Skkn một số biện pháp tổ chức cho trẻ 5 6 tuổi hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non

1. Phần mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài:
Mỗi chúng ta đều biết rằng  mục tiêu chung của giáo dục mầm non là phát
triển toàn diện  các năng lực của trẻ, phải hình thành cho trẻ cơ bản ban đầu về
nhân cách con người, làm tiền đề cho sự phát triển tốt hơn trong những giai đoạn
tiếp theo, vì thế giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp tục tìm ra những
phương pháp mới để giảng dạy đạt hiệu quả cao nhất. Giáo dục mầm non chính là
bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân và cũng là cấp học khá đặc biệt
so với các cấp học khác, bởi nó vừa thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục, vừa
thực hiện nhiệm vụ chăm sóc nuôi dưỡng trẻ từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi.
Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để
giáo dục một đứa trẻ phát triển một cách toàn diện về kỹ năng sống, những phẩm
chất đạo đức, tính chủ động, khả năng tư duy, sáng tạo...đó chính là cần phải áp
dụng phương pháp dạy học theo hướng đổi mới, đổi mới ở đây chính là đổi mới về
hình thức, đổi mới về phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và thông qua
các trị chơi chính là điều kiện tốt nhất cho trẻ được trải nghiệm, được bày tỏ
những điều trẻ thích, những gì trẻ biết. Vì thế, giáo dục mầm non hiện nay đã và
đang lựa chọn tìm ra những phương pháp mới để tổ chức hoạt động mang lại hiệu
quả cao nhất cho trẻ và trong đó có nhu cầu về vui chơi hay còn gọi là hoạt động
chơi, hoạt động chơi được phân bổ như một loại hoạt động chính trong một ngày
của trẻ. Ở đó trẻ là trung tâm, trẻ sẽ có cơ hội để bộc lộ được hết khả năng của
mình thơng qua giờ hoạt động góc, trẻ được tham gia vào các vai chơi như: bán
hàng, bác sĩ, gia đình, cơ giáo.... trẻ tự phân vai và tái hiện lại vai chơi, bên cạnh
đó trẻ cịn tự tạo ra những tình huống trong quá trình chơi, trẻ hợp tác với bạn khi
chơi. Qua đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng trong cuộc sống, biết thêm một số
cơng việc, phát triển trí tuệ một cách tồn diện về nhân cách.
Hoạt động góc là hoạt động của trẻ được diễn ra tại các góc chơi ở trong
nhóm lớp, trẻ có thể tự làm việc một mình hoặc trong nhóm theo hứng thú và nhu
cầu riêng, trẻ mẫu giáo được hoạt động thực hành, trải nghiệm, khám phá những
điều mới lạ nhằm củng cố và phát triển các kỹ năng trong các lĩnh vực giáo dục,
trong các chủ đề, trẻ nhà trẻ được tích cực hoạt động giao lưu cảm xúc, hoạt động

với đồ vật và vui chơi, kích thích sự phát triển các giác quan và các chức năng tâm
sinh lý. Các góc chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích trẻ chơi bấy
nhiêu và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung
quanh trẻ bấy nhiêu. Từ thực tế việc cho trẻ hoạt động góc, mỗi ngày tôi đã nhận
thấy được rằng việc thực hiện hoạt động góc khơng chỉ để cho trẻ chơi mà cịn
giúp trẻ phát triển tồn diện trong các lĩnh vực ngơn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận
thức và tình cảm xã hội, hay nói một cách khác đây là cách để trẻ tiếp cận xã hội
cuộc sống của người lớn.
Chính vì lý do đó mà tơi đã chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức cho trẻ
5-6 tuổi hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non”
làm đề tài sáng kiến kỹ thuật cho bản thân trong năm học 2021-2022.

1

skkn


*Điểm mới của đề tài:
Nếu áp dụng tốt một số biện pháp này sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc tổ
chức hoạt động góc cho trẻ và là một hoạt động hấp dẫn, bổ ích, thiết thực đối với
trẻ, đó là một hoạt động phản ánh sự sáng tạo, độc đáo, sự tác động qua lại giữa trẻ
và môi trường xung quanh. Đặc biệt, thơng qua hoạt động góc trẻ tái hiện nhập vai
giống như người lớn, trẻ được tái hiện cơng việc mà trẻ từng biết. Vì vậy, khơng
chỉ giúp trẻ trưởng thành hơn mà còn tạo cho trẻ những phản xạ tự nhiên và tính
sáng tạo trong khi đóng vai.
Mặt khác, cách tổ chức các hoạt động chơi ở các góc như thế nào cho khoa
học để phát huy tối đa tính độc lập sáng tạo của trẻ cũng là một trong những điểm
mới của đề tài.
1.2. Phạm vi áp dụng của đề tài.
Đề tài sáng kiến “Một số biện pháp tổ chức cho trẻ 5-6 tuổi hoạt động góc

theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non”,với đề tài này tôi đã áp dụng
tại trường mầm non nơi tôi đang công tác, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động góc
lấy trẻ làm trung tâm trong năm học 2021-2022. Đề tài này có thể áp dụng rộng rãi,
có hiệu quả đối với các trường mầm non trên địa bàn huyện, tỉnh.
Nội dung đề tài được viết trên tin thần tổng hợp những kinh nghiệm của bản
thân, chủ yếu là những biện pháp tích cực qua cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ.
2. Nội dung:
2.1.Thực trạng:
Việc áp dụng chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm đã được thực hiện nhiều năm
nay, nhưng trong quá trình thực hiện bản thân vẫn còn gặp nhiều bất cập nên chưa
tận dụng và phát huy tối đa sự sáng tạo, trí tưởng tượng mà ở đó trẻ là trung tâm,
giáo viên chỉ là người hướng dẫn. Nên việc lồng ghép đan xen hoạt động học trong
quá trình chơi là một trong những mục tiêu hàng đầu mà các nhà giáo dục quan
tâm tới, bởi kiến thức và kỹ năng sẽ được hình thành ở trẻ một cách tự nhiên nhất
thơng qua hoạt động chơi. Đặc biệt là hoạt động chơi ở các góc.
Đối với bản thân, qua hàng năm bản thân đã bám sát các văn bản hướng dẫn
của nhà trường, của các cấp nên đã xây dựng kế hoạch lồng ghép các hoạt động lấy
trẻ làm trung tâm khối lớp mình phụ trách. Nhưng làm thế nào để tổ chức hoạt
động góc có hiệu quả nhằm giúp trẻ ngày càng tích cực tham gia và phát huy hết
khả năng của mình vào các góc chơi, tạo ra một hoạt động thật bổ ích đó là điều
khơng đơn giản và trong quá trình thực hiện đề tài, bản thân đã gặp một số thuận
lợi, khó khăn như sau:
* Thuận lợi:
Năm học 2021-2022 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công dạy lớp
mẫu giáo lớn 5-6 tuổi, với diện tích phịng học thoáng mát, trang thiết bị đồ dùng,
đồ chơi tương đối đầy đủ. Lớp tơi có 23 cháu, đa số trẻ đều rất ngoan ngỗn, thích
hoạt động, vui chơi, nhanh nhẹn, vâng lời cô giáo, đặc biệt đa phần số trẻ thích tìm
tịi, khám phá, trải ngiệm, mơi trường xung quanh lớp học.
Lớp tôi được ban giám hiệu nhà trường lựa chọn xây dựng một số tiết dạy,
một số hoạt động “Lấy trẻ làm trung tâm” của trường nên đã trang bị khá đầy đủ

2

skkn


trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, nhất là các đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc tổ
chức các hoạt động góc.
Bản thân được nhà trường bồi dưỡng chuyên môn về chuyên đề lấy trẻ làm
trung tâm từ các năm trước, từ đó đã tích lũy được kinh nghiệm trong việc tổ chức,
hướng dẫn các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm..
Bản thân luôn yêu nghề, mến trẻ, luôn tìm tịi những cái mới để giúp trẻ phát
triển tồn diện, giúp trẻ thơng qua các góc chơi hồn thiện nhân cách của mình
hơn, trau dồi cho trẻ thêm vốn hiểu biết một cách tự nhiên thông qua hoạt động
chơi ở các góc.
Hoạt động góc ở trường đã thu hút sự quan tâm của phụ huynh. Thơng qua
đó trẻ được tái hiện lại những vai chơi trong cuộc sống hằng ngày. Trẻ tham gia
vào các vai chơi phải điều chỉnh thái độ hành vi phù hợp nên phụ huynh đã nhận
thức rất rõ tầm quan trọng của trị chơi góc đối với trẻ. Phụ huynh đã chú ý đến
việc cùng trẻ tham gia vào các hoạt động hằng ngày, gương mẫu trong cách giao
tiếp, ứng xử hay giúp trẻ giải quyết những vướng mắc trong cuộc sống hằng ngày.
*Khó khăn:
Điểm trường tôi dạy là một điểm lẻ, mặc dầu trang thiết bị cơ sở vật chất
được trang bị hằng năm nhưng còn hạn chế. Phần lớn trẻ ở đây là con em của
những gia đình nơng nghiệp, cuộc sống cịn vất vã, lam lũ, bố mẹ đi làm cả ngày ít
có thời gian tiếp xúc với con cái, bên cạnh một số phụ huynh thường có những
hành vi chưa đúng mực, chưa gương mẫu trước trẻ về hành vi, lời nói dẫn đến trẻ
học thói quen xấu.
Khả năng chú ý có chủ định của trẻ cịn hạn chế, trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi
nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trị chơi nếu nó khơng cịn hứng thú.
Một số trẻ còn nhút nhát, chưa dám bộc lộ hết những khả năng của mình trong

các hoạt động.
Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc đóng góp nguyên vật liệu thiên
nhiên để cùng cô làm đồ dùng, đồ chơi và chuẩn bị mơi trường cho trẻ hoạt động.
Để có cơ sở cho việc nghiên cứu của mình, tơi tiến hành điều tra, khảo sát tình
hình trẻ ở lớp tơi vào đầu năm.
Qua điều tra khảo sát kết quả cho thấy như sau:
Nội dung

- Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động
góc
- Kỹ năng thành thạo khi tham gia vào
vai chơi.
- Trẻ mạnh dạn, chủ động, tự tin, có nề
nếp

3

skkn

Sớ lượng
trẻ chưa
đạt

Tỷ lệ %

Số lượng
trẻ đạt

Tỷ lệ %

9/23

39,1

14/23

60,9

14/23

60,9

9/23

39,1

15/23

65,2

8/23

34,8


Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp tơi băn khoăn suy nghĩ, làm thế
nào để tìm ra giải pháp, những cách làm hay để tổ chức hoạt động góc lấy trẻ làm
trung tâm được tốt, giúp trẻ phát huy tính tị mó, khám phá, kích thích tính tò mò,
khám phá kiến thức của trẻ, qua đó giúp trẻ tự tin hơn, phát triển vốn từ của trẻ một
cách khoa học đưa chất lượng chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ trong nhà trường

đạt kết quả cao và tôi đã sử dụng một số biện pháp và cách làm sau:
2.2. Các biện pháp.
Biện pháp 1: Tạo môi trường đẹp, hấp dẫn, lơi cuốn trẻ.
Để có một mơi trường tốt cho trẻ hoạt động thì bản thân mỗi giáo viên
chúng tôi cần xây dựng cho trẻ một môi trường đầy đủ về vật chất. Ở đó có những
đồ chơi, những hình ảnh, những vật dụng với những màu sắc sinh động và ngộ
nghĩnh và được sắp xếp khoa học, hợp lý. Tạo được cho trẻ thấy được lớp học như
một thế giới khác: thế giới của trẻ thơ với những gam màu đầy màu sắc, từ những
nhân vật cổ tích, cỏ, cây, hoa, lá đến những nhân vật hoạt hình ngộ nghĩnh... được
trang trí bắt mắt. Trẻ lứa tuổi mầm non “Học bằng chơi chơi bằng học”. Việc bố trí
các góc hoạt động hợp lí phải mang tính mở. Sắp xếp các góc để giáo viên có thể
dễ dàng quan sát được toàn bộ hoạt động của trẻ, nhằm thu hút sự chú ý của trẻ
cùng với khơng khí lớp học vui tươi, chan hịa gần gũi giữa cơ và trẻ. Các đồ dùng
đồ chơi được thay đổi và làm mới theo từng chủ đề, các mảng tường được trang trí
bằng những hình ảnh ngộ nghĩnh màu sắc hấp dẫn lôi cuối trẻ.
Tạo môi trường đẹp ở lớp, ở các góc chơi là nguyên tắc quan trọng để khi trẻ
đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là tồn bộ sự bày trí, sắp xếp, trang trí
lớp học của trẻ. Chính mơi trường đó sẽ tạo ấn tượng với trẻ, tác động cần thiết để
trẻ tích cực hoạt động chơi ở các góc.
Ví dụ: Tơi ln sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá
đựng ngăn nắp, gọn gàng, để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất, để theo từng
thể loại, chất liệu và từng bộ phận với nhau.
- Luôn đổi mới và sắp xếp các loại đồ dùng đồ chơi trong các góc thật linh
hoạt, hấp dẫn, vừa phải, phù hợp với các góc.
Ví dụ: Đới với chủ đề gia đình, ở góc xây dựng tơi chuẩn bị các nguyên vật
liệu như các kiểu nhà, cỏ, cây, hoa, hàng rào, xích đu, ghế đá.... để trẻ chơi xây nhà
chung cư, nhà tầng, ở góc phân vai tơi chuẩn bị một số nguyên vật liệu giúp trẻ có
thể chơi đi siêu thị các loại đồ dùng trong gia đình như soong nồi, bàn ghế, áo
quần, mủ dép, hay chuẩn bị bữa ăn gia đình thì chuẩn bị các món ăn như nem
cuốn, bánh rán các loại, các loại kem, tơi làm thêm một số hình ảnh rối tay

những người thân trong gia đình, làm thêm một số quyển album về các kiểu nhà,
các món ăn trong gia đình, quần áo, đồ dùng trong gia đình tơi cũng có thể tạo mơi
trường lớp học ở các góc trong lớp như chủ đề động vật cơ trang trí lớp bằng các
con vật gần gủi đáng yêu, làm thêm các con vật bằng rối tay cho trẻ chơi ở góc thư
viện, chuẩn bị một số con vật bằng nhựa khi cho trẻ chơi ở góc xây dựng, cịn chủ
đề thực vật cơ trang trí lớp và các góc bằng các loại hoa, rau…
Có thể cho trẻ cùng làm một số rau hoa để trẻ chơi ở góc xây dựng, góc
phân vai và cô gieo lúa, các loại đậu để cho trẻ quan sát khám phá quá trình nảy
mầm của hạt giúp trẻ học và chơi được tốt hơn. Ở chủ đề giao thông tôi làm một số
4

skkn


phương tiện giao thông như làm xe ô tô, máy bay, tàu thuyền để ở các kệ góc, các
biển báo giao thông được gắn xung quanh lớp để trẻ biết được mình đang học về
chủ đề giao thơng…
Thơng qua hoạt động góc cịn giúp trẻ hiểu được nội dung của công việc thật
mà trẻ chưa hề thực hiện được. Giúp trẻ rèn luyện trí nhớ, tính quan sát, khả năng
sáng tạo, giao tiếp với nhau, nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, phát triển trí tuệ ở
trẻ một cách tồn diện.
Ngồi việc xây dựng cho trẻ một mơi trường tốt về vật chất, thì việc xây
dựng cho trẻ một mơi trường tốt về tin thần cũng rất quan trọng. Bởi vậy bản thân
luôn quan tâm, gần gũi, giao tiếp thân thiện, cởi mở với trẻ, luôn chú ý thể để hiện
tình cảm u thương, thái độ tơn trọng, tin tưởng trẻ, điều đó là động lực tạo cơ hội
cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Bên cạnh đó, bản
thân tơi ln tạo mọi điều kiện để trẻ được giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của
mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ,
lời nói, việc làm của tơi mẫu mực để trẻ noi theo. Trong các cuộc giao tiếp giữa cô
và trẻ, giữa người lớn với trẻ, bản thân luôn tạo mọi cơ hội để trẻ được bày tỏ, nêu

lên những suy nghĩ, cảm xúc của mình, ln đặt trẻ lên hàng đầu, coi trẻ là trung
tâm trong mọi cuộc trò chuyện, giao tiếp.
Biện pháp 2: Tổ chức hoạt động chơi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
Đảm bảo sự tự nguyện, hứng thú, phát huy tính sáng tạo của trẻ, khơng áp
đặt trẻ chơi theo ý thích của người lớn. Khuyến khích các biểu hiện tự lực, sáng tạo
của trẻ. Mọi hình thức áp đặt, làm thay, làm hộ đều khơng giúp trẻ vui hơn và
khơng có ý nghĩa đối với sự phát triển của trẻ.
Phát huy vai trò chơi theo hướng tích cực, mở rộng, liên kết các chủ đề chơi.
Tích cực làm giàu vốn sống, vốn kinh nghiệm cho trẻ và tạo điều kiện cho trẻ vận
dụng vốn kinh nghiệm và hiểu biết đã có trong cuộc sống hàng ngày vào trị chơi.
Ln chú ý tới mối quan hệ của trẻ trong khi chơi. Sử dụng các biện pháp
tích cực để giúp trẻ thảo luận khi tham gia góc chơi, vai chơi có nhiều trẻ thích
chơi. Ln phiên góc chơi, vai chơi của trẻ, khơng để một số trẻ chỉ chơi ở một, hai
góc chơi cố định trong thời gian diễn ra chủ đề hoặc ln đóng vai chính trong trị
chơi.
Trong q trình trẻ chơi, tơi ln quan sát biểu hiện, hành động của trẻ và lắng
nghe những gì trẻ nói, cố gắng hiểu xem trẻ nghĩ gì và trẻ đang cố làm gì. Và tơi
chỉ là người cố vấn hỗ trợ khi cần thiết.
Biện pháp 3: Chuẩn bị nguyên vật liệu, đồ dùng đồ chơi ở các góc chơi.
Đồ dùng đồ chơi là phương tiện là người bạn đồng hành khơng thể thiếu
được trong các trị chơi của trẻ. Đồ chơi giúp trẻ tái tạo ra hoàn cảnh chơi, giúp trẻ
thực hiện dự định chơi của mình. Đồ chơi tạo điều kiện cho trẻ nhập vai và hành
động giống như thực, đáp ứng nhu cầu bắt chước. Được hành động như người lớn
và làm quen với đồ vật thế giới xung quanh. Đồ chơi đã giúp trẻ lien kết với nhau
để cùng chơi, giải thích trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ phát triển, duy trì và phát
triển hứng thú với trị chơi, nó là yếu tố quyết định kết quả của trò chơi. Để cho trẻ
chơi tốt hoạt động này, ngay từ đầu năm học, tôi và một đồng nghiệp cùng đứng
5

skkn


lớp với tôi. Chúng tôi đã bàn bạc thống nhất ý kiến và tiến hành xây dựng kế hoạch
làm bổ sung thêm đồ dùng đồ chơi. Tơi đã tìm kiếm một số nguyên vật liệu có sắn,
rẻ tiền, đẽ kiếm ở địa phương như: Xốp phế thải, đĩa video, giấy báo, chai nhựa, vỏ
sữ chua, hột hạt…Tất cả những nguyên vật liệu trên mang về, tôi cọ rửa bằng xà
bong dưới vịi nước sạch. Những ngun vật liệu này tơi thấy đảm bảo an tồn,
khơng sắc nhọn, khơng nặng nề đối với trẻ. Từ những nguyên vật liệu trên, tôi đã
làm được nhiều đồ chơi phục vụ các góc cho trẻ hoạt động.
Ví dụ: Góc xây dựng tơi đã làm cỏ bằng xốp bitip, hoa cây thông, rồi gắn
vào hộp sữa chua, phomai.
+ Tạo cây: Cây dừa được làm bằng xốp bitit, bằng vỏ hộp rau câu, làm thân
cây và lá cây bằng vỏ chai nhựa, cịn chậu cây tơi đẫ tận dụng chai nước lọc, hộp
sữa chua.
+ Làm hàng rào: Dùng miếng format làm hàng rào.
+ Làm ngôi nhà bằng các hộp sữa chua, bìa tát tơng, giấy màu, thìa rau câu,
ống hút, các vỏ sị, cắt gộp lại thành ngơi nhà.
Góc sách truyện, tơi đó tận dụng các tranh ảnh về các chủ đề như thực vật,
trang phục, đồ dùng trong gia đình, giao thơng... để làm nên những quyển album
đẹp cho trẻ chơi ở góc sách truyện.
Góc học tập chúng tôi cũng đã tận dụng những miếng vải nỉ, giấy màu mĩ
thuật, đề can, lịch để cắt số… để tạo nên bộ đồ dùng đồ chơi cho trẻ khi chơi làm
quen với toán. Khi trẻ chơi sẽ dưới sự hướng dẫn của cơ.
Cịn ở góc cổ tích, thư viện tôi cũng làm một số con vật bằng rối tay khi tận
dụng những miếng vải nỉ may lại và sử dụng que đè lưỡi, tơi cịn làm thêm một số
rối tay những người thân trong gia đình.
Ở góc âm nhạc tôi cũng làm một số mũ múa, hoa tay cho trẻ tham gia ở góc
âm nhạc.
Cịn góc nội trợ hay là góc phân vai, tơi tận dụng các đồ dùng đồ chơi có sẵn

giúp trẻ chơi được tốt hơn và hứng thú trong khi chơi.
Để gây được hứng thú cũng như giúp trẻ có thêm nhiều kỷ năng trong cuộc
sống như kỷ năng làm đồ dùng, đồ chơi, kỹ năng biết hổ trợ, giúp đỡ người khác,
tôi đã tạo cơ hội để trẻ cùng cô làm và tạo ra những sản phẩm, những đồ chơi qua
đó biết quý trọng và bảo vệ chúng hơn khi chơi.
Biện pháp 4: Cách hướng dẫn trẻ chơi ở các góc chơi.
Hoạt động vui chơi phản ánh sự sáng tạo, độc đáo của nhận thức và ngơn
ngữ, nó là tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh. Khi trẻ hoạt động
góc có nghĩa là đang sống trong cuộc sống thực, trong khi chơi trẻ được đối thoại
cùng nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi
hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi. Từ đó làm cho trí tuệ của trẻ phát tiển mạnh
mẽ chịu ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển tình cảm xã hội của trẻ hướng đến cái
đẹp trong giao tiếp, cư xử giữa người với người, góp phần hình thành hành vi văn
minh trong xã hội, hình thành thái độ tích cực của trẻ với bản thân.
Ví dụ: Khi đóng vai bác sĩ thì trẻ bắt chước giớng như bác sĩ: Mặc quần áo blu, đeo
tai nghe, cầm kim tiêm và cặp nhiệt độ, khi gặp bệnh nhân thì bác sĩ tươi cười ân
6

skkn


cần, chu đáo hỏi thăm bệnh nhân khi tiêm thì vừa tiêm vừa động viên một tay xoa
nhẹ để giúp bệnh nhân đỡ đau…
Thông qua hoạt động vui chơi tạo cho trẻ nhiều hứng thú và cũng cho trẻ cơ
hội được vận dụng nhiều kiến thức, kĩ năng khác nhau vào giải quyết nhiệm vụ
chơi. Trẻ được thử nghiệm nhiều vai trò khác nhau qua các vai chơi, được phát huy
trí tưởng tượng, sáng tạo, học hỏi và hợp tác với các bạn cùng chơi…
Ví dụ: Trong trị chơi gia đình trẻ phải điều hồ các mối quan hệ với 2 vai
trò khác nhau: mối quan hệ với bạn cùng chơi (quan hệ thật) và quan hệ với các
nhân vật trong trò chơi (quan hệ giả). Để trò chơi phát triển mỗi đứa trẻ đều phải

cùng cố gắng hoàn thành tốt vai trị của mình đồng thời phải biết chia sẻ, hợp tác
với các bạn khác.
*Hướng dẫn chơi theo nhóm:
Có thể nói hoạt động góc là mơi trường tốt để giáo dục kỹ năng chơi theo
nhóm cho trẻ, vì trong trị chơi sẽ phát sinh nhiều tình huống mà nếu người chơi
khơng phối hợp được với nhau thì sẽ khơng thể nào chơi được. Khi tham gia vào
nhóm, trẻ dần dần biết cùng với bạn bàn bạc, thỏa thuận và phân cơng nhiệm vụ
cho nhau. Trẻ tích cực, chủ động trong q trình chơi theo nhóm, có trách nhiệm
với cơng việc chung và cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trẻ nhận thức
được vị trí của mình trong nhóm và trở nên mạnh dạn, tự tin, biết chia sẻ, biết bảo
vệ ý kiến của mình cũng như chấp nhận ý kiến của người khác.
Ví dụ: góc xây dựng: Nếu trẻ không chịu chơi cùng nhau sẽ không thể xây
được một cơng viên, ngơi nhà có vườn… Bắt buộc trẻ phải tự thỏa thuận vai chơi
như: Bạn kéo gạch, mang hoa… mình và Nam sẽ xây, Lan sẽ trồng hoa. Hầu như ở
góc này bạn trai phân chia vai chơi hơn bạn gái.
*Hướng trẻ tự lập khi chơi:
Cha mẹ nào cũng luôn mong muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho con
của mình từ miếng ăn cho đến giấc ngủ. Tuy nhiên, phụ huynh bảo bọc con mình
quá kỹ, khiến bé khơng thích nghi được với mơi trường xung quanh, khả năng tự
lập thấp và dẫn đến những sai lệch trong nhận thức lẫn hành động. Vì thế, là giáo
viên mầm non, tơi phải tìm ra những phương pháp phù hợp để trẻ rèn luyện kỹ
năng sống tự lập ngay từ bậc học mầm non để chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng cần
thiết để bước vào lớp 1.
Để làm được điều này, trước hết phải dạy trẻ tự lập sống dựa vào chính đơi
tay của mình như: Kỹ năng chăm sóc bản thân: biết tự dọn dẹp đồ chơi, tự thay
quần áo, tự đánh răng, tự đi, tự ăn…; kỹ năng giữ gìn vệ sinh: Bé nên biết đi vệ
sinh đúng nơi, xả nước sau khi đi vệ sinh, cho quần áo bẩn vào máy giặt, bỏ rác
đúng nơi quy định…; kỹ năng giúp đỡ người khác: cho trẻ biết giúp đỡ người khác
là một việc tốt và nên được thực hiện thường xuyên. Những công việc nhẹ, bé có
thể giúp được như bật quạt, bật tivi (vị trí thấp), lấy chén ăn cơm, xách phụ đồ đạc,

tưới cây…
Luôn kiên nhẫn khi trẻ cố gắng tự lập: Khi con trẻ cố gắng làm một điều gì
đó vì tính tị mị hoặc cũng có thể là bắt chước người khác thì cha mẹ phải kiên
nhẫn chờ đợi xem con đã làm đúng hay chưa. Đó cũng là phương pháp ni dạy trẻ
từ 0 đến 6 tuổi biết cách xử lý và giải quyết vấn đề theo hướng tích cực.
7

skkn


Ví dụ: Trẻ đang cố gắng mang giày vào chân, nên hướng dẫn trẻ cách mang
giày nhưng khơng nên nóng vội mà trực tiếp làm thay trẻ.
Luôn dạy trẻ kỹ năng sống bằng cách khuyến khích trẻ làm việc: Mỗi người
trong gia đình đều có cơng việc riêng nhưng trách nhiệm chung vẫn là vun đắp cho
tổ ấm. Vì vậy, mỗi phương pháp giáo dục trẻ từ độ tuổi mầm non của bố mẹ đều
ảnh hưởng tới thói quen của con mình.
Ví dụ: Khi bố đi làm về thì bé có thể giúp bố cất áo, cất nón và các hành
động này nên được khuyến khích lặp lại thường xuyên. Đây là kỹ năng và là cách
dạy trẻ 5 tuổi mà nhiều phụ huynh áp dụng thành công.
Khi tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ tôi không can thiệp vào trò chơi của trẻ, làm
hộ trẻ, làm thay trẻ mà để trẻ tự làm, không áp đặt trẻ, buộc trẻ phải làm theo ý
muốn của cô mà chỉ nên gợi ý, khuyến khích động viên giúp trẻ chủ động, tích cực
tham gia chơi đồng thời khuyến khích trẻ thể hiện sự sáng tạo riêng của mình. Để
làm được điều này, đòi hỏi người giáo viên phải thường xuyên theo dõi quá trình
chơi của trẻ, khi cần thiết mới hỗ trợ trẻ bằng cách là một vai chơi chứ không áp
đặt, u cầu trẻ làm theo cơ.
Ví dụ: Trong trị chơi “gia đình” trẻ tự bày biện đồ dùng trong gia đình, tự xây
hàng rào làm tường bao, tự trang trí phịng ngủ cho búp bê...
* Khuyến khích trẻ thể hiện ký hiệu tượng trưng
Hoạt động vui chơi mà trung tâm trị chơi là đóng vai theo chủ đề là hoạt

động chủ đạo của trẻ em lứa tuổi mẫu giáo. Khi tham gia vào trị chơi đóng vai
theo chủ đề trẻ mô phỏng lại các mảng hiện thực của cuộc sống người lớn bằng
việc ướm mình vào vai một người nào đó để thực hiện chức năng xã hội của họ.
Phần lớn, sự khủng hoảng của trẻ được giải quyết thơng qua hoạt động vui
chơi. Trong trị chơi, trẻ tự do làm cơng việc của người lớn mà mình ưa thích với
vật thay thế. Dĩ nhiên, hành động của trẻ với vật thay thế không giống với hành
động với đồ vật thật mà chỉ là hành động giả vờ, mô phỏng bắt chước hành động
của người lớn.
Như vậy, việc ướm thử mình vào một nhân vật khác, lấy vật này thay thế
cho vật kia và đặt tên cho vật thay thế đó, hành động này thay thế cho hành động
kia đã đánh dấu sự ra đời một chức năng mới của ý thức: Chức năng kí hiệu –
tượng trưng. Đó là sự nhận thức hiện thực thông qua hệ thống kí hiệu ở trẻ. Chính
vì vậy, trong q trình tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ, tôi đã giúp trẻ có hành
động chơi phù hợp với vai chơi và đồ vật thay thế, kích thích trí tưởng tượng của
trẻ giúp trẻ chơi tốt hơn trong trị chơi của mình.
Chức năng ký hiệu tượng trưng là một hành vi chơi thiết yếu của trị chơi
đóng vai theo chủ đề. Chính hành vi này làm cho vui chơi của trẻ mang đậm màu
sắc mô phỏng và bản chất xã hội, giúp chúng ta phân biệt hành vi chơi và các hành
vi khơng phải là chơi của trẻ. Tuy nội dung trị chơi là phản ánh những hiện tượng,
sự vật và nhân vật có thực trong cuộc sống xung quanh trẻ, nhưng trong trị chơi
của trẻ có những yếu tố giả vờ.
Ví dụ: Bố mẹ, bác sĩ, người bán hàng… và thực hiện các hành động của vai
chơi (thao tác vai), nhưng những hành động của trẻ chỉ mang tính mơ phỏng tượng
trưng, những hành động giả vờ không thực như: giả vờ xúc cơm cho búp bê ăn, ru
8

skkn


em bé ngủ, giả vờ ăn cơm, giả vờ ốm, giả vờ khám bệnh, uống thuốc, giả vờ đi

mua hàng, giả vờ bán hàng…
Trong khi chơi trẻ sử dụng các đồ vật đồ chơi thay thế hoặc dùng hành động
của mình để thể hiện chức năng của một vật. Những vật thay thế này mang tính ký
hiệu tượng trưng và được trẻ sử dụng không theo đúng chức năng thực của chúng;
do thao tác vai và đồ chơi, đồ dùng trong trị chơi mang tính giả vờ nên đã làm nảy
sinh hoàn cảnh chơi tượng trưng, giả vờ. Đặc điểm này của trị chơi có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng trong phát triển nhận thức của trẻ. Để kích thích trẻ dùng ký hiệu
tượng trưng, tôi không chuẩn bị đầy đủ các đồ chơi cho trẻ chơi thao tác vai. Vì ký
hiệu tượng trưng chỉ xuất hiện khi trẻ dùng vật thay thế
Biệp pháp 5. Đánh giá trẻ trong quá trình chơi.
Cơng tác kiểm tra, đánh giá trẻ trong q trình chơi là một việc làm khơng
thể thiếu nhằm định hướng, hướng dẫn và khích lệ trẻ.
Trong q trình trẻ nhập vai tham gia các hoạt động góc là một giáo viên tơi
ln bao qt trẻ để có biện pháp và cách xử lí kịp thời, phù hợp và động viên
khuyến khích trẻ chơi tốt hơn. Tơi để trẻ sẽ tự giải quyết các vấn vấn đề theo suy
nghĩ của trẻ. Bản thân tôi hiểu được rằng khi trẻ hoạt động góc có nghĩa là đang
sống trong cuộc sống thực, trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng nhau, trao đổi
thỏa thuận, thương lượng cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu
lời bạn cùng chơi. Tình huống chơi và những hành động chơi ảnh hưởng thường
xuyên đến sự phát triển hoạt động trí tuệ đặc biệt là tư duy, trí tưởng tượng của trẻ.
Trong hoạt động vui chơi đứa trẻ học thay thế đồ vật này bằng đồ vật khác,
nhận đóng các vai khác nhau. Đó chính là cơ sở để phát triển trí tưởng tượng, vui
chơi cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngơn ngữ của trẻ, tình huống chơi
địi hỏi mọi đứa trẻ tham gia vào trị chơi phải có một trình độ giao tiếp bằng ngôn
ngữ nhất định. Nếu đứa trẻ khơng diễn đạt được mạch lạc nguyện vọng, ý kiến của
mình, nếu trẻ không hiểu được lời chỉ dẫn hay bàn bạc của bạn cùng chơi thì trẻ
khơng thể tham gia vào trị chơi được.
Bên cạnh đó tơi nhận thấy rằng vui chơi tác động rất mạnh đến đời sống tình
cảm của trẻ. Đứa trẻ lao vào trò chơi với tất cả tinh thần say mê của nó. Trong khi
chơi nó tỏ ra rất sung sướng và nhiệt tình. Khi phản ánh vào trò chơi những mối

quan hệ giữa người với người và nhập vào những mối quan hệ đó thì những rung
động mang tính người được gợi lên ở trẻ.
Trong trị chơi trẻ thể hiện được tình người. Trị chơi tác động mạnh đến trẻ
em trước hết là vì nó thâm nhập một cách dễ dàng hơn cả vào thế giới tình cảm của
chúng mà tình cảm đối với trẻ lại là động cơ hành động mạnh mẽ nhất. Giáo viên
cần động viên khích lệ trẻ, ở hoạt động góc giáo viên chỉ giữ vai trò hướng dẫn,
giúp trẻ tạo ra những tình huống có vấn đề.
Ví dụ: Ở “Góc xây dựng” trẻ giả vờ đóng vai chú cơng nhân, những việc
làm của trẻ giáo viên có thể quan sát xem sự cần cù, cặm cụi làm việc của người
công nhân, sự hợp tác với nhau trong công việc của trẻ để giáo viên có thể gợi ý,
uốn nắn kịp thời, tạo cho trẻ những đức tính lao động tốt. Hay ở góc “phân vai” trẻ
thể hiện là bác sĩ tốt hết lịng chăm sóc bệnh nhân của mình nhưng hoạt động của
trẻ khơng phải nhằm đến mục đích cuối cùng để chữa khỏi bệnh cho bệnh nhân mà
9

skkn


chỉ để thỏa mãn nhu cầu xã hội của trẻ, làm quen và tham gia vào xã hội người lớn,
tức là hoạt động góc của trẻ khơng nhằm làm ra sản phẩm mà nằm trong sự hấp
dẫn của quá trình hoạt động.
Ví dụ: Ở “Góc học tập” trẻ tái tạo lại những gì cơ dạy trẻ trên tiết học hoặc
những kiến thức chưa truyền tải hết trong tiết học, nhằm tạo cho trẻ sự ghi nhớ bền
vững, tư duy trừu tượng phát triển, tư duy logic, tư duy ngôn ngữ phát triển.
Biện pháp 6: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới cha mẹ trẻ trong việc
kết hợp với nhà trường hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng hoạt động chơi
góc 
Tuyên truyền tới cha mẹ trẻ là một việc rất quan trọng, bởi việc giáo dục trẻ
là sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Các kiến thức trẻ tiếp thu được sẽ
được khắc sâu hơn nếu cả gia đình và cơ giáo cùng dạy trẻ. Giáo viên nên trao đổi

với cha mẹ trẻ về sức khỏe, tính cách, khả năng nhận thức của trẻ, không những
thế giáo viên còn trao đổi về mọi vấn đề của trẻ khi ở nhà đó là nên hướng dẫn trẻ
từng cơng việc nhỏ, sau đó chỉ gợi ý để trẻ tự làm mọi việc, chứ cha mẹ trẻ không
nên làm thay trẻ, như vậy sẽ tạo được cho trẻ thói quen tự lập, tự chủ động, từ đó
trẻ sẽ trở nên tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh. Bên cạnh đó bản
thân ln động viên trẻ đi học đều hơn, mạnh dạn tuyên truyền phụ huynh hỗ trợ
một số nguyên vật liệu, phế liệu để bản thân lựa chọn làm và trang trí góc chơi
thêm phong phú.
* Kết quả đạt được.
Qua quá trình thực hiện với những biện pháp và cách làm trên, việc tổ chức
hoạt động góc của trẻ ở lớp tơi đạt được những kết quả đáng phấn khởi, cụ thể:
+ Đối với trẻ:
100% trẻ rất yêu thích và hứng thú tham gia vào các hoạt động chơi ở các
góc. Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp với mọi người, biết hòa đồng,
nhường nhịn các bạn trong nhóm chơi.
100% trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về các vai
chơi ở các góc theo từng chủ đề khác nhau.
Trẻ nhanh nhạy hơn trong cách xử lý các tình huống trong quá trình chơi, trẻ
biết tự tổ chức các hoạt động chơi ở các góc, biết thỏa thuận và chơi đúng vai chơi.
Đặc biệt, thơng qua hoạt động góc trẻ nhanh nhẹn, tự tin hơn khi giao tiếp.
Trẻ có nhu cầu chơi ở các góc khác nhau. Trẻ biết đồn kết khi chơi ở các góc,
Trong q trình chơi trẻ có thể tự điều chỉnh một số hành vi không phù hợp.
Qua đánh giá trẻ cuối học kỳ 1 vừa qua, kết quả cho thấy:
TT

3
2

Tiêu chí

Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt
động góc
- Kỹ năng thành thạo khi tham gia
vào vai chơi.
10

skkn

SL trẻ
chưa đạt

Tỷ lệ
%

SL trẻ
đạt

Tỷ lệ
%

0

0

23/23

100

1/23

4.3

22/23

95.7


3

- Trẻ mạnh dạn, chủ động, tự tin, có
nề nếp

0

23/23

100

+ Đối với giáo viên:
Có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn đồ dựng đồ chơi và trang trí
các góc chơi sinh động lơi cuốn, kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động.
Giáo viên linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc tổ hoạt động góc cho trẻ và có
thể lồng ghép nhiều bài học giáo dục phù hợp trong các hoạt động. Đồng thời tạo
được sự đoàn kết, thân thiện, sự nỗ lực hoàn thành tốt vai chơi của trẻ.
Giáo viên góp phần xây dựng lấy trẻ làm trung tâm thông qua việc trẻ tự lựa
chọn và thể hiện vai chơi của mình.
Hình thức tổ chức cũng trở nên hấp dẫn, mới lạ hơn, tạo và gây được hứng
thú cho trẻ trong hoạt động.
+ Đối với phụ huynh:
Phụ huynh có thêm nhiều kiến thức trong việc giúp trẻ thực hiện tốt về một

số kỹ năng như mạnh dạn trong giao tiếp, tự tin, chủ động trong mọi hoạt động.
Nhiều phụ huynh đã có ý thức trong cơng tác XHH, tự nguyện đóng góp ngun
liệu, phế liệu để cơ và cháu cùng chuẩn bị đồ dùng cho các hoạt động.
Phụ huynh quan tâm hơn về công tác CSND cùng như công tác CSGD trẻ.
* Bài học kinh nghiệm:
Qua gần một năm thực hiện đề tài “Một số biện pháp tổ chức cho trẻ 5-6
t̉i hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non” bản thân
tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
- Làm tốt công tác tham mưu với ban giám hiệu nhà trường trong việc mua
sắm các trang thiết bị, các loại đồ dùng đồ chơi phục vụ việc dạy và học.
- Giáo viên không ngừng học tập, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nắm chắc
cách tổ chức hướng dẫn không ngừng đổi mới trong phương pháp dạy và học lấy
trẻ làm trung tâm.
- Tích cực chủ động tìm tịi, sưu tầm thêm nhiều nguyên liệu làm phong phú,
làm nhiều đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ và thay đổi theo chủ đề.
- Cần nắm vững đặc điểm và khả năng nhận thức của trẻ để giúp trẻ lựa chọn
góc chơi phù hợp. Ln gần gũi với trẻ, tạo tình huống để kích thích trẻ chứ khơng
áp đặt trẻ.
- Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện, phương tiện để tổ chức cho trẻ chơi một
cách có hiệu quả.
- Tích cực lồng ghép các bài học vào trong hoạt động góc của trẻ để trẻ lĩnh
hội bài học thông qua các vai chơi một cách tự nhiên nhất.
- Chú ý đến giáo dục từng cá nhân trẻ, ln động viên, khuyến khích trẻ.
- Thường xuyên phối hợp với phụ huynh và các tổ chức xã hội để giáo dục
trẻ, người lớn phải ln là tấm gương mẫu mực của trẻ.
Giáo viên có làm được những điều trên thì mới nâng cao hiệu quả tổ chức
hoạt động góc ở trường Mầm non.
3. Kết luận:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
11

skkn


Hoạt động góc là một hoạt động ý nghĩa và thiết thực xoay quanh trẻ, lấy trẻ
làm tung tâm. Bởi trong quá trình chơi trẻ tự bổ sung để mở rộng chủ đề chơi, nội
dung chơi, nội dung hoạt động. Hoạt động chơi của trẻ không phải là thật mà là giả
vờ, nhưng sự giả vờ lại mang tính chất rất thật.
Các trị chơi trong hoạt động góc khơng ngừng làm cho trí tuệ trẻ phát triển
mạnh mà cịn ảnh hưởng đến phát triển tình cảm xã hội của trẻ. Là phương tiện
giáo dục đạo đức cho trẻ hướng tới cái đẹp, hình thành hành vi xã hội của trẻ,
thơng qua đó giáo viên có thể nhận ra những hành vi khơng đúng để kịp thời uốn
nắn trẻ, hình thành thái độ tích cực của trẻ đối với bản thân.
Trong q trình tổ chức cho trẻ hoạt động góc thì người giáo viên là người
nắm chắc phương pháp, có những biện pháp tổ chức linh hoạt thì mới tạo được sự
hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động.
Từ kết quả của việc tổ chức hoạt động chơi lấy trẻ làm trung tâm ở các góc
trong các hoạt động ở lớp mẫu giáo 5-6 tuổi do tôi trực tiếp giảng dạy trong năm
học 2021 -2022, bước đầu có những hiệu quả tích cực đối với trẻ và phụ huynh.
Bản thân tơi nhận thấy vẫn cịn nhiều vấn đề cần tiếp tục học hỏi, tìm kiếm giải
pháp, đúc rút kinh nghiệm ở các đơn vị bạn, để làm thế nào tổ chức các hoạt động
góc vào các hoạt động của trẻ 5-6 tuổi nói riêng và trẻ mẫu giáo trong trường nói
chung được phát triển tồn diện, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Vì thế, việc tổ
chức các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm đặc biệt là thông qua hoạt động góc thì
chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non ngày một nâng cao, đạt được mục tiêu
đề ra khơng phụ lịng tin của các bậc phụ huynh và sự mong muốn của xã hội.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
* Đối với nhà trường:
- Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, tham mưu với các cấp, ban ngành,
đoàn thể, các tổ chức và cá nhân để huy động có nguồn kinh phí mua sắm các loại

đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phù hợp phục vụ các hoạt động trong nhóm, lớp.
- Cần tạo điều kiện thêm về thời gian để giáo viên có thể làm thêm đồ dùng
đồ chơi phục vụ cho hoạt động góc của trẻ
* Đối với địa phương:
- Phối hợp cùng với nhà trường làm tốt công tác tuyên truyền vận động.
- Tạo điều kiện về nguồn kinh phí cho nhà trường tăng trưởng cơ sở vật chất,
tu sửa nâng cấp trường lớp tạo điều kiện cho trẻ hoạt động.
* Đối với Phịng Giáo dục và Đào tạo:
- Cần thường xun có những buổi thảo luận về chuyên đề nội dung tổ chức
các hoạt động vui chơi nói chung và hoạt động góc nói riêng để tạo cơ hội cho giáo
viên được học tập những kinh nghiệm hay và bổ ích, góp phần năng cao chất lượng
tổ chức hoạt động góc trong nhà trường.
Từ thực tế lớp tôi phụ trách, với những khó khăn mà bản thân tơi gặp phải
tơi đưa ra một số biện pháp, những kiến nghị, đề xuất để tháo gỡ những vướng mắc
trong việc tổ chức cho trẻ 5-6 tuổi hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung tâm
trong trường mầm non. Mong rằng những biện pháp này sẽ được áp dụng một cách
có hiệu quả khi được các cấp, các đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm và tích cực đổi
mới trong cơng tác vận dụng để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp
12

skkn


ứng với nhu cầu giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong giai đoạn hiện nay./.
Xin chân thành cảm ơn!

13

skkn