực phối hợp với bạn, với giáo viên. Bước đầu có ý thức tự học, các em có
nhiều tiến bộ hơn trong học tập.
- Khó khăn: Một số em còn nhút nhát, chưa dám thắc mắc với thầy cơ giáo
khi chưa hiểu bài. Lớp tơi có nhiều đối tượng học sinh, trong đó có một số em chưa
tự giác học tập, còn thụ động, chưa phát huy hết khả năng của mình trong các hoạt
động giáo dục. Các em chưa biết tự quản, việc điều khiển học tập trong nhóm đạt
hiệu qua chưa cao. Các em cịn ỷ lại vào người khác, không muốn làm, hay chỉ làm
qua loa. Chưa có ý thức sâu sắc đối với cơng việc chung của tập thể.
* Do đó, để làm tốt hơn công tác chủ nhiệm lớp mà nhà trường đã giao cũng
như làm thế nào để cho các em có đủ kiến thức, kĩ năng cơ bản, có năng lực và
phẩm chất tốt để sau này trở thành người có ích cho xã hội tôi đã mạnh dạn đưa ra
một số giải pháp như: Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn trong các giờ
học, trong giao tiếp; Giáo dục những phẩm chất đạo đức, kĩ năng sống và tổ chức

skkn


phong trào thi đua, nêu gương và khen thưởng; Liên hệ, kết hợp chặt chẽ với phụ
huynh học sinh và các lực ngoài nhà trường.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1/ Một số giải pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở lớp 5/9 năm học
2018-2019.
1.1/ Giải pháp 1:Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn trong các giờ
học, trong giao tiếp.
* Biện pháp 1: Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
- Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ bề trên - kẻ dưới; giảng giải- ghi nhớ.
Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ hợp tác, thầy trò như “bạn bè”.
Thầy thiết kế- trò thi cơng, tơi giao việc- học trị làm; tơi hướng dẫn- học trị thực
hiện. Khi giao việc, tơi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm
này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trị sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì
đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi, đến chốn thì ý thức kỉ luật
cũng đến nơi đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành
tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng,
cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trị noi theo. Khơng vì bất
cứ lí do gì mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xịa, qua loa trước mặt học sinh.
- Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tơi u cầu học sinh đó phải làm lại. Tôi
giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Bởi tôi quan niệm rằng đối với
học sinh Tiểu học chấm bài không phải để bắt lỗi, để la mắng học sinh mà chấm

skkn


bài để nhằm phát hiện những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp các em làm lại cho

đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở
thành những con người tự tin, trung thực, khơng gian dối.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tơi ln cố gắng kiềm chế và tơn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ ngun nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa.
Tơi khơng bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi này, lòng tự
trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm hồn trẻ thơ.
Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và không bao giờ trở lại lớp
học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tơi biết rằng có những em học
yếu hoặc có hơm khơng học bài, làm bài nhưng lỗi khơng phải hồn tồn là do các
em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp dưới.
Nhưng cũng có em học yếu, hoặc không học bài, làm bài là do những điều kiện
khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu
phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập.
Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi
cờ bạc hay ốm đau, bệnh hoạn,...nên khơng ngó ngàng gì đến việc học của con cái.
Thậm chí, các em còn bị mắng chửi, bị đánh đập ...Nếu như giáo viên khơng biết
được những ngun nhân đó thì rất dễ nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt
các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầy- trị sau này. Vì vậy, đứng trước một
học sinh quậy phá, hay lơ đãng không học bài, làm bài, tơi khơng kết án trừng phạt
ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên
nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em

skkn


vẫn tái phạm, tơi phải đến nhà tìm hiểu ngun nhân để có biện pháp giúp đỡ, giáo
dục các em.
- Hàng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những
ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi tìm ra những ưu điểm

nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không
quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hồn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tơi ln thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy
đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng
sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trị. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi
người thầy có tấm lịng nhân hậu, bao dung, hết lịng vì học sinh thân u của
mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực
và ham học, thích đi học.
* Biện pháp 2: Xây dựng mối quan hệ bạn bè
-Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai
cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy, nếu các em có nhiều
bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ
nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu
cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà khơng phải e ngại, xấu hổ (Học
thầy không tày học bạn). Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều
nhóm học trò. Các em chia bè phái, phân biệt giàu nghèo, hay nói xấu hoặc châm
chọc nhau. Những em nữ thì hay dỗi hay hờn giận. Cịn các em nam thì hăm he
đánh nhau, trả thù nhau. Tuy các em chưa gây ra chuyện gì nghiêm trọng nhưng nó

skkn


vẫn ảnh hưởng xấu đến tình cảm bạn bè và chất lượng học tập của lớp. Là một giáo
viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ
bạn bè đồn kết, gắn bó thì tơi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng
môi trường học tập thân thiện. Từ mơi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học
tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
- Tổ chức cho học sinh học theo nhóm, đơi bạn cùng tiến để học sinh có năng
khiếu giúp đỡ học sinh cịn khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức.(Hình minh

họa- phụ lục)
- Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên tổ chức cho các em làm việc nhóm.
Lúc đầu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ khác, hoặc ngồi
im khơng tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau, khơng ai chịu
làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết quả thảo luận vào phiếu,
dẫn đến khơng hồn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tơi thơng báo sẽ đánh giá
kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành viên của
nhóm. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải tích cực nếu khơng sẽ bị phê bình.
Cịn những em khơng tích cực hợp tác, tơi sẽ cho ngồi riêng một mình và phải làm
tồn bộ cơng việc của một nhóm. Bị ngồi một mình nên khơng thể hồn thành
cơng việc, trong khi các bạn ở các nhóm đều được kết quả tốt. Các em đó sẽ khơng
dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã
được cải thiện.( Hình minh họa- phụ lục)
- Tơi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng ý về việc
làm, cách cư xử của lớp trưởng, lớp phó hoặc của một bạn nào dó trong lớp chứ
khơng nói xấu, khơng xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là

skkn


những điều tốt thì tơi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn
những điều các em phê bình thì tơi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó mới
góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi bạn và
phải sửa chữa.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tơi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tơi gặp gỡ trao đổi
riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đi. Sau đó phân tích
rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hịa và bắt
tay nhau vui vẻ trở lại.
1.2/ Giải pháp 2:Giáo dục những phẩm chất đạo đức, kĩ năng sống và tổ chức

phong trào thi đua, nêu gương và khen thưởng:
Để dạy học đạt hiệu quả. Nhiệm vụ của một người giáo viên, ngoài việc giảng
dạy văn hóa cịn phải giáo dục đạo đức cho học sinh, xây dựng tập thể lớp vững
mạnh, phát huy tốt vai trò của từng cá nhân, sẽ là điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh
phong trào học tập, làm cho không khí học tập thêm sơi nổi, mang lại hiệu quả.Vì
vậy tôi giáo dục đạo đức và giáo dục kĩ năng sống cho các em thông qua việc
giảng dạy các môn học, nhất là ở các tiết hoạt động giáo dục,…dựa vào hoạt động
của Đội và các hoạt động khác. Kết hợp với nhà trường, phụ huynh học sinh để
giáo dục học sinh.
- Đối với học sinh nói dối, nói tục, chửi thề (Quốc Đạt, Quỳnh Như) tôi giáo
dục bằng nhiều hình thức như: thi đua “nói lời hay- ý đẹp” vào các tiết sinh hoạt
lớp, sinh hoạt tập thể, tuyên dương kịp thời những em có tiến bộ.

skkn


- Đối với học sinh nghỉ học không phép hoặc đi học trễ (Nhật, Nghĩa…) tơi
đến tận nhà tìm hiểu lí do, động viên gia đình tạo điều kiện cho con em đi học
chuyên cần đúng giờ.
- Đối với học sinh hay lấy cắp đồ dùng của bạn ( Quỳnh Như, Thành) tơi tìm
hiểu xem em đó lấy cắp vì lịng tham hay vì gia đình q khó khăn, thiếu thốn. Sau
khi đã nắm rõ lí do, Tơi đưa ra biện pháp cụ thể :
+Vì hồn cảnh khó khăn: Tơi sẽ khun bảo em khơng nên có hành vi lấy cắp
dù ở hoàn cảnh nào, đồng thời vận động học sinh trong lớp giúp đỡ bạn, cho bạn
mượn đồ dùng, tổ chức thi đua giữ gìn đồ dùng của nhau.
+ Đối với học sinh có vệ sinh cá nhân kém (Dung, Thùy, Kiên... ) tơi nhắc
nhở, hàng ngày cho nhóm trưởng kiểm tra vệ sinh cá nhân của nhóm mình, cuối
tuần thi đua xem nhóm nào có nhiều bạn vệ sinh tốt tuyên dương. Từ đó các thành
viên trong nhóm sẽ đơn đốc các bạn trong tổ mình giữ vệ sinh tốt hơn. Đồng thời
tôi kết hợp với phụ huynh để cùng nhau nhắc nhở.

- Trong tuần tôi sắp xếp thời gian thích hợp để sinh hoạt lớp, nhận xét ưu-khuyết
điểm và có hướng cho học sinh phấn đấu tiếp. Khi giải quyết các công việc trong
lớp, dù lớn hay nhỏ tôi cũng rất rõ ràng thấu đáo, không thiên vị để tạo niềm tin
của học sinh đối với giáo viên. Đối với những học sinh mắc khuyết điểm, tôi phân
tích cho các em thấy rõ hậu quả việc làm của mình, nhưng khơng gay gắt, cần nhẹ
nhàng khơng dồn học sinh vào thế bí hoặc bỏ mặc học sinh.Tơi ln tạo cho học
sinh có cơ hội sửa chữa khuyết điểm và giúp học sinh sửa chữa được khuyết điểm
của mình. Từ đó, tạo cho học sinh niềm tin vào bản thân, không mặc cảm trước
bạn bè và xa lánh thầy cô giáo.

skkn


Tổ chức cho học sinh trong lớp thường xuyên tham gia các hoạt động ngoại
khóa, trò chơi dân gian và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” đã thật sự thiết thực và bổ ích, giúp các em và giáo viên xích lại
gần nhau hơn, hiểu nhau hơn. Qua các hoạt động đó các em đã giúp đỡ lẫn nhau và
cùng nhau tiến bộ. Bởi vậy, bên cạnh những hoạt động học tập, lao động giáo viên
chủ nhiệm cần quan tâm cố vấn tổ chức cho cả lớp vui chơi, giải trí, rèn luyện sức
khoẻ. Giáo viên chủ nhiệm phải dựa vào những hoạt động của Đội, Sao nhi đồng
và thông qua các giờ thể dục tổ chức các trò chơi để các em rèn luyện thể lực, chơi
những trò chơi luyện cho tinh mắt, dẻo chân như đá cầu, nhảy dây, kéo co, đá
banh và những trị chơi bổ ích khác trong giờ ra chơi. Phối hợp với tổ khối, chuyên
môn tổ chức các cuộc thi như “Em vui học cùng bạn”, “rung chuông vàng”, “hái
hoa dân chủ” kết hợp với Đội tổ chức thi “Nghi thức đội”, văn nghệ, kể chuyện
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh….(Hình minh họa- phụ lục)
Ngồi ra tơi cịn kết hợp giáo dục các em tinh thần yêu lao động, sẵn sàng lao
động. Tôi căn cứ vào kế hoạch của nhà trường, tình hình của lớp để tổ chức lao
động cho học sinh thường xuyên, vừa sức, hiệu quả, bước đầu định hướng cho học
sinh biết lao động, yêu quý những người lao động. Tôi tổ chức các loại hình lao

động như: Lao động vệ sinh làm sạch đẹp trường lớp, chăm sóc cây xanh ở lớp
học, chăm sóc bồn hoa,…Qua đó, giáo dục các em yêu lao động, biết quý trọng sản
phẩm lao động, kính trọng người lao đơng. Trong lao động trẻ hình thành tính độc
lập và tinh thần trách nhiệm sự tổ chức có hành vi có mục đích. Đó cũng chính là
một trong những cơ sở để giáo dục các em có tinh thần lao động một cách tự giác,
phù hợp với sở thích, khả năng của bản thân các em..(Hình minh họa- phụ lục)

skkn


1.3/ Giải pháp 3:Liên hệ, kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh và các lực
lượng ngoài nhà trường:
Biện pháp 1: Tổ chức họp phụ huynh học sinh
Trong cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm GVCN phải cố gắng nắm được số
điện thoại liên lạc của gia đình, đây là điều kiện thuận lợi giúp GVCN trao đổi gián
tiếp với cha mẹ học sinh khi cần thiết. Thông qua phiên họp tôi đã làm các công
việc sau:
Thông qua nội quy nhà trường: giờ giấc ra vào lớp v.v... Thơng qua nợi quy
của lớp học, tình hình học tập nề nếp của lớp trong thời gian qua và xin ý kiến
đóng góp của phụ huynh học sinh.Triền khai, thơng báo đến phụ huynh các hoạt
động, các phong trào, các hội thi của nhà trường trong từng giai đoạn. Giúp phụ
huynh hiểu được mục đích, ý nghĩa của từng hoạt động, phong trào, hội thi. Theo
tôi, đây là một việc làm vô cùng cần thiết. Bởi lẽ, phụ huynh hiểu được mục đích,
ý nghĩa của từng hoạt động, phong trào, hội thi thì mới nhiệt tình cho con em mình
tham gia tích cực các hoạt động này khi nhà trường và Liên Đội tổ chức, phát
động. Có như vậy, các phong trào, các hoạt động của lớp mới đạt được hiệu quả
cao.Thông báo về các khoản thu đầu năm, bầu ban đại diện phụ huynh học sinh:
nhiệt tình - có thời gian để hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm trong suốt năm học.
Biện pháp 2: Liên lạc với phụ huynh qua điện thoại.
Tôi cung cấp số điện thoại của bản thân, của nhà trường đến từng em. Liên

lạc với phụ huynh khi có việc cần đột xuất như học sinh đau bệnh, hoặc yêu cầu
nộp các giấy tờ cần thiết để làm các chế độ cho các em. Đây là sự liên hệ hai chiều

skkn


qua lại giữa nhà trường với gia đình, giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học
sinh. Bằng các hình thức liên hệ đó tôi sẽ nắm được những diễn biến về đạo đức,
về học tập của các em. Từ đó, có thể đánh giá hiệu quả những tác động sư phạm
đồng thời điều chỉnh phương pháp giáo dục. Vì đạo đức, lực học của từng em luôn
biến đổi từng giờ, từng ngày.
Ngồi ra tơi cịn thơng báo định kì hàng tháng hoặc đột xuất đến phụ huynh
qua sổ liên lạc điện tử về kết quả học tập, rèn luyện của con em mình. Đối với học
sinh chưa hồn thành bài học hoặc thường xuyên vi phạm nội quy tôi trực tiếp gặp
gỡ để trao đổi và tìm biện pháp để giáo dục học sinh tốt hơn.
Biện pháp 3: Kết hợp với các lực lượng ngồi nhà trường.
Bên cạnh đó, tơi cịn thơng qua BGH nhà trường, Tổng phụ trách Đội để liên
kết với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể XH nhằm phối hợp giáo
dục đạo đức cho HS tốt hơn. Ví dụ như có em, có bố mẹ li hơn, bố thì suốt ngày
rượu chè, khơng quan tâm đến con, ơng bà nội thì khó khăn, già yếu nên học rất
yếu, thường xuyên vi phạm nội quy lớp học, ăn mặc chưa gọn gàng, sạch sẽ, đồ
dùng học tập còn thiếu. Mặc dù đã được sự quan tâm của tôi cùng Ban đại diện
cha mẹ HS của trường, lớp, các ban ngành đoàn thể của xã hỗ trợ học bổng, quần
áo để em tự tin đến trường song vẫn không được sự quan tâm của gia đình nên em
khơng có nhiều tiến bộ. Mặc dù đã trao đổi với gia đình nhiều song khơng có kết
quả, tôi đã nhờ đến Ban Bà Mẹ & trẻ em của phường cùng tôi đến nhà trực tiếp
trao đổi, vận động PHHS quan tâm đến em hơn. Qua đó, tơi thấy em có sự tiến bộ
rõ rệt, ít vi phạm nội quy trường, lớp hơn.
2/ Những ưu điểm, nhược điểm của giải pháp mới.

skkn


* Ưu điểm:
-Đa số học sinh trong lớp nhà ở gần trường, các em ngoan, hiền, lễ phép với
thầy cô giáo và người lớn. Biết quan tâm, giúp đỡ bạn bè. Các em mạnh dạn giải
bày tâm sự, khó khăn, lo lắng của mình cùng giáo viên chủ nhiệm. Đối với bản
thân tôi cũng đã làm công tác chủ nhiệm nhiều năm liền nên cũng có khơng ít kinh
nghiệm cho công tác chủ nhiệm lớp.
- Giữa GVCN và HS gần gũi, thân thiện hơn, các em đã xem GV như là một
người bạn lớn của mình, mạnh dạn tâm sự những khó khăn, vướng mắc của mình
với cơ. Mối quan hệ bạn bè được cải thiện rõ, khơng cịn tình trạng đánh nhau,nói
tục chửi thề, nói xấu bạn, chia bè phái,... trong lớp.
-Các em tham gia các HĐGD NGLL một cách tích cực, nhiệt tình, đem lại
hiệu quả thiết thực. Qua các hoạt động giúp các em hình thành các phẩm chất nhân
cách cơ bản như: tình cảm thầy trị, tinh thần tập thể, lịng nhân ái, tính kỉ luật, lễ
phép, lịch sự, mạnh dạn hơn trước đám đông..Các em đã ngoan hơn trước có ý
thức học tập cũng như chấp hành nội quy của lớp, nhà trường, trung thực đoàn kết,
biết giúp đỡ và nhường nhịn bạn, biết bảo vệ của cơng.
- Có thể nói gia đình là nhân tố quyết định thành công của các hoạt động giáo
dục trong mơ hình Trường học mới. Đảm bảo gắn kết học sinh trong mối quan hệ
giữa nhà trường gia đình và cộng đồng. Khi vận dụng các giải pháp này tơi thấy
PHHS cả lớp đồng lịng nhất trí, nhiệt tình hưởng ứng các hoạt động, phong trào
của lớp. Qua đó, càng làm tăng thêm lòng tin của PHHS trong các hoạt động của
lớp, của trường.

skkn


* Nhược điểm:

- Một số em còn nhút nhát, thụ động, chưa mạnh dạn, tự tin, còn ngại phát
biểu ý kiến trước đám đơng, khơng tích cực, chủ động hợp tác với bạn, làm việc
nhóm cịn hình thức, qua loa, mang tính đối phó. Một số phụ huynh có quan tâm
đến việc học của con em mình nhưng lại chưa quan tâm lắm đến các phong trào
hay các hoạt động ngoại khóa do trường tổ chức cho các em.
* Nguyên nhân: Do hồn cảnh gia đình nên một số em không được sự quan
tâm của cha mẹ nên lười học, nghịch ngợm, thường xuyên vi phạm nội quy trường
lớp. Đa số gia đình học sinh đều làm tự do, cơng nhân, học sinh nghèo của lớp
tương đối nhiều nên cũng một phần ảnh hưởng đến chất lượng học tập cũng như nề
nếp lớp.
* Để khắc phục các vấn đề trên , khi tổ chức họp PHHS từ đầu năm học tôi đã
thông báo đến phụ huynh một số điểm mới về các đánh giá học sinh theo thông tư
22, theo mơ hình trường học mới, trong đó nhấn mạnh vai trò của phụ huynh là rất
quan trọng. Phụ huynh cũng tham gia đánh giá con em mình trong tất cả các hoạt
động, các phong trào, các biểu hiện của con em mình. Dó đó tơi đề nghị phụ
huynh dành thời gian quan tâm hơn đến các em, cùng phối hợp với giáo viên chủ
nhiệm, với nhà trường, tham gia vào các hoạt động, các phong trào, để làm tốt hơn
công tác giáo dục học sinh.
3/ Đánh giá về sáng kiến được tạo ra:
3.1/ Tính mới:

skkn


- Tạo được mối quan hệ bạn bè giữa thầy- trị; giữa HS với HS, khích lệ biểu
dương các em kịp thời, giáo dục các em bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích
cực; khuyến khích HS mạnh dạn tự viết ra những điều các em chưa hài lòng về bạn
bè, về thầy(cô)...
- Giáo dục những phẩm chất đạo đức, kĩ năng sống và tổ chức phong trào thi
đua: Tổ chức cho học sinh trong lớp thường xuyên tham gia các hoạt động NGLL,

giáo dục ngoại khóa, trò chơi dân gian, những hoạt động của Đội và phong trào thi
đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thiết thực và bổ ích, giúp
các em và giáo viên xích lại gần nhau hơn, hiểu nhau hơn.
- Liên hệ, kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh và các lực ngoài nhà
trường: Kết hợp với Ban đại diện cha mẹ HS của trường, lớp, các ban ngành đoàn
thể của phường( xã), Ban Bà Mẹ & trẻ em của phường(xã) đến nhà trực tiếp trao
đổi, vận động PHHS quan tâm đến con em mình hơn.
3.2/ Hiệu quả của đề tài:
Năm học 2018-2019 qua khảo sát đầu năm về mặt năng lực- phẩm chất, qua
thống kê thì tỉ lệ học sinh chưa hồn thành các mặt cịn cao, kết quả như sau:( bảng
thống kê- phụ lục)
Sau khi áp dụng một số giải pháp trong công tác chủ nhiệm lớp, đến cuối năm
học: 2018-2019 tôi nhận được kết quả đáng kể như sau:( bảng thống kê- phụ lục)
* Sau khi áp dụng sáng kiến vào thực hiện tôi thấy học sinh lớp tơi có nhiều
tiến bộ hơn về mọi mặt: Các em đã mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp, hịa đồng,
đồn kết với bạn bè, gần gũi hơn với thầy cơ để chia sẻ những điều cịn vướng

skkn


mắc, chưa hiểu. Học sinh tham gia tốt các phong trào. Các em có ý thức cao trong
học tập. Có tính tự giác trong các giờ học. Từ đó, đưa đến kết quả cao trong giáo
dục. Việc liên hệ chặt chẽ với phụ huynh đã giúp cho giáo viên hiểu hơn hồn cảnh
gia đình của các em, nắm được rõ hơn tính tình, đặc điểm tâm sinh lí của từng em.
Phụ huynh nắm được các hoạt động học tập, vui chơi, các phong trào, hội thi
của con em mình ở trường. Nhờ đó phụ huynh đã tạo điều kiện, giúp đỡ con mình
và tập thể lớp hồn thành tốt các hoạt động do nhà trường và Liên đội tổ chức như
giúp học sinh tham gia tốt phong trào: “ trung thu của em”; “cây mùa xuân” do
Liên đội phát động; quan tâm, giúp đỡ bạn có hồn cảnh khó khăn trong lớp v.v...
Tổ chức phong trào thi đua, nêu gương và khen thưởng đã tạo điều kiện cho

học sinh chủ động hơn trong các hoạt động vui chơi, học tập của mình dưới sự
giám sát của giáo viên mà khơng phải lúc nào cũng cần có giáo viên nhắc nhở.
Nhờ quan tâm đến vấn đề giáo dục đạo đức cho các em nên học sinh có ý
thức rất tốt trong việc thực hiện nề nếp ra vào lớp, mọi hoạt động chung của lớp.
Các em tham gia một cách nhiệt tình hơn, đồn kết hơn. Nhờ vậy, lớp đã đạt được
nhưng thành tích sau:
+ Duy trì sĩ số : 45/45 đạt 100%.
+ Trong phong trào “Cây mùa xuân” do Liên đội phát động, học sinh tham
gia nhiệt tình, đã quyên góp được 1.500.000 đồng nhằm giúp các bạn có hồn cảnh
khó khăn có thêm niềm vui trong dịp Xuân về, Tết đến. Phong trào “ Kế hoạch
nhỏ” học sinh thu gom được 210 kg giấy vụn+ 100 vỏ lon bia.

skkn